ledhok ilining banyu
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
1
LE DHOK ILINING BANYU
Ba l i Ma r a n g Ka su n y a t a n
Rega kaplingan neraka per met er e sangsaya mundhak dhuwur karana
sangsaya akeh uwong kang mbut uhake kecemplung ing kono, nj aluke malah
wis ser t if ikat hak milik kapara ora eman wani mbayar l arang.
Nalika Nuswant ara wis owah saka berkah dadi
papan dhangkaning
pancabakah, lan nalika isining sirah kaya-kaya wis kut ah sarira nj rebabah
ndhepani lemah, manungsa wis rumangsa ora saguh maneh yen kudu t et ep
puguh mikukuh angrengkuh t at a r aharj aning laku kang rinasa rubuh.
Amila ing riki, kawula ingkang sarwa-sar wi cubluk ing panggrait a kepar enga
t umut lumaku sapar an-paran t ambuh lenging sedya anyambungi laksit aning
carit a, mesat anapak gegana miyak mega sumusubing j aladar a madosi
t at alining gesang.
Pambudidayaning kaweruh punika bebasan t iyang ngliwet sekul ipun bot en
kat edha awit kesupen, wekasan t iwas dipunrencangi kangel an bot en saged
ngraosaken sekul ingkang dipunliwet wau.
Panggagasing empan paraning gilig t anpa marsudi ener j ej ering suraosipun
kaweruh punika t amt u saged ambilaeni, prayoginipun sakabehing t umindak
punika bot en sepi ing panimbang lan pet ungan. Andharan ing ngandhap
punika mugi mikant uki minangka kangge nglelimbang lan nenimbang
samukawis.
Tet iyang at heist , sumarambah ngant os ewoning t iyang ingkang kalebet
nggembol cap-capan sepihak OT (organisasi t erl arang), ml iginipun ing
wewengkon bhinneka t unggal ika mriki, t ansah dipunj uwehi, dhipunwaoni,
dipunsod, kasendhon, kadhahwen, kal aknat minangka golonganing par a
iblis l an dhedhemit , pant ese mung cumondhok salawase ing neraka wel.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
2
Kamangka, sadaya manungsa punika wiwit anipun, mula bukanipun, cikal
bakal ipun, rak sami nglenggahi t at aran at heist rumiyin, inggih punika
saking ngorakaken ananing panger an, laj eng net epaken ananing panger an.
Sumangga kersa mirsani malih kalimah sahadat punika ungelipun kados
pundi.
Kuciwanipun, kat hah t iyang ingkang l aj eng angint en ungelipun ingkang
maedahi, dede suraosing kalimah wau, maksud lan pangert osanipun
kalimah wau.
Manawi piwulang agami punika t ansah diemplok ment ah-ment ah, punika
punapa bot en nama kaf ir ut awi musyrik karana langkung milih mangeran
dhat eng t embung-t embung ut awi swant en?
Swara adzan lan pengaj ian provokat if … j iaaan dibant erke sakat oge t enan,
dubleg kupingmu ra urus, bagimu agamu bagiku agamaku kun f a yakun
maka j adil ah gont ok-gont okan klewang-kl ewangan bom kono bom kene…
Taksih ngorakaken ananing pangeran punapa sampun net epaken ananing
pangeran, punika der eng saged kangge pancadan minangka sar ana mbij i
leres, sae l an bot enipun sat unggaling t iyang lan t umindakipun.
Saben t iyang gesang punika ing sadint en-dint enipun sayekt osipun sampun
nindakaken, pal ing bot en saper angan saking piwulang agami, t egesipun ugi
nindakaken ayahaning pangeran, awit anggenipun gesang, ambegan, luwe,
ngant uk, t ilem, t angi, lsp. punika sadaya rak saknj awinipun panguwaosing
manungsa.
Liripun malih, sanadyan t a piyambakipun punika at heist , manawi t iyang
punika bot en remen colong j upuk lan ngapusi punapa dene gawe r aj apat i,
minangka t uladha, punika rak inggih at eges sampun nindakaken piwulang
agami ingkang kebak ing prent ah lan cegah punika?
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
3
Kosokwangsulipun, korupt or ingkang asmanipun nggembol embel-embel
haj i gampil sanget anggen kit a ndumuk ingkang pundi kalebet ing j ej er ing
para buronan punika. Bot en saged dipunselaki malih, MUI lan Depag
sampun kawent ar minangka sat unggaling lembaga paling korup, harat ayah!
Pangert osan ngorakaken lan net epaken (bot en wont en pangeran, kej awi
namung), punika sageda dados pandom anggen kit a nglampahi gesang ing
samadyaning bebr ayan ageng ing alam donya.
Punapa laj eng bot en at eges kamunduran manawi wont en sat unggal ing
t iyang ingkang sewaunipun sampun nat e net epaken ananing pangeran,
laj eng malik mak grembyang ngorakaken ananing pangeran, sok amung
kaj urung karana saking ngrumaosi sampun sugih mbrewu kebak ing
kaweruh pangawikan lan donya br ana?
Bot en namung par a at heist ingkang kebak ing panacad, nanging ugi
kapracayan ingkang percados bil ih sat o kewan t art amt u punika kaanggep
suci ut awi t et uwuhan t art amt u “ ana sing nunggoni” .
Para animist , kar ana sami ngrumaosi minangka sat unggaling sekar ing
t amansar i, bot en kumawant un ndarat uwani j agad kant hi kumalancang
amej ahi sat o kewan punapa dene but arepan anggundhuli alas gung liwang
liwung sakepenake udele dhewe. Napa udele dhewe niku enak?
Animisme t ansah set ya t uhu ngemban dhawuh memayu hayuning bawana,
kados anggumuj eng t el at ipun aj akan “ back t o nat ur e” kaum modernis
ingkang nembeh melek mripat ipun saksampunipun hanyumurubi alam
lingkunganipun sampun dhedhel dhuwel.
Manawi pangeran punika pinit ados anglimput i sabar ang kal ir, kant hi
hanyelaki kapracayan bilih t et uwuhan, sat o kewan, keris, wat u, lsp. punika
ugi anggadhahi roh, punapa bot en at eges kit a ngebir i panguwasaning
pangeran?
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
4
Kula bot en saged hanj awab pit akenan punika, nanging nuwun sewu,
mbokbil ih andharan kula ing ngandhap saged kangge cakot an manawi
badhe ngl elimbang lan nenimbang perkawis agami.
Bangsa Azt ec ing Meksiko ngakeni percados bilih gust i allah kuwi pancen
ana, malah wuj ud pasangan kakung put r i. Dhasar abangan, bangsa Azt ec
bot en sapint ena ngrewes gust i allahipun.
Alesanipun,
kar ana sanget
anggenipun t an kena j inawil,
t an kena
sinawang, t an kena kinaya ngapa, gust i allah punika babarpisan bot en
badhe kasengsem kaliyan gesangipun manungsa.
Amila, sesembahanipun bangsa Azt ec l aj eng t umuj u dhumat eng ingkang
kaanggep langkung prakt is kemawon, kadost a t umut beksan karonsih adhuh
yayi
pepuj aningsun,
nyekar
dhat eng pasar eyanipun
para sepuh
lan
pinisepuh, caos dhaharan l an sesaj en dhat eng dewa sr engenge, dewa udan,
lan sapanunggalanipun.
Bangsa Yunani kuna, sadurunge aku ana, sami percados dhat eng Pant heon,
inggih punika Zeus ingkang angr at oni langit , Poseidon ingkang angrat oni
segant en, lan pangeran samber nyawa Hades ingkang angrat oni j agading
maut lan l elembut .
Mirsani saking KK-nipun, t et iga gust i all ahipun bangsa Yunani wau pranyat a
t aksih nunggil t rah.
Bot en namung t iga, ing mit ologi Yunani ugi t aksih
wont en gust i all ah-gust i allah sanesipun, wuj ud kakung miwah put ri,
ingkang sat unggal l an sanesipun sami ngemban j ej ibahan piyambakpiyambak.
Ing salebet ing bebr ayanipun
sat unggaling bangsa,
manawi
ing riku
padat anipun priyant un put ri namung winat es kadhapuk dados kanca
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
5
wingking, laj eng gust i allahipun ugi wuj ud kakung, namung dhewekan, lan
anggadhahi sipat -sipat ot or it er.
Gust i allah kakung punika saged pinanggih ing agami-agami asal Timur
Tengah, ingkang sewaunipun kalebet t rah bangsa minggat an (nomadic) eh
ngulandara dhing, lan gesangipun gumant ung saking angon wedhus.
Konsep gust i allah kuwi kakung, punika l aj eng t urun t umurun get hok t ular
dhumat eng
anak-boj one,
put une,
bat ure,
t angga
t eparone,
t epung
kuwanuhane, ngant os dumugi sapriki.
Pranat an agami wet on Timur Tengah ugi kaprat elakaken ing t et embungan
sarwa sar wi nglanangi lan golek menange dhewe, wis pokoke wong wedok
kudu manut -nut karo wong lanang. Tundhonipun, sesambet an ant awisipun
priyant un kakung l an put ri ugi mawi pancadan konsep agami punika wau.
Kant hi makat en kula laj eng gadhah pit akenan, unen-unen wong wadon
swarga nunut neraka kat ut punika asli nj awani punapa namung saderma
nurut i kandhane bangsa angon wedhus?
Kawuningana, konsep gust i all ah kuwi put ri, punika saged pinanggih ing
ant awisipun
bangsa-bangsa ingkang ekonominipun
gumant ung sanget
kaliyan sumbang sihipun para wanodya. Panggulawent hahipun para put ra
ing salebet ing bebrayan punika ugi kapasrahaken dhat eng par a wanar a,
bot en nj omplang namung dados t anggel j awabipun par a wanodya.
Konsep gust i all ah punika put ri mal ah kat hah cacahipun dal ah pranat an
bebrayan ingkang bot en ot or it er, punika saged pinanggih ing ant awisipun
bangsa-bangsa olah t et anen wiwit saking Hawaii, Tiongkok, kapuloan
Melanesia l an Polinesia ing salumahing segant en Pasif ik ngant os dumugi
t anah Jawi l an India. Saged kasebat aken ing riki kadost a Mana, Wakonda,
Orenda, Kwan Im, Shiva, Dewi Sri, Nyi Rar a Kidul, lsp.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
6
Udakawis t ahun 1. 300 sader engipun Masehi, bangsa Yahudi t hrut husan
kepanasan minggat ngant os dumugi t anah Kanaan. Ing riku laj eng t umut
olah t et anen.
Rumaos gumant ung sanget kaliyan udan l an minger mingsede kalamangsa,
saha kasuburaning lemah, bangsa Yahudi ugi laj eng t umut manembah
dhat eng gust i all ahe udan, gust i allahe kasuburan, lan gust i allah-gust i
allah sanesipun ingkang dados sesembahanipun bangsa Kanaan warga asl i
wewengkon mriku.
Punika ant awisipun ugi kar ana kaj urung dening raos mbet ahaken kekiyat an
ingkang saged mayungi gesangipun ingkang gumant ung kaliyan olah
t et anen.
Hananging,
nalika negari
Isr ael
saweg nggrengseng ngupaya sageda
manunggilaken bangsa Yahudi ing sal ebet ing brat ayuda lumawan bangsa
Palest ina, gust i allah-gust i allahipun bangsa Kanaan ingkang sampun
dipunadopsi minangka sesembahanipun, punika laj eng dipunbucal kagant os
kaliyan konsep monot heisme Yahudi, Kr ist en, lan Islam, ingkang pancen
nyat a-nyat a cengkah kal iyan kapracayanipun bangsa olah t et anen Kanaan.
Tumraping t et iyang ut awi bangsa ingkang anggadhahi kaweruh linangkung
ing babagan t eknologi kangge ngolah isining alam donya, adhakanipun
laj eng ngrumaosi bil ih piyambakipun punika ndar a t uwaning j agad.
Budaya t lat ah sabrang kilenan ingkang t ansah puguh hanet ebi papakem
ngunggulaken
kaweruh
t eknologi
lan
kapr igelan
nat a undha-usuking
samukawis kangge mbrast ha sakabehing rubeda, anggenipun ngugemi
pranat an agami ugi l aj eng kaingsed-ingsed, kaungsred-ungsred ngant os
mungkred kaanggep namung ngayawar a mbebucal wekdal kewala.
Kosokwangsulipun, t umraping t et iyang ut awi bangsa ingkang kaweruhipun
ing babagan t eknologi t aksih sarwa-sarwi cupet cingkrang, kapar a mal ah
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
7
ngrumaosi
nanging
bilih piyambakipun punika dede r at uning j agad,
minangka per angan saking al am j embar wau.
Tet iyang ut awi bangsa ker e t eknologi punika limrahipun langkung menget
lan rumaket dhat eng sakabehing pr anat an agami kados bot en saged
cemuwil j iniwit mak cet hil saking gesangipun.
Makat en ugi t umraping para ingkang sugih mbrewu ing kaweruh lan donya
brana, ingkang rumaos langkung gadhah daya pangar ibawa lan kekiyat an
kangge nemt okaken kados pundi gesangipun ing wekdal samangke lan ing
t embe, anggenipun asung pambij i wigat os bot enipun pranat an agami
gebyah uyahipun ugi sok langkung ent heng t inimbang para kadang
padhusunan cedhak pacet adoh supermar ket .
Kit a ugi saged ngungak kasunyat an bilih para elit l an par a alit saged
kaplint ir nyawij i lumant ar agami. Kant hi anut grubyug sami t umut ambyuk
angrawuhi upacar a-upacar a agami, ing pangaj ab cinelakna ing suka r ahayu
t inebihna ing godha r encana.
Sembahyang j amaah asung raos aman dhumat eng par a elit , semant en ugi
para al it rumaos bot en kasingkur awit r umaos marem saged kasembadan
sedyanipun gepok-senggol kal iyan para elit ingkang saben dint enipun
bebasan cument hel ing awang-uwung, regol gembokan lawang t ut upan,
mlebu met u nj ero mobil t an kena j inawil.
Saper angan para elit wont en ingkang nj lomprongaken pranat an agami
minangka
wahana
kangge
mahyakaken
bilih
kawont enan
ingkang
sayekt osipun t ansah nj omplang punika wau sageda kaanggep limr ah lan
kat ampi dening para al it ingkang gesangipun t ansah kinemulan papacint raka. Punapa mal ih agami pancen t ansah asung pangaj eng-aj eng bilih
t aksih wont en gesang sasampunipun seda.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
Kant hi
8
pangaj eng-aj eng kados makat en
wau,
ing pangaj ab
sageda
dipunrerabuk t uwuhipun raos t oleran kebak ing pangapura dhumat eng
kawont enan bebrayan ingkang sarwa-sarwi nj omplang punika.
Hla punika r ak at eges kapit adosan dhumat eng wont enipun swarga l an
neraka ngandhut daya pangar ibawa kangge ngiyakaken lan ngiyat aken
nj omplangipun undha-usuking bebr ayan?
Manawi kados makat en, punapa at eges agami ingkang kebak pangimingiming ganj aran swarga neraka punika bot en wont en ginanipun?
Andharan ing inggil wau mugi t rawaca kangge mrat el akaken bilih wigat os
bot enipun agami t umrap gesanging manungsa punika ugi raket keket
supeket
cat hok
manungsa
gawel ipun
ngont rol
alam
kal iyan
lan
al it
l an
bebrayanipun,
agengipun
kasagedaning
kacundhukaken
kaliyan
kabet ahanipun.
Ing salebet ing abad 19, par a sarj ana suj ana nimpuna bangsa sabr ang kilen
sami gadhah panganggep bilih piwulang agami punika kar aosaken sampun
bot en t r ep mal ih, j er sari serat ipun sampun bot en laras t umrap salir ing
j aman.
Ing salaj engipun, para sarj ana wau sami nglairaken pamanggih dal ah
pepenget , bilih ing t embe wingking kamaj engan ilmu-ilmu pangawikan
dangu-dangu t amt u badhe kasil mbr ast ha agami-agami, kant hi pisungsung
kat r angan lan bukt i-bukt i kangge ndumuk perangan-perangan saking mit osmit os l an rit ual-rit ual agami ingkang kaanggep bot en nalar.
We hla koj ur susur kecemplung sumur, pranyat a dumugi wekdal samangke
kapar a t aksih kat hah para ingkang sami hanggondheli r apet pamanggihipun
para sarj ana wau, dipunant ebi kant hi set ya t uhu ngant os kedawa-dawa ula
anggenipun ngrembag perkawis punika. Gust i Allah kok digol eki ngant i
t ekan Milis Jawa, harat ayah!
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
9
Kant hi nyawisaken pandulu bener lan luput t umraping samukawis, ing riki
agami saged dados sar ana kangge pancadan manawi badhe t umapak
j umangkah nglampahi gesang, sageda t et iyang punika pana pundi t umindak
ingkang kint en-kint en bot en nerak ular-ular lan pr anat an bebrayan.
Bot en saged dipunselaki bil ih kaweruh pangawikan pancen sampun kasil
adamel t et iyang melek dhumat eng samukawis ingkang sewaunipun namung
winat es mit os ngayawar a l an rit ual t anpa guna dados ngemu t eges.
Kaweruh pangawikan ugi kasil anggelar gulung miyak wewados agami
ingkang dipunplint ar-plint ir dados sar ana kangge nggayuh kapent ingan
pribadi.
Hananging, kapint er an mawi pancadan nalar samangsa kapengkok dening
pekewed inggih laj eng muspra, ingkang wont en namung bingung t ambuh
ingkang linampahan, t undhonipun ingkang kaest hi namung gandhulanipun,
wangsul malih dhat eng ingkang Tan Kena Kinaya Ngapa.
Tebih saking anj al ari kukut ing agami, kaweruh pangawikan ugi nuwuhaken
masalah-masal ah enggal. Amila bot en nama aeng bilih samangsa manungsa
kapengkok ing pancabaya, inggih banj ur grayah-grayah pados pangayoman
dhumat eng pangeranipun.
Agami t aksih lan bakal t et ep wont en ingkang ngugemi, t ebih saking pej ah
giniles dening kamaj enganing kaweruh pangawikan.
Sangsaya mekar ngrembaka kaweruh-kaweruh pangawikan ngant os saged
ndudul
lint ang ing angkasa,
t uwuhipun
kelompok-kelompok
ugi
badhe sangsaya mekar
f undament alis
ingkang
ngrembaka
ant i-kaweruh
pangawikan, mliginipun kaweruh ingkang mawi cap-capan t lat ah sabr ang
kilen.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
10
Saged kasebat aken ing riki kaum f undament alis wau ant awisipun inggih
punika Muslim Syiah ing Ir an lan umat Nasrani aj aranipun Jerry Falwell
punapa dene Pat Robert son ing Amer ika.
Bot en
winat es
namung
kelompok-kel ompok
f undament alis,
nanging
ast rologi lan okult isme ugi badhe sangsaya ngrembaka kados saged
kapirsanan sumebar ing saindenging kit ha wiwit New York ngant os dumugi
London lan Paris. Makat en ugi mbroj olipun agami lan sekt e-sekt e enggal
kadost a Mormon lan Hare Krishna.
Ancaman globalisasi, AIDS, SARS, f lu manuk, manuke kena f lu, rupiah
sangsaya loyo, krismon, pehaka, gont ok-gont okan pemilu, alas kobong,
banj ir bandang, polusi, lan sadaya perkawis ingkang manungsa bot en
kawawa hangonceki, agami pinit ados dados manggal aning lampah kangge
ngadhepi r aos was sumelang ing samadyaning alang-alang t inebihna saking
sadaya alangan gesang j aman gagr ak enggal.
Nalika manah punika karaosaken sampun j udheg put eg, nalika kuping
punika sumriwing l an mripat punika karaosaken sepet t ur pedhes anyekseni
sangsaya bobroking moral lan nj omplange ekonomi, sart a pr anat an sosial
budaya ingkang sangsaya carut marut t an weruh menyang ngendi parane
kang t inuj u, agami nyawisaken solusinipun sanadyan, mbokmanawi, mung
kadidene pambiwara ngayawara, nanging cet ha or a at eges t anpa guna.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
Oleh : Mas Maskumitir
1
LE DHOK ILINING BANYU
Ba l i Ma r a n g Ka su n y a t a n
Rega kaplingan neraka per met er e sangsaya mundhak dhuwur karana
sangsaya akeh uwong kang mbut uhake kecemplung ing kono, nj aluke malah
wis ser t if ikat hak milik kapara ora eman wani mbayar l arang.
Nalika Nuswant ara wis owah saka berkah dadi
papan dhangkaning
pancabakah, lan nalika isining sirah kaya-kaya wis kut ah sarira nj rebabah
ndhepani lemah, manungsa wis rumangsa ora saguh maneh yen kudu t et ep
puguh mikukuh angrengkuh t at a r aharj aning laku kang rinasa rubuh.
Amila ing riki, kawula ingkang sarwa-sar wi cubluk ing panggrait a kepar enga
t umut lumaku sapar an-paran t ambuh lenging sedya anyambungi laksit aning
carit a, mesat anapak gegana miyak mega sumusubing j aladar a madosi
t at alining gesang.
Pambudidayaning kaweruh punika bebasan t iyang ngliwet sekul ipun bot en
kat edha awit kesupen, wekasan t iwas dipunrencangi kangel an bot en saged
ngraosaken sekul ingkang dipunliwet wau.
Panggagasing empan paraning gilig t anpa marsudi ener j ej ering suraosipun
kaweruh punika t amt u saged ambilaeni, prayoginipun sakabehing t umindak
punika bot en sepi ing panimbang lan pet ungan. Andharan ing ngandhap
punika mugi mikant uki minangka kangge nglelimbang lan nenimbang
samukawis.
Tet iyang at heist , sumarambah ngant os ewoning t iyang ingkang kalebet
nggembol cap-capan sepihak OT (organisasi t erl arang), ml iginipun ing
wewengkon bhinneka t unggal ika mriki, t ansah dipunj uwehi, dhipunwaoni,
dipunsod, kasendhon, kadhahwen, kal aknat minangka golonganing par a
iblis l an dhedhemit , pant ese mung cumondhok salawase ing neraka wel.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
2
Kamangka, sadaya manungsa punika wiwit anipun, mula bukanipun, cikal
bakal ipun, rak sami nglenggahi t at aran at heist rumiyin, inggih punika
saking ngorakaken ananing panger an, laj eng net epaken ananing panger an.
Sumangga kersa mirsani malih kalimah sahadat punika ungelipun kados
pundi.
Kuciwanipun, kat hah t iyang ingkang l aj eng angint en ungelipun ingkang
maedahi, dede suraosing kalimah wau, maksud lan pangert osanipun
kalimah wau.
Manawi piwulang agami punika t ansah diemplok ment ah-ment ah, punika
punapa bot en nama kaf ir ut awi musyrik karana langkung milih mangeran
dhat eng t embung-t embung ut awi swant en?
Swara adzan lan pengaj ian provokat if … j iaaan dibant erke sakat oge t enan,
dubleg kupingmu ra urus, bagimu agamu bagiku agamaku kun f a yakun
maka j adil ah gont ok-gont okan klewang-kl ewangan bom kono bom kene…
Taksih ngorakaken ananing pangeran punapa sampun net epaken ananing
pangeran, punika der eng saged kangge pancadan minangka sar ana mbij i
leres, sae l an bot enipun sat unggaling t iyang lan t umindakipun.
Saben t iyang gesang punika ing sadint en-dint enipun sayekt osipun sampun
nindakaken, pal ing bot en saper angan saking piwulang agami, t egesipun ugi
nindakaken ayahaning pangeran, awit anggenipun gesang, ambegan, luwe,
ngant uk, t ilem, t angi, lsp. punika sadaya rak saknj awinipun panguwaosing
manungsa.
Liripun malih, sanadyan t a piyambakipun punika at heist , manawi t iyang
punika bot en remen colong j upuk lan ngapusi punapa dene gawe r aj apat i,
minangka t uladha, punika rak inggih at eges sampun nindakaken piwulang
agami ingkang kebak ing prent ah lan cegah punika?
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
3
Kosokwangsulipun, korupt or ingkang asmanipun nggembol embel-embel
haj i gampil sanget anggen kit a ndumuk ingkang pundi kalebet ing j ej er ing
para buronan punika. Bot en saged dipunselaki malih, MUI lan Depag
sampun kawent ar minangka sat unggaling lembaga paling korup, harat ayah!
Pangert osan ngorakaken lan net epaken (bot en wont en pangeran, kej awi
namung), punika sageda dados pandom anggen kit a nglampahi gesang ing
samadyaning bebr ayan ageng ing alam donya.
Punapa laj eng bot en at eges kamunduran manawi wont en sat unggal ing
t iyang ingkang sewaunipun sampun nat e net epaken ananing pangeran,
laj eng malik mak grembyang ngorakaken ananing pangeran, sok amung
kaj urung karana saking ngrumaosi sampun sugih mbrewu kebak ing
kaweruh pangawikan lan donya br ana?
Bot en namung par a at heist ingkang kebak ing panacad, nanging ugi
kapracayan ingkang percados bil ih sat o kewan t art amt u punika kaanggep
suci ut awi t et uwuhan t art amt u “ ana sing nunggoni” .
Para animist , kar ana sami ngrumaosi minangka sat unggaling sekar ing
t amansar i, bot en kumawant un ndarat uwani j agad kant hi kumalancang
amej ahi sat o kewan punapa dene but arepan anggundhuli alas gung liwang
liwung sakepenake udele dhewe. Napa udele dhewe niku enak?
Animisme t ansah set ya t uhu ngemban dhawuh memayu hayuning bawana,
kados anggumuj eng t el at ipun aj akan “ back t o nat ur e” kaum modernis
ingkang nembeh melek mripat ipun saksampunipun hanyumurubi alam
lingkunganipun sampun dhedhel dhuwel.
Manawi pangeran punika pinit ados anglimput i sabar ang kal ir, kant hi
hanyelaki kapracayan bilih t et uwuhan, sat o kewan, keris, wat u, lsp. punika
ugi anggadhahi roh, punapa bot en at eges kit a ngebir i panguwasaning
pangeran?
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
4
Kula bot en saged hanj awab pit akenan punika, nanging nuwun sewu,
mbokbil ih andharan kula ing ngandhap saged kangge cakot an manawi
badhe ngl elimbang lan nenimbang perkawis agami.
Bangsa Azt ec ing Meksiko ngakeni percados bilih gust i allah kuwi pancen
ana, malah wuj ud pasangan kakung put r i. Dhasar abangan, bangsa Azt ec
bot en sapint ena ngrewes gust i allahipun.
Alesanipun,
kar ana sanget
anggenipun t an kena j inawil,
t an kena
sinawang, t an kena kinaya ngapa, gust i allah punika babarpisan bot en
badhe kasengsem kaliyan gesangipun manungsa.
Amila, sesembahanipun bangsa Azt ec l aj eng t umuj u dhumat eng ingkang
kaanggep langkung prakt is kemawon, kadost a t umut beksan karonsih adhuh
yayi
pepuj aningsun,
nyekar
dhat eng pasar eyanipun
para sepuh
lan
pinisepuh, caos dhaharan l an sesaj en dhat eng dewa sr engenge, dewa udan,
lan sapanunggalanipun.
Bangsa Yunani kuna, sadurunge aku ana, sami percados dhat eng Pant heon,
inggih punika Zeus ingkang angr at oni langit , Poseidon ingkang angrat oni
segant en, lan pangeran samber nyawa Hades ingkang angrat oni j agading
maut lan l elembut .
Mirsani saking KK-nipun, t et iga gust i all ahipun bangsa Yunani wau pranyat a
t aksih nunggil t rah.
Bot en namung t iga, ing mit ologi Yunani ugi t aksih
wont en gust i all ah-gust i allah sanesipun, wuj ud kakung miwah put ri,
ingkang sat unggal l an sanesipun sami ngemban j ej ibahan piyambakpiyambak.
Ing salebet ing bebr ayanipun
sat unggaling bangsa,
manawi
ing riku
padat anipun priyant un put ri namung winat es kadhapuk dados kanca
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
5
wingking, laj eng gust i allahipun ugi wuj ud kakung, namung dhewekan, lan
anggadhahi sipat -sipat ot or it er.
Gust i allah kakung punika saged pinanggih ing agami-agami asal Timur
Tengah, ingkang sewaunipun kalebet t rah bangsa minggat an (nomadic) eh
ngulandara dhing, lan gesangipun gumant ung saking angon wedhus.
Konsep gust i allah kuwi kakung, punika l aj eng t urun t umurun get hok t ular
dhumat eng
anak-boj one,
put une,
bat ure,
t angga
t eparone,
t epung
kuwanuhane, ngant os dumugi sapriki.
Pranat an agami wet on Timur Tengah ugi kaprat elakaken ing t et embungan
sarwa sar wi nglanangi lan golek menange dhewe, wis pokoke wong wedok
kudu manut -nut karo wong lanang. Tundhonipun, sesambet an ant awisipun
priyant un kakung l an put ri ugi mawi pancadan konsep agami punika wau.
Kant hi makat en kula laj eng gadhah pit akenan, unen-unen wong wadon
swarga nunut neraka kat ut punika asli nj awani punapa namung saderma
nurut i kandhane bangsa angon wedhus?
Kawuningana, konsep gust i all ah kuwi put ri, punika saged pinanggih ing
ant awisipun
bangsa-bangsa ingkang ekonominipun
gumant ung sanget
kaliyan sumbang sihipun para wanodya. Panggulawent hahipun para put ra
ing salebet ing bebrayan punika ugi kapasrahaken dhat eng par a wanar a,
bot en nj omplang namung dados t anggel j awabipun par a wanodya.
Konsep gust i all ah punika put ri mal ah kat hah cacahipun dal ah pranat an
bebrayan ingkang bot en ot or it er, punika saged pinanggih ing ant awisipun
bangsa-bangsa olah t et anen wiwit saking Hawaii, Tiongkok, kapuloan
Melanesia l an Polinesia ing salumahing segant en Pasif ik ngant os dumugi
t anah Jawi l an India. Saged kasebat aken ing riki kadost a Mana, Wakonda,
Orenda, Kwan Im, Shiva, Dewi Sri, Nyi Rar a Kidul, lsp.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
6
Udakawis t ahun 1. 300 sader engipun Masehi, bangsa Yahudi t hrut husan
kepanasan minggat ngant os dumugi t anah Kanaan. Ing riku laj eng t umut
olah t et anen.
Rumaos gumant ung sanget kaliyan udan l an minger mingsede kalamangsa,
saha kasuburaning lemah, bangsa Yahudi ugi laj eng t umut manembah
dhat eng gust i all ahe udan, gust i allahe kasuburan, lan gust i allah-gust i
allah sanesipun ingkang dados sesembahanipun bangsa Kanaan warga asl i
wewengkon mriku.
Punika ant awisipun ugi kar ana kaj urung dening raos mbet ahaken kekiyat an
ingkang saged mayungi gesangipun ingkang gumant ung kaliyan olah
t et anen.
Hananging,
nalika negari
Isr ael
saweg nggrengseng ngupaya sageda
manunggilaken bangsa Yahudi ing sal ebet ing brat ayuda lumawan bangsa
Palest ina, gust i allah-gust i allahipun bangsa Kanaan ingkang sampun
dipunadopsi minangka sesembahanipun, punika laj eng dipunbucal kagant os
kaliyan konsep monot heisme Yahudi, Kr ist en, lan Islam, ingkang pancen
nyat a-nyat a cengkah kal iyan kapracayanipun bangsa olah t et anen Kanaan.
Tumraping t et iyang ut awi bangsa ingkang anggadhahi kaweruh linangkung
ing babagan t eknologi kangge ngolah isining alam donya, adhakanipun
laj eng ngrumaosi bil ih piyambakipun punika ndar a t uwaning j agad.
Budaya t lat ah sabrang kilenan ingkang t ansah puguh hanet ebi papakem
ngunggulaken
kaweruh
t eknologi
lan
kapr igelan
nat a undha-usuking
samukawis kangge mbrast ha sakabehing rubeda, anggenipun ngugemi
pranat an agami ugi l aj eng kaingsed-ingsed, kaungsred-ungsred ngant os
mungkred kaanggep namung ngayawar a mbebucal wekdal kewala.
Kosokwangsulipun, t umraping t et iyang ut awi bangsa ingkang kaweruhipun
ing babagan t eknologi t aksih sarwa-sarwi cupet cingkrang, kapar a mal ah
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
7
ngrumaosi
nanging
bilih piyambakipun punika dede r at uning j agad,
minangka per angan saking al am j embar wau.
Tet iyang ut awi bangsa ker e t eknologi punika limrahipun langkung menget
lan rumaket dhat eng sakabehing pr anat an agami kados bot en saged
cemuwil j iniwit mak cet hil saking gesangipun.
Makat en ugi t umraping para ingkang sugih mbrewu ing kaweruh lan donya
brana, ingkang rumaos langkung gadhah daya pangar ibawa lan kekiyat an
kangge nemt okaken kados pundi gesangipun ing wekdal samangke lan ing
t embe, anggenipun asung pambij i wigat os bot enipun pranat an agami
gebyah uyahipun ugi sok langkung ent heng t inimbang para kadang
padhusunan cedhak pacet adoh supermar ket .
Kit a ugi saged ngungak kasunyat an bilih para elit l an par a alit saged
kaplint ir nyawij i lumant ar agami. Kant hi anut grubyug sami t umut ambyuk
angrawuhi upacar a-upacar a agami, ing pangaj ab cinelakna ing suka r ahayu
t inebihna ing godha r encana.
Sembahyang j amaah asung raos aman dhumat eng par a elit , semant en ugi
para al it rumaos bot en kasingkur awit r umaos marem saged kasembadan
sedyanipun gepok-senggol kal iyan para elit ingkang saben dint enipun
bebasan cument hel ing awang-uwung, regol gembokan lawang t ut upan,
mlebu met u nj ero mobil t an kena j inawil.
Saper angan para elit wont en ingkang nj lomprongaken pranat an agami
minangka
wahana
kangge
mahyakaken
bilih
kawont enan
ingkang
sayekt osipun t ansah nj omplang punika wau sageda kaanggep limr ah lan
kat ampi dening para al it ingkang gesangipun t ansah kinemulan papacint raka. Punapa mal ih agami pancen t ansah asung pangaj eng-aj eng bilih
t aksih wont en gesang sasampunipun seda.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
Kant hi
8
pangaj eng-aj eng kados makat en
wau,
ing pangaj ab
sageda
dipunrerabuk t uwuhipun raos t oleran kebak ing pangapura dhumat eng
kawont enan bebrayan ingkang sarwa-sarwi nj omplang punika.
Hla punika r ak at eges kapit adosan dhumat eng wont enipun swarga l an
neraka ngandhut daya pangar ibawa kangge ngiyakaken lan ngiyat aken
nj omplangipun undha-usuking bebr ayan?
Manawi kados makat en, punapa at eges agami ingkang kebak pangimingiming ganj aran swarga neraka punika bot en wont en ginanipun?
Andharan ing inggil wau mugi t rawaca kangge mrat el akaken bilih wigat os
bot enipun agami t umrap gesanging manungsa punika ugi raket keket
supeket
cat hok
manungsa
gawel ipun
ngont rol
alam
kal iyan
lan
al it
l an
bebrayanipun,
agengipun
kasagedaning
kacundhukaken
kaliyan
kabet ahanipun.
Ing salebet ing abad 19, par a sarj ana suj ana nimpuna bangsa sabr ang kilen
sami gadhah panganggep bilih piwulang agami punika kar aosaken sampun
bot en t r ep mal ih, j er sari serat ipun sampun bot en laras t umrap salir ing
j aman.
Ing salaj engipun, para sarj ana wau sami nglairaken pamanggih dal ah
pepenget , bilih ing t embe wingking kamaj engan ilmu-ilmu pangawikan
dangu-dangu t amt u badhe kasil mbr ast ha agami-agami, kant hi pisungsung
kat r angan lan bukt i-bukt i kangge ndumuk perangan-perangan saking mit osmit os l an rit ual-rit ual agami ingkang kaanggep bot en nalar.
We hla koj ur susur kecemplung sumur, pranyat a dumugi wekdal samangke
kapar a t aksih kat hah para ingkang sami hanggondheli r apet pamanggihipun
para sarj ana wau, dipunant ebi kant hi set ya t uhu ngant os kedawa-dawa ula
anggenipun ngrembag perkawis punika. Gust i Allah kok digol eki ngant i
t ekan Milis Jawa, harat ayah!
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
9
Kant hi nyawisaken pandulu bener lan luput t umraping samukawis, ing riki
agami saged dados sar ana kangge pancadan manawi badhe t umapak
j umangkah nglampahi gesang, sageda t et iyang punika pana pundi t umindak
ingkang kint en-kint en bot en nerak ular-ular lan pr anat an bebrayan.
Bot en saged dipunselaki bil ih kaweruh pangawikan pancen sampun kasil
adamel t et iyang melek dhumat eng samukawis ingkang sewaunipun namung
winat es mit os ngayawar a l an rit ual t anpa guna dados ngemu t eges.
Kaweruh pangawikan ugi kasil anggelar gulung miyak wewados agami
ingkang dipunplint ar-plint ir dados sar ana kangge nggayuh kapent ingan
pribadi.
Hananging, kapint er an mawi pancadan nalar samangsa kapengkok dening
pekewed inggih laj eng muspra, ingkang wont en namung bingung t ambuh
ingkang linampahan, t undhonipun ingkang kaest hi namung gandhulanipun,
wangsul malih dhat eng ingkang Tan Kena Kinaya Ngapa.
Tebih saking anj al ari kukut ing agami, kaweruh pangawikan ugi nuwuhaken
masalah-masal ah enggal. Amila bot en nama aeng bilih samangsa manungsa
kapengkok ing pancabaya, inggih banj ur grayah-grayah pados pangayoman
dhumat eng pangeranipun.
Agami t aksih lan bakal t et ep wont en ingkang ngugemi, t ebih saking pej ah
giniles dening kamaj enganing kaweruh pangawikan.
Sangsaya mekar ngrembaka kaweruh-kaweruh pangawikan ngant os saged
ndudul
lint ang ing angkasa,
t uwuhipun
kelompok-kelompok
ugi
badhe sangsaya mekar
f undament alis
ingkang
ngrembaka
ant i-kaweruh
pangawikan, mliginipun kaweruh ingkang mawi cap-capan t lat ah sabr ang
kilen.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir
10
Saged kasebat aken ing riki kaum f undament alis wau ant awisipun inggih
punika Muslim Syiah ing Ir an lan umat Nasrani aj aranipun Jerry Falwell
punapa dene Pat Robert son ing Amer ika.
Bot en
winat es
namung
kelompok-kel ompok
f undament alis,
nanging
ast rologi lan okult isme ugi badhe sangsaya ngrembaka kados saged
kapirsanan sumebar ing saindenging kit ha wiwit New York ngant os dumugi
London lan Paris. Makat en ugi mbroj olipun agami lan sekt e-sekt e enggal
kadost a Mormon lan Hare Krishna.
Ancaman globalisasi, AIDS, SARS, f lu manuk, manuke kena f lu, rupiah
sangsaya loyo, krismon, pehaka, gont ok-gont okan pemilu, alas kobong,
banj ir bandang, polusi, lan sadaya perkawis ingkang manungsa bot en
kawawa hangonceki, agami pinit ados dados manggal aning lampah kangge
ngadhepi r aos was sumelang ing samadyaning alang-alang t inebihna saking
sadaya alangan gesang j aman gagr ak enggal.
Nalika manah punika karaosaken sampun j udheg put eg, nalika kuping
punika sumriwing l an mripat punika karaosaken sepet t ur pedhes anyekseni
sangsaya bobroking moral lan nj omplange ekonomi, sart a pr anat an sosial
budaya ingkang sangsaya carut marut t an weruh menyang ngendi parane
kang t inuj u, agami nyawisaken solusinipun sanadyan, mbokmanawi, mung
kadidene pambiwara ngayawara, nanging cet ha or a at eges t anpa guna.
www.alangalangkumitir.wordpress.com
Oleh : Mas Maskumitir