DETEKSI DAGING BABI PADA SAMPEL DENDENG SAPI MENGGUNAKAN METODE FTIR DAN KEMOMETRIK SEBAGAI VERIFIKASI KEHALALAN

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/

/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib

i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac

nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

g
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
DETEKSI DAGING BABI PADA SAMPEL DENDENG SAPI
/
/
d/
id/
FTIR DAN
c.id
c.KEMOMETRIK
c.iMETODE
c.id MENGGUNAKAN
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
SEBAGAI
VERIFIKASI
une
.une
.KEHALALAN
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

http

gilib
i
d
/
/
:

lib
SKRIPSI
digi

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.
gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

ac
nej.

.u

igilib

.id/

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http

http

http

http

.u

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

lib.u

i
FAKULTAS
FARMASI
dig
/
/
:
p
htt
UNIVERSITAS
JEMBER
2012

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

/dig

:/
http

http
.id/

.id/

.id/

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

NIM 082210101037

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

lib.u
i
g
i
Fitra
Karima
://d Putri
http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

Oleh

u

u

.
gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

:/
http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

g
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
DETEKSI DAGING BABI PADA SAMPEL DENDENG SAPI
/
/
d/
id/
FTIR DAN
c.id
c.KEMOMETRIK
c.iMETODE
c.id MENGGUNAKAN
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
SEBAGAI
VERIFIKASI
une
.une
.KEHALALAN
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

http

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

lib
SKRIPSI
digi
/

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.
gilib
i
d
/
/
:

.u

nej.

d/
ac.i

d/
ac.i

nej.

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

http

http

igilib

.id
j.ac

une

une

.
gilib
i
d
/
/
:

2012

/

/

.id
j.ac

.id/

ac
nej.

.u

lib.u
i
g
i
d
FAKULTAS
tp:// FARMASI
t
h
UNIVERSITAS JEMBER

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

Oleh ib.u
l
digi Putri
/
/
:
p
Fitra
Karima
htt
NIM 082210101037

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

.id/

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.u

.u

http

http

.u

:/
http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat
untuk menyelesaikan
Program Sarjana Farmasi
/ (S1)
d/
c.id
c.imencapai
a
a
.
.
j
j
dan
gelas
Sarjana
Farmasi
ne
ne

d/
ac.i

nej.

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ii

.id/

.id/

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

/
.id/ PERSEMBAHAN .ac.id/
c.id
a
.
j
j
.une
.une
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
//digpersembahkan untuk:ttp://dig
://di
://di
:saya
Skripsi tini
p
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

1. Allah SWT yang Maha segala-galanya;

/
/
/
.id/
c.id
c.id penulis;
c.idtelah memotivasi dan mendoakan
c2.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Bapak
dan
Ibu
tercinta
yang
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
ig Saudara-saudara yang:telah
3. Adik-adik
//dig memberikan doanya;ttp://dig
://di
://ddan
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
4. Prof. Drs. Bambang Kuswandi, M.Sc., Ph.D. selaku Dosen Pembimbing Utama

/
/
/
.id/ Dosen Pembimbing
c.id
cselaku
c.id S.Farm., Apt., M.Farm.
c.iddan Ibu Lestyo Wulandari,
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
une
.hingga
.ubimbingan
.une memberikan bantuan,
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Anggota
yang
telah
dan
perhatian
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h Yuni R. dan Ibu Ayik Rosita
h
h
terselesaikannya
skripsi ini. Ibu
P. yang telah

/
/
/
/
waktu untuk menguji
dan memberikan saran
.idmeluangkan
c.id
c.id hingga terselesaikannya
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
skripsi ini; lib.un
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
i
g
g
ig
ig
://di
://ddan
://dterima
://di farmasi angkatan 2008,
p
p
p
p
t
t
t
t
5. Teman-teman
kasih
atas
dukungan
semangat
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

yang
telah diberikan;
/

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e 2 Kalisat, SMPN 1 Kalisat,
6. Para Pahlawan tanpa
.une
.unAjung
.unetanda jasa penulis di SDN
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
dig dan Fakultas Farmasi
SMAN
Jember;
://di
://di
://dUniversitas
:1//Jember
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

7. Almamater Fakultas Farmasi Universitas Jember.

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

igilib

.u

nej.

d/
ac.i
igilib

.u

nej.

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

iii

.id/

.id/

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

MOTO

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

ig

.u

/dig

http

http

http

http

“Hai orang-orang yang beriman, Jadikanlah sabar dan shalatmu sebagai penolongmu,
/ beserta orang-orang yang
/
sesungguhnya.idAllah
.id/
.id/ sabar”
c
c
c
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
ne 153)
ne(Terjemahan Surat Al-Baqarah:
ne

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

Tugas kita bukanlah untuk berhasil. Tugas kita adalah untuk mencoba,
/
/
/
/
karena
didalam
mencoba itulah
c.id
c.idmembangun kesempatan
c.idkita menemukan dan belajar
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
untuk berhasilune
.une
.
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
(Mario
Teguh)
dig
dig
dig
dig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

igilib

.u

nej.

gilib
i
d
/
/
:

igilib

.u

nej.

d/
ac.i

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

http

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

iv

.id/

.id/

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

:/
http

:/
http

:/
http

gilib
i
d
/
/
:

/

/

/

/

:/
http

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

:/
http

gilib
i
d
/
/
:

://d
Berangkat
dengan penuh keikhlasan.
Istiqomah
p
http
http
httBerjalan
http dengan penuh keyakinan.
dalam menghadapi cobaan
“
YAKIN,
/
/
.id“/
.id/ IKHLAS, ISTIQOMAH
c.id
cMadjid
cMuhammad
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
(
TGKH.
Zainuddin
Abdul
)
ne
ne
ne
ne

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

http

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

/
.id/ PERNYATAAN .ac.id/
c.id
a
.
j
j
.une
.une
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
/dig bertanda tangan dibawah
://di
://di
://dini:
:/yang
Saya
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.

nama : Fitra Karima Putri

d/
ac.i

nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

NIM

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
: 082210101037
nej.

http

ib.u
ib.u
ib.u
l
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
menyatakan
://d “Deteksi
://d karya ilmiah yang ttberjudul
://ddengan sesungguhnya ttbahwa
h p
h p
http

/dig

:/
http

Daging Babi pada Sampel Dendeng Sapi Menggunakan Metode FTIR dan

/ hasil karya sendiri, .id/
/
.id/
sebagai Verifikasi
c.id
c.id Kehalalan” adalah benar-benar
cKemometrik
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
lib. sudah saya sebutkan isumbernya,
kecuali kutipan
belum pernah diajukan
g
gilib pada
gilib
giyang
gilib
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
:
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h manapun, dan bukan karya
h
institusi
jiplakan. Saya bertangggung
jawab atas
/
/
/
keabsahan
dan kebenaran isinya
.id/
c.id
c.id yang harus dijunjung
c.id sesuai dengan sikapj.ailmiah
a
a
.
.
j
j
ne
ne
ne
tinggi.
lib.u
lib.u
lib.u

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t dengan sebenarnya, tanpa
Demikian
pernyataan ini sayahtbuat
htt ada tekanan dan
htt

http

paksaan
dari pihak manapun serta
jika ternyata di
/
/ bersedia mendapat sanksi akademik
/

d
c.id
ac.i
a
.
.
j
j
e
e
kemudian hari pernyataan
ini
tidak
benar.
n
n
lib.u
lib.u
i
i
g
g
i
i
://d
://d
http
http

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

igilib

.u

nej.

d/
ac.i
igilib

.u

nej.

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

:/
http

.id/

ac
nej.

/dig

://di
p
t
t
NIM. 082210101037
h

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u
(Fitra Karima Putri)
gilib

.u

http

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

/
/
c.id 29 Agustus 2012 j.ac.id
Jember,
a
.
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
Yang menyatakan,
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

v

.id/

.id/

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

SKRIPSI

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

g
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
DETEKSI DAGING BABI
PADA SAMPEL DENDENG
SAPI
/
d/
d/
d/
i
i
i
.
.
.
c.id
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
MENGGUNAKAN
METODE FTIR
KEMOMETRIK
.une
.unDAN
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di SEBAGAI VERIFIKASI
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
KEHALALAN
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

.u

ac
nej.

.u

.u

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

nej.

gilib
i
d
/
/
:

igilib

.u

nej.

d/
ac.i

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

/dig

:/
http
.id/

.id/

.id/

.id/

.u

.id/

.id/

b
ib
: Prof. d
Drs.
Kuswandi, M.Sc.,
gilPh.D.
giliBambang
i
i
d
/
/
/
/
/
/
:
tp:
ttp:
http Pembimbing Anggota h: tLestyo
Dosen
Wulandari, S.Farm., hApt., M.Farm.

ac
nej.

igilib

/dig

:/
http

http
ac
nej.

lib
Dosen Pembimbing
Utama
digi

http

gilib
i
d
/
/
:

.u

Pembimbing

nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
d/
ac.i

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

Oleh

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http

/
.id/ Fitra Karima Putri .ac.id/
c.id
a
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
NIM 082210101037
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

http

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

vi

.id/

.id/

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

/
.id/ PENGESAHAN .ac.id/
c.id
a
.
j
j
.une
.une
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
dig Sampel Dendeng Sapi
://di
://dMenggunakan
://pada
://di “Deteksi Daging Babi
Skripsi tberjudul
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

Metode FTIR dan Kemometrik sebagai Verifikasi Kehalalan” telah diuji dan

/
/
/
.id/
c.id
c.id
c.id
cdisahkan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
pada:
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
hari, tanggal
://di
://di
://di
://di: Rabu, 29 Agustus 2012
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
tempat

: Fakultas Farmasi Universitas Jember

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.
Tim Penguji:
igilib

.id/

gilib
i
d
/
/
:

.id
j.ac

NIP 196902011994031002
une

une

.
gilib
i
d
/
/
:

ilib.

/dig
ttp:/

http

h

Anggota I,

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

une

.
gilib
i
d
/
/
:

nej.

http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.

ac
nej.

/dig

:/
http

http

ttp
hMengesahkan

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

http
d/
ac.i

.u

gilib
i
d
/
/
:

.

.u

http

a
nej.

Dekan Fakultas
id/
id/ Farmasi Universitas Jember

.id/

/dig

:/
http

http

/
NIP 198102012006042001
c.id

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

NIP
.id/ 197806092005012004.ac.id/
j

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

http

ac
nej.

Ayik Rosita P., S.Farm., Apt., M.Farm.

http

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

Yuni Retnaningtyas, S.Si., Apt., M.Si.

ac
nej.

u

Anggota II,

gilib
i
d
/
/
:

http

.
gilib
i
d
/
/
:

/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
NIP 197604142002122001
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

d/
ac.i

.u

/dig

:/
http

http

Lestyo W., S.Farm.,
/ Apt., M.Farm.

nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

Prof.
/
/ Drs. Bambang K., M.Sc., Ph.D.

.id
j.ac

ac
nej.

.u

.u

http

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

Sekretaris,

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

/d

Ketua,
.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

:/
http

http

http

ac
nej.

u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

d/
ac.i

Prof. Drs. Bambang Kuswandi, M.Sc., Ph.D.

/
/
id/
c.id
c.id
c.NIP
a
a
a
.
.
.
j
j
j
196902011994031002
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
vii

igilib

.u

nej.

d/
ac.i
igilib

.u

nej.

.id/

.id/

d/
ac.i
igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

/
/
.id/ RINGKASAN
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://Metode
://di
://di Babi pada SampelttpDendeng
DeteksittDaging
Sapi Menggunakan
FTIR
p
p
p
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

http

dan

d/
ac.i

Kemometrik

sebagai

d/
ac.i

Verifikasi

Kehalalan;

d/
ac.i

Fitra

Karima

Putri,

.id/

.
j.ac
j.
j. 082210101037; 2012; n46ejhalaman;
Fakultas Farmasi,
Universitas
Jember.
e
e
e
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
http
http
http
http

/dig

:/
http

Dendeng merupakan produk olahan daging secara tradisional yang merupakan

/
/
id/
.id/ suatu proses kombinasi
dan pengeringanj.a
(Mulyani
c.id
c.id dan Sutaryo, 2004).
c.kyuring
chasil
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
.u2006),
.un(Purnomo
.une dibuat dari daging isapi
.une Secara umum dendeng
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
dalam
Dalilah,
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h lebih besar, produsen mencampur
h
namunhuntuk memperoleh keuntungan
daging babi

/
/
ke
.id/ dan dijual ke pasaran.aumum
.id/dalam dendeng daging.acsapi
c.id
c.id (Halal guide, 2009).
a
.
j
j
j
e dalam Islam adalah .haram.
une
Menurut MUI (2008),
.unbabi
.unehukum penggunaan daging
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
ig
://di
://di
://dbabi
://d
p
p
p
p
t
t
t
t
Oleh karena
itu,
penentuan
adanya
daging
dalam
dendeng
sapi
diperlukan
dalam
t
t
t
t
h
h
h
h
verifikasi
kehalalan dendeng /tersebut. Terdapat berbagai/ metode yang dapat
/
/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d
.id
.id
.id
ac.i
acadalah
acyang
acdigunakan
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
dimana
metode
sederhana
dan
cepat
metode
FTIR
yang
n
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
d
dikombinasikan
(kemometrik).tpTujuan
://d penelitian
://multivariat
://d dengan metode statistik
://d
ht
http
http
http
ini adalah mengembangkan metode yang cepat dan sederhana untuk mendeteksi

/dig

:/
http

/
/
/
.id/
c.id
c.id metode FTIR dan
c.id dendeng sapi menggunakan
cdaging
babi
dalam
sampel
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
kemometrik./dig
://di
://di
://di
:/
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h Tahap pertama
h
h
Penelitian
dilakukan dalam hempat tahap secara berurutan.
/
/
/
adalah
.id/ pembuatan dan preparasi
c.id
c.id dimana dendeng yang
c.id sampel dendeng simulasi
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
une daging babi dan campuran
.dengan
.unedaging sapi-daging babi
.sapi,
b
b
b
terbuat dari daging
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
rentang
h konsentrasi 1,00-80,00%h dibentuk menjadi serbuk h dan dibagi dalam

http

/dig

:/
http

kelompok
training set (terdiri idari
/ dan sepuluh dendeng .id/
/ sepuluh dendeng murni.isapi
/
c d
c. d
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
campuran)
dan
test
set
(terdiri
dari
satu
dendeng
murni
sapi,
satu
dendeng
murni
babi
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
: dendeng campuran). ttTahap
:
dan tiga
kedua adalah pengukuran
dengan
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
spektrofotometer FTIR yang menghasilkan karakteristik spektrum inframerah sampel

/
id/
.id/
.id/
c.id
cuntuk
c.yang
cdimana
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
spektrum
inframerah
dihasilkan
digunakan
membentuk
enam
set
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
/dig
://di
://di
:/viii
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.u

igilib

igilib

.u

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

ttp (1) spektrum daerah utuh
data, h
yaitu:
http (2) spektrum
http tanpa perlakuan pendahuluan,

http

pendahuluan, (3) spektrum
daerah fingerprint id/
daerah
3000-700 cm-1 tanpa perlakuan
/
/
/
d
i
.
c.id
c.id
c.
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
tanpa
perlakuan
pendahuluan,
(4)
spektrum
daerah
utuh
dengan
perlakuan
u
u
u
u
b.
b.
b.
b.

igili

igili

igili

igili

://d
http

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

-1
/d
/d
://d
pendahuluan,
dan
ttppendahuluan
ttp:/ cm dengan perlakuan
ttp:/ (5) spektrum daerah 3000-700

h

h

h

/dig

:/
http

(6) spektrum daerah fingerprint dengan perlakuan pendahuluan. Tahap ketiga adalah

/
d/
.id/
.id/
c.id
c.i(model
cmodel
cpembentukan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
dan
pemilihan
klasifikasi
kemometrik
LDA,
SIMCA
dan
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
SVM) dengan
dig
://di
://pengaplikasian
://di Tahap keempat adalah
://di The Unscrambler Xttp10.2.
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
metode FTIR dan model yang terpilih terhadap sampel dendeng sapi yang beredar di

/
/
/
.id/
kemudian hasil prediksi
metode ELISA. Sampling
c.id
c.id
c.id dibandingkan dengan jhasil
cpasaran
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
.une teknik purposif. ilib.une
.une di pasaran dilakukan
.une dendeng sapi yang
b
b
b
i
i
i
l
l
l
beredar
dengan
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
Karakteristik
spektrum inframerah
dendeng murni danhdendeng campuran
/
/
/
memiliki
pola serapan yang
.id/
c.id
c.id pada nilai kuantitatif
c.id mirip dan hanya berbeda
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne tersebut, digunakanb.umodel
ne
absorbansi. Untuk
li
lib.u
lib.umembedakan kedua spektrum

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
klasifikasi
htt keempat set data
htt SIMCA dan SVM terhadap
htt kemometrik berupa LDA,

http

/dig

:/
http

dan/ model klasifikasi LDA terhadap
set data (1) merupakan
model klasifikasi
/
/

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
kemometrik yang paling
dan
.une
.unepengenalan sebesar i100%
.une baik dengan kemampuan
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
g
g
ig
kemampuan
sebesar 100%.tp:Setelah
//dig dilakukan pengaplikasian
://di
://di terhadap
://dprediksi
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

sampel dendeng sapi yang beredar di pasaran diketahui bahwa dendeng sapi dengan

/
/
/
.id/ cap asem, cap daun.acabe,
c.id
c.id dua kepala sapi, AAA,
c.id brenggolo, carefour, sukosari,
cmerek
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g karena
gadalah halal untuk dikonsumsi
g NR dan cap cendrawasih
g
cap merak, /d
cap
://di
://di
://di
:/ i
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h tidak mengandung daginghbabi.
h
diketahui
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http ix

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

SUMMARY

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

Detection
ttp Chemometrics
httpProducts Using FTIR hand
http Pork in Beef “dendeng”
Methods as Halal Verification; Fitra Karima Putri, 082210101037; 2012; 46 pages;

http

/
/
/
.id/
c.id
c.id
c.id University.
cthe
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Faculty
of
Pharmacy,
Jember
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
“Dendeng” is a preserved meat produced traditionally that is product of process

/
/
/
.id/ and sundried (Mulyani
c.id
c.id “dendeng” is made jof
c.idand Sutaryo, 2004). Generally,
csalted
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
.une
.une benefits, produceriladulterant
.une 2006) but to gain economical
.une beef (Purnomo iniliDalilah,
b
b
b
b
i
i
i
l
l
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h guide, 2009). MUI
h distributed to markets (Halal
h
pork inh beef “dendeng”s and they are
/
(2008)
Because of that, .id/
.id/consumption pork is .aprohibited.
.id/ explained that law
c.id
cof
a
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
u
u
u
determination pork
ib. are
lib. for halal verification. lThere
lib.in beef “dendeng” is necessary

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
t methods for detecting pork
various
htt is FTIR method
htt but the simple and fast method
htof

http

that/ is combined by multivariate
method (chemometrics). This
study was aimed to
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
develop a fast and simple
ne
une in beef “dendeng” usinguFTIR
une method for detection pork

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

/dig

:/
http

ilib.

ilib.

ilib.

/dig
ttp:/

/dig
ttp:/

dig methods.
and chemometrics
tp://
ht

h

h

/dig

:/
http

Study was done in four phases successively. In the first phase, making and

/
/
/
.id/
c.id
c.id made of pure beef, pure
c.id was done. “Dendeng”
cpreparation
of
simulation
samples
was
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g ± 50 g).
gfrom 1,00 % to 80% (total//dmeat:
g
g
pork, and adulteration
pork in beef, ranging
://di
: i
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
“Dendeng”
was formed in powderhand was divided in trainingh set (consists of ten
d/ set (consists of a pure c.id/
d/
pure
“dendeng”s) and
.id/ beef “dendeng”s and ten
c.itest
c.iadulterated

ac
nej.

/

:/
http

a

a

a

nej.

nej.

nej.

u pork “dendeng” and lithree
b.u adulterated “dendeng”s).
beef “dendeng”,
lib.uIn the
laib.pure
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
/d
://d
tp:// “dendeng” powder hwas
ttp:/analyzed using FTIR spectrophotometer
secondhtphase,
to
http

lib.u
i
g
i
d

/dig

:/
http

obtain
were used to form
/ six data sets, i.e. (1) .id/
/
/ FTIR spectrum. FTIR.idspectrums
c.id
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
spectrum
in
full
region
without
preliminary
treatment,
(2)
spectrum
in
region
3000u
u
u
u
.
.
.
ilib.
g
gilib
gilib
gilib
i
i
i
-1 //dig
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://di
: region without
: (3) spectrum in fingerprint
:
:
700 cmttpwithout
preliminary treatment,
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
preliminary treatment, (4) spectrum in full region with preliminary treatment, (5)

/
/
/
.id/
c.id
c.id and (6) spectrum jin
c.idcm-1 with preliminary jtreatment
cspectrum
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
in
region
3000-700
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://dxi
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.u

igilib

igilib

.u

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

ttp
ttp
fingerprint
In the third phase,hclassification
model
http region with preliminaryhtreatment.

http

of /chemometrics (LDA/Linear
Independent id/
/
/ Discriminate Analysis, .SIMCA/Soft
.
c id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
Modeling
of
Class
Analogies
and
SVM/Support
Vector
Machines)
was
formed
using
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:last phase, FTIR
:
:
:
The Unscrambler
X 10.2 software then
chosen
the best model. In the
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
method and best model were applied to beef “dendeng” samples in market then

/
/
/
.id/
c.id
c.id
c.id with ELISA result.j.Sampling
cresults
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
of
prediction
was
compared
technique
was
done
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
using purposive
://di
://di
://di
://di technique.
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
Characteristic of FTIR spectrum of pure “dendeng” and adulterated “dendeng”

/
id/chemometrics was usedac.id/
.id/ almost similar absorbance
c.of
c.idbands. Classification model
chad
a
a
a
.
.
.
j
j
j
nej.
ne
ne
ne
u
u
u
u
.
.
.
.
b
b
b
b
li LDA,
li
li
li
to discriminate
both of “dendeng” igused
g
d i
digi
digi both “dendeng”. Discriminating
digi
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
:
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h and SVM models. The results
h
SIMCA
of study showed thaththe best model for
/
/
/
discriminating
pure “dendeng”
.id/
c.id
c.id was LDA model for
c.id and adulterated “dendeng”
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
ne which value of recognition
spectrum in full liregion
b.un without preliminary ltreatment
ib.u
lib.u

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
abilityhand
method
tt
tt prediction ability were 100%
htt and 100%, respectively.hApplication

http

to /samples in market showed that
samples with brand name
“cap asem, cap daun
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
cabe, brenggolo, carefour,
unedan
une AAA, cap merak, cap NR
une sukosari, dua kepala sapi,

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http xi

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

ht

ht

ht

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ilib.

ilib.

ilib.

g
dig were halal to consume
/dig because they weren’ttpadulterated
cap cendrawasih”
pork.
://di
tp:/them
tp://

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

PRAKATA

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

Puji
sehingga
ttp
ttp atas segala rahmat dan karunia-Nya
ttpsyukur kehadirat Allah SWT,

http

h

h

h

penulis dapat menyelesaikan skripsi ini. Skripsi ini disusun untuk memenuhi salah

/
/
id/
.id/
c.id
c.idpada Fakultas Farmasi
c.pendidikan
csatu
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
syarat
menyelesaikan
strata
satu
(S1)
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
Universitas:/Jember.
/dig
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
Penyusunan skripsi ini tidak lepas dari bantuan berbagai pihak. Oleh karena itu,

/
/
d/ kepada:
.id/ menyampaikan terima
c.id
c.id
c.ikasih
cpenulis
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.une
.uFarmasi
.une 1. Dekan Fakultas
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
Universitas
Jember,
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h telah meluangkan
h Pembimbing Anggota yang
h
h
2. Dosen
Pembimbing Utama dan

/
/
.id/
.id/ waktu, pikiran, dan perhatian
c.id
cini;
c.id dalam penulisan skripsi
a
a
a
.
.
.
j
j
j
3. Dosen Pembimbing
selama penulis
menjadi
.une
.une
.une Akademik yang telahilibmembimbing
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
mahasiswa;
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

4. / Orang tua serta adik-adik yang
telah memberikan dorongan
dan doa;
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
5. Ichwan Gayuh F.,
unedan
unememberikan doa, motivasi
uneS.P. dan keluarga yang telah

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

ilib.

ilib.

ilib.

/dig
ttp:/

dig
dig
semangat
tp:// ini;
tp:// demi terselesaikannya skripsi

6.

ht

ht

/dig

:/
http

h

Aprilia R., S.Farm. yang telah membantu dalam pembuatan sampel;

/
/
d/
.id/ Riris E. P., Arina M.,.aAulia
c.id
c.iD.,
c.id D. F., Intan E. C., Rizka
c7.
Evi
L.
A.
Zubaidi
dan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g temang
g
g
Santi S./dselaku
sahabat yang telah memberikan
doa dan dukungannya;
://di
://di
://di
:/ i
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h memberikan dukungan danhperhatian;
h angkatan 2008 yang saling
h
teman

d/
8.
dan memberi c.id/
.id/ Farmasi yang telah
.id/ Teknisi Laboratorium
c.imembantu
cKimia
a
a
a
.
.
j
j
nej.
ne
ne
u
u
.
.
b
b
masukan; gilib.u
li
li
g
digi
digi
di
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
9. Semua
h
h persatu.
h tidak dapat disebutkan satu
h dosen serta pihak lain yang

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/ semua pihak demi .id/
/segala saran dan kritik .idari
/ Penulis juga menerima
c d
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
kesempurnaan
skripsi
ini.
Akhirnya
penulis
berharap,
semoga
skripsi
ini
dapat
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
:
bermanfaat.
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

/
/
/
.id/
c.id
c.id
c.id
cJember,
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
Agustus
2012
Penulis
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
dig
://di
://di
://xii
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.u

igilib

igilib

.u

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

/
/
.id/ DAFTAR ISI
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di Halaman
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

http

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

HALAMAN SAMPUL .................................................................................

i

d/
ac.i

d/
ac.i

d/
ac.i

d/

ac.i
.
.
.
.
j
j
j
j
HALAMAN
JUDUL
....................................................................................
ii
e
e
e
e
n
n
n
n
ib.u
ib.u
ib.u
l
l
l
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
HALAMAN
iii
://d
://d
://dPERSEMBAHAN ...................................................................
://d
http
http
http
http
HALAMAN MOTO .....................................................................................

iv

/dig

:/
http

/
/
/
.id/
PERNYATAAN
v.ac.id
c.id
c.id......................................................................
cHALAMAN
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
.unevi
.une
.une
.une HALAMAN PEMBIMBINGAN
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
.................................................................
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
HALAMAN
PENGESAHAN ......................................................................
vii
RINGKASAN
...............................................................................................
.id/
.id/
.id/

digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
PRAKATA
...................................................................................................
htt
htt
htt

http

http

ht

ht

ht

/dig

:/
http
.id/

j.ac
xvi
ne

DAFTAR TABEL ........................................................................................
.une
.une
b
b
i
i
lib.u
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
d
DAFTAR
....................................................................................
xvii
//d
tp://
tp://
tp:GAMBAR

une

.
gilib
i
d
/
/
:

xiii

.id
j.ac

.id
j.ac

x

xii

DAFTAR
ISI ................................................................................................
/
/
/

.id
j.ac

.id/

ac
nej.

SUMMARY ...................................................................................................
lib.u
lib.u
lib.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

viii

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

DAFTAR LAMPIRAN ................................................................................

/dig

:/
http

xviii

/
/
/
.id/
c.id
c.id
c.id
cDAFTAR
SINGKATAN
..............................................................................
xx
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
BAB 1. PENDAHULUAN
...........................................................................
1
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h 1.1 Latar Belakang ......................................................................
h
1
.id/

ac
nej.

/
/
Rumusan Masalah
c.id
c.id .................................................................

3

1.3

http

.id/

ac
nej.

a
nej.

a
nej.

Tujuan
lib.u
lib.u
lib.u Penelitian ..................................................................
i
i
i
g
g
g
i
i
i
://d
://d
p://d Manfaat .................................................................................
http
http
htt1.4

.u

gilib
i
d
/
/
:

1.2

4

/dig

:/
http

4

1.5 Batasan Masalah
4 id/
/
/ ...................................................................
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.ac.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
BAB
2.
TINJAUAN
PUSTAKA
.................................................................
5
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
: Daging sapi ............................................................................
:
2.1
5
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

2.2

Daging babi ............................................................................

6

2.3

Verifikasi
nej. Babi ........................
nej.Kehalalan terhadap Daging

ac
nej7.

.u

d/
ac.i

.u

igilib

igilib

.u

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http

http xiii

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.u

d/
ac.i

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

8

2.5

Spektroskopi Inframerah
atau Infrared (IR)
id/ .......................
id/

9

2.6

Analisis Kemometrik dengan The Unscrambler ...................

15

2.6.1 Principal
ej. .............................
nej. Component Analysis n(PCA)

j.ac
ne17

:/
http

p Dendeng .................................................................................
http
http
htt2.4

/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
2.5.1
IR Dispersif (Konvensional)
......................b.une11
une
.une
.Spektroskopi
b
b
i
i
li
l
l
i
i
g
g
digi
digAplikasinya ...............................
di2.5.2
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
Spektroskopi
FTIR
dan
11
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
d/
ac.i

d/
ac.i

.id/

ib.u
ib.u
ib.u
l
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
of Class Analogies (SIMCA)
18
://d
://d
://d 2.6.2 Soft IndependentttModelling
http
h p
http
2.6.3 Linear Discriminant Analysis (LDA) ..............................

/dig

:/
http

19

/
/
.id/ Machines (SVM) ....................................
2.6.4 Support
20
c.id
c.id
cVector
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
.une20
.une Assay (ELISA) ......
.unEnzyme-Linked
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
2.7
Metode
Immunosorbent
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h METODOLOGI .............................................................................
h
BAB 3.
22
d/
ac.i

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

3.1

Tempat dan Waktu
.id/
.id/ Penelitian ..............................................

3.2

Bahan
.u dan Alat ......................................................................
lib.u 22
lib.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

ej.

://

3.4.1 Pembuatan Sampel Simulasi ...........................................

://di
://di
p
p
t
t
t
t
A. Sampling h
.................................................................
h

/di

:/
http
.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

25 c.id/
j.a
ne26
u
u
u
.
.
.
b
b
b
3.4.5
Aplikasi
Sampel
yang
Beredar
di
Pasaran
......................
gili
gili
gili

http

a
nej.

a
nej.

.u

ac
nej.

23

/
/
(The Unscrambler
X 10.2) .............................................
c.id
c.id

.id/

http

26

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
. .une26
.uneFTIR dan Kemometrik
.uneMenggunakan Spektroskopi
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
/dig
://di
:/...........
://di dengan Metode ELISA
://di
C. Metode Pembanding
26
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
4.1

d/
ac.i

.u

.u

igilib

.u

igilib

.u

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

j.ac
ne28

gilib
i
d
/
/
:

http xiv

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

28

d/
ac.i

Pembuatan
Simulasi .........
ej.
nej. dan Preparasi Sampel nDendeng

gilib
i
d
/
/
:

http

/dig

:/
http

B. Deteksi
Sapi
/
id/ Daging Babi dalam SampelidDendeng

BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN .......................................................

d/
ac.i

/dig

:/
http

/
/
d/
c.id
c.id
c.iSampel
3.4.2 Preparasi
............................................................
24
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g Spektrofotometer FTIR
g Pengukuran Sampel /dengan
3.4.3
.......
25
://di
://di
: /di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
3.4.4 Analysis Data Spektrum
dengan Kemometrikh

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ht

ht

ht

n
lib.u
i
g
i
d

http

3.3

.id/

j.ac
ne23

Alur Penelitian
......................................................................
.une
.une
b
b
i
i
lib.u
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
d
23
p://d Prosedur Penelitian ..................................................................
tp://
tp://
t3.4

une

.
gilib
i
d
/
/
:

22

.id
j.ac

.id
j.ac

/dig

:/
http

22

3.2.2 Alat ................................................................................
/
/

/

.id
j.ac

.id/

ac
nej.

digi
digi
/
/
/
/
:
:
p
p
3.2.1 Bahan .............................................................................
htt
htt

http

http

22

ac
nej.

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

p Karakteristik Spektrum
http
http Inframerah ....................................
htt4.2

http

.u

/d
/d Model Klasifikasi ..................
p://d Pembentukan dan Pemilihan
ttp:/
ttp:/
tt4.3

32

4.3.1 Pembentukan Model Klasifikasi dengan Training set .....

32

nej.

4.3.2 Evaluasi
nej. Test Set ...................
nej. Model Klasifikasi dengan

j.ac
ne35

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Menggunakan
.......
d/
.id/ Spektroskopi FTIR dan.iKemometrik

39

u
4.4.3.u
Metode Pembanding dengan
ELISA ..................
lib.u 39
lib.Metode

5.1

/

Kesimpulan ............................................................................
/
/

42

.id
j.ac

.id
j.ac

http

5.2

LAMPIRAN .................................................................................................

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

igilib

.u

ac
nej.

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http xv

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

47

d/
ac.i

nej.

.id/

j.ac
ne42

ht

ht

ht

/dig

:/
http

42

Saranu......................................................................................
.une
. ne
b
b
i
i
lib.u
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
d
d
DAFTAR
...................................................................................
43
//d
tp://
tp://
tp:PUSTAKA

une

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id
j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

4.4.2 Deteksi Daging Babi dalam Sampel Dendeng Sapi

digi
digi
/
/
/
/
:
:
p
p
p
BAB 5.
htt
htt
httPENUTUP .......................................................................................

http

37

://d
http

://d
http

.id/

.u

une

une

une

.id
37
j.ac

.
.
.
gilib Sampling ........................................................................
igilib
igilib
i4.4.1

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/

/

/

.id
Di Pasaran
c.id
j.ac
j.a.............................................................................

://d
http

http

/dig

:/
http

Aplikasi pada Sampel Dendeng Sapi yang Beredar

nej.

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

.id/

ib.u
ib.u
ib.u
l
l
l
i
i
i
g
g
g
i
i
i
Terbaik .............................
36
://d
://d
://d 4.3.3 Pemilihan ModelttpKlasifikasi
http
h
http

d/
ac.i

u

d/
ac.i

d/
ac.i

4.4

.
gilib
i
d
/
/
:

h

h

h
d/
ac.i

30

igili

igili

igili

http

/dig

:/
http

4.2.1 Training Set
30 id/
/
/ ...................................................................
.
c.id
c.id
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
4.2.2
Test
Set
..........................................................................
31
u
u
u
b.
b.
b.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

2.1

d/
ac.i

/dig

:/
http

http

/
.id/ DAFTAR TABEL .ac.id/
c.id
a
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://d