KAJIAN YURIDIS TENTANG PERKAWINAN YANG TIDAK TERCATAT DALAM PERSPEKTIF HUKUM PERKAWINAN DI INDONESIA

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/

/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

://

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i

d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://
http
http
http
http
KAJIAN YURIDIS
YANG
/
/
/ TENTANG PERKAWINAN
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
TIDAK
TERCATAT
DALAM
PERSPEKTIF
HUKUM
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
PERKAWINAN
DI INDONESIAh
http
h
h
h

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
d
p://d
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
htt(JURIDICIAL
http
STUDY ON MARRIAGE WHICH IS NOT
OF MARRITAL
LAW IN
/
/
/
/REGISTERED IN THE.idPERSPECTIVE
c.id
c.id
c INDONESIA)
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u
NIM : 080710101104
igilib
://d

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

://

http
.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

http

http

http

http

://

http

http
nej

nej

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

id/
.id/
DEVI
RACHMAN
.ac.
.acSASTAVIYANA

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://
http
http
http
UNIVERSITAS
JEMBER id/
/
/
/
c.id
c.
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une FAKULTAS HUKUM
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h 2012
h
h
http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
une
.une
.PERKAWINAN
.uYURIDIS
KAJIAN
TENTANG
YANG
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h HUKUM
h TIDAK TERCATAThDALAM PERSPEKTIF

.id/

/
/
/
PERKAWINAN
DI INDONESIA
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h

.u

http

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ttp
hSKRIPSI

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

/
/
d/ ON MARRIAGE WHICH
.id/
c.id
c.id IS NOT
(JURIDICIALejSTUDY
a
a
ac.i
.
.
.
j
j
ne
n
.une
.uOF
.uIN
b
b
b
REGISTERED
THE
PERSPECTIVE
MARRITAL
LAW
IN
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://
://di
://di
://di
p
p
p
INDONESIA)
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

d/
.id/
.id/
c
c
c.iNIM
a
a
a
.
.
.
j
j
j
: 080710101104ne
.une
.u
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

.id/

.id/

.id/

.id/

http

ac
nej.

DEVI SASTAVIYANA RACHMAN

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
UNIVERSITAS JEMBER
.une
.une
.une
.u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://diHUKUM
://di
://di
FAKULTAS
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
2012
/
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

j.ac

ili
ii
//dig

.id/

j.ac

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

:

http

http

http

ac
nej.

b.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

http
.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/
gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

j.ac

.id/

ac
nej.

ili
iii
//dig

gilib
i
d
/
/
:

:

http
.id/

j.ac

ac
nej.

.u

b.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

/
/
/
Szasz)
.id(Thomas
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://
://di
://di
p
p
t
t
t
t
http
h
h

http

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

lib.u
lib.u kepercayaan dengan
lib.u diperoleh dengan ibelajar,
i
i
i
" Pengetahuan
g
g
g
i
i
/d
/d
://d
ttp:/ dengan mencintai".http:/
keraguan, dan hcinta
http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http
MOTTO

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

http
.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

://

http

.id/

ac
nej.

lib.u
i
g
i
://d
http
PERNYATAAN

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

lib ini :
Saya sebagaidpenulis
igibawah
igilib yang bertanda tanganddi

tp://
tp
tp://
t
t
t
h
h
h
: DEVI SASTAVIYANA RACHMAN
/
/
/
: 080710101104
.id/
c.id
c.id
c.id
cNIM
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
ig
://
://di skripsi
://di karya ilmiah yang berbentuk
://ddengan
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
Menyatakan
sesungguhnya
bahwa
http
h
h
h
h
://

ttp
Namah

http

dengan
judul : “KAJIAN YURIDIS
TENTANG PERKAWINAN
YANG
/
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
TIDAK TERCATAT
PERKAWINAN.uDI
ne
ne
.uneDALAM PERSPEKTIF.uHUKUM

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
: jika dalam
:
:
INDONESIA”
adalah benar-benarttphasil
karya sendiri, kecuali
http
h
http

http

://

http

pengutipan substansi disebutkan sumbernya, dan belum pernah diajukan pada

/
/
.id/
.id/
c.id
cbertanggung
c.id karya jiplakan. Saya
cinstitusi
a
a
a
a
.
.
.
.
manapun,
serta
bukan
jawab
atas
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
ig
keabsahan :dan
/
//dig sikap ilmiah yang tharus
//digkebenaran isinya sesuai
://ddijunjung
:dengan
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
ttp:/
t
t
t
h
h
h
h
h
tinggi.
/
/
Demikian pernyataan
tanpa adanya .ac.id/
c.id
c.idini saya buat dengan j.sebenarnya,
a
a
.
j
nej
ne
ne
u
u
u
.
.
.
b
b
b
tekanan dan paksaan
igili jika
igili mendapat sanksi akademik
igili dari pihak lain serta bersedia
.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://d

p://d

p://d

http

http

t tidak benar.
httdikemudian hari pernyataanhtini
ternyata
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.
gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

nej.

.u

.u

.id/

j.ac

.id/

j.ac

://

http

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

:

http

http

http

gilib
i
d
/
/
:

b.u

ili
iv
//dig

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

.u

.u

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

a
nej.

http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

ac
nej.

DEVI SASTAVIYANA RACHMAN
d/ 080710101104
c.iNIM.

d/
ac.i

nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

.u

http

d/
ac.i

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id
j.ac

http

http

http

://

http
.id/

/

.id
j.ac

une

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

Yang menyatakan,

/

/

.id
j.ac

ac
nej.

Jember,
ht1tpAgustus 2012

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

://

http

http
.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

.u

ilib
ilib persembahkan sebagaidigungkapan
Skripsi ini
rasa cinta kasih dyang
gilibtulus
gsaya
i
i
d
/
/
/
/
/
/
:
:
p:
http
http
httterima
dan rasa
kasih kepada :

http

://

http

/
/
/
1.
.id/Ayahanda tercinta M..aFauzi
c.idtercinta Dra. Endang j.ac.id
c.id Rachman S.H dan Ibunda
a
.
j
j
une
une
.une
Setyo Wahyupi
ilib. membimbing, memberiilibkasih
ilib. yang tiada henti mendoakan,

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

.id/

ac
nej.

lib.u
i
g
i
://d
http
PERSEMBAHAN

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

//dig

//dig

//dig

:
p: penyelesaian skripsihini;
ttp:
sayang
httdalam
http dan memberikan motivasi

http

2. /Bapak/Ibu Guruku mulai dtingkat
TK, SD, SLTP, SMA,
dan Bapak/Ibu
/
/
d/
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Dosenku di Fakultas
.une
.uneserta semua orang yang telah
.uneHukum Universitas Jember,

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
: memberikan ilmu pengetahuan
: tulus ikhlas tanpa pamrih
dengan
dan
http
http
http

://

http

pengalaman bagi saya;

/
/
.id/ banggakan;
c.id
csaya
c.id Universitas Jember yang
a
a
a
.
.
.
.
3.
Almamater
Fakultas
Hukum
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
d/
ac.i

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

j.ac

.id/

ac
nej.

ili
/v/dig

gilib
i
d
/
/
:

:

http
.id/

j.ac

ac
nej.

.u

b.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

http
.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
une
.une
.PERKAWINAN
.uYURIDIS
KAJIAN
TENTANG
YANG
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h HUKUM
h TIDAK TERCATAThDALAM PERSPEKTIF

.id/

/
/
/
PERKAWINAN
DI INDONESIA
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h

.u

http

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http
PRASYARAT
GELAR

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

/
/
d/ ON MARRIAGE WHICH
.id/
c.id
c.id IS NOT
(JURIDICIALejSTUDY
a
a
ac.i
.
.
.
j
j
ne
n
.une
.uOF
.uIN
b
b
b
REGISTERED
THE
PERSPECTIVE
MARRITAL
LAW
IN
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://
://di
://di
://di
p
p
p
INDONESIA)
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

gil
://di

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

http

http

ac
nej.

SKRIPSI ib.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

id/
.id/
.id/
.id/
c
c
c
c.Diajukan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
sebagai salah
satu syarat untuk memperoleh
gelar Sarjana Hukum
ne
.une
.u
.une Ilmu Hukum Fakultas
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
pada
Program
Studi
Hukum
Universitas
Jember
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

://

http
.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

DEVI SASTAVIYANA
RACHMAN http
http
NIM : 080710101104

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://
http
http
http
UNIVERSITAS JEMBER
/
/
/
d
i
FAKULTAS
HUKUMj.ac.id/
c.id
c.id
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
2012 ilib.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

j.ac

ili
vi
//dig

.id/

j.ac

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

:

http

http

http

ac
nej.

b.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

http
.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

lib.u
lib.u
i
i
g
g
i
i
/d
://d
ttp:/
h
http
http
SKRIPSI INI TELAH DISETUJUI
TANGGAL
31 JULI 2012 .id/
/
/
c.id
c.id
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
u
u
u
.
.
.
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http
gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

ili
vii
//dig

gilib
i
d
/
/
:

:

http
.id/

j.ac

ac
nej.

.u

b.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

j.ac

ac
nej.

.u

.u

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

://

http

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

http

.id/

ac
nej.

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
IKARINI DANI WIDIYANTI
, S.H.,M.H.
.une
.une
.une NIP. 197306271997022001
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http
ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

http

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http Pembimbing,
Pembantu

.id/

ac
nej.

.u

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

b.u

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

.id/

SUGIJONO,
igili
dS.H.,M.H.
/
/
:
p
NIP. 195208111984031001
htt

http

http

.u

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

http

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

http

/
/
.id/ Pembimbing,
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://
://di
://di
p
p
t
t
t
t
http
h
h

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

tp :
htOleh

.id/

ac
nej.

://

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

http

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

.id/

ac
nej.

lib.u
i
g
i
://d
http
PERSETUJUAN

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

http
.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://d

://

http

http

http

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

Skripsi dengan
lib.u :
igijudul

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

.id/

ac
nej.

lib.u
i
g
i
://d
http
PENGESAHAN

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
KAJIAN YURIDIS
YANG
c.id
c.id
c.id TENTANG PERKAWINAN
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.u
b
b
b
b
i
i
i
i
TIDAK
TERCATAT
DALAM
PERSPEKTIF
HUKUM
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
/
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
ttp:/
t
t
t
t
h
h
h
h
h
PERKAWINAN DI INDONESIA
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
(JURIDICIAL
STUDY ON MARRIAGE
WHICH IS NOT
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h LAW IN
h
h
h
REGISTERED
IN THE PERSPECTIVE
OF MARRITAL
INDONESIA)
/
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
Oleh
://
://di
://di:
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
.id/

ac
nej.

/

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

DEVI SASTAVIYANA RACHMAN
.id/
.id/
j.ac NIM. 080710101104 j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

SUGIJONO
S.H.,M.H.
http
NIP. 195208111984031001

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

p
DANI WIDIYANTI,
http S.H.,M.H.
httIKARINI
NIP. 197306271997022001

.id/

.id/

d/
ac.i

ac
nej.

ac
nej.

nej.

.u

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

h

.id/

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

Pembantu
ttpPembimbing,

http

http Pembimbing

http

gilib
i
d
/
/
:

une

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

.u

Mengesahkan
gilib
gilib:
i
i
d
d
/
/
/
/
://
:
:
http
http
http Kebudayaan Republik Indonesia
httpKementerian Pendidikan Dan
http
Universitas Jember
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id Fakultas Hukum
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Dekan,
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ili
viii
//dig

.id/

j.ac

:

.id/

j.ac

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

http

http

.id/

ac
nej.

b.u

.u

.u

://

http

.id/

.id/

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

lib.u
lib.u S.H., M.Hum.
lib.uDr. M. ARIEF AMRULLAH,
i
i
i
g
g
g
Prof.
i
i
i
://d
://d
://d
NIP. 196001011988021001
http
http
http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

Hari

.u

une

.
gilib
i
d
/
/
:

p

http

Tahunhtt

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

: 2012

ac
nej.

.u

.u

lib.u
: iAgustus
g
i
://d

Bulan

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

: 8

://

http

http

http

: Rabu

.id/
j.acTanggal

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://d

://d

http

://

http
.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u
b.u
Dipertahankanigdiilihadapan
Panitia Penguji pada
igilib:

http

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.u

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
://d
://d
p://d
httPANITIA
http
PENETAPAN
PENGUJI http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
d/
id/
.id/
c.id
c.Jember.
c.iFakultas
cDiterima
a
a
a
a
.
.
.
.
oleh
Panitia
Penguji
Hukum
Universitas
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
/

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http Ketua,

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

g
://di

.u

1.

http

.u
Sugijono,
lib.u
libS.H.,M.H.
i
i
g
g
i
i
NIP.
://d195208111984031001 ttp://d
h
http

http

gilib
i
d
/
/
:

2.

.id/

ac
nej.

.id/

j.ac

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

ili
ix
//dig

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

:

http
j.ac

://

http

http

b.u

http

http

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.u

://

http

http

ac
nej.

http

.id/

gilib
i
d
/
/
:

.u

.id/

ac
nej.

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

:

.i

ac
nej.

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

NIP. 197306271997022001
d/

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

:

tp
http
htIkarini
Dani Widiyanti S.H.,M.H.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

u
Anggota Penguji
ilib. :

.u

.u

://

http
.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
Dr. Dominikus
S.H.,
://d M.Hum
://d Rato, S.H.,M.S.i. ttp://dDr. Dyah Ochtorina S,
http
h
http
NIP. 195701051986031002
NIP. 198010262008122001

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/
/
/Panitia Penguji :
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://
://di
://di
p
p
t
t
t
t
http
h
h
Sekretaris,

.id
j.ac

://

http

http
.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

://

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

lib.u
lib.u
i
i
g
g
i
i
/d
://
://d
ttp:/
http
http
http
http
UCAPANhTERIMA
KASIH
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
une panjatkan kehadiratlibAllah
.udan
.une SWT atas segala rahmat
.penulis
.une
b
b
b
i
i
i
Puji
syukur
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h kekuatan serta
h
h
h
hidayah-Nya,
sehingga penulis diberi
kemudahan, kesabaran,
.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

hikmah
yang terbaik dalam idmenyelesaikan
skripsi dengan
/ judul : “KAJIAN .id/
/
.id/
c.id
c.
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
YURIDIS TENTANG
PERKAWINAN
YANG
TIDAK
TERCATAT
DALAM
u
u
u
ib.
ib.
ib.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

l

l

l

digi

digi

digi

://
:// DI INDONESIA” yang
:// HUKUM PERKAWINAN
PERSPEKTIF
http disusun guna
http
http

http

://

http

memenuhi salah satu syarat menyelesaikan program studi ilmu hukum dan
.id/
.id/
.id/
.id/
c
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
mencapai gelar sarjananhukum
pada Fakultas Hukum
Universitas Jember.
.une
.une
.u e
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
dig
Penulis
dorongan dan :bantuan
//dig dari
://
://bimbingan,
://di menyadari bahwa tanpa
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
berbagai pihak, penulis tidak dapat menyelesaikan tugas akhir ini dengan baik.

/
.id/ kasih yang tiada .ac.id/
.id/ karena itu, penulis menyampaikan
cterima
c.id
cOleh
rasa hormat dan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
nej
ne
ne
ne
u
u
u
u
.
.
.
.
b
b
b
b
li
li
li
li
terhingga kepada
digi
digi
digi :
digi
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
htt
1. Bapak Prof. Dr. M. Arief Amrullah, S.H., M.Hum., Dekan Fakultas Hukum

/
/
.id/Universitas Jember; .ac.id/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
j
ne
.une
.une Dekan I; Bapak iliMardi
.uIriyanto,
2. Bapak Echwan
S.H., M.H. Pembantu
b
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://
://di S.H.,
://di
://diS.H., M.H. PembantuttpDekanII;
p
p
t
t
t
t
Handono,
Bapak
H.
Eddy
Mulyono,
http
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/
/M.Hum. Pembantu Dekan.iIII
d/ Jember;
d/ Fakultas Hukum Universitas
i
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
3. Bapak Sugijono,.uS.H.,
ne M.H., Ketua Jurusan/Bagian
.une
.une Hukum Perdata Fakultas
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig Dosen
ig Pembimbing Skripsi,
dig
Hukum
Jember; dan tjuga
://
://ddan
://dselaku
://Universitas
p
p
p
t
t
t
t
t
http
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

Pembimbing Akademik (DPA), yang selalu memberikan bimbingan,

.id/

.id/

.id/

konsultasi dan masukan
kuliah
j.ac
j.ac di Fakultas Hukum
j.ac selama melaksanakan
e
e
e
n
n
n
u
u
u
.
.
ilib.
igilib
igilib
Universitas
waktu ditengah
//dkesibukan
//dmeluangkan
//digJember; yang telah banyak

://

:
:
:
http
http
http
beliau untuk mendidik, memberikan ilmu, nasehat, pengarahan dan dorongan

http

http

/
.id/ selalu memberikan .ac.id/
.id/kepada penulis dalam .menyelesaikan
skripsi ini serta
cyang
c.id
a
a
.
j
j
nej
ne
ne
u
u
u
.
.
.
b
b
b
bimbingan,igkonsultasi
dan masukan selama
li
li melaksanakan kuliah diigFakultas
li
d i
digi
d i
/
/
/
/
/
/
://
:
:
:
p
p
p
http
htt
htt Universitas Jember; htt
Hukum

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

4.
Pembimbing
/
/
/ S, S.H., M.H., selaku Pembantu
.id/Ibu Ikarini Dani Widiyanti
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
Skripsi, yangibtelah
.une banyak meluangkan iwaktu
b.un waktu ditengah kesibukan
ib.u

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

l

l

l

digi

digi

digi

://
://
://
beliau
memberikan ilmu,
http konsultasi,
http
http untuk mendidik, mengarahkan,

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

j.ac

ili
/x/dig

.id/

j.ac

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

:

http

http

http

ac
nej.

b.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

://

http

http
.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

tp
meminjamkan
buku dan nasehat
hingga
http serta mendampingi htpenulis
http

http

/
/
/
/terselesaikannya skripsi ini;
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
yang
.une
.unePanitia Penguji Skripsi
.une Rato, S.H., M.S.i, ilKetua
.une 5. Bapak Dr. Dominikus
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
//dig oleh penulis guna
//dig
://
://dmencapai
:skripsi
://di
telahttp:menguji
hasil penulisan
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
kesempurnaan skripsi untuk dapat memperoleh gelar Sarjana Hukum;

/
/
id/
c.id kuliah yang banyak j.ac.id
c.S,
a
a
.
.
.
j
j
j
6.
Ibu
Dr.
Dyah
Ochtorina
S.H.,
M.Hum.,
Dosen
mata
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
ig
bantuan,
konsultasi dan
/digFakultas
://
:/di
://dimasukan selama kuliah
://dmemberikan
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
d/
ac.i

Hukum, dan juga sebagai Sekretaris Panitia Penguji Skripsi, yang telah

/
/
id/
.id/
oleh penulis guna
kesempurnaan j.ac.id
cmencapai
c.skripsi
c.id menguji hasil penulisan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
.une
.uHukum;
.unmemperoleh
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
skripsi
untuk
dapat
gelar
Sarjana
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h yang banyak
h S.U., Dosen mata kuliah
h Kopong Paron Pius, S.H.,
h
7. Bapak

/
/
/
dan konsultasi
.id/memberikan bantuan,.amasukan-masukan,
c.id selama kuliah di j.ac.id
c.id
a
.
j
j
Fakultas Hukum;
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
dig
/dig
/dig
://
:/memberikan
p
t
tp:// Zulaikha, S.H., M.H.,hDosen
8. IbuhtEmi
t
ttp:/ mata kuliah yang banyak
http
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

selama kuliah di Fakultas
Hukum;
/
/bantuan dan masukan-masukannya
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
9. Seluruh Pegawai.udan
ne Karyawan di lingkungan
.une
.uneFakultas Hukum Universitas
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
dig kasih atas segala bantuan
Jember,
://
://di
://di fasilitas yang diberikan;
://terima
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

10. Ibunda tercinta Dra. Endang Setyo Wahyupi, Ayahanda M. Fauzi Rachman

/
/
id/ Rachman, yang senantiasa
.id/S.H., dan Nenek tercinta
c.id memberi semangat, j.ac.id
c.Abd.
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
gSemoga
g hentinya kepada penulis.
g sayang dan doa yang//dtiada
perhatian,
kasih
/
://di
: i
://di
p
p
p
t
t
t
ttp:/
t
t
t
h
h
h
h
ini menjadi persembahan terindah;

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d/
id/ Rachman, Ridho
11.
.id/Adik-adikku tercinta Rifqi
ac.Aulia
ac.i Fachryan Rachman, Firdha

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

nej.

nej.

.u

.u
Alfian Rachman
ib.u
gilbanggakan;
gilib yang penulis sayangi dan

gilib
i
d
/
/
:

://di

://di

.id/

ac
nej.

://

http

ttp
12. Wirawan
S.H., terima kasih atas
httpdoa, motivasi,
http Hidayat S.T dan AmrihDiharja

http

/
/
/ selama ini;
/bantuan yang diberikan padaku
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
Baiq Abditya Rohainullah,
Jeanyna Mige Rostanti,
.une
.une
.untercinta
.une 13. Sahabat-sahabatku
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
dig
://
://diDewanti,
://di Astri, Yessi PramitattPutri
://Mayang
://di
Riyanti
Sari, Kurniati tMillah
p
p
p
p
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Lailatul Rizqi, Vitanuri Okvaida, Utari Nindy Ken Pahlevi, Riska Sasoka,

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Devie Chandra, Shella
Ega Dahniar, Iffadatus Soffi
Lailiyah, terima kasih atas
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
segala :/motivasi,
bantuan, dan do’a:/yang
/dig kalian berikan selama
/dig
//digdan juga
://
:ini,
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

j.ac

ili
xi
//dig

.id/

j.ac

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

:

http

http

http

ac
nej.

b.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

http
.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

teman-teman
lainnya yang tidak
http yang telah
httpdapat disebutkan satu persatu
http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

memberikan kenangan indah
id/ di kampus tercinta ini;

/
/
c.id
c.id
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Semoga semua
.une
.unenasehat, bantuan, semangat,
.unedoa, bimbingan, pengarahan,
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
://
://dyang
://di penulis mendapat balasan
://diyang telah diberikan kepada
dan dorongan
lebih
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
.id/

ac
nej.

http

baik dari Allah SWT. Akhir kata, besar harapan penulis smoga dengan adanya

/
/
/
.id/
c.id ilmu pengetahuan j.ac.id
c.id
cskripsi
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ini
dapat
memberikan
sumbangsih
bagi
perkembangan
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
dan bermanfaat
dig yang membutuhkannya.
://
://di
://pihak
://di serta berguna bagi semua
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

j.ac

.id/

ac
nej.

ili
xii
//dig

gilib
i
d
/
/
:

:

http
.id/

j.ac

ac
nej.

.u

b.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http
.id/

ac
nej.

.u

.u

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

http

.id/

.u

.id/

Penulis

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

tp

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

ht
Jember,15
Juli 2012

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

http
.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

ac
nej.

u

.
gilib
i
d
/
/
:

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

lib.u
i
g
i
://d
http
RINGKASAN

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

/

/

/

.id
.id
.id dasarnya dilatar belakangi
Penulisan skripsi jini
.acpada
j.ac oleh masih banyaknya j.ac
.une

.une

.une

ib masih melakukan perkawinan
ilib
ilib
ilyang
masyarakat kita
yang tidak tercatatigtersebut,
/d
/dig
/dig

://

tp:/

tp:/

tp:/

http

http

ht karena mereka
ht
hthanya berpendapat bahwa perkawinan
mereka
mereka itu sudah sah
lakukan
berdasarkan ketentuan
tersebut tidak
.id/
.id/secara agama, namun perkawinan
.id/

u
u
.u
tercatat pada suatu
yang berwenang dalam
ilib. pencatatan perkawinan. ilib.
ilibinstansi

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

http

g
ig
/dig
://di karena
:/beberapa
://dini
p
p
p
t
t
t
Hal
dapat
dipengaruhi
faktor,
diantarannya
t
t
t
h
h
h

://

http

ketidaktahuan
dan ketidaksadaran
masyarakat akan hukum
negara tentang
/
/
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
perkawinan, mereka.ujuga
ne tidak mengetahui pentingnya
une
.atau
.une dokumen perkawinan,
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
/dig mereka tidak mampu
juga perkawinan
://
://dmembayar
:/karena
://di mereka tidak dicatat
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

biaya pencatatan perkawinan, dan lain-lain.

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

id/

id/

id/

c.
c.
c.
Sementara dalam
ej.a hukum perkawinan diej.a
ej.aNegara Indonesia mengenai
b.un

b.un

b.un

li
li
li
Indonesia (Undang-Undang
Perkawinan//Nomor
digi telah
digi 1 tahun 1974) di dalamnya
digi
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t
tt
tt
htperkawinan.
diatur hsecara jelas mengenai sahnya
Maka menuruth Undang-Undang

http

://

http

/
Nomor
1 Tahun 1974, status
.id/ tercatat ini adalah .ac.id/
.id/
ctidak
c.idhukum perkawinan yang
a
a
.
.
j
j
nej
ne
ne
u
u
u
.
.
.
b
b
b
tidak sah karena
li yaitu
li syarat sah perkawinan
li tidak memenuhi salahigisatu
digi
d
digi
/
/
/
/
/
/
://
:
:
:
p
p
p
pencatatan
http
htt
htt
htt perkawinan.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/
/ 1974 di dalam
/ perkawinan nomor 1 tahun
/ Selain undang-undang
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
ne pun juga menyatakan
.u(1)
.une dalam pasal 5 ayat
.uIslam
.une Kompilasi Hukum
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
ig
dig
://
://dmasyarakat
://ketertiban
://dibahwa : “Agar terjamin
://di
menyebutkan
perkawinan bagi
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
Islam setiap perkawinan harus dicatat”, sedangkan Pasal 6 ayat (1) Kompilasi

.id/
.id/
.id/
.id/
c
c
c
cHukum
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Islam menyebutkan
bahwa untuk memenuhi
ketentuan pasal 5, setiap
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
ig dilangsungkan dihadapan
perkawinan://d
harus
://
://di pegawai
://di dan dibawah pengawasan
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
pencatat nikah, bahkan menurut ayat (2) pasal tersebut jika perkawinan tersebut

/
/
d/
.id/
diluar pengawasan
pencatat nikahj.tidak
c.idmempunyai kekuatan j.ac.id
c.ipegawai
cdilakukan
a
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.une
.une hukum.
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
hBerdasarkan uraian diatas penulis
h
mengangkat berbagai permasalahan
yang
/
/
timbul
berbentuk skripsi dengan
d/
.id/ menjadi suatu karya
c.id judul “KAJIAN j.ac.id
c.iilmiah
a
a
.
.
j
j
une
une TIDAK TERCATAT
une PERKAWINAN libYANG
YURIDIS TENTANG
ilib.
i .
ilib.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

//dig

//dig

//dig

:
:
tp:
DALAM
DI INDONESIA.”
http
httpPERSPEKTIF HUKUMhtPERKAWINAN

http

gilib
i
d
/
/
:

ili
xiii
//dig

.id/

j.ac

:

.id/

j.ac

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

http

http

ac
nej.

b.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

tp hal, yaitu:
tp
masalah dalam penulisan
skripsi ini meliputi 2ht(dua)
http
htRumusan

http

Pertama,
bagaimanakah status
tercatat dalam
/
/
/ hukum perkawinan yang.idtidak
/
c.id
c
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
di Indonesia. Kedua,
.une
.uneBagaimanakah statusilhukum
.une
.une perspektif hukumilibperkawinan
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
g
g
g
//digdari perkawinan yangttptidak
://
://dipenulisan
://di tercatat. Adapun tujuan
:lahir
://di
anak yang
dari
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
skripsi ini adalah untuk menjawab 2 (dua) rumusan masalah diatas.

ac
ac
ac
Tujuan penulisan
nej.
nej.penulisan skripsi ini dapat
nej.yang digunakan agar dalam

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
diperoleh sasaran
://dpenulisan.
://dperlu ditetapkan suatu tujuan
://d yang dikehendaki, tmaka
http
h tp
http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

://

http

Adapun tujuan penulisan disini dapat dibagi menjadi 2 (dua) yaitu tujuan secara

/
/
.id/
.id/ dan tujuan secara
Tujuan khusus j.yang
c.idhendak dicapai dari j.ac.id
ckhusus.
cumum
a
a
a
.
.
j
j
ne
.une
.une
.uadalah:
.une penulisan skripsiilini
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h tidak tercatat
h
h
h
1. Mengetahui
dan memahami status
hukum perkawinan yang

/
/
di Indonesia;
.id/
.id/ dalam perspektif hukum
c.id
c.id
cperkawinan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
2. Mengetahui ildan
memahami status hukum
anak
.une
.une yang lahir dari perkawinan
.un
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://
://di
://di
://di tercatat
p
p
p
t
t
t
yang
tidak
t
t
t
http
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Metode penelitian yang/ digunakan adalah dengan/ menggunakan tipe

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
penelitian yuridis normatif,
yaitu penelitian yang
.une
.unedifokuskan untuk mengkaji
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g dalam hukum positif
dig
penerapan
atau norma-norma
://
://di dengan
://di
://kaidah-kaidah
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
/

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

menggunakan pendekatan undang-undang (statute approach) dan pendekatan

/
/
/
.id/
c.id
c.id
c.id
ckonseptual
(conceptual
approach).
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g hukum
g yaitu terdiri dari bahan
gbahan hukum yang digunakan
g
Sumber
/
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
ttp:/
t
t
t
t
h
h
h
h
h
primer, bahan hukum sekunder, dan bahan non hukum. Analisis bahan hukum
/
/
yang
.id/ digunakan adalah dengan
c.id yaitu suatu metode
c.idmenggunakan metode deduktif,

ac
nej.

.u
.u
b.u hal yang bersifat umum
yang berpangkal
igilibatau
igilibke hal yang bersifat khusus
igilidari

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

a
nej.

a
nej.

://d

://d

://d

http

://

ttp
suatu hpengambilan
kesimpulan dari
pembahasan mengenai permasalahan
yang
http
http

http

bersifat
umum menuju permasalahan
yang bersifat khusus. id/
/
/
.id/
c.id
c.
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Kesimpulanb.dari
adalah Mengenai bstatus
une
une rumusan masalah yang
.une
.pertama
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
/dig
/dig
://di
perkawinan
hukum perkawinan
ttp:/di Indonesia
ttpperspektif
ttp:/ yang tidak tercatat dalam

http

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

h

h

h

://

adalah tidak sah, karena perkawinan yang tidak tercatat merupakan perkawinan

.id/
.id/
.id/
.id/
c
c
c
cyang
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
hanya dilakukanneberdasarkan ketentuan pasal
2 ayat (1) undang-undang
.une
.une
.u
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g tidak
g
g
nomor 1 :tahun
//dig 1974 tentang perkawinan,
://
://di
://di tetapi perkawinanttptersebut
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
dilakukan juga berdasarkan ketentuan pasal 2 ayat (2) undang-undang nomor 1

gilib
i
d
/
/
:

ili
xiv
//dig

.id/

j.ac

:

.id/

j.ac

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

http

http

ac
nej.

b.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

ttp tentang perkawinan. Karena
tahun h1974
menurut
http
http suatu keabsahan perkawinan

http

undang-undang
nomor 1 tahun
perkawinan itu
/
/
/ 1974 tentang perkawinan,
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
dengan ketentuanbyang
.une
.unsesuai
.uneperkawinan tersebut telah
.une dikatakan sah apabila
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
ig
://
://diberbunyi:
://dayat
://di pasal 2 ayat (1) tdan
://di
terdapatttpdalam
(2). Pasal 2 ayatttp(1)
p
p
t
t
t
http
h
h
h
h
“perkawinan adalah sah, apabila dilakukan menurut hukum masing-masing agama

/
/
/
.id/
c.id perkawinan dicatat j.ac.id
c.id2 ayat (2) berbunyi: Tiap-tiap
cdan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
kepercayaannya
itu.
Pasal
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
menurut peraturan
/dig berlaku”.
://
://di
:/yang
://di perundang-undangan
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
Kompilasi Hukum Islam pun juga menyatakan dalam pasal 5 ayat (1) yang

/
/
/
.id/
bahwa : “Agar
bagi masyarakat j.ac.id
c.id
c.idterjamin ketertiban perkawinan
cmenyebutkan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.unePasal 6 ayat (1) Kompilasi
.une harus dicatat”, sedangkan
.une Islam setiap perkawinan
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
://
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h pasal 5, setiap
h untuk memenuhi ketentuan
h Islam menyebutkan bahwa
h
Hukum
/
perkawinan
harus dilangsungkan
pegawai
.id/ dihadapan dan dibawah.idpengawasan
.id/
pencatat nikah, bahkan
jika perkawinan tersebut
.u
lib.u
libtersebut
lib.u menurut ayat (2) pasal
i
i
i
g
g
g
i
i
i
://d kekuatan
://d
://d
dilakukan
http
httppencatat nikah tidak mempunyai
http diluar pengawasan pegawai

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

http

://

http

hukum.
/

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
Kesimpulan .uyang
anak yang lahir .dari
ne kedua, terhadap status
une
.unhukum
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
dig tercatat, bahwa status
/diganak tersebut dianggap
perkawinan
//dig anak
://
:sebagai
:/dari
://tidak
p
p
p
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

luar kawin dimana si anak hanya mempunyai hubungan perdata dengan ibunya

/
/
id/ memiliki hubunganaperdata
.id/ keluarga ibunya saja.aiac.tidak
c.id dengan ayahnya, j.ac.id
cdan
a
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
gKonstitusi Nomor 46/PUU-VIII/2010
gadanya putusan Mahkamah
g
namun setelah
/
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
ttp:/
t
t
t
t
h
h
h
h
h
bahwa Anak yang dilahirkan di luar perkawinan mempunyai hubungan perdata
d/
d/ serta dengan laki-laki
dengan
ibunya dan keluargac.ibunya
.id/
ac.i sebagai ayahnya yang
a i

ac
nej.

u teknologi dan/atau alatlibbukti
.u
dapat dibuktikan
ilmu pengetahuan
ib.u
lib.dan
lberdasarkan
i
i
i
g
g
g
i
i
i
/d
://d
://d
ttp:/
lain menurut
darah, termasuk hubungan
perdata
http
http hukum mempunyai hhubungan

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

nej.

nej.

http

://

http

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Saran yangbpertama
une
.jika
.uneini alangkah lebih baik
.une dalam penulisan iskripsi
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
g
g
//dig akan melangsungkan
://
://di yang
://di
:yang
seseorang
perkawinan
sesuai denganttp
prosedur
p
p
t
t
t
t
http
h
h
h
dengan
id/ keluarga ayahnya.

.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

telah ditentukan undang-undang perkawinan pasal 2 ayat (1) dan ayat (2), karena

.id/
.id/
.id/
.id/
c
c
c
csama
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
saja jika perkawinan
tersebut hanya dilakukan
berdasarkan agama namun
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
ig sah,
tidak tercatat
tersebut adalah://dtidak
/dig
://
:/perkawinan
://di maka keabsahan dari
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
perkawinan tersebut juga tidak diakui oleh Negara karena tidak memiliki kekuatan

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

j.ac

ili
xv
//dig

.id/

j.ac

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

:

http

http

http

ac
nej.

b.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://

http

http
.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

://

http

p yang kedua bahwa perkawinan
ttpmenimbulkan
hukum.
yang tidak tercatathini
http
httSaran

http

kerugian
terhadap istri danid/anak, sebaiknya jika akan
/
/ melakukan suatu
/
c.id
c.id
c.
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e artinya sah secara agama
tersebut harus legal,
.une
.unlegal
.une
.une perkawinan makailibperkawinan
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
ig
://
://ddilahirkan
://doleh
://di
://di
dan perkawinannya
juga diakui secara
sah
Negara, agar anaktyang
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
http
h
h
h
h
tersebut dapat memperoleh hak-haknya dan tidak menimbulkan kerugian bagi si

.id/
canak
a
.
j
tersebut.
ne

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ili
xvi
//dig

.id/

j.ac

.id/

:

.id/

j.ac

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

http

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

b.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

://

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

j.ac

.id/

j.ac

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

://

http

http

.id/

j.ac
e
n
Halaman
u
u
u
.
.
.
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
: i
:
:
HALAMAN
http
http
http SAMPUL DEPAN .....................................................

.u

http

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

DAFTAR
ISI
http

http

http

://

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

HALAMAN SAMPUL DALAM ...................................................

ii

d/
ac.i

d/
ac.i

d/
ac.i

://

http
id/

.
j.ac
j.
j.
j. HALAMAN MOTTOne....................................................................