PENERAPAN HAK-HAK NARAPIDANA MENURUT UNDANG- UNDAG NOMOR 12 TAHUN 1995 TENTANG PEMASYARAKATAN DALAM MEWUJUDKAN JAMINAN HAK ASASI MANUSIA DI LEMBAGA PAMASYARAKATAN KELAS II A PADANG.
PENERAPAI{
E{K.E]{K NARAPIDANA MENI'RUT
(,NDANGUNDANC NOMOR T2 IAEUN 1995 TENITNG
PEMASYAX I(ATAI{DALAMMEWUJUDKAN
JAMINAN EAK ASASI MAM'SIA
DI LEMBAG PEMASYARAKATAN I(EI-{S Ii A PADANC
SKRIPSI
Dbheir !trtd( D@oubl
p6y.nr!r grm ndpeDLh
g€Lr
sdjld. Eukun
OLEE:
WAEI'Ij^'I YAITII
06140l6;t
Prognn Kektu6rn: Eukun lhis Nesrr.
IIKULIAS EI'KT]M
UNIT/ERSTIAS ANDAI,AS
2010
PENI'RAPAN IIAK.IL{K NARAPI DINA MENURLTT I:S- DANG
T'NDANG NOMOR 12 TAH!]N 1995 TINTAIO PEI'ASYARAKATAN
DALATT MEWU'UDK{N JAMINA]I HAK ASASI iIANUSIA DI
LEMBr\CA PEMASYAR{1(\TAN KtrLAS II A }ADANC
{w6l}@i Ydti, Bp 06110162, F0kultasHulm Univ. Andalas.
50HIm,20101
ABSTRdK
Setiap mduia rekn drbskm hak lnimcua dr drl@ dtrinF ymg
oenrpakan kerda Trhd Yeg Nldha E$ yairtr hat aesi mousj! IHA'I)
HAM qajib dr.iujurg ringsi dM d,homati olch etiar naiusia. Tidar rtta
pelbedao diarhn sdmt ndlsia baifr
a boba diluran Daupm ),ang
E]{aflns (nmpidm) Pasl 14 !ftlalg,Urdmg Nooor l2 Taiu l99a
te.tda P.lEsyadkatan n€ilelaskan bahwa sclap naDi berhil rmdapark'
bak-hat sbasai ndFid@ Dale penulG inl yos menjadi n6atd dan
y
tujnm y&e hmdal dicapai adslah untuk Dhgel.fiui bagmdhlan
po@pd hrk-hal dan kendala Fng dircmlt daldl pseFpm h*hat
i@pidm n6unn
Undang-Und
e
NoDor 12 triru! 1995 rmarg
Pdslar*alatr dalam menrludk jminm hdk 66i Dmusn Ddlam hal
pd@ps ini mdngambjl studi kasns di Llfbaga pemasytratard Ketd ll A
M6o paddg Pmelitian ini Dengguato herode pendc*aro l?'/,f,
yy,/dr,'a dengan metode kulitatif d bcGilat dehiDtii Pcrlindunga
red'adap H1M tetah ada sj.( amr Nlbi i!tuhmmad S.{w im
bdkehbdg dengar relbnklilya adanya pilgM piagan icnreg HAM sq)di
Maena Charla (1215) datr DUHIM (1913) }IAM tidak bis dibMns tuu
dipienkan dan dni lmusa TcmasLk sesordrs vms relah netrtrDld
perbrard neLnggar ndim (napi). r-api bulerlah orda tarE hdrus dibmci
dan dirahni. Tid"k ila perbedm baginla drldr po ulrd hat lsi basr
roi Dalm Pffil 14 Und e-U.dmg Nonor 12 Tannn 1995 lc mA
PmarMlolm mojelaskon belrwa fdap napi bclnal dodaparka! hatr-]rak
Dseka eba8ai ndaprdana Hal i.i jusa bcrlahr di leFbasa Pemsrarakahn
Kelas it A Muuo Prddg dd drlm penmpaDya reGebut ditoru bebempa
keDdala. Klmglya frrhxs drlm pencnulm h.l hal napi di dalan
f.mbaga Pcmslaialmd Kelas ll A \,luaro Paddg nenladi kcndala y g
urma L.nba8! Pmasydaklrn Kelas U A N{uro Paiag aetr tebih
menDe alilar temdr! naelan yog jadi kcndala drlam pencmpar din
pcnuuhan hak hak n.pi d.n mscarilan solui agd lnl-hil nati dapat
dipduli ebagaiDdra Dcstoya. lenennlan juea tetih hemperlmritM
penerui bal-hal rerhdap Mpi do lebih Dorbe.ikan p jelam bhadap
BAB I
Y s MaIa Esa yara
MdNia netulale ndhluk dptm Tlnan
mand diherll!n sebuah pcneharedm hcruF h.k-h,k
linsi
hulam dm nmusia lai. juca \ajib dih.mali. Va"usi.
nalhlut individu nmpunyai bJn)dl peEods J! im ketudupmnJr
diJrcngnhi',leh L:Er
be
sebaEai
h3l ird
aklnc JMg belhed!.
Hal d tcwajibM ne Fkan sesutu yes n€l€kat d nony.rx pqda
dni hnknn. Nmmdilihatdai sudur hukm, hJldd kes.iibm secda
individul slalu be.konotasi denem hak dan kewajibd jndividD
megoia mrlyaELat lainnya. Di smping nu klrena hL&h idak hdyd
nengatu hubungo utara individn Ji dalmr F.rgauld n6yamtdrebpi ju3a di dalm individu obr linskunsm do nosylnlot seba{ai
Jtu ledtua I ord b.. 11 ldn ldg n crup:li Juc a p.r rai u apel
kem usiM dM dnet LrmalJralare.'
PcriLmC@ hal hat kemaNsiao pcrtaha kali dic€rusk& datan piager
lmi l2l5
Mdsna Charta di lnsgns pada r&9e.1 15
yana mcmbasa kenenansan pada sckutu
Bmesa
Bdgs
(PBB)
nala nulai
pad?
Piasm HaI As6i Mb6ia(HAM), de
t94A
dln
llhu
Fada
l^irtah Unjrefal Declatutjon of HLudn
Seret.h Permg Dunia
Il
dibentuknya Pe6erikah
1946 dislsuntah mcangln
alhinya
hceal
Rj!4] s IDUH
I0 De*nbcr
AN,.
lda jusa instud hukun inlemlri.nal rma
ap1\ rJru (1rsc penild'ied HcM J..r I \a' \. n t1knd.i,1l
Hah-tlrt Ekononri Sosialdu Budaya ]de nenpunyai prinsip hukuD.
Selain DUHAM,
]\daps pinsip huknm
I
Bada NaMli
^ncf
intcrnasjonal r€rsdbut
tu,Ea nbpai Kebnotn iuts,,D
ad.lal b.nM nesm
nenpunyai tiga kc\qjibxn Fkdl (.ofubligaln,) Erhada! h,l 66i
indiridu wdedy4 yaitu nenghomati ao rsp..r). nelindunei (r,
har 66i sdsanya Jira nese" talai
lr,/s.1). menenuhi (/,
wuCr.1
m.nenubj lal ddi
Jaldm ror.! llrrn ll\v
etotr
rcrjadi pelMAeafu llcM'
r/r4
Di dald
terladap
nesdra hulum selaiu
pcdindunaan
hal-Ial 6asi nduia. Pengatum IiAM dald Undms-U.d&g
D6d (UUD)
1945 €rdApat Bab
bm
bnggal 13 Asusius 2000 y.itu Bab xA
dengan
ad. Fngsluan dqn
pada perubanan
ke2 teg disn$a
yhs diltur dalm Paet
23A smpai
P6al 28J. Serchl perubrlid, UUD l94j de.g^tur tenlalg HAM
Nog@ lndonesiayaitu Undms UndmsNonor:19 Tdhun 1999rcnrdg tlAM
dan I JndoS'Undang
sejat
Nonor 26
i.jru
2000 rentog Pcnaadild HAM.
Nesea
Ilulu
z.llfu
peba hingga setdbg. llmya di
lidak sing lagi dalln ilmu pdsebn@
dald
ketatdcgm.
praktek ketalanegaB
6ang maih menyangsikan apakah hegah hukun itu su.hh ditlksnak&
selenuhoy!. Ilal ini dapat dincngedi krcna dalm pdltek, pensenib
b€Bih
yos
nenmt leori. n6ih r€rlu dipeilituhgkan deng fakort.ttor ymg
n)ala yans hidup
'idaJJdn
hulm
ddm
niasyamlar nen!rul waktu dm
rcnshp.d
yang
rhl)a!. Karena iru
\dr- b v' Jl aeorc,id 1.ddc
diletakld dalm konsritusisenng dilmseedaim ptuttek lika
kradun semman ini retus frenerus rerjadi, naka n€sra hukuh hdya
beisilal
lofril,
sedanskan kenlataar
yds hidupjaul l.bih henlimparc dri
Berdadke hdil lc.elitie ysg le.uin laLuko, dlpat dilrik
tesinpLid ebagai berikut:
I
?emrapan hak-h.k .dapidana
TalD
Dcnml
Undans
Und g Nonor
12
lcnhg Pemasyanlarm dalah newjudktu j@inr HAM
1995
di LP Keld 1l A Paddg
khususnya
dalar ?sal
sebahasim besar dtu ada jusa b€berapa hak
dlbelika napi. Hlk-bak
y
s tehn
dtnpkd
14
tog
lclal dirempkm
tjdat sepe.ulnya
dengu spcnunnya yairu
nelakukan ibadan s.snai denge asanra alau kepscaya@ya.
rddapallr pr.,rJr-n bail pe?.\,b
nendapatke
ksehalan
Fndidila dd
layak, ncnyanpaikm ketuho,
bald bacd dm ncngiklri siaron
yee rid,l dildms. nendap.tk
bma1i.
peneajafu, nendapatkm pelaym
de mataD ydg
merdapa&e
'ohd. narpu
nedia
upah llau preni
nde
ald pekeien ydg
dilaluka!, metre.ina kunjuncan telwsa, rsnsehat hlkum,
tcrlemu laituy!, nendapaikd ?enClrlnse nasa
Eendapattm pemb.b6m be^yaBi.
lainrya
oEns
al.au
rirL.a
Ge6isi),
ncndalark curi menjel
s
beb6. mendapalkM hak+ak lain ses@i densan pentMn perunddg
udeAd
ymg b*iaku. Se
ua
hlk,nrl .api ]nns diterapke Lp
Il A Padong ters.bui nedaD,r 6unsi yee
dibcnd(m
Kelas
dri
para
Dmbms P@mono, Pelal'onaa Prta"a Pe"jaru Dc eah
Peu dsJalatrran. Lib€Jti.
Sisteh
Yogyaldt4 I 986
Bambtrs Suseono, n,/.b./u Perelit'a,
tdl,,
PT. Raja cranndo ?e6dda.
Navaq Ariei B/,ga iaupai ,:tbijakan Htlah Pnlam, Citta 4diya
Bdda
&ki. Bmdug,2002
Didi
N@i YMs, r,,seps,
rveAal,
/1,t,-. AngkN
RaF. Padbg, 1992
D"idja ?riydlno, S,stdr lelatlatuan Pida@ Penjna Di lndarysia, RafrLa
Adiram4 Bedug,2006
l(mu
Besr Bah6o Indotrsia. Depanm€n PeMidit& Do Kebuday@.
Balal Pusraka, Cetakm Kctjea, !990
Lnqmm
Hal4 Detlr,st iran
Tentuq
MM, tusalal
Cusri, Suiabaya,
I992
Maulana Abdnl
4'ia
Maududi. Hutun ,4sasi
Minm Budidjo, ,,.rzr
r
/,ld //r, /oldt
Dnltn blan, B\!!\i Aksta
a,r. ,u/, PT.Gm.di..
Jakana.
989
Soeiolro Soeka4to, Fakior-F.Lr.ryansMempcrig.llhi Penesatan Hulom,
Raja GEfindo PeMda,
Sodjotu Soekdo. Pensmre
Jaldl4
P
2008
€lirie Hltud. Uj-PRISS, Ja]@ia
2008
E{K.E]{K NARAPIDANA MENI'RUT
(,NDANGUNDANC NOMOR T2 IAEUN 1995 TENITNG
PEMASYAX I(ATAI{DALAMMEWUJUDKAN
JAMINAN EAK ASASI MAM'SIA
DI LEMBAG PEMASYARAKATAN I(EI-{S Ii A PADANC
SKRIPSI
Dbheir !trtd( D@oubl
p6y.nr!r grm ndpeDLh
g€Lr
sdjld. Eukun
OLEE:
WAEI'Ij^'I YAITII
06140l6;t
Prognn Kektu6rn: Eukun lhis Nesrr.
IIKULIAS EI'KT]M
UNIT/ERSTIAS ANDAI,AS
2010
PENI'RAPAN IIAK.IL{K NARAPI DINA MENURLTT I:S- DANG
T'NDANG NOMOR 12 TAH!]N 1995 TINTAIO PEI'ASYARAKATAN
DALATT MEWU'UDK{N JAMINA]I HAK ASASI iIANUSIA DI
LEMBr\CA PEMASYAR{1(\TAN KtrLAS II A }ADANC
{w6l}@i Ydti, Bp 06110162, F0kultasHulm Univ. Andalas.
50HIm,20101
ABSTRdK
Setiap mduia rekn drbskm hak lnimcua dr drl@ dtrinF ymg
oenrpakan kerda Trhd Yeg Nldha E$ yairtr hat aesi mousj! IHA'I)
HAM qajib dr.iujurg ringsi dM d,homati olch etiar naiusia. Tidar rtta
pelbedao diarhn sdmt ndlsia baifr
a boba diluran Daupm ),ang
E]{aflns (nmpidm) Pasl 14 !ftlalg,Urdmg Nooor l2 Taiu l99a
te.tda P.lEsyadkatan n€ilelaskan bahwa sclap naDi berhil rmdapark'
bak-hat sbasai ndFid@ Dale penulG inl yos menjadi n6atd dan
y
tujnm y&e hmdal dicapai adslah untuk Dhgel.fiui bagmdhlan
po@pd hrk-hal dan kendala Fng dircmlt daldl pseFpm h*hat
i@pidm n6unn
Undang-Und
e
NoDor 12 triru! 1995 rmarg
Pdslar*alatr dalam menrludk jminm hdk 66i Dmusn Ddlam hal
pd@ps ini mdngambjl studi kasns di Llfbaga pemasytratard Ketd ll A
M6o paddg Pmelitian ini Dengguato herode pendc*aro l?'/,f,
yy,/dr,'a dengan metode kulitatif d bcGilat dehiDtii Pcrlindunga
red'adap H1M tetah ada sj.( amr Nlbi i!tuhmmad S.{w im
bdkehbdg dengar relbnklilya adanya pilgM piagan icnreg HAM sq)di
Maena Charla (1215) datr DUHIM (1913) }IAM tidak bis dibMns tuu
dipienkan dan dni lmusa TcmasLk sesordrs vms relah netrtrDld
perbrard neLnggar ndim (napi). r-api bulerlah orda tarE hdrus dibmci
dan dirahni. Tid"k ila perbedm baginla drldr po ulrd hat lsi basr
roi Dalm Pffil 14 Und e-U.dmg Nonor 12 Tannn 1995 lc mA
PmarMlolm mojelaskon belrwa fdap napi bclnal dodaparka! hatr-]rak
Dseka eba8ai ndaprdana Hal i.i jusa bcrlahr di leFbasa Pemsrarakahn
Kelas it A Muuo Prddg dd drlm penmpaDya reGebut ditoru bebempa
keDdala. Klmglya frrhxs drlm pencnulm h.l hal napi di dalan
f.mbaga Pcmslaialmd Kelas ll A \,luaro Paddg nenladi kcndala y g
urma L.nba8! Pmasydaklrn Kelas U A N{uro Paiag aetr tebih
menDe alilar temdr! naelan yog jadi kcndala drlam pencmpar din
pcnuuhan hak hak n.pi d.n mscarilan solui agd lnl-hil nati dapat
dipduli ebagaiDdra Dcstoya. lenennlan juea tetih hemperlmritM
penerui bal-hal rerhdap Mpi do lebih Dorbe.ikan p jelam bhadap
BAB I
Y s MaIa Esa yara
MdNia netulale ndhluk dptm Tlnan
mand diherll!n sebuah pcneharedm hcruF h.k-h,k
linsi
hulam dm nmusia lai. juca \ajib dih.mali. Va"usi.
nalhlut individu nmpunyai bJn)dl peEods J! im ketudupmnJr
diJrcngnhi',leh L:Er
be
sebaEai
h3l ird
aklnc JMg belhed!.
Hal d tcwajibM ne Fkan sesutu yes n€l€kat d nony.rx pqda
dni hnknn. Nmmdilihatdai sudur hukm, hJldd kes.iibm secda
individul slalu be.konotasi denem hak dan kewajibd jndividD
megoia mrlyaELat lainnya. Di smping nu klrena hL&h idak hdyd
nengatu hubungo utara individn Ji dalmr F.rgauld n6yamtdrebpi ju3a di dalm individu obr linskunsm do nosylnlot seba{ai
Jtu ledtua I ord b.. 11 ldn ldg n crup:li Juc a p.r rai u apel
kem usiM dM dnet LrmalJralare.'
PcriLmC@ hal hat kemaNsiao pcrtaha kali dic€rusk& datan piager
lmi l2l5
Mdsna Charta di lnsgns pada r&9e.1 15
yana mcmbasa kenenansan pada sckutu
Bmesa
Bdgs
(PBB)
nala nulai
pad?
Piasm HaI As6i Mb6ia(HAM), de
t94A
dln
llhu
Fada
l^irtah Unjrefal Declatutjon of HLudn
Seret.h Permg Dunia
Il
dibentuknya Pe6erikah
1946 dislsuntah mcangln
alhinya
hceal
Rj!4] s IDUH
I0 De*nbcr
AN,.
lda jusa instud hukun inlemlri.nal rma
ap1\ rJru (1rsc penild'ied HcM J..r I \a' \. n t1knd.i,1l
Hah-tlrt Ekononri Sosialdu Budaya ]de nenpunyai prinsip hukuD.
Selain DUHAM,
]\daps pinsip huknm
I
Bada NaMli
^ncf
intcrnasjonal r€rsdbut
tu,Ea nbpai Kebnotn iuts,,D
ad.lal b.nM nesm
nenpunyai tiga kc\qjibxn Fkdl (.ofubligaln,) Erhada! h,l 66i
indiridu wdedy4 yaitu nenghomati ao rsp..r). nelindunei (r,
har 66i sdsanya Jira nese" talai
lr,/s.1). menenuhi (/,
wuCr.1
m.nenubj lal ddi
Jaldm ror.! llrrn ll\v
etotr
rcrjadi pelMAeafu llcM'
r/r4
Di dald
terladap
nesdra hulum selaiu
pcdindunaan
hal-Ial 6asi nduia. Pengatum IiAM dald Undms-U.d&g
D6d (UUD)
1945 €rdApat Bab
bm
bnggal 13 Asusius 2000 y.itu Bab xA
dengan
ad. Fngsluan dqn
pada perubanan
ke2 teg disn$a
yhs diltur dalm Paet
23A smpai
P6al 28J. Serchl perubrlid, UUD l94j de.g^tur tenlalg HAM
Nog@ lndonesiayaitu Undms UndmsNonor:19 Tdhun 1999rcnrdg tlAM
dan I JndoS'Undang
sejat
Nonor 26
i.jru
2000 rentog Pcnaadild HAM.
Nesea
Ilulu
z.llfu
peba hingga setdbg. llmya di
lidak sing lagi dalln ilmu pdsebn@
dald
ketatdcgm.
praktek ketalanegaB
6ang maih menyangsikan apakah hegah hukun itu su.hh ditlksnak&
selenuhoy!. Ilal ini dapat dincngedi krcna dalm pdltek, pensenib
b€Bih
yos
nenmt leori. n6ih r€rlu dipeilituhgkan deng fakort.ttor ymg
n)ala yans hidup
'idaJJdn
hulm
ddm
niasyamlar nen!rul waktu dm
rcnshp.d
yang
rhl)a!. Karena iru
\dr- b v' Jl aeorc,id 1.ddc
diletakld dalm konsritusisenng dilmseedaim ptuttek lika
kradun semman ini retus frenerus rerjadi, naka n€sra hukuh hdya
beisilal
lofril,
sedanskan kenlataar
yds hidupjaul l.bih henlimparc dri
Berdadke hdil lc.elitie ysg le.uin laLuko, dlpat dilrik
tesinpLid ebagai berikut:
I
?emrapan hak-h.k .dapidana
TalD
Dcnml
Undans
Und g Nonor
12
lcnhg Pemasyanlarm dalah newjudktu j@inr HAM
1995
di LP Keld 1l A Paddg
khususnya
dalar ?sal
sebahasim besar dtu ada jusa b€berapa hak
dlbelika napi. Hlk-bak
y
s tehn
dtnpkd
14
tog
lclal dirempkm
tjdat sepe.ulnya
dengu spcnunnya yairu
nelakukan ibadan s.snai denge asanra alau kepscaya@ya.
rddapallr pr.,rJr-n bail pe?.\,b
nendapatke
ksehalan
Fndidila dd
layak, ncnyanpaikm ketuho,
bald bacd dm ncngiklri siaron
yee rid,l dildms. nendap.tk
bma1i.
peneajafu, nendapatkm pelaym
de mataD ydg
merdapa&e
'ohd. narpu
nedia
upah llau preni
nde
ald pekeien ydg
dilaluka!, metre.ina kunjuncan telwsa, rsnsehat hlkum,
tcrlemu laituy!, nendapaikd ?enClrlnse nasa
Eendapattm pemb.b6m be^yaBi.
lainrya
oEns
al.au
rirL.a
Ge6isi),
ncndalark curi menjel
s
beb6. mendapalkM hak+ak lain ses@i densan pentMn perunddg
udeAd
ymg b*iaku. Se
ua
hlk,nrl .api ]nns diterapke Lp
Il A Padong ters.bui nedaD,r 6unsi yee
dibcnd(m
Kelas
dri
para
Dmbms P@mono, Pelal'onaa Prta"a Pe"jaru Dc eah
Peu dsJalatrran. Lib€Jti.
Sisteh
Yogyaldt4 I 986
Bambtrs Suseono, n,/.b./u Perelit'a,
tdl,,
PT. Raja cranndo ?e6dda.
Navaq Ariei B/,ga iaupai ,:tbijakan Htlah Pnlam, Citta 4diya
Bdda
&ki. Bmdug,2002
Didi
N@i YMs, r,,seps,
rveAal,
/1,t,-. AngkN
RaF. Padbg, 1992
D"idja ?riydlno, S,stdr lelatlatuan Pida@ Penjna Di lndarysia, RafrLa
Adiram4 Bedug,2006
l(mu
Besr Bah6o Indotrsia. Depanm€n PeMidit& Do Kebuday@.
Balal Pusraka, Cetakm Kctjea, !990
Lnqmm
Hal4 Detlr,st iran
Tentuq
MM, tusalal
Cusri, Suiabaya,
I992
Maulana Abdnl
4'ia
Maududi. Hutun ,4sasi
Minm Budidjo, ,,.rzr
r
/,ld //r, /oldt
Dnltn blan, B\!!\i Aksta
a,r. ,u/, PT.Gm.di..
Jakana.
989
Soeiolro Soeka4to, Fakior-F.Lr.ryansMempcrig.llhi Penesatan Hulom,
Raja GEfindo PeMda,
Sodjotu Soekdo. Pensmre
Jaldl4
P
2008
€lirie Hltud. Uj-PRISS, Ja]@ia
2008