Seleksi Calon Anggota Pengganti Pimpinan KPK.

EPUTAR INDONESIA

SRQPONMLKJIHGFEDCBA

o

o CBA

S e n in

2
18

17
O Ja n

S e la s a



o


R a bu

CD

4
6
5
20
21 ·22

3
19

o

O P eb

O Apr


M a r

8
23

0M ei

o

K a m is

o

S a b tu

M in g g u

10
11
12

13
14
15
25
26
27
28
29
3 0

9

24


O Jun

o

Jum a t


Jut

O Ags

O Sep

O O kt

O N ov

31

O D es

Seleksi CalonAnggo a
Pengganti Pimpinan K

FE


ja b a ta n n y a .






S e la in m a s a ja b a ta n

.<

d a ri c a lo n

G u ru B e s a r H u k u m

te rp ilih a n g g o ta p e n g g a n ti p im p in -

P id a n a U n iv e r s ita s

a n K P K i n i p u n ,m a s i h a d a


P a d ja ja r a n

an pendapat

a n ta ra

p e rb e d a -

p e m e rin ta h

d a n D P R . S e le k s ik a liin ih a n y a
e le k s i c a lo n p im p in a n

S

k a li

in i


b e rb e d a

KPK

tu ju a n

m e m ilih

b e r-

d a n m e n e ta p k a n

s a tu c a lo n a n g g o ta p e n g g a n ti

dengan

s e le k s i p im p in a n K P K jilid I

p im -


d a n j i l i d IT k a r e n a

s e le k s i in i te r-

tu a K P K te rp ilih

p a k s a d ila k s a n a k a n

a k ib a t d ite ta p -

s a ri d a ri d u a c a lo n y a n g d iu s u lk a n

k a n n y a A n ta s a ri A z h a r s e b a g a i te r-

p e m e rin ta h

d a k w a /te rh u k u m

a y a t(1 3 )U U K P K .


o le h P e n g a d ila n
S e la ta n . S e s u a i P a -

N e g e ri J a k a rta

sa l 3 3 U n d a n g -U n d a n g

(U U ) N o m o r

p e n g g a n ti

A n ta -

s e s u a i b u n y i P a s a l3 0

S a a t in i c a lo n lo lo s s e le k s i a d m in is tra tif

lu ru h c a lo n a k a n m e n ja la n k a n

rin ta h


in te g rita s ,

m e la k u k a n

se-

le k s i u n tu k m e n c a ri c a lo n a n g g o ta
p im p in a n

p e n g g a n ti

K PK , bukan

c a lo n a n g g o ta p im p in a n K P K .
K e te n tu a n

m akan

m e-


a g a r p ro s e s p e n c a ri-

a n c a lo n a n g g o ta
dengan

c a lo n a n g g o ta

p e n g g a n ti
p ro se s

d is a -

K P K te r-

te s

b e la k a n g s o s ia l,

P a n itia

S e le k s i

C a p im

K P K k a li in i d ib a n d in g k a n

k o lo g is y a n g b e rd a m p a k

tiv ita s p im p in a n

K P K -se su a i

n a n tio to m a tis m e n d u d u k ija b a ta n

( 1 1 ) U U K P K .D i d a l a m U U K P K d i -

k e tu a

te n tu k a n

s e ja la n

p e n e ta p a n

lim a

c a lo n

p im p in a n

K P K o le h D P R d a ri s e p u lu h
p im p in a n y a n g

d iu s u lk a n p e m e rin -

ta h . K e m u d ia n

D P R m e m ilih

m e n e ta p k a n
keem pat

se o ra n g

a n g g o ta

k e tu a

la in n y a

s e p e r ti p a d a k a s u s

c a ra in i tid a k

p rin s ip

te rh a d a p

d e n g a n r is ik o

c a lo n te rp ilih

K P K k a re n a

p e titio n "

c a lo n

b a h a y a s e r iu s

bu-

P a s a l 2 9 ,P a s a l 3 0 a y a t ( 1 0 ) ,d a n a y a t

dengan

ancam andan

d a n k o le k -

s e m a n g a t,

" fa i r

A n ta s a r i, B ib it, d a n

com -

p im p in a n

s a a t in i d i m a n a te rp ilih n y a

C h a n d ra .

KPK
k e tu a

K P K k e tik a itu d iik u tio le h s e lu ru h
a n g g o ta

dan

o ra n g ) y a n g d ip ilih d a n d ite ta p k a n

danhukum

D P R d a la m s id a n g te rb u k a .

tn e n g ik u ts e rta k a n

w a k il k e tu a .

p im p in a n

KPK

S o lu s i d a ri p e rs o a la n p s ik o lo g is

dan

s e la k u

K e d u a ,c a r a i n i j u g a

(lim a

b e rte n ta n g -

d i a ta s a d a la h :

an dengan bunyi P asa133 U U K P K

s e b a g a ia n g g o ta

yang hanya m enegaskan

a n m e n g ik u ti

p e n g g a n tia n )

a n y a n g b e rs ifa t

te n tu d a p a t b e rja la n

m u lu s ta n p a h a m b a ta n
p s ik o lo g is

dan dam pak

b a g i k e lim a

K P K te rm a s u k

is i k e k o s o n g a n

p e n g g a n ti

a n g g o ta p e n g g a n ti

m e rta

p im p in a n

p im p in a n
K e tig a ,

lih a n d a n p e n e ta p a n

s e o ra n g k e tu a n y a .

N a m u n , d a la m p ro s e s s e le k s i c a lo n
s a a t in i a k a n m e n im b u lk a n

a d h o c u n tu k

k a n k e tu a K P K .

p im p in a n

KPK

p e rs o a l-

p e rn ilih -

m enduduki

K PK , buc a ra p e m i-

c a lo n a n g g o ta

p im p in a n

K P K b e rte n ta n g a n

m eng-

yang

ja b a ta n
dengan

s e rta

p e n g g a n ti p im p in -

ta p a n k e tu a K P K .
ta h m e n g e lu a rk a n

n e ta p a n

c a lo n

k e tu a

bungan

dengan

s o n g a n a n g g o ta p im p in a n

K P K se-

h in g g a s e lu ru h p im p in a n

K P K te r-

ta k o le k tiv ita s

p im p in a n

p in a n

la m s is a w a k tu

(s a tu ta h u n )

p im se c a ra

k o le k tif.

in i u n tu k

Unpad

2010

d e n g a n s e le k s i

dapat

p ro s e s p e m ilih a n
k e tu a K P K s e c a ra

Hum as

sehukeko-

sem a-

k a li

K lip in g

KPK

p e n g is ia n

m a s u k y a n g te rp ilih

m asa

penedan pe-

k e tu a

k e p u tu s a n

K P K d ila k s a n a k a n

p e m e rin -

p e rp p u

p e m ilih a n

n g a t d a n jiw a d i b a lik k e te n tu a n

K PK da-

dan pene-

K edua,

ta p a n p ro s e d u r

y a n g m e w a jib k a n

te r-

p im -

y a n g te rp ilih

p e m ilih a n

h a d a p s e m a n g a t d a n s o lid a rita s s e r-

a n p s ik o lo g is y a n g b e rd a m p a k

p e r ta m a ,

s e lu ru h

p in a n K P K , te rm a s u k

k e a d a a n n o rm a l (ta n p a d ip e rlu k a n

B u n y ik e te n tu a n te rs e b u td a la m

dan

p o litik , ju g a d a r i

te rh a d a p

p e r ta m a ,

dan

e k o n o m i,

dengan

p a n s e l y a n g la m p a u . P e rs o a la n p s i-

te rja d i jik a :

ta t a c a ra p e m ilih a n

d a r i k r o n i k o r u p to r
d a r i b e r b a g a i la ta r

k e tu a K P K s e s u a i b u n y i k e te n tu a n

d a n p e n e ta p a n

d a r i p e r la w a n a n

d u a o ra n g c a lo n s a ja . B e ta p a s u lit-

a y a t(5 ) U U K P K -b a k a l

p e m ilih a n

tid a k a k a n b e r h e n ti

dan w aw an-

n y iP a s a l2 1

m asuk

y a n g a k a n d a ta n g

c a ra fin a l s e h in g g a a k a n d ip e ro le h

s o lid a rita s ,

p e n c a ria n

p im p in a n

m a k a la h ,

n y a k e rja

p a s a l te rs e b u t

m e rin ta h k a n

d a la m lim a ta h u n

se b a n y a k 1 7 5 o ra n g . S e -

3 0 T a h u rr 2 0 0 2 te n ta n g K P K , p e m e d iw a jib k a n

P im p in a n K P K

p in a n K P K y a n g lo w o n g , y a itu k e -

m e n g ik u ti

d a n p e n e ta p a n
fa i r

d a n a d il.

S e la in itu , p e rp p u
k e lu a rk a n

te rs e b u t

d id a s a rk a n

b a n g a n b a h w a s o lid a rita s
m a n g a t k e b e rsa m a a n
a m b il k e p u tu s a n
h a ru s

te ta p

m e n g a m b il

d i-

a ta s p e rtim dan se-

u n tu k m e n g -

se c a ra

k o le k tif

te rp e lih a ra

d a la m

k e p u tu s a n

y a n g b e r-

m ilik i p im p in a n K P K b e rd a s a rk a n
UU

KPK

yang

re n ta n

"abuse of power"

te rh a d a p

d a n re n ta n

te r-

h a d a p p ra k tik k o ru p s i

(power tends

to corrupt).

K P K d a la m

P im p in a n

lim a ta h u n y a n g a k a n d a ta n g tid a k
akan

b e rh e n ti

d a ri

p e rla w a n a n

s ifa t s tra te g is .

A p a la g i p im p in a n

d a ri k ro n i k o ru p to r

K PK ke depan

akan m enghadapi

la ta r b e la k a n g s o s ia l, e k o n o m i, d a n

ta n ta n g a n

y a n g s a n g a t b e ra t, y a itu

m enghadapi

b e rb a g a i

ru p s i m u ltia s p e k
p e n y e le n g g a ra
m u a ta n

kasus

ko-

d a n k e te rlib a ta n
n e g a ra y a n g sa ra t

k e p e n tin g a n

kekuasaan

d a n p o litik .

ju g a

K P K s e b a ik n y a

la ta r b e la k a n g
n g a la m a n

h a ru s

hukum

pada

kasus

A n ta s a ri,

B ib it, d a n

C h a n d ra .
P e n g a m a ta n

y a n g m e n d a la m

g e ra k a n

a n tik o ru p s i

b e r-

le m b a g a

K P K sa-

in d e p e n d e n

k a n b a h w a g e ra k a n

m e m b u k ti-

(floating)

ngam bang
m e m p e ro le h

dan

b e lu m

dukungan

p o litik

y a n g k u a t d a n m e n y e lu ru h

k e tu a K P K . K a re n a itu , s e la in s y a -

d a ri e k s e k u tif

ra t in te g rita s

k e c u a li

d a n k e ju ju ra n ,

ju g a

d a n p e n g a la m a n

m aupun

b a ik

le g is la tif,

d a ri L S M te rte n tu

K o n d is i

e u fo ria

di

in i m a s ih m e -

n g a t te k n is a p a la g i u n tu k ja b a ta n

s y a ra t k e a h lia n

dan

In d o n e s ia d a n k in e rja K P K s e b a g a i

dengan pe-

p im p in a n

ancam an

d e n g a n ris ik o s e p e rti

p im -

m in im a l 1 0 ta h u n k a re -

n a p e k e rja a n

d a ri

b a h a y a s e riu s

te rh a d a p

C a lo n a n g g o ta p e n g g a n ti
p in a n

p o litik ,

d a ri b e rb a g a i

s a ja .

keem asan

KPK

d a la m b id a n g h u k u m

a c a ra p id a n a

jilid I tid a k

m in im a l

tid a k

w u ju d k a n o le h K P K jilid IT k a re n a

1 0 ta h u n

dapat

b e rb a g a i

d ita w a r-ta w a r la g i.
A p a la g i k e b e rh a s ila n
K P K s a n g a t te rg a n tu n g

k in e rja

te rp e lih a ra

d a n te r-

b a tu k e rik il d a n ra n ja u

y a n g d ih a d a p i.

d a ri p e m a -

S e la in s e tu m p u k p e rs o a la n k a -

h a m a n h a l-h a l y a n g b e rs ifa t te k n is

s u s k o ru p s i y a n g te n g a h d is e le s a i-

hukum

k a n p im p in a n K P K d a n y a n g a k a n

a c a ra p id a n a

m a te riil

dan hukum

U U N o 3 1 /1 9 9 9 y a n g d i-

d ih a d a p i,

w a ja r

s a ja

pem e-

rin ta h

N o 2 8 /1 9 9 9 te n ta n g P e n y e le n g g a ra

g u n a n y a m e m ilih c a lo n p e n g g a n ti

N e g a ra

p im p in a n

yang

B e rs ih

dan

B ebas

K K N ; U U N o 1 5 /2 0 0 2 y a n g d iu b a h
d e n g a n U U N o 2 5 / 2 0 0 3 t e n t a n g 'I i n d a k P id a n a

P e n c u c ia n

U ang dan

b e rp e n d a p a t

jik a

u b a h d e n g a n U U N o 2 0 /2 0 0 1 , U U

ja b a ta n

K P K h a n y a u n tu k m a s a

- a p a k a h p e m e rin ta h
m e m ilik i

k e te n tu a n

m e n g e lu a rk a n

U U P asar

M o d a l, s e rta u n d a n g -u n d a n g
y a n g b e rk a ita n

la in

dengan keuangan

A ta s d a s a r itu , b a g i c a lo n p e n g ik u t s e le k s i, tid a k a d a is tila h c o b a -

¥

n y a l1 0 b

p e m e rin ta h

s o a l in i?
tid a k

p e rp p u

p e rlu

u n tu k m e -

n y e le s a ik a n n y a ?
P e rp p u

se c a ra

le b ih m e n ja m in

k o n s titu s io n a l

k e p a s tia n

hukum

d a n tid a k m e la n g g a r U U K P K d a ri

n e g a ra .

coba

dan D PR akan

k e s e p a k a ta n

A pakah

p a ja k a n , U U P e rb a n k a n ,

ada

s a tu ta h u n . M a s a la h n y a ,

u n d a n g -u n d a n g la in y a n g m e m ilik i
p id a n a s e p e rti U U P e r-

tid a k

p e ru n tu n g a n

a p a la g i h a -

~eeker" a t a u m e n c a r i

popu-

p a d a s e k e d a r k e s e p a k a ta n
k h a w a tirk a n

y a n g d i-

a k a n m e m ic u u ji m a -

te rie l k e M A a ta u d ie k s e p s i k a re n a
p e n e ta p a n

m a s a ja b a ta n

y a n g ti-

la rita s . A p a la g i jik a m e lih a t tu g a s

d a k m e m ilik ila n d a s a n

p e ru n d a n g -

d a n w e w e n a n g lu a r b ia s a y a n g d i-

u n d a n g a n y a n g b e rla k u . (* )