AKIBAT HUKUM PUTUSNYA PERKAWINAN KARENA PERCERAIAN TERHADAP ANAK DAN HARTA BERSAMA MENURUT KOMPILASI HUKUM ISLAM

SKRIPSI

AKIBAT HUKUM PUTUSNYA PERKAWINAN KARENA PERCERAIAN
TERHADAP ANAK DAN HARTA BERSAMA
MENURUT KOMPILASI HUKUM ISLAM

DUE TO THE LAW OF MARRIAGE BECAUSE RUPTURE
CHILDREN AND PROPERTY ON DIVORCE BY
MUTUAL ISLAMIC LAW COMPILATION

MITHA PRATIWI
NIM 040710101070

UNIVERSITAS JEMBER
FAKULTAS HUKUM
2010

igliiblib.u
g
i
d

i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/


igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i

l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i

idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l

i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b

i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n

u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l

i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b

i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n

u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
d
d
SKRIPSI

aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
gigil
idHUKUM
ig il
idgigil
idgigil
/:d
AKIBAT
PUTUSNYA PERKAWINAN
KARENA PERCERAIAN
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
TERHADAP ANAK DAN HARTA BERSAMA

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

MENURUT
.idd KOMPILASI HUKUM ISLAM
.idd

je.aj.cac.i
e
n
u
igliibli.b.un
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

je.aj.cac.i
e
n
u
igliibli.b.un
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

DUE TO THE LAW OF MARRIAGE BECAUSE RUPTURE

e
e
n
n
ej.a
ej.a
u
u
n
n
.
.
u
u
b
b
.
.
i
i
MUTUAL
ISLAMIC
LAW
COMPILATION
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
/
/
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

.id
.id
CHILDREN
j.ac c.idAND PROPERTY ON DIVORCE
j.ac c.idBY

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

MITHA PRATIWI
c.idid NIM 040710101070

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

je.aj.ac.
e
n
liibli.bu.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
UNIVERSITAS
ili
idgigili
idgigJEMBER
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
FAKULTAS
hthttp
hthttp HUKUM

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

2010

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
i

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hSKRIPSI
htt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
ej.
nej.
nPUTUSNYA
nKARENA
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
AKIBAT
HUKUM
PERKAWINAN
PERCERAIAN
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
TERHADAP ANAK
p HARTA BERSAMAhthttp
hthttp
hthttDAN

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

MENURUT KOMPILASI HUKUM ISLAM

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

DUE TO THE LAW OF MARRIAGE BECAUSE RUPTURE

id
id
CHILDREN
.ac.c.idAND PROPERTY ON DIVORCE
.ac.c.idBY

jej.a
jej.a
e
e
n
n
u
u
n
n
.
.
u
u
b
b
iilib.
idgiigliilib. MUTUAL ISLAMIC://LAW
idgiiglCOMPILATION
d
d
/
/
:
/
/
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttpPRATIWI
MITHA

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

NIM 040710101070

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

UNIVERSITAS JEMBER
FAKULTAS HUKUM
d
i
.
.id
2010
j.acac.id
j.acac.id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhMOTTO
tt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
”Lihatlah orang-orang
harta dunia, dan
nej.
nej. yang dibawahmu ildalam
nurusan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
jangan
sekali-kali
melihat
yang
berada
di
atasmu,
supaya
kamu
tidak
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
meremehkan karunia Allah yang diberikan kepadamu”.

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
ca.cid.id
ca.cid.i_________________________________________________
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
u.n
neMuhammad
nej. (Terjemahan Hadits
nej.
nej.
.bNabi
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
S.A.W
)
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
iii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
PERSEMBAHAN

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.kepada:
nej. Kupersembahkaniliskripsi
nini
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i Mama Sumarni, S.Pd
gigili telah
ig ili
idgorang
idgigildan
idyang
igili tuaku tercinta Papap:Waluyo
1. Kedua
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
memberikan kasih sayangnya untukku
selama ini, segala pengorbanan
papa dan

mama untukku, akan selalu
.cid.id kukenang dalam hidupku.
.cid.id
c
c
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
2. Alma Mater .yang
ej kucintai dan kubanggakan,
u.n
nselalu
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
l dan Bapak/Ibu Dosen//dyang
g il
idgigiguru
ig il
idgigil ilmu
/:d
3. Bapak/Ibu
:p//:d
:p://idig kuhormati yang telahtmemberikan
:p//:d
/
/
/
//dig
/
p
p
p
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
yang bermanfaat kepadaku selama
ini.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

iv

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hSKRIPSI
htt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
ej.
AKIBAT HUKUM
PERKAWINAN
PERCERAIAN
nej.
nPUTUSNYA
nKARENA
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
TERHADAP
ANAK
DAN
HARTA
BERSAMA
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

MENURUT KOMPILASI HUKUM ISLAM

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
DUE TO THE LAW OF tMARRIAGE
BECAUSE RUPTURE
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
CHILDREN AND PROPERTY ON DIVORCE BY
MUTUAL
c.ididISLAMIC LAW COMPILATION
c.idid

ca.cid.id
.
.
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp dalam Program Studi Ilmu
Untuk
hthttpmemperoleh gelar Sarjana hHukum
hthHukum
ttp pada
Fakultas Hukum Universitas Jember

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
MITHA PRATIWI
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
NIM
040710101070
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili
idgigili
idgigJEMBER
UNIVERSITAS
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp HUKUM
FAKULTAS

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

JEMBER
2010

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
v

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhTELAH
hhtt
tt
SKRIPSI INI
DISETUJUI

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

TANGGAL 20 OKTOBR 2010

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Oleh:
aj.ca.c.id
.
j
e
n e
Pembimbing
lib.u.un

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
thttp
hthttp
Hj. LILIEKhISTIQOMAH,
S.H.,MH

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej. Pembantu Pembimbing
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil S.H., M.H.
IKARINI DANI p
WIDIYANTI,
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
NIP. 197306271997022001

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

id

idgiigilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

NIP. 194905021983032001

vi

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
PENGESAHAN

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

dengan judul:
d
ca.cid.iSkripsi
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
ej.
nej.
nPUTUSNYA
nKARENA
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
AKIBAT
HUKUM
PERKAWINAN
PERCERAIAN
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
TERHADAP ANAK
p HARTA BERSAMAhthttp
hthttp
hthttDAN
MENURUT KOMPILASI HUKUM ISLAM

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Oleh:

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
Pembimbing
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

MITHA PRATIWI
NIM 040710101070

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Pembantu
Pembimbing
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
nej.
nej.
nej.WIDIYANTI, S.H., M.H.
nej. Hj. LILIEK ISTIQOMAH,S.H.,M.H.
.bu.n
.bu.n
.bu.DANI
.bu.n
IKARINI
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili 197306271997022001//didgigili
idgigili
idgigNIP.
ig ili
NIP.194905021983032001
/:d
/:d
/:d
/
/
:
: /
:
/
/
/
/
//dig
p
p
t
t
hthttp
hthtp
hthttp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d.id Mengesahkan:
d
i
.
.cid.id
c
Departemen
aj.acPendidikan Nasional Republik
aj.ca.ci .id
aj.caIndonesia
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
Universitas Jember
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
Fakultas
Hukum
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtDekan,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

PROF. DR. M. ARIEF AMRULLAH, S.H., M.Hum.

d.id 196001011988021001 c.id.id
aj.ca.ciNIP.
.
j
je.aj.ac
e
e
n
n
e
u
u
n
n
.
.
giigliiblib.u
giigliiblib.u
i
i
d
d
/
/
/
/
: /d
: /d
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

vii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhttpada:
hhtt
Dipertahankan
di hadapan Panitia Penguji

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

Hari
: Kamis
ca.cid.id
a
.
j
Tanggal
:
28
.
e
ne: jOktober
.bu.n
u
Bulangiliib
idig li
/:d
/
:
Tahun
: 2010
/
/
p
t
t

hhttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Diterima oleh Panitia Penguji Fakultas Hukum Universitas Jember

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p/Penguji
/
/
Panitia
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Ketua

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Sekretaris

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

SUGIJONO, S.H.,M.H.

d
d
aj.ca.ci .id NIP. 195208111984031001
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
/
//dig
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

EDY SRIONO, S.H.,M.H.
NIP. 195505041984031001
c.id.id

je.aj.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
Anggota Penguji
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
Hj. LILIEK ISTIQOMAH,
aj.ca.ci .id S.H.,M.H.
.
j
e
NIP. 194905021983032001
.unne

giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ca……………………
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
IKARINI DANI
S.H., M.H.
nej.
nej.
nej. …………………….ilib.bu.n
.bu.WIDIYANTI,
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
NIP. 197306271997022001
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
viii

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
PERNYATAAN

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
j. bawah ini:
u.n
nej. Saya yang bertanda
nedi
nej.
.bu.n
.tangan
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
:
Nama ttp://:d
: MITHA PRATIWI
/
/
//dig
/
/
p
t
hhttp
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Nim

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

: 040710101070

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
u.n
Menyatakan dengan
bahwa karya ilmiah
yang
ne
ne
ne berjudul:
ne
.bsesungguhnya
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
”AKIBAT
HUKUM
PUTUSNYA ttp
PERKAWINAN
KARENA ttp
PERCERAIAN
/
//dig
/
/
p
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
TERHADAP ANAK DAN HARTA BERSAMA MENURUT KOMPILASI HUKUM

d.id
adalah benar-benarc.hasil
sumbernya dan c.idid
id.id karya sendiri, kecuali jika
d
ca.cid.iISLAM”
ca.cidisebutkan
a
a
a
c
.
.
.
j
j
j
je.aj.ac.
a
.
.
.
e
e
e
e
j
j
j
n
n
n
n
e
e
e
u
u
u
u
belum pernah diajukan
un bukan hasil jiplakan.
.un
igliibli.b.un
igliibli.b.un pada institusi manapun
igliibli.b.serta
igliibli.bSaya
g
g
g
g
i
i
i
i
d
d
d
d
i
i
i
i
/://d
:// /d atas keabsahan dan kebenaran
:// /d isinya sesuai dengan tsikap
:// ilmiah
/d
bertanggungjawab
yang
hthtp
hthtp
hhtp
ttp:/
ttp:/
ttp:/
harus dijunjung tinggi.

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
n
e
ne
ne
nebuat dengan sebenarnya
nadanya
.budari
.bu.n
.bu.saya
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
Dengan
demikian
ini
tanpa
tekanan
dan
paksaan
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
//:d
:pkemudian
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
t
t
t
thtp
t
pihakhmanapun
serta
bersedia
mendapat
sanksi
akademik
jika
ternyata
di
hari
hhtt
hhtt
tt
pernyataan ini tidak benar.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

Jember, 21 Oktober 2010

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
ca.cid.idmenyatakan,
aj.ca.ci .id
aj.Yang
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

id Pratiwi
ca.cid.id
ca.cid.Mitha
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej. NIM: 040710101070
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ix

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhTERIMA
hhtt
tt
UCAPAN
KASIH

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.
e
e
e
e
Segala pujibsyukur
panjatkan kehadirat
Allah
nej.
nejpenulis
nej. SWT yang Maha Pengasih
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:d
/:penulis
/
/
/
:
:
:
lagi Maha
Penyayang
atas
segala
rahmat
dan
hidayah-Nya
sehingga
bisa
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
menyelesaikan skripsi ini dengan baik. Skripsi ini diajukan guna melengkapi tugas akhir

d hukum.
ddan untuk mencapai gelar sarjana
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
Skripsi iniibberhasil
ne diselesaikan berkat bimbingan,
ne
nepetunjuk, dan pengarahan
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.budari
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
d
/:d
/:d
:p//:d
:p/serta
:p//:dengan
/
/
/
pembimbing
dan
pembantu pembimbing,
dari berbagai pihak yang
tulus
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ikhlas telah memberikan bantuan kepada penulis. Oleh karena itu pada kesempatan ini,

ingin menyampaikan
dan memberikan c.idid
.cid.id
d
id terima kasih yang tak
ca.cid.ipenulis
ca.cid.rasa
caterhingga
a
a
a
.
.
.
j
j
j
je.aj.ac.
.
.
.
e
e
e
e
j
j
j
n
n
n
n
e
e
e
u
u
u
u
penghargaan yanglib
kepada:
.b.un
igliibli.b.un
igisetinggi-tingginya
igliibli.b.un
igliibli.b.un
i
l
g
g
g
g
i
i
i
i
d
d
d
d
i
i
i
i
/://d
/ /d Hj. Liliek Istiqomah, tpS.H.,M.H.,
/ /d banyak
:/Ibu
:// /d
:/telah
Pembimbing yang
hth1.tp
hthttp:/
hthtp
ttp:/
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

memberikan bimbingan, masukan, petunjuk dan pengarahan dalam penulisan

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
u.n
ne
ne Widiyanti, S.H., M.H
ne
.btelah
.bu.n
2. Ibu Ikarini
Dani
,.uPembantu
Pembimbing yang
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p/memberikan
:p//:d
/
/
/
/
/
/
banyak
nasehat,
saran,
petunjuk
dan
dorongan
semangat
sampai
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
skripsi ini;

terselesaikannya penulisan skripsi ini;

id.id
3. Bapak Sugijono,c.S.H.,M.H.,
Ketua Penguji sekaligus
c.id.id sebagai yang telah

ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej.
u.n
nmasukan
nej.
nej.ini selesai;
.bu.n
.bu.n
.bskripsi
memberikan
dan bantuan hingga
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
4.
Bapak
Edy
Sriono,
S.H.,M.H.,
Sekretaris
Penguji
sekaligus
sebagai
t
t
t
hthttp
hthttp yang telah
hthttp
pula memberikan masukan dan bantuan untuk skripsi ini;

d
5. Bapak Prof. DR.
.id.idArief Amrullah, S.H., M.Hum.,
acM.
ac.i .idDekan Fakutas Hukum

ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
Universitas
Jember,
Pembantu DekanilibI,.buPembantu
Dekan II dan Pembantu
u
u
u
b
b
.
i
i
l
l
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
d
/:d
:p/Dekan
:p//:d
:p//:bantuan
/
/
/
/
/
/
p
p
p
III
yang
telah
memberikan
selama
perkuliahan;
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
6. Bapak Sugijono, S.H.,M.H., Ketua Jurusan Bagian Hukum Keperdataan
Fakultas HukumaUniversitas
Jember;
c.cid.id

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
.
j
j
j
a
e
e
e
ej.
u.n
nNugroho,
nej.
nej.
.bu.n
.btelah
.bu.n
u
u
u
7. BapakiliRizal
S.H.,M.Hum.
Dosen
Pembimbing
Akademik
yang
b
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp sejak awal perkuliahan; hthttp
hthttpmembantu dan memberikanhnasehat
8. Kakakku Ica dan adikku Mada Rezky, berbaktilah pada orang tuamu;

id
.cid.id
9. Buat Deni Agung
terimakasih Atas support
.acKrisnawan,
.ac.c.iddan doanya;

jej.a
e
n
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

jej.a
e
n
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:
x

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hh10.
tt Sahabat-sahabatku: Melpi hSovia,
htt mbak Ola, mbak Dilla, hmbak
htt Windu, Lia,

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

Rizka, Meta, Dewi, mbak ci2l, vivun, puky terimakasih atas dukungannya

c.idid

c.idid

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.un
.bu.un
.bu.n
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
li
gigili telah
idgigilikaryawan/ karyawati Fakultas
idgigiHukum
idyang
11. /Seluruh
Universitas Jember
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttpbanyak memberikan bantuan
hthteknis
hthttp
ttp akademis selama perkuliahan;
a c.
c. yang telah kita lalui sangat
selama ini, n
semua
eje.aj.awaktu
neje. j.a berarti mengisi hariku.;

12. Seluruh anak-anak angkatan 2004, atas pertemanan sejak awal perkuliahan

c.id.id

c.id.id

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.un
.bu.un
.bu.n
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
il
il disebutkan satu persatu
idgigpihak-pihak
idgigdapat
idg
13.:/Serta
lainnya yang :tidak
yang
igil telah
/:d
//:d
//:d
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttpbanyak memberikan sumbangan
hhttppositif terhadap penyusunanhskripsi
http ini.
a c
aj.ac kalian semuanya;
hingga selesainya
neje. j.askripsi ini. Selalu sukses juga
neje.untuk

Semoga Rahmat, Taufik dan Hidayah dari Allah SWT selalu tercurahkan kepada
id.id
.
c
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
bagi setiap pihak yang
n
nej. kita semua. Sayailibberharap
nej.semoga skripsi ini dapat
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.bermanfaat
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
gigili
ig ili
id
idgigili
idgigili
membacanya.
Amin.
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
.
.
e
e
n
nej
nej 21 Oktober 2010 ilib.bu.n
.buJember,
u
u
b
.
i
l
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

Penulis

xi

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig

RINGKASAN

Perkawinan dapat disebut juga dengan pernikahan, perkawinan menurut bahasa
adalah membentuk keluarga dengan lawan jenis. Istilah kawin digunakan secara umum
untuk hewan, tumbuh-tumbuhan dan manusia. Berbeda dengan itu “nikah” digunakan pada
manusia karena mengandung keabsahan secara hukum nasional, adat istiadat, dan terutama
menurut agama. Makna nikah adalah akad atau ikatan, karena dalam suatu proses
pernikahan terdapat ijab (pernyataan penyerahan dari pihak perempuan) dan kabul
(pernyataan penerimaan dari pihak lelaki). Dalam Kompilasi Hukum Islam pasal 2
disebutkan bahwa perkawinan adalah pernikahan, yaitu akad yang sangat kuat atau
miitsaaqon

gholiidhan

(akad

yang

suci)

untuk

menaati

perintah

Allah

dan

melaksanakannya merupakan ibadah.
Perkawinan merupakan suatu proses penggabungan dua sifat manusia yang
berbeda. Jika kedua belah pihak dapat saling memahami maka tujuan perkawinan dapat
tercapai, sebaliknya apabila mereka tetap bersikukuh pada pendirian masing-masing maka
kehidupan rumah tangga mereka akan diwarnai dengan perselisihan dan pertengkaran yang
nantinya dapat Mengakibatkan terjadinya perceraian. Dimana akibat terjadinya perceraian
sendiri terdapat dalam pasal 156 dan 157 Kompilasi Hukum Islam, dimana pasal 156
berdampak secara langsung terhadap anak, khususnya pada anak yang belum mumayiz
(belum dewasa).
Penulisan skripsi ini dilatar belakangi bahwa Perkawinan merupakan suatu proses
penggabungan dua sifat manusia yang berbeda. Jika kedua belah pihak dapat saling
memahami maka tujuan perkawinan dapat tercapai, sebaliknya apabila mereka tetap
bersikukuh pada pendirian masing-masing maka kehidupan rumah tangga mereka akan
diwarnai dengan perselisihan dan pertengkaran yang nantinya dapat mengakibatkan
terjadinya perceraian. Sering kali pergaulan diantara keduanya menyebabkan perpisahan
antara satu dengan yang lain. Masalahnya adalah bagaimana pemeliharaan anak jika terjadi
perceraian, dan pembagian harta yang diperoleh suami dan istri karena usahanya, disebut
dengan harta bersama baik mereka bekerja bersama-sama atau suami saja yang bekerja
ataupun sebaliknya.

xii

Rumusan masalah dalam penulisan skripsi ini adalah Apakah akibat hukum
putusnya perkawinan karena perceraian terhadap anak, Apakah akibat hukum putusnya
perkawinan karena perceraian terhadap harta bersama.
Tujuan penulisan skripsi ini adalah untuk mengetahui dan menganalisa akibat
hukum dari putusnya perkawinan karena perceraian terhadap anak, dan untuk mengkaji dan
menganalisa akibat hukum dari putusnya perkawinan karena perceraian terhadap harta
bersama.
Metode penelitian meliputi tipe penelitian yang bersifat yuridis normatif,
pendekatan masalah adalah Pendekatan Perundang-undangan (Statute Approach) dan
pendekatan konseptual (conceptual approach). Sumber bahan hukum, penyusunan skripsi
ini menggunakan bahan hukum primer, bahan hukum sekunder dan Bahan non hukum.
Analisis bahan hukum dengan beberapa tahapan yang kemudian hasil analisis bahan
penelitian tersebut kemudian diuraikan dalam pembahasan guna menjawab permasalahan
yang diajukan hingga sampai pada kesimpulan.
Berdasarkan analisa dan pembahasan permasalahan yang telah dilakukan, maka
kesimpulan yang dapat ditarik adalah sebagai berikut: Pertama, Akibat hukum putusnya
perkawinan karena perceraian terhadap anak bahwa dalam Kompilasi Hukum Islam secara
eksplisit cenderung menghendaki hak asuh anak yang belum mumayyiz jatuh ke tangan ibu.
Karena menganggap anak yang belum mumayyiz belum dapat menentukan pilihannya,
sehingga harus diberikan oleh suatu putusan pengadilan untuk memastikan siapa yang
berhak dalam mengasuh dan memeliharanya. Hal ini memang telah sesuai dengan
ketentuan pasal 156 huruf (a) Kompilasi Hukum Islam yang menyebutkan bahwa, “Apabila
perkawinan putus karena perceraian maka anak yang belum mumayyiz (belum 12 tahun)
yang berhak mendapat hadhanah adalah ibunya”. Dengan memperhatikan ketentuan
Kompilasi Hukum Islam, tampak jelas bahwa Kompilasi Hukum Islam menganut sistem
kekerabatan bilateral seperti yang dikehendaki oleh Al-Qur’an., sebagaimana yang diatur
dalam pasal 105 Kompilasi Hukum Islam. Kompilasi Hukum Islam memberikan prioritas
utama kepada ibu untuk memegang hak hadhanah sang anak, sampai anak tersebut berusia
12 tahun. Kedua, Pembagian harta bersama masing-masing suami istri bila terjadi
perceraian bahwa penerapan-penerapan hukum Islam dalam soal pembagian harta bersama
baik dalam cerai mati dan cerai hidup, sudah mendapat kepastian positif yaitu dalam Bab

xiii

lib

i
/dig

lib

lib

igi
d
/
/
:
ttp

lib

igi
d
/
/
:
ttp

h

igi
d
/
/
:
ttp

h

h

XIII, Kompilasi Hukum Islam mengatur masalah harta bersama dalam perkawinan
sebagaimana diatur dalam Pasal 85 sampai dengan Pasal 97. Pembagian harta bersama antara

suami dan istri yang cerai hidup maupun yang cerai mati, atau karena salah satunya hilang,
masing-masing mereka

mendapat

seperdua/setengah

dari

harta bersama.

Tidak

diperhitungkan siapa yang bekerja, dan atas nama siapa harta bersama itu terdaftar. Selama
harta benda itu diperoleh selama dalam masa perkawinan sesuai pasal 35 dan 36 UndangUndang Nomor 1 Tahun 1974, maka harta yang diperoleh tersebut merupakan harta
bersama, dan dibagi dua antara suami dan istri. ketika perkawinan berakhir akibat perceraian
atau kematian salah seorang pasangan - baik menurut hukum adat maupun hukum positif
adalah bahwa masing-masing suami isteri memiliki hak yang sama terhadap harta bersama,
yaitu separuh dari harta bersama. Pembagian seperti ini berlaku tanpa harus mempersoalkan
siapakah yang berjerih payah untuk mendapatkan harta kekayaan selama dalam perkawinan.

Saran penulis adalah Akibat terjadinya suatu perceraian memberikan dampak
yang besar bagi istri, khususnya dalam hal pemeliharaan anak (hadhanah) setelah
terjadinya perceraian. Sehingga perlu adanya perlindungan hukum bagi istri dari mantan
suami yang tidak bertanggung jawab. Masalah harta bersama, meskipun dalam fiqh tidak
pernah dibahas, namun permasalahan ini erat kaitannya dengan hak-hak seseorang atas
harta benda yang dimilikinya. Oleh karena itu penguasaan harta bersama ataupun harta
bawaan dari salah satu pihak dalam bentuk bagaimanapun apalagi sampai merugikan pihak
lain tidak dapat dibenarkan.

xiv

igliiblib.u
g
i
d
i
/://d

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hDAFTAR
htt
ISI

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Halaman

d
ca.cid.iHALAMAN
ca.cid.id....................................................................................i
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
SAMPUL
DEPAN
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
HALAMAN
SAMPUL
DALAM ..................................................................................ii
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp MOTTO ....................................................................................................iii
hthttp
hthttp
HALAMAN

PERSEMBAHAN ....................................................................................iv
d.iHALAMAN
d
d
i
.cid.id
.
d
c
aj.caGELAR............................................................................v
aj.ac HALAMAN PRASYARAT
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
HALAMAN
PERSETUJUAN
......................................................................................vi
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt PENGESAHAN........................................................................................vii
hhtt
hhtt
HALAMAN

HALAMAN PENETAPAN PANITIA PENGUJI ......................................................viii
id.id
.
c
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
e
e
e
e
nej. HALAMAN PERNYATAAN
nej. .......................................................................................ix
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
HALAMAN
UCAPAN
TERIMA KASIH:/...................................................................x
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp RINGKASAN ...........................................................................................xii
hthttp
hthttp
HALAMAN

DAFTAR ISI ............................................................................................xv
d
d.iHALAMAN
d
d
i
.
d
c
aj.ca.ci .id
aj.ac HALAMAN DAFTAReLAMPIRAN………………………………………………..xvii
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil 1
ig il
idgigil
idgigil
BAB 1 PENDAHULUAN...............................................................................................
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
1.1 Latar Belakang...............................................................................................
1

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

1.2 Rumusan Masalah..........................................................................................
3
d
d

ca.ci .id
ca.cid.id
ca.ci .id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
1.3 Tujuan Penelitian...........................................................................................
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu3.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ili Umum.........................................................................................
idgigTujuan
idgigili 3
idgigili
1.3.1
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
1.3.2 Tujuan Khusus........................................................................................
4
1.4 Metode Penelitian i........................................................................................
4
d
id

d
aj.ca.c.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.c.id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
1.4.1 Tipe
.....................................................................................
n
ne
ne
ne
.bu.Penelitian
.bu4.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
il
idgigPendekatan
idgigil 4
idgigil
/:d
Masalah .............................................................................
:p/1.4.2
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
h tt
1.4.3 Sumber Bahan Hukum h.........................................................................
4

1.5 Analisis Bahan Hukum
6
id.id ...............................................................................
id.id
id.id
.
.
.
c
c
ca.cid.id
c
a
a
a
a
c
c
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
e
e
e
e
n
nej.
nej. BAB 2 TINJAUAN
nej.
nej.
.buPUSTAKA.....................................................................................
.bu.n
.b8u.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili 8
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
2.1
Perkawinan....................................................................................................
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig

2.1.1 Pengertian Perkawinan.......................................................................... 8

2.1.2 Tujuan Perkawinan................................................................................
9
.id
.id

d
aj.cac.id
aj.ca.ci .id
aj.cac.id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
2.2 Perceraian.....................................................................................................
10n
ne
ne
ne
.bu.n
.bu
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l