KAJIAN RELIGIUSITAS NOVEL BUMI CINTA KARYA HABIBURRAHMAN EL SHIRAZY
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
KAJIAN RELIGIUSITAS NOVEL BUMI CINTA
KARYA HABIBURRAHMAN EL SHIRAZY
SKRIPSI
oleh
Risqi Tias Ramadhania
NIM 080110201004
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
SASTRA INDONESIA
ne
.une
.une
.uJURUSAN
.u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
FAKULTAS
://di
://di
://di SASTRA
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
UNIVERSITAS
JEMBER
2012
/
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.id/
ac
nej.
u
u
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp
NOVEL BUMIhtCINTA
http
httpKAJIAN RELIGIUSITAS
http
KARYA HABIBURRAHMAN EL SHIRAZY
.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
ej.
://
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
oleh
/
/
/
d
i
c.id
c.id
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une Risqi Tias Ramadhania
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
NIM t080110201004
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
http
ac
nej.
.u
.u
http
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
n
lib.u
i
g
i
d
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
lib memenuhi salah satu syarat
diajukan
gilib
gidan
gilibguna melengkapi tugas /akhir
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
:
untuk menyelesaikanhProgram
ttp:
ttp: Studi Sastra Indonesiah(S1)
http
dan mencapai gelar Sarjana Sastra
http
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
SKRIPSI
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
d/
ac.i
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
JURUSAN
/
/
/ SASTRA INDONESIA
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
FAKULTAS SASTRA
.une
.une
.une
.u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g JEMBER
g
g
UNIVERSITAS
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h 2012
h
h
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di i
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.id/
ac
nej.
u
u
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
1.
:/
http
gilib
i
d
/
/
:
b.u
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
ili
Skripsi ini saya
/digpersembahkan untuk:
http
ac
nej.
.u
.u
PERSEMBAHAN
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
Ibunda Siti Roibah dan Ayahanda Asbullah yang tercinta;
/dig
:/
http
http
/
d/
d/
sampai dengan
tinggi;
.2.id/ Guru-guruku sejak taman
c.id
c.iperguruan
c.ikanak-kanak
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une Sastra Universitas Jember.
b
b
b
3. AlmamatergFakultas
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
: ii
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
p tanda sukses di akhir perjalanan
Salah
adalah kembali kepada
http Allah di awal
http
httsatu
perjalanan.
/
/
(Ibnu
Athaillah)*)
.id/
.id
.id
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
*)
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
http
.id/
.u
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
/dig
:/
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
http
.id/
ac
nej.
http
.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
(Alif)**)
d/
ac.i
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
/dig
:/
http
Man shabara zhafira. Siapa
http
http yang bersabar akan beruntung.
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
httpMOTO
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
El Shirazy, Habiburrahman. 2010. Bumi Cinta. Jakarta: Author Publishing.
.id/ Utama.
.id/ Jakarta: Gramedia Pustaka
.id/Fuadi, A. 2011. Ranah 3 Warna.
**)
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
tp: iii
http
http
u
u
ac
nej.
.u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
j.ac
j.ac
j.ac
NIM n: e
080110201004
e
e
n
n
u
u
u
.
.
lib.
gilib“Kajian
gikarya
gilib sesungguhnya bahwa
i
i
i
menyatakan
dengan
ilmiah
yang
berjudul:
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
/dig
:/
http
http
http
http
http
/dig
:/
http
http
nama : Risqi Tias Ramadhania
d/
ac.i
ac
nej.
.u
.u
ini:
tp
tp yang bertanda tangan di
htbawah
htSaya
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
PERNYATAAN
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
Religiusitas dalam novel Bumi Cinta karya Habiburrahman El Shirazy” adalah
/
/
/
.id/
hasil karyaj.asendiri,
kecuali kutipan j.yang
c.id
c.id sudah saya sebutkan
c.id
cbenar-benar
a
a
a
.
.
j
j
ne
ne
.ukarya
.une mana pun, dan bukan
.upernah
.une sumbernya, belum
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
diajukan
pada
institusi
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h Saya bertanggung jawabh atas keabsahan dan kebenaran
h
jiplakan.
isinya sesuai
ac
nej.
ac
nej.
u
u
Demikianilipernyataan
ini saya buat dengan
b.u
ilib. dan
ilib. sebenarnya, tanpa ada tekanan
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
/
dengan
tinggi.
.iddijunjung
.id/ sikap ilmiah yang harus
ac
nej.
/dig
/dig
/dig
:/
p:/ pihak mana pun serta hbersedia
paksaan
ttp:/ mendapat sanksi akademik
http jika ternyata
httdari
di kemudian
hari pernyataan ini /tidak benar.
/
/
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
iv
/
tp:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u Risqi Tias Ramadhaniailib.u
g
://di
p
t
t
NIM 080110201004
h
http
http
http
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
u
/dig
:/
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
:/
http
:/
http
http
http
/dig
:/
http
http
.
.
Jember,
j.ac 10 September 2012 nej.ac
e
n
u
u
ilib. Yang menyatakan, digilib.
/
/dig
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
id/
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id
.id
.id
ac
nej.
/dig
:/
http
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
PENGESAHAN
http
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.uneEl
.uneCinta karya Habiburrahman
.une Religius dalam noveliliBumi
.une Skripsi berjudul i“Kajian
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di diuji dan disahkan pada:
://di
Shirazy”
telah
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
hari, tanggal
d/
ac.i
.u
.u
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
http
.id/
II,
d/
.iAnggota
.id/
Anggota I,
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
/
/
/
Dra..iHj.
c.id
c.id
c d Titik Maslikatin, M.Hum
a
a
a
.
.
.
j
j
j
NIP. 196403041988022001
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
Ketua,
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
http
Tim Penguji
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
.id/
.id/
.id/
.ac Universitas Jembernej.ac
: Fakultas
nejSastra
nej. tempat
gilib
i
d
/
/
:
: 10 September 2012
Drs.
Dra. Hj. /Sri Mariati, M.A
/
d/ Heru Setya PS, M.Humc.id/
i
.id
.
c.id
c195408251982032001
c
NIP.
196805121993031002
NIP.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
u
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
v
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ib.u
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
http
igil M.A
Drs. Syamsul
dAnam,
/
/
:
p
htt
NIP. 19590918198802100
http
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
.id/
.ac
Mengesahkan,.unej
gilib
i
d
/
/
:
Dekan
http
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
Kajian Religiusitas
gilib Risqi
gilibHabiburrahman El Shirazy;
gilib Novel Bumi Cinta Karya
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Tias Ramadhania,
080110201004; h134 halaman; Jurusan Sastrah Indonesia Fakultas
h
Sastra Universitas Jember.
Novel Bumi Cinta merupakan salah satu karya dari penulis terkenal, yaitu
Habiburrahman El Shirazy. Novel Bumi Cinta ini masih merupakan novel dengan
kisah romansa religius yang tetap mengusung predikat sebagai novel pembangun
jiwa. Karya yang mengusung sebagai novel pembangun jiwa ini berkaitan dengan
aspek religiusitas. Selama ini tingkat religiusitas yang dimiliki oleh seseorang mulai
menipis dengan adanya pergaulan bebas yang semakin mewabah di bumi Indonesia.
Bahkan Indonesia masih kalah dengan Rusia yang menuhankan kebebasan dan free
sex.
Tujuan dari penelitian adalah: (1) mendeskripsikan unsur instrinsik yang
terkandung dalam novel Bumi Cinta; (2) mendeskripsikan nilai-nilai religiusitas yang
terdapat dalam novel Bumi Cinta karya Habiburrahman El Shirazy. Hasil penelitian
diharapkan dapat dimanfaatkan sebagai tambahan wawasan dalam meningkatkan
kereligiusitas seseorang dalam menghadapi godaan-godaan hawa nafsu yang dapat
meruntuhkan keimanan seseorang.
Penelitian ini menggunakan metode deskriptif kualitatif, yakni pendekatan
struktural dan pragmatik. Pendekatan struktural digunakan sebagai bentuk analisis
awal sebuah novel Bumi Cinta. Pendekatan pragmatik digunakan untuk mengungkap
pemaknaan terhadap aspek religiusitas.
Dari analisis struktural novel Bumi Cinta dapat diketahui bahwa tema mayor
dalam novel Bumi Cinta adalah keberhasilan seorang santri salaf yang berjuang
untuk mempertahankan keimanannya dari godaan hawa nafsu yang dapat dilihat dari
tokoh Ayyas sedangkan tema minor dalam novel Bumi Cinta adalah seseorang yang
vi
/dig
:/
http
http
RINGKASAN
http
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
http
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
tidak percaya akan adanya Tuhan membuat hidupnya tidak tenang yang dapat dilihat
dalam tokoh Yelena, seseorang dapat melakukan tindakan kejahatan untuk
kesejahteraan anggota kelompoknya yang dapat dilihat dalam tokoh Linor, dan jatuh
cinta dapat mengubah kepribadian seseorang yang dapat dilihat dalam tokoh
Anastasia. Watak dalam tokoh novel Bumi Cinta ada yang berwatak datar ada pula
yang berwatak bulat. Tokoh Ayyas dan Anastasia memiliki watak datar sedangkan
Yelena dan Linor berwatak bulat. Peristiwa yang terjadi di dalam novel Bumi Cinta
ini terjadi di Rusia pada tahun 2006-an ketika peristiwa gempa Yogyakarta.
Dengan pembahasan religiusitas, dapat dipaparkan bahwa novel Bumi Cinta
tersebut mengarah pada ukuran tingkat kereligiusan seseorang. Ukuran tingkat
kereligiusan seseorang, dalam hal ini tokoh cerita, dapat dibagi menjadi lima
tingkatan, yaitu keterlibatan ritual (ritual involvement), keterlibatan ideologikal
(ideological
involvement),
keterlibatan
intelektual
(intelectual
involvement),
keterlibatan eksperiental (experiental involvement), dan keterlibatan konsekuensial
(consequential involvement). Keterlibatan ritual (ritual involvement) diwujudkan
oleh tokoh-tokoh dalam novel Bumi Cinta dengan perilaku melaksanakan shalat
wajib dan shalat sunnah secara sendiri maupun berjamaah, berpuasa untuk menjaga
keimanannya, menikah, mengucapkan kalimat syahadat, serta berdoa kepada Allah.
Keterlibatan ideologikal (ideological involvement)) diwujudkan dengan keyakinan
tentang adanya Allah, keyakinan tentang adanya malaikat, keyakinan tentang adanya
kematian, dan keyakinan tentang adanya surga dan neraka. Keterlibatan intelektual
(intelectual
involvement)
diwujudkan
dengan
adanya
aktivitas
menambah
pengetahuan dan pemahaman tentang ajaran agama, baik melalui pendidikan maupun
dari membaca Al-Quran dan buku-buku Islam. Keterlibatan eksperiental (experiental
involvement) diwujudkan dengan adanya kekuasaan Allah dan mukjizat Allah ketika
para tokoh mendapatkan musibah. Keterlibatan konsekuensial (consequential
involvement) pada tokoh Ayyas diwujudkan dengan perilaku dan sikap tolong
menolong sesama manusia, menjenguk orang sakit, dan menasihati orang lain.
vii
u
u
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
ttp
hPRAKATA
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Penulis mengucapkan
puji syukur ke hadirat
une
.rahmat
.uneAllah SWT atas segala
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
dig berjudul
://di
://yang
://di menyelesaikan skripsi
://di
dan karunia-Nya,
sehingga penulisttpdapat
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
“Kajian Religiusitas Novel Bumi Cinta Karya Habiburrahman El Shirazy”. Skripsi
/
/
id/
.id/
c.id
c.id pendidikan strata satu
c.salah
cini
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
disusun
untuk
memenuhi
satu
syarat
menyelesaikan
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
(S1) pada Jurusan
://di
://di
://di Sastra Universitas Jember.
://di Sastra Indonesia Fakultas
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
Penyusunan skripsi ini tidak lepas dari bantuan berbagai pihak. Oleh karena
/
/
/
.id/itu, penulis menyampaikan
c.id
c.id
c.iducapan terima kasih kepada:
citu
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
une
.une
.Fakultas
.uAnam,
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
1.
Drs.
Syamsul
M.A.,
selaku
Dekan
Sastra
Universitas
Jember;
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
2. hDr. Agus Sariono, M.Hum.,hselaku Ketua Jurusan Sastra Indonesia;
/
I yang telah .id/
.id/
.id/3. Dra. Titik Maslikatin,
cPembimbing
c.idM.Hum., selaku Dosen
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
u
u
u
meluangkan
.
. perhatiannya untuk memberikan
. waktu dan pikiran serta
g
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://di
: terselesainya skripsi ini; ttp:
:
p
p
p
t
t
t
bimbingan
dan
pengarahan
demi
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
selaku Dosen Pembimbing
II yang telah
/
/
/4. Drs. Heru Setya PS,.idM.Hum.,
d/
i
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
meluangkan .uwaktu
dan pikiran serta .uperhatiannya
untuk memberikan
ne
ne
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
/dig
bimbingan
skripsi ini; tp://di
://di
:/terselesainya
://di dan pengarahan demi
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
5. Dra. Sunarti Mustamar, M.Hum, selaku selaku Dosen Pembimbing
id/
id/
.
c.
Akademik yang etelah
j.acmembimbing selama penulis
ej.a menjadi mahasiswi;
b.un
b.un
.id/
ac
nej.
b.u
ili
ili
gili Universitas Jember
6. Bapak
/digyang telah
/digdan Ibu dosen Fakultas/diSastra
:/
http
http
:/
http
:/
http
memberikan ilmu dalam belajar;
/dig
:/
http
/
/
id/Fakultas Sastra, Universitas
.id/7. seluruh staf karyawan
c.id
c.idJember;
c.di
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne
.uPusat
.uSastra
.une Perpustakaan Fakutas
b
b
b
8. seluruh giPetugas
dan
Perpustakaan
i
i
i
l
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
hUniversitas Jember;
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
Asti/ Pratiwi yang selalu memberikan
motivasi dalam id/
/
.
.id/9. Kakakku tersayang,
c.id
c.id
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
menyelesaikan
skripsi
ini;
u
u
u
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://di
:
: yang selalu siap mengantarkan
: sepupuku, Fira Ayu (Yutet)
10. tAdik
aku untuk
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
ac
nej.
gilib
i
d
/
viii
/
ttp:
http
http
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
h
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
mencari bahan skripsiku;
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp member chocolate, Andy
ttp kebersamaan,
11.htMy
httpJuniantoro (Kebo), cinta hkasih,
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
keceriaan, dan doamu memberikan
semangat untuk menyelesaikan
skripsi ini;
id/
id/
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne
12. sekelompok
„cerewet‟, Lailatus
.uHasni
.uneSakdiyah (Cut Endel),
.uperempuan
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
ig
://di
://dkebersamaan
://di (Ndud). Terimakasihttatas
://di (Pesek), Nurani Martania
Megawati
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
dan persahabatan kalian selama ini. (Jaga kekompakkan dan tetap semangat
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
ya!);
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
13. Dimas
meminjamkan
buku-bukunya :demi
//d skripsi ini
://d
://d Enddi (Ndud) yang rela
http
http
http
/dig
:/
http
dan menjadi teman diskusi yang sangat baik;
/
/
/
/
c.id
c.id 2008 yang telah
c.id Sastra Indonesia Angkatan
c.id 14. teman-teman Jurusan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.une Gita Kartika, Zulfa,ilibMemey,
.udukungan
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
memberikan
dan
semangat,
terutama
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h Eka Olivia, Ani,
h Wahyu Hidayati, Fardatus,
hNiza Puspita, Febria Ratnasari,
h
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
u
u
15. semua pihak
ilib.satu per satu.
ilib. yang tidak dapat disebutkan
.u
gilib
i
d
/
/
:
Rulining, Yulidasari, Bebetho
Frederick, Raihan Hilman,
.id/ Dian Pramana;
.id/
g
://di
g
://di
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp
juga menerima segala
ttp pihak demi
http kritik dan saran dari hsemua
htPenulis
http
kesempurnaan
skripsi ini. Akhirnya
penulis berharap, semoga
skripsi ini dapat
/
/
/
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
bermanfaat.
.u
:/
http
gilib
i
d
/
/
:
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
ix
/
tp:
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
/dig
:/
http
http
.u
.u
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
http
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
http
gilib
i
d
/
/
:
http
http
lib.u
i
g
Penulis
i
://d
http
.u
.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
/dig
:/
http
ac
nej.
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
b.u
.id/
ac
nej.
http
.id/
ac
nej.
ili
Jember, September
/dig 2012
http
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
.id
.id
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
ib.u
ib.u
ib.u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp
ISI
hDAFTAR
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gil
gil
igil
HALAMAN
.............................................................................................
i
://di
://di
://dJUDUL
/dig
:/
http
http
http
http
http
HALAMAN PERSEMBAHAN ........................................................................... ii
/
/
.id/
MOTO .............................................................................................
iii .ac.id/
c.id
c.id
cHALAMAN
a
a
a
.
.
.
j
j
j
nej
ne
ne
ne
u
u
u
u
.
.
.
.
b
b
b
b
li iv
li
li
li
HALAMAN PERNYATAAN
..............................................................................
g
digi
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
:
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
HALAMAN
PENGESAHAN ................................................................................
v
RINGKASAN
.......................................................................................................vi
.id/
.id/
.id/
PRAKATA ..........................................................................................................
viii
lib.u
lib.u
lib.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
DAFTAR
x
htt
htt
htt ISI ...........................................................................................................
http
/dig
:/
http
BAB
1
/
/
/ 1. PENDAHULUAN ....................................................................................
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
1.1 Latar Belakang
.un1e
.une
.une Masalah ....................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
1.2
Masalah .............................................................................
3
//dig
://di
://di
://di
:Perumusan
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
1.3 Tujuan Pembahasan ............................................................................4
:/
http
http
.u
.id/
ac
nej.
.u
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
a
nej.
http
a
nej.
g
.id/
g
/dig
://di
://di
:/
http
c. Latar .........................................................................................
9
http
http
d. Konflik .....................................................................................
9
d/
d/
/
c.id
c.i
c.i
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
1.5.2 Konsep
.u10
.une
.une Religiusitas .................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
//dig Involvement) ..............................
://di
://di
:(Ritual
://di a. Keterlibatan Ritual
11
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
b. Keterlibatan Ideologikal (Ideological Involvement) .............12
.id/
.id/
.id/
ac
ac
ac Intelektual (Intelectual
c. Keterlibatan
nej.
nej. Involvement) ................12
nej.
b.u
ib.u
lib.u12
l(Experiental
lid.
i
i
i
g
g
g
i
i
i
Keterlibatan
Eksperiental
Involvement).
..........
://d
://d
://d
http
http
http
/dig
:/
http
e. Keterlibatan Konsekuensial (Consequential Involvement). ..12
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
x
/
:
u
u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
d/
ac.i
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
ac
nej.
u
u
u
b. .Tokoh
dan Perwatakan ............................................................
ilib. 8
ilib.
http
gilib
i
d
/
/
:
1.5.1 Teori Struktural ..........................................................................7
gilib
i
d
/
/
:
http
:/
http
:/
http
/
/
a. Tema ........................................................................................
7
c.id
c.id
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
d/
d/
d/
1.4 Tinjauan Pustaka
5 j.ac.i
ac.i
ac.i.................................................................................
.
.
j
j
e
e
.une
.un
.un
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
1.5 Landasan
Teori .....................................................................................
7
/dig
/dig
/dig
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp Metode Penelitian ...............................................................................
13
http
http
ht1.6
http
...................................................................
13
/
/
/
/ 1.7 Sistematika Pembahasan
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
DAN
RUSIA ....................
.u15
.une
.uneKEHIDUPAN MASYARAKAT
.une BAB 2. AGAMA
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
//dig Agama Islam .........................................................................
://di
://di
://di
:Sejarah
://di
2.1
15
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
2.2 Aliran Islam di Indonesia ..................................................................18
.id/
.id/
.id/
ac
ac
j.ac
2.3 Kehidupanne
Masyarakat
Rusia ..........................................................
28
nej.
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
2.4:Agama
Kristen Ortodoks...................................................................
30
//d
://d
://d
http
http
http
/dig
:/
http
2.5 Agama Yahudi ....................................................................................32
d
d
2.6 Atheis ...................................................................................................
35 j.ac.id
ac.i
ac.i
.
.
j
j
e
e
ne
n
.u37
.un
.uSTRUKTURAL
b
b
b
i
i
i
l
l
l
BAB 3. ANALISIS
...................................................................
i
i
i
ig
ig
ig
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
//d
://d
://d
ttp:Tema
http
http
h3.1
....................................................................................................
37
http
3.1.1 Tema Mayor.i...............................................................................
37
d/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
.id/
/dig
/dig
/dig
/dig
:/
http
/
:/
dan Perwatakanh......................................................................
44
ttp:/
ttp:Tokoh
http
h3.2
http
/
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
3.2.1 Tokoh Utama ..............................................................................
44
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
3.2.2 Tokoh
ne
.u48
.une
.uneBawahan..........................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
3.3
54
//dig ....................................................................................................
://di
://di
://di
:Latar
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
3.3.1 Latar Tempat ..............................................................................54
.u
id/
id/
id/
d/
ac.i
c.
c.
3.3.2 Latar Waktu
60ej.ac.
ej.a
ej.a ................................................................................
nej.
gilib
i
d
/
/
:
b.un
b.un
b.un
ili 63
ili
ili
3.3.3
/dig
/dig
/dig Latar Sosial .................................................................................
:/
http
http
:/
http
:/
http
/dig
:/
http
3.4 Konflik .................................................................................................67
/
/
3.4.1 Konflik antara
67
c.id
c.id manusia dan manusia .........................................
.id/
ac
nej.
:/
http
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
3.4.5 Konflik
.................................
.u74
.unhatinya
.une antara seseorang danilikata
b
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
BAB 4.ttANALISIS
RELIGIUSITAS
..................................................................
78
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/
3.4.4 Konflik antara
d/ ..........................71
id/ide yang satu dan ide yang ilain
d/
ac.i
4.1 Tingkat Religiusitas Tokoh Ayyas ....................................................78
ac
nej.
.u
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
xi
/
tp:
http
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.id/
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
dan alam ...............................................
70
h
h
h 3.4.3 Konflik antara manusia
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
a
nej.
a
nej.
u
.u
3.4.2
....................................
ib.u antara manusia dangmasyarakat
ilib.
gilib 69
gilKonflik
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
ac
nej.
u
u
3.1.2ilTema
ib.u Minor ...............................................................................
ilib. 40
ilib.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/
/
/
d/
ac.i
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp
Involvemen)t ...................................
78
http
http 4.1.1 Keterlibatan Ritualht(Ritual
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
4.1.2 Keterlibatan iIdeologikal
(Ideological Involvement)
..................93
d/
id/
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
4.1.3 Keterlibatan
Intelektual (Intelectual
.u98
.uneInvolvement).....................
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
/dig 103
/dig Keterlibatan Eksperiental
://di
:/..............
://d(Experiental
:/4.1.4
Involvement)
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
4.1.5 Keterlibatan Konsekuensial (Consequential Involvement) ......105
.id/
.id/
.id/
ac
ac
ac Tokoh Yelena .................................................
4.2 Tingkat Religiusitas
109
nej.
nej.
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
109
/d Keterlibatan Ritual (Ritual
://d
://d Involvement) .................................
:/4.2.1
http
http
http
/dig
:/
http
4.2.2 Keterlibatan Ideologikal (Ideological Involvement) ................112
d
4.2.3 Keterlibatan
..............114 j.ac.id
c.id
aInvolvement)
ac.iEksperiental (Experiental
.
.
j
j
e
e
une
.117
.un
.un
b
b
b
i
i
i
l
l
l
4.2.4
Keterlibatan
Konsekuensial
(Consequential
Involvement)
......
i
i
i
ig
ig
ig
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
//d
://d
://d
ttp:Tingkat
http
http Linor ...................................................
h4.3
Religiusitas Tokoh
120
http
4.3.1 Keterlibatan.iRitual
120
d/ (Ritual Involvement) .................................
.id/
.id/
ac
nej.
/
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4.4 Tingkat .Religiusitas
Tokoh Anastasia
ne
une
une
.129
.u............................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g 129
g
/dig Keterlibatan Ritual (Ritual
://di
://di
://di Involvement) .................................
:/4.4.1
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
4.4.2 Keterlibatan Ideologikal (Ideological Involvement) ................130
id/
id/
id/
c.
c.
c.
4.4.4 Keterlibatan
ej.a Involvement) ......132ej.a
ej.a Konsekuensial (Consequential
b.un
b.un
b.un
ili
ili
ili
BAB 5. KESIMPULAN
.....................................................................................
/dig 135
/dig
/dig
:/
http
http
/dig
:/
http
4.3.4 Keterlibatan Konsekuensial
(Consequential Involvement)
......127
/
/
d/
ac.i
nej.
.id/
g
dig
/dig
://di
://(Intelectual
:/4.3.3
p
p
p
t
t
t
Keterlibatan
Intelektual
Involvement)
...................
125
t
t
t
h
h
h
http
:/
http
:/
http
/dig
:/
http
DAFTAR PUSTAKA .........................................................................................138
/
/
LAMPIRAN
........................................................................................................
142
.id/
c.id
c.id
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
xii
/
tp:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
:/
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
SINOPSIS
...........................................................................................................
143
h
h
h
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
a
nej.
a
nej.
.u
.u
.u
BIOGRAFI PENGARANG
...............................................................................
gilib 142
gilib
gilib
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
u
u Involvement) ................
4.3.2ilKeterlibatan
Ideologikal (Ideological
ib.u
ilib.123
ilib.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/
/
/
d/
ac.i
u
ac
nej.
u
ac
nej.
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
KAJIAN RELIGIUSITAS NOVEL BUMI CINTA
KARYA HABIBURRAHMAN EL SHIRAZY
SKRIPSI
oleh
Risqi Tias Ramadhania
NIM 080110201004
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
SASTRA INDONESIA
ne
.une
.une
.uJURUSAN
.u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
FAKULTAS
://di
://di
://di SASTRA
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
UNIVERSITAS
JEMBER
2012
/
/
d/
d/
i
i
.
.
c.id
c.id
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.id/
ac
nej.
u
u
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp
NOVEL BUMIhtCINTA
http
httpKAJIAN RELIGIUSITAS
http
KARYA HABIBURRAHMAN EL SHIRAZY
.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
ej.
://
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
oleh
/
/
/
d
i
c.id
c.id
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une Risqi Tias Ramadhania
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
NIM t080110201004
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
http
ac
nej.
.u
.u
http
d/
ac.i
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
n
lib.u
i
g
i
d
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
lib memenuhi salah satu syarat
diajukan
gilib
gidan
gilibguna melengkapi tugas /akhir
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
:
untuk menyelesaikanhProgram
ttp:
ttp: Studi Sastra Indonesiah(S1)
http
dan mencapai gelar Sarjana Sastra
http
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
SKRIPSI
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
d/
ac.i
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
JURUSAN
/
/
/ SASTRA INDONESIA
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
FAKULTAS SASTRA
.une
.une
.une
.u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g JEMBER
g
g
UNIVERSITAS
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h 2012
h
h
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di i
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.id/
ac
nej.
u
u
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
1.
:/
http
gilib
i
d
/
/
:
b.u
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
ili
Skripsi ini saya
/digpersembahkan untuk:
http
ac
nej.
.u
.u
PERSEMBAHAN
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
Ibunda Siti Roibah dan Ayahanda Asbullah yang tercinta;
/dig
:/
http
http
/
d/
d/
sampai dengan
tinggi;
.2.id/ Guru-guruku sejak taman
c.id
c.iperguruan
c.ikanak-kanak
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une Sastra Universitas Jember.
b
b
b
3. AlmamatergFakultas
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
: ii
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
p tanda sukses di akhir perjalanan
Salah
adalah kembali kepada
http Allah di awal
http
httsatu
perjalanan.
/
/
(Ibnu
Athaillah)*)
.id/
.id
.id
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
*)
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
http
.id/
.u
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
/dig
:/
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
http
.id/
ac
nej.
http
.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
(Alif)**)
d/
ac.i
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
/dig
:/
http
Man shabara zhafira. Siapa
http
http yang bersabar akan beruntung.
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
httpMOTO
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
El Shirazy, Habiburrahman. 2010. Bumi Cinta. Jakarta: Author Publishing.
.id/ Utama.
.id/ Jakarta: Gramedia Pustaka
.id/Fuadi, A. 2011. Ranah 3 Warna.
**)
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
tp: iii
http
http
u
u
ac
nej.
.u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
j.ac
j.ac
j.ac
NIM n: e
080110201004
e
e
n
n
u
u
u
.
.
lib.
gilib“Kajian
gikarya
gilib sesungguhnya bahwa
i
i
i
menyatakan
dengan
ilmiah
yang
berjudul:
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
/dig
:/
http
http
http
http
http
/dig
:/
http
http
nama : Risqi Tias Ramadhania
d/
ac.i
ac
nej.
.u
.u
ini:
tp
tp yang bertanda tangan di
htbawah
htSaya
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
PERNYATAAN
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
Religiusitas dalam novel Bumi Cinta karya Habiburrahman El Shirazy” adalah
/
/
/
.id/
hasil karyaj.asendiri,
kecuali kutipan j.yang
c.id
c.id sudah saya sebutkan
c.id
cbenar-benar
a
a
a
.
.
j
j
ne
ne
.ukarya
.une mana pun, dan bukan
.upernah
.une sumbernya, belum
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
diajukan
pada
institusi
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h Saya bertanggung jawabh atas keabsahan dan kebenaran
h
jiplakan.
isinya sesuai
ac
nej.
ac
nej.
u
u
Demikianilipernyataan
ini saya buat dengan
b.u
ilib. dan
ilib. sebenarnya, tanpa ada tekanan
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
/
dengan
tinggi.
.iddijunjung
.id/ sikap ilmiah yang harus
ac
nej.
/dig
/dig
/dig
:/
p:/ pihak mana pun serta hbersedia
paksaan
ttp:/ mendapat sanksi akademik
http jika ternyata
httdari
di kemudian
hari pernyataan ini /tidak benar.
/
/
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
iv
/
tp:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
/dig
:/
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.u Risqi Tias Ramadhaniailib.u
g
://di
p
t
t
NIM 080110201004
h
http
http
http
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
u
/dig
:/
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
id/
:/
http
:/
http
http
http
/dig
:/
http
http
.
.
Jember,
j.ac 10 September 2012 nej.ac
e
n
u
u
ilib. Yang menyatakan, digilib.
/
/dig
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
id/
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id
.id
.id
ac
nej.
/dig
:/
http
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
PENGESAHAN
http
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.uneEl
.uneCinta karya Habiburrahman
.une Religius dalam noveliliBumi
.une Skripsi berjudul i“Kajian
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di diuji dan disahkan pada:
://di
Shirazy”
telah
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
hari, tanggal
d/
ac.i
.u
.u
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
http
http
.id/
II,
d/
.iAnggota
.id/
Anggota I,
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
/
/
/
Dra..iHj.
c.id
c.id
c d Titik Maslikatin, M.Hum
a
a
a
.
.
.
j
j
j
NIP. 196403041988022001
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
Ketua,
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
http
Tim Penguji
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
.id/
.id/
.id/
.ac Universitas Jembernej.ac
: Fakultas
nejSastra
nej. tempat
gilib
i
d
/
/
:
: 10 September 2012
Drs.
Dra. Hj. /Sri Mariati, M.A
/
d/ Heru Setya PS, M.Humc.id/
i
.id
.
c.id
c195408251982032001
c
NIP.
196805121993031002
NIP.
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
u
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
http
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
v
/
:
http
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ib.u
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
http
igil M.A
Drs. Syamsul
dAnam,
/
/
:
p
htt
NIP. 19590918198802100
http
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
.id/
.ac
Mengesahkan,.unej
gilib
i
d
/
/
:
Dekan
http
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
Kajian Religiusitas
gilib Risqi
gilibHabiburrahman El Shirazy;
gilib Novel Bumi Cinta Karya
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
Tias Ramadhania,
080110201004; h134 halaman; Jurusan Sastrah Indonesia Fakultas
h
Sastra Universitas Jember.
Novel Bumi Cinta merupakan salah satu karya dari penulis terkenal, yaitu
Habiburrahman El Shirazy. Novel Bumi Cinta ini masih merupakan novel dengan
kisah romansa religius yang tetap mengusung predikat sebagai novel pembangun
jiwa. Karya yang mengusung sebagai novel pembangun jiwa ini berkaitan dengan
aspek religiusitas. Selama ini tingkat religiusitas yang dimiliki oleh seseorang mulai
menipis dengan adanya pergaulan bebas yang semakin mewabah di bumi Indonesia.
Bahkan Indonesia masih kalah dengan Rusia yang menuhankan kebebasan dan free
sex.
Tujuan dari penelitian adalah: (1) mendeskripsikan unsur instrinsik yang
terkandung dalam novel Bumi Cinta; (2) mendeskripsikan nilai-nilai religiusitas yang
terdapat dalam novel Bumi Cinta karya Habiburrahman El Shirazy. Hasil penelitian
diharapkan dapat dimanfaatkan sebagai tambahan wawasan dalam meningkatkan
kereligiusitas seseorang dalam menghadapi godaan-godaan hawa nafsu yang dapat
meruntuhkan keimanan seseorang.
Penelitian ini menggunakan metode deskriptif kualitatif, yakni pendekatan
struktural dan pragmatik. Pendekatan struktural digunakan sebagai bentuk analisis
awal sebuah novel Bumi Cinta. Pendekatan pragmatik digunakan untuk mengungkap
pemaknaan terhadap aspek religiusitas.
Dari analisis struktural novel Bumi Cinta dapat diketahui bahwa tema mayor
dalam novel Bumi Cinta adalah keberhasilan seorang santri salaf yang berjuang
untuk mempertahankan keimanannya dari godaan hawa nafsu yang dapat dilihat dari
tokoh Ayyas sedangkan tema minor dalam novel Bumi Cinta adalah seseorang yang
vi
/dig
:/
http
http
RINGKASAN
http
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
http
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
tidak percaya akan adanya Tuhan membuat hidupnya tidak tenang yang dapat dilihat
dalam tokoh Yelena, seseorang dapat melakukan tindakan kejahatan untuk
kesejahteraan anggota kelompoknya yang dapat dilihat dalam tokoh Linor, dan jatuh
cinta dapat mengubah kepribadian seseorang yang dapat dilihat dalam tokoh
Anastasia. Watak dalam tokoh novel Bumi Cinta ada yang berwatak datar ada pula
yang berwatak bulat. Tokoh Ayyas dan Anastasia memiliki watak datar sedangkan
Yelena dan Linor berwatak bulat. Peristiwa yang terjadi di dalam novel Bumi Cinta
ini terjadi di Rusia pada tahun 2006-an ketika peristiwa gempa Yogyakarta.
Dengan pembahasan religiusitas, dapat dipaparkan bahwa novel Bumi Cinta
tersebut mengarah pada ukuran tingkat kereligiusan seseorang. Ukuran tingkat
kereligiusan seseorang, dalam hal ini tokoh cerita, dapat dibagi menjadi lima
tingkatan, yaitu keterlibatan ritual (ritual involvement), keterlibatan ideologikal
(ideological
involvement),
keterlibatan
intelektual
(intelectual
involvement),
keterlibatan eksperiental (experiental involvement), dan keterlibatan konsekuensial
(consequential involvement). Keterlibatan ritual (ritual involvement) diwujudkan
oleh tokoh-tokoh dalam novel Bumi Cinta dengan perilaku melaksanakan shalat
wajib dan shalat sunnah secara sendiri maupun berjamaah, berpuasa untuk menjaga
keimanannya, menikah, mengucapkan kalimat syahadat, serta berdoa kepada Allah.
Keterlibatan ideologikal (ideological involvement)) diwujudkan dengan keyakinan
tentang adanya Allah, keyakinan tentang adanya malaikat, keyakinan tentang adanya
kematian, dan keyakinan tentang adanya surga dan neraka. Keterlibatan intelektual
(intelectual
involvement)
diwujudkan
dengan
adanya
aktivitas
menambah
pengetahuan dan pemahaman tentang ajaran agama, baik melalui pendidikan maupun
dari membaca Al-Quran dan buku-buku Islam. Keterlibatan eksperiental (experiental
involvement) diwujudkan dengan adanya kekuasaan Allah dan mukjizat Allah ketika
para tokoh mendapatkan musibah. Keterlibatan konsekuensial (consequential
involvement) pada tokoh Ayyas diwujudkan dengan perilaku dan sikap tolong
menolong sesama manusia, menjenguk orang sakit, dan menasihati orang lain.
vii
u
u
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
http
ttp
hPRAKATA
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Penulis mengucapkan
puji syukur ke hadirat
une
.rahmat
.uneAllah SWT atas segala
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
dig berjudul
://di
://yang
://di menyelesaikan skripsi
://di
dan karunia-Nya,
sehingga penulisttpdapat
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
“Kajian Religiusitas Novel Bumi Cinta Karya Habiburrahman El Shirazy”. Skripsi
/
/
id/
.id/
c.id
c.id pendidikan strata satu
c.salah
cini
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
disusun
untuk
memenuhi
satu
syarat
menyelesaikan
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
g
(S1) pada Jurusan
://di
://di
://di Sastra Universitas Jember.
://di Sastra Indonesia Fakultas
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
Penyusunan skripsi ini tidak lepas dari bantuan berbagai pihak. Oleh karena
/
/
/
.id/itu, penulis menyampaikan
c.id
c.id
c.iducapan terima kasih kepada:
citu
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
une
.une
.Fakultas
.uAnam,
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
1.
Drs.
Syamsul
M.A.,
selaku
Dekan
Sastra
Universitas
Jember;
i
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
2. hDr. Agus Sariono, M.Hum.,hselaku Ketua Jurusan Sastra Indonesia;
/
I yang telah .id/
.id/
.id/3. Dra. Titik Maslikatin,
cPembimbing
c.idM.Hum., selaku Dosen
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
u
u
u
meluangkan
.
. perhatiannya untuk memberikan
. waktu dan pikiran serta
g
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://di
: terselesainya skripsi ini; ttp:
:
p
p
p
t
t
t
bimbingan
dan
pengarahan
demi
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
selaku Dosen Pembimbing
II yang telah
/
/
/4. Drs. Heru Setya PS,.idM.Hum.,
d/
i
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
meluangkan .uwaktu
dan pikiran serta .uperhatiannya
untuk memberikan
ne
ne
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
/dig
bimbingan
skripsi ini; tp://di
://di
:/terselesainya
://di dan pengarahan demi
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
5. Dra. Sunarti Mustamar, M.Hum, selaku selaku Dosen Pembimbing
id/
id/
.
c.
Akademik yang etelah
j.acmembimbing selama penulis
ej.a menjadi mahasiswi;
b.un
b.un
.id/
ac
nej.
b.u
ili
ili
gili Universitas Jember
6. Bapak
/digyang telah
/digdan Ibu dosen Fakultas/diSastra
:/
http
http
:/
http
:/
http
memberikan ilmu dalam belajar;
/dig
:/
http
/
/
id/Fakultas Sastra, Universitas
.id/7. seluruh staf karyawan
c.id
c.idJember;
c.di
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne
.uPusat
.uSastra
.une Perpustakaan Fakutas
b
b
b
8. seluruh giPetugas
dan
Perpustakaan
i
i
i
l
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
hUniversitas Jember;
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
Asti/ Pratiwi yang selalu memberikan
motivasi dalam id/
/
.
.id/9. Kakakku tersayang,
c.id
c.id
a
a
.
.
j.ac
j
j
e
e
e
n
n
n
menyelesaikan
skripsi
ini;
u
u
u
.
.
.
g
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://di
:
: yang selalu siap mengantarkan
: sepupuku, Fira Ayu (Yutet)
10. tAdik
aku untuk
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
ac
nej.
gilib
i
d
/
viii
/
ttp:
http
http
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
h
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
mencari bahan skripsiku;
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp member chocolate, Andy
ttp kebersamaan,
11.htMy
httpJuniantoro (Kebo), cinta hkasih,
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
keceriaan, dan doamu memberikan
semangat untuk menyelesaikan
skripsi ini;
id/
id/
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne
12. sekelompok
„cerewet‟, Lailatus
.uHasni
.uneSakdiyah (Cut Endel),
.uperempuan
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
ig
://di
://dkebersamaan
://di (Ndud). Terimakasihttatas
://di (Pesek), Nurani Martania
Megawati
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
dan persahabatan kalian selama ini. (Jaga kekompakkan dan tetap semangat
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
ya!);
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
13. Dimas
meminjamkan
buku-bukunya :demi
//d skripsi ini
://d
://d Enddi (Ndud) yang rela
http
http
http
/dig
:/
http
dan menjadi teman diskusi yang sangat baik;
/
/
/
/
c.id
c.id 2008 yang telah
c.id Sastra Indonesia Angkatan
c.id 14. teman-teman Jurusan
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
.une
.une Gita Kartika, Zulfa,ilibMemey,
.udukungan
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
memberikan
dan
semangat,
terutama
i
i
i
g
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h Eka Olivia, Ani,
h Wahyu Hidayati, Fardatus,
hNiza Puspita, Febria Ratnasari,
h
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
u
u
15. semua pihak
ilib.satu per satu.
ilib. yang tidak dapat disebutkan
.u
gilib
i
d
/
/
:
Rulining, Yulidasari, Bebetho
Frederick, Raihan Hilman,
.id/ Dian Pramana;
.id/
g
://di
g
://di
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp
juga menerima segala
ttp pihak demi
http kritik dan saran dari hsemua
htPenulis
http
kesempurnaan
skripsi ini. Akhirnya
penulis berharap, semoga
skripsi ini dapat
/
/
/
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
bermanfaat.
.u
:/
http
gilib
i
d
/
/
:
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
ix
/
tp:
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.u
http
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
/dig
:/
http
http
.u
.u
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
http
.id/
ac
nej.
/dig
:/
http
http
gilib
i
d
/
/
:
http
http
lib.u
i
g
Penulis
i
://d
http
.u
.u
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
/dig
:/
http
ac
nej.
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
b.u
.id/
ac
nej.
http
.id/
ac
nej.
ili
Jember, September
/dig 2012
http
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
.id
.id
ac
nej.
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
ib.u
ib.u
ib.u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp
ISI
hDAFTAR
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gil
gil
igil
HALAMAN
.............................................................................................
i
://di
://di
://dJUDUL
/dig
:/
http
http
http
http
http
HALAMAN PERSEMBAHAN ........................................................................... ii
/
/
.id/
MOTO .............................................................................................
iii .ac.id/
c.id
c.id
cHALAMAN
a
a
a
.
.
.
j
j
j
nej
ne
ne
ne
u
u
u
u
.
.
.
.
b
b
b
b
li iv
li
li
li
HALAMAN PERNYATAAN
..............................................................................
g
digi
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
/
/
://di
:
:
:
:
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
HALAMAN
PENGESAHAN ................................................................................
v
RINGKASAN
.......................................................................................................vi
.id/
.id/
.id/
PRAKATA ..........................................................................................................
viii
lib.u
lib.u
lib.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
digi
digi
digi
/
/
/
/
/
/
:
:
:
p
p
p
DAFTAR
x
htt
htt
htt ISI ...........................................................................................................
http
/dig
:/
http
BAB
1
/
/
/ 1. PENDAHULUAN ....................................................................................
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
1.1 Latar Belakang
.un1e
.une
.une Masalah ....................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
1.2
Masalah .............................................................................
3
//dig
://di
://di
://di
:Perumusan
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
1.3 Tujuan Pembahasan ............................................................................4
:/
http
http
.u
.id/
ac
nej.
.u
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
a
nej.
http
a
nej.
g
.id/
g
/dig
://di
://di
:/
http
c. Latar .........................................................................................
9
http
http
d. Konflik .....................................................................................
9
d/
d/
/
c.id
c.i
c.i
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
1.5.2 Konsep
.u10
.une
.une Religiusitas .................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
//dig Involvement) ..............................
://di
://di
:(Ritual
://di a. Keterlibatan Ritual
11
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
b. Keterlibatan Ideologikal (Ideological Involvement) .............12
.id/
.id/
.id/
ac
ac
ac Intelektual (Intelectual
c. Keterlibatan
nej.
nej. Involvement) ................12
nej.
b.u
ib.u
lib.u12
l(Experiental
lid.
i
i
i
g
g
g
i
i
i
Keterlibatan
Eksperiental
Involvement).
..........
://d
://d
://d
http
http
http
/dig
:/
http
e. Keterlibatan Konsekuensial (Consequential Involvement). ..12
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
x
/
:
u
u
ac
nej.
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
d/
ac.i
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
ac
nej.
u
u
u
b. .Tokoh
dan Perwatakan ............................................................
ilib. 8
ilib.
http
gilib
i
d
/
/
:
1.5.1 Teori Struktural ..........................................................................7
gilib
i
d
/
/
:
http
:/
http
:/
http
/
/
a. Tema ........................................................................................
7
c.id
c.id
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
d/
d/
d/
1.4 Tinjauan Pustaka
5 j.ac.i
ac.i
ac.i.................................................................................
.
.
j
j
e
e
.une
.un
.un
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
1.5 Landasan
Teori .....................................................................................
7
/dig
/dig
/dig
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp Metode Penelitian ...............................................................................
13
http
http
ht1.6
http
...................................................................
13
/
/
/
/ 1.7 Sistematika Pembahasan
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
ne
DAN
RUSIA ....................
.u15
.une
.uneKEHIDUPAN MASYARAKAT
.une BAB 2. AGAMA
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
g
//dig Agama Islam .........................................................................
://di
://di
://di
:Sejarah
://di
2.1
15
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
2.2 Aliran Islam di Indonesia ..................................................................18
.id/
.id/
.id/
ac
ac
j.ac
2.3 Kehidupanne
Masyarakat
Rusia ..........................................................
28
nej.
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
2.4:Agama
Kristen Ortodoks...................................................................
30
//d
://d
://d
http
http
http
/dig
:/
http
2.5 Agama Yahudi ....................................................................................32
d
d
2.6 Atheis ...................................................................................................
35 j.ac.id
ac.i
ac.i
.
.
j
j
e
e
ne
n
.u37
.un
.uSTRUKTURAL
b
b
b
i
i
i
l
l
l
BAB 3. ANALISIS
...................................................................
i
i
i
ig
ig
ig
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
//d
://d
://d
ttp:Tema
http
http
h3.1
....................................................................................................
37
http
3.1.1 Tema Mayor.i...............................................................................
37
d/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
.id/
/dig
/dig
/dig
/dig
:/
http
/
:/
dan Perwatakanh......................................................................
44
ttp:/
ttp:Tokoh
http
h3.2
http
/
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
3.2.1 Tokoh Utama ..............................................................................
44
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
3.2.2 Tokoh
ne
.u48
.une
.uneBawahan..........................................................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
3.3
54
//dig ....................................................................................................
://di
://di
://di
:Latar
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
3.3.1 Latar Tempat ..............................................................................54
.u
id/
id/
id/
d/
ac.i
c.
c.
3.3.2 Latar Waktu
60ej.ac.
ej.a
ej.a ................................................................................
nej.
gilib
i
d
/
/
:
b.un
b.un
b.un
ili 63
ili
ili
3.3.3
/dig
/dig
/dig Latar Sosial .................................................................................
:/
http
http
:/
http
:/
http
/dig
:/
http
3.4 Konflik .................................................................................................67
/
/
3.4.1 Konflik antara
67
c.id
c.id manusia dan manusia .........................................
.id/
ac
nej.
:/
http
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
ne
3.4.5 Konflik
.................................
.u74
.unhatinya
.une antara seseorang danilikata
b
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
BAB 4.ttANALISIS
RELIGIUSITAS
..................................................................
78
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
.id/
3.4.4 Konflik antara
d/ ..........................71
id/ide yang satu dan ide yang ilain
d/
ac.i
4.1 Tingkat Religiusitas Tokoh Ayyas ....................................................78
ac
nej.
.u
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
xi
/
tp:
http
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.id/
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
dan alam ...............................................
70
h
h
h 3.4.3 Konflik antara manusia
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
a
nej.
a
nej.
u
.u
3.4.2
....................................
ib.u antara manusia dangmasyarakat
ilib.
gilib 69
gilKonflik
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
ac
nej.
u
u
3.1.2ilTema
ib.u Minor ...............................................................................
ilib. 40
ilib.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/
/
/
d/
ac.i
u
ac
nej.
u
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
tp
Involvemen)t ...................................
78
http
http 4.1.1 Keterlibatan Ritualht(Ritual
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
4.1.2 Keterlibatan iIdeologikal
(Ideological Involvement)
..................93
d/
id/
/
c.id
c.
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
4.1.3 Keterlibatan
Intelektual (Intelectual
.u98
.uneInvolvement).....................
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
/dig 103
/dig Keterlibatan Eksperiental
://di
:/..............
://d(Experiental
:/4.1.4
Involvement)
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
4.1.5 Keterlibatan Konsekuensial (Consequential Involvement) ......105
.id/
.id/
.id/
ac
ac
ac Tokoh Yelena .................................................
4.2 Tingkat Religiusitas
109
nej.
nej.
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
i
i
i
g
g
g
i
i
i
109
/d Keterlibatan Ritual (Ritual
://d
://d Involvement) .................................
:/4.2.1
http
http
http
/dig
:/
http
4.2.2 Keterlibatan Ideologikal (Ideological Involvement) ................112
d
4.2.3 Keterlibatan
..............114 j.ac.id
c.id
aInvolvement)
ac.iEksperiental (Experiental
.
.
j
j
e
e
une
.117
.un
.un
b
b
b
i
i
i
l
l
l
4.2.4
Keterlibatan
Konsekuensial
(Consequential
Involvement)
......
i
i
i
ig
ig
ig
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
//d
://d
://d
ttp:Tingkat
http
http Linor ...................................................
h4.3
Religiusitas Tokoh
120
http
4.3.1 Keterlibatan.iRitual
120
d/ (Ritual Involvement) .................................
.id/
.id/
ac
nej.
/
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4.4 Tingkat .Religiusitas
Tokoh Anastasia
ne
une
une
.129
.u............................................
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g 129
g
/dig Keterlibatan Ritual (Ritual
://di
://di
://di Involvement) .................................
:/4.4.1
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
4.4.2 Keterlibatan Ideologikal (Ideological Involvement) ................130
id/
id/
id/
c.
c.
c.
4.4.4 Keterlibatan
ej.a Involvement) ......132ej.a
ej.a Konsekuensial (Consequential
b.un
b.un
b.un
ili
ili
ili
BAB 5. KESIMPULAN
.....................................................................................
/dig 135
/dig
/dig
:/
http
http
/dig
:/
http
4.3.4 Keterlibatan Konsekuensial
(Consequential Involvement)
......127
/
/
d/
ac.i
nej.
.id/
g
dig
/dig
://di
://(Intelectual
:/4.3.3
p
p
p
t
t
t
Keterlibatan
Intelektual
Involvement)
...................
125
t
t
t
h
h
h
http
:/
http
:/
http
/dig
:/
http
DAFTAR PUSTAKA .........................................................................................138
/
/
LAMPIRAN
........................................................................................................
142
.id/
c.id
c.id
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
u
/dig
:/
http
http
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
xii
/
tp:
http
http
/dig
:/
http
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
:/
http
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
/dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
SINOPSIS
...........................................................................................................
143
h
h
h
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
a
nej.
a
nej.
.u
.u
.u
BIOGRAFI PENGARANG
...............................................................................
gilib 142
gilib
gilib
.u
gilib
i
d
/
/
:
/dig
:/
http
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
u
u Involvement) ................
4.3.2ilKeterlibatan
Ideologikal (Ideological
ib.u
ilib.123
ilib.
.u
gilib
i
d
/
/
:
/
/
/
d/
ac.i
u
ac
nej.
u
ac
nej.