Membentuk persamaan linier berganda

5 1999 3,90 56.147 32.542 6 2000 3,82 50.158 25.726 7 2001 3,70 47.240 27.609 8 2002 3,60 51.359 29.042 9 2003 3,54 31.118 18.782 10 2004 3,48 31.838 15.546 11 2005 3,30 30.768 17.230 12 2006 3,24 32.853 18.062 13 2007 3,14 32.745 18.160 14 2008 3,05 32.967 18.893 15 2009 2,91 32.761 18.632 Sumber : Badan Pusat Statistik Provinsi Sumtera Utara Keterangan : Y i = Angka kelahiran total TFR X i 1 = Jumlah pasangan usia subur X i 2 = Jumlah pengguna alatcara KB

4.2 Membentuk persamaan linier berganda

Dari data tersebut akan bentuk persamaan regresi linier berganda dengan terlebih dahulu menentukan koefisien-koefisien regresinya. Untuk menentukannya maka diperlukan jumlah-jumlah variabel seperti pada tabel 4.2 berikut : Universitas Sumatera Utara Tabel 4.2 Harga-harga yang Diperlukan untuk menentukan a , a 1 , dan a 2 No. Y i Y 2 i X i 1 X i 2 X 2 1i X 2 2i 1 4,34 18,84 92.637 58.787 8.581.613.769 3.455.911.369 2 4,23 17,89 84.961 64.815 7.218.371.521 4.200.984.225 3 4,12 16,97 76.589 71.739 5.865.874.921 5.146.484.121 4 4,01 16,08 61.124 40.521 3.736.143.376 1.641.951.441 5 3,90 15,21 56.147 32.542 3.152.485.609 1.058.981.764 6 3,82 14,59 50.158 25.726 2.515.824.964 661.827.076 7 3,70 13,69 47.240 27.609 2.231.617.600 762.256.881 8 3,60 12,96 51.359 29.042 2.637.746.881 843.437.764 9 3,54 12,53 31.118 18.782 968.329.924 352.763.524 10 3,48 12,11 31.838 15.546 1.013.658.244 241.678.116 11 3,30 10,89 30.768 17.230 946.669.824 296.872.900 12 3,24 10,50 32.853 18.062 1.079.319.609 326.235.844 13 3,14 9,86 32.745 18.160 1.072.235.025 329.785.600 14 3,05 9,30 32.967 18.893 1.086.823.089 356.945.449 15 2,91 8,47 32.761 18.632 1.073.283.121 347.151.424 ∑ 54,38 199,90 745.265 476.086 43.179.997.477 20.023.267.48 Universitas Sumatera Utara Sambungan tabel 4.2 X i 1 X i 2 Y i X i 1 Y i X i 2 5.445.851.319 402.044,58 255.135,58 5.506.747.215 359.385,03 274.167,45 5.494.418.271 315.546,68 295.564,68 2.476.805.604 245.107,24 162.489,21 1.827.135.674 218.973,30 126.913,80 1.290.364.708 191.603,56 98.273,32 1.304.249.160 174.788,00 102.153,30 1.491.568.078 184.892,40 104.551,20 584.458.276 110.157,72 66.488,28 494.953.548 110.796,24 54.100,08 530.132.640 101.534,40 56.859,00 593.390.886 106.443,72 58.520,88 594.649.200 102.819,30 57.022,40 622.845.531 100.549,35 57.623,65 610.402.952 95.334,51 54.219,12 28.867.973.062 2.819.976,03 1.824.081,95 . Universitas Sumatera Utara Dari tabel tersebut diperoleh harga-harga sebagai berikut : n = 15 ∑ X i 1 X i 2 = 28.867.973.062 ∑Y i = 54,38 ∑Y i X i 1 = 2.819.976,03 ∑Y 2 i = 199,90 ∑ Y i X i 2 = 1.824.081,95 ∑X i 1 = 745.265 ∑X i 2 = 476.086 ∑X 2 1i = 43.179.997.477 ∑X 2 2i = 20.023.267.498 Rumus umum persamaan regresi linier berganda dengan dua variabel bebas yaitu : Y i = a + a 1 X i 1 +a 2 X i 2 Dan diperoleh melalui persamaan-persamaan berikut : Harga-harga yang telah diperoleh disubsitusikan ke dalam bentuk persamaan tersebut, maka didapatkan : 54,38 = 15 a + 745.265 a 1 + 476.086 a 2 1 2.819.976,03 = 745.265 a + 43.179.997.477 a 1 + 28.867.973.062 a 2 2 1.824.081,95 = 476.086 a + 28.867.973.062 a 1 + 20.023.267.498 a 2 3 ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ ∑ + + = + + = + + = 2 2 2 21 1 1 2 2 2 1 2 2 1 1 1 1 2 2 1 1 i i i i i i i i i i i i i o i X a X X a X a X Y X X a X a X a X Y X a X a n a Y Universitas Sumatera Utara Eliminasi persamaan a dari persamaan 1satu dan 2 dua : 40.527.510,70 = 11.178.975 a + 555.419.920.225 a 1 + 354.810.232.790 a 2 42.299.640.45 = 11.178.975 a + 647.699.962.155 a 1 + 433.019.595.930 a 2 _ -1.772.129,75 = 0 + -92.280.041.930 a 1 + -78.209.363.140 a 2 4 Eliminasi persamaan a dari persamaan 1satu dan 3tiga : 25.889.556,68 = 7.141.290 a + 354.810.232.790 a 1 + 226.657.879.396 a 2 27.361.229,25 = 7.141.290 a + 433.019.595.930 a 1 + 300.349.012.470 a 2 _ -1.471.672,57 = 0 + -78.209.363.140 a 1 + -73.691.133.074 a 2 5 Eliminasi a 1 dari persamaan 4empat dan 5lima : 1.3059E+17 = 6.80022E+21 a 1 + 5.76334E+21 a 2 1.15099+17 = 6.1167E+21 a 1 + 5.76334E+21 a 2 _ 1.54917E+16 = 6.83516E+20 a 1 1.54917E+16 a 1 = 6.83516E+20 a 1 = 2,26647 x 10 -5 Universitas Sumatera Utara Subsitusi a 1 2,26647 x 10 -5 ke persamaan 4 empat : -1.772.129,75 = -92.280.041.930 a 1 + -78.209.363.140 a 2 -1.772.129,75 = -92.280.041.930 2,26647 x 10 -5 + -78.209.363.140 a 2 -3.863.626.70 = -78.209.363.140 a 2 3.863.626,70 a 2 = -78.209.363.140 a 2 = -4,08349 x 10 -6 Subsitusi a 1 2,26647 x 10 -5 dan a 2 -4,08349 x 10 -6 ke persamaan 1 : 54,38 = 15 a + 745.265 a 1 + 476.086 a 2 54,38 = 15 a + 745.265 2,26647 x 10 -5 + 476.086 -4,08349 x 10 -6 54,38 = 15 a + 745.265 a 1 + 476.086 a 2 39,43 = 15 a 39,43 a = 15 a = 2,629 Setelah persamaan di atas diselesaikan, maka diperolehlah nilai koefisien- koefisien linier bergandanya antara lain : a = 2,629 a 1 = 2,26647 x 10 -5 Universitas Sumatera Utara a 2 = -4,08349 x 10 -6 Dari koefisien-koefisien yang diperoleh dibentuklah model persamaan regresi linier berganda: 3 3 2 2 1 1 X a X a X a a Y + + + = Y = 2,629+ 2,26647 x 10 -5 1 X - 4,08349 x 10 -6 2 X

4.3 Uji keberartian regresi