Analisis Kualitas Air Sumur Di Desa Kaliboto Lor Kecamatan Jatiroto

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/

/
:
p
tt

h

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

ANALISIS KUALITAS AIR SUMUR DI DESA KALIBOTO LOR
KECAMATAN JATIROTO

SKRIPSI

Oleh:
Totok Hartono
NIM 080210192025

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN FISIKA
JURUSAN PENDIDIKAN MIPA
FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN
UNIVERSITAS JEMBER
2013

ac
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

d/

.un

rary
b

i
l
/
/
:

/

rary

://lib
http

c.i
ej.a

.une

.une

rary
b
i
l
/
/
:

y.u

ry.u

.id/

y.u

ry.u

libra
/

/
:
p
tt

.id/

ry.u

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h
.id/

ac
nej.

ry.u

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

UNIVERSITAS JEMBER
2013

.id/

.id/

y.u

ac
nej.

y.u

r

ibra
l
/
/
:
tp

h

.id/

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht i
a
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

h

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
PROGRAM
STUDI PENDIDIKAN
neFISIKA
.uneJURUSAN PENDIDIKAN
.uMIPA
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
ibr
://lFAKULTAS
://lib ILMU PENDIDIKAN ttp://lib
KEGURUAN
DAN
p
p
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

c.id

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

libra
/
/
:
p
tt

h

ac
nej.

.id/

ac
nej.

h
.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ry.u

ac
nej.

.id/

ht

.id/

a
nej.

.id/

ac
nej.

ac
nej.

Oleh
/
d/
i
.
c
c.id
a
a
.
.
j
j
e
e
Totok Hartono .un
y.un
r
ry
a
NIM
080210192025
r
ib
ibra
l
l
/
/
/
/
:
:
http
http

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

libra
/
/
:
p
t

ry.u

ac
nej.

dan mencapai gelar Sarjana Pendidikan

d/
ac.i

d
ac.i
.
j
e
n

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

h

.id/

ht

libra
tp://

h

libra
/
/
:
p
tt

http
ac
nej.

nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

rary

://lib
http

SKRIPSI y.u
ry.u
r
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
diajukan
://l guna melengkapi tugas takhir
://l dan memenuhi salah satu syarat
://l
http untuk menyelesaikan Program
h tp Studi Pendidikan Fisika (S1)
http

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

j.a
.une

ANALISIS KUALITAS/AIR SUMUR DI DESA KALIBOTOLOR
d/
c.id
JATIROTO j.ac.i
j.aKECAMATAN

.id/

ac
nej.

/

rary

http

h

c.id

j.a
.une

://lib
http

rary
b
i
l
/
/
:

tp

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

rary

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

d/

ttp:/

h

d/

:/

d/

:/

http

h pada:
sayangku

http

h

1. seluruh keluarga besarku terutama
kepada Ibundaku (Sunarti)
/
/ dan Ayahandaku

id/
.ac.

nej

ry.u

ac
nej.

c.i kehadirat Allah SWT, jserangkaian
Dengan penuh rasa
karya kecil ini ej.ac.i
asyukur
ac.i
.
.
j
e
e
.un
ykeikhlasan
y.unrasa bakti, hormat, cintaradan
y.un
r
r
r
a
a
r
r
sepenuh kasih
dan
kupersembahkan
sebagai
/lib
/lib
/lib

j.a
.une

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

PERSEMBAHAN
ht

c.id

h

.id/

ac
nej.

ht

lib
tp://

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e kasih atas curahan kasih.usayang
e serta kiriman doa yang.une
(Tomo) tercinta, uterima
y. n
y n
r
r
a
a
r
r
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
selalupmenyertai
perjalanan
hidupku.
/
/
/
/
/
/
:
:
:
htt
http
http

2. Guru - guruku sejak sekolah dasar sampai perguruan tinggi yang telah

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/
membimbing dengan penuh
.idkesabaran.
ac
nej.

3. Almamater UNEJ
ry.u yang kubanggakan.

libra
/
/
:
p
tt

y.u

y.u

rary

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht ii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

/

h
.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
c.id

lib
tp://

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

h

.id/

y.u

j.a
.une

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ht
/

c.id

a
nej.

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

c.id

rary

lib
tp://

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

MOTTO
ht

ht

h

d/
d/
d/
ac.i
ac.i
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
y.un kesulitan itu ada kemudahan.
y.un Maka apabila kamu telah
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
“Sesungguhnya
sesudah
://lib
://lib
://lib
http
http
http
selesai (dari sesuatu urusan), kerjakanlah dengan sungguh-sungguh (urusan yang

h

/
/
/
lain) dan hanya kepada
kamu
c.id Tuhanmulah hendaknyaj.a
c.id berharap”
c.id
a
a
.
.
j
j
e
e
e
y.un(Terjemahan Surat Al-Insyirah
y.un6-8) *)
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

/
.id/“Sesungguhnya Allah tidak
.id/ mengubah keadaan suatu
.id/ sehingga mereka
cakan
ckaum
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
.une keadaan yang ada padaardiri
.umereka
.une
y
y
y
mengubah
sendiri”
r
r
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
*)
h
h
(Terjemahan hSurat Ar-Ra’d: 11)

h

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

/

rary

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

/

c.id

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

/ Syaamil Cipta Media.
/
.idPT.
c.id
a
.
j
.une
y
r
a
r
://lib
p
t
t
h

a
nej.

ac
nej.

h

h

Departemen Agama Republik Indonesia. 2005. Al-Qur’an dan Terjamahannya. Bandung:

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h
*)

h

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

lib
tp://

.id/

ac
nej.

/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht iii

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

ht
/

c.id

ary
/libr

tp:/

y.u

d/

.un

NIM

: 080210192025

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

HALAMAN
ht PERNYATAAN

ht

h

/

c.id

c.i
Saya yang bertanda
ej.atangan dibawah ini :
:/
http

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

rary : Totok Hartono
/libNama

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

j.a
.une

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

Menyatakan dengan sesungguhnya
/ bahwa karya ilmiah yang
/ berjudul “Analisis
/
d
d
i
i
.
.
c
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Kualitas Air SumuruDi
ne Desa Kaliboto Lor Kecamatan
une Jatiroto ” adalah benar- une

id/
.ac.

nej

y.u
brar

ry.
ry.
ry.
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
benar hasil
pengutipan substansi pdisebutkan
//l
://lkarya sendiri, kecuali jika
:dalam
://l
http
http
htt

li
tp://

h

sumbernya dan belum pernah diajukan pada institusi mana pun, serta bukan karya

/
/ atas keabsahan dan kebenaran
/
/
Saya bertanggung jawab
isinya
sesuai dengan
.idjiplakan.
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
sikap ilmiah yang harus
tinggi.
.undijunjung
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
ibr
//lib sebenarnya, tanpa adanya
://lib pernyataan ini saya buat
:dengan
://ltekanan
p
p
p
Demikian
t
t
t
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

dan paksaan dari pihak mana pun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika

/
/ ini tidak benar.
/
c.idternyata di kemudian hari jpernyataan
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
r
libr
://lib
://lib
p
p
tp://
t
t
t
t
h
h
/

c.id

j.a
.une

rary

lib
tp://

rary

://lib
http
d/

.un

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

Jember, 14 Maret 2013

.id/

.i

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

http

h

Yang menyatakan,
d/

.un

tp

ht

/

rary

://lib
http

c.i
ej.a

rary
b
i
l
/
/
:

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

c.id

j.a
.une

d/

c.i
ej.a

rary
b
i
l
/
/
:

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

h

h

Totok Hartono

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht iv
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
c.id

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

a
nej.

a
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

/
NIM. 080210192025
c.id

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

/

rary

lib
tp://

rary

://lib
http

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

nej.

ry.u

h

.u

p://l

y.u

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

/

/

rary

://lib
http

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

j.a
.une

.id/

y.u

ht

c.id

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

ac
nej.

h

NIM 080210192025

nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

h
.id/

ac
nej.

Olehibrary

d/
ac.i

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

htt Hartono
Totok

d/
ac.i

rary

h

.id/

ac
nej.

h

lib
tp://

ac
nej.

.id/

ry.u

j.a
.une

rary

://lib
http

h

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

j.a
.une

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

ANALISIS KUALITAS AIR SUMUR DI DESA KALIBOTO LOR
KECAMATAN JATIROTO

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http
.id/

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

SKRIPSI
ht

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

/

h

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

/

c.id

j.a
.une

rary

://lib
http

h

Pembimbing

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

Dosen
ry.uPembimbing Utama

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ry.u

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

y.u

/

c.id

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht v
a
nej.

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h
.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

y.u

c.id

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

a
nej.

ac
nej.

.id/

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

: Dr.
ry.u M.Kes
raSudarti,

/lib
ttp:/

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

Dosen Pembimbing Anggota
: Rif’ati Dina Handayani, h
S.Pd, M.Si
h

h

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

y.u

ht
/

rary

lib
tp://

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

j.a
.une

ht

h

/

c.id

j.a
.une

y

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

ry.u

SKRIPSI

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h Guna memenuhi Syarat untuk Menyelesaikan
h
Diajukan
Pendidikan ProgramhSarjana Strata
Satu Program Studi Pendidikan Fisika Jurusan Pendidikan Matematika dan Ilmu Pengetahuan
Alam Fakultas
/
d/
d/ Keguruan dan Ilmu Pendidikan
i
i
.
.
c
c
c.id
Universitas
Jember
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e

un

ry.
a
r
b
i
://l

un

un

ry.
a
r
b
i
://l

tp

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

Nimry.u
: 080210192025
ry.u
a
a
r
r
b
b
i
://li
p://l
27 Mei 1990
http Tempat, Tanggal Lahir h:ttLumajang,

/

c.id

j.a
.une

rary

rary

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

/

h

/

h

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

c.id

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht vi
a
nej.

h

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
c.id

h

.id/

y.u

ry.u

h
ac
nej.

.id/

ac
nej.

Rif’ati Dina Handayani,
S.Pd, M.Si
/
c.id 200604 2 001
a
.
j
NIP
19810205
ne

ry.

.id/

h

libra
/
/
:
p
tt

h

h

a
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

rary

://lib
http
.id/

/
Dr. Sudarti, M. Kes.
c.id
a
.
j
NIP 19620123un
198802
2 001
e

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/

c.id

j.a
.une

Pembimbing II

ac
nej.

h
.id/

h

/

ary

libr
Disetujui://Oleh:

ry.u

ac
nej.

ht

c.id

http

libra
/
/
:
p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

Pembimbing I /
.id

nej

ry.u

/

c.id

id/
.ac.

.id/

ac
nej.

: P.MIPA/Pendidikan Fisika

j.a
.une

://lib
http

h

.id/

ac
nej.

Jurusan/Program

libra
/
/
:
p
t

h

: Totok Hartono

a
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

tp
htOleh

/
Nama Mahasiswa
c.id

h

ry.u

ry.
a
r
b
i
://l

http

/

c.id

y

.id/

ry.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

y

.id/

lib
tp://

ac
nej.

r
rarDESA KALIBOTO LOR/librar
ANALISIS
ibra KUALITAS AIR SUMUR
ibDI
l
l
/
/
/
/
:
:
:/
KECAMATAN
http
http JATIROTO
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

HALAMAN
ht PENGAJUAN

c.id

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

ry.u

h

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

HALAMAN
ht PENGESAHAN

ht

h

berjudul “Analisis Kualitas
/
/
dSkripsi
d/ Air Sumur Di Desa Kaliboto
d/ Lor Kecamatan
i
i
i
.
.
.
c
c
c
c.id
a Jatiroto”telah diuji danejdisahkan
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
oleh Fakultas Keguruan
dan Ilmu Pendidikan.un
y.un
y.un
y.un
r
r
r
ry
a
a
a
r
r
r
ib
ib pada:
ib
ibra
l
l
l
l
/
/
/
/
Universitas
Jember
/
/
/
/
:
:
:
:
tp
http
http
http
hari

: Rabu

/
/
: 17 April 2013 c.id/
.idtanggal
c.id
a
a
.
.
j
j
e
e
tempat : FKIP Universitas
Jember
y.un
y.un
r
r
a
a
r
r
://lib
://lib
p
p
t
t
Tim
Penguji
t
t
h
h

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

.id/

/

Ketua,j.ac.id

ac
nej.

une

u

ry.
a
r
b
i
://l

tp

http
.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

ht
j.
.une

rary

.id/

ry.u

ac
nej.

ry.u

h

y.u

/

c.id

ry.u

h

/

c.id

h

.id/

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht vii
a
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/

ry.u

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

.id/

.id

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

.id/

ac
nej.

h

Prof. Dr. Sunardi, M.Pd
NIP./19540501 198303 1 005

.id/

h

.i

ac
nej.

Mengesahkan
Dekan,

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

rary

://lib
http

ry.u

ac
nej.

/

c.id

j.a
.une

Dr. Yushardi, S.Si, M.Si
NIP 19650420
199512 1 001
d/

libra
/
/
:
p
tt

.id/

h

/

h

.id/

libra
/
/
:
p
t

y.u

rary

://lib
http

h

.id/

ac
nej.

c.id

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

.i

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

Anggota II,

Dr. Sudarti, M. Kes.
NIP 19620123 198802
d/ 2 001

ac
nej.

ac
nej.

ht

d/
ac.i

rary

.id/

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

Anggota I,

://lib
http

h

h

ht
j.
.une

h

Rif’ati Dina Handayani,
S.Pd, M.Si
.id/
c
a
.
j
NIPne
19810205 200604 2 001

Drs. Bambang Supriadi,
/
.idM.Sc
c
a
.
j
NIP 19680710n199302
1 001
e

d/
ac.i

lib
tp://

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

ry.u

.id/
cSekretaris,
a
.
j
ne

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.
a
r
b
i
://l

h

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

RINGKASAN
“Analisis Kualitas Air Sumur Di Desa Kaliboto Lor Kecamatan Jatiroto”; Totok
Hartono, 080210192025; 2013; 59 halaman; Program Studi Pendidikan Fisika
Jurusan Pendidikan MIPA Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas
Jember.

Air merupakan zat yang mutlak yang diperlukan bagi setiap makhluk hidup,
dan kebersihan air adalah syarat utama bagi terjaminnya kesehatan. Senyawa air
dipermukaan bumi 97% berada di laut dan hanya 2% dalam bentuk es dan gletser
dikutub, dan di air tawar kurang lebih 0,6% yang sisanya ada dalam tanah (air sumur)
dan sebagai uap air di udara. Air sumur umumnya tidak dalam keadaan murni (H2O),
melainkan mengandung berbagai zat baik terlarut maupun tersuspensi seperti mineral
anorganik, logam berat, dan mikroorganisme.
Air dapat mengandung bahan kimia yang beracun atau organisme patogen
meskipun air tersebut tampak jernih. Dalam keadaan seperti itu, air dikatakan telah
terkontaminasi. Sebagai air minum, tentu saja air harus memenuhi kriteria–kriteria
tertentu agar aman untuk dikonsumsi.
Rumusan masalah dari penelitian ini antara lain: (1) bagaimanakah gambaran
parameter pencemaran fisika pada air sumur di Desa Kaliboto Lor Kecamatan
Jatiroto, (2) bagaimanakah gambaran parameter pencemaran kimia pada air sumur di
Desa Kaliboto Lor Kecamatan Jatiroto dan (3) bagaimanakah gambaran parameter
pencemaran mikrobiologi pada air sumur di Desa Kaliboto Lor Kecamatan Jatiroto.
Tujuan penelitian ini antara lain: (1) mengkaji gambaran parameter
pencemaran fisika pada air sumur di Desa Kaliboto Lor Kecamatan Jatiroto, (2)
mengkaji gambaran parameter pencemaran kimia pada air sumur di Desa Kaliboto
Lor Kecamatan Jatiroto dan (3) mengkaji gambaran parameter pencemaran
mikrobiologi pada air sumur di Desa Kaliboto Lor Kecamatan Jatiroto. Penelitian
dilakukan di Desa Kaliboto Lor Kecamatan Jatiroto di Dusun Nyioran dan Dusun
viii

Ranupakis pada bulan Mei 2012 sampai bulan Januari 2013. Jenis penelitian yang
digunakan dalam penelitian ini adalah penelitian studi survei dengan analisis data
secara deskriptif. Penentuan sampel dalam penelitian ini adalah penentuan sampel
dengan metode purposive sampling area. Dalam beberapa parameter pengujian
menggunakan responden berjumlah 5 responden. Pengumpulan data dilakukan secara
kolektif dan data hasil pengujian dianalisis dengan melakukan perbandingan sampel
kontrol dan baku mutu air yang sudah ditetapkan.
Hasil penelitian menunjukkan dari beberapa parameter penelitian bernilai
diatas sampel kontrol dan baku mutu air minum yang artinya kualitas air sumur di
Desa Kaliboto Lor rendah. Dari (1) uji organoleptik sampel Sa, Sb, dan Sc dominan
tercemar dengan keadaan berwarna, berbau dan berasa, (2) uji fisika untuk sampel
penelitian dengan kriteria uji temperatur (280C - 290C), kekeruhan dengan nilai
tertinggi adalah sampel Sa (3,29 NTU) sedangkan untuk TDS hasil uji tertinggi
sampel Sb (876 mgr/lt) dan Sf (968 mgr/lt), (3) uji kimia dari hasil analisis
menunjukkan kisaran antara 6,28 – 7,33 masih dibawah nilai baku mutu air yang
ditetapkan sedangkan untuk (4) uji mikrobiologi dari total coliform menunjukkan
nilai yang sangat tinggi, untuk bakteri E-coli sampel Sc dan Sd yang tidak ada
sedangkan sampel Sa (6,1), Sb (6), Se (9,1) dan Sf (10), dari hasil analisis data
menunjukkan kualitas air sumur di Desa Kaliboto Lor Kecamtan Jatiroto kurang baik.
Kesimpulan penelitian ini antara lain: (1) air sumur warga di Desa Kaliboto
Lor menunjukkan adanya pencemaran fisika dengan beberapa indikator terbukti
melampaui nilai ambang batas SNI No. 01-3553-2006 yang telah ditetapkan, (2) air
sumur warga di Desa Kaliboto Lor menunjukkan tidak ada pencemaran kimia dengan
indikator masih berada pada nilai ambang batas SNI No. 01-3553-2006 yang telah
ditetapkan dan (3) air sumur warga di Desa Kaliboto Lor menunjukkan adanya
pencemaran mikrobiologi dengan indikator terbukti melampaui nilai ambang batas
SNI No. 01-3553-2006 yang telah ditetapkan.

ix

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

c.id

ary
/libr

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

PRAKATA
ht

ht

d/

d/

h

.un

/

c.id

c.i
c.i
Syukur Alhamdulillah
ej.a penulis panjatkan kehadirat
ej.aAllah SWT atas segala

j.a
.une

.un

ary
ary
ary
rahmat dan hidayah-Nya,
sehingga penulis dapat
/libr
/libr menyelesaikan skripsi dengan
/librjudul

tp:/

ttp:/

ttp:/

ttp:/

h Kualitas Air Sumur Di Desa Kaliboto
h
h
“Analisis
Lor Kecamatan Jatiroto”.
id/
.ac.

ry.u

Penyusunan skripsi ini tidak
/ lepas dari bantuan berbagai/ pihak. Oleh karena

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e terima kasih kepada:
e
e
itu penulis menyampaikan
y.un
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
b
lib
1. Prof.pDr.
M.Pd., selaku Dekan
Keguruan dan Ilmu pPendidikan
://liSunardi,
://Fakultas
://lib
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

/ Ketua Jurusan Pendidikan MIPA;
/
/
.id2./ Dra. Sri Astutik, M.Si.,.aselaku
c.id
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
j
3. Drs. Albertus rDjoko
Ketua
.une Lesmono, M.Si., selaku
.une Program Studi Pendidikan
.une
y
y
y
r
r
a
a
a
r
r
r
//lib Keguruan dan Ilmu Pendidikan
:Fakultas
://lib Universitas Jember; ttp://lib
p
p
Fisika
t
t
t
t
h
h
h

h

nej

libra
/
/
:
p
t

h

Universitas jember;

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

4.

d/
ac.i

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

5.

Drs. Trapsilo Prihandono, M.Si., selaku Dosen Pembimbing Akademik yang

/

nej

nej

.id/

u

u

ac
nej.

u

y.
y.
ry.Kes., selaku Dosen Pembimbing
Dr. Sudarti,
braM.
brar I dan Rif’ati Dina Handayani,
brar
i

i

p://l

i

p://l

p://l

htt M.Si., selaku Dosen Pembimbing
htt II yang telah meluangkan waktu,
htt pikiran,
S.Pd.
d/
ac.i

j.
.une

ry

libra
tp://

6.

dan

perhatian

guna

memberikan

d/
ac.i

bimbingan

terselesaikannya penulisan
skripsi ini;
nej.

ry.u

dan

d/
ac.i

pengarahan

h

demi

/

c.id

j.a
.une

j.
.une

ry

ry

a Studi Pendidikan Fisika
a
a
Dosen /Program
/libr
/libr yang telah memberikantp:ilmu
/libr dan
/
/
:
:
p
p
t
t
ht
ht
ht
membimbing dengan penuh kesabaran;

h

/
d7./ Semua pihak yang tidak cdapat
id/ disebutkan satu per satu .ac.id/
.
c.id
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
Penulisan juga menerima
.unebersifat membangun untuk
y.un segala kritik dan saran
yyang
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
lib bermanfaat.
kesempurnaan
://libskripsi ini. Semoga skripsittpini://dapat
://lib
p
p
t
t
t
t
h
h
h

c.i
ej.a

.un

rary
b
i
l
/
/
:

tp

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ht
/

c.id

ry.u

d/
ac.i

/

c.id

h

Penulis

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht x
a
nej.

.id/

libra
/
/
:
p
tt

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
/

c.id

a
nej.

h

ac
nej.

h

d/
ac.i

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

a
nej.

ac
nej.

h

d/
ac.i

nej.

y.u

Jember,
.id/ 14 Maret 2013

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

id
id
telah membimbing selama
.ac. penulis menjadi mahasiswa;.ac.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

ry.u

.id/

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR
ISI
ht

ht

/

d
ac.i
.
j
e
n

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

libra
tp://

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

Halaman

/

d
ac.i
.
j
e
n

h

d
ac.i
.
j
e
n

/

c.id

j.a
.une

u
u
JUDUL ...............................................................................................................
ary.
ary.

iary
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
l
l
://
://
:// ii
PERSEMBAHAN
..............................................................................................
http
http
http
MOTTO .............................................................................................................

h

iii

/
/
/
d/
c.idHALAMAN PERNYATAAN
c.i...........................................................................
c.id
c.id
iv
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
y.un
y.un ...................................................................................
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
DOSEN
PEMBIMBING
v
r
r
r
r
lib
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h
HALAMAN
PENGAJUAN ..............................................................................
vi
HALAMAN PENGESAHAN ...........................................................................

id/
.ac.

ry.u

id/
.ac.

.id/

h

TABEL .............................................................................................
xiv
/
/
/
/
.idDAFTAR
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
DAFTAR GAMBAR
xviry.une
.u.........................................................................................
.une
y
y
r
r
a
a
ibr
ibr
ibra
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
DAFTAR
LAMPIRAN
.....................................................................................
xvii
http
http
http

h

DAFTAR ISI ......................................................................................................

xi

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

BAB 1. PENDAHULUAN ...............................................................................

1

/

1

c.id

j.a
.une

rary

lib
tp://

j.
.une

1.4 Batasan Masalah ............................................................................

4

1.5 Manfaat Penelitian
.......................................................................
ej.a
ej.a

5

/
c.id

/

.id
j.ac

une

tp

/
c.id

2.1.1 Air............................................................................................
/
/

6

2.1.2 Sumber
.uneAir ..............................................................................
.une

7

2.2.1 Zona Air Berudara (Zone Of Aeration) ...................................

11

/
/
2.2.2 Zona Air Jenuh
c.id (Zone Of Saturation) .....................................
c.id

11

.id
j.ac

h
.id/

ac
nej.

.id/

y.u

a
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

a
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
c.id

.id
j.ac

h
.id/

ac
nej.

ry
ry
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
/l Tanah .......................................................................................
2.2:/Air
://l
://l 11
http
http
http

ac
nej.

a
nej.

/

c.id

j.a
.une

y.un
y.un
r
r
ry.u
a
a
a
r
r
r
BAB 2. TINJAUAN
PUSTAKA
.......................................................................
6
b
b
b
i
i
i
l
/l
/l
tp://
ttp:/
ttp:/
ht2.1
h
h
Air dan Sumber Air ....................................................................... 6

tp

ry.
a
r
b
i
://l

j.
.une

4 ry
ib
ib
ibra
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
tp Tujuan Penelitian .........................................................................
4
ht1.3
http
http

/
c.id

.u

d/
.id/
1.1 Latar Belakang
ac.............................................................................
ac.i
1.2 Rumusan
rary Masalah ........................................................................
rary

a
nej.

rary
b
i
l
/
/
:

r
ibra
l
/
/
:
tp

vii

c
RINGKASAN ....................................................................................................
viii nej.a
ej
ej
n
n
u
u
u
.
.
.
rary
rary
rxary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
PRAKATA
.........................................................................................................
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

nej

libra
/
/
:
p
t

id/
.ac.

h

/

c.id

a
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xi

h

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

y.u

d/
ac.i

une
.
y
r
a

libr

id/
.ac.

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht2.3 Peranana Air Tanah dalam
ht Kehidupan Manusia ......................
ht

11

2.4 Standar Air Minum ......................................................................

13

h

d/
d/
id/ ................................................................
2.5 PencemaranejAir
21
ac.Tanah
ac.i
ac.i
.
.
.
j
j
e
e
y.unBuangan Organik .........................................................
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
2.5.1
Bahan
22
://lib
://lib
://lib
http 2.5.2 Bahan Buangan Anorganik
http .....................................................
http
22
2.5.3 Bahan Buangan/Zat Kimia ......................................................
/

22

2.6.2 Dampak Terhadap Kualitas Air Tanah....................................

23

2.6.3 Dampak Terhadap
.id/ Kesehatan..................................................
.id/

24

id
.ac.

id
.ac.

ac
nej.

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

2.6.4 Dampak
ry.u Terhadap Estetika Lingkungan
ry.u .................................

25ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
Lor Kecamatan Jatiroto
t Gambaran Umum Desa Kaliboto
ht2.7
htt
htt ..... 25
2.8 Kerangka Konsep .........................................................................

h

26

/
/
/
/
27
c.idBAB 3. METODE PENELITIAN
c.id ....................................................................
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.uneWaktu Penelitian .......................................................
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
3.1
Lokasi
dan
27
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h 3.2 Definisi Operasional Variabel
h ......................................................
h
27
d/
ac.i

j.
.une

ry

libra
tp://

d/

c.i
ej.a

.un

28

ry.u

.id/

ry.u

:
http

3.3.2 Sampel Penelitian
d/ ....................................................................
d/

28

c.i
ej.a

/

ry

28

c.i
ej.a

3.4.2 Pengumpulan Data ..................................................................

36

/
3.5 Metode AnalisiscData.....................................................................
.id/
c.id

37

a
nej.

h
.id/

ac
nej.

a
nej.

h
.id/

ac
nej.

3.5.1aAnalisis
dengan
ry.u Pencemaran air sumur adibandingkan
ry.u

ry.u
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
://l Daerah kontrol ........................................................................
://l
://l 38
http
http
http

tp://

d/

une

ry.
libra

une

ry.
libra

://

/

d/

.i
.i
Baku Mutu
j.acAir Minum ...........................................................
j.ac

http
c.id

h

3.5.2 Analisis Kadar Pencemar Air Sumur Dibandingkan

d/
ac.i

a
nej.

:
http

3.3.1 Populasi ...................................................................................

nej.

u

ry.u

/

c.id

a
nej.

.id/

38

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

p://
httxii

ht
/

c.id

a
nej.

h

c.id

j.a
.une

30 .u
y
y
r
r
a
a
ary
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
3.4.1
Pemeriksaan
Kualitas
Air
Sumur
...........................................
30
:
:
:
http
http
http

ac
nej.

ry.
libra

.
3.2.2 Definisi
................................................................
nejOperasional
nej.

3.4 Metode .Pengumpulan
Data ..........................................................
un
.un

tp

libra
/
/
:
p
t

27

d/
ac.i

a dan Sampel Penelitianli...................................................
ra
ra
3.3 /Populasi
/libr
// b
//lib 28

:
http

rary
b
i
l
/
/
:

3.2.1 Variabel Penelitian ..................................................................

d/
ac.i

h

.id/

c
ej
ej
2.6 Dampak uPencemaran
Air Tanah ................................................
23 unej.a
n
n
u
.
.
.
ry
ary
raDampak
rary
r23
b
b
b
i
i
i
l
l
l
2.6.1
Terhadap
Biota
Air
...................................................
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

.id/

ac
nej.

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.

tp://

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

nej

ry.u

ry.u

4.1.4 Data Hasil Pemeriksaan
Mikrobiologi ...................................
/
/

43

Daerah Kontrol .......................................................................

44

id
.ac.

id
.ac.

/
4.2.2 Analisis Kadar
Air Sumur Dibandingkan
.idPencemar
.id/
ac
nej.

.id/

ac
nej.

ac
nej.

Baku
45ry.u
ry.u Mutu Air Minum ...........................................................
ry.u
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
47
t Pembahasan ...................................................................................
ht4.3
htt
htt

lib

d/
ac.i

j.
.une

ry

57

5.2 Saran ...............................................................................................
nej.
nej.

57

ry.u

d/
ac.i

ry.u

d/
ac.i

:
http

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

h

ry.u

ry.u

y.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xiii
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

h
.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

ry

:
http

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

c.id

j.a
.une

ra
ra
ra
DAFTAR PUSTAKA
........................................................................................
//lib
//lib
//lib 58
LAMPIRAN – LAMPIRAN

r
ibra
l
/
/
:
tp

47

5.1 Kesimpulan.....................................................................................

:
http

libra
/
/
:
p
t

h

/
/
id/ .................................................................
4.3.2 Pemeriksaan
51
c.Kimia
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
4.3.3
Pemeriksaan
Mikrobiologi
......................................................
53
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h KESIMPULAN DAN SARAN
h ............................................................
h
BAB 5.
57

ej.

libra
/
/
:
p
t

h

d/
ac.i

.un
rary

libra
tp://

h

.id/

c
ej ..................................................................................
ej
4.2 Analisis Data
44 unej.a
n
n
u
u
.
.
.
ry
ry
raAnalisis
raDibandingkan
rary
b
b
b
i
i
i
l
l
l
4.2.1
Pencemaran
Air
Sumur
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

4.3.1 Pemeriksaan Fisika .................................................................

tp://

h

d/
d/
.id/
4.1.1 Data Hasil
Indikator Fisika
(Organoleptik)
....... 40
acPemeriksaan
ac.i
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
.un
y.unHasil Pemeriksaan Indikator
yFisika
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
4.1.2
Data
...............................
41
://lib
://lib
://lib
http 4.1.3 Data Hasil Pemeriksaan
httpDerajat Keasaman ...........................
http
42

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

y.u

40

id/
.ac.

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

4.1 Hasil Penelitian ..............................................................................

libr

libra
/
/
:
p
t

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

40

j.

h
.id/

ac
nej.

BAB 4.
htHASIL DAN PEMBAHASAN
ht............................................................
ht

d/
ac.i

une
.
y
r
a

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

h

.id/

y.u

tp://

ry.u

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

/

rary

lib
tp://

y.u

y.u

/

ht

c.id

j.a
.une

/

c.id

j.a
.une

rary

h

rary

/

c.id

Halaman

j.a
.une

rary

lib
lib
2.1 Angka
Air dalam Sehari-hari
//lib
tp:Kebutuhan
tp://.......................................................
tp:// 12
ht

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR
ht TABEL

c.id

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht

ht

h

2.2 Standar Air Minum di Indonesia .................................................................... 13

/ Standar Air Minum DepKes
/
/
/
Kimia
.id2.3
c.iduntuk Unsur atau Senyawa
c.id Utama ........ 14
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
2.4 Pengujian Kualitas
18 ry.un
y.unAir dengan Elektrolisa ....................................................
y.un
r
r
a
a
a
r
r
r
b
://liPenyakit
://lib ...............................................
://lib24
p
p
p
t
t
t
2.5 Beberapa
Bawaan
Air
dan
Agennya
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

3.1 Hasil Pengujian Suhu, Kekeruhan, dan Padatan Zat Terlarut ........................ 36

/
/
/
/
c.id3.2 Hasil Pengujian Bau, jRasa,
c.iddan Warna ..........................................................
c.id
c.id
36
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
une
.une
.Derajat
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
a
a
a
a
3.3
Hasil
Pengujian
Keasaman
(pH)
.......................................................
37
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h Pengujian Coliform dan E.coli
h ..............................................................
h
3.4 Hasil
37

h

3.5 Tabel Analisis Pencemaran Air Sumur Dibandingkan Daerah Kontrol ........ 38

/
/
.id/
.id/
c.id3.6 Tabel Analisis Kadar jPencemar
c.id Air Sumur Dibandingkan
cBaku
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
Mutu
.une
.une
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
Air Minum
libr
://lib .....................................................................................................
://lib
://lib38
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h
h
4.1a Data Hasil Pemeriksaan Bau, Rasa, dan Warna pada Sumur di Daerah

id/

ac.
nej.

ry.u

libra
tp://

h

Penelitian.......................................................................................................
40
id/
id/

d/
ac.
ac.
ac.i
.
.
.
j
j
j
e
e
e
4.1b Data Hasil Pemeriksaan
Bau, Rasa, dan Warnaypada
.un Sumur di Daerah
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
://lib
://lib
://lib
Kontrol
http ..........................................................................................................
http
http 41

h

4.2a Data Hasil Pemeriksaan Temperatur, Kekeruhan, dan Padatan Zat Terlarut

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

/ ..................................................................
d/
pada Sumur di DaerahaPenelitian
41
c.id
ac.i
nej.

.id/

ac
nej.

nej.

4.2b Data Hasil rPemeriksaan
Temperatur, Kekeruhan,
ry.u
ry.udan Padatan Zat Terlarutbrary.u
a
a
r
b
b
i
i
://l
://l
://li
p
p
p
t
t
t
t
t
t
pada
Sumur
di
Daerah
Kontrol
.....................................................................
42
h
h
h

h

4.3a Data Hasil Pemeriksaan Derajat Keasaman (pH) pada Sumur di Daerah

.id/

ac
nej.

u

ry.
a
r
b
i
://l

tp

id/

.id/

ac
nej.

y.u

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xiv
a
nej.

h
.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

.id/

ac
nej.

.un
.un
y
y
r
r
ry.u
a
a
a
r
r
r
4.3b Data Hasil
Pemeriksaan
Derajat
Keasaman
(pH)
pada
Sumur
di
Daerah
b
b
b
i
i
i
/l
/l
/l
ttp:/
ttp:/
ttp:/
h
h
h
Kontrol .......................................................................................................... 43

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

id/

c.
c.
Penelitian .......................................................................................................
42
ej.a
ej.a

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

h

.id/

y.u

h

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

t E.coli pada Sumur di Daerahht
4.4a Data
ht Hasil Pemeriksaan Coliform hdan

h

Penelitian ....................................................................................................... 43

/
d/
d/
.id/
.idDaerah
dan E.coli pada Sumur
ac.i 4.4b Data Hasil Pemeriksaan
acColiform
acdi
ac.i
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
y.un
y.un
y.un
y.un
r
r
r
r
a
a
a
a
r
r
r
r
Kontrol
..........................................................................................................
44
lib
lib
lib
lib
tp://
tp://
tp://
tp://
t
t
t
h
h
h
4.5 Tabel Analisis Pencemaran Air Sumur Dibandingkan Daerah Kontrol ......... 44
4.6a Analisis Kadar Pencemar Air/ Sumur Sampel Penelitian Dibandingkan
/

id/
.ac.

/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e ..................................................................................
e
e
Baku Mutu Air Minum
45
y.un
y.un
y.un
r
r
r
a
a
a
r
r
r
ib
4.6b Analisis
Pencemar Air Sumur pSampel
://lKadar
://lib Kontrol Dibandingkanttp://lib
p
t
t
t
t
h
h
h

nej

ry.u

libra
/
/
:
p
t

Baku Mutu Air Minum .................................................................................. 46

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

y.u

y.u

y.u

/

rary

.id/

ry.u

rary

://lib
http

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xv
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

h
.id/

ry.u

h
ac
nej.

rary

://lib
http

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

/

h

c.id

j.a
.une

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
t

/

rary

://lib
http

y.u

ht

c.id

j.a
.une

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht

c.id

h
.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
j.a
.une

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

ac
nej.

h

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h

.id/

ac
nej.

h

.id/

lib
tp://

.id/

ac
nej.

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

h

h
/

c.id

a
nej.

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

y.u

ht
/

rary

lib
tp://

.id/

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

j.a
.une

y.u

ht
/

c.id

j.a
.une

rary

h

rary

/

c.id

Halaman

j.a
.une

rary

lib
lib
lib
2.1 Susunan
tp:// Kimia Air ........................................................................................
tp://
tp:// 6
ht

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

DAFTAR
ht GAMBAR

c.id

h

.id/

ac
nej.

r
ibra
l
/
/
:
tp

j.a
.une

ry.u

h

.id/

y.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

r
ibra
l
/
/
:
tp

.id/

ac
nej.

ht

ht

h

2.2 Siklus Air ...................................................................................................... 9

/ Lapisan Air dalam Tanah...............................................................................
/
/
/
10
.id2.3
c id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
2.4 Skema Pencemaran
21 ry.un
y.un Air Tanah ......................................................................
y.un
r
r
a
a
a
r
r
r
://libKonsep ..........................................................................................
://lib
://lib26
p
p
p
t
t
t
2.5 Kerangka
t
t
t
h
h
h

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

h

3.1 Aliran Limbah dan Titik Lokasi Sampel ....................................................... 29

/
/
/
/
Turbidimeter
...........................................................
30
c.id3.2 Digital Direct-Reading
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
.une
.unElektronika
.une
.une
y
y
y
y
r
r
r
r
3.3
Skema
Komponen
pH
Meter
.....................................................
33
a
a
a
a
r
r
r
libr
://lib
://lib
://lib
p
p
p
tp://
t
t
t
t
t
t
h
h Temperatur .......................................
h
4.1 Digram
Kualitas Air Sumur Indikator
48

h

4.2 Diagram Kualitas Air Sumur Indikator Kekeruhan ...................................... 49

d/
ac.i

.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4.3 Keadaan Fisik Sumur
Warga Sampel Sa ......................................................
50
.une
.une
.une
y
y
y
r
r
r
a
a
a
r
br
4.4 Diagram
Air Sumur Indikator:/Total
/libr Padatan Terlarut ....................
://liKualitas
://lib51
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h

h

54
/ Diagram Kualitas Air Sumur
d/
id4.6
.id/ Indikator Total Coliform.................................
.id/
c
c
a
a
ac.i
.
.
j
j
j
e
e
e
4.7 Diagram Kualitas
..............................................
55 y.un
y.unAir Sumur Indikator E.coli
y.un
r
r
r
a
a
r
r
ib
ib
ibra
l
l
l
/
/
/
/
/
/
:
:
:
http
http
http

h

nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

4.5 Diagram Kualitas Air Sumur Indikator Derajat Keasaman (pH) .................. 52

ac.
nej.

ry.u

libra
tp://

.id/

.id/

ac
nej.

ry.u

libra
/
/
:
p
t

ry.u

libra
/
/
:
p
tt

ry.u

ry.u

ry.u

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

/

c.id

.id/

ac
nej.

y.u

/

c.id

ac
nej.

y.u

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht xvi
a
nej.

h

.id/

r
ibra
l
/
/
:
tp

ht
a
nej.

ry.u

h

.id/

ac
nej.

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

h

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

ac
nej.

ry.u

h

.id/

ry.u

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

.id/

ac
nej.

.id/

ac
nej.

libra
/
/
:
p
tt

h

libra
/
/
:
p
t

.id/

ac
nej.

ht
/

c.id

a
nej.

h
/

c.id

a
nej.