ENINGKATAN RASA PERCAYA DIRI DALAM MENYAMPAIKAN PENDAPAT DAN GAGASAN MELALUI DISKUSI KELOMPOK SISWA MATA PELAJARAN BAHASA INDONESIA KELAS IV SD NEGERI SUMBEREJO 10 KECAMATAN AMBULU
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
PENINGKATAN RASA PERCAYA DIRI DALAM
MENYAMPAIKAN PENDAPAT DAN GAGASAN
MELALUI DISKUSI KELOMPOK SISWA
MATA PELAJARAN BAHASA INDONESIA
KELAS IV SD NEGERI SUMBEREJO 10
KECAMATAN AMBULU
e – TA
(elektronik Tugas Akhir)
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
Diajukan
Syarat Untuk Memperoleh
l
idgigiSebagai
idgigil Gelar Sarjana Pendidikan
idgigil
//:d
:p//:d
:pJarak
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Program
Pendidikan
Jauh
(PJJ
ICT)
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Program Studi Pendidikan
Guru Sekolah Dasar
Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
id
id
.ac.c.idUniversitas Jember
.ac.c.id
jej.a
e
n
u
n
.
u
b
idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/
jej.a
e
n
u
n
.
u
b
idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/
Oleh :
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
DODIK MUQSID SETIADI
NIM : 080210274068
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
tp
hthttpJARAK JAUH (PJJ -hICT)
hthtPROGRAM
PENDIDIKAN
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN GURU SEKOLAH DASAR
d
d
d
FAKULTAS KEGURUAN
DAN ILMU .PENDIDIKAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
j
e
e
e
ne UNIVERSITAS JEMBER
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
ig il
ig il
ig il
2011
://d
://d
://d
//dig
//dig
//dig
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
je.aj.ac. RASA PERCAYA
je.aj.ac.DALAM
je.aj.ac.
PENINGKATAN
DIRI
e
e
e
n
n
n
.un GAGASAN igiliibli.bu.un
liibli.bu.un
liibli.buDAN
i
i
MENYAMPAIKAN
PENDAPAT
g
g
i
i
://d/dig
://:d
:p//:d
//dig
//dig
SISWAhttp
t
hthtp
hthtp
ttp:/ MELALUI DISKUSI
ttpKELOMPOK
t
h
MATA PELAJARAN BAHASA INDONESIA
KELAS IVidSD NEGERI SUMBEREJO
id.id10
.
.
d
i
ca.cid.id
c
c
.
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
KECAMATAN
AMBULU
a
a
neej.
neej.
neej.
c.idid
c.idid
c.idid
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
n
ne
.bu.n
e – TA ilib.bu.une
u
b
i
l
i
i
i
il
idgigAkhir)
idgigil
(elektronikpTugas
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
Oleh
:
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
DODIK MUQSID SETIADI
dd
.cid.id
c
aj.a.ci .iNIM
: 080210274068 ej.a.c
.
j
a
e
ne
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:JARAK
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
PROGRAM
PENDIDIKAN
JAUH
(PJJ
ICT)
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN GURU SEKOLAH DASAR
FAKULTAS KEGURUAN
DAN ILMU PENDIDIKAN
d
d.id
d.id
d
i
i
.
.
c
c
aj.ca.ci .id
ajUNIVERSITAS
aj.ac
aj.ca.ci .id
c
JEMBER
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
2011
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h tt
h tt
h tt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
LEMBAR PERNYATAAN
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
Yang bertanda tangan di dbawah ini penulis :
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.ci .id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
j.
n:eDodik
nej.
.bu.n
Nama
Muqsid Setiadi lib.u.n
u
u
b
i
l
i
i
b
i
idgigili
NIM
: 080210274068 ://d/idgigil
/:d
/
:
/
/
/
p
p
:
t
t
hthProgram
hthttp
ttp Studi : PJJ S1 PGSD
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgigili
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
idgigili
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
Judul e – TA
: Peningkatan Rasa Percaya Diri dalam Menyampaikan
Pendapat
dan Gagasan Melalui Diskusi
Kelompok Siswa
.cid.iPelajaran
.cid.idIV SD Negeri
d
c
c
ca.cid.id
a
a
a
Mata
Bahasa
Indonesia
Kelas
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
un ej
u.n
un ej
une
ilib.b.un Sumberejo 10 Kecamatan
ilib.bAmbulu
ilib.b.un
idgigili
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
Menyatakan .bahwa
(eun-e
ej. ini merupakan hasilb.u.n
u.n
nej.elektronik tugas akhir
nTA)
nej.
.b
u
u
u
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
pekerjaan
dan sepanjang pengetahuan
yang
ili
idgigili
idgigsendiri,
idgigili penulis tidak berisi materi
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
pernah
ditulis
atau
dipublikasikan
oleh
orang
lain
atau
dipergunakan
sebagai
t
t
t
ht ttp
hthttp
ht ttp
persyaratan untuk menyelesaikanhstudi di perguruan tinggi lain. h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
Jember,
nej.
nej. 4 Juni 2011
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt ii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
id
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
.c.id Setiadi
Dodik
j.acaMuqsid
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
LEMBAR PENGESAHAN
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
e – TA berjudul
Rasa Percaya
Diri
nej“Peningkatan
nej. dalam Menyampaikan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i Gagasan Melalui Diskusi
ili
idgigili
idgigildan
idgigKelompok
Pendapat
Siswa Mata Pelajaran
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
ht ttp
Bahasa Indonesia Kelas IV SDhNegeri Sumberejo 10 Kecamatan
Ambulu”
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
telah diuji dan disahkan
idpada :
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.c.id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
gigil
id
idgigil
Hari,
tanggal
: 4 Juni 2011
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Tempat
: Fakultas Keguruan
dan Ilmu Pendidikan
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
.cid.idPembimbing/Penguji .ac.cid.id
c
a
.
jej.a
jej.a
e
e
n
n
u
u
n
n
.
.
u
u
b
b
.
.
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
/
/
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Menyetujui :
Drs. Bambang Suharjito, M. Ed
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.:id19611025 198902 1 004
NIP
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Mengetahui:lib.u.n
ne
ne
.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
b
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
Dekan
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
je. j.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
je. j.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttiiip:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
Drs. H. Imam Muchtar, S. H, M. Hum
dd
NIP
198003 1 005ac.id.id
ac.i:.i19540712
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
KATA PENGANTAR
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Segala puji syukur kehadirat Allah SWT yang telah melimpahkan rahmat
laporan Penelitian cTindakan
.cid.id Kelas (PTK)
d
ca.cid.id
ca.cid.id dan hidayah – Nya, sehingga
ca.cid.ipenulisan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
nej.
nej. yang merupakan itugas
nej. sebagai syarat untuk
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
dengan format
elektronik
akhir
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
memperoleh
gelar
Sarjana
Pendidikan
dalam
Program
PJJ
S1
PGSD
ICT
t
t
t
hthttp ini
hthttp
hthttp
dapat terselesaikan dengan lancar. Semua ini berkat bimbingan dari berbagai
d
dd memberikan
d
id
waktu dan tenaganya
aj.ca.ci .id pihak yang telah relaehati
aj.ca.meluangkan
aj.ca.ci .iuntuk
aj.ca.ci .id
c.id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne penulis demi terlaksananya
ne
netugas – tugas dan guna
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
saran dan nasehat
kepada
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
ig il
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
meningkatkan
profesional
guru
pada
kegiatan
ini.
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Keberhasilan penulisan laporan ini tentu tidak lepas dari bantuan berbagai
id.id yang sebesar –
ini
menyampaikan terima
id
ca.cid.id
ca.cid.id pihak. Pada kesempatan
ca.cid.penulis
ca.ckasih
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nej.
nterhormat
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
besarnya kepada
yang
:
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
1.
Universitas
Jember
Fakultas
Ilmu
Keguruan
dan
Pendidikan
selaku
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
penyelenggara dan memfasilitasi adanya program PJJ S1 ICT PGSD yang
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nej
nej pada mata kuliah ini.
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
2. DosenilPembimbing
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:p//:d
:p
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
3.
Kepala
Sekolah
SD
Negeri
Sumberejo
10
Kecamatan
Ambulu
Kabupaten
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
d
.cid.id
telah memberikan
dan arahan tenteng penulisan
ac.ci .id PTK.
acbimbingan
Jember.
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
laporan
ini.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp telah Bapak/Ibu berikan kepada
Akhirnya semoga amal baikhyang
hthttppenulis
hthttp
id
idid memberikan bantuanacdalam
4. Semua pihak yang
. .c.id menyelesaikan
.ac.c.telah
mendapatkan balasan yang setimpal dari Allah SWT. Amin.
d
d
d
.cid.id penulisan laporan Penelitian
Harapan penulis,
aj.casemoga
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Tindakan Kelas
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
ne
ne
ne
npositif
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
(PTK)
ini
dapat
memberikan
inspirasi
dan
pemikiran
bagi
pembaca,
serta
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
penulis
hhttpjuga menyadari bahwa laporan
hhttp Oleh
hhttpini masih jauh dari kesempurnaan.
karena itu, penulis mengharapkan kritik dan saran yang membangun guna
ca.cid.id
ca.cid.id penyempurnaan laporanj.aini.
a
.
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/
:
/
/
//dig
p
t
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
Jember,
4
Juni
2011
t
t
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
neDodik Muqsid Setiadi ilib.bu.n
.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhttiv
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
ABSTRAK
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Muqsid,Dodik,2011.Peningkatan rasa percaya diri dalam menyampaikan pendapat
dan gagasan melalui diskusi kelompok siswa Mata Pelajaran Bahasa
Indonesia kelas IV SD Negeri Sumberejo 10 Kecamatan Ambulu.Tugas
Akhir, Program PJJ S1 PGSD FKIP Universitas Jember. Pembimbing :
Drs. Bambang Suharjito, M. Ed.
Kata Kunci
: Rasa Percaya Diri, Diskusi Kelompok.
Pembelajaran Bahasa Indonesia diharapkan dapat dipahami oleh siswa
tidak hanya sepotong – sepotong, melainkan secara holistik. Mencakup semua
aspek kebahasaan yaitu : Menulis, Membaca, Menyimak, dan Berbicara. Selain
itu, pembelajaran Bahasa Indonesia juga diharapkan mampu menyentuh ketiga
ranah pendidikan baik kognitif, afektif, dan psikomotorik.
Tujuan dari penelitian ini adalah (1) untuk meningkatkan kepercayaan diri
siswa kelas IV SD Negeri Sumberejo 10 Kecamatan Ambulu dalam
menyampaikan pendapat dan gagasan (2) untuk mengetahui ketuntasan belajar
siswa dalam menyampaikan pendapat dan gagasan.
Penelitian ini dilaksanakan di SD Negeri Sumberejo 10 Kecamatan
Ambulu Kabupaten Jember pada siswa kelas IV yang terdiri dari 40 siswa, 24
laki – laki dan 16 perempuan. Siswa dibagi menjadi 8 kelompok yang heterogen.
Penelitian ini menggunakan penelitian kualitatif dan jenis penelitiannya adalah
penelitian tindakan kelasyang dilakukan sebanyak 2 siklus. Metode pengumpulan
data melalui observasi, tes performance, wawancara, dan dokumentasi teknis.
Teknik analisis data yang digunakan adalah deskriptif kualitatif dan kuantitatif.
Deskriptif kualitatif untuk menganalisis data berupa observasi, wawancara, dan
dokumentasi, sedangkan deskriptif kuantitatif digunakan untuk mengetahui
kemampuan individu siswa dalam menyampaikan pendapat, bertanya, dan
menjawab pertanyaan selama pembelajaran berlangsung. Pengambilan data mulai
dilakukan tanggal 23 Pebruari 2011 sampai 5 April 2011 dengan subjek penelitian
siswa kelas IV SD Negeri Sumberejo 10 Kecamatan Ambulu Kabupaten Jember.
Data yang dikumpulkan berupa aktivitas siswa dan aktiviyas guru. Berdasarkan
data yang telah diperoleh dari hasil observasi diketahui bahwa prosentase aktivitas
siswa selama pembelajaran terkait kepercayaan diri dalam menyampaikan
pendapat dan gagasan adalah : siklus I prosentase hasil aktivitas siswa 72.50 %
berani menyampaikan pendapat, bertanya maupun menjawab pertanyaan, pada
siklus II sebesar 80.00 % dari hasil secara klasikal.
Kesimpulan dari penelitian ini adalah siswa mengalami peningkatan
aktivitas pada pembelajaran Bahasa Indonesia dalam keberaniannya untuk
menyampaikan pendapat dan gagasan, bertanya dan menjawab pertanyaan.
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt v
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
d
DAFTAR
:p//:d
:p//:TABEL
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id Tabel 4.1
ca.cid.id guru
ca.cid.id
Lembar jobservasi
a
a
a
.
.
.
j
j
.
e
e
e
n
nej.
nej.
nejsiklus
.bu.n
.bu.n
.bu.pada
u
u
u
b
b
b
Tabel
4.2
Skala
partisipasi
siswa
dalam
diskusi
I
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
d
d
/:d
/
/
/
/
:
:
//
Tabel
p:// diskusi siklus 1
tp:// Tingkat partisipasi siswa
hthtp
hthtp
t4.3
ttdalam
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
d
Hasil wawancara
aj.ca.ci .id Tabel 4.5
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Tabel 4.6
Hasil
wawancara.
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
Tabel
4.7
Hasil
wawancara
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Hasil wawancara
ca.cid.id Tabel 4.9
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
Tabel 4.10
Hasil
wawancara
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili wawancara
ig ili
idgigHasil
/:d
/:d
/
Tabeltp4.11
:
/
//dig
/
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Tabel 4.4
Tabel 4.8
Tabel 4.12
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
Tingkat kemampuan berbicara siswa siklus 1
Hasil wawancara
Hasil wawancara
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
.cid.id Tabel 4.13 Hasil wawancara
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
.
.
.
e
e
e
e
Tabel 4.14
Hasil
wawancara
nej
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgigil
idgigil
idgigLembar
ig il
Tabel 4.15
observasi guru ://d
/:d
//:d
:
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
hhttp
h ttp
hhtt
Tabel
4.16
Skala partisipasi siswahdalam diskusi pada siklus 2
2d
id.id Tabel 4.17 Tingkat partisipasi
i
id.id siswa dalam diskusi siklus
.
.
.
c
c
c
a
a
a
c
c Tabel 4.18 Tingkatejkemampuan
c.id
.
.
.
j
j
a
a
a
.
.
.
e
e
berbicara
siswa
siklus
2
j
j
j
n e
n e
n e
iibli.bu.un
iibli.bu.un
liibli.bu.un
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
Tabel 4.19
ig pada siklus I
/:d
:p//:d
:p//:d
/digSkala partisipasi siswattdalam
/ddiskusi
/
//dig
/
p
thtp
t
t
h
h
ht dalam diskusi siklus 1
Tabel t4.20
Tingkat partisipasi siswa
Tabel 4.21
Tingkat kemampuan berbicara siswa siklus 1
Tabel 4.25
Tingkat kemampuan berbicara siswa siklus 2
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
d
d
aj.ca.ci .id siswa
aj.ca.ci .id Tabel 4.22 Hasil wawancara
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
gigil pada siklus 2
Tabel 4.23
il partisipasi siswa dalam
idgigSkala
ig il
idgigil
iddiskusi
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hht4.24
hhtt
hhttdalam diskusi siklus 2
Tabel
Tingkat partisipasi siswa
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttvi
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
DAFTAR:GAMBAR
//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Gambar 3.1 Siklus pelaksanaan PTK
d
i
.
d
cac.i
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ej.
nej.
npartisipasi
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu1.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
Gambar
4.1
Diagram
siswa
dalam
siklus
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
Gambar 4.2 Diagram partisipasi siswa dalam siklus 2
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttvii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
DAFTAR LAMPIRAN
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
idid
1. Rencana Pelaksanaan
siklus 1
.ac.c.Pembelajaran
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
4. Lembar observasi siswa
c.ididpada siklus 2
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
7. Hasil kerja siswa
ca.cid.id
a
.
j
j
a
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
2. Rencana
Pembelajarandsiklus
idgigilPelaksanaan
/:d
/://idgigili2
/
/
:
:
/
/
p
p
t
t
hthttp
ht ttp
3. Lembar observasi siswa pada h
siklus 1
d
aj.ac.
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne guru pada siklus 1 ilib.bu.n
ne
.bu.n
u
u
b
i
5. Lembar
observasi
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
h6.httLembar observasi guru padahsiklus
htt 2
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
ej.
n
.bu.n
8. Dokumentasi
penelitian
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttviii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
gigil
idISI
DAFTAR
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Halaman
id.id
id.id
id.id
.
.
.
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
HALAMAN JUDUL
i
ej.
nej.
n.................................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
LEMBAR
PERNYATAAN
....................................................................
ii://d/idgigil
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
LEMBAR
PENGESAHAN ........ ...........................................................
iii
iv
.cid.id KATA PENGANTAR .............................................................................
.cid.id
.cid.id
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
ABSTRAK ..............................................................................................
v
nej
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
ig il
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
DAFTAR
TABEL....................................................................................
vi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
DAFTAR
GAMBAR ..............................................................................
vii
viii
id.id DAFTAR LAMPIRAN..........................................................................
id.id
id.id
.
.
.
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
DAFTAR ISI ...........................................................................................
ix
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
BAB IpPENDAHULUAN
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
1.1.Latar Belakang Masalah .............................................................. 1
1.2.Rumusan Masalah.i.......................................................................
3
d
.id
d
aj.ca.ci .id
aj.cac.id
aj.cac.id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
1.3.Tujuan Penelitian
3
ne
ne .........................................................................
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil Penelitian ......................................................................
1.4.Manfaat
3//:d
:p
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
1.5.Definisi Operasional ................................................................... 4
BAB II KAJIAN PUSTAKA
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j. ........................................................................
2.1.Rasa Percaya
5
nej.
neDiri
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili Kelompok .......................................................................
/:d
/:d
/:d
/
/
2.2.Diskusi
7//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
//dig
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
2.3.Kelebihan dan Kelemahan Metode Diskusi ................................ 8
2.4.Jenis – Jenis Diskusi
....................................................................
9
.idd
.idd
d
aj.cac.i
aj.ca.ci .id
aj.cac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
2.5. Langkah
Langkah
ne Pelaksanaan DiskusiiliKelompok
ne
ne ....................... 10 ilib.bu.n
.bu–.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:p
:p//:d
2.6.
Peranan
Diskusi dalam Meningkatkan
Rasa Percaya Diri Siswa .......
12
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
2.7. Hipotesis Tindakan...................................................................... 13
ca.cid.id
ca.cid.id BAB III METODE PENELITIAN
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
3.1.Rancangan
Penelitian...................................................................
15
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
3.2.Lokasi
Penelitian
.........................................................................
17
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
3.3.SubyekPenelitian ......................................................................... 18
3.4. Pengumpulan Data
18
id Instrumen Penilaian .............................
c.idid
c.idDan
d
aj.ac.
aj.ac.
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
3.5. Prosedur
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.Penilaian........................................................................19
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ix
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil Data...............................................................................
idgigil
idgigil
3.6.
Analisis
20
//:d
:p//:d
:p//:d
:p
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h tt
h tt
hhtt
BABhIV HASIL PENELITIAN DANhPEMBAHASAN
4.1.Deskripsi Hasil Siklus
23
d 1 ..............................................................
d
ca.cid.id
ca.ci .id
ca.ci .id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
4.2.Deskripsiun
32
nej.Siklus 2 ..............................................................
nej.
nej.
.bu.n
.b.Hasil
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
4.3.Pembahasan
.................................................................................
38
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
ht ttp
hthttp
BABhV PENUTUP
5.1.Kesimpulan .................................................................................
52
.cid.id
.cid.id
.cid.id
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
5.2.Rekomendasi................................................................................
52
nej
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
ig il
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
DAFTAR
PUSTAKA
…………………………………………………….
//:d
:p//:d
:p//:d
:p53
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
LAMPIRAN
………………………………………………………………54
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
p
x
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
PENINGKATAN RASA PERCAYA DIRI DALAM
MENYAMPAIKAN PENDAPAT DAN GAGASAN
MELALUI DISKUSI KELOMPOK SISWA
MATA PELAJARAN BAHASA INDONESIA
KELAS IV SD NEGERI SUMBEREJO 10
KECAMATAN AMBULU
e – TA
(elektronik Tugas Akhir)
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
Diajukan
Syarat Untuk Memperoleh
l
idgigiSebagai
idgigil Gelar Sarjana Pendidikan
idgigil
//:d
:p//:d
:pJarak
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Program
Pendidikan
Jauh
(PJJ
ICT)
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Program Studi Pendidikan
Guru Sekolah Dasar
Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
id
id
.ac.c.idUniversitas Jember
.ac.c.id
jej.a
e
n
u
n
.
u
b
idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/
jej.a
e
n
u
n
.
u
b
idgiigliilib.
d
/
/
:
/
hthtp
ttp:/
Oleh :
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
DODIK MUQSID SETIADI
NIM : 080210274068
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
tp
hthttpJARAK JAUH (PJJ -hICT)
hthtPROGRAM
PENDIDIKAN
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN GURU SEKOLAH DASAR
d
d
d
FAKULTAS KEGURUAN
DAN ILMU .PENDIDIKAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
j
e
e
e
ne UNIVERSITAS JEMBER
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
ig il
ig il
ig il
2011
://d
://d
://d
//dig
//dig
//dig
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
je.aj.ac. RASA PERCAYA
je.aj.ac.DALAM
je.aj.ac.
PENINGKATAN
DIRI
e
e
e
n
n
n
.un GAGASAN igiliibli.bu.un
liibli.bu.un
liibli.buDAN
i
i
MENYAMPAIKAN
PENDAPAT
g
g
i
i
://d/dig
://:d
:p//:d
//dig
//dig
SISWAhttp
t
hthtp
hthtp
ttp:/ MELALUI DISKUSI
ttpKELOMPOK
t
h
MATA PELAJARAN BAHASA INDONESIA
KELAS IVidSD NEGERI SUMBEREJO
id.id10
.
.
d
i
ca.cid.id
c
c
.
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
KECAMATAN
AMBULU
a
a
neej.
neej.
neej.
c.idid
c.idid
c.idid
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
p
t
t
t
hht
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
n
ne
.bu.n
e – TA ilib.bu.une
u
b
i
l
i
i
i
il
idgigAkhir)
idgigil
(elektronikpTugas
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
Oleh
:
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
DODIK MUQSID SETIADI
dd
.cid.id
c
aj.a.ci .iNIM
: 080210274068 ej.a.c
.
j
a
e
ne
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:JARAK
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
PROGRAM
PENDIDIKAN
JAUH
(PJJ
ICT)
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN GURU SEKOLAH DASAR
FAKULTAS KEGURUAN
DAN ILMU PENDIDIKAN
d
d.id
d.id
d
i
i
.
.
c
c
aj.ca.ci .id
ajUNIVERSITAS
aj.ac
aj.ca.ci .id
c
JEMBER
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
2011
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
//dig
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h tt
h tt
h tt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
LEMBAR PERNYATAAN
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
Yang bertanda tangan di dbawah ini penulis :
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.ci .id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
j.
n:eDodik
nej.
.bu.n
Nama
Muqsid Setiadi lib.u.n
u
u
b
i
l
i
i
b
i
idgigili
NIM
: 080210274068 ://d/idgigil
/:d
/
:
/
/
/
p
p
:
t
t
hthProgram
hthttp
ttp Studi : PJJ S1 PGSD
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgigili
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
idgigili
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
Judul e – TA
: Peningkatan Rasa Percaya Diri dalam Menyampaikan
Pendapat
dan Gagasan Melalui Diskusi
Kelompok Siswa
.cid.iPelajaran
.cid.idIV SD Negeri
d
c
c
ca.cid.id
a
a
a
Mata
Bahasa
Indonesia
Kelas
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
un ej
u.n
un ej
une
ilib.b.un Sumberejo 10 Kecamatan
ilib.bAmbulu
ilib.b.un
idgigili
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
Menyatakan .bahwa
(eun-e
ej. ini merupakan hasilb.u.n
u.n
nej.elektronik tugas akhir
nTA)
nej.
.b
u
u
u
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
pekerjaan
dan sepanjang pengetahuan
yang
ili
idgigili
idgigsendiri,
idgigili penulis tidak berisi materi
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
pernah
ditulis
atau
dipublikasikan
oleh
orang
lain
atau
dipergunakan
sebagai
t
t
t
ht ttp
hthttp
ht ttp
persyaratan untuk menyelesaikanhstudi di perguruan tinggi lain. h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
Jember,
nej.
nej. 4 Juni 2011
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt ii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
id
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
.c.id Setiadi
Dodik
j.acaMuqsid
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
LEMBAR PENGESAHAN
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
e – TA berjudul
Rasa Percaya
Diri
nej“Peningkatan
nej. dalam Menyampaikan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i Gagasan Melalui Diskusi
ili
idgigili
idgigildan
idgigKelompok
Pendapat
Siswa Mata Pelajaran
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
ht ttp
Bahasa Indonesia Kelas IV SDhNegeri Sumberejo 10 Kecamatan
Ambulu”
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
telah diuji dan disahkan
idpada :
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.c.id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
gigil
id
idgigil
Hari,
tanggal
: 4 Juni 2011
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Tempat
: Fakultas Keguruan
dan Ilmu Pendidikan
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
.cid.idPembimbing/Penguji .ac.cid.id
c
a
.
jej.a
jej.a
e
e
n
n
u
u
n
n
.
.
u
u
b
b
.
.
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
/
/
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Menyetujui :
Drs. Bambang Suharjito, M. Ed
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.:id19611025 198902 1 004
NIP
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Mengetahui:lib.u.n
ne
ne
.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
b
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
Dekan
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
je. j.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
je. j.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttiiip:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
Drs. H. Imam Muchtar, S. H, M. Hum
dd
NIP
198003 1 005ac.id.id
ac.i:.i19540712
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
KATA PENGANTAR
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Segala puji syukur kehadirat Allah SWT yang telah melimpahkan rahmat
laporan Penelitian cTindakan
.cid.id Kelas (PTK)
d
ca.cid.id
ca.cid.id dan hidayah – Nya, sehingga
ca.cid.ipenulisan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
nej.
nej. yang merupakan itugas
nej. sebagai syarat untuk
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
dengan format
elektronik
akhir
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
memperoleh
gelar
Sarjana
Pendidikan
dalam
Program
PJJ
S1
PGSD
ICT
t
t
t
hthttp ini
hthttp
hthttp
dapat terselesaikan dengan lancar. Semua ini berkat bimbingan dari berbagai
d
dd memberikan
d
id
waktu dan tenaganya
aj.ca.ci .id pihak yang telah relaehati
aj.ca.meluangkan
aj.ca.ci .iuntuk
aj.ca.ci .id
c.id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne penulis demi terlaksananya
ne
netugas – tugas dan guna
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
saran dan nasehat
kepada
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
ig il
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
meningkatkan
profesional
guru
pada
kegiatan
ini.
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Keberhasilan penulisan laporan ini tentu tidak lepas dari bantuan berbagai
id.id yang sebesar –
ini
menyampaikan terima
id
ca.cid.id
ca.cid.id pihak. Pada kesempatan
ca.cid.penulis
ca.ckasih
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
nej.
nterhormat
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
besarnya kepada
yang
:
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
1.
Universitas
Jember
Fakultas
Ilmu
Keguruan
dan
Pendidikan
selaku
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
penyelenggara dan memfasilitasi adanya program PJJ S1 ICT PGSD yang
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nej
nej pada mata kuliah ini.
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
2. DosenilPembimbing
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:p//:d
:p
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
3.
Kepala
Sekolah
SD
Negeri
Sumberejo
10
Kecamatan
Ambulu
Kabupaten
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
d
.cid.id
telah memberikan
dan arahan tenteng penulisan
ac.ci .id PTK.
acbimbingan
Jember.
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
laporan
ini.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp telah Bapak/Ibu berikan kepada
Akhirnya semoga amal baikhyang
hthttppenulis
hthttp
id
idid memberikan bantuanacdalam
4. Semua pihak yang
. .c.id menyelesaikan
.ac.c.telah
mendapatkan balasan yang setimpal dari Allah SWT. Amin.
d
d
d
.cid.id penulisan laporan Penelitian
Harapan penulis,
aj.casemoga
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id Tindakan Kelas
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
ne
ne
ne
npositif
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
(PTK)
ini
dapat
memberikan
inspirasi
dan
pemikiran
bagi
pembaca,
serta
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
penulis
hhttpjuga menyadari bahwa laporan
hhttp Oleh
hhttpini masih jauh dari kesempurnaan.
karena itu, penulis mengharapkan kritik dan saran yang membangun guna
ca.cid.id
ca.cid.id penyempurnaan laporanj.aini.
a
.
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
ig ili
/:d
/:d
/
:
/
/
//dig
p
t
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
Jember,
4
Juni
2011
t
t
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
neDodik Muqsid Setiadi ilib.bu.n
.bu.n
u
u
b
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhttiv
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
ABSTRAK
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Muqsid,Dodik,2011.Peningkatan rasa percaya diri dalam menyampaikan pendapat
dan gagasan melalui diskusi kelompok siswa Mata Pelajaran Bahasa
Indonesia kelas IV SD Negeri Sumberejo 10 Kecamatan Ambulu.Tugas
Akhir, Program PJJ S1 PGSD FKIP Universitas Jember. Pembimbing :
Drs. Bambang Suharjito, M. Ed.
Kata Kunci
: Rasa Percaya Diri, Diskusi Kelompok.
Pembelajaran Bahasa Indonesia diharapkan dapat dipahami oleh siswa
tidak hanya sepotong – sepotong, melainkan secara holistik. Mencakup semua
aspek kebahasaan yaitu : Menulis, Membaca, Menyimak, dan Berbicara. Selain
itu, pembelajaran Bahasa Indonesia juga diharapkan mampu menyentuh ketiga
ranah pendidikan baik kognitif, afektif, dan psikomotorik.
Tujuan dari penelitian ini adalah (1) untuk meningkatkan kepercayaan diri
siswa kelas IV SD Negeri Sumberejo 10 Kecamatan Ambulu dalam
menyampaikan pendapat dan gagasan (2) untuk mengetahui ketuntasan belajar
siswa dalam menyampaikan pendapat dan gagasan.
Penelitian ini dilaksanakan di SD Negeri Sumberejo 10 Kecamatan
Ambulu Kabupaten Jember pada siswa kelas IV yang terdiri dari 40 siswa, 24
laki – laki dan 16 perempuan. Siswa dibagi menjadi 8 kelompok yang heterogen.
Penelitian ini menggunakan penelitian kualitatif dan jenis penelitiannya adalah
penelitian tindakan kelasyang dilakukan sebanyak 2 siklus. Metode pengumpulan
data melalui observasi, tes performance, wawancara, dan dokumentasi teknis.
Teknik analisis data yang digunakan adalah deskriptif kualitatif dan kuantitatif.
Deskriptif kualitatif untuk menganalisis data berupa observasi, wawancara, dan
dokumentasi, sedangkan deskriptif kuantitatif digunakan untuk mengetahui
kemampuan individu siswa dalam menyampaikan pendapat, bertanya, dan
menjawab pertanyaan selama pembelajaran berlangsung. Pengambilan data mulai
dilakukan tanggal 23 Pebruari 2011 sampai 5 April 2011 dengan subjek penelitian
siswa kelas IV SD Negeri Sumberejo 10 Kecamatan Ambulu Kabupaten Jember.
Data yang dikumpulkan berupa aktivitas siswa dan aktiviyas guru. Berdasarkan
data yang telah diperoleh dari hasil observasi diketahui bahwa prosentase aktivitas
siswa selama pembelajaran terkait kepercayaan diri dalam menyampaikan
pendapat dan gagasan adalah : siklus I prosentase hasil aktivitas siswa 72.50 %
berani menyampaikan pendapat, bertanya maupun menjawab pertanyaan, pada
siklus II sebesar 80.00 % dari hasil secara klasikal.
Kesimpulan dari penelitian ini adalah siswa mengalami peningkatan
aktivitas pada pembelajaran Bahasa Indonesia dalam keberaniannya untuk
menyampaikan pendapat dan gagasan, bertanya dan menjawab pertanyaan.
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt v
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
d
DAFTAR
:p//:d
:p//:TABEL
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id Tabel 4.1
ca.cid.id guru
ca.cid.id
Lembar jobservasi
a
a
a
.
.
.
j
j
.
e
e
e
n
nej.
nej.
nejsiklus
.bu.n
.bu.n
.bu.pada
u
u
u
b
b
b
Tabel
4.2
Skala
partisipasi
siswa
dalam
diskusi
I
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
d
d
/:d
/
/
/
/
:
:
//
Tabel
p:// diskusi siklus 1
tp:// Tingkat partisipasi siswa
hthtp
hthtp
t4.3
ttdalam
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
d
Hasil wawancara
aj.ca.ci .id Tabel 4.5
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Tabel 4.6
Hasil
wawancara.
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
Tabel
4.7
Hasil
wawancara
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Hasil wawancara
ca.cid.id Tabel 4.9
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
Tabel 4.10
Hasil
wawancara
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili wawancara
ig ili
idgigHasil
/:d
/:d
/
Tabeltp4.11
:
/
//dig
/
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Tabel 4.4
Tabel 4.8
Tabel 4.12
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
Tingkat kemampuan berbicara siswa siklus 1
Hasil wawancara
Hasil wawancara
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
.cid.id Tabel 4.13 Hasil wawancara
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
.
.
.
.
e
e
e
e
Tabel 4.14
Hasil
wawancara
nej
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgigil
idgigil
idgigLembar
ig il
Tabel 4.15
observasi guru ://d
/:d
//:d
:
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
:
t
t
t
t
t
t
hhttp
h ttp
hhtt
Tabel
4.16
Skala partisipasi siswahdalam diskusi pada siklus 2
2d
id.id Tabel 4.17 Tingkat partisipasi
i
id.id siswa dalam diskusi siklus
.
.
.
c
c
c
a
a
a
c
c Tabel 4.18 Tingkatejkemampuan
c.id
.
.
.
j
j
a
a
a
.
.
.
e
e
berbicara
siswa
siklus
2
j
j
j
n e
n e
n e
iibli.bu.un
iibli.bu.un
liibli.bu.un
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
Tabel 4.19
ig pada siklus I
/:d
:p//:d
:p//:d
/digSkala partisipasi siswattdalam
/ddiskusi
/
//dig
/
p
thtp
t
t
h
h
ht dalam diskusi siklus 1
Tabel t4.20
Tingkat partisipasi siswa
Tabel 4.21
Tingkat kemampuan berbicara siswa siklus 1
Tabel 4.25
Tingkat kemampuan berbicara siswa siklus 2
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
d
d
aj.ca.ci .id siswa
aj.ca.ci .id Tabel 4.22 Hasil wawancara
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
gigil pada siklus 2
Tabel 4.23
il partisipasi siswa dalam
idgigSkala
ig il
idgigil
iddiskusi
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hht4.24
hhtt
hhttdalam diskusi siklus 2
Tabel
Tingkat partisipasi siswa
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttvi
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
DAFTAR:GAMBAR
//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Gambar 3.1 Siklus pelaksanaan PTK
d
i
.
d
cac.i
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ej.
nej.
npartisipasi
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu1.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
Gambar
4.1
Diagram
siswa
dalam
siklus
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
Gambar 4.2 Diagram partisipasi siswa dalam siklus 2
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttvii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
DAFTAR LAMPIRAN
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
idid
1. Rencana Pelaksanaan
siklus 1
.ac.c.Pembelajaran
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
4. Lembar observasi siswa
c.ididpada siklus 2
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
7. Hasil kerja siswa
ca.cid.id
a
.
j
j
a
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
2. Rencana
Pembelajarandsiklus
idgigilPelaksanaan
/:d
/://idgigili2
/
/
:
:
/
/
p
p
t
t
hthttp
ht ttp
3. Lembar observasi siswa pada h
siklus 1
d
aj.ac.
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne guru pada siklus 1 ilib.bu.n
ne
.bu.n
u
u
b
i
5. Lembar
observasi
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
h6.httLembar observasi guru padahsiklus
htt 2
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
ej.
n
.bu.n
8. Dokumentasi
penelitian
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttviii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
gigil
idISI
DAFTAR
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Halaman
id.id
id.id
id.id
.
.
.
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
HALAMAN JUDUL
i
ej.
nej.
n.................................................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
LEMBAR
PERNYATAAN
....................................................................
ii://d/idgigil
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
LEMBAR
PENGESAHAN ........ ...........................................................
iii
iv
.cid.id KATA PENGANTAR .............................................................................
.cid.id
.cid.id
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
ABSTRAK ..............................................................................................
v
nej
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
ig il
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
DAFTAR
TABEL....................................................................................
vi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
DAFTAR
GAMBAR ..............................................................................
vii
viii
id.id DAFTAR LAMPIRAN..........................................................................
id.id
id.id
.
.
.
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
DAFTAR ISI ...........................................................................................
ix
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
BAB IpPENDAHULUAN
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
1.1.Latar Belakang Masalah .............................................................. 1
1.2.Rumusan Masalah.i.......................................................................
3
d
.id
d
aj.ca.ci .id
aj.cac.id
aj.cac.id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
1.3.Tujuan Penelitian
3
ne
ne .........................................................................
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil Penelitian ......................................................................
1.4.Manfaat
3//:d
:p
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
1.5.Definisi Operasional ................................................................... 4
BAB II KAJIAN PUSTAKA
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j. ........................................................................
2.1.Rasa Percaya
5
nej.
neDiri
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili Kelompok .......................................................................
/:d
/:d
/:d
/
/
2.2.Diskusi
7//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
//dig
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
2.3.Kelebihan dan Kelemahan Metode Diskusi ................................ 8
2.4.Jenis – Jenis Diskusi
....................................................................
9
.idd
.idd
d
aj.cac.i
aj.ca.ci .id
aj.cac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
2.5. Langkah
Langkah
ne Pelaksanaan DiskusiiliKelompok
ne
ne ....................... 10 ilib.bu.n
.bu–.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:p
:p//:d
2.6.
Peranan
Diskusi dalam Meningkatkan
Rasa Percaya Diri Siswa .......
12
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
2.7. Hipotesis Tindakan...................................................................... 13
ca.cid.id
ca.cid.id BAB III METODE PENELITIAN
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
3.1.Rancangan
Penelitian...................................................................
15
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
3.2.Lokasi
Penelitian
.........................................................................
17
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
3.3.SubyekPenelitian ......................................................................... 18
3.4. Pengumpulan Data
18
id Instrumen Penilaian .............................
c.idid
c.idDan
d
aj.ac.
aj.ac.
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
3.5. Prosedur
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.Penilaian........................................................................19
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ix
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil Data...............................................................................
idgigil
idgigil
3.6.
Analisis
20
//:d
:p//:d
:p//:d
:p
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h tt
h tt
hhtt
BABhIV HASIL PENELITIAN DANhPEMBAHASAN
4.1.Deskripsi Hasil Siklus
23
d 1 ..............................................................
d
ca.cid.id
ca.ci .id
ca.ci .id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
4.2.Deskripsiun
32
nej.Siklus 2 ..............................................................
nej.
nej.
.bu.n
.b.Hasil
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
4.3.Pembahasan
.................................................................................
38
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
ht ttp
hthttp
BABhV PENUTUP
5.1.Kesimpulan .................................................................................
52
.cid.id
.cid.id
.cid.id
c
c
c
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
5.2.Rekomendasi................................................................................
52
nej
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
ig il
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
DAFTAR
PUSTAKA
…………………………………………………….
//:d
:p//:d
:p//:d
:p53
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
LAMPIRAN
………………………………………………………………54
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
p
x
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
//dig
p://d