HUBUNGAN KARAKTERISTIK INDIVIDU DAN SIKAP KERJA DENGAN KELUHAN MUSKULOSKELETAL AKIBAT KERJA PADA PEKERJA BAGIAN FINISHING PT. X

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/

/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/

:

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/

/
:

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

UNIVERSITAS
JEMBER

/

/

.id
j.ac

.id
j.ac

une

une

.
gilib
i
d
/
/

:

.
gilib
i
d
/
/
:

.u

ac
nej.

.u

igilib

gilib

i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

.id/

.id/

ac
nej.

http

http

http

igilib

/dig

:/
http

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i

i
i
/d
BAGIAN KESEHATAN
LINGKUNGAN
KERJA
//d KESEHATAN KESELAMATAN
://d
ttp:/
ttp:DAN
h
h
http
FAKULTAS KESEHATAN MASYARAKAT

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

/dig

:/
http
.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

http

http

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

Dita Amanda Deviani
d
i
.id/
. /
j.ac NIM. 082110101062 j.ac

.
gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
ttp:Oleh

une

u

.
gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

http

SKRIPSI

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

.id/

.id/

ac
nej.

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

/

/

http

.id/

http

/dig

:/
http

http

/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

d
d
HUBUNGAN KARAKTERISTIK
INDIVIDU
c.id SIKAP KERJA
ac.i
aDAN
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
n
DENGAN
MUSKULOSKELETAL
AKIBAT KERJA
.un
lib.u
lib.u
libKELUHAN
i
i
i
g
g
g
i
i
i
FINISHING PT. X ://d
://d
://d PADA PEKERJA BAGIAN

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http 2012

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

une

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/dig

:/
http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

http

lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
/d
//d KESEHATAN KESELAMATAN
BAGIAN KESEHATAN
LINGKUNGAN
KERJA
://d
ttp:/
ttp:DAN
h
h
http
FAKULTAS KESEHATAN MASYARAKAT

.u

http

UNIVERSITAS
JEMBER
/

/

.id
j.ac

.id
j.ac

une

une

.
gilib
i
d
/
/
:

.
gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

.u

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

i

ac
nej.

.u

igilib

/dig

:/
http

.id/

.id/

ac
nej.

http

http

http

igilib

Oleh

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.id/

http

ac
nej.

/
/
/
c.id
c.idDita Amanda Devianij.ac.id
a
a
.
.
j
j
NIM. 082110101062
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

.id/

.id/

.id/

.u

.id/

igi

://d
http

://d
http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

/dig

:/
http

http

igi

igi

://d
http

http

.u

diajukan guna melengkapi
/
/ satu syarat
/ tugas akhir dan memenuhi.idsalah
d
i
.
c.id
c
c
untuk menyelesaikan
Program Pendidikan S-1 Kesehatan
Masyarakat
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne
.une
mencapai gelar Sarjana Kesehatan
lib.u
lib.u Masyarakat
libdan

/

.id
j.ac

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

p
httSKRIPSI

http

/dig

:/
http

.id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

.u

.
gilib
i
d
/
/
:

/

/

http

.id/

http

/dig

:/
http

http

/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

d
d
HUBUNGAN KARAKTERISTIK
INDIVIDU
c.id SIKAP KERJA
ac.i
aDAN
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
n
DENGAN
MUSKULOSKELETAL
AKIBAT KERJA
.un
lib.u
lib.u
libKELUHAN
i
i
i
g
g
g
i
i
i
FINISHING PT. X ://d
://d
://d PADA PEKERJA BAGIAN

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ii

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http 2012

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

PERSEMBAHAN
http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
Dengan mengucap
saya
skripsi inibuntuk
.une :
.unpersembahkan
.unesyukur alhamdulillah,ilib
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
/dig tuaku, penyemangattphidupku
://di
://di dan cintai,
://di
:/orang
1. Kedua
yang sangat Dita tsayangi
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Ayahanda Yatmo dan Ibunda Heni Sumi Rahayu. Terima kasih untuk kasih

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
sayang berlimpah,ne
dukungan serta doa yang selalu
diberikan untuk Dita. Terima
.une
.une
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
ig
kasih :selalu
Dita. Ini merupakan
awal
//dig mendampingi dan membimbing
://di
://dlangkah
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
Dita untuk membahagiakan dan membuat kalian bangga. I love you so much.

/
/
id/
id/ Keluarga besar (Alm)ac.Suwandi
dan (Alm) Sumahmo.
c.id
c.id Terima kasih untuk
c.2.
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.uuntuk
.une yang sudah diberikan
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
dukungan
dan
motivasi
Dita.
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
3. Adikku
tersayang, Dwi Kartikasari.
Terima kasih sudah hmemberikan warna-

/ sejak kecil. Terima .id/
/
.id/ warni ceria dalam hidupkku
c.id
c.id dan menjadi temanj.terbaikku
a
a
.
j.ac
j
e
e
e
n
n
n
u
u
u
.
. menyelesaikan skripsi ini.
.
kasih sudah imenemaniku
dalam suka danilduka
g
gilib
g ib
g lib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://di
:Jember.
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
4. Almamater
tercinta,
Fakultas
Kesehatan
Masyarakat
Universitas
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

ii

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

httpMOTO

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e bahwa Allah mengetahui
Dan tidakkah mereka
.une
.uneapa yang mereka sembunyikan
.untahu
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
ig
/dig 77)*
://di
:/Ayat
://di
://dyang
://di
dan
apa
mereka nyatakan?ttp
(Terjemahan
Surat Al-Baqarah
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
The right to have anjob
in safety is a fundamental
human right (Joe Riordan)**
.une
.une
.u e
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Aku tahu aku tidak seutuhnya sempurna, tapi pasti ada sesuatu dalam diriku yang

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/
/
.id/ indah (Mario Teguh)
c.id
c.id
csangat
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

*) Departemen Agama Republik Indonesia. 2002. Al-Quran dan Terjemahannya. Surabaya:
/
/
/
/
.idDuta
c.id
c.id
c.id
c
a
a
a
a
Ilmu
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.uneand Safety Commission,il1996
.uneNational OccupationalilHealth
.une **) Joe Riordan - Chairman
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

iii

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

u

.
gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

http

/
.id/ PERNYATAAN .ac.id/
c.id
a
.
j
j
.une
.une
.u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
/dig bertanda tangan dibawah
://di
://di
://dinii :
:/yang
Saya
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.

Nama

d/
ac.i

nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

: Dita Amanda Deviani

NIM

.id/

.id/

.id/
c
a
.
j
n: e082110101062

ac
nej.

ac
nej.

http

ib.u
l
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
Menyatakan
://d: Hubungan
://d skripsi yang berjudul
://ddengan sesungguhnyattpbahwa
http
h
http

/dig

:/
http

Karakteristik Individu dan Sikap Kerja dengan Keluhan Muskuloskeletal Akibat

/
/
id/ Pada Pekerja Bagian
.id/
PT. X adalah benar-benar
hasil karya sendiri,
c.id
c.id
cFinishing
c.Kerja
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
une
.u
.une sumbernya dan belum
.pengutipan
.une kecuali jika dalam
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
substansi
disebutkan
pernah
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h bertanggung jawab
h bukan karya jiplakan. Saya
h pada institusi manapun, serta
h
diajukan

/
/
atas
.id/ ilmiah yang harus
.id/ keabsahan dan kebenaran
c.id
cskripsi
c.id isinya sesuai dengan
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
.une
.une
dijunjung tinggi.ilib.un
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
ig
/dig
://di
:/adanya
://ddengan
://di pernyataan ini saya ttbuat
p
p
p
p
t
t
t
Demikian
sebenarnya,
tanpa
tekanan
t
t
t
h
h
h
h
dan/ paksaan dari pihak manapun
/
/ serta bersedia mendapat/ sanksi akademik jika

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d
d
.id
ac.i
ac.i
acternyata
.
.
.
j
j
j
e
e
e
dikemudian
hari
pernyataan
ini
tidak
benar.
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
://d
://d
://d
http
http
http
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

d/
ac.i

.u

.u

igilib

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

NIM 082110101062

nej.

http

.id/

ac
nej.

iv

/dig

:/
http

httpAmanda Deviani
Dita

gilib
i
d
/
/
:

http

http

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

/dig

:/
http
.id/

.id/

.id/

.u

.id/

ac
nej.

lib.u
i
g
i
Jember,
/d Juni 2012
ttp:/ menyatakan,
hYang

.u

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

h

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

ilib

/dig
ttp:/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

c.id

j.a
.une

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

//dig

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

Pembimbing

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

.u

.u

.id/

ac
nej.

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

Oleh b.u
li
Dita Amanda
digiDeviani
/
/
:
p
htt082110101062
NIM

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.
gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

une

une

http

.id/

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.
gilib
i
d
/
/
:

http
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.
gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

SKRIPSI

une

une

.
gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

:
p
HUBUNGAN
KARAKTERISTIK
DAN SIKAPhKERJA
DENGAN
ttp
http
httINDIVIDU
http
KELUHAN MUSKULOSKELETAL AKIBAT KERJA PADA PEKERJA
/
FINISHING PT. Xc.id/
BAGIAN
.id/
.id/
.id
j.ac
j.a
j.ac
j.ac

http

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

g
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h S.KM., M.Sc.
h
Dosen
Pembimbing Utama h : Anita Dewi Prahastuti Sujoso,
/
/
/
/
: Dr. Isa Ma’rufi, S.KM.,
c.id
c.id M.Kes.
c.id
c.id Dosen Pembimbingj.Anggota
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h

http

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

v

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.u

vi

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

http

http

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

Relationship of Individual Characteristic and Working Posture with Work Related
id/
id/ Unit PT. X
id/ For The Workers Finishing
id/
Musculoskeletal Disorders
.ac.
.ac.
.ac.
.ac.

n
lib.u
i
g
i
d

n
lib.u
i
g
i
d

/

/

:/
http

d/
ac.i

ej.

n
lib.u
i
g
i
d

n
lib.u
i
g
i
d

/dig

/

:/
http

Department of Environmental Health and Occupational Health and Safety
/
/
/
c.id
c.idPublic Health Facultyj.ac.id
a
a
.
.
j
j
ne
ne
ne
Jember University
ib.u
ib.u
ib.u

igil

l
digi
/
/
:
p
tt
hABSTRACT

igil

://d
http

://
http

:/
http

ej

nej
u
.
b
li
Dita Amanda
digi Deviani
/
/
:
p
htt

ej

ej

:/
http

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://d
http

ABSTRACT

:/
http

/dig

:/
http

/
/
id/ related musculoskeletal
.id/the part of the skeletal
c.id
con
c.iddisorders is a disorders
c.Work
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne complaint the pain caused
to
.uneby
.uvery
.une starts from very mild
.une muscle is felt byilaibperson
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
ig
igthe work. Musculoskeletal
the work penvironment
and implementation
are
://di
://ddisorders
://dof
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h posture can cause
h
h
h
aggravated
by the conditions of employment.
Awkward working

musculoskeletal
disorders. Based
on the data from PT. X polyclinic
in 2011 there
d/ disorders. In January c.id/
d/ state have musculoskeletal
d/ approximately 97 workers
i
i
i
.
.
.
c
c
c
were
a
.a
j.a
j.a
nethis
nejvisits
ne10
nej. 2012 recorded 15 bvisits,
u
u
u
u
.
.
.
.
visits
in
February
and
12
in
March.
The
aim
of
b
b
b
li
li
li
g
igili the relationship of :individual
digi posture
digi
danalyze
digi
/
/
/
/
study waspto
characteristic and
working
/
/
/
/
://di
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h unit PT. X. This
h
h related musculoskeletal disorders
h
with work
for the workers finishing

is cross
sectional study. The population
was all production unit
/ workers. The sample .id/
/
/
d
d
d
i
i
i
.
.
.
c
c
c
to the cluster random
j.ac
j.asampling technique. Thendata
j.a
j.a of this study are 51 respondents
e
e
e
e
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
was collected using
and observation. Data
analysis
ib.Nordic Body Map questionnaires
g
gilibthere is
gilib The results showed
giltests
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
using
statistical
the
association
of
lambda.
that
://di
:
:
:
:
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h tenure (ρ=0,019),
h association between ageh (ρ=0,009), sex (ρ=0,000), job
h
significant

habitual
smoking (ρ=0,008), body
posture (ρ 0,001) d/
d/
d/ mass index (ρ=0,008),c.working
d/
i
i
i
.
.
c
c
ac.i
a is no association between
a
a with work related musculoskeletal
disorders but there
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
n and work related musculoskeletal
n
.un
exercise habits (ρ=0,739)
disorders. It is
libexpected
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
g
i
i
i
i
d providing
that PT.
X://d
more attention to the thazards
://di
://and
://d around the workplace
://d
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h so that workers are more haware of workplace
h or socialization to workers
h
training
hazards especially musculoskeletal
d/ disorders.

.id/

ac
nej.

Keywords

http

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

vii

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

:/
http
.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

/di

:/
http

.u

.u

.u

.u
Work
gilibRelated

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

Posture,

h

h

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

b.u
: gIndividual
Characteristic,giliWorking
lib.u
i
i
i
/d
/d
ttp:/
ttp:/ Musculoskeletal Disorders

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.i

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

lib.u

/dig

:/
http

http

http
d/
ac.i

ac
nej.

.u

.u

RINGKASAN

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

nej.

nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

lib.u

lib.u

g
igi Sikap Kerja dengan
igi
Hubungan://dKarakteristik
Individu://ddan
digi Keluhan
/
/
://di
:
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
Muskuloskeletal
Akibat Kerja h
Pada Pekerja Bagian Finishing
PT. X; Dita
Amanda Deviani; 082110101062; 2012; 97 hlm. Bagian Kesehatan Lingkungan dan
id/ Universitas Jember. ac.id/
id/
id/
.
.ac.
.ac. Fakultas Kesehatan Masyarakat,
.ac.Kesehatan Keselamatan Kerja,

http

nej
nej
nej
u
u
u
.
.
.
b
b
b
ili rangka
ili
ili sistem muskuloskeletal
Keluhan
keluhan pada bagian
digotot
digadalah
digpada
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
htt
htt
htt

ej

n
lib.u
i
g
i
d

/

:/
http

gilib
i
d
/
/
:

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

/dig

:/
http

yang dirasakan oleh seseorang mulai dari keluhan sangat ringan sampai sangat sakit

/
/
/
id/ disebabkan oleh lingkungan
c.id
c.id pekerjaan atau keluhan
c.id pekerjaan dan pelaksanaan
c.yang
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
ne
.udapat
.upekerjaan.
.unediperburuk oleh kondisi
.une muskuloskeletaliliyang
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Salah
satu
yang
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h adalah sikap kerja
h
h
mempengaruhi
terjadinya keluhan hmuskuloskeletal akibat kerja

/
/
/ bekerja. Sikap tubuh .dalam
yang tidak ergonomis.idalam
id/
.pekerja
c.id
c id bekerja adalah suatu
c d
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
.unbaik
.une tubuh (tangan dan ikaki)
.une badan, kepala dan ilanggota
gambaran tentang
posisi
b
b
b
i
i
i
l
l
i
g
g
g
/dig
://di
://digravitasinya.
://di tersebut maupun letakttpusat
p
p
p
t
t
dalamhhubungan
antar bagian-bagian
tubuh
t
t
ttp:/
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Posisi
dan cara kerja yang tidak ergonomis
dalam waktu
/
/ tubuh yang tidak alamiah
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
lama dan terus menerus
gangguan kesehatan
une
.unpada
.une dapat menyebabkan .berbagai

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

gilib

gilib

gilib

i
pekerja salah
yaitu keluhan muskuloskeletal
akibat kerja. tp://di
://di
://dsatunya
p
p
t
t
t
t
ht
h
h
Berdasarkan data Poliklinik PT. X, pada tahun 2011 tercatat sekitar 97

http

/dig

:/
http

/
/
id/
.id/
c.id
c.idmenyatakan mempunyai
cFinishing
c.kunjungan
a
a
a
a
pekerja
Bagian
ke
Poliklinik
yang
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
gkunjungan,
g bulan Januari tercatat //15
g
g
keluhan muskuloskeletal.
Tahun 2012 /pada
://di
: di
: /di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h Rata-rata keluhan
h
bulan hFebruari 10 kunjungan danh bulan Maret 12 kunjungan.
d/
d/
d/
muskuloskeletal
yang dirasakan
.id/
ac.i pada tangan dan kaki,ac.i
ac.i oleh pekerja adalah kesemutan

ac
nej.

nej.
nej.
nej.
u
u
u
.
.
.
b
b
b
nyeri punggung,
pinggang dan nyeri g
bahu.
i
li untuk
li Tujuan penelitian ini adalah
lnyeri
digi
di i
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
tt
menganalisis
hubungan sikap kerja hdengan
keluhan muskuloskeletal
htt akibat kerja pada
htt

lib.u
i
g
i
d

/

:/
http

/dig

:/
http

pekerja
id/
id/ Bagian Finishing PT. X.

/
/
c.id
c.id
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
Penelitian ini
penelitian observasional
dan dari segib.uwaktu
.une
.unmerupakan
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
dig
/dig pekerja
/dig
://di
:/seluruh
://penelitian
merupakan
cross
sectional
.:/Populasi
penelitian adalah
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Bagian Produksi PT. X. Sampel penelitian ini sebanyak 51 responden dengan teknik

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

viii

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

igilib

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

tp
dengan
sampling
http . Pengumpulan data htdilakukan
http cluster random sampling

http

menggunakan
kuesioner Nordic
/ Analisis data dengan .id/
/ Body Map dan observasi.
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
menggunakan
uji
statistik
asosiasi
lambda
untuk
menganalisis
variabel-variabel
bebas
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
: kelamin, masa kerja, kebiasaan
:
:
seperti tkarakteristik
individu (usia, tjenis
merokok,
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
kebiasaan olahraga dan indeks masa tubuh) dan sikap kerja yang diduga memiliki

.id/
.id/
.id/
.id/
c
c
c
chubungan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
dengan keluhan
muskuloskeletal akibat kerja.
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g dengan
g
ig
Hasil://d
penelitian
menunjukkan :variabel
//dig yang memiliki tthubungan
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
keluhan muskuloskeletal akibat kerja adalah usia (ρ=0,009), jenis kelamin (ρ=0,000),

/
/
/
.id/ kerja (ρ=0,019), kebiasaan
c.id
c.id masa tubuh (ρ=0,008),
c.id merokok (ρ=0,008),j.indeks
cmasa
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
.une
.yang
.une memiliki hubungan
.une sikap kerja (ρi=0,001)
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
signifikan
dengan
keluhan
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h kebiasaan olahraga (ρ=0,739)
h
h
tidak memiliki
muskuloskeletal
akibat kerja sedangkan

/
/
hubungan
yang signifikan .id
Hasil penelitian .id/
.id/
c.id
c dengan keluhan muskuloskeletal.
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
u
u
u
.dengan
. hubungan yang signifikan
. peningkatan usia memiliki
menunjukkan bahwa
g
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://di
: 7 pekerja yang
:
: keluhan muskuloskeletalttpakibat
p
p
p
t
t
t
peningkatan
kerja.
Sebanyak
6
dari
t
t
t
h
h
h
h
berusia
> 50 tahun mengalami / keluhan muskuloskeletal tinggi.
Selain itu variabel
/
/
/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

d
d
.id
c.id
ac.i
asignifikan
ac.i
acjenis
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
kelamin
juga
memiliki
hubungan
yang
dengan
keluhan
n
n
n
n
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
muskuloskeletal
://d mengalami
://d13 responden wanita, 1ttporang
://d akibat kerja. Sebanyak
://d
h
http
http
http
keluhan muskuloskeletal sedang dan 12 orang mengalami keluhan muskuloskeletal

/dig

:/
http

/
/
.id/
.id/
c.id
cberbanding
c.id masa kerja pekerja
ctinggi.
a
a
a
a
Semakin
meningkatnya
lurus
dengan
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
peningkatan//dkeluhan
muskuloskeletal. //Pekerja
dengan masa kerja
>g 10 tahun
://di
://di
: di
: i
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h tinggi (65,3%), sedangh (13%) dan rendah
h
h
mengalami
keluhan muskuloskeletal
(21,7%).
.id/

Kebiasaan

ac
nej.

pada

pekerja

d/
berhubungan
ac.i

dengan

keluhanac.id/

nej.
u
u
u
.
.
.
b
b
b
muskuloskeletal
yang
limerokok,
li yang memiliki kebiasaan
li dialami. Dari 34 responden
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
tt
6 responden
tinggi. Pekerja hdengan
indeks masa
htt
htt menderita keluhan muskuloskeletal

lib.u
i
g
i
d

/

:/
http

d/
merokok
ac.i

nej.

nej.

/dig

:/
http

tubuh
sebanyak
73,3%. Sikap id/
/
/ muskuloskeletal tinggi
/ >25-30 mengalami keluhan
.
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
kerja
tidak
ergonomis
meningkatkan
terjadinya
keluhan
muskuloskeletal
akibat
kerja.
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
: 19 responden
: sikap kerja tidak ergonomis,
: pekerja yang bekerja dengan
:
Sebanyak
27
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
(70,4%) mengalami keluhan muskuloskeletal tinggi. Upaya pengendalian yang sudah

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ix

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

igilib

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

ttp
dilakukan
keluhan muskuloskeletal
akibat kerja
http
http oleh perusahaan untuk hmengatasi

http

adalah
/ untuk pekerja dengan .id/
/ menambah papan injakan
/ pengendalian teknis dengan
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
antropometri
tubuh
kecil
sehingga
pekerja
dapat
bekerja
dengan
sikap
kerja
yang
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
: dengan pemberian waktu
:dan pengendalian administratif
:
lebih baik
istirahat
dan hari
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
libur kerja.

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Diharapkan supaya
PT. X lebih memperhatikan
bahaya-bahaya di sekitar
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
lingkungan://kerja
pekerja
dig dan memberikan pelatihan
://di
://di sehingga
://di atau sosialisasi kepada
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

pekerja lebih sadar terhadap bahaya lingkungan kerja. Pekerja produksi juga harus

/
d/
.id/
.id/ bisa menjaga kesehatan
dari bahaya-bahaya
kerja utamanya
c.id
clingkungan
c.idirinya
clebih
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
.unkerja
.une dapat tercapai kesehatan
.unada
.une bahaya ergonomiiliyang
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
di
Bagian
Finishing
supaya
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
yang optimal.
ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

x

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http
ac
nej.

.id/

ac
nej.

.u

.u

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

gilib
i
d
/
/
:

http

.id/

.u

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

nej.

/dig

:/
http

http

PRAKATA

d/
ac.i

ac
nej.

.u

.u

http

lib.u

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

lib.u

lib.u

gi
gi puji syukur kehadirat
gi
Syukur
://diAllah SWT,
://di
://diAlhamdulillah penulis panjatkan

/dig

:/
http

http

http

http

http

karena atas karunia-Nya penulis dapat menyelesaikan penyusunan skripsi yang

/
/
/
.id/
Hubungan Karakteristik
Individu dan Sikap
c.id
c.idKerja dengan Keluhan
c.id
cberjudul
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.uneini
.une Finishing PT. X. Skripsi
.une Kerja Pada Pekerjailib
.une Muskuloskeletal ilAkibat
b
b
b
i
i
i
l
l
Bagian
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h pendidikan Strata
h syarat untuk menyelesaikan
h untuk memenuhi salah satu
h
disusun
Satu
.id/
.id/Masyarakat Universitas Jember.
.id/ (S1) di Fakultas Kesehatan

u
Keluhan pada
lib.rangka
lib.u keluhan pada bagianigotot
lib.usistem muskuloskeletaligadalah
i
i
i
g
i
d
://d
://d oleh seseorang mulaittp
yang dirasakan
tp:// sangat sakit
h dari keluhan sangat ringanhtsampai
http

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

http

/dig

:/
http

yang
/ pekerjaan dan pelaksanaan/ pekerjaan atau keluhan
/ disebabkan oleh lingkungan

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
muskuloskeletal yang
Salah satu yangudapat
ne
. ne
.upekerjaan.
.unediperburuk oleh kondisi
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
mempengaruhi
akibat kerja adalah
://di
://di sikap kerja
://di
://di terjadinya keluhan muskuloskeletal
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

pekerja yang tidak ergonomis dalam bekerja.

/
id/tidak akan terselesaikanac.id/
.id/ Penulis menyadari bahwa
c.ini
c.iddalam penyusunan skripsi
a
a
.
.
j
j
nej.
ne
ne
u
u
u
.
.
.
b
b
b
ili Pada
dengan baik/dtanpa
g
igili dukungan dari berbagai
igili bantuan, bimbingan,
digpihak.
ddan
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
kesempatan
kali ini penulis ingin mengucapkan
terima kasih kepada:

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/
/
/
1.
M.S.,
selaku Dekan Fakultas
.id/Drs. Husni Abdul Gani,
c.id
c.id Kesehatan Masyarakat
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
une
une
Universitas Jember.
ilib.
ilib.
ilib.

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

g

g

g

://di

://di

://di

2. Khoiron,
httpLingkungan dan
httpKetua Bagian Kesehatan
http S.KM., M.Sc. selaku

http

/dig

:/
http

/
/ dan bimbingannya.
/ Terima kasih atas dukungan
/Kesehatan Keselamatan Kerja.
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
une dosen pembimbing lakademik
.une
.selaku
.une Sujoso, S.KM., M.Sc
.une 3. Anita Dewi Prahastuti
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
ig
://di
://di
://dkasih
://dipembimbing utama. Terima
://di
dan tdosen
atas motivasi dantbimbingannya.
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
4. Dr. Isa Ma’rufi S.KM., M.Kes selaku dosen pembimbing angggota. Terima kasih

.id/

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

saran dan bimbingannya.

nej.

.u

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

xi

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

.id/

.id/

d/
ac.i

/dig

:/
http

http

http

http

igilib

lib.u

lib.u

lib.u

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gi
gi
gi
5. dr. Pudjo
://di kasih atas
://di Tim Penguji skripsi. Terima
://diWahjudi, M.S. selaku Ketua

http

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

ac
atas motivasi dan bimbingannya.
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http
.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

.u

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

ttp
ttp II. Terima kasih atashmotivasi,
6. Jamrozi,
penguji
saran dan
http S.H., selaku anggota h

http

/
/
/
/bimbingannya.
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e Ibunda Heni Sumi Rahayu.
e
Ayahanda Yatmo
.une
.undan
.untercinta,
.une 7. Kedua orangilibtua
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
/dig untuk cinta, kasih sayang,
://di
://di Dita bisa
://di doa dan dukungannya
:/kasih
://di
Terima
hingga
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
mencapai gelar sarjana.

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
8. Adikku Dwi Kartikasari,
terima kasih telah mewarnai
hidupku dengan indahne
dan
.u
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
menjadi
dig terbaikku sejak kecil.
://di
://di
://di
://teman
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
d/
ac.i

9. Keluarga besar (Alm) Suwandi dan (Alm) Sumahmo. Terima kasih atas dukungan

/
/
/
.id/dan doa yang diberikan.auntuk
c.id
c.id
c.id Dita.
a
a
.
.
j
j
j
une
.unedan motivasinya. ilib.une
.terima
b
b
i
i
l
l
i
i
10. M. Ryan dRizqi,
kasih
untuk
doa,
dukungan
g
g
g
g
://di
://di
://di
:// i
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
11. Indriana
Kurniati, terima kasih h
untuk kebersamaan kita yanghindah sebagai teman

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

/
/
/
.id/sejati selagi suka dan duka.
c.id
c.iddan dukungannya.
c.idTerima kasih untuk motivasi
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
.unEko,
.uneKiki, Tiara, Elfrida, Denny,
.untersayang,
12. Sahabat-sahabatku
Ayu Bianda,iliUlin,
b
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
ig
://di
://di
://di dukungan dan doanya.
://dNita.
p
p
p
p
t
t
t
t
Viki
dan
Terima
kasih
untuk
semua
t
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

13./Teman-teman K3 seperjuangan,
/ Viki, Tiara, Denny,
/ Deswita, Mahadhian, Naili,

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
Mbak Nanda, Mbak
.unMas
.uneWulan, Devi, Mas Taufiq,
.une Novi, Mbak Gita, Robby,
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
Arul,tpMas
://di
://di yang indah
://di kasih untuk kebersamaan
://di Tata dan Mas Bayu.ttpTerima
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
h
selama ini. Semoga kita bisa sukses di masa depan dan tetap berjuang untuk

/
/
/
/
c.id
c.id
c.id tenaga kerja di Indonesia.
c.id meningkatkan derajatj.kesehatan
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g angkatan 2008 Fakulas//Kesehatan
g
14. Teman-teman
Masyarakat.
://di
://di
: di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
15. Teman-teman
Badan Perwakilan
Mahasiswa (BPM) h
Fakultas Kesehatan

/
/
/
dan Periode 2010-2011.
.id/Masyarakat Periode .2009-2010
c.id
c.id Terima kasih untuk
c.id
a
a
a
.
.
j
j
j
.une
.une.
.unedan kebersamaan yangiliindah
b
b
b
dukungan, motivasi
i
i
l
l
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
kritik dan saran dari hsemua pihak demi
h
h
hPenulis juga menerima segala

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

kesempurnaan
skripsi ini. Akhirnya
penulis berharap, semoga
skripsi ini dapat id/
/
/
/
.
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j.ac
j
j
j
e
e
e
e
n
n
n
n
bermanfaat.
Amin.
u
u
u
u
.
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
gilib
i
i
i
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
:
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h Juni 2012
h
Jember,
Penulis

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

xii

.u

igilib

gilib
i
d
/
/
:

.u

igilib

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

igilib

.u

ac
nej.

ig

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

d/

Halaman
ac.i
.
j
e
.un
.u
.u
HALAMAN JUDUL
JUDUL.
gilib ....................................g..i.l.i.b..........................................g..i.l.i.b.... i

.u

ac
nej.

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

.u

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

ttp
ISI
hDAFTAR

http

http

/dig

:/
http

.id/

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.u

http

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

http

ac
nej.

.u

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

.id/

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
HALAMAN
PERSEMBAHAN.....h...............................................h....................... ii
PERSEMBAHAN
h

http

/dig

:/
http

MOTO.
MOTO
/
/ .....................................i.d../.............................................i.d.../........................... iii
c.id
c
c
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
PERNYATAAN.
.une ...........................i.l.i.b.....u..n...e...................................i.l.i.b.....uivne
.une LEMBAR PERNYATAAN
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
ig
ig
/dig
://di
:/PEMBIMBINGAN
://di
........t.t.p
LEMBAR
PEMBIMBINGAN.
...:././..d......................................t.t.p
...:././..d............ v
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
LEMBAR PENGESAHAN
PENGESAHAN.................................................................................. vi

.id/
.id/
.id/
.id/
c
c
c
cABSTRACT
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
...............n
...... ........................................n
...... ...................................... vii
.une
.u e
.u e
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
RINGKASAN
RINGKASAN.
://di
://di ...................................t.t..p..:././..d..i....................................t.t..p..:././..d..i.......... viii
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
PRAKATA........................................................................................................... xi
PRAKATA.

/
/
/
id/
ISI
ISI...................j...a..c
c.DAFTAR
.....i.d......................................j...a..c
.....i.d.............................. xiii j.ac.id
a
.
j
ne
..u...n..e....................................i.li..b....uxvii
..u...n..e....................................i.l.ib
.une DAFTAR TABEL
b
b
i
i
l
l
i
i
.
TABEL.
.
.
.
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h GAMBAR
h
DAFTAR
GAMBAR......................h
...............................................h....................... xix

/
LAMPIRAN.......c....i.d../.........................................c....i.d../............................ xx
LAMPIRAN
id/
.DAFTAR
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
.une ................................i.l.i.b...u...n..e....................................i.l.i.b...uxxi
DAFTAR SINGKATAN
SINGKATAN.
b
i
l
i
g
g
g
g
://di
:././..d..i.......... 1
:././..d..i....................................t.t.p
://di
p
p
p
t
t
t
.
BAB 1.
PENDAHULUAN.
PENDAHULUAN
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
t
t
t
h
h
h
h

ac
nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

http

Belakang.........../.............................................../............................ 1
/
/ 1.1 Latar Belakang
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.................................u..n
1.2 Rumusan.u
Masalah.
Masalah
ne
. ...e...................................i.l.i.b.....u5ne
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g Penelitian...................././..d..i.g........................................././..d..i.g......... 6
1.3tpTujuan
://di
:
:
://di Penelitian
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

.id
j.ac

une

.
gilib
i
d
/
/
:

http

d/
ac.i

nej.

.u

gilib
i
d
/
/
:

1.3.1 Tujuan Umum.............................................................................. 6

:
http

:
http

:
http

http

id/

id/

id/

.
.
1.3.2 Tujuan e
Khusus.............................................................................
6 ej.ac.
j.ac
j.ac
e
n
n
n
u
u
u
.
l.i.b..........................................i.g..i.l.i.b..... 6
libPenelitian
i
i
g
g
.
Penelitian.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
1.4 Manfaat
i
i
//d
//d
//d
1.4.1 Manfaat Teoritis...........................................................................6

.id/

ac
nej.

2.1.1 Definisi Ergonomi........................................................................8
id/
id/

.id/

ac
nej.

.u

.u

gilib
i
d
/
/
:

xiii

.u

igilib

.id/

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

/dig

:/
http

http

.id/

.id/

.id/

ac
nej.

:/
http

.u

.u

http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

gilib
i
d
/
/
:

http

http

.u

.

.

ac
nej.

igilib

/dig

://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Ergonomi.........................h
...............................................h
........................ 8
h2.1 Ergonomi

http

gilib
i
d
/
/
:

.id/

ac
nej.

a
nej.

a
nej.

.uPUSTAKA.....................i.l.i.b....u...