ddi documentation bahasa 65

Kat alog D at am ik ro - Bad an Pu sat St at ist ik

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja
Nasion al 1 9 8 6
Lap oran d it u lis p ad a: Nov em b er 1 3 , 2 0 1 4

Ku n ju n g i d at a k at alog k am i d i: h t t p ://rep osit ory .b p s.g o.id /m ik rod at a/in d ex .p h p

1

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

Gam baran
I d en t i f i k asi
N OM OR ID
0 0 -SAKERNAS-1 9 8 6 -M1

V er si
D ES K R I P S I V ER S I
v 0 1 : d at a m en t ah d ip eroleh d ari BPS


TAN GGAL PROD U KSI
1986

Gam b ar an
A BS T R A K
Su rv ei Ten ag a Kerja Nasion al (SAKERNAS) ad alah su rv ei y an g d id esain u n t u k m en d ap at k an g am b aran u m u m d ari
k et en ag ak erjaan d an ju g a u n t u k m em ah am i ap ak ah ad a p eru b ah an d ari st ru k t u r t en ag a k erja an t ar p eriod e p en cacah an .
Sejak su rv ei d im u lai p ad a 1 9 7 6 , t elah m elalu i seran g k aian p eru b ah an m elip u t i cak u p an n y a, frek u en si p en cacah an , ju m lah
sam p el ru m ah t an g g a y an g d iik u t k an , d an t ip e in form asi y an g d ik u m p u lk an . Su rv ei in i ad alah su m b er t erb esar d an p alin g
d ip ercay a m en g en ai d at a k et en ag ak erjaan d i In d on esia. Un t u k set iap ru m ah t an g g a y an g t erp ilih , in form asi u m u m
m en g en ai k on d isi d ari set iap ru m ah t an g g a m elip u t i n am a, h u b u n g an d en g an k ep ala ru m ah t an g g a (KRT), jen is k elam in ,
d an u sia d it an y ak an . An g g ot a ru m ah t an g g a (ART) b eru sia 1 0 t ah u n at au leb ih ak an d it an y ak an leb ih lan ju t t en t an g st at u s
p erk aw in an , p en d id ik an d an st at u s k et en ag ak erjaan n y a.
SAKERNAS d it u ju k an u n t u k m en g u m p u lk an in form asi y an g m em en u h i t ig a t u ju an : 1 . Ket en ag ak erjaan b erd asar p en d id ik an ,
jam k erja, k lasifik asi in d u st ri d an st at u s p ek erjaan , 2 . Tin g k at p en g an g g u ran d an set en g ah p en g an g g u ran b erd asar
k arak t erist ik y an g b erb ed a d an u p ay an y a d alam p en carian p ek erjaan , 3 . Pop u lasi u sia k erja y an g t id ak d alam an g k at an
k erja (m isaln y a sed an g sek olah , m en g u ru s ru m ah t an g g a d an lain -lain ).
D at a y an g d ik u m p u lk an p ad a SAKERNAS t riw u lan an 1 9 8 6 , m en cak u p selu ru h p rop in si d i In d on esia d en g an ju m lah sam p el
sek it ar 6 5 ,4 4 0 ru m ah t an g g a d ari selu ru h p rov in si, b aik d i d aerah p erk ot aan m au p u n p erd esaan , d an d at a rep resen t at if
h in g g a t in g k at p rop in si. D at a ru m ah t an g g a u t am a d iam b il d ari h asil p en cacah an k u esion er Kor SAK8 6 -AK.


JEN I S D A T A
Sam p le su rv ey d at a

U N I T A N A LI S I S
In d iv id u

Ru an g L i n g k u p
CA T A T A N
In form asi k et en ag ak erjaan y an g d ik u m p u lk an d alam Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al b erasal d ari in d iv id u an g g ot a ru m ah
t an g g a b eru sia 1 0 t ah u n k e at as, n am u n d at a y an g ak an d it ab u lasik an ad alah d at a y an g m en cak u p u sia 1 5 t ah u n k eat as
(u sia k erja). D at a in d iv id u p ad a an g g ot a ru m ah t an g g a t erd iri d ari:
1 . Id en t ifik asi An g g ot a: n am a, h u b u n g an d en g an k ep ala ru m ah t an g g a, jen is k elam in , u sia, st at u s p erk aw in an d an t in g k at
p en d id ik an . Keg iat an selam a sem in g g u t erak h ir: b ek erja (set id ak n y a sat u jam selam a sem in g g u ), sem en t ara t id ak b ek erja,
m en cari p ek erjaan , sek olah , m elak u k an p ek erjaan ru m ah t an g g a, d an lain -lain (p en siu n an , lu m p u h , d ll).
2 . Bag i m erek a y an g b ek erja d an u n t u k sem en t ara t id ak b ek erja t et ap i m em ilik i p ek erjaan (sep ert i cu t i): m erek a d it an y a
m en g en ai h ari k eselu ru h an b ek erja u n t u k p ek erjaan u t am a m erek a , t ot al ju m lah jam k erja, in d u st ri, p ek erjaan , st at u s
p ek erjaan , d an u p ah t ot al / g aji d alam seb u lan .

2


In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

3 . Bag i m erek a y an g sed an g m en cari p ek erjaan : m erek a d it an y a alasan u t am a u n t u k m en cari p ek erjaan , jen is u p ay a d alam
m en cari p ek erjaan , d u rasi m en cari p ek erjaan , d an jen is p ek erjaan (p en u h at au p aru h w ak t u ).
Kon sep d an d efin isi y an g d ig u n ak an d alam p en g u m p u lan d at a k et en ag ak erjaan oleh BPS t id ak b eru b ah sejak 1 9 7 6 , k ecu ali
u n t u k k on sep p en g an g g u ran t erb u k a d an st at u s p ek erjaan , m u lai t ah u n 2 0 0 1 m en g alam i p erlu asan . Pad a SAKERNAS 2 0 0 0
d an seb elu m n y a d efin isi p en g an g g u ran ad alah an g k at an k erja y an g t id ak b ek erja/t id ak m em p u n y ai p ek erjaan d an y an g
sed an g m en cari p ek erjaan . Nam u n , p ad a t ah u n 2 0 0 1 d efin isi t erseb u t d it am b ah d en g an m en cak u p an g k at an k erja y an g
sed an g m em p ersip k an u sah a, y an g m em p u n y ai p ek erjaan t et ap i b elu m m u lai b ek erja, sert a an g k at an k erja y an g t id ak
m en cari p ek erjaan k aren a m erasa t id ak m u n g k in m en d ap at k an p ek erjaan . Kon sep d an d efin isi y an g d ig u n ak an d alam
p en g u m p u lan d at a k et en ag ak erjaan m elalu i SAKERNAS oleh Bad an Pu sat St at ist ik (BPS) ad alah " Th e Lab or Force Con cep t "
y an g d isaran k an oleh In t ern at ion al Lab or Org an izat ion (ILO) an t ara lain :
- An g k at an k erja ad alah p en d u d u k u sia k erja (1 5 t ah u n d an leb ih ) y an g b ek erja, at au p u n y a p ek erjaan n am u n sem en t ara
t id ak b ek erja d an p en g an g g u ran .
- Bek erja ad alah k eg iat an ek on om i y an g d ilak u k an oleh seseoran g d en g an m ak su d m em p eroleh at au m em b an t u
m em p eroleh p en d ap at an at au k eu n t u n g an , p alin g sed ik it 1 jam (t id ak t erp u t u s) d alam sem in g g u y an g lalu .
- Pen g an g g u ran m elip u t i an g k at an k erja y an g t id ak b ek erja/t id ak m em p u n y ai p ek erjaan at au sed an g m en cari p ek erjaan
(d efin isi p en g an g g u ran in i d ip ak ai p ad a SAKERNAS 2 0 0 0 d an seb elu m n y a).
- Set en g ah p en g an g g u r ad alah m erek a y an g b ek erja d i b aw ah jam k erja n orm al (k u ran g d ari 3 5 jam sem in g g u ), d an m asih

m en cari p ek erjaan at au m asih b ersed ia m en erim a p ek erjaan (d ah u lu d iseb u t set en g ah p en g an g g u ran t erp ak sa).
- Ju m lah jam k erja selu ru h p ek erjaan ad alah lam an y a w ak t u d alam jam y an g d ig u n ak an u n t u k b ek erja d ari selu ru h p ek erjaan ,
t id ak t erm asu k jam k erja ist irah at resm i d an jam k erja y an g d ig u n ak an u n t u k h al-h al d i lu ar p ek erjaan selam a sem in g g u
y an g lalu .
- Lap an g an u sah a* ad alah b id an g k eg iat an d ari p ek erjaan /u sah a/p eru sah aan /k an t or t em p at seseoran g b ek erja.
- Jen is p ek erjaan /jab at an * * ad alah m acam p ek erjaan y an g d ilak u k an oleh seseoran g at au d it u g ask an k ep ad a seseoran g
y an g sed an g b ek erja at au y an g sem en t ara t id ak b ek erja.
- St at u s p ek erjaan ad alah st at u s k ed u d u k an seseoran g d alam p ek erjaan at au ak t iv it as b isn is y an g d ijalan in y a (u n t u k
SAKERNAS 2 0 0 0 d an seb elu m n y a b elu m m en am b ah k an p ek erja b eb as d i p ert an ian d an p ek erja b eb as d i n on p ert an ian p ad a
d efin isi st at u s p ek erjaan ).
* ) Klasifik asi lap an g an u sah a/in d u st ri y an g d it erap k an d alam SAKERNAS 1 9 8 6 ad alah Klasifik asi Lap an g an Usah a In d on esia
(KLUI) y an g b erd asark an ISIC Rev .2 . Bila ad a v ariab el d en g an k lasifik asi in d u st ri d en g an v ersi leb ih lam a p ad a d at aset m ak a
art in y a d at a t elah d ik on v ersi k e k lasifik asi v ersi lam a t erseb u t u n t u k k ep erlu an p erb an d in g an d en g an d at a-d at a t ah u n
seb elu m n y a. Klasifik asi in d u st ri p ad a SAKERNAS b erg an t i d ari m asa k e m asa. Secara b eru ru t an m en g g u n ak an KLUI 1 9 7 7 ,
1 9 8 3 d an 1 9 9 0 y an g d isu su n b erd asark an In t ern at ion al St an d ard In d u st rial Classificat ion of All Econ om ic Act iv it ies (ISIC)
rev isi 2 t erb it an t ah u n 1 9 6 8 . KLUI 1 9 9 7 d an KBLI 2 0 0 0 d isu su n b erd asark an ISIC rev isi 3 t erb it an t ah u n 1 9 9 0 . Sed an g k an
KBLI 2 0 0 5 m eru p ak an rev isi KBLI 2 0 0 0 k aren a d it em u k an b eb erap a k eg iat an ek on om i y an g b elu m d icak u p d an ad an y a
k ek u ran g -serasian d alam m en g k lasifik an b eb erap a k eg iat an ek on om i. Selan ju t n y a KBLI 2 0 0 9 k em b ali m eru p ak an
p en y em p u rn aan KBLI 2 0 0 5 d an d isu su n b erd asark an ISIC rev isi 4 t erb it an 2 0 0 8 .
* * ) Klasifik asi p ek erjaan y an g d it erap k an d alam SAKERNAS 1 9 8 6 d id asark an p ad a Klasifik asi Jab at an /Pek erjaan In d on esia (KJI)

1 9 8 2 y an g m en g acu p ad a In t ern at ion al St an d ard Classificat ion of Occu p at ion s (ISCO) 1 9 6 8 . Bila ad a v ariab el d en g an
k lasifik asi p ek erjaan d en g an v ersi leb ih lam a p ad a d at aset m ak a art in y a d at a t elah d ik on v ersi k e k lasifik asi v ersi lam a
t erseb u t u n t u k k ep erlu an p erb an d in g an d en g an d at a-d at a t ah u n seb elu m n y a. Klasifik asi jen is p ek erjaan p ad a SAKERNAS
ju g a b erk em b an g d ari w ak t u k e w ak t u , u n t u k KJI 1 9 8 2 y an g m en g acu p ad a ISCO 1 9 6 8 d ip eb aru i m en jad i KBJI (Klasifik asi
Bak u Jen is Pek erjaan In d on esia) t ah u n 2 0 0 2 y an g m en g acu p ad a ISCO 1 9 8 8 . Sem p at p u la d ib u at KBJI 2 0 0 0 d an d it erap k an
h an y a p ad a SAKERNAS 2 0 0 0 y an g m en g acu p ad a ASCO (Au st ralian St an d ard Classificat ion of Occu p at ion s) 1 9 9 7 .

T O P I CS
T o p ik

K o sa k a t a

Lab or Mark et s

W orld Ban k

Ed u cat ion

W orld Ban k


U RI

3

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

T o p ik

K o sa k a t a

Prim ary Ed u cat ion

W orld Ban k

Secon d ary Ed u cat ion

W orld Ban k

Tert iary Ed u cat ion


W orld Ban k

Vocat ion al Ed u cat ion

W orld Ban k

Tran sp ort

W orld Ban k

D oin g Bu sin ess / Bu sin ess Reg u lat ion

W orld Ban k

U RI

K EY W O R D S
Ten ag a Kerja, Sek t or Pek erjaan , Sek t or Usah a / Bisn is, Pen g an g g u ran , Set en g ah Pen g an g g u ran , PHK, Pen cap aian Pen d id ik an ,
Perk ot aan / Ped esaan , Jen is Kelam in , Ju m lah Jam Kerja, Gaji / Up ah / Pen d ap at an , St at u s Pek erjaan , Pek erjaan Ut am a,
In d u st ri Ut am a, Bek erja, Jen is Pek erjaan , Lap an g an Usah a, Tran sp ort asi


Cak u p an
CA K U P A N G EO G R A F I S
Cak u p an n asion al* , m en cak u p d aerah p erk ot aan d an p ed esaan , rep resen t at if h in g g a lev el p rop in si.
* ) W alau p u n m en cak u p selu ru h In d on esia, ad a b eb erap a k ead aan k et ik a t id ak sem u a Prop in si d icak u p . Seb ag ai con t oh ,
p ad a t ah u n 2 0 0 0 , Sak ern as t id ak m en cak u p Prop in si Malu k u k aren a k on flik h orizon t al y an g t erjad i d i san a. Selain it u ,
m erd ek an y a Tim or Tim u r p ad a t ah u n 1 9 9 9 ju g a m en g u b ah cak u p an Sak ern as u n t u k t ah u n -t ah u n selan ju t n y a. Set elah it u ,
d en g an ad an y a p em ek aran Prop in si seb ag ai k on sek u en si ot on om i d aerah , p rop orsi sam p el p er Prop in si ju g a b eru b ah ,
sep ert i d i t ah u n 2 0 0 6 k et ik a ju m lah Prop in si su d ah m en jad i 3 3 . W alau p u n d em ik ian , p erb ed aan cak u p an h an y a b erp en g aru h
p ad a b esaran /lev el t id ak p ad a p ola. D i lain p ih ak , p eru b ah an m et od olog i (t erm asu k sam p le size) d ari w ak t u k e w ak t u
k em u n g k in an b esar b erp en g aru h p ad a h asiln y a, m isaln y a d i t ah u n 2 0 0 0 d an 2 0 0 1 , k et ik a u k u ran sam p el ad alah h an y a
3 2 .3 8 4 d an 3 4 .1 7 6 t in g k at p en y ajian d at a ad alah h an y a m ew ak ili u n t u k t in g k at p u lau (u k u ran sam p el t id ak cu k u p b ah k an
u n t u k m em b u at n y a m ew ak ili u n t u k t in g k at p rop in si).

P O P U LA S I
Su rv ei in i m en cak u p selu ru h an g g ot a ru m ah t an g g a (ART) y an g b eru sia 1 0 t ah u n at au leb ih y an g t in g g al d i d alam ru m ah
t an g g a t erseb u t . Ak an t et ap i, ru m ah t an g g a k orp s d ip lom at ik , ru m ah t an g g a y an g t in g g al b aik b lok sen su s k h u su s d an
ru m ah t an g g a k h u su s y an g b erad a d i b lok sen su s b iasa t id ak d ip ilih d alam sam p el.

Pen g h asi l d an Sp on sor

P EN A N G G U N G JA W A B U T A M A
Nam a

A f ilia si

Su b d irek t orat St at ist ik Ket en ag ak erjaan

BPS (Bad an Pu sat St at ist ik )

P R O S ED U R LA I N N Y A
Nam a

A f ilia si

R o le

Bad an Pu sat St at ist ik
P EN D A N A A N
Nam a


S in g k a t a n

R o le

Pem erin t ah In d on esia

Pr od u k si M et ad at a
M ET A D A T A D I BU A T O LEH
Nam a

S in g k a t a n

A f ilia si

R o le

4

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6


Nam a

S in g k a t a n

A f ilia si

R o le

Um ar Ab d u lah

UA

W orld Ban k - In d on esia

D at a Cat alog in g St aff

T A N G G A L P R O D U K S I M ET A D A T A
2 0 1 3 -0 4 -1 0
V ER S I D O K U M EN D D I
Versi k e-1 (1 0 Ap ril 2 0 1 3 ): Versi aw al d ari d ok u m en t asi D D I.

I D EN T I T A S D O K U M EN D D I
D D I-0 0 -SAKERNAS-1 9 8 6 -M1 -BPS

5

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

Sam plin g
Pr osed u r Sam p l i n g
D at a y an g d ik u m p u lk an p ad a SAKERNAS 1 9 8 6 , m en cak u p selu ru h p rop in si d i In d on esia d en g an ju m lah sam p el sek it ar
6 5 ,4 4 0 ru m ah t an g g a, b aik d i d aerah p erk ot aan m au p u n p erd esaan , d an d at a rep resen t at if h in g g a lev el p rop in si. Ru m ah
t an g g a k orp s d ip lom at ik , ru m ah t an g g a y an g t in g g al b aik b lok sen su s k h u su s d an ru m ah t an g g a k h u su s y an g b erad a d i b lok
sen su s b iasa t id ak d ip ilih d alam sam p el.
Met od e p en g am b ilan sam p el* u n t u k SAKERNAS 1 9 8 6 ad alah m et od e p en g am b ilan sam p el t ig a t ah ap d en g an k elom p ok
seg m en (k elseg ) seb ag ai u n it p en g am b ilan sam p el u t am a (PSU) d an ru m ah t an g g a seb ag ai u n it p en g am b ilan sam p el
t erak h ir. Kelom p ok seg m en d ip ilih d en g an p rob ab ilit as seb an d in g d en g an u k u ran (PPS) d ari w ilay ah cacah (w ilcah ).
Seju m lah ru m ah t an g g a d iam b il secara acak d ari k elom p ok seg m en y an g d ip ilih . D i d alam d ok u m en t asi len g k ap n y a
d ijelask an t en t an g b ag aim an a u k u ran sam p el d it et ap k an p ad a t iap w ilay ah , at au lan g k ah -lan g k ah st rat ifik asi y an g
d ilak san ak an d an ju g a alok asi u k u ran sam p el d i selu ru h st rat a, b eg it u ju g a p en jelasan len g k ap t en t an g p em b en t u k an
k eran g k a sam p el* * .

* )Met od e p en g am b ilan sam p el SAKERNAS ag ak b erb ed a d i b eb erap a m asa. Seb ag ai con t oh , p ad a t ah u n 1 9 8 6 -1 9 8 9 m et od e
p en g am b ilan sam p el ad alah d en g an m et od e rot asi, d i m an a seb ag ian d ari ru m ah t an g g a t erp ilih p ad a sat u p eriod e t erp ilih
k em b ali p ad a p eriod e b erik u t n y a. Hal in i t erjad i p ad a SAKERNAS t riw u lan an , y an g m em an g d ilak san ak an p ad a p eriod e
t erseb u t . Pad a p eriod e-p eriod e lain n y a serin g d ig u n ak an m et od e sam p lin g d u a sam p ai t ig a t ah ap (m u lt i t ah ap ) u n t u k
SAKERNAS t ah u n an , d i m an a p ad a t ah ap p ert am a d ip ilih b lok sen su s, t ah ap k ed u a su b b lok sen su s (b ila ad a su b b lok sen su s)
d an t ah ap k et ig a ru m ah t an g g a. At au k om b in asi sam p lin g m u lt i t ah ap d an m et od e rot asi (con t oh : SAKERNAS 2 0 0 6 ).

Pem b ob ot an
Variab el p en im b an g t erd ap at d alam set d at a u n t u k m em b an d in g k an u n it t erk ecil sam p el SAKERNAS d en g an ju m lah p op u lasi
seb en arn y a.

6

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

K u e si on e r
Gam b ar an
Un t u k SAKERNAS, k u esion er t elah d iran can g secara sed erh an a d an rin g k as. D ih arap k an b ah w a resp on d en ak an m em ah am i
t u ju an p ert an y aan su rv ei d an t erh in d ar d ari k esalah an in t erp ret asi sert a m en jag a resp on d en t et ap an t u sias selam a
p en g u m p u lan d at a. Selain it u , d esain k u esion er SAKERNAS d ijag a t et ap st ab il u n t u k m em u d ah k an p erb an d in g an d at a.
Ku esion er ru m ah t an g g a d ib erik an d i set iap ru m ah t an g g a t erp ilih , y an g m en g u m p u lk an in form asi u m u m an g g ot a ru m ah
t an g g a y an g m en cak u p n am a, h u b u n g an d en g an k ep ala ru m ah t an g g a, jen is k elam in d an u sia. An g g ot a ru m ah t an g g a y an g
b eru sia 1 0 t ah u n k e at as k em u d ian d it an y a t en t an g p ek erjaan , p en d id ik an , d an st at u s p erk aw in an m erek a.

7

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

Pen gu m pu lan D ata
Tan g g al Pen g u m p u l an D at a
M u la i
1 9 8 6 -0 2

A k h ir
1 9 8 6 -1 1

Cy cle
1 ,2 ,3 ,4 (Triw u lan an )

Jen i s Pen g u m p u l an D at a
Face-t o-face

Cat at an Pen g u m p u l an D at a
Pen cacah an ru m ah t an g g a set iap t riw u lan d ilak san ak an p ad a p ert en g ah an b u lan t riw u lan y an g b ersan g k u t an , y ait u b u lan
Feb ru ari u n t u k t riw u lan I, Mei u n t u k t riw u lan II, Ag u st u s u n t u k t riw u lan III, d an Nop em b er u n t u k t riw u lan IV.
Sejak SAKERNAS ru t in d iad ak an p ad a 1 9 8 6 , p elat ih an u n t u k t im p en cacah an ju g a ru t in d ilak u k an . Selain it u d ib u at k an p u la
u raian t u g as d an h u b u n g an p eran an t ar jab at an p et u g as d i lap an g an secara cu k u p jelas seh in g g a m em u d ah k an d alam
p elak san aan . Hal y an g m en d u k u n g lain n y a ad alah p et u g as (p en cacah ) y an g d ig u n ak an d alam SAKERNAS, p ad a u m u m n y a
ad alah p eg aw ai BPS y an g ad a d i k ecam at an (Man t ri St at ist ik ) d an BPS k ab u p at en /k ot a set em p at . Seb ag ian b esar d ari
m erek a u m u m n y a t elah m em p u n y ai p en g alam an d alam b erb ag ai su rv ei m au p u n sen su s sert a leb ih m en g u asai
m ed an /lap an g an . Berb ed a d en g an k eg iat an Sen su s Pen d u d u k , SUPAS m au p u n SUSENAS y an g seb ag ian b esar p en cacah
b u k an p eg aw ai BPS, t et ap i t en ag a b an t u an d ari lu ar BPS y an g d iseb u t Mit ra St at ist ik .

K u esi on er
Un t u k SAKERNAS, k u esion er t elah d iran can g secara sed erh an a d an rin g k as. D ih arap k an b ah w a resp on d en ak an m em ah am i
t u ju an p ert an y aan su rv ei d an t erh in d ar d ari k esalah an in t erp ret asi sert a m en jag a resp on d en t et ap an t u sias selam a
p en g u m p u lan d at a. Selain it u , d esain k u esion er SAKERNAS d ijag a t et ap st ab il u n t u k m em u d ah k an p erb an d in g an d at a.
Ku esion er ru m ah t an g g a d ib erik an d i set iap ru m ah t an g g a t erp ilih , y an g m en g u m p u lk an in form asi u m u m an g g ot a ru m ah
t an g g a y an g m en cak u p n am a, h u b u n g an d en g an k ep ala ru m ah t an g g a, jen is k elam in d an u sia. An g g ot a ru m ah t an g g a y an g
b eru sia 1 0 t ah u n k e at as k em u d ian d it an y a t en t an g p ek erjaan , p en d id ik an , d an st at u s p erk aw in an m erek a.

Pen g u m p u l D at a
Nam a

S in g k a t a n

Bad an Pu sat St at ist ik

BPS

A f ilia si

8

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

P e n g ol a h a n D a t a
Pem er i k saan D at a
Tah ap an d ari p em rosesan d at a ad alah seb ag ai b erik u t :
- Bat ch in g
- Ed it in g
- Cod in g
- D at a En t ri
- Valid asi
- Tab u lasi

9

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

Pen ilaian K u alitas D ata
Per k i r aan K esal ah an Pen g am b i l an Sam p el
Sam p lin g error h asil Sak ern as d isajik an p ad a b ag ian ak h ir p u b lik asi Kead aan An g k at an Kerja d i In d on esia m au p u n Kead aan
Pek erja d i In d on esia.

10

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

D e sk r ip si F ile

11

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

D a f t a r V a r ia b e l

12

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

sa k e r n a s8 6

Isi

D aft ar SAK8 6 -AK d ig u n ak an u n t u k m en cacah sem u a an g g ot a ru m ah t an g g a d alam ru m ah t an g g a
t erp ilih . An g g ot a ru m ah t an g g a y an g b eru m u r 1 0 t ah u n k e at as ak an d it an y ak an m en g en ai p en d id ik an
d an b eb erap a k et eran g an y an g b erh u b u n g an d en g an k et en ag ak erjaan . D aft ar SAK8 6 -AK t erd iri d ari
em p at b lok y ait u : Blok I : Pen g en alan Tem p at Blok II : Ket eran g an Pen cacah an Blok III : Ket eran g an
An g g ot a Ru m ah Tan g g a Blok IV : Ket eran g an An g g ot a Ru m ah Tan g g a y an g Beru m u r 1 0 Tah u n k e At as

Kasu s

0

Variab el

31

St ru k t u r

Tip e:
Ku n ci: ()

Versi
Pen g h asil

Bad an Pu sat St at ist ik (BPS)

Missin g D at a

V a r ia b e l
ID

Nam a

La b e l

T ip e

Form a t

Pe rt a nya a n

V1

p rov in c

Prop in si

d iscret e

ch aract er

Prop in si

V2

u rb an

Perk ot aan

d iscret e

ch aract er

Klasifik asi k ot a

V3

h h sn u m

Nom or u ru t ru m ah t an g g a

d iscret e

ch aract er

Nom or u ru t ru m ah t an g g a

V4

n u m h h m em

Ju m lah An g g ot a Ru m ah
Tan g g a (ART)

d iscret e

ch aract er

Ju m lah An g g ot a Ru m ah Tan g g a (ART)

V5

nhm 10up

Ju m lah ART u sia 1 0 t ah u n k e
at as

d iscret e

ch aract er

Ju m lah ART u sia 1 0 t ah u n k e at as

V6

sn h m em

Nom or u ru t ART

d iscret e

ch aract er

Nom or u ru t ART

V7

sex

Jen is k elam in

d iscret e

ch aract er

Jen is k elam in

V8

ag e

Um u r (t ah u n )

d iscret e

ch aract er

Um u r: ........t ah u n

V9

ed u ca

Pen d id ik an t ert in g g i y an g
d it am at k an

d iscret e

ch aract er

Pen d id ik an t ert in g g i y an g d it am at k an :

V1 0

act iv it y

Keg iat an y an g m en g g u n ak an
w ak t u t erb an y ak selam a
sem in g g u y an g lalu

d iscret e

ch aract er

D ari k eg iat an 1 s.d 4 y an g m en y at ak an “ Ya” d i at as,
k eg iat an ap ak ah y an g m en g g u n ak an w ak t u t erb an y ak
selam a sem in g g u y an g lalu ?

V1 1

w ork in g

Bek erja p alin g sed ik it selam a
1 jam selam a sem in g g u y an g
lalu

d iscret e

ch aract er

Ap ak ah b ek erja p alin g sed ik it selam a 1 jam selam a
sem in g g u y an g lalu ?

V1 2

ab sen t

Mem p u n y ai p ek erjaan /u sah a,
t et ap i sem en t ara t id ak
b ek erja selam a sem in g g u
y an g lalu

d iscret e

ch aract er

Ap ak ah m em p u n y ai p ek erjaan /u sah a, t et ap i sem en t ara
t id ak b ek erja selam a sem in g g u y an g lalu ?

V1 3

ev erw ork

Pern ah b ek erja seb elu m n y a

d iscret e

ch aract er

Ap ak ah p ern ah b ek erja seb elu m n y a ?

V1 4

t ot w h rsi

Ju m lah jam k erja u n t u k
p ek erjaan u t am a set iap h ari
selam a sem in g g u y an g lalu

d iscret e

ch aract er

Berap a ju m lah jam k erja u n t u k p ek erjaan u t am a set iap
h ari selam a sem in g g u y an g lalu ? ...jam

V1 5

in fl

Pem b ob ot

d iscret e

ch aract er

V1 6

t ot w h rs

Ju m lah jam k erja d ari selu ru h
p ek erjaan set iap h ari selam a
sem in g g u y an g lalu

d iscret e

ch aract er

Berap a ju m lah jam k erja d ari selu ru h p ek erjaan set iap h ari
selam a sem in g g u y an g lalu ? ...jam

13

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

ID

Nam a

La b e l

T ip e

Form a t

Pe rt a nya a n

V1 7

in d u st ry

Lap an g an u sah a/b id an g
p ek erjaan u t am a d ari t em p at
b ek erja selam a sem in g g u
y an g lalu

d iscret e

ch aract er

Lap an g an u sah a/p ek erjaan t em p at
b ek erja/p eru sah aan /k an t or d ari p ek erjaan u t am a selam a
sem in g g u y an g lalu : ......................................................
(t u lisk an selen g k ap -len g k ap n y a, k od e t ersed ia d i h alam an
2)

V1 8

st at u s

St at u s p ek erjaan u t am a
selam a sem in g g u y an g lalu

d iscret e

ch aract er

St at u s p ek erjaan u t am a selam a sem in g g u y an g lalu :

V1 9

salary w e

Up ah /g aji b ersih y an g d it erim a
selam a sem in g g u y an g lalu
d ari p ek erjaan u t am a

d iscret e

ch aract er

Jik a P1 0 b erk od e 4 : Bu ru h /Kary aw an , rat a-rat a u p ah /g aji
b ersih y an g d it erim a selam a sem in g g u d an seb u lan y an g
lalu d ari p ek erjaan t erseb u t ? 1 . Selam a sem in g g u : Rp
.................................................................

V2 0

salary m o

Up ah /g aji b ersih y an g d it erim a
selam a seb u lan y an g lalu d ari
p ek erjaan u t am a

d iscret e

ch aract er

Jik a P1 0 b erk od e 4 : Bu ru h /Kary aw an , rat a-rat a u p ah /g aji
b ersih y an g d it erim a selam a sem in g g u d an seb u lan y an g
lalu d ari p ek erjaan t erseb u t ? 2 . Selam a seb u lan : Rp
.................................................................

V2 1

seek in g

Ap ak ah sed an g m en cari
p ek erjaan

d iscret e

ch aract er

Ap ak ah sed an g m en cari p ek erjaan selam a sem in g g u y an g
lalu ?

V2 2

av aiw ork

Ap ak ah m au m en erim a
p ek erjaan

d iscret e

ch aract er

Ap ak ah m au m en erim a p ek erjaan ?

V2 3

fin d job

Up ay a y an g p ern ah d ilak u k an
d alam m en cari p ek erjaan

d iscret e

ch aract er

Up ay a y an g p ern ah d ilak u k an d alam m en cari p ek erjaan ?

V2 4

t im efin d

Lam a m en cari p ek erjaan

d iscret e

ch aract er

Su d ah b erap a lam a m en cari p ek erjaan ?

V2 5

k in d w ork

Pek erjaan y an g d icari
(p u rn a/p aru h w ak t u )

d iscret e

ch aract er

Pek erjaan y an g d icari?

V2 6

w ag ew k

Gaji p er m in g g u

con t in

n u m eric

V2 7

h rsm ain

Jam k erja p ek erjaan u t am a

con t in

n u m eric

V2 8

w ag eh ou r

Gaji d an jam

con t in

n u m eric

V2 9

ed sm ag en

Pen d id ik an : SMA u m u m

d iscret e

n u m eric

V3 0

ed colleg

Pen d id ik an : D IV/Un iv ersit as

d iscret e

n u m eric

V3 1

in fln

W eig h t

con t in

n u m eric

14

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

15

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

P r op i n si ( p r ovi n c)
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

P o p u la si
Selu ru h an g g ot a ru m ah t an g g a
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Prop in si
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Prop in si, Kab u p at en /k ot am ad y a, D esa/k elu rah an , Nom or W ilay ah Pen cacah an , Nom or Kelom p ok Seg m en , d an Nom or Kod e
Sam p el Sak ern as, Rin cian in i d isalin d ari D aft ar RT (Ru m ah t an g g a Terp ilih ) Blok I Rin cian 1 s/d 8

P e r k ot a a n ( u r b a n )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

P o p u la si
Selu ru h an g g ot a ru m ah t an g g a
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Klasifik asi k ot a
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Prop in si, Kab u p at en /k ot am ad y a, D esa/k elu rah an , Nom or W ilay ah Pen cacah an , Nom or Kelom p ok Seg m en , d an Nom or Kod e
Sam p el Sak ern as, Rin cian in i d isalin d ari D aft ar RT (Ru m ah t an g g a Terp ilih ) Blok I Rin cian 1 s/d 8

N om or u r u t r u m a h t a n g g a ( h h sn u m )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

P o p u la si
Selu ru h an g g ot a ru m ah t an g g a
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Nom or u ru t ru m ah t an g g a
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Tu lisk an Nom or Uru t Ru m ah t an g g a y an g sesu ai d en g an n om or u ru t ru m ah t an g g a t erp ilih y an g t ercat at p ad a D aft ar RT
Blok III k olom (4 )

Ju m l a h A n g g ot a R u m a h T a n g g a ( A R T ) ( n u m h h m e m )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

16

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

Ju m l a h A n g g ot a R u m a h T a n g g a ( A R T ) ( n u m h h m e m )
F i l e: sak er n as8 6
P o p u la si
Selu ru h an g g ot a ru m ah t an g g a
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Ju m lah An g g ot a Ru m ah Tan g g a (ART)
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Isian in i sam a d en g an n om or u ru t ru m ah t an g g a t erak h ir d i Kolom (1 ) Blok III D aft ar RT.

Ju m l a h A R T u si a 1 0 t a h u n k e a t a s ( n h m 1 0 u p )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

P o p u la si
ART b eru sia 1 0 t ah u n d an leb ih
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Ju m lah ART u sia 1 0 t ah u n k e at as
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Ju m lah ART u sia 1 0 t ah u n k eat as isian n y a sam a d en g an seb an y ak t an d a cen t an g p ad a Kolom (6 ) Blok III D aft ar RT.

N om or u r u t A R T ( sn h m e m )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

P o p u la si
Selu ru h An g g ot a Ru m ah Tan g g a (ART)
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Nom or u ru t ART
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Nom or u ru t an g g ot a ru m ah t an g g a t elah d ised iak an d ari n om or 1 s.d 1 5 . Jik a b an y ak n y a an g g ot a ru m ah t an g g a leb ih d ari
1 5 oran g , m ak a t am b ah k an d aft ar b aru .

Je n i s k e l a m i n ( se x)
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

P o p u la si
Selu ru h an g g ot a ru m ah t an g g a
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Jen is k elam in
I n st r u k si p e w a w a n ca r a

17

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

Je n i s k e l a m i n ( se x)
F i l e: sak er n as8 6
Tan y ak an jen is k elam in set iap an g g ot a ru m ah t an g g a y an g d icat at p ad a k olom (2 ), k em u d ian isik an Kod e 1 u n t u k lak i-lak i
d an k od e 2 u n t u k p erem p u an .

U m u r ( tah u n ) ( age)
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

P o p u la si
Selu ru h an g g ot a ru m ah t an g g a
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Um u r: ........t ah u n
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
- Tan y ak an u m u r resp on d en d an t u lisk an jaw ab an n y a p ad a k ot ak y an g t ersed ia. Um u r d ih it u n g d alam t ah u n d en g an
p em b u lat an k e b aw ah at au u m u r m en u ru t u lan g t ah u n t erak h ir seb elu m p en cacah an . Perh it u n g an u m u r d id asark an p ad a
k alen d er m aseh i. Ap ab ila u m u rn y a k u ran g d ari 1 t ah u n t u lisk an 0 .

P e n d i d i k a n t e r t i n g g i ya n g d i t a m a t k a n ( e d u ca )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

D e sk r ip si
- Pen cap aian p en d id ik an : t in g k at p en d id ik an t ert in g g i y an g b erh asil d it am at k an oleh seseoran g , d ib u k t ik an d en g an g elar
at au su rat t am at /sert ifik at y an g d it erim a.
- Tam at sek olah : m en y elesaik an p elajaran y an g d it an d ai d en g an lu lu s u jian ak h ir p ad a k elas at au t in g k at t erak h ir su at u
jen jan g p en d id ik an d i sek olah n eg eri m au p u n sw ast a d en g an m en d ap at k an t an d a t am at b elajar/ijazah . Seseoran g y an g
b elu m m en g ik u t i p elajaran p ad a k elas t ert in g g i t et ap i b ila ia m en g ik u t i u jian ak h ir d an lu lu s d ian g g ap t am at sek olah .
P o p u la si
ART b eru sia 1 0 t ah u n d an leb ih
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Pen d id ik an t ert in g g i y an g d it am at k an :
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Cara p en g isian : Lin g k ari salah sat u k od e y an g sesu ai d en g an jaw ab an resp on d en .

K e g i a t a n ya n g m e n g g u n a k a n w a k t u t e r b a n ya k se l a m a se m i n g g u
ya n g l a l u ( a ct i vi t y)
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

D e sk r ip si

18

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

K e g i a t a n ya n g m e n g g u n a k a n w a k t u t e r b a n ya k se l a m a se m i n g g u
ya n g l a l u ( a ct i vi t y)
F i l e: sak er n as8 6
- Keg iat an y an g t erb an y ak d ilak u k an ad alah k eg iat an y an g m en g g u n ak an w ak t u t erb an y ak d ib an d in g k an d en g an k eg iat an
lain n y a. W ak t u t erb an y ak d ip erh it u n g k an d en g an m em b an d in g k an w ak t u y an g d ig u n ak an u n t u k b ek erja, sek olah ,
m en g u ru s ru m ah t an g g a d an lain n y a (k u rsu s, olah rag a, rek reasi, d an k eg iat an sosial). W ak t u lu an g y an g d ig u n ak an u n t u k
m en g u n ju n g i fam ili, san t ai, t id u r d an b erm ain t id ak d ih it u n g seb ag ai b ah an p em b an d in g .
- Sem in g g u y an g lalu ad alah jan g k a w ak t u 7 h ari b ert u ru t -t u ru t y an g b erak h ir seb elu m t an g g al p en cacah an .
- Bek erja ad alah k eg iat an m elak u k an p ek erjaan d en g an m ak su d m em p eroleh at au m em b an t u m em p eroleh p en g h asilan
at au k eu n t u n g an p alin g sed ik it selam a sat u jam d alam sem in g g u y an g lalu . Bek erja selam a sat u jam t erseb u t h aru s
d ilak u k an b ert u ru t -t u ru t d an t id ak t erp u t u s. Pen g h asilan at au k eu n t u n g an m en cak u p u p ah /g aji/p en d ap at an t erm asu k
sem u a t u n jan g an d an b on u s b ag i p ek erja/k ary aw an /p eg aw ai d an h asil u sah a b eru p a sew a, b u n g a at au k eu n t u n g an , b aik
b eru p a u an g at au b aran g b ag i p en g u sah a.
- Sek olah ad alah b ersek olah d i sek olah form al m u lai d ari p en d id ik an d asar sam p ai p en d id ik an t in g g i, t erm asu k y an g
sed an g lib u r. Tet ap i jik a d i sam p in g sek olah ju g a b ek erja, m ak a k eg iat an n y a d ap at d im asu k k an d alam k at eg ori k eg iat an
y an g m em ak ai w ak t u t erb an y ak .
- Men g u ru s ru m ah t an g g a: ad alah k eg iat an m en g u ru s ru m ah t an g g a at au m em b an t u m en g u ru s ru m ah t an g g a t an p a
m en d ap at u p ah /g aji.
- Tid ak m am p u m elak u k an k eg iat an ad alah m erek a y an g t id ak m am p u m elak u k an k eg iat an sep ert i oran g lan ju t u sia, cacat
jasm an i, d sb .
- Lain n y a ad alah k eg iat an selain b ek erja, sek olah d an m en g u ru s ru m ah t an g g a. Term asu k y an g t id ak m elak u k an k eg iat an
ap ap u n .
P o p u la si
ART b eru sia 1 0 t ah u n d an leb ih
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
D ari k eg iat an 1 s.d 4 y an g m en y at ak an “ Ya” d i at as, k eg iat an ap ak ah y an g m en g g u n ak an w ak t u t erb an y ak selam a
sem in g g u y an g lalu ?
P e r t a n y a a n la n ju t a n
Bila jaw ab an b erk od e= 1 , lan ju t k e R8
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Lin g k ari salah sat u k od e 1 sam p ai 5 y an g sesu ai d en g an jaw ab an resp on d en . Bila jaw ab an n y a b erk od e 1 , lan ju t k an k e
Rin cian 8 . Bila resp on d en m elak u k an leb ih d ari 1 k eg iat an , t an y ak an y an g m en g g u n ak an w ak t u t erb an y ak .

B e k e r ja p a l i n g se d i k i t se l a m a 1 ja m se l a m a se m i n g g u ya n g l a l u
( w or k i n g )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

P o p u la si
ART b eru sia 1 0 t ah u n d an leb ih
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Ap ak ah b ek erja p alin g sed ik it selam a 1 jam selam a sem in g g u y an g lalu ?
P e r t a n y a a n la n ju t a n
Bila jaw ab an b erk od e 1 (Ya), lan ju t k an k e R8
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Lin g k ari salah sat u Kod e 1 at au 2 . Bila jaw ab an n y a Kod e 1 lan g su n g k e Rin cian 8 .
Rin cian in i d it u ju k an k ep ad a m erek a y an g k eg iat an t erb an y ak sem in g g u y an g lalu ad alah b u k an b ek erja, u n t u k m en g et ah u i
ap ab ila d i sam p in g k eg iat an b ersek olah , m en g u ru s ru m ah t an g g a d an seb ag ain y a, m erek a ju g a m elak u k an k eg iat an
b ek erja p alin g sed ik it 1 jam d aIam sem in g g u y an g lalu , b aik seb ag ai p ek erja sam b ilan , p ek erja k elu arg a d i w aru n g at au d i
saw ah /k eb u n d an seb ag ain y a.

19

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

M e m p u n ya i p e k e r ja a n / u sa h a , t e t a p i se m e n t a r a t i d a k b e k e r ja
se l a m a se m i n g g u ya n g l a l u ( a b se n t )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

D e sk r ip si
- Yan g d ik at eg orik an m em p u n y ai p ek erjaan t et ap i sem en t ara t id ak b ek erja ad alah m erek a y an g m em p u n y ai
p ek erjaan /u sah a t et ap i selam a sem in g g u y an g lalu t id ak b ek erja k aren a sesu at u seb ab sep ert i sak it , cu t i, m en u n g g u p an en ,
at au m og ok k erja. Term asu k m erek a y an g su d ah d it erim a b ek erja t et ap i selam a sem in g g u y an g lalu b elu m m u lai b ek erja.
- Merek a y an g d ig olon g k an seb ag ai p u n y a p ek erjaan t et ap i sem en t ara t id ak b ek erja ad alah :
a. Pek erja b eb as p rofesion al y an g sed an g t id ak b ek erja k aren a sak it d an m en u n g g u p ek erjaan b erik u t n y a, sep ert i d alan g ,
t u k an g p ijat , d sb .
b . Pek erja t et ap , p eg aw ai p em erin t ah at au sw ast a y an g sed an g t id ak b ek erja k aren a cu t i, sak it , m an g k ir, m og ok , at au
d iist irah at k an sem en t ara k aren a p eru sah aan b erh en t i k eg iat an n y a sem en t ara.
c. Pet an i y an g m en g u sah ak an t an ah p ert an ian sed an g t id ak b ek erja k aren a alasan sak it at au m en u n g g u p ek erjaan
b erik u t n y a sep ert i m en u n g g u p an en at au m u sim h u jan u n t u k m en g g arap saw ah .
P o p u la si
ART b eru sia 1 0 t ah u n d an leb ih
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Ap ak ah m em p u n y ai p ek erjaan /u sah a, t et ap i sem en t ara t id ak b ek erja selam a sem in g g u y an g lalu ?
P e r t a n y a a n la n ju t a n
Bila jaw ab an " Tid ak " (k od e 1 ), lan g su n g k e Pert an y aan 8 .
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Lin g k ari salah sat u Kod e 1 at au 2 . Bila: jaw ab an n y a Kod e 1 lan g su n g k e Rin cian 8 .

P e r n a h b e k e r ja se b e l u m n ya ( e ve r w or k )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

P o p u la si
ART b eru sia 1 0 t ah u n d an leb ih
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Ap ak ah p ern ah b ek erja seb elu m n y a ?
P e r t a n y a a n la n ju t a n
Bila salah sat u k od e 1 at au 2 d ilin g k ari, m ak a lan ju t k an k e rin cian 1 3 .
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Lin g k ari salah sat u jaw ab an sesu ai jaw ab an resp on d en , b ila salah sat u k od e 1 at au 2 d ilin g k ari, m ak a lan ju t k an k e rin cian
13.

Ju m l a h ja m k e r ja u n t u k p e k e r ja a n u t a m a se t i a p h a r i se l a m a
se m i n g g u ya n g l a l u ( t ot w h r si )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

D e sk r ip si
20

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

Ju m l a h ja m k e r ja u n t u k p e k e r ja a n u t a m a se t i a p h a r i se l a m a
se m i n g g u ya n g l a l u ( t ot w h r si )
F i l e: sak er n as8 6
Ju m lah jam k erja ad alah lam a w ak t u (d alam jam ) y an g d ig u n ak an u n t u k b ek erja d ari selu ru h p ek erjaan y an g d ilak u k an
selam a sem in g g u y an g lalu . Pen g h it u n g an n y a d im u lai d ari sat u h ari y an g lalu (h ari k e-7 ), d u a h ari y an g lalu (h ari k e-6 ) d an
set eru sn y a sam p ai d en g an t u ju h h ari y an g lalu (h ari k e-1 ), k em u d ian ju m lah k an jam k erja t erseb u t . Jik a resp on d en
sem en t ara t id ak b ek erja isik an an g k a 0 0 .
P o p u la si
ART b eru sia 1 0 t ah u n d an leb ih y an g b ek erja at au sem en t ara t id ak b ek erja
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Berap a ju m lah jam k erja u n t u k p ek erjaan u t am a set iap h ari selam a sem in g g u y an g lalu ?
...jam
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Cara p en g isian sam a d en g an Rin cian 8 d en g an k et en t u an isian R.1 2 leb ih k ecil at au sam a d en g an R.8 (R.1 2 < /= R.8 ),
k aren a d alam R.1 2 y an g d it an y ak an h an y a ju m lah jam k erja d ari p ek erjaan u t am a saja, sed an g k an p ad a R.8 m en cak u p
selu ru h p ek erjaan (t erm asu k p ek erjaan t am b ah an ).

P e m b ob ot ( i n f l )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

Ju m l a h ja m k e r ja d a r i se l u r u h p e k e r ja a n se t i a p h a r i se l a m a
se m i n g g u ya n g l a l u ( t ot w h r s)
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

D e sk r ip si
Ju m lah jam k erja ad alah lam a w ak t u (d alam jam ) y an g d ig u n ak an u n t u k b ek erja d ari selu ru h p ek erjaan y an g d ilak u k an
selam a sem in g g u y an g lalu . Pen g h it u n g an n y a d im u lai d ari sat u h ari y an g lalu (h ari k e-7 ), d u a h ari y an g lalu (h ari k e-6 ) d an
set eru sn y a sam p ai d en g an t u ju h h ari y an g lalu (h ari k e-1 ), k em u d ian ju m lah k an jam k erja t erseb u t . Jik a resp on d en
sem en t ara t id ak b ek erja isik an an g k a 0 0 .
P o p u la si
ART b eru sia 1 0 t ah u n d an leb ih y an g b ek erja at au sem en t ara t id ak b ek erja
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Berap a ju m lah jam k erja d ari selu ru h p ek erjaan set iap h ari selam a sem in g g u y an g lalu ?
...jam
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
- Cara p en g isian n y a:
1 . Tu lisk an ju m lah jam k erja d ari set iap h ari k erja selam a sem in g g u y an g lalu d i m asin g -m asin g k ot ak h ari, d isesu aik an
d en g an h ari p en cacah an .
2 . Ju m lah k an jam k erja selam a sem in g g u y an g lalu d alam sat u an g k a d ib elak an g k om a d an isik an ju m lah jam k erja
t erseb u t k ed alam k ot ak seb elah k an an set elah d ilak u k an p em b u lat an .
- Cara m em in d ah k an jaw ab an y an g d iisi k e d alam k ot ak ad alah ju m lah h ari k erja selam a sem in g g u y an g lalu d it u lis p ad a
k ot ak n om or 3 6 d ari rin cian in i, sem en t ara ju m lah jam k erja selu ru h p ek erjaan sem in g g u y an g lalu d it u lis p ad a k ot ak
n om or 3 7 d an 3 8 .
- Jik a resp on d en sem en t ara t id ak b ek erja isik an an g k a 0 0 .

21

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

L a p a n g a n u sa h a / b i d a n g p e k e r ja a n u t a m a d a r i t e m p a t b e k e r ja
se l a m a se m i n g g u ya n g l a l u ( i n d u st r y)
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 2

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

D e sk r ip si
- Lap an g an u sah a/p ek erjaan ialah b id an g k eg iat an d ari p ek erjaan /u sah a/p eru sah aan /k an t or t em p at seseoran g b ek erja,
at au y an g d ih asilk an oleh p eru sah aan /k an t or t em p at resp on d en b ek erja.
- Pek erjaan u t am a ad alah p ek erjaan y an g m em ak an w ak t u t erb an y ak p ad a referen si w ak t u su rv ey sem in g g u y an g lalu
(cu rren t ly ) d an b u k an b iasan y a (u su ally ). Jik a seseoran g h an y a m em p u n y ai sat u p ek erjaan m ak a p ek erjaan it u d iseb u t
p ek erjaaan u t am a. Bila p u n y a leb ih d ari sat u , m ak a y an g m en g g u n ak an w ak t u t erb an y ak y an g m en en t u k an . Bila w ak t u n y a
sam a, m ak a y an g m en g h asilk an leb ih b esar d ian g g ap p ek erjaan u t am a.
P o p u la si
ART b eru sia 1 0 t ah u n d an leb ih y an g b ek erja at au sem en t ara t id ak b ek erja
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
Lap an g an u sah a/p ek erjaan t em p at b ek erja/p eru sah aan /k an t or d ari p ek erjaan u t am a selam a sem in g g u y an g lalu :
......................................................
(t u lisk an selen g k ap -len g k ap n y a, k od e t ersed ia d i h alam an 2 )
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
- Cara p en g isian rin cian in i ad alah d en g an m en u lisk an lap an g an u sah a d ari p ek erjaan u t am a selam a sem in g g u y an g lalu
selen g k ap m u n g k in , k em u d ian m em b erik an k od en y a (k lasifik asi in d u st ri) d en g an m em ilih salah sat u d ari 0 0 sam p ai
d en g an 1 7 sert a m em in d ah k an n y a k e d alam k ot ak 3 9 d an 4 0 . Kod e lap an g an u sah a t erd ap at p ad a b ag ian b aw ah h alam an
2 k u esion er Sak ern as (D aft ar - AK). Cara p en en t u an n y a secara t ep at d an con t oh -con t oh n y a d ap at d ilih at d i p et u n ju k
p en g isian rin cian in i d i m an u al p en cacah an SAKERNAS t ah u n y an g sam a.
Cara p en en t u an su at u k eg iat an m eru p ak an p ek erjaan u t am a at au b u k an ad alah seb ag ai b erik u t :
- Jik a resp on d en p ad a sem in g g u y an g lalu h an y a m em p u n y ai sat u p ek erjaan , m ak a p ek erjaan t erseb u t d icat at seb ag ai
p ek erjaan u t am a.
- Jik a resp on d en p ad a sem in g g u y an g lalu m em p u n y ai leb ih d ari sat u p ek erjaan , m ak a p ek erjaan y an g m en g g u n ak an
w ak t u t erb an y ak d icat at seb ag ai p ek erjaan u t am a. Jik a w ak t u y an g d ig u n ak an sam a, m ak a p ek erjaan y an g m em b erik an
p en g h asilan t erb esar d ian g g ap seb ag ai p ek erjaan u t am a.

S t a t u s p e k e r ja a n u t a m a se l a m a se m i n g g u ya n g l a l u ( st a t u s)
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 8

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

D e sk r ip si
St at u s p ek erjaan ad alah jen is k ed u d u k an seseoran g d alam p ek erjaan , t erd iri d ari:
a. Beru sah a sen d iri ad alah b ek erja at au b eru sah a d en g an m en an g g u n g resik o secara ek on om is, d an d alam u sah an y a t id ak
m em p ek erjak an an g g ot a k elu arg a m au p u n b u ru h .
b . Beru sah a d ib an t u p ek erja k elu arg a/b u ru h t id ak t et ap ad alah b ek erja at au b eru sah a at as resik o sen d iri, d an
m en g g u n ak an p ek erja k elu arg a/b u ru h t id ak t et ap . Bu ru h t id ak t et ap ad alah b u ru h /p ek erja y an g b ek erja p ad a oran g lain
at au in st an si/k an t or/p eru sah aan d an h an y a m en erim a u p ah b erd asark an p ad a b an y ak n y a w ak t u k erja at au v olu m e
p ek erjaan y an g d ik erjak an .
c. Beru sah a d ib an t u b u ru h /p ek erja t et ap ad alah b eru sah a at as resik o sen d iri d an m em p ek erjak an p alin g sed ik it sat u oran g
b u ru h /p ek erja t et ap y an g d ib ay ar. Bu ru h /p ek erja t et ap ad alah seseoran g y an g b ek erja p ad a oran g lain at au
in st an si/k an t or/p eru sah aan d en g an m en erim a u p ah /g aji secara t et ap , b aik ad a k eg iat an m au p u n t id ak ad a k eg iat an .
d . Bu ru h /k ary aw an d ib ay ar ad alah seseoran g y an g b ek erja p ad a oran g lain at au in st an si/k an t or/p eru sah aan secara t et ap
d en g an m en erim a u p ah /g aji b aik b eru p a u an g m au p u n b aran g . Bu ru h t an i w alau t id ak p u n y a m ajik an t ert en t u , t et ap
d ig olon g k an seb ag ai p et an i. Sed an g k an b u ru h y an g lain y an g t id ak m em p u n y ai m ajik an t et ap t id ak d ig olon g k an seb ag ai
b u ru h .
e. Pek erja t ak d ib ay ar ad alah seseoran g y an g b ek erja m em b an t u oran g lain y an g b eru sah a d en g an t id ak m en d ap at
u p ah /g aji, b aik b eru p a u an g m au p u n b aran g .

22

In d on esia - Su rv ei An g k at an Kerja Nasion al 1 9 8 6

S t a t u s p e k e r ja a n u t a m a se l a m a se m i n g g u ya n g l a l u ( st a t u s)
F i l e: sak er n as8 6
P o p u la si
ART b eru sia 1 0 t ah u n d an leb ih y an g b ek erja at au sem en t ara t id ak b ek erja
P e r t a n y a a n d a la m k u e sio n e r
St at u s p ek erjaan u t am a selam a sem in g g u y an g lalu :
P e r t a n y a a n la n ju t a n
- Lan ju t k e R1 1 b ila jaw ab an b erk od e= 4
- Lan ju t k e R1 2 b ila jaw ab an b erk od e= 1 , 2 , 3 at au 5
I n st r u k si p e w a w a n ca r a
Cara p en g isian : Lin g k arilah k od e y an g sesu ai d en g an jaw ab an resp on d en . Bila jaw ab an resp on d en b erk od e 4 lan ju t k an k e
rin cian 1 1

U p a h / g a ji b e r si h ya n g d i t e r i m a se l a m a se m i n g g u ya n g l a l u d a r i
p e k e r ja a n u t a m a ( sa l a r yw e )
F i l e: sak er n as8 6
Ga m b a r a n
Tip e: D isk rit
Form at : ch aract er
W id t h : 1 2

Ob serv asi Valid : 0
Tid ak Valid : 0

D e sk r ip si
Up ah /g aji b ersih selam a seb u lan ad alah im b alan y an g d it erim a selam a seb u lan y an g lalu oleh b u ru h /k ary aw an /p eg aw ai