Bahasa Indonesia Ilmiah
DAFTAR ISI
Halaman
LEMBAR PENGESAHAN
.........................................................................................
i
KATA PENGANTAR
.........................................................................................
iii
DAFTAR ISI
.........................................................................................
iv
BAB I
1.1
1.2
1.3
1.4
SEJARAH KEDUDUKAN DAN RAGAM BAHASA INDONESIA
Sejarah Bahasa Indonesia..............................................................................................
Kedudukan Bahasa Indonesia.........................................................................................
Rangkuman ..................................................................................................................
Evaluasi.....................................................................................................................
1
2
3
3
BAB II
2.1
RAGAM BAHASA INDONESIA
Ragam Bahasa Indonesia..............................................................................................
2.1.1Ragam Ilmiah........................................................................................................
2.1.2 Ragam Lisan, Ragam Tulisan dan Ragam Bahasa Surat.....................................
Rangkuman ..................................................................................................................
Evaluasi.....................................................................................................................
4
2
7
12
12
KARYA ILMIAH
Pengertian Karya Ilmiah dan Tata Tulis Karya Ilmiah..................................................
Ciri –ciri Karya Ilmiah...................................................................................................
Jenis Karya Ilmiah.........................................................................................................
Perencanaan Penulisan Karya Ilmiah...........................................................................
Topik, Tema dan Judul...................................................................................................
Langkah-Langkah Penulisan Laporan...........................................................................
3.6.1 Penentuan Topik.....................................................................................................
3.6.2 Penentuan Tujuan...................................................................................................
3.6.3 Penentuan Judul....................................................................................................
3.6.4 Pembuatan Kerangka Karangan.............................................................................
3.6.5 Pengumpulan Data.................................................................................................
3.6.6 Pengonsepan..........................................................................................................
3.6.7 Penyuntingan.........................................................................................................
3.6.8 penyajian................................................................................................................
Etika dan Gaya Bahasa...................................................................................................
Rangkuman......................................................................................................................
Evaluasi............................................................................................................................
13
13
15
15
16
18
18
18
18
19
21
21
21
22
22
22
22
BAB IV SISTEMATIKA LAPORAN DAN PERWAJAHAN
4.1
Sistematika Penulisan Laporan.......................................................................................
4.1.1 Halaman Kelengkapan Awal..................................................................................
4.1.2 Bagian Inti Karangan.............................................................................................
4.1.3 Bagian kelengkapan Akhir.....................................................................................
4.2
Perwajahan....................................................................................................................
23
23
24
25
26
2.2
2.3
BAB III
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
2.6
iv
4.3
3.4
BAB V
5.1
5.2
5.3
5.4
BAB VI
6.1
6.2
6.3
6.4
6.5
BAB VII
7.1
7.2
7.3
7.4
BAB VIII
8.1
8.2
8.3
8.4
8.5
8.6
BAB IX
9.1
9.2
4.2.1 Bentuk Penyajian...................................................................................................
4.2.2 Pias atau Batas Pinggir Kertas...............................................................................
4.2.3 Penomoran...........................................................................................................
Rangkuman....................................................................................................................
Evaluasi..........................................................................................................................
26
27
27
29
29
PENGUTIPAN DAN PENULISAN DAFTAR PUSTAKA
Pengutipan.......................................................................................................................
5.1.1 Pengutipan Langsung.............................................................................................
5.1.2 Kutipan Tidak Langsung/Rujukan.........................................................................
5.1.3 Kutipan Langsung dan Tidak Langsung Lebih dari Empat Baris........................
Penulisan Daftar Pustaka...............................................................................................
Rangkuman....................................................................................................................
Evaluasi..........................................................................................................................
30
30
30
31
31
33
33
MEKANIK PENULISAN
Mekanisme Penulisan...................................................................................................
6.1.1 Ejaan.....................................................................................................................
6.1.2 Pemakaian Huruf..................................................................................................
Pernulisan Kata..............................................................................................................
Penggunaan Tanda Baca..............................................................................................
Rangkuman....................................................................................................................
Evaluasi.........................................................................................................................
6.5.1 Latihan 1..............................................................................................................
6.5.2 Latihan 2...............................................................................................................
6.5.3 Latihan 3.............................................................................................................
6.5.4 Latihan 4.............................................................................................................
34
34
34
36
38
42
42
42
43
43
44
DIKSI DAN PERISTILAHAN
Pilihan kata.............................................................................................................
Peristilahan..............................................................................................................
Rangkuman...............................................................................................................
Latihan.....................................................................................................
45
46
50
51
KALIMAT EFEKTIF
Kalimat Efektif........................................................................................................
Syarat Kalimat Efektif............................................................................................
Latihan....................................................................................................................
Kalimat Majemuk Setara dan Majemuk Bertingkat
Rangkuman
Latihan
PARAGRAF DAN JENIS WACANA
Penegertian dan Syarat Pembentukan Paragraf............................................................
Jenis-jenis Paragraf......................................................................................................
9.2.1 Berdasarkan Letak Kalimat Utama ata Proses Berpikir.....................................
9.2.2 Berdasarkan Segi Pengembangannya.................................................................
9.2.3 Berdasarkan Fungsinya.......................................................................................
v
54
54
56
58
60
62
65
65
66
68
9.3
Jenis Wacana................................................................................................................
9.3.1 Berdasarkan Eksistensinya.................................................................................
9.3.2 Berdasarkan Media Komunikasi yang Digunakan.............................................
9.3.3 Berdasarkan Pemaparannya................................................................................
Rangkuman.................................................................................................................
Latihan..........................................................................................................................
69
70
70
70
74
74
10.3
10.4
MEMBACA DAN MEREPRODUKSI BACAAN
Membaca
10.1.1 Membaca Kritis..............................................................................................
10.1.2 Teknik Membaca............................................................................................
10.1.3 Cara Membaca Gambar.................................................................................
Mereproduksi Bacaan................................................................................................
10.2.1 Ringkasan........................................................................................................
10.2.2 Ikthisar............................................................................................................
10.2.3 Resensi...........................................................................................................
Rangkuman...............................................................................................................
Latihan.......................................................................................................................
77
77
78
79
80
80
81
81
82
82
BAB XI
11.1
11.2
11.3
11.4
PRESENTASI
Tujuan dan Metode Penyajian Presentasi...............................................................
Persiapan Presentasi.....................................................................................................
Pelaksanaan Presentasi...............................................................................................
Ungkapan Presentasi....................................................................................
84
84
86
87
DAFTAR PUSTAKA...................................................................................................
91
9.4
9.5
BAB X
10.1
10.2
vi
Halaman
LEMBAR PENGESAHAN
.........................................................................................
i
KATA PENGANTAR
.........................................................................................
iii
DAFTAR ISI
.........................................................................................
iv
BAB I
1.1
1.2
1.3
1.4
SEJARAH KEDUDUKAN DAN RAGAM BAHASA INDONESIA
Sejarah Bahasa Indonesia..............................................................................................
Kedudukan Bahasa Indonesia.........................................................................................
Rangkuman ..................................................................................................................
Evaluasi.....................................................................................................................
1
2
3
3
BAB II
2.1
RAGAM BAHASA INDONESIA
Ragam Bahasa Indonesia..............................................................................................
2.1.1Ragam Ilmiah........................................................................................................
2.1.2 Ragam Lisan, Ragam Tulisan dan Ragam Bahasa Surat.....................................
Rangkuman ..................................................................................................................
Evaluasi.....................................................................................................................
4
2
7
12
12
KARYA ILMIAH
Pengertian Karya Ilmiah dan Tata Tulis Karya Ilmiah..................................................
Ciri –ciri Karya Ilmiah...................................................................................................
Jenis Karya Ilmiah.........................................................................................................
Perencanaan Penulisan Karya Ilmiah...........................................................................
Topik, Tema dan Judul...................................................................................................
Langkah-Langkah Penulisan Laporan...........................................................................
3.6.1 Penentuan Topik.....................................................................................................
3.6.2 Penentuan Tujuan...................................................................................................
3.6.3 Penentuan Judul....................................................................................................
3.6.4 Pembuatan Kerangka Karangan.............................................................................
3.6.5 Pengumpulan Data.................................................................................................
3.6.6 Pengonsepan..........................................................................................................
3.6.7 Penyuntingan.........................................................................................................
3.6.8 penyajian................................................................................................................
Etika dan Gaya Bahasa...................................................................................................
Rangkuman......................................................................................................................
Evaluasi............................................................................................................................
13
13
15
15
16
18
18
18
18
19
21
21
21
22
22
22
22
BAB IV SISTEMATIKA LAPORAN DAN PERWAJAHAN
4.1
Sistematika Penulisan Laporan.......................................................................................
4.1.1 Halaman Kelengkapan Awal..................................................................................
4.1.2 Bagian Inti Karangan.............................................................................................
4.1.3 Bagian kelengkapan Akhir.....................................................................................
4.2
Perwajahan....................................................................................................................
23
23
24
25
26
2.2
2.3
BAB III
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
2.6
iv
4.3
3.4
BAB V
5.1
5.2
5.3
5.4
BAB VI
6.1
6.2
6.3
6.4
6.5
BAB VII
7.1
7.2
7.3
7.4
BAB VIII
8.1
8.2
8.3
8.4
8.5
8.6
BAB IX
9.1
9.2
4.2.1 Bentuk Penyajian...................................................................................................
4.2.2 Pias atau Batas Pinggir Kertas...............................................................................
4.2.3 Penomoran...........................................................................................................
Rangkuman....................................................................................................................
Evaluasi..........................................................................................................................
26
27
27
29
29
PENGUTIPAN DAN PENULISAN DAFTAR PUSTAKA
Pengutipan.......................................................................................................................
5.1.1 Pengutipan Langsung.............................................................................................
5.1.2 Kutipan Tidak Langsung/Rujukan.........................................................................
5.1.3 Kutipan Langsung dan Tidak Langsung Lebih dari Empat Baris........................
Penulisan Daftar Pustaka...............................................................................................
Rangkuman....................................................................................................................
Evaluasi..........................................................................................................................
30
30
30
31
31
33
33
MEKANIK PENULISAN
Mekanisme Penulisan...................................................................................................
6.1.1 Ejaan.....................................................................................................................
6.1.2 Pemakaian Huruf..................................................................................................
Pernulisan Kata..............................................................................................................
Penggunaan Tanda Baca..............................................................................................
Rangkuman....................................................................................................................
Evaluasi.........................................................................................................................
6.5.1 Latihan 1..............................................................................................................
6.5.2 Latihan 2...............................................................................................................
6.5.3 Latihan 3.............................................................................................................
6.5.4 Latihan 4.............................................................................................................
34
34
34
36
38
42
42
42
43
43
44
DIKSI DAN PERISTILAHAN
Pilihan kata.............................................................................................................
Peristilahan..............................................................................................................
Rangkuman...............................................................................................................
Latihan.....................................................................................................
45
46
50
51
KALIMAT EFEKTIF
Kalimat Efektif........................................................................................................
Syarat Kalimat Efektif............................................................................................
Latihan....................................................................................................................
Kalimat Majemuk Setara dan Majemuk Bertingkat
Rangkuman
Latihan
PARAGRAF DAN JENIS WACANA
Penegertian dan Syarat Pembentukan Paragraf............................................................
Jenis-jenis Paragraf......................................................................................................
9.2.1 Berdasarkan Letak Kalimat Utama ata Proses Berpikir.....................................
9.2.2 Berdasarkan Segi Pengembangannya.................................................................
9.2.3 Berdasarkan Fungsinya.......................................................................................
v
54
54
56
58
60
62
65
65
66
68
9.3
Jenis Wacana................................................................................................................
9.3.1 Berdasarkan Eksistensinya.................................................................................
9.3.2 Berdasarkan Media Komunikasi yang Digunakan.............................................
9.3.3 Berdasarkan Pemaparannya................................................................................
Rangkuman.................................................................................................................
Latihan..........................................................................................................................
69
70
70
70
74
74
10.3
10.4
MEMBACA DAN MEREPRODUKSI BACAAN
Membaca
10.1.1 Membaca Kritis..............................................................................................
10.1.2 Teknik Membaca............................................................................................
10.1.3 Cara Membaca Gambar.................................................................................
Mereproduksi Bacaan................................................................................................
10.2.1 Ringkasan........................................................................................................
10.2.2 Ikthisar............................................................................................................
10.2.3 Resensi...........................................................................................................
Rangkuman...............................................................................................................
Latihan.......................................................................................................................
77
77
78
79
80
80
81
81
82
82
BAB XI
11.1
11.2
11.3
11.4
PRESENTASI
Tujuan dan Metode Penyajian Presentasi...............................................................
Persiapan Presentasi.....................................................................................................
Pelaksanaan Presentasi...............................................................................................
Ungkapan Presentasi....................................................................................
84
84
86
87
DAFTAR PUSTAKA...................................................................................................
91
9.4
9.5
BAB X
10.1
10.2
vi