DETEKSI BAKTERI Coliform PADA MINUMAN SUSU YANG DIJUAL PEDAGANG KAKI LIMA DI SEKOLAH DASAR SUSU YANG DIJUAL PEDAGANG KAKI LIMA DI SEKOLAH DASAR NEGERI KECAMATAN PATRANG KABUPATEN JEMBER KECAMATAN PATRANG KABUPATEN JEMBER KECAMATAN PATRANG KABUPATEN JEMBE
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
a PDF DEMO:
A-PDF WORD
librTO
.
j
e
Purchase
//un from www.A-PDF.com to
:
htttp
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
DETEKSI BAKTER
KTERI Coliform PADA MINUMAN SUSU YANG
YA
DIJUAL
PEDAGANG KAKI
K
LIMA DI SEKOLAH
OLAH DASAR NEGERI
KECAMATAN PATRANG
PAT
KABUPATEN
N JEMBER
SKRIPSI
Oleh
Irwan Prasetyo
NIM 082010101078
FAKULTAS KEDOKTERAN
UNIVERSITAS JEMBER
2012
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
KTERI Coliform
YAbraDIJUAL
raDETEKSI BAKTER
braPADA MINUMAN SUSU YANG
i
l
.
j.li
j
PEDAGANG KAKI
Kne LIMA DI SEKOLAH
OLAH DASAR
NEGERI
e
n
//uJEMBER
:N
://u PATRANG
KECAMATAN
PAT
KABUPATEN
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
lib
nej.
://u
p
t
t
t
h
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
SKRIPSI
rar
://u
p
t
t
t
h
lib
ej.
n
u
/
tp:/
htt
htt
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
bra
j.li
e
n
/u
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
i
ry.
libra
.
j
e
n
d/
br
j.li
e
n
/u
d/
ac.i
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
FAKULTAS KEDOKTERAN
UNIVERSITAS.iJEMBER
d/
c
a
.
ary2012
ry.
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
ac.i
://u
p
t
t
t
h
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
libra
.
j
e
n
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
bra
://u
p
t
t
t
h
bra
:/
htttp
d/
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
Oleh
Irwan Prasetyo
NIM 082010101078
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
d/
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
lib
ej.
n
u
/
tp:/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
diajukan
guna melengkapi
melengk tugas akhir dan/ memenuhii salah satu syarat
/ untuk
id/
id Ilmu
.
.
menyelesaikan Program
Studi
lmu Kedokteran (S1)
c
c
a
a
.
y. Sarjana Kedokteran
dan mencapai
rary
rargelar
.id
y.ac
lib
nej.
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
tp:/
PERSEMBAHANhtt
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
id/
id/
id/
.
.
.
c
c
c
a
a
a
. ini saya persembahkan untuk:
ry.
ry.
rySkripsi
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
.l Mama Suwarningsih, SH., M.Hum
1. Papa Kuswanto Prasetyo
ej.l serta Ayah M.
ejdan
ej.l
ne
n
n
n
u
u
u
u
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
ttp
Sholeh yang
htttp
htttp
httercinta;
htttp
2. Guru-guru pengajar sejak taman kanak-kanak sampai dengan perguruan tinggi;
id/
rar
lib
nej.
rar
lib
nej.
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
ii
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
:/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
bra
j.li
e
n
/u
d/
bra
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
id/
.
Fakultas Kedokteran Universitas
ac.
y.ac Jember.
y3..Almamater
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
MOTTO
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
.id/
.id/
.id/
c raih, namun kegagalan yang telahy.Anda
ac
aAnda
ac tidak diukur dari apa yang telah
Kegagalan
.
.
y
y
r
r
r
a bertubitetap berjuang melawan rintangan
libryang
libraAndatubi.*
libra hadapi, dan keberanian yang membuat
.
.
.
j
j
j
e
e
e
un
un
un
://
p
t
t
t
h
://
p
t
t
t
h
://
p
t
t
t
h
Atau
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
Dan bahwa setiap pengalaman mestilah
dimasukkan ke dalam kehidupan, guna
a
rmemperkaya
braakhir
brakehidupan
libkata
.
j
j.likata
itu sendiri. Karenantiada
untuk belajar seperti juga
tiada
akhir untuk
e
e
n
u
u
/
/
/
/
kehidupan.**
:
:
htttp
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
:/
htttp
:/
htttp
*)
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
Orison Swett Marden dalam http://wdwisuryanto.staff.ipb.ac.id/2010/06/22/123-katamutiara-motivasi-hidup/.
**)
id/
id/
id/ S. dalam http://wdwisuryanto.staff.ipb.ac.id/2010/06/22/123-kata-mutiaraAnnemarie
.
.
.
c
c
c
a
a
a
.
ary.
ary.
arymotivasi-hidup/.
br
br
br
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
/un
/
:
p
t
htt
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
iii
d/
:/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
d/
c.i
a
.
y
r
bra
:/
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
tp:/
PERNYATAAN htt
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
id/
id/
.
.
c
c
a
a
Saya yang bertanda tangan
ry.
ry. di bawah ini:
a
a
r
r
b
b
i
i
l Prasetyo
nama
ej.l
ej:.Irwan
ne
n
n
u
u
u
/
/
/
/
/
/
:
:
:
htttp
htttp
htttp NIM : 082010101078
menyatakan dengan sesungguhnya bahwa karya ilmiah yang berjudul “Deteksi
r
raDasar
lib
nej.
://u
p
t
t
t
h
id/
id/
id/
.
Bakteri
.ac.
.ac.Dijual Pedagang Kaki Lima diySekolah
y.ac Coliform pada Minuman Susu yyang
rar
rar
Negeri Kecamatan e
Patrang
hasil
.lib
j.lib Kabupaten Jember” adalahejbenar-benar
e
/un
/
:
p
t
htt
/un
/un yang sudah saya sebutkan
/
/
:
:
p
p
karya sendiri, kecuali
kutipan
sumbernya,
belum pernah
t
t
htt
htt
diajukan pada institusi mana pun, dan bukan karya jiplakan. Saya bertanggung jawab
/
/
/
d
.id sikap ilmiah yang harus dijunjung
atas a
keabsahan
c.id dan kebenaran isinya sesuaiacdengan
ac.i
ry.
a
r
b
tinggi.
i
l
nej.
://u
p
t
t
t
h
ry.
libra
.
j
e
n
ry.
libra
.
j
e
n
u ini saya buat dengan sebenarnya,
/u
Demikian tpernyataan
tp://
ttp:/ tanpa adanya tekanan
ht
ht
dan paksaan dari pihak mana pun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika
d/
/
d/
ternyata
c.ibenar.
c.ididkemudian hari pernyataan ini tidak
ry.a
ry.a
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
lib
nej.
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
IrwanePrasetyo
j.lib
n
NIM
://u082010101078
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
iv
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
d/
d/
bra
e
/un
/
:
p
t
htt
htttp
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
ra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
c.i
a
.
y
r
Jember, 22 Oktober
ra2012
b
i
l
.
j
Yang n
menyatakan,
e
ra
ra
lib
nej.
d/
d/
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
:/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
DETEKSI BAKTERI Coliform PADA MINUMAN SUSU YANG DIJUAL
/
id/
id/
.
.
PEDAGANG
KAKI LIMA DIaSEKOLAH
DASAR NEGERI ac.id
c
c
a
y. KABUPATEN JEMBERrary.
y.
KECAMATAN PATRANG
b
brar
brar
li
li
li
ej.
n
u
/
tp:/
ej.
n
u
/
tp:/
htt
htt
htt
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
Oleh
d/
ac.i
ry.
a
r
b
NIM
082010101078
i
l
nej.
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
: dr. Diana Chusna Mufida, rM.Kes.
b
i
lib a
l
.
.
j
j
e
e
Dosen Pembimbing
Anggota : dr. Rosita Dewi
/un
/un
/
/
:
:
p
p
t
t
htt
htt
Dosen Pembimbing rUtama
a
ra
://u
p
t
t
t
h
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
v
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
Pembimbing :
d/
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
lib
nej.
bra
j.li
e
n
/u
d/
bra
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
d/
/
Irwan a
Prasetyo
c.id
ry.
libra
.
j
e
n
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
d/
:/
htttp
j.li
e
n
/u
SKRIPSI
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
ej.
n
u
/
tp:/
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
tp:/
PENGESAHAN htt
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
id/
id/
id/
.
.
.
c
c
c
a
a
a
Skripsi
Coliform
Pada Minuman Susu yang
ry.Dijual
ry.
ry. berjudul ”Deteksi Bakteri
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
Pedagang Kaki Lima dinSekolah
Patrang
ej.l Kabupaten
ej.l Dasar Negeri Kecamatan
ej.l
ne
n
n
u
u
u
u
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
Jember” telah diuji
htttp Universitas Jember pada: htttp
htttpdan disahkan oleh Fakultas Kedokteran
htttp
hari, tanggal
id/
.
c
tempat
a
ry.
a
r
b
i
ej.l
/un
/
:
p
t
htt
: Jumat, 14 September 2012
id/
: Ruang Sidang FakultasyKedokteran
Universitas Jember
.ac.
rar
bra
lib
nej.
j.li
e
n
/u
://u
p
t
t
t
Ketua
Penguji,
h
j.li
e
n
/u
bra
ry.
libra
.
j
e
n
NIP 19751011 200312 1 008
d/
ac.i
ry.
libra
.
j
e
n
Anggota I
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
e
/un
/
:
p
t
htt
p:/
hdr.tttHairrudin,
M.Kes
NIP 19700214 199903 2 001
d/
ac.i
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
/
tttp: M.Kes.
dr. Enny h
Suswati,
:/
htttp
d/
d/
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
ttp:/ Penguji,
htSekretaris
d/
c.i
a
.
y
r
d/
c.i
a
.
y
r
Anggota II
d/
c.i
a
.
y
r
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
id/
id/
id/
.
.
.
c
c
c
a
a
a
dr. Rosita Dewi ary.
ry.
rydr.. Diana Chusna Mufida, M.Kes.
a
a
r
r
b
b
i
i
lib2r 003
l
l
NIP 19840428 200912
.
.
.
j
j
j
NIP 19720318 200312 2e001
e
e
ne
n
n
n
u
u
u
u
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
htttp
htttp
htttp
htttp
Mengesahkan,
.id/
Dekan Fakultas
acKedokteran
/
.id
y.ac
ry.
r
libra
.
j
e
n
libra
.
j
e
n
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
bra
:/
htttp
bra
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
vi
d/
:/
htttp
d/
br
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
bra
j.li
e
n
/u
/
dr. Enny Suswati,
idM.Kes.
.
c
a
NIP 19700214
ary. 199903 2 001
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
RINGKASAN
Deteksi Bakteri Coliform pada Minuman Susu yang Dijual di Sekolah Dasar
Negeri Kecamatan Patrang Kabupaten Jember; Irwan Prasetyo, 082010101078;
2012: 47 halaman; Fakultas Kedokteran Universitas Jember.
Susu merupakan kebutuhan makanan yang umum dikonsumsi oleh masyarakat
di negara-negara seperti Australia, Inggris, Amerika, dan Indonesia, terutama susu
yang berasal dari sapi (Buckle dkk., 1987 dalam Sulistyowati, 2009:2). Karena susu
sapi memiliki kandungan gizi tinggi, seperti kalsium dan mineral, sehingga menurut
pakar gizi UNDIP, Satoto, susu sapi bagi balita dapat mencegah terjadinya busung
lapar, menjaga kekebalan tubuh dan mencegah terjadinya pengeroposan tulang
(osteoporosis) (Utomo, 2006). Kandungan gizi susu sapi yang tinggi bisa menjadi
media untuk pertumbuhan bakteri seperti bakteri Coliform. Bakteri Coliform
merupakan salah satu mikroorganisme indikator sanitasi penanganan air dan juga
penyebab penyakit pada saluran pencernaan melalui makanan dan minuman yang
kaya gizi seperti susu sapi (Supardi dan Sukamto, 1999).
Oleh karena itu, Standar Nasional Indonesia (SNI) pada tahun 1998 telah
menetapkan Batas Maksimum Cemaran Mikroba Total pada susu tanpa pasteurisasi
1x106 (Coliform 2x101 MPN/gram) dan susu pasteurisasi
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
a PDF DEMO:
A-PDF WORD
librTO
.
j
e
Purchase
//un from www.A-PDF.com to
:
htttp
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
DETEKSI BAKTER
KTERI Coliform PADA MINUMAN SUSU YANG
YA
DIJUAL
PEDAGANG KAKI
K
LIMA DI SEKOLAH
OLAH DASAR NEGERI
KECAMATAN PATRANG
PAT
KABUPATEN
N JEMBER
SKRIPSI
Oleh
Irwan Prasetyo
NIM 082010101078
FAKULTAS KEDOKTERAN
UNIVERSITAS JEMBER
2012
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
KTERI Coliform
YAbraDIJUAL
raDETEKSI BAKTER
braPADA MINUMAN SUSU YANG
i
l
.
j.li
j
PEDAGANG KAKI
Kne LIMA DI SEKOLAH
OLAH DASAR
NEGERI
e
n
//uJEMBER
:N
://u PATRANG
KECAMATAN
PAT
KABUPATEN
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
lib
nej.
://u
p
t
t
t
h
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
SKRIPSI
rar
://u
p
t
t
t
h
lib
ej.
n
u
/
tp:/
htt
htt
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
bra
j.li
e
n
/u
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
i
ry.
libra
.
j
e
n
d/
br
j.li
e
n
/u
d/
ac.i
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
FAKULTAS KEDOKTERAN
UNIVERSITAS.iJEMBER
d/
c
a
.
ary2012
ry.
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
ac.i
://u
p
t
t
t
h
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
libra
.
j
e
n
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
bra
://u
p
t
t
t
h
bra
:/
htttp
d/
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
Oleh
Irwan Prasetyo
NIM 082010101078
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
d/
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
lib
ej.
n
u
/
tp:/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
diajukan
guna melengkapi
melengk tugas akhir dan/ memenuhii salah satu syarat
/ untuk
id/
id Ilmu
.
.
menyelesaikan Program
Studi
lmu Kedokteran (S1)
c
c
a
a
.
y. Sarjana Kedokteran
dan mencapai
rary
rargelar
.id
y.ac
lib
nej.
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
tp:/
PERSEMBAHANhtt
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
id/
id/
id/
.
.
.
c
c
c
a
a
a
. ini saya persembahkan untuk:
ry.
ry.
rySkripsi
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
.l Mama Suwarningsih, SH., M.Hum
1. Papa Kuswanto Prasetyo
ej.l serta Ayah M.
ejdan
ej.l
ne
n
n
n
u
u
u
u
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
ttp
Sholeh yang
htttp
htttp
httercinta;
htttp
2. Guru-guru pengajar sejak taman kanak-kanak sampai dengan perguruan tinggi;
id/
rar
lib
nej.
rar
lib
nej.
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
ii
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
:/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
bra
j.li
e
n
/u
d/
bra
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
id/
.
Fakultas Kedokteran Universitas
ac.
y.ac Jember.
y3..Almamater
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
MOTTO
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
.id/
.id/
.id/
c raih, namun kegagalan yang telahy.Anda
ac
aAnda
ac tidak diukur dari apa yang telah
Kegagalan
.
.
y
y
r
r
r
a bertubitetap berjuang melawan rintangan
libryang
libraAndatubi.*
libra hadapi, dan keberanian yang membuat
.
.
.
j
j
j
e
e
e
un
un
un
://
p
t
t
t
h
://
p
t
t
t
h
://
p
t
t
t
h
Atau
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
Dan bahwa setiap pengalaman mestilah
dimasukkan ke dalam kehidupan, guna
a
rmemperkaya
braakhir
brakehidupan
libkata
.
j
j.likata
itu sendiri. Karenantiada
untuk belajar seperti juga
tiada
akhir untuk
e
e
n
u
u
/
/
/
/
kehidupan.**
:
:
htttp
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
:/
htttp
:/
htttp
*)
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
Orison Swett Marden dalam http://wdwisuryanto.staff.ipb.ac.id/2010/06/22/123-katamutiara-motivasi-hidup/.
**)
id/
id/
id/ S. dalam http://wdwisuryanto.staff.ipb.ac.id/2010/06/22/123-kata-mutiaraAnnemarie
.
.
.
c
c
c
a
a
a
.
ary.
ary.
arymotivasi-hidup/.
br
br
br
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
/un
/
:
p
t
htt
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
iii
d/
:/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
d/
c.i
a
.
y
r
bra
:/
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
tp:/
PERNYATAAN htt
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
id/
id/
.
.
c
c
a
a
Saya yang bertanda tangan
ry.
ry. di bawah ini:
a
a
r
r
b
b
i
i
l Prasetyo
nama
ej.l
ej:.Irwan
ne
n
n
u
u
u
/
/
/
/
/
/
:
:
:
htttp
htttp
htttp NIM : 082010101078
menyatakan dengan sesungguhnya bahwa karya ilmiah yang berjudul “Deteksi
r
raDasar
lib
nej.
://u
p
t
t
t
h
id/
id/
id/
.
Bakteri
.ac.
.ac.Dijual Pedagang Kaki Lima diySekolah
y.ac Coliform pada Minuman Susu yyang
rar
rar
Negeri Kecamatan e
Patrang
hasil
.lib
j.lib Kabupaten Jember” adalahejbenar-benar
e
/un
/
:
p
t
htt
/un
/un yang sudah saya sebutkan
/
/
:
:
p
p
karya sendiri, kecuali
kutipan
sumbernya,
belum pernah
t
t
htt
htt
diajukan pada institusi mana pun, dan bukan karya jiplakan. Saya bertanggung jawab
/
/
/
d
.id sikap ilmiah yang harus dijunjung
atas a
keabsahan
c.id dan kebenaran isinya sesuaiacdengan
ac.i
ry.
a
r
b
tinggi.
i
l
nej.
://u
p
t
t
t
h
ry.
libra
.
j
e
n
ry.
libra
.
j
e
n
u ini saya buat dengan sebenarnya,
/u
Demikian tpernyataan
tp://
ttp:/ tanpa adanya tekanan
ht
ht
dan paksaan dari pihak mana pun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika
d/
/
d/
ternyata
c.ibenar.
c.ididkemudian hari pernyataan ini tidak
ry.a
ry.a
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
lib
nej.
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
IrwanePrasetyo
j.lib
n
NIM
://u082010101078
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
iv
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
d/
d/
bra
e
/un
/
:
p
t
htt
htttp
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
ra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
c.i
a
.
y
r
Jember, 22 Oktober
ra2012
b
i
l
.
j
Yang n
menyatakan,
e
ra
ra
lib
nej.
d/
d/
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
:/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
DETEKSI BAKTERI Coliform PADA MINUMAN SUSU YANG DIJUAL
/
id/
id/
.
.
PEDAGANG
KAKI LIMA DIaSEKOLAH
DASAR NEGERI ac.id
c
c
a
y. KABUPATEN JEMBERrary.
y.
KECAMATAN PATRANG
b
brar
brar
li
li
li
ej.
n
u
/
tp:/
ej.
n
u
/
tp:/
htt
htt
htt
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
Oleh
d/
ac.i
ry.
a
r
b
NIM
082010101078
i
l
nej.
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
: dr. Diana Chusna Mufida, rM.Kes.
b
i
lib a
l
.
.
j
j
e
e
Dosen Pembimbing
Anggota : dr. Rosita Dewi
/un
/un
/
/
:
:
p
p
t
t
htt
htt
Dosen Pembimbing rUtama
a
ra
://u
p
t
t
t
h
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
v
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
Pembimbing :
d/
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
lib
nej.
bra
j.li
e
n
/u
d/
bra
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
d/
/
Irwan a
Prasetyo
c.id
ry.
libra
.
j
e
n
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
d/
:/
htttp
j.li
e
n
/u
SKRIPSI
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
d/
ej.
n
u
/
tp:/
j.li
e
n
/u
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
tp:/
PENGESAHAN htt
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
id/
id/
id/
.
.
.
c
c
c
a
a
a
Skripsi
Coliform
Pada Minuman Susu yang
ry.Dijual
ry.
ry. berjudul ”Deteksi Bakteri
a
a
a
r
r
r
b
b
b
i
i
i
Pedagang Kaki Lima dinSekolah
Patrang
ej.l Kabupaten
ej.l Dasar Negeri Kecamatan
ej.l
ne
n
n
u
u
u
u
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
Jember” telah diuji
htttp Universitas Jember pada: htttp
htttpdan disahkan oleh Fakultas Kedokteran
htttp
hari, tanggal
id/
.
c
tempat
a
ry.
a
r
b
i
ej.l
/un
/
:
p
t
htt
: Jumat, 14 September 2012
id/
: Ruang Sidang FakultasyKedokteran
Universitas Jember
.ac.
rar
bra
lib
nej.
j.li
e
n
/u
://u
p
t
t
t
Ketua
Penguji,
h
j.li
e
n
/u
bra
ry.
libra
.
j
e
n
NIP 19751011 200312 1 008
d/
ac.i
ry.
libra
.
j
e
n
Anggota I
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
e
/un
/
:
p
t
htt
p:/
hdr.tttHairrudin,
M.Kes
NIP 19700214 199903 2 001
d/
ac.i
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
/
tttp: M.Kes.
dr. Enny h
Suswati,
:/
htttp
d/
d/
c.i
a
.
y
r
bra
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
ttp:/ Penguji,
htSekretaris
d/
c.i
a
.
y
r
d/
c.i
a
.
y
r
Anggota II
d/
c.i
a
.
y
r
bra
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
id/
id/
id/
.
.
.
c
c
c
a
a
a
dr. Rosita Dewi ary.
ry.
rydr.. Diana Chusna Mufida, M.Kes.
a
a
r
r
b
b
i
i
lib2r 003
l
l
NIP 19840428 200912
.
.
.
j
j
j
NIP 19720318 200312 2e001
e
e
ne
n
n
n
u
u
u
u
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
htttp
htttp
htttp
htttp
Mengesahkan,
.id/
Dekan Fakultas
acKedokteran
/
.id
y.ac
ry.
r
libra
.
j
e
n
libra
.
j
e
n
://u
p
t
t
t
h
://u
p
t
t
t
h
bra
:/
htttp
bra
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
d/
d/
c.i
a
.
y
r
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
vi
d/
:/
htttp
d/
br
c.i
a
.
y
r
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
j.li
e
n
/u
:/
htttp
j.li
e
n
/u
bra
j.li
e
n
/u
/
dr. Enny Suswati,
idM.Kes.
.
c
a
NIP 19700214
ary. 199903 2 001
d/
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
d/
c.i
a
.
y
r
:/
htttp
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
c.i
a
.
y
r
j.li
e
n
/u
j.li
e
n
/u
e
/un
/
:
p
t
htt
:/
htttp
:/
htttp
:/
htttp
c.i
a
.
y
r
bra
bra
bra
j.li
e
n
/u
d/
d/
d/
c.i
a
.
y
r
RINGKASAN
Deteksi Bakteri Coliform pada Minuman Susu yang Dijual di Sekolah Dasar
Negeri Kecamatan Patrang Kabupaten Jember; Irwan Prasetyo, 082010101078;
2012: 47 halaman; Fakultas Kedokteran Universitas Jember.
Susu merupakan kebutuhan makanan yang umum dikonsumsi oleh masyarakat
di negara-negara seperti Australia, Inggris, Amerika, dan Indonesia, terutama susu
yang berasal dari sapi (Buckle dkk., 1987 dalam Sulistyowati, 2009:2). Karena susu
sapi memiliki kandungan gizi tinggi, seperti kalsium dan mineral, sehingga menurut
pakar gizi UNDIP, Satoto, susu sapi bagi balita dapat mencegah terjadinya busung
lapar, menjaga kekebalan tubuh dan mencegah terjadinya pengeroposan tulang
(osteoporosis) (Utomo, 2006). Kandungan gizi susu sapi yang tinggi bisa menjadi
media untuk pertumbuhan bakteri seperti bakteri Coliform. Bakteri Coliform
merupakan salah satu mikroorganisme indikator sanitasi penanganan air dan juga
penyebab penyakit pada saluran pencernaan melalui makanan dan minuman yang
kaya gizi seperti susu sapi (Supardi dan Sukamto, 1999).
Oleh karena itu, Standar Nasional Indonesia (SNI) pada tahun 1998 telah
menetapkan Batas Maksimum Cemaran Mikroba Total pada susu tanpa pasteurisasi
1x106 (Coliform 2x101 MPN/gram) dan susu pasteurisasi