Analisa Atenuasi pada Pipa Plastik Dengan Kawat Logam Sebagai Terahertz Waveguide Menggunakan Metode Finite Difference
56
Lampiran A
Tabel 1 Data atenuasi dan indeks efektif simulasi awal terahertz waveguide
dengan diameter core 3 mm dan tebal cladding 1,5 mm
Atenuasi (1/cm)
Indeks efektif
Freku
Frekuensi
ensi
Tanpa Metal (Cu) Metal (Cu) Metal (Cu) Metal (Cu)
(Hz)
(THz) Metal (Cu) Vertikal Horizontal Vertikal Horizontal
1.00E+12
9.86E+11
9.71E+11
9.57E+11
9.43E+11
9.29E+11
9.14E+11
9.00E+11
8.86E+11
8.71E+11
8.57E+11
8.43E+11
8.29E+11
8.14E+11
8.00E+11
7.86E+11
7.71E+11
7.57E+11
7.43E+11
7.29E+11
7.14E+11
7.00E+11
6.86E+11
6.71E+11
6.57E+11
6.43E+11
6.29E+11
6.14E+11
6.00E+11
5.86E+11
5.71E+11
5.57E+11
1
0.99
0.97
0.96
0.94
0.93
0.91
0.9
0.89
0.87
0.86
0.84
0.83
0.81
0.8
0.79
0.77
0.76
0.74
0.73
0.71
0.7
0.69
0.67
0.66
0.64
0.63
0.61
0.6
0.59
0.57
0.56
0.1317056
0.1312453
0.1386919
0.1486916
0.1510501
0.1496357
0.1513664
0.1586731
0.1697751
0.1760397
0.1765205
0.1779215
0.1873413
0.2010406
0.212335
0.2140631
0.2114967
0.2225996
0.2426981
0.2607225
0.2690061
0.26307
0.2692841
0.2905698
0.3175909
0.3418585
0.3351637
0.3293008
0.3472076
0.3832363
0.4244471
0.4275227
0.1264018
0.1288795
0.1302607
0.1320485
0.1355917
0.1399881
0.145222
0.1496327
0.1550446
0.1635589
0.1689405
0.1717746
0.1781721
0.1885746
0.200127
0.2011861
0.2060361
0.2788855
0.2438773
0.2500455
0.248112
0.2416673
0.2476154
0.2720111
0.2999618
0.3091693
0.2993417
0.2992334
0.32722
0.3686039
0.3876291
0.3841669
0.1506682
0.1525534
0.1535048
0.15894
0.1632029
0.1653299
0.169054
0.1737154
0.1836252
0.1955437
0.2003063
0.2046488
0.2130736
0.2273288
0.244917
0.2482605
0.2491582
0.2664685
0.2940522
0.3186043
0.322492
0.3184698
0.3357614
0.3634983
0.3879283
0.4047138
0.4037679
0.4161288
0.4442448
0.4717519
0.4991884
0.5113403
0.9971444
0.9970629
0.9969771
0.9968827
0.9967831
0.9966801
0.9965739
0.9964641
0.9963438
0.9962235
0.9961064
0.9959712
0.9958222
0.9956677
0.9955235
0.9953695
0.9951258
0.995067
0.9949024
0.9947124
0.9945267
0.994286
0.9939902
0.9936972
0.9934597
0.9932505
0.9929656
0.9925648
0.9921318
0.9917772
0.9914865
0.9910861
0.9971223
0.9970434
0.9969518
0.9968554
0.9967629
0.9966604
0.9965482
0.9964269
0.9962976
0.9961813
0.9960632
0.9959206
0.9957659
0.9956034
0.9954626
0.9953254
0.9951274
0.9949049
0.9947064
0.9945489
0.9943961
0.9941529
0.9938633
0.9936048
0.9933633
0.9931373
0.9928526
0.9924728
0.992104
0.9917295
0.9913784
0.990949
Universitas Sumatera Utara
57
5.43E+11
5.29E+11
5.14E+11
5.00E+11
4.86E+11
4.71E+11
4.57E+11
4.43E+11
4.29E+11
4.14E+11
4.00E+11
3.86E+11
3.71E+11
3.57E+11
3.43E+11
3.29E+11
3.14E+11
3.00E+11
0.54
0.53
0.51
0.5
0.49
0.47
0.46
0.44
0.43
0.41
0.4
0.39
0.37
0.36
0.34
0.33
0.31
0.3
0.4327738
0.4455606
0.4794373
0.5181235
0.5048571
0.5469968
0.6581027
0.7083588
0.68028
0.6280091
0.6503603
0.8488095
1.2093495
1.1516855
0.9082204
0.8490843
1.0110917
1.4165573
0.3919577
0.4155711
0.4648081
0.4760577
0.4556218
0.5033516
0.5987896
0.6539695
0.6296502
0.5792203
0.613301
0.7972457
1.0411699
1.0048854
0.8716653
0.8346798
0.94711
1.2562883
0.5448242
0.5818438
0.5958576
0.6147967
0.6313629
0.6791341
0.8139807
0.8737498
0.818142
0.8013449
0.8127594
1.0144184
1.4032207
1.3485105
1.1782172
1.0695313
1.216466
1.6371293
0.9905762
0.989997
0.9894706
0.9890621
0.9883222
0.9873531
0.9866058
0.9861501
0.9855293
0.9843294
0.9825158
0.9805869
0.9803496
0.9802357
0.9785599
0.9757921
0.9721512
0.9685372
0.990452
0.9900147
0.9895406
0.9889251
0.9882432
0.9872773
0.9865139
0.9863412
0.9856194
0.9844363
0.9826229
0.9804353
0.9797829
0.9807564
0.9792231
0.9760809
0.9715515
0.9668661
Universitas Sumatera Utara
58
Tabel 2 Data eksperimen atenuasi dan indeks efektif terahertz waveguide
dengan diameter core 3 mm tebal cladding 1,5 mm
Dengan Cu Vertikal
Atenuasi
F (THz)
n_eff
(1/cm)
0.3002502 0.786076552 1.00094
0.3085905 1.067815086 0.9983538
0.3169308 0.522899024 0.9973114
0.3252711 0.255838931 0.9875885
0.3336113 1.275574106 0.987544
0.3419516 0.744365406 0.9863928
0.3502919 0.55455743 0.9852086
0.3586322 0.528357759 0.9844167
0.3669725
0.46976
0.9840104
0.3753128 0.490561028 0.9830687
0.383653 0.687209653 0.9824351
0.3919933 0.904689328 0.9823732
0.4003336 0.888504676 0.9842923
0.4086739 0.594497309 0.9866539
0.4170142 0.604125342 0.9869701
0.4253545 0.555206452 0.9870002
0.4336947 0.48195164 0.987082
0.442035 0.419675347 0.9869241
0.4503753 0.42917628 0.9868519
0.4587156 0.434744087 0.9868125
0.4670559 0.509831391 0.9869698
0.4753962 0.569830352 0.9874925
0.4837364 0.607104205 0.9881586
0.4920767 0.576346345 0.988718
0.500417 0.486517277 0.9890197
0.5087573 0.395927599 0.989239
0.5170976 0.296429337 0.9893613
0.5254379 0.26267602 0.9894748
0.5337781 0.245100916 0.9896718
0.5421184 0.256528012 0.9898669
0.5504587 0.276836591 0.9901739
0.558799 0.333646589 0.9906379
0.5671393 0.360888272 0.9908353
0.5754796 0.350378303 0.9911991
0.5838198 0.315497959 0.9914315
0.5921601 0.272500103 0.9916379
Dengan Cu Horizontal
Atenuasi
F (THz)
n_eff
(1/cm)
0.20013342 -0.344121607 1.0161725
0.21681121 -0.136110963 0.9968471
0.23348899 0.08385812 0.992467
0.25016678 -0.082830866 0.9874531
0.26684456 0.268587321 0.9903599
0.28352235 0.489427777 0.9855436
0.30020013 0.957037769 0.9841594
0.31687792 0.638315455 0.9818726
0.3335557
0.80381909 0.984462
0.35023349 0.519682203 0.9855747
0.36691127 0.567200054 0.9846639
0.38358906 0.496480194 0.9843107
0.40026684 1.145188749 0.9843083
0.41694463 0.676742967 0.9861183
0.43362241 0.429533682 0.9870634
0.4503002 0.435889247 0.9873107
0.46697799 0.419172831 0.987802
0.48365577 0.48878952 0.9885143
0.50033356 0.686918302 0.9894703
0.51701134 0.380124125 0.9899066
0.53368913 0.324540445 0.9901685
0.55036691 0.339278673 0.9906227
0.5670447 0.458611339 0.9910581
0.58372248 0.26152355 0.9915952
0.60040027 0.257968152 0.9920031
0.61707805 0.217973637 0.9923881
0.63375584 0.233895926 0.9926766
0.65043362 0.275717722 0.9930108
0.66711141 0.313969088 0.9935408
0.68378919 0.209322577 0.9939199
0.70046698 0.205190421 0.9941956
0.71714476 0.217945764 0.9945153
0.73382255 0.253281947 0.994878
0.75050033 0.149121156 0.995194
0.76717812 0.161426136 0.9951127
0.7838559
0.18443919 0.9957802
Universitas Sumatera Utara
59
0.6005004
0.6088407
0.617181
0.6255213
0.6338616
0.6422018
0.6505421
0.6588824
0.6672227
0.675563
0.6839033
0.6922435
0.7005838
0.7089241
0.7172644
0.7256047
0.733945
0.7422852
0.7506255
0.7589658
0.7673061
0.7756464
0.7839867
0.7923269
0.8006672
0.8090075
0.8173478
0.8256881
0.8340284
0.8423686
0.8507089
0.8590492
0.8673895
0.8757298
0.8840701
0.8924103
0.9007506
0.9090909
0.9174312
0.9257715
0.9341118
0.237707607
0.202855797
0.204049045
0.208843014
0.225599881
0.260014326
0.281287552
0.241483791
0.200075845
0.173220218
0.151329269
0.148104387
0.150417197
0.163047965
0.18357384
0.193429207
0.190003102
0.166024917
0.147145266
0.08477575
0.079438563
0.069056824
0.076640802
0.085828791
0.091075035
0.118088351
0.113247526
0.096453163
0.104259556
0.09549025
0.123810289
0.123354686
0.113016705
0.077316887
0.093115104
0.063823825
0.002196953
0.031262518
0.004261981
0.046981233
0.049553806
0.9916894
0.9917552
0.9918528
0.9920519
0.992276
0.9925288
0.9927987
0.9930468
0.9932736
0.9934251
0.9935508
0.9937126
0.9938526
0.9939984
0.9941486
0.9943036
0.9944631
0.9945996
0.9947179
0.9948211
0.9949926
0.995241
0.9953998
0.9956005
0.995711
0.995848
0.9959258
0.9960263
0.9962119
0.9962851
0.9964251
0.996476
0.9965828
0.9966872
0.9967479
0.9969037
0.9971838
0.9973552
0.9975314
0.9976149
0.9976489
0.80053369
0.81721147
0.83388926
0.85056704
0.86724483
0.88392262
0.9006004
0.91727819
0.93395597
0.95063376
0.96731154
0.98398933
1.00066711
1.0173449
1.03402268
1.05070047
1.06737825
1.08405604
1.10073382
0.161004529
0.115692864
0.190857855
0.100469044
0.098152979
0.10049274
0.251201521
0.162317877
0.098654545
0.204945421
-0.200405093
-0.044474378
0.187338381
-0.068039365
-0.269788625
0.093135787
0.05456173
-0.165852958
-0.299671321
0.9958081
0.9962274
0.9963786
0.9962294
0.9968386
0.9970162
0.997176
0.9978785
0.9972862
0.9976036
0.9980165
0.9982866
0.9964117
0.9987497
0.9988585
0.9996126
0.9986274
0.999976
Universitas Sumatera Utara
60
0.942452
0.9507923
0.9591326
0.9674729
0.9758132
0.9841535
0.9924937
1.000834
1.0091743
1.0175146
1.0258549
1.0341952
1.0425354
1.0508757
1.059216
1.0675563
1.0758966
1.0842369
1.0925771
1.1009174
0.060072436
0.099514939
0.064066053
0.09342839
0.04366075
0.101393505
-0.094160194
-0.050456569
-0.026102214
-0.102316947
-0.118623741
-0.297646396
-0.19978977
-0.152195332
-0.075244634
-0.110542986
-0.034534487
0.028469929
-0.005714658
0.911405495
0.997815
0.9978253
0.9977932
0.9979489
0.9979983
0.9980232
0.9982997
0.9983647
0.9982543
0.9985551
0.9988183
0.999295
0.9993312
0.9994108
0.9994022
0.9993119
0.9990465
0.9990351
0.9988531
0.9979061
Universitas Sumatera Utara
61
Tabel 3 Data atenuasi simulasi terahertz waveguide dengan variasi diameter
core
Frekuensi(THz)
1
0.985365854
0.970731707
0.956097561
0.941463415
0.926829268
0.912195122
0.897560976
0.882926829
0.868292683
0.853658537
0.83902439
0.824390244
0.809756098
0.795121951
0.780487805
0.765853659
0.751219512
0.736585366
0.72195122
0.707317073
0.692682927
0.67804878
0.663414634
0.648780488
0.634146341
0.619512195
0.604878049
0.590243902
0.575609756
0.56097561
0.546341463
0.531707317
0.517073171
0.502439024
0.487804878
0.473170732
ID 2mm
0.4375311
0.4226144
0.4710723
0.5405556
0.5358257
0.4870843
0.4825181
0.5299283
0.5915055
0.6095707
0.5799991
0.570035
0.5973349
0.6514273
0.7103401
0.7149582
0.6994607
0.7046915
0.7439678
0.8405833
0.9185137
0.9078828
0.885239
0.9108357
1.0283059
1.2083488
1.2679119
1.1788324
1.1569372
1.2952924
1.6070623
1.8914582
1.7418532
1.5664731
1.6422145
1.9813487
2.760381
ID 3mm
0.1317056
0.1312453
0.1386919
0.1486916
0.1510501
0.1496357
0.1513664
0.1586731
0.1697751
0.1760397
0.1765205
0.1779215
0.1873413
0.2010406
0.212335
0.2140631
0.2114967
0.2225996
0.2426981
0.2607225
0.2690061
0.26307
0.2692841
0.2905698
0.3175909
0.3418585
0.3351637
0.3293008
0.3472076
0.3832363
0.4244471
0.4275227
0.4327738
0.4455606
0.4794373
0.5181235
0.5048571
ID 4mm
0.0525338
0.0520525
0.0537568
0.0574564
0.0604437
0.0598587
0.0593606
0.0613798
0.0655108
0.0705435
0.07108
0.0694498
0.0715503
0.0763905
0.0835536
0.0873333
0.0839623
0.08235
0.0870707
0.0983614
0.1097879
0.1094541
0.1019436
0.1005695
0.1111183
0.1296478
0.14498
0.140486
0.1274434
0.1281255
0.145215
0.1777451
0.2014235
0.185836
0.1661664
0.1688466
0.1988385
Universitas Sumatera Utara
62
0.458536585
0.443902439
0.429268293
0.414634146
0.4
2.8569276
2.3316132
2.1493938
2.3275553
2.9661379
0.5469968
0.6581027
0.7083588
0.68028
0.6280091
0.2528857
0.2854433
0.2630626
0.2345583
0.2364601
Universitas Sumatera Utara
63
Tabel 4 Data atenuasi simulasi terahertz waveguide dengan variasi jenis dua
kawat logam tertanam sejajar (horizontal) terhadap medan listrik
Frekuensi (THz)
1.00
0.99
0.97
0.96
0.94
0.93
0.91
0.90
0.89
0.87
0.86
0.84
0.83
0.81
0.80
0.79
0.77
0.76
0.74
0.73
0.71
0.70
0.69
0.67
0.66
0.64
0.63
0.61
0.60
0.59
0.57
0.56
0.54
0.53
0.51
0.50
Metal (Cu)
0.1506682
0.1525534
0.1535048
0.15894
0.1632029
0.1653299
0.169054
0.1737154
0.1836252
0.1955437
0.2003063
0.2046488
0.2130736
0.2273288
0.244917
0.2482605
0.2491582
0.2664685
0.2940522
0.3186043
0.322492
0.3184698
0.3357614
0.3634983
0.3879283
0.4047138
0.4037679
0.4161288
0.4442448
0.4717519
0.4991884
0.5113403
0.5448242
0.5818438
0.5958576
0.6147967
Atenuasi (1/cm)
Metal (Fe) Metal (Al)
0.151028 0.1501604
0.1522442 0.153121
0.1518812 0.1553185
0.1546221 0.1620471
0.1522229 0.1671533
0.2906049 0.169496
0.1955504 0.1725684
0.186019 0.1758944
0.1910949 0.184169
0.2010518 0.1933744
0.2043182 0.1966959
0.2082206 0.2016508
0.2167231 0.2109672
0.2325133 0.226354
0.2530602 0.2433578
0.257531 0.2443803
0.2588228 0.2430377
0.2764938 0.2573946
0.3026976 0.281167
0.3244758 0.3022188
0.326164 0.3044331
0.321834 0.3000707
0.3385248 0.315815
0.3641793 0.3422648
0.3881346 0.3671282
0.4054545 0.3842611
0.4051068 0.3842199
0.4182176 0.3954669
0.4449454 0.4215689
0.471165 0.4499689
0.4975859 0.4826723
0.5136408 0.4932813
0.5492677 0.5233153
0.5850641 0.5589714
0.5962485 0.5743033
0.6173861 0.5906455
Metal (Ag)
0.1574787
0.1635664
0.1621236
0.1647928
0.1691069
0.1715587
0.1748498
0.1782402
0.1866777
0.195872
0.1975652
0.2006273
0.2086945
0.222483
0.2382979
0.2392026
0.2383738
0.2544545
0.2815246
0.3086829
0.3170175
0.314073
0.3327248
0.3632393
0.3855761
0.3986069
0.3969032
0.4088945
0.4375999
0.4622124
0.4932683
0.5053885
0.5331624
0.5723835
0.591114
0.6046158
Universitas Sumatera Utara
64
0.49
0.47
0.46
0.44
0.43
0.41
0.40
0.39
0.37
0.36
0.34
0.33
0.31
0.30
0.6313629
0.6791341
0.8139807
0.8737498
0.818142
0.8013449
0.8127594
1.0144184
1.4032207
1.3485105
1.1782172
1.0695313
1.216466
1.6371293
0.6341879
0.6816661
0.8182204
0.8790051
0.8185353
0.8006782
0.8121505
1.0181458
1.4133794
1.3485092
1.1785984
1.0670631
1.2244502
1.6446866
0.6060262
0.6596672
0.7932282
0.8442863
0.7922821
0.7772421
0.7956719
0.997079
1.3749145
1.3205722
1.1496682
1.0533945
1.1958587
1.6111613
0.6112884
0.6651062
0.8056847
0.8650549
0.8051847
0.7988138
0.8159874
1.0090897
1.3907786
1.3431426
1.1743922
1.0734702
1.2035303
1.6061847
Universitas Sumatera Utara
65
Tabel 5 Data atenuasi simulasi terahertz waveguide untuk variasi lubang kecil
Frekuensi (THz)
1.00
0.99
0.97
0.96
0.94
0.93
0.91
0.90
0.89
0.87
0.86
0.84
0.83
0.81
0.80
0.79
0.77
0.76
0.74
0.73
0.71
0.70
0.69
0.67
0.66
0.64
0.63
0.61
0.60
0.59
0.57
0.56
0.54
0.53
0.51
0.50
0.49
Variasi ukuran diameter
0,35 mm
0.131705569
0.131245258
0.1386919
0.148691595
0.151050128
0.14963566
0.151366396
0.15867309
0.169775129
0.176039699
0.176520548
0.17792151
0.187341348
0.20104055
0.212335039
0.214063097
0.211496741
0.222599582
0.242698143
0.26072255
0.269006098
0.263070037
0.269284127
0.29056978
0.31759086
0.341858507
0.335163657
0.329300787
0.347207596
0.383236318
0.424447075
0.427522696
0.432773785
0.445560634
0.479437283
0.518123518
0.50485705
0,5 mm
0.140863339
0.149139809
0.147967402
0.14772656
0.154306112
0.167412258
0.176627458
0.177293637
0.179554051
0.186042623
0.196383052
0.209222432
0.21675484
0.222308934
0.229655596
0.241967044
0.258100778
0.264563426
0.266530417
0.270497253
0.283218421
0.303108205
0.312931939
0.309034782
0.30115961
0.30808365
0.334972176
0.362590736
0.378465753
0.374232205
0.364349063
0.379536281
0.433898264
0.496231271
0.494893412
0.46996622
0.490015713
Variasi posisi diameter 0.35
mm
Disisi
Ditengah
0.131705569 0.122904738
0.131245258 0.125545055
0.1386919
0.121773373
0.148691595 0.121752495
0.151050128 0.12817919
0.14963566 0.135743133
0.151366396 0.139278083
0.15867309 0.140013334
0.169775129 0.142218993
0.176039699 0.148112852
0.176520548 0.15089307
0.17792151
0.15173859
0.187341348 0.158051126
0.20104055 0.168585623
0.212335039 0.181759578
0.214063097 0.196496854
0.211496741 0.200785854
0.222599582 0.196119939
0.242698143 0.201390174
0.26072255 0.220034363
0.269006098 0.245674054
0.263070037 0.257062235
0.269284127 0.24005008
0.29056978 0.225565973
0.31759086 0.236809192
0.341858507 0.273556708
0.335163657 0.314117395
0.329300787 0.311465394
0.347207596 0.282658249
0.383236318 0.281990599
0.424447075 0.320203823
0.427522696 0.387740143
0.432773785 0.454648465
0.445560634 0.453079786
0.479437283 0.412402251
0.518123518 0.403838902
0.50485705 0.442341478
Universitas Sumatera Utara
66
0.47
0.46
0.44
0.43
0.41
0.40
0.39
0.37
0.36
0.34
0.33
0.31
0.30
0.546996794
0.658102678
0.708358778
0.680279964
0.628009055
0.650360348
0.848809488
1.209349508
1.151685526
0.908220411
0.849084333
1.01109168
1.416557334
0.550802494
0.647874649
0.725737204
0.645682502
0.631341059
0.746128376
1.005641014
1.196152822
1.032304435
0.888878454
0.972208122
1.293664846
2.124421929
0.546996794
0.658102678
0.708358778
0.680279964
0.628009055
0.650360348
0.848809488
1.209349508
1.151685526
0.908220411
0.849084333
1.01109168
1.416557334
0.539339092
0.683893334
0.665488359
0.537294437
0.503314582
0.581137375
0.773922438
0.98704652
0.951294642
0.8103013
0.804126616
0.976309241
1.315155852
Universitas Sumatera Utara
67
Lampiran B: Foto perangkat alat eksperimen
(a)
(b)
(c)
Universitas Sumatera Utara
68
(d)
(e)
(f)
Gambar 3.2 Set-up alat eksperimen: (a) antena fotokonduktif diproduksi oleh
EKSPLA; (b) lensa hiper Si untuk mengumpulkan dan memfokuskan sinar
Terahertz; (c) Waveguide ditempatkan di antara dua lensa simetris-pass [S-P]; (d)
Lensa S-P dengan panjang fokus 75 mm yang digunakan dalam pengukuran; (e)
Fotografi penyangga Waveguide dan (f) Mount piring untuk menyangga
waveguide.
Universitas Sumatera Utara
69
Lampiran C: Foto simulasi terahertz waveguide yang dilakukan menggunakan
software Lumerical MODE Solution
Universitas Sumatera Utara
70
Gambar lampiran C desain awal simulasi terahertz waveguide yang dilakukan
dalam penelitian ini menggunakan software Lumerical MODE Solution, dengan
diameter core 3 mm, tebal cladding 1.5 mm dan panjang 5 cm. Masing – masing
terdapat 12 lubang kecil dengan diameter 0.35 mm. Pada lubang kecil akan
ditanam dua kawat logam secara vertikal (tegak lurus) dan horizontal (sejajar)
terhadap medan magnet dangan variasi logam: perak (Ag), tembaga (Cu), besi
(Fe) dan aluminium (Al).
Dalam simulasi dilakukan desain yang sama dengan desain awal dengan
variasi diameter core 2 mm dan 2 mm; variasi diameter lubang kecil 0.35 mm dan
0.5 mm; dan variasi posisi lubang kecil tersebar pada sisi pinggir cladding
mengarah ke sisi core dan pada posisi tepat di tengah sisi cladding.
Universitas Sumatera Utara
71
Lampiran D: Foto profil mode gelombang hasil desain awal simulasi terahertz
waveguide yang dilakukan menggunakan software Lumerical MODE Solution
Universitas Sumatera Utara
72
Gambar profil mode hasil desain awal simulasi terahertz waveguide masing –
masing tanpa logam Cu, dengan logam Cu vertikal terhadap medan listrik, dan
dengan logam Cu horizontal terhadap medan listrik untuk jenis single mode
(fundamental mode) pada frekuensi uji 0.3 – 1 THz.
Universitas Sumatera Utara
73
Lampiran E: Jenis waveguide yang sudah ada saat ini
Waveguide plastik
waveguide logam
Waveguide Co-Planar
Universitas Sumatera Utara
Lampiran A
Tabel 1 Data atenuasi dan indeks efektif simulasi awal terahertz waveguide
dengan diameter core 3 mm dan tebal cladding 1,5 mm
Atenuasi (1/cm)
Indeks efektif
Freku
Frekuensi
ensi
Tanpa Metal (Cu) Metal (Cu) Metal (Cu) Metal (Cu)
(Hz)
(THz) Metal (Cu) Vertikal Horizontal Vertikal Horizontal
1.00E+12
9.86E+11
9.71E+11
9.57E+11
9.43E+11
9.29E+11
9.14E+11
9.00E+11
8.86E+11
8.71E+11
8.57E+11
8.43E+11
8.29E+11
8.14E+11
8.00E+11
7.86E+11
7.71E+11
7.57E+11
7.43E+11
7.29E+11
7.14E+11
7.00E+11
6.86E+11
6.71E+11
6.57E+11
6.43E+11
6.29E+11
6.14E+11
6.00E+11
5.86E+11
5.71E+11
5.57E+11
1
0.99
0.97
0.96
0.94
0.93
0.91
0.9
0.89
0.87
0.86
0.84
0.83
0.81
0.8
0.79
0.77
0.76
0.74
0.73
0.71
0.7
0.69
0.67
0.66
0.64
0.63
0.61
0.6
0.59
0.57
0.56
0.1317056
0.1312453
0.1386919
0.1486916
0.1510501
0.1496357
0.1513664
0.1586731
0.1697751
0.1760397
0.1765205
0.1779215
0.1873413
0.2010406
0.212335
0.2140631
0.2114967
0.2225996
0.2426981
0.2607225
0.2690061
0.26307
0.2692841
0.2905698
0.3175909
0.3418585
0.3351637
0.3293008
0.3472076
0.3832363
0.4244471
0.4275227
0.1264018
0.1288795
0.1302607
0.1320485
0.1355917
0.1399881
0.145222
0.1496327
0.1550446
0.1635589
0.1689405
0.1717746
0.1781721
0.1885746
0.200127
0.2011861
0.2060361
0.2788855
0.2438773
0.2500455
0.248112
0.2416673
0.2476154
0.2720111
0.2999618
0.3091693
0.2993417
0.2992334
0.32722
0.3686039
0.3876291
0.3841669
0.1506682
0.1525534
0.1535048
0.15894
0.1632029
0.1653299
0.169054
0.1737154
0.1836252
0.1955437
0.2003063
0.2046488
0.2130736
0.2273288
0.244917
0.2482605
0.2491582
0.2664685
0.2940522
0.3186043
0.322492
0.3184698
0.3357614
0.3634983
0.3879283
0.4047138
0.4037679
0.4161288
0.4442448
0.4717519
0.4991884
0.5113403
0.9971444
0.9970629
0.9969771
0.9968827
0.9967831
0.9966801
0.9965739
0.9964641
0.9963438
0.9962235
0.9961064
0.9959712
0.9958222
0.9956677
0.9955235
0.9953695
0.9951258
0.995067
0.9949024
0.9947124
0.9945267
0.994286
0.9939902
0.9936972
0.9934597
0.9932505
0.9929656
0.9925648
0.9921318
0.9917772
0.9914865
0.9910861
0.9971223
0.9970434
0.9969518
0.9968554
0.9967629
0.9966604
0.9965482
0.9964269
0.9962976
0.9961813
0.9960632
0.9959206
0.9957659
0.9956034
0.9954626
0.9953254
0.9951274
0.9949049
0.9947064
0.9945489
0.9943961
0.9941529
0.9938633
0.9936048
0.9933633
0.9931373
0.9928526
0.9924728
0.992104
0.9917295
0.9913784
0.990949
Universitas Sumatera Utara
57
5.43E+11
5.29E+11
5.14E+11
5.00E+11
4.86E+11
4.71E+11
4.57E+11
4.43E+11
4.29E+11
4.14E+11
4.00E+11
3.86E+11
3.71E+11
3.57E+11
3.43E+11
3.29E+11
3.14E+11
3.00E+11
0.54
0.53
0.51
0.5
0.49
0.47
0.46
0.44
0.43
0.41
0.4
0.39
0.37
0.36
0.34
0.33
0.31
0.3
0.4327738
0.4455606
0.4794373
0.5181235
0.5048571
0.5469968
0.6581027
0.7083588
0.68028
0.6280091
0.6503603
0.8488095
1.2093495
1.1516855
0.9082204
0.8490843
1.0110917
1.4165573
0.3919577
0.4155711
0.4648081
0.4760577
0.4556218
0.5033516
0.5987896
0.6539695
0.6296502
0.5792203
0.613301
0.7972457
1.0411699
1.0048854
0.8716653
0.8346798
0.94711
1.2562883
0.5448242
0.5818438
0.5958576
0.6147967
0.6313629
0.6791341
0.8139807
0.8737498
0.818142
0.8013449
0.8127594
1.0144184
1.4032207
1.3485105
1.1782172
1.0695313
1.216466
1.6371293
0.9905762
0.989997
0.9894706
0.9890621
0.9883222
0.9873531
0.9866058
0.9861501
0.9855293
0.9843294
0.9825158
0.9805869
0.9803496
0.9802357
0.9785599
0.9757921
0.9721512
0.9685372
0.990452
0.9900147
0.9895406
0.9889251
0.9882432
0.9872773
0.9865139
0.9863412
0.9856194
0.9844363
0.9826229
0.9804353
0.9797829
0.9807564
0.9792231
0.9760809
0.9715515
0.9668661
Universitas Sumatera Utara
58
Tabel 2 Data eksperimen atenuasi dan indeks efektif terahertz waveguide
dengan diameter core 3 mm tebal cladding 1,5 mm
Dengan Cu Vertikal
Atenuasi
F (THz)
n_eff
(1/cm)
0.3002502 0.786076552 1.00094
0.3085905 1.067815086 0.9983538
0.3169308 0.522899024 0.9973114
0.3252711 0.255838931 0.9875885
0.3336113 1.275574106 0.987544
0.3419516 0.744365406 0.9863928
0.3502919 0.55455743 0.9852086
0.3586322 0.528357759 0.9844167
0.3669725
0.46976
0.9840104
0.3753128 0.490561028 0.9830687
0.383653 0.687209653 0.9824351
0.3919933 0.904689328 0.9823732
0.4003336 0.888504676 0.9842923
0.4086739 0.594497309 0.9866539
0.4170142 0.604125342 0.9869701
0.4253545 0.555206452 0.9870002
0.4336947 0.48195164 0.987082
0.442035 0.419675347 0.9869241
0.4503753 0.42917628 0.9868519
0.4587156 0.434744087 0.9868125
0.4670559 0.509831391 0.9869698
0.4753962 0.569830352 0.9874925
0.4837364 0.607104205 0.9881586
0.4920767 0.576346345 0.988718
0.500417 0.486517277 0.9890197
0.5087573 0.395927599 0.989239
0.5170976 0.296429337 0.9893613
0.5254379 0.26267602 0.9894748
0.5337781 0.245100916 0.9896718
0.5421184 0.256528012 0.9898669
0.5504587 0.276836591 0.9901739
0.558799 0.333646589 0.9906379
0.5671393 0.360888272 0.9908353
0.5754796 0.350378303 0.9911991
0.5838198 0.315497959 0.9914315
0.5921601 0.272500103 0.9916379
Dengan Cu Horizontal
Atenuasi
F (THz)
n_eff
(1/cm)
0.20013342 -0.344121607 1.0161725
0.21681121 -0.136110963 0.9968471
0.23348899 0.08385812 0.992467
0.25016678 -0.082830866 0.9874531
0.26684456 0.268587321 0.9903599
0.28352235 0.489427777 0.9855436
0.30020013 0.957037769 0.9841594
0.31687792 0.638315455 0.9818726
0.3335557
0.80381909 0.984462
0.35023349 0.519682203 0.9855747
0.36691127 0.567200054 0.9846639
0.38358906 0.496480194 0.9843107
0.40026684 1.145188749 0.9843083
0.41694463 0.676742967 0.9861183
0.43362241 0.429533682 0.9870634
0.4503002 0.435889247 0.9873107
0.46697799 0.419172831 0.987802
0.48365577 0.48878952 0.9885143
0.50033356 0.686918302 0.9894703
0.51701134 0.380124125 0.9899066
0.53368913 0.324540445 0.9901685
0.55036691 0.339278673 0.9906227
0.5670447 0.458611339 0.9910581
0.58372248 0.26152355 0.9915952
0.60040027 0.257968152 0.9920031
0.61707805 0.217973637 0.9923881
0.63375584 0.233895926 0.9926766
0.65043362 0.275717722 0.9930108
0.66711141 0.313969088 0.9935408
0.68378919 0.209322577 0.9939199
0.70046698 0.205190421 0.9941956
0.71714476 0.217945764 0.9945153
0.73382255 0.253281947 0.994878
0.75050033 0.149121156 0.995194
0.76717812 0.161426136 0.9951127
0.7838559
0.18443919 0.9957802
Universitas Sumatera Utara
59
0.6005004
0.6088407
0.617181
0.6255213
0.6338616
0.6422018
0.6505421
0.6588824
0.6672227
0.675563
0.6839033
0.6922435
0.7005838
0.7089241
0.7172644
0.7256047
0.733945
0.7422852
0.7506255
0.7589658
0.7673061
0.7756464
0.7839867
0.7923269
0.8006672
0.8090075
0.8173478
0.8256881
0.8340284
0.8423686
0.8507089
0.8590492
0.8673895
0.8757298
0.8840701
0.8924103
0.9007506
0.9090909
0.9174312
0.9257715
0.9341118
0.237707607
0.202855797
0.204049045
0.208843014
0.225599881
0.260014326
0.281287552
0.241483791
0.200075845
0.173220218
0.151329269
0.148104387
0.150417197
0.163047965
0.18357384
0.193429207
0.190003102
0.166024917
0.147145266
0.08477575
0.079438563
0.069056824
0.076640802
0.085828791
0.091075035
0.118088351
0.113247526
0.096453163
0.104259556
0.09549025
0.123810289
0.123354686
0.113016705
0.077316887
0.093115104
0.063823825
0.002196953
0.031262518
0.004261981
0.046981233
0.049553806
0.9916894
0.9917552
0.9918528
0.9920519
0.992276
0.9925288
0.9927987
0.9930468
0.9932736
0.9934251
0.9935508
0.9937126
0.9938526
0.9939984
0.9941486
0.9943036
0.9944631
0.9945996
0.9947179
0.9948211
0.9949926
0.995241
0.9953998
0.9956005
0.995711
0.995848
0.9959258
0.9960263
0.9962119
0.9962851
0.9964251
0.996476
0.9965828
0.9966872
0.9967479
0.9969037
0.9971838
0.9973552
0.9975314
0.9976149
0.9976489
0.80053369
0.81721147
0.83388926
0.85056704
0.86724483
0.88392262
0.9006004
0.91727819
0.93395597
0.95063376
0.96731154
0.98398933
1.00066711
1.0173449
1.03402268
1.05070047
1.06737825
1.08405604
1.10073382
0.161004529
0.115692864
0.190857855
0.100469044
0.098152979
0.10049274
0.251201521
0.162317877
0.098654545
0.204945421
-0.200405093
-0.044474378
0.187338381
-0.068039365
-0.269788625
0.093135787
0.05456173
-0.165852958
-0.299671321
0.9958081
0.9962274
0.9963786
0.9962294
0.9968386
0.9970162
0.997176
0.9978785
0.9972862
0.9976036
0.9980165
0.9982866
0.9964117
0.9987497
0.9988585
0.9996126
0.9986274
0.999976
Universitas Sumatera Utara
60
0.942452
0.9507923
0.9591326
0.9674729
0.9758132
0.9841535
0.9924937
1.000834
1.0091743
1.0175146
1.0258549
1.0341952
1.0425354
1.0508757
1.059216
1.0675563
1.0758966
1.0842369
1.0925771
1.1009174
0.060072436
0.099514939
0.064066053
0.09342839
0.04366075
0.101393505
-0.094160194
-0.050456569
-0.026102214
-0.102316947
-0.118623741
-0.297646396
-0.19978977
-0.152195332
-0.075244634
-0.110542986
-0.034534487
0.028469929
-0.005714658
0.911405495
0.997815
0.9978253
0.9977932
0.9979489
0.9979983
0.9980232
0.9982997
0.9983647
0.9982543
0.9985551
0.9988183
0.999295
0.9993312
0.9994108
0.9994022
0.9993119
0.9990465
0.9990351
0.9988531
0.9979061
Universitas Sumatera Utara
61
Tabel 3 Data atenuasi simulasi terahertz waveguide dengan variasi diameter
core
Frekuensi(THz)
1
0.985365854
0.970731707
0.956097561
0.941463415
0.926829268
0.912195122
0.897560976
0.882926829
0.868292683
0.853658537
0.83902439
0.824390244
0.809756098
0.795121951
0.780487805
0.765853659
0.751219512
0.736585366
0.72195122
0.707317073
0.692682927
0.67804878
0.663414634
0.648780488
0.634146341
0.619512195
0.604878049
0.590243902
0.575609756
0.56097561
0.546341463
0.531707317
0.517073171
0.502439024
0.487804878
0.473170732
ID 2mm
0.4375311
0.4226144
0.4710723
0.5405556
0.5358257
0.4870843
0.4825181
0.5299283
0.5915055
0.6095707
0.5799991
0.570035
0.5973349
0.6514273
0.7103401
0.7149582
0.6994607
0.7046915
0.7439678
0.8405833
0.9185137
0.9078828
0.885239
0.9108357
1.0283059
1.2083488
1.2679119
1.1788324
1.1569372
1.2952924
1.6070623
1.8914582
1.7418532
1.5664731
1.6422145
1.9813487
2.760381
ID 3mm
0.1317056
0.1312453
0.1386919
0.1486916
0.1510501
0.1496357
0.1513664
0.1586731
0.1697751
0.1760397
0.1765205
0.1779215
0.1873413
0.2010406
0.212335
0.2140631
0.2114967
0.2225996
0.2426981
0.2607225
0.2690061
0.26307
0.2692841
0.2905698
0.3175909
0.3418585
0.3351637
0.3293008
0.3472076
0.3832363
0.4244471
0.4275227
0.4327738
0.4455606
0.4794373
0.5181235
0.5048571
ID 4mm
0.0525338
0.0520525
0.0537568
0.0574564
0.0604437
0.0598587
0.0593606
0.0613798
0.0655108
0.0705435
0.07108
0.0694498
0.0715503
0.0763905
0.0835536
0.0873333
0.0839623
0.08235
0.0870707
0.0983614
0.1097879
0.1094541
0.1019436
0.1005695
0.1111183
0.1296478
0.14498
0.140486
0.1274434
0.1281255
0.145215
0.1777451
0.2014235
0.185836
0.1661664
0.1688466
0.1988385
Universitas Sumatera Utara
62
0.458536585
0.443902439
0.429268293
0.414634146
0.4
2.8569276
2.3316132
2.1493938
2.3275553
2.9661379
0.5469968
0.6581027
0.7083588
0.68028
0.6280091
0.2528857
0.2854433
0.2630626
0.2345583
0.2364601
Universitas Sumatera Utara
63
Tabel 4 Data atenuasi simulasi terahertz waveguide dengan variasi jenis dua
kawat logam tertanam sejajar (horizontal) terhadap medan listrik
Frekuensi (THz)
1.00
0.99
0.97
0.96
0.94
0.93
0.91
0.90
0.89
0.87
0.86
0.84
0.83
0.81
0.80
0.79
0.77
0.76
0.74
0.73
0.71
0.70
0.69
0.67
0.66
0.64
0.63
0.61
0.60
0.59
0.57
0.56
0.54
0.53
0.51
0.50
Metal (Cu)
0.1506682
0.1525534
0.1535048
0.15894
0.1632029
0.1653299
0.169054
0.1737154
0.1836252
0.1955437
0.2003063
0.2046488
0.2130736
0.2273288
0.244917
0.2482605
0.2491582
0.2664685
0.2940522
0.3186043
0.322492
0.3184698
0.3357614
0.3634983
0.3879283
0.4047138
0.4037679
0.4161288
0.4442448
0.4717519
0.4991884
0.5113403
0.5448242
0.5818438
0.5958576
0.6147967
Atenuasi (1/cm)
Metal (Fe) Metal (Al)
0.151028 0.1501604
0.1522442 0.153121
0.1518812 0.1553185
0.1546221 0.1620471
0.1522229 0.1671533
0.2906049 0.169496
0.1955504 0.1725684
0.186019 0.1758944
0.1910949 0.184169
0.2010518 0.1933744
0.2043182 0.1966959
0.2082206 0.2016508
0.2167231 0.2109672
0.2325133 0.226354
0.2530602 0.2433578
0.257531 0.2443803
0.2588228 0.2430377
0.2764938 0.2573946
0.3026976 0.281167
0.3244758 0.3022188
0.326164 0.3044331
0.321834 0.3000707
0.3385248 0.315815
0.3641793 0.3422648
0.3881346 0.3671282
0.4054545 0.3842611
0.4051068 0.3842199
0.4182176 0.3954669
0.4449454 0.4215689
0.471165 0.4499689
0.4975859 0.4826723
0.5136408 0.4932813
0.5492677 0.5233153
0.5850641 0.5589714
0.5962485 0.5743033
0.6173861 0.5906455
Metal (Ag)
0.1574787
0.1635664
0.1621236
0.1647928
0.1691069
0.1715587
0.1748498
0.1782402
0.1866777
0.195872
0.1975652
0.2006273
0.2086945
0.222483
0.2382979
0.2392026
0.2383738
0.2544545
0.2815246
0.3086829
0.3170175
0.314073
0.3327248
0.3632393
0.3855761
0.3986069
0.3969032
0.4088945
0.4375999
0.4622124
0.4932683
0.5053885
0.5331624
0.5723835
0.591114
0.6046158
Universitas Sumatera Utara
64
0.49
0.47
0.46
0.44
0.43
0.41
0.40
0.39
0.37
0.36
0.34
0.33
0.31
0.30
0.6313629
0.6791341
0.8139807
0.8737498
0.818142
0.8013449
0.8127594
1.0144184
1.4032207
1.3485105
1.1782172
1.0695313
1.216466
1.6371293
0.6341879
0.6816661
0.8182204
0.8790051
0.8185353
0.8006782
0.8121505
1.0181458
1.4133794
1.3485092
1.1785984
1.0670631
1.2244502
1.6446866
0.6060262
0.6596672
0.7932282
0.8442863
0.7922821
0.7772421
0.7956719
0.997079
1.3749145
1.3205722
1.1496682
1.0533945
1.1958587
1.6111613
0.6112884
0.6651062
0.8056847
0.8650549
0.8051847
0.7988138
0.8159874
1.0090897
1.3907786
1.3431426
1.1743922
1.0734702
1.2035303
1.6061847
Universitas Sumatera Utara
65
Tabel 5 Data atenuasi simulasi terahertz waveguide untuk variasi lubang kecil
Frekuensi (THz)
1.00
0.99
0.97
0.96
0.94
0.93
0.91
0.90
0.89
0.87
0.86
0.84
0.83
0.81
0.80
0.79
0.77
0.76
0.74
0.73
0.71
0.70
0.69
0.67
0.66
0.64
0.63
0.61
0.60
0.59
0.57
0.56
0.54
0.53
0.51
0.50
0.49
Variasi ukuran diameter
0,35 mm
0.131705569
0.131245258
0.1386919
0.148691595
0.151050128
0.14963566
0.151366396
0.15867309
0.169775129
0.176039699
0.176520548
0.17792151
0.187341348
0.20104055
0.212335039
0.214063097
0.211496741
0.222599582
0.242698143
0.26072255
0.269006098
0.263070037
0.269284127
0.29056978
0.31759086
0.341858507
0.335163657
0.329300787
0.347207596
0.383236318
0.424447075
0.427522696
0.432773785
0.445560634
0.479437283
0.518123518
0.50485705
0,5 mm
0.140863339
0.149139809
0.147967402
0.14772656
0.154306112
0.167412258
0.176627458
0.177293637
0.179554051
0.186042623
0.196383052
0.209222432
0.21675484
0.222308934
0.229655596
0.241967044
0.258100778
0.264563426
0.266530417
0.270497253
0.283218421
0.303108205
0.312931939
0.309034782
0.30115961
0.30808365
0.334972176
0.362590736
0.378465753
0.374232205
0.364349063
0.379536281
0.433898264
0.496231271
0.494893412
0.46996622
0.490015713
Variasi posisi diameter 0.35
mm
Disisi
Ditengah
0.131705569 0.122904738
0.131245258 0.125545055
0.1386919
0.121773373
0.148691595 0.121752495
0.151050128 0.12817919
0.14963566 0.135743133
0.151366396 0.139278083
0.15867309 0.140013334
0.169775129 0.142218993
0.176039699 0.148112852
0.176520548 0.15089307
0.17792151
0.15173859
0.187341348 0.158051126
0.20104055 0.168585623
0.212335039 0.181759578
0.214063097 0.196496854
0.211496741 0.200785854
0.222599582 0.196119939
0.242698143 0.201390174
0.26072255 0.220034363
0.269006098 0.245674054
0.263070037 0.257062235
0.269284127 0.24005008
0.29056978 0.225565973
0.31759086 0.236809192
0.341858507 0.273556708
0.335163657 0.314117395
0.329300787 0.311465394
0.347207596 0.282658249
0.383236318 0.281990599
0.424447075 0.320203823
0.427522696 0.387740143
0.432773785 0.454648465
0.445560634 0.453079786
0.479437283 0.412402251
0.518123518 0.403838902
0.50485705 0.442341478
Universitas Sumatera Utara
66
0.47
0.46
0.44
0.43
0.41
0.40
0.39
0.37
0.36
0.34
0.33
0.31
0.30
0.546996794
0.658102678
0.708358778
0.680279964
0.628009055
0.650360348
0.848809488
1.209349508
1.151685526
0.908220411
0.849084333
1.01109168
1.416557334
0.550802494
0.647874649
0.725737204
0.645682502
0.631341059
0.746128376
1.005641014
1.196152822
1.032304435
0.888878454
0.972208122
1.293664846
2.124421929
0.546996794
0.658102678
0.708358778
0.680279964
0.628009055
0.650360348
0.848809488
1.209349508
1.151685526
0.908220411
0.849084333
1.01109168
1.416557334
0.539339092
0.683893334
0.665488359
0.537294437
0.503314582
0.581137375
0.773922438
0.98704652
0.951294642
0.8103013
0.804126616
0.976309241
1.315155852
Universitas Sumatera Utara
67
Lampiran B: Foto perangkat alat eksperimen
(a)
(b)
(c)
Universitas Sumatera Utara
68
(d)
(e)
(f)
Gambar 3.2 Set-up alat eksperimen: (a) antena fotokonduktif diproduksi oleh
EKSPLA; (b) lensa hiper Si untuk mengumpulkan dan memfokuskan sinar
Terahertz; (c) Waveguide ditempatkan di antara dua lensa simetris-pass [S-P]; (d)
Lensa S-P dengan panjang fokus 75 mm yang digunakan dalam pengukuran; (e)
Fotografi penyangga Waveguide dan (f) Mount piring untuk menyangga
waveguide.
Universitas Sumatera Utara
69
Lampiran C: Foto simulasi terahertz waveguide yang dilakukan menggunakan
software Lumerical MODE Solution
Universitas Sumatera Utara
70
Gambar lampiran C desain awal simulasi terahertz waveguide yang dilakukan
dalam penelitian ini menggunakan software Lumerical MODE Solution, dengan
diameter core 3 mm, tebal cladding 1.5 mm dan panjang 5 cm. Masing – masing
terdapat 12 lubang kecil dengan diameter 0.35 mm. Pada lubang kecil akan
ditanam dua kawat logam secara vertikal (tegak lurus) dan horizontal (sejajar)
terhadap medan magnet dangan variasi logam: perak (Ag), tembaga (Cu), besi
(Fe) dan aluminium (Al).
Dalam simulasi dilakukan desain yang sama dengan desain awal dengan
variasi diameter core 2 mm dan 2 mm; variasi diameter lubang kecil 0.35 mm dan
0.5 mm; dan variasi posisi lubang kecil tersebar pada sisi pinggir cladding
mengarah ke sisi core dan pada posisi tepat di tengah sisi cladding.
Universitas Sumatera Utara
71
Lampiran D: Foto profil mode gelombang hasil desain awal simulasi terahertz
waveguide yang dilakukan menggunakan software Lumerical MODE Solution
Universitas Sumatera Utara
72
Gambar profil mode hasil desain awal simulasi terahertz waveguide masing –
masing tanpa logam Cu, dengan logam Cu vertikal terhadap medan listrik, dan
dengan logam Cu horizontal terhadap medan listrik untuk jenis single mode
(fundamental mode) pada frekuensi uji 0.3 – 1 THz.
Universitas Sumatera Utara
73
Lampiran E: Jenis waveguide yang sudah ada saat ini
Waveguide plastik
waveguide logam
Waveguide Co-Planar
Universitas Sumatera Utara