Ergonomi dan Kesehatan Kerja terhadap Produktivitas
Ergonomi dan Kesehatan
Kerja terhadap Produktivitas
Ergonomi dan Kesehatan
Kerja terhadap ProduktivitasPENGERTIAN
- Ergon = kerja
- Nomos = aturan
- Ergonomi = aturan/tatacara dalam bekerja (secara harfiah)
- Ergonomi adalah ilmu yang mempelajari manusia dalam hubungan dengan pekerjaan, dengan segala aspek dan ruang lingkupnya
Konsep dasar ergonomi
- What is ergonomic ?
- Berasal dari bahasa Yunani,”ergon = kerja,”nomos = aturan
- Biotechnology >>>> Scandinavia -Personal research >>>> Amerika Utara -Human engineering >>>> Inggris & USA
. Why is ergonomic ?
- Pekerjaan yg tidak ergonomis menyebabkan ketidak nyamanan, biaya tinggi,penurunan performa,efisiensi,daya kerja dan kecelakaan
Konsep dasar ergonomi
- Where is ergonomi applied ?
- Diterapkan dimana saja: di rumah, di tempat kerja, di perjalanan dll.
. When is ergonomic ?
- Diterapkan kapan saja selama 24 jam . Who must apply ergonomics ?
- Setiap individu maupun kelompok dari usia bayi sampai dewasa
Ergonomi sebagai applied sciences
- Enginering & Physical sciences (mekanika, matematika,fisika dan kimia)
- Biological sciences ( anatomi dan fisiologi)
- Social & behavioral sciences (sosiologi, psikologi, antropologi
ERGONOMI BIOLOGICAL SCIENCES : ANATOMI, FAAL ENGINEERING & PHYSICAL SCIENCES : MEKANIK, MATHEMATIK, FISIKA SOCIAL & BEHAVIOUR SCIENCES : SOSIOLOGI, PSIKOLOGI
ERGONOMI FISIOLOGI PSIKOLOGI
PERANCANGAN
MANAJEMEN ENGINEERING ANATOMI
Tujuan Ergonomi
- Meningkatkan kesejahteraan fisik dan mental melalui upaya pencegahan cidera dan penyakit akibat kerja, menurunkan beban kerja fisik dan mental, mengupayakan promosi dan kepuasan kerja
- Meningkatkan kesejahtaran sosial melalui peningkatan kualitas kontak sosial, mengelola dan mengkoordinir kerja secara tepat
guna dan meningkatkan jaminan sosial baik selama kurun waktu
usia produktif maupun setelah tidak produktif - Menciptakan keseimbangan rasional antara berbagai aspek : teknis, ekonomis, antropologis, dan budaya dari setiap sistem kerja yang dilakukan, sehingga tercipta kualitas kerja dan kualitas hidup yang tinggi
Konsep Keseimbangan Ergonomi
1. Work capacity : personal capacity, fisiological capacity, psicological capacity, biomechanical capacity
2. Task demand : material characteristics, task/work place characteristics, organizational characteristics, Environmental characteristics
3. Performance ditentukan oleh kapasitas kerja/kemampuan kerja dan tuntutan tugas
Konsep keseimbangan ergonomi
Jika tuntutan tugas > kemampuan kerja => over stress, discomfort, lelah, cidera,celaka, sakit, produktivitas Jika tuntutan tugas < kemampuan kerja => under stress, bosan, lesu, tidak produktif
Harapannya adalah antara tuntutan tugas
= kemampuan tugas => performa optimal
SISTEM MANUSIA
Sub sistem : pernafasan, pencernaan, peredaran darah, penginderaan, kerangka, otot dan syaraf
Sub-sub sistem : mata, telinga, hidung, lidah kulit, jantung, paru dll.
Manusia merupakan faktor penentu yang dipengaruhi oleh internal faktor dan ekternal faktor
INTERNAL FAKTOR
Faktor somatis : sex, umur, ukuran tubuh,
Faktor somatis : sex, umur, ukuran tubuh,
kondisi kesehatan, status gizi
kondisi kesehatan, status gizi
Faktor psikis : kepercayaan, motivasi,
Faktor psikis : kepercayaan, motivasi, keinginan, kepuasan, dll. keinginan, kepuasan, dll.
EKSTERNAL FAKTOR
Jenis pekerjaan Peralatan Bahan baku Proses produksi Pembagian jam kerja, istirahat Lingkungan kerja
Internal + Eksternal faktor pendekatan
ergonomi
KAPASITAS KERJA
Kemampuan Kebolehan Keterbatasan
- Ketiga komponan diatas dipengaruhi oleh :bentuk dan besar tubuh, umur, sex, ras, status kesehatan, nutrisi, kesegaran jasmani, pendidikan, ketrampilan.
BENTUK DAN BESAR TUBUH
Semakin besar dan panjang ukuran otot, maka semakin banyak dan panjang jumlah serat otot yg menyusunnya kemampuan kerja semakin besar
1 cm otot menghasilkan tenaga 4 kg gaya Besar dan panjang otot dipebgaruhi : faktor keturunan, gizi selama pertumbuhan, latihan
Cara kerja otot : statis atau dinamis, efisiensi kerja otot ditentukan oleh adanya koordinasi antara otot, susunan syaraf dan pancaindera
- Kontraksi otot
- Stimulus asetilkholin Aktin + myosin ===== aktomyosin kontraksi
KERJA OTOT STATIS
Tegangan bertambah, tetapi panjangnya
tetap pembuluh darah terjepit oksigen keotot terganggu menghambat perubahan asam laktat menjadi glukosa cepat lelahMerupakan kebalikan dari kerja otot dinamis
FAKTOR UMUR DAN SEX
Kapasitas kerja mencapai puncaknya pada usia
th
25-30 th, dan menurun di usia >30 . Penurunan physik pada usia 60 tahun :.penurunan pada otot 25%, kemampuan syaraf 60 %, juga terjadi penurunan pada pancaindera, jantung, paru dan organ lain. Kemampuan kerja physik usia >60 th tinggal 50% dari usia muda.
Kapasitas kerja laki dan wanita berbeda karena perbedaan sistem hormonal, kultur,pendidikan dan kebiasaan
FAKTOR RAS FAKTOR RAS
Tiap suku bangsa mempunyai reputasi Tiap suku bangsa mempunyai reputasi tersendiri pada jenis pekerjaan yg cocok tersendiri pada jenis pekerjaan yg cocok dikarenakan perubahan yg terjadi secara dikarenakan perubahan yg terjadi secara evolusioner dan akhirnya bersifat evolusioner dan akhirnya bersifat heriditair. heriditair.
Faktor kesehatan, kesegaran jasmani dan
nutrisi
- Merupakan kesatuan yang saling menunjang dan saling terkait dengan kemampuan fisik seseorang
- Kesegaran jasmani dapat dipelihara dgn meningkatkan kemampuan otot dan kecepatan dengan cara latihan dan olah raga secara teratur menyebabkan performa kerja dan ketahanan kerja akan lebih baik
KETRAMPILAN Tujuan : kerja menjadi lebih efisien Didapat melalui proses pendidikan dan latihan
- Fungsi latihan :pembinaan koordinasi syaraf kearah otomatisasi/reflektoris,
kontraksi otot yg tidak perlu ditiadakan,
kosumsi energi berkurang, efisiensi waktu
BEBAN KERJA
Tubuh manusia dirancang untuk melakukan pekerjaan, massa otot beratnya hampir ½ berat badan, memungkinkan dpt menggerakan tubuh
Setiap beban kerja yg diterima oleh pekerja harus sesuai baik terhadap kemampuan fisik, kognitif maupun keterbatasan manusia
1. Faktor internal : faktor somatis dan psikis
FAKTOR-2 YG MEMPENGARUHI BEBAN
KERJA
2. Faktor eksternal
- Tugas-2 yg bersifat fisik : beban yang diangkat/diangkut, sikap kerja, alat dan sarana kerja, kondisi/medan kerja,dll.
- Tugas yg bersifat psikis : tingkat kesulitan, tanggung jawab dll.
- Organisasi kerja : lamanya waktu kerja, kerja bergilir, sistem pengupahan, sistem kerja, istirahat, sistem pelimpahan tugas/wewenang
- Juga harus diingat adanya Lingkungan kerja
(beban tambahan) : fisik, kimia, biologi, fisiologi dan psikologi menurut PENILAIAN BEBAN KERJA (
Christensen,1991.Encyclopaedia of Occupational Health
and Safety.ILO Geneva.
Beban Konsumsi ventilasi Suhu Denyut kerja 02 l/mnt paru l/mnt rectal jantung
ringan 0,5-1,0 11-20 37,5 75-100 sedang 1,0-1,5 20-31 37,5-38 100-125 berat 1,5-2,0 31-43 38-38,5 125-150 Sangat 2,0-2,5 43-56 38,5-39 150-175 berat Sgt berat 2,5-4,0 60-100 >39 >175
Beban kerja berdasarkan kebutuhan kalori(Kepmenaker No.51 th1999)
- Beban kerja ringan : 100-200 Kkal/jam
Beban kerja sedang : >200-350 Kkal/jam
Beban kerja berat : >350-500 Kkal/jam
JENIS KEGIATAN
KERJA L (55KG) W (47 KG)
RINGAN 2400 KKAL 1900KKAL SEDANG 2800 KKAL 2200 KKAL
BERAT 3900 KKAL 3100 KKAL
KESEHATAN KERJA DAN PRODUKTIVITAS
KESEHATAN KERJA DAN PRODUKTIVITAS
BEBAN KERJA KAPASITAS KERJALINGKUNGAN KERJA
FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI
FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI
KESEHATAN DAN PRODUKTIVITAS
KESEHATAN DAN PRODUKTIVITASTENAGA KERJA
TENAGA KERJA A.A. BEBAN KERJA BEBAN KERJA B.
B. BEBAN TAMBAHAN DARI LINGKUNGAN BEBAN TAMBAHAN DARI LINGKUNGAN KERJA KERJA C.
C. KAPASITAS KERJA KAPASITAS KERJA
UNTUK MENDAPATKAN DERAJAT KESEHATAN TENAGA
UNTUK MENDAPATKAN DERAJAT KESEHATAN TENAGA
KERJA YANG OPTIMAL DAN PRODUKTIVITAS
KERJA YANG OPTIMAL DAN PRODUKTIVITAS
KERJA YANG TINGGI, MAKA KETIGA FAKTOR ITU
KERJA YANG TINGGI, MAKA KETIGA FAKTOR ITU
HENDAKLAH DALAM KESEIMBANGAN YANG
HENDAKLAH DALAM KESEIMBANGAN YANG SERASI
A. BEBAN KERJA
PADA PEKERJA SOSIAL
BEBAN SOSIAL BEBAN SOSIAL
PENGUSAHA
PENGUSAHA
PADA MANAJER,
PADA MANAJER,
BEBAN MENTAL BEBAN MENTAL
A. BEBAN KERJA SETIAP PEKERJAAN MERUPAKAN BEBAN BAGI
MENGANGKAT, MEMIKUL, DLL
MENGANGKAT, MEMIKUL, DLL
BEBAN FISIK BEBAN FISIK
MENJADI :
MENJADI :
PELAKUNYA. BEBAN KERJA TERSEBUT DIBAGI
PELAKUNYA. BEBAN KERJA TERSEBUT DIBAGI
SETIAP PEKERJAAN MERUPAKAN BEBAN BAGI
PADA PEKERJA SOSIAL
ENVIRONMENTAL ENVIRONMENTAL FACTORS – STRESSES FACTORS – STRESSES 1.
1. CHEMICAL HAZARD
CHEMICAL HAZARD 2.
2. PHYSICAL HAZARD
PHYSICAL HAZARD 3.
3. BIOLOGICAL HAZARD
BIOLOGICAL HAZARD 4.
4. ERGONOMIC HAZARD
ERGONOMIC HAZARD 5.
5. PSYCHOSOCIAL
PSYCHOSOCIAL
PHYSICAL HAZARD PHYSICAL HAZARD
NOISE AND VIBRATION NOISE AND VIBRATION
TEMPERATURE EXTREMES TEMPERATURE EXTREMES
IONIZING RADIATION
NON – IONIZING RADIATION
NON – IONIZING RADIATION
B. BEBAN TAMBAHAN DARI LINGKUNGAN
2. SUHU / IKLIM : SUHU PANAS, SUHU
6. GETARAN
5. PENERANGAN
5. PENERANGAN
4. TEKANAN UDARA
4. TEKANAN UDARA
3. RADIASI : MENG-ION, TIDAK MENG-ION
3. RADIASI : MENG-ION, TIDAK MENG-ION
DINGIN
DINGIN
2. SUHU / IKLIM : SUHU PANAS, SUHU
1. SUARA / KEBISINGAN
B. BEBAN TAMBAHAN DARI LINGKUNGAN KERJA KERJA
1. SUARA / KEBISINGAN
BERUPA :
BERUPA :
FAKTOR FISIK FAKTOR FISIK
:
KERJA ADALAH :
KERJA ADALAH
YANG DAPAT MENGGANGGU KESEHATAN TENAGA
YANG DAPAT MENGGANGGU KESEHATAN TENAGA
SECARA GARIS BESAR FAKTOR DAN LINGKUNGAN KERJA
SECARA GARIS BESAR FAKTOR DAN LINGKUNGAN KERJA
6. GETARAN
Lanjutan Beban Tambahan … Lanjutan Beban Tambahan …
FAKTOR KIMIA FAKTOR KIMIA
1. GAS DAN UAP
1. GAS DAN UAP
2. PARTICULATE / AEROSOL :
2. PARTICULATE / AEROSOL : DEBU, KABUT, FUME, AWAN, ASAP
DEBU, KABUT, FUME, AWAN, ASAP
3. CAIRAN / PELARUT
3. CAIRAN / PELARUT
FAKTOR BIOLOGIK FAKTOR BIOLOGIK BERUPA VIRUS, BAKTERI, JAMUR, SERANGGA, CACING,
BERUPA VIRUS, BAKTERI, JAMUR, SERANGGA, CACING, PARASIT, BINATANG BUAS, TUMBUHAN BERACUN, DLL. PARASIT, BINATANG BUAS, TUMBUHAN BERACUN, DLL.
Lanjutan Beban Tambahan … Lanjutan Beban Tambahan …
FAKTOR MENTAL PSIKOLOGI FAKTOR MENTAL PSIKOLOGI
PRODUKTIVITAS, JUGA DAPAT MENIMBULKAN
DLL. FAKTOR INI SELAIN MENURUNKAN
DLL. FAKTOR INI SELAIN MENURUNKAN
SESUAI BAKAT, KESEJAHTERAAN YANG KURANG,
SESUAI BAKAT, KESEJAHTERAAN YANG KURANG,
BAIK. SIFAT PEKERJAAN YANG MONOTON, TIDAK
BAIK. SIFAT PEKERJAAN YANG MONOTON, TIDAK
DAPAT BERUPA HUBUNGAN KERJA YANG KURANG
DAPAT BERUPA HUBUNGAN KERJA YANG KURANG
MENIMBULKAN KECELAKAAN KERJA SAKIT OTOT, SAKIT PINGGANG, CEDERA PUNGGUNG, DLL. SAKIT PINGGANG, CEDERA PUNGGUNG, DLL.
FAKTOR FISIOLOGIK (ERGONOMIK) FAKTOR FISIOLOGIK (ERGONOMIK)
MENIMBULKAN KECELAKAAN KERJA SAKIT OTOT,
KETIDAKSERASIAN DARI FAKTOR DI ATAS DAPAT
KETIDAKSERASIAN DARI FAKTOR DI ATAS DAPAT
KERJA, POSISI KERJA, ALAT KERJA, BEBAN KERJA)
KERJA, POSISI KERJA, ALAT KERJA, BEBAN KERJA)
ANTARA TENAGA DAN PEKERJAANNYA (CARA
ANTARA TENAGA DAN PEKERJAANNYA (CARA
YAITU FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KESERASIAN
YAITU FAKTOR YANG MEMPENGARUHI KESERASIAN
PRODUKTIVITAS, JUGA DAPAT MENIMBULKAN PENYAKIT-PENYAKIT PSIKOSOMATIK. PENYAKIT-PENYAKIT PSIKOSOMATIK.
C. KAPASITAS KERJA
C. KAPASITAS KERJA 1.
1. KETRAMPILAN KETRAMPILAN 2.
2. KESEGARAN JASMANI DAN ROHANI KESEGARAN JASMANI DAN ROHANI 3.
3. KEADAAN KESEHATAN KEADAAN KESEHATAN 4.
4. TINGKAT GIZI TINGKAT GIZI 5.
5. JENIS KELAMIN JENIS KELAMIN 6.
6. UMUR UMUR 7.
7. UKURAN-UKURAN TUBUH (ANTHROPOMETRI) UKURAN-UKURAN TUBUH (ANTHROPOMETRI)
KAPASITAS KERJA SESEORANG SANGAT DIPENGARUHI OLEH :
USAHA – USAHA PENCEGAHAN
USAHA – USAHA PENCEGAHAN
DAN PENGENDALIAN PENYAKIT
DAN PENGENDALIAN PENYAKIT
AKIBAT KERJA
AKIBAT KERJA
A.A. OPTIMALISASI BEBAN KERJA
OPTIMALISASI BEBAN KERJA B.
B. MENGHILANGKAN ATAU MENGURANGI
MENGHILANGKAN ATAU MENGURANGI
BEBAN TAMBAHAN DARI LINGKUNGAN
BEBAN TAMBAHAN DARI LINGKUNGAN
KERJA
KERJA C.
C. MENINGKATKAN KAPASITAS KERJA
MENINGKATKAN KAPASITAS KERJA
A. OPTIMALISASI BEBAN KERJA
A. OPTIMALISASI BEBAN KERJA
PROGRAM KESEHATAN KERJA YANG DIPERLUKAN
PROGRAM KESEHATAN KERJA YANG DIPERLUKAN
DALAM OPTIMALISASI BEBAN KERJA INI
ADALAH :
ADALAH :
PEMERIKSAAN KESEHATAN PEMERIKSAAN KESEHATAN
PSIKOLOGI KERJA PSIKOLOGI KERJA
ERGONOMI ERGONOMI
MACAM PEMERIKSAAN KESEHATAN
MACAM PEMERIKSAAN KESEHATAN
PERATURAN MENTERI TENAGA KERJA &
PERATURAN MENTERI TENAGA KERJA &
TRANSMIGRASI TRANSMIGRASI
1. PEMERIKSAAN KESEHATAN SEBELUM KERJA
= PERIODIK HEALTH EXAMINATION
= SPECIAL HEALTH EXAMINATION
= SPECIAL HEALTH EXAMINATION
3. PEMERIKSAAN KESEHATAN KHUSUS
3. PEMERIKSAAN KESEHATAN KHUSUS
= ANNUAL HEALTH EXAMINATION
= ANNUAL HEALTH EXAMINATION
= PERIODIK HEALTH EXAMINATION
1. PEMERIKSAAN KESEHATAN SEBELUM KERJA
No.PER.02/MEN/1980
No.PER.02/MEN/1980
2. PEMERIKSAAN KESEHATAN BERKALA
= PRE EMPLOYMENT HEALTH EXAMINATION
= PRE EMPLOYMENT HEALTH EXAMINATION
= PRE PLACEMENT HEALTH EXAMINATION
= PRE PLACEMENT HEALTH EXAMINATION
2. PEMERIKSAAN KESEHATAN BERKALA
B. ELIMINASI ATAU MENGURANGI BEBAN
B. ELIMINASI ATAU MENGURANGI BEBAN TAMBAHAN DARI LINGKUNGAN KERJA TAMBAHAN DARI LINGKUNGAN KERJA
1. IDENTIFIKASI DAN EVALUASI FAKTOR BAHAYA
1. IDENTIFIKASI DAN EVALUASI FAKTOR BAHAYA
IDENTIFIKASI MERUPAKAN LANGKAH PERTAMA DALAM
IDENTIFIKASI MERUPAKAN LANGKAH PERTAMA DALAM PENGENDALIAN SETIAP FAKTOR BAHAYA. PENGENDALIAN SETIAP FAKTOR BAHAYA.
IDENTIFIKASI FAKTOR BAHAYA DAPAT DILAKUKAN DENGAN
IDENTIFIKASI FAKTOR BAHAYA DAPAT DILAKUKAN DENGAN CARA MENGETAHUI :
CARA MENGETAHUI : A.
A.
BAHAN YANG DIGUNAKAN, DIHASILKAN, HASIL BAHAN YANG DIGUNAKAN, DIHASILKAN, HASIL ANTARA, DAN LAIN-LAIN.
ANTARA, DAN LAIN-LAIN.
B. PROSES KERJA ; ALAT TEKNOLOGI YANG
B. PROSES KERJA ; ALAT TEKNOLOGI YANG DIGUNAKAN.
DIGUNAKAN.
Lanjutan Lanjutan Eliminasi/Mengurangi Beban … Eliminasi/Mengurangi Beban …
2. USAHA PENGENDALIAN TEKNIS
2. USAHA PENGENDALIAN TEKNIS ADALAH MENGHILANGKAN ATAU
TUJUANNYA ADALAH MENGHILANGKAN ATAU
TUJUANNYA MENURUNKAN TINGKAT PEMAPARAN TENAGA KERJAMENURUNKAN TINGKAT PEMAPARAN TENAGA KERJA SAMPAI TINGKAT YANG AMAN. SAMPAI TINGKAT YANG AMAN.
SECARA SISTEMATIS USAHA PENGENDALIAN TEKNIS
SECARA SISTEMATIS USAHA PENGENDALIAN TEKNIS
TERDIRI DARI
TERDIRI DARI
: :
SEPERTI :
SEPERTI :
A. ELIMINASI FAKTOR BAHAYA
A. ELIMINASI FAKTOR BAHAYA
* ASBES BIRU [CROCIDOLITE] DILARANG
- ASBES BIRU [CROCIDOLITE] DILARANG
DIGUNAKAN DI SELURUH DUNIA
DIGUNAKAN DI SELURUH DUNIA
SEJAK 1986
SEJAK 1986
- ARSEN DARI PESTISI
- ARSEN DARI PESTISIDA
B. SUBSTITUSI : MENGGANTI DGN BAHAN
: MENGGANTI DGN BAHAN YANG TIDAK ATAU KURANG BERBAHAYA YANG TIDAK ATAU KURANG BERBAHAYA SEPERTI :
SEPERTI :
Lanjutan Lanjutan Eliminasi/Mengurangi Beban … Eliminasi/Mengurangi Beban …
- RODA GERINDA YANG TERBUAT DARI BATU
- RODA GERINDA YANG TERBUAT DARI BATU
PASIR DIGANTI DENGAN SILIKON PASIR DIGANTI DENGAN SILIKON KARBIDA ATAU KARBIDA ATAU BORON NITRIDA BORON NITRIDA
- PADA ABRASIVE BLASTING, BATU PASIR
- PADA ABRASIVE BLASTING, BATU PASIR
DIGANTI DIGANTI DENGAN STEEL SHOT ATAU DENGAN STEEL SHOT ATAU ALUMINA ALUMINA
- BENZENA DIGANTI DENGAN TOLUENE
- BENZENA DIGANTI DENGAN TOLUENE
C. PERUBAHAN PROSES UNTUK MENCEGAH
TIMBULNYA FAKTOR BAHAYA DI
TIMBULNYA FAKTOR BAHAYA DI
,
,
SEPERTI
SEPERTI : :
LINGKUNGAN KERJA
- GAS DAN UAP DI PROSES DENGAN SISTEM TERTUTUP
- GAS DAN UAP DI PROSES DENGAN SISTEM TERT
- SUPRESI PEMBENTUKAN DEBU DENGAN CARA BASAH :
- SUPRESI PEMBENTUKAN DEBU DENGAN CARA BASAH :
E. VENTILASI
E. VENTILASI
D. ISOLASI SUMBER BAHAYA
F. PENGGUNAAN ALAT PELINDUNG DIRI
G. KEBERSIHAN DAN PEMELIHARAAN TEMPAT
G. KEBERSIHAN DAN PEMELIHARAAN TEMPAT
KERJA
KERJA
H. HYGIENE PERORANGAN
H. HYGIENE PERORANGAN Lanjutan Lanjutan Eliminasi/Mengurangi Beban … Eliminasi/Mengurangi Beban …
D. ISOLASI SUMBER BAHAYA
DENGAN MENYEMPROTKAN ATAU MENGALIRKAN AIR DENGAN MENYEMPROTKAN ATAU MENGALIRKAN AIR PADA TEMPAT PEMBENTUKAN DEBU PADA TEMPAT PEMBENTUKAN DEBU
F. PENGGUNAAN ALAT PELINDUNG DIRI
C. MENINGKATKAN KAPASITAS KERJA
KESEGARAN JASMANI
TENAGA KERJA
6. MENINGKATKAN MOTIVASI DAN DEDIKASI MENINGKATKAN MOTIVASI DAN DEDIKASI
5. PENERAPAN ERGONOMI PENERAPAN ERGONOMI 6.
MANAJEMEN STRESS DLL 5.
MANAJEMEN STRESS DLL
PROGRAM BERHENTI MEROKOK
PROGRAM BERHENTI MEROKOK
KESEGARAN JASMANI
C. MENINGKATKAN KAPASITAS KERJA 1.
, YANG MENCAKUP :
, YANG MENCAKUP :
GERAKAN HIDUP SEHAT
GERAKAN HIDUP SEHAT
4. PROMOSI KESEHATAN TENAGA KERJA SEPERTI PROMOSI KESEHATAN TENAGA KERJA SEPERTI
3. MENINGKATKAN GIZI TENAGA KERJA MENINGKATKAN GIZI TENAGA KERJA 4.
KERJA 3.
KERJA
2. MENINGKATKAN DERAJAT KESEHATAN TENAGA MENINGKATKAN DERAJAT KESEHATAN TENAGA
CARA PENDIDIKAN DAN LATIHAN 2.
CARA PENDIDIKAN DAN LATIHAN
1. MENINGKATKAN KETRAMPILAN KERJA, DENGAN MENINGKATKAN KETRAMPILAN KERJA, DENGAN
TENAGA KERJA
Menurut Dewan Produktivitas Nasional 1983 : Menurut Dewan Produktivitas Nasional 1983 : Produktivitas mengandung pengertian sikap mental Produktivitas mengandung pengertian sikap mental yang selalu mempunyai pandangan bahwa mutu yang selalu mempunyai pandangan bahwa mutu kehidupan hari ini harus lebih baik dari kemarin dan kehidupan hari ini harus lebih baik dari kemarin dan hari esok lebih baik dari hari ini. hari esok lebih baik dari hari ini. Secara umum pengertian produktivitas yaitu Secara umum pengertian produktivitas yaitu perbandingan antara hasil yang dicapai (output) dg perbandingan antara hasil yang dicapai (output) dg keseluruhan sumber daya yg digunakan (input). keseluruhan sumber daya yg digunakan (input). Formula produktivitas dapat dinyatakan : Formula produktivitas dapat dinyatakan : output atau O output atau O input I input I PRODUKTIVIT AS
EFISIENSI EFISIENSI Efisiensi merupakan suatu ukuran
Efisiensi merupakan suatu ukuran dalam membandingkan penggunaan dalam membandingkan penggunaan masukan (input) yang direncanakan masukan (input) yang direncanakan dengan penggunaan masukan yg dengan penggunaan masukan yg sebenarnya terlaksana. sebenarnya terlaksana.
Pengertian ini lebih berorientasi pada Pengertian ini lebih berorientasi pada
masukan, sedangkan masalah keluaran
masukan, sedangkan masalah keluaran
(output) kurang menjadi perhatian (output) kurang menjadi perhatian utama utama
EFEKTIVITAS EFEKTIVITAS Efektivitas merupakan suatu ukuran yg
Efektivitas merupakan suatu ukuran yg memberikan gambaran seberapa jauh memberikan gambaran seberapa jauh terget dapat tercapai baik secara terget dapat tercapai baik secara kualitas ataupun waktu. Jika kualitas ataupun waktu. Jika prosentase target yg dapat tercapai itu prosentase target yg dapat tercapai itu semakin besar, maka tingkat semakin besar, maka tingkat efektivitas makin tinggi atau efektivitas makin tinggi atau sebaliknya. sebaliknya.
Pengertian ini lebih berorientasi pada Pengertian ini lebih berorientasi pada keluaran (output) keluaran (output)
KUALITAS KUALITAS
Kualitas adalah suatu ukuran yg
Kualitas adalah suatu ukuran yg
menyatakan seberapa jauh telah
menyatakan seberapa jauh telah
dipenuhi berbagai persyaratan, dipenuhi berbagai persyaratan, spesifikasi dan atau harapan spesifikasi dan atau harapan
Skematis efsiensi, efektivitas, kualitas
Skematis efsiensi, efektivitas, kualitas
dan produktivitas
dan produktivitas
Kualitas
Efektivitas
&
&
Efisiensi
Efisiensi
&
&
Kualitas
Kualitas
Kualitas
Hasil Utama
Kualitas
Kualitas
Hasil Sampingan
Hasil Sampingan
Proses Produksi
Proses Produksi
Masukan
Masukan
Hasil Utama
Efektivitas Jadi produktivitas mencakup efisiensi, Jadi produktivitas mencakup efisiensi, efektivitas dan kualitas. efektivitas dan kualitas.
Efisiensi berorientasi pada masukan dan
Efisiensi berorientasi pada masukan dan efektivitas berorientasi pada keluaran. Jadi efektivitas berorientasi pada keluaran. Jadi dapat pula dikatakan bahwa dapat pula dikatakan bahwa pengertiannya pengertiannyaProduktivitas = efektivitas menghasilkan keluaran
Produktivitas = efektivitas menghasilkan keluaran
efisiensi penggunaan masukan
efisiensi penggunaan masukan Produktivitas adalah Produktivitas adalah
Ratio Output dan Input Ratio Output dan Input
5. Bila input Bila input
4.
4. Bila input Bila input
, output
, output
yg jumlah kenaikannya lebih
yg jumlah kenaikannya lebih
besar daripada kenaikan input : produktivitas
besar daripada kenaikan input : produktivitas
5.
: produktivitas
, output
, output
yg jumlah penurunannya lebih
yg jumlah penurunannya lebih
kecil daripada turunnya input : produktivitas
kecil daripada turunnya input : produktivitas
: produktivitas
3. Bila input tetap, output Bila input tetap, output
Variasi perubahan output dan input tersebut
Variasi perubahan output dan input tersebut
akan mempengaruhi tingkatan produktivitas sebagai
akan mempengaruhi tingkatan produktivitas sebagai
berikut :
berikut : 1.
1. Bila input Bila input
, output tetap : produktivitas
, output tetap : produktivitas
2.
3.
2. Bila input Bila input
, output
, output
: produktivitas
: produktivitas
Variasi perubahan output dan input serta
Variasi perubahan output dan input serta
pengaruhnya pada produktivitaspengaruhnya pada produktivitas
digambarkan dalam angka
digambarkan dalam angka
Bentuk Bentuk input input output output produktivitas produktivitas ket ket awal awal
Produktivitas Produktivitas
2,25 krn input tetap, output 2,25 krn input tetap, output
Produktivitas dari 1,2 mjd dari 1,2 mjd
225/100 = 2.25 Produktivitas
225 225/100 = 2.25
100 225
3 100
3
sebesar 60 sebesar 60
10 dan output 10 dan output
2,0 krn input 2,0 krn input
dari 1,2 mjd dari 1,2 mjd
90 90 180 180 180/90 = 2,0 180/90 = 2,0
100 100
2
2
sebesar 20 dan sebesar 20 dan output tetap output tetap
1,5 krn input 1,5 krn input
Produktivitas dari 1,2 mjd dari 1,2 mjd
120/80 = 1,5 Produktivitas
120 120/80 = 1,5
80 120
80
1
1
120/100 = 1,2 120/100 = 1,2
120 120
sebesar 105 sebesar 105 Bentuk Bentuk input input output output produktivitas produktivitas ket ket
4
5
(turunnya input > output)
, output , output
1,47 krn input
dari 1,2 mjd dari 1,2 mjd 1,47 krn input
110/75 = 1,47 Produktivitas Produktivitas
110 110/75 = 1,47
75 110
75
5
4 150
(naiknya output > input)
, output (naiknya output > input)
2,5 krn input , output
dari 1,2 mjd dari 1,2 mjd 2,5 krn input
Produktivitas
375/150 = 2,5 Produktivitas
375 375/150 = 2,5
150 375
(turunnya input > output)
Manfaat peningkatan produktivitas
Manfaat peningkatan produktivitas
pada tingkat individu
pada tingkat individu 1.1. Meningkatnya pendapatan (
Meningkatnya pendapatan ( income) income) dan dan jaminan sosial lainnya. Hal tsb akan jaminan sosial lainnya. Hal tsb akan
memperbesar kemampuan (daya)
memperbesar kemampuan (daya)
untuk membeli barang dan jasa untuk membeli barang dan jasa ataupun ataupun keperluan hidup sehari-hari. keperluan hidup sehari-hari. kesejahteraannya akan kesejahteraannya akan lebih baik. lebih baik.
Bisa juga untuk saving(simpan) dan
Bisa juga untuk saving(simpan) dan
investasi. investasi.
2. Meningkatnya harkat dan martabat serta
2. Meningkatnya harkat dan martabat serta pengakuan terhadap potensi individu pengakuan terhadap potensi individu
3. Meningkatkan motivasi kerja dan
3. Meningkatkan motivasi kerja dan keinginan berprestasi. Kalau ditelaah keinginan berprestasi. Kalau ditelaah sebetulnya terdapat korelasi antara sebetulnya terdapat korelasi antara
peningkatan produktivitas dg perluasan
peningkatan produktivitas dg perluasan
kesempatan kerja walaupun perluasan kesempatan kerja walaupun perluasan kesempatan kerja tersebut mungkin kesempatan kerja tersebut mungkin akan terjadi pada waktu jangka akan terjadi pada waktu jangka panjang panjangMANFAAT PRODUKTIVITAS UNTUK PERUSAHAAN
UNTUK MEMPERKUAT DAYA SAING PERUSAHAAN
MENUNJANG KELESTARIAN DAN PERKEMBANGAN
MENINGKATKAN STANDART HIDUP SEMUA KARYAWAN DAN KELUARGA
MENUNJANG TERWUJUDNYA HUBUNGAN KERJA YANG LEBIH BAIK MEMBANTU PERLUASAN KESEMPATAN KERJA
PENINGKATAN PRODUKTIVITAS
INDIVIDU BERTAMBAHNYA PENDAPATAN NASIONAL UTK INVESTASI MENINGKATNYA KEUNTUNGAN UNTUK EKSPANSI SEBAGIAN PENDAPATAN DITABUNG UNTUK
INVESTASI PERLUASAN KESEMPATAN KERJA
TERIMA KASIH
TERIMA KASIH