EVALUASI NERACA MASSA PADA PROSES PENGOLAHAN KOPI RAKYAT DI DESA SIDOMULYO

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i

:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n

u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i

l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u

b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne

.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u

b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l

i
ig ili
/d
//dig

EVALUASI NERACA MASSA PADA PROSES
PENGOLAHAN KOPI RAKYAT DI DESA SIDOMULYO

SKRIPSI

Oleh
.
Risti Qomatul Adawiyah
NIM. 071710201051

ca.cid.id
a
.
j
e

nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.

j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

JURUSAN TEKNIK PERTANIAN

d
d
FAKULTAS
aj.ca.ci .idTEKNOLOGI PERTANIAN
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne UNIVERSITAS JEMBER
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
ig il
ig il
2011
//dig
//dig
p://d
p://d

hthtttp:

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

hthtttp:

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

c.id.id

c.id.id

c.id.id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

c
c
je.aj.aNERACA
je.aj.aPROSES
je.aj.ac
EVALUASI
MASSA u
PADA
e
e
e
n
n
n
u
u
n
n
n
.
.
.
.u
ilibb.u
iliiblibDESA
ilibb.u
PENGOLAHAN
KOPI RAKYAT
SIDOMULYO
/digigili
/digigDI
/digigili

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

:/ /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id SKRIPSI
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
diajukan
guna
melengkapi
tugas
akhir
dan
memenuhi
salah
satu
syarat
hthttp
hthttp
hthttp
untuk menyelesaikan Program Studi Teknik Pertanian (S1)
dan mencapai gelar Sarjana Teknologi Pertanian

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

id.id Qomatul Adawiyah ac.id.id
ca.cRisti
a
.
j
je. j.ac
e
e
j. NIM. 071710201051
n
n
e
u
u
n
n
.
.
u
u
b
b
idgiigliilib.
idgiigliilib.
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp PERTANIAN
JURUSAN TEKNIK

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Oleh

FAKULTAS TEKNOLOGI PERTANIAN
d
UNIVERSITAS
JEMBER c.id.id
aj.ca.ci .id
.
j
j.aac
e
2011
nej.
.unne
.une

giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

PERSEMBAHAN

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej. ini adalah sebuah karya
nej. yang saya
nej.
.bu.n
.bu.n
.buberharga
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
Karya
Tulis
Ilmiah
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
persembahkan
kepada :
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

1.

Allah SWT Yang Maha Segalanya di bumi ini karena Engkaulah yang telah

d
d
ca.cid.id
a
.
j
.
.
.
e
e
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Ilmiah iini;
i
i
i
i
i
i
g l
idgigil
idgigil
digi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
2. hh
Nabi
tt Muhammad SAW yang hmenjadi
htt panutan semua umat; hhtt
.i
.i
memberikan kelancaran
j.acac.idkepada saya dalam menyelesaikan
j.acac.id Karya Tulis

3.

Kedua orang tua saya, Ayahanda Bambang Wahyudi dan Ibunda Enik

d.id
id.id semangat dalam
ca.cid.id
ca.cimemberikan
ca.cdan
ca.cid.id
Hidayati
yang
selalu
do’a,
dukungan,
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
setiap
langkahku;
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttEdwinata
hthttp dan
4. hth
Adikku
yang selalu menemaniku
ttp tersayang, Yogi Wahyu
membantuku saat saya membutuhkan;

d
.cid.id SD hingga PT yang.aterhormat,
ca.cid.id
ca.cid.id
a
aj.ca.ci .id 5. Guru-guruku mulai
aj.cadari
yang telah
.
.
.
j
j
j
j
.
.
e
e
e
e
nej
ne
ne
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
memberikan
ilmu
dan
membimbing
dengan
penuh
kesabaran;
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhtNadzirah,
hhtt Nayiratul I’anah, Rufiani
tt
6. hh
Sahabat-sahabat
saya, Tri hastutik,
Wiwin Nurcahyani, dan Siti Mailinda Puji Rahayu yang telah banyak

ca.cid.id dukungan dalam penyelesaian
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id Karya Ilmiah
a
a
a
a
membantu
dan
memberikan
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Tulis dsaya;
ig ili
idgigili
idgigili
/://idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp adalah
hthttp
ttp
7. hth
Teman-teman
TEP angkatan 2007
semuanya tanpa terkecuali, hkalian
teman seperjuangan selama kuliah yang tidak akan pernah terlupakan;

d
d
d
d
aj.ca.ci .idTeknologi Pertanian Universitas
aj.ca.ci .id Almamaterku tercintaeFakultas
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .idJember.
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

iii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

MOTTO

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
“Allahdakan
gigiliberiman diantara kamu//dan
idyang
idgigili
d
/://idgigilimeninggikan orang-orang
/:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
hthttp orang-orang yang diberi ilmu
hthttppengetahuan beberapa derajat”
hthttp
(QS. Al-Mujadalah: 11)

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
"Ilmu
itu
tiang
untuk
kesempurnaan
akal.
Bertambah
luas
akal,
bertambah
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhluaslah
hhtt bahagia. Bertambah sempit
hhttakal,
tt
hidup, bertambah datanglah

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

bertambah sempit pula hidup, bertambah datanglah celaka".

ca.cid.id(Prof. Dr. Hamka)
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
thttpingin dihargai, jangan pernah
hHargailah
hthttpkamu
orang lain jika kamuhjuga
anggap orang lain rendah sebab belum tentu kamu

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

did
d
aj.ca.ci .lebih
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
baik
dari
mereka
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

p

iv

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
Saya
yang
bertanda
tangan
dibawah
t
t
hthttp
hthttp ini :

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

Nama

PERNYATAAN

: Risti Qomatul Adawiyah

d
d
d
d
NIM
: 071710201051
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e berjudul Evaluasi b.u.n
ne
ne
nyang
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
menyatakan dengan
sesungguhnya
bahwa karya
ilmiah
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:pMassa
:pKopi
:padalah
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
Neraca
Pada
Proses
Pengolahan
Rakyat
di
Desa
Sidomulyo
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
benar-benar hasil karya sendiri, kecuali jika dalam pengutipan substansi

id.id pernah diajukan pada institusi
ca.cid.id disebutkan sumbernya,j.dan
ca.cbelum
ca.cid.idmana pun, serta
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
n
ej. bertanggung jawab atas
nej.
nSaya
nej. dan kebenaran ilib.bu.n
nej.
.bu.n
.bu.n
.bukeabsahan
u
u
u
u
bukan
karya
jiplakan.
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
isinya
p dengan sikap ilmiah yang
tp dijunjung tinggi.
hthttsesuai
hththarus
hthttp
Demikian pernyataan ini saya buat dengan sebenarnya, tanpa adanya

d
d
d
dari
ca.cid.idmana pun serta bersediaj.mendapat
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id tekanan dan paksaan e
aj.pihak
aj.ca.ci .id sanksi
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ne
ne
nedikemudian hari pernyataan
neini tidak benar.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.busaya
u
u
u
u
b
b
b
b
akademik
jika
ternyata
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
j.
nej.
neJember,
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
22
Februari
2011
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
Yang menyatakan,
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
Risti QomatultAdawiyah
/
/
/
/
p
p
t
t
t
hhtt
hhtt
NIM 071710201051

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

v

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

liibli.b.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

liibli.b.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
g il
Risti Qomatul/dAdawiyah
idgigil
:p//:d
:p/://idig
/
/
p
p
t
t
NIM.
071710201051
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
Pembimbing
hhtt
hhttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
ej.
nej.
nej.
nS.TP,
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Dosen
Pembimbing
Anggota
I
:
Sutarsi,
M.Sc
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

SKRIPSI

EVALUASI NERACA MASSA
PADA PROSES
PENGOLAHAN KOPI RAKYAT
.cid.id
c
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
a
DI
DESA
SIDOMULYO
.
.
e
e
un ej
un ej

Oleh:

d

.ci .id
Dosen
Utama
j.acaPembimbing

d

ca.ci .id
: Dr. Ir.j.aIwanTaruna,
M.Eng

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
vi

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

PENGESAHAN

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Skripsi berjudul
ili Pengolahan Kopi Rakyat
ig ili
idgigiliEvaluasi Neraca Massa:Pada
idgigProses
idgigdiili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
tp
hthtSidomulyo
hthttpoleh Fakultas Teknologi Pertanian
hthttp
Desa
telah diuji dan disahkan
Universitas Jember pada:

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Hari : Selasa
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
Tanggal:
22
Februari
2011
idgigil
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
p
p
t
t
t
t
t
hhtt : Fakultas Teknologi Pertanian
hhtUniversitas
Tempat
Jember

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Tim Penguji
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthKetua,
ttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Dr. Ir. IwanTaruna,
M.Eng

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

NIP. 1969 1005 1994 02 1001

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nejI,.
.bu.n
u
b
i
Anggota
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
e
ne MSc
ne
nSiswijanto,
.bu.STP,
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Sutarsi,
Ir.
MP
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
diggil
:p//:d
:p//:d
/
/
NIP.
1981
0926 2005 01 2001 ttp:p//://di NIP. 1948 0603 1979 03
1001
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id Mengesahkan
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
Dekan,
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
id.id
aj.ca.cDr.
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
Ir.
IwanTaruna,
M.Eng
e
e
n
ne NIP. 1969 1005 1994ili02
ne
.bu.n
.bu1001
u
u
b
b
.
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
j.
nej.
neAnggota
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
II,
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

vii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

SUMMARY

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej. in Sidomulyo Village;
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
The Mass Balance
Evaluation
on the Processing
Coffe
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili
ig ili
idgigili Adawiyah, 071710201051;
idgig2011:
idgigili
Risti Qomatul
33 pages;
Department
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttAgricultural
p
hthttp
hthttp
Agricultural
Engineering Faculty hof
Technology, University
of
Jember.

d
d
d
ca.cid.id Village aims
aj.ca.ci .idon the Processing Coffeein
aj.ca.ci .id The Mass Balance Evaluation
ajSidomulyo
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
n
neflow input-output semi-wet
ne
ne
ne
.bumass
.bu.n
.bu.n
.bu.n
to determine ithe
processing
of coffee in the
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil in a one-time processing
ig il
idgigofil coffee. Semi-wet processing
idgigofil
/:d
/:d
Village
:p/Sidomulyo
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt is the perfect applied among
hhttfarmers compared with fullhhwet
tt coffee
coffee

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

processing. Criteria of wet and semi-wet processing of coffee was based on the
needs of water for processing.
id.id Water requirement for asemi-wet
id.id processing of
.
.
c
c
ca.cid.id
a
a
c
c
.
.
.
coffee between 8-9 m3
per
ton,
and
wet
processing
between
12-15
m3
per
tonne.
j
j
j
a
a
e
e
e
j.
nej. was to determine theilyield
neHS
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
The purpose of
this
study
of
from
processed
coffee
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
ili not be detected), and//predict
idgigili the mass loss (material://d
idgigcan
idgigili
d
/:d
beans,p:calculate
that
/
:
/
/
/
/
/
/
p
p
:
:
t
t
t
tp
hthtdemand
hthprocessing.
hthttpdirectly
ttp
water
in the semi-wet coffee
Method of this research
investigating the processing of coffee semi-wet to a one-time processing. Data
taken in the form of primary
secondary data, primary data
.cid.iand
.cid.idin the form of (i)
d
ca.cid.id
c
c
a
a
a
.
.
.
the amount of raw material
(kg),
(ii)
the
amount
of
coffee
beans
HS
output
(kg),
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
n
n
nej
nej (l), (iv) the time (hours)
nethe
.bu.n
.bu.water
u
u
u
b
b
b
(iii) the amount
of
,.bu
while
secondary data in the
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
gigil
idgithe
idgdensity
idresults
gil
igil of water (kg/m3).pThe
/:d
/:d
/that
//:d
formtp
of:/the
of this study showed
:
:
/
/
/
/
/
/
p
t
t
t
t
t
hhtoftpthe semi-wet processing ofhcoffee
yield
to
http
http in the Village Sidomulyohamounted
54.8%. Loss of mass in the form of material that was not detected in the process
of stripping the largest is the
id.id62%, while in the
.cid.idskin that is equal to 635.akgc.cor
cakg,
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
j
washing process is n381.8
or
38%.
Water
requirements
for
the
processing
of
a
eej.
e
e
ej.
nej.
nkg,
.bu.n
.bu.n
u
u
bli.bu.unSidomulyo
b
b
coffee in thegiVillage
amounted to
6654.9
at
what
stage
washing
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idisig4275.31
idgithe
idgithe
gili
gilioverall water demand. While
/:d
/:d
/:d
/
/
/
process
that
kg of water or t64%
of
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
thttp of 2380.62 kg of water or
hthttp of skin between the waterhneeds
hth36%
ttp of the
stripping
overall water demand. The water requirement of 6654.9 kg or 6.65 m3 proved that
the processing of coffee in the
criteria for semid Village Sidomulyo includedcin.id.the
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ac id
.
.
.
j
j
j
wet coffee processing.
e
e
e
n e
n e
n e

liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

viii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

RINGKASAN

Evaluasi Neraca Massa pada Proses Pengolahan Kopi Rakyat di Desa
Sidomulyo; Risti Qomatul Adawiyah, 071710201051; 2011: 33 halaman; Jurusan
Teknik Pertanian Fakultas Teknologi Pertanian Universitas Jember.
Evaluasi neraca massa pada proses pengolahan kopi rakyat di Desa Sidomulyo
bertujuan untuk mengetahui aliran massa input-output pengolahan kopi semi
basah di Desa Sidomulyo dalam satu kali proses pengolahan kopi. Pengolahan
kopi semi-basah ini sangat tepat diterapkan pada kalangan petani dibandingkan
dengan pengolahan kopi secara basah penuh. Kriteria pengolahan kopi semi basah
dan basah didasarkan pada kebutuhan air untuk proses pengolahan. Kebutuhan air
untuk proses pengolahan kopi semi basah antara 8-9 m3 per ton dan pengolahan
basah antara 12-15 m3 per ton. Tujuan penelitian ini adalah untuk menentukan
rendemen biji kopi HS hasil pengolahan, menghitung kehilangan massa (bahan
yang tidak dapat terdeteksi), dan memprediksi kebutuhan air pada proses
pengolahan kopi semi-basah. Metode penelitian ini dilakukan investigasi secara
langsung proses pengolahan kopi semi-basah untuk satu kali proses pengolahan.
Data yang diambil berupa data primer dan sekunder, data primer berupa (i)
jumlah bahan baku (kg), (ii) jumlah output biji kopi HS (kg), (iii) jumlah air (l),
(iv) waktu (jam), sedangkan data sekunder berupa massa jenis air (kg/m3). Hasil
penelitian ini menunjukan bahwa rendemen proses pengolahan kopi semi-basah di
Desa Sidomulyo adalah sebesar 56,8%. Kehilangan massa yang berupa bahan
yang tidak terdeteksi terbesar adalah pada proses pengupasan kulit yaitu sebesar
635 kg atau 62%, sedangkan pada proses pencucian adalah 381,8 kg atau sebesar
38%. Kebutuhan air untuk proses pengolahan kopi di Desa Sidomulyo adalah
sebesar 6654,9 kg, pada tahapan proses pencucian yaitu 4275,31 kg air atau 64%
dari kebutuhan air keseluruhan . Sedangkan pada pengupasan kulit kebutuhan air
antara 2380,62 kg air atau 36% dari kebutuhan air keseluruhan. Kebutuhan air
sebesar 6654,9 kg atau 6,65 m3 tersebut membuktikan bahwa proses pengolahan
kopi di Desa Sidomulyo termasuk dalam kriteria pengolahan kopi semi-basah.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ix

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

PRAKATA

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
nej.
nerahmat
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Puji
syukur
kehadirat
Allah
SWT
atas
segala
dan
karunia-Nya
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
sehingga
hthttp penulis dapat menyelesaikan
hthttpskripsi yang berjudul Evaluasi
hthttp Neraca
Massa Pada Proses Pengolahan Kopi Rakyat di Desa Sidomulyo. Skripsi ini

d
d
d
ca.cid.idsatu syarat dalam menyelesaikan
aj.salah
aj.ca.ci .id disusun untuk memenuhi
aj.ca.ci .idpendidikan Strata
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne Teknologi Pertanian
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Satu
(S1)
pada
Jurusan
Teknik
Pertanian
Fakultas
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Universitas
hhtt Jember.
hhtt
hhtt
Penyusunan skripsi ini tidak lepas dari bantuan berbagai pihak, oleh karena

.cid.id terima kasih kepada: .ac.cid.id
ca.cid.id itu penulis menyampaikan
caucapan
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.buFakultas
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
1.
Dr.
Ir.
IwanTaruna,
M.Eng.,
selaku
Dekan
Teknologi
Pertanian
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthUniversitas
hthttp
hthttp
Jember;
ttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

2.

Dr. Ir. IwanTaruna, M.Eng., selaku Dosen Pembimbing Utama,Sutarsi, S.TP,

ca.cid.id
a
.
j
.
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
DosendiPembimbing
Anggota
II
yang
telah
meluangkan
waktu,
pikiran
dan
i
i
i
g il
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//://dig
:p//:d
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhperhatian
hhini;
tt
tt
dalam penulisan skripsi
.id

.id

cac.id
M.Sc selaku Dosen
Anggota I danejIr.
MP selaku
c.id
.a.caSiswijanto,
ej.a.Pembimbing

3.

Ir. Setyo Harry, M.S., selaku Dosen Pembimbing akademik yang telah

5.

Rekan kerjaku Ditho Reza Muliandika yang telah membantu analisis dan

.cid.id mahasiswa;
cmenjadi
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
membimbing
selama
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
4. Pabrik
gigili
idgKopi
ig ili
idtelah
idgigili selaku Instansi yang
igili Rakyat di Desa pSidomulyo
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
t
hthmengizinkan
hthini;
hthdata-data
ttp
ttp
ttp
penulis mengambil
untuk penulisan skripsi

d
d
d
id.id
aj.ca.csemangat;
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
memberikan dorongan
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
6. Segenap
semua
il staf dan karyawan Fakultas
idgigdosen,
ig il
idgigil
idgigil Teknologi Pertanian dan
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t persatu.
hhpihak
hhtt
hhtsatu
tt yang tidak dapat disebutkan
Penulis juga menerima segala kritik dan saran dari semua pihak demi

.cid.id
id ini dapat
caAkhirnya
ca.cid.id kesempurnaan skripsi ini.
ca.cid.id
ca.cid.skripsi
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
penulis
berharap,
semoga
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
bermanfaat.
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp22 Februari 2011
hthttp
hthttp
Jember,
Penulis

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
x

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

DAFTAR ISI

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Halaman
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp i
HALAMAN
JUDUL .................................................................................
HALAMAN PERSEMBAHAN ...............................................................

ii

HALAMAN PENGESAHAN ...................................................................

vi

DAFTAR TABEL .....................................................................................

xii

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id HALAMAN MOTTO
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
...............................................................................
iii
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
HALAMAN
PERNYATAAN
...................................................................
iv
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
HALAMAN
PEMBIMBINGAN ..............................................................
v

ca.cid.id RINGKASAN ...........................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
vii
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
PRAKATA
viii
ig ili
idgi................................................................................................
idgigili
idg
gili
igili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp ISI .............................................................................................
hthttp
hthttp ix
DAFTAR

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id DAFTAR GAMBARe.................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
xiii
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
DAFTAR
LAMPIRAN
.............................................................................
xiv
idg
ig il
idgigil
idgigil
igil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hht1.t PENDAHULUAN ........................................................................
hhtt
BAB
1

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

1.1 Latar Belakang ........................................................................

1

1.5 Manfaat Penelitian ..................................................................

3

ca.cid.id ................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
1.2 Perumusan
Masalah
2
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili Masalah .....................................................................
idg
idgigili
1.3
Batasan
2igili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp 2
hthttp
1.4 Tujuan Penelitian ....................................................................

d
d
d
d
aj.ca.ci .id ...............................................................
aj.ca.ci .id BAB 2. TINJAUANePUSTAKA
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
4
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil .........................................................................................
ig il
idg
idgigil
2.1
Kopi
4igil
/:d
//:d
:p
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt2.2 Sifat Fisik dan Kima Buah
hhtt
hhttKopi ............................................
4

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

2.2.1Sifat Fisik Buah Kopi ........................................

5
id.id
id.id
.
.
c
ca.cid.id
c
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
2.2.2
Sifat Kima Buah Kopi ......................................
5
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idg
idgigili
2.3
PengolahanBuah
Kopi ............................................................
6igili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp 6
ht tp
2.3.1 PengolahanhtKering ...........................................
2.3.2 Pengolahan Semi-Basah ....................................

7
d.id
d
d.id
i
i
.
.
c
c
aj.aPengolahan
aj.ca.ci .id
aj.ac
c
.
.
.
j
j
j
e
e
e
2.3.3
Basah
.............................................
8
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

xi

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

2.4 Keseimbangan Massa ..............................................................

9

2.4.1 cKonsep
.id.id Keseimbangan Massa ..........................
c.id.id

9
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej.
nej. Keseimbangan massailisistem
ntertutup
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
2.4.2
dan terbuka
u
u
u
b
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
....................................................................................
11
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

BAB 3. METODOLOGI PENELITIAN .................................................

12

d
3.1 Tempat dan awaktu
c.id.idPenelitian ................................................
ac.i .id

12
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n j
nej
nej
.bu.n
.bu.n
3.2 ProsedurPenelitian
..................................................................
12ilib.bu.une
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
3.2.1
Prosedur
Pengamatan
........................................
12
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
3.2.2 Metode Pengambilan Data ...............................

12

d
.id.id Penelitian...............................................
3.2.3
acDesain
ac.i .id

13
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
j.
neTeoritis
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
3.3 Pendekatan
................................................................
14
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
3.3.1 Neraca Massa
hthttp
hthttp...................................................
hthttp 14
3.3.2 Rendemen Bahan ..............................................

16

d
d
d
.cid.id
3.3.3
massa .............................................
16
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.caKehilangan
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne Kebutuhan air ....................................................
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
3.3.4
16
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
/:d
//:d
:p//:d
:p/HASIL
:p....................................................
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
BAB
4.
DAN
PEMBAHASAN
17
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

4.1 Gambaran Proses Pengolahan Kopi Semi-basah di

id.id
id
Desa Sidomulyo
.ac.c.......................................................................
.ac.c.id

17
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. Pada Proses Pengolahan
nej.
nej.
.bu.Massa
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
4.2 Neraca
Kopi
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp Semi Basah ...............................................................................
hthttp 19
hthttp
4.2.1 Neraca Massa Pada Proses Penerimaan

d
d
.cid.id Baku .......................................................
19
aj.caBahan
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne Neraca Massa Pada Proses
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
4.2.2
Pengupasan
Kulit
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:p//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
(Pulping)h...........................................................
hhtt
hhttp 20
http
4.2.3 Neraca Massa Pada Proses Fermentasi .............

22

.cid.id Massa Pada Proses Pencucian
caNeraca
ca.cid.id
ca.cid.id
4.2.4
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej. (Washing) ..........................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
23
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
4.2.5 Neraca Massa
hthttp
hthttp
hthttpPada Proses Penirisan
dan Sortasi .........................................................

24

d
d
.cid.id Massa Pada Proses Pengeringan
4.2.6
25
aj.caNeraca
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id ...........
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

xii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

4.3 Persentase Massa Input-output Pada Proses pengolahan

Kopi Semi-Basah
d
c.id.i.....................................................................
c.id.id

26
ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
j.
j.
neMassa
neKopi
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
4.4 Kehilangan
Unit Proses Pengolahan
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
Semi-Basah
...............................................................................
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp 28
4.5 Kebutuhan Air Pada Proses Pengolahan Kopi

d
d
Semi-Basah ...............................................................................
ac.i .id
ac.i .id

28
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
n j
nelimbah
nejlimbah total ...
.bu.n
.bu.n
4.6 Persentase
per unit prosesilterhadap
29ilib.bu.une
u
u
b
b
i
i
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
//:d
:p
:p/Kopi
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
4.7
Estimasi
Proses
Pengolahan
Semi-Basah
....................
30
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
BAB 5. PENUTUP.....................................................................................

32

5.1 Kesimpulan a
..............................................................................
32
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.b.........................................................................................
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
5.2
Saran
32
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Daftar
hthttpPustaka...........................................................................................
hthttp
hthttp 33
LAMPIRAN-LAMPIRAN .........................................................................

34

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

xiii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
Halaman
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

DAFTAR TABEL

4.1

Estimasi Proses Pengolahan Kopi Semi Basah ...................................... 31

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//: