KEPELBAGAIAN KAEDAH PENYOALAN LISAN DALA
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 51
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
KEPELBAGAIAN KAEDAH PENYOALAN LISAN DALAM PENGAJARAN
GURU BAHASA MELAYU: KAEDAH PEMERHATIAN
(Or al Quest ion Appr oach In Teaching By Malay Language Teacher s:
Obser vat ion Met hode)
ZAMRI MAHAMOD
NOR RAZAH LIM
ABSTRAK: Kajian ber tujuan untuk mengetahui kaedah penyoalan lisan yang digunakan
oleh gur u Bahasa Melayu ketika mengajar . Aspek yang dikaji ialah keker apan soalan
yang dikemukakan dalam sesi pengajar an dan pembelajar an (P&P), ar as kognitif soalan,
komponen kemahir an penyoalan dan lingkar an soalan. Dua or ang gur u Bahasa Melayu
yang ber pengalaman mengajar lebih 10 tahun dijadikan peser ta kajian. Kaedah
pemer hatian digunakan untuk mengumpul data dan dianalisis menggunakan statistik
deskr iptif. Dapatan kajian menunjukkan bahaw a gur u Bahasa Melayu sangat ker ap
menggunakan penyoalan di dalam kelas semasa sesi P&P. Bagaimanapun, kaedah
penyoalan gur u Bahasa Melayu lebih ter tumpu pada soalan ar as r endah dan seder hana
ber banding dengan soalan ar as tinggi. Lingkar an soalan yang digunakan oleh gur u
Bahasa Melayu lebih ter tumpu pada lingkar an individu dan masyar akat, tetapi kur ang
pada lingkar an soalan yang ber kaitan negar a atau lingkar an global. Pelajar kur ang
diber i peluang untuk ber fikir ker ana gur u lebih suka menggunakan ar as penyoalan
r endah. Dapatan kajian juga menunjukkan bahaw a w ujud hubungan di antar a tempoh
pengalaman mengajar gur u dalam penggunaan penyoalan di dalam bilik dar jah.
Implikasi kajian ialah apabila soalan ar as tinggi kur ang digunakan semasa P&P, budaya
ber fikir dan penglibatan pelajar menjadi ter batas.
Kata kunci: Penyoalan lisan, pengajar an dan pembelajar an, ar as kognitif soalan,
komponen kemahir an soalan dan lingkar an soalan
ABSTRACT: This st udy was conduct ed t o gain infor mat ion on t he differ ent appr oach used
in or al quest ions by Malay Language t eacher s. The main aspect s st udied ar e t he fr equency
of quest ions post ed t o st udent s in t eaching and lear ning pr ocess, cognit ive level of t he
quest ion, t he quest ioning skill component and t he scope of t he quest ions. The subjects wer e
t wo Malay Language t eacher s who have mor e t han 10 year s of t eaching exper ience. The
obser vat ion met hod was used t o collect t he dat a. However , t he Malay Language t ear cher s
t end t o focus on asking simple t o moder at ely t ypes of quest ions r at her t han t he highly
challenging ones. The findings show t hat t he t eacher s fr equent ly ask quest ions t o t he
st udent s in t he t eaching and lear ning pr ocess. The scopes of t he quest ions asked however
t end t o be focused on individual and societ y r at her than on global or nat ional issues. The
st udent wer e not given t he chance t o t hink cr it ically as t he teacher s pr efer t o use quest ion
of t he low level. The r esult also show a t her e is connect ion bet ween t he t eacher ’s t eaching
exper iences and t he quest ions post ed in t he class. The implied t hat when t he high level of
quest ioning is seldom used in t eaching and lear ning pr ocess. The cult ur e of t eaching
cr it ically and t he st udent par t icipat ion ar e limit ed.
52
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
Keywor ds: Ver bal quest ions, t eaching and lear ning, level of cognit ive quest ions,
component of skill quest ion and scope of quest ion
PENGENALAN
Penggunaan soalan mer upakan salah satu car a gur u menyampaikan kandungan
pelajar an kepada par a pelajar nya. Soalan-soalan yang dikemukakan ber potensi untuk
membantu pelajar untuk mencapai keupayaan kognitif optimum. Melalui soalan-soalan
yang dikemukakan oleh gur u dalam pr oses pembelajar an dan pengjar an (P&P) dapat
mendedahkan pelajar menggunakan pengetahuan sedia ada dan membandingkan
maklumat yang diper oleh dan kemudian menggunakannya untuk penyelesaian masalah.
Pelajar ber tindak secar a aktif dan bukannya ber tindak secar a pasif dalam pr oses
pembelajar an mer eka.
Penggunaan soalan di dalam kelas mer upakan salah satu car a gur u
menyampaikan pengajar an yang popular dan mer upakan salah satu yang paling mudah
untuk dilaksanakan (Omar din 1999). Kemahir an menyoal sebahagian dar ipada
kemahir an komunikasi lisan. Menur ut M. Mojibur (2010), kemahir an komunikasi lisan
dapat mengukur keupayaan dan kebolehan seseor ang pelajar itu ber komunikasi dengan
baik ataupun sebaliknya. Ini ber makna dalam konteks (P&P), penyoalan ber upaya dan
menggalakkan inter aksi gur u dan pelajar secar a ber kesan. Soalan-soalan yang
dikemukakan oleh gur u dapat mencungkil pengetahuan pelajar dan mengukuhkan
pelajar an yang disampaikan oleh gur u. Soalan-soalan yang dikemukakan oleh gur u
mestilah dapat menguji atau menilai apa yang telah disampaikan oleh gur u semasa
pr oses P&P. Tegasnya, seor ang gur u yang mahir ialah seor ang penyoal yang ber kesan
ker ana beliau dapat menggunakan soalan-soalan yang membimbing par a pelajar
member ikan idea yang jelas, mengembangkan potensi ber fikir , ser ta dapat
mengger akkan daya imaginasi pelajar .
PERNYATAAN MASALAH
Dalam P&P, gur u-gur u dapati gur u kur ang mahir dalam teknik penyoalan di dalam
kelas. Gur u lebih banyak menggunakan kaedah pengajar an secar a tr adisional, iaitu
ber syar ah untuk member i maklumat. Kegagalan gur u untuk mer angsang pemikir an
pelajar telah menyebabkan kur angnya penglibatan pelajar dalam mengikuti pr oses P&P
gur u Bahasa Melayu. Kajian Seman (2005), Waheedaw ati (2003) dan Roselan (2001)
menunjukkan penggunaan penyoalan gur u hanya ber kisar pada ar as kognitif r endah
atau seder hana sahaja. Sebagai contoh, kajian Waheedaw ati (2003) mendapati
segelintir gur u tidak dapat menguasai atau mengabaikan penyoalan di dalam bilik
dar jah. Soalan-soalan yang dikemukakan adalah dalam jumlah yang kecil dan kur ang
mer angsangkan daya pemikir an pelajar . Kajian Seman (2005) juga menunjukkan pola
soalan yang diajukan kepada pelajar adalah soalan-soalan ber ar as r endah, iaitu pada
per ingkat pengetahuan.
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 53
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
Gur u juga kur ang menyer apkan aplikasi kemahi r an ber fikir dalam melalui
kaedah penyoalan yang digunakan. Contoh kajian oleh Balakr ishan (2002) dan
Muhundhan (2002) mendapati aplikasi kemahir an ber fikir melalui kaedah penyoalan
gur u semasa P&P adalah kur ang. Apabila teknik penyoalan gur u kur ang mengandungi
unsur kemahir an ber fikir , hal ini menyebabkan pemikir an pelajar kur ang ber kembang
melalui soalan yang dikemukakan oleh gur u. Ter dapat juga dapatan pengkaji ter dahulu
yang menunjukkan gur u mengabaikan penggunaan kemahir an penyoalan. Kajian
Nazr ulhaiza (2003) dan Waheedaw ati (2003) mendapati gur u tidak menyedar i
kepentingan ‘masa menunggu’ semasa mengemukakan soalan kepada pelajar . Gur u
member ikan tempoh masa kur ang dar ipada 30 saat untuk pelajar mecar i dan
memikir kan jaw apan. Untuk mendapatkan jawapan yang betul dan tepat, gur u
sepatutnya member ikan tempoh yang secukupnya kepada pelajar . Satu lagi aspek yang
diabaikan ialah penglibatan pelajar dalam mengemukakan soalan adalah sangat kur ang.
Kajian Nazr ulhaiza (2003) menunjukkan pelajar kur ang menanyakan soalan.
Penguasaan 100 per atus gur u dalam menggunakan penyoalan tidak membuka r uang
kepada pelajar dan akan menyebabkan mer eka ber sikap pasif.
Oleh itu, penyoalan gur u mestilah dir ancang dengan baik bagi menepati
penggunaan soalan dalam pr oses P&P yang ber kesan. Gur u boleh menggunakan soalan
untuk mencabar pemikir an pelajar atau menimbulkan per asaan ingin tahu dan minat
pelajar pada aw al pengajar an hinggalah membaw a kepada menjaw ab soalan gur u yang
dikemukakan secar a ber tulis (M. Mojibur 2010). Penggunaan penyoalan dalam pr oses
P&P akan membaw a kepada pr oses mendapatkan jaw apan yang betul, sekaligus
membantu pelajar mendapatkan idea ser ta mengukuhkannya dalam bentuk per tutur an
dan penulisan.
TUJUAN KAJIAN
Kajian ini ber tujuan untuk mengenal pasti teknik penyoalan gur u Bahasa Melayu
semasa pr oses P&P di dalam kelas. Kajian ini juga ber tujuan untuk mengenal pasti
keker apan penggunaan penyoalan ber dasar kan kemahir an penyoalan gur u dan
keker apan penggunaan enam tahap
kognitif Bloom yang dapat meningkatkan
kemahir an ber fikir pelajar . Di samping itu, ber dasar kan kajian ini, dihar apkan pengkaji
dapat menemukan pola lingkar an soalan yang dikemukakan oleh gur u-gur u BM untuk
meningkatkan pemikir an pelajar semasa pr oses P& P.
SOALAN KAJIAN
Secar a khusus, kajian ini ber tujuan untuk menjaw ab dan menjelaskan empat soalan
kajian ber ikut:
1.
Ber apakah keker apan seor ang gur u Bahasa Melayu menggunakan kaedah
penyoalan semasa pr oses P&P?
2.
Adakah ter dapat per bezaan penggunaan kemahir an penyoalan yang ker ap
digunakan semasa pr oses P&P Bahasa Melayu ber dasar kan tempoh pengalaman
mengajar ?
54
3.
4.
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
Adakah ter dapat per bezaan penggunaan ar as soalan kognitif Bloom yang ker ap
digunakan semasa pr oses P&P Bahasa Melayu ber dasar kan tempoh pengalaman
mengajar ?
Adakah ter dapat per bezaan penggunaan lingkar an soalan yang ker ap digunakan
semasa pr oses P&P Bahasa Melayu ber dasar kan tempoh pengalaman mengajar ?
KAEDAH KAJIAN
Kajian ini mer upakan satu kajian kes yang ber bentuk kualitatif yang menggunakan
kaedah pemer hatian dalam pr oses pengumpulan data.
Pemerhatian
Pemer hatian yang digunakan ialah pemer hatian tur ut ser ta. Menur ut Mer r iam (2002),
pemer hatian adalah car a ter baik untuk mengumpul data asal ‘fir st hand encount er ’
tentang gur u yang hendak dikaji. Kaedah ini digunakan untuk mengenal pasti sama ada
gur u yang dikaji menggunakan teknik penyoalan yang dibincangkan semasa pr oses P&P
Bahasa Melayu. Seor ang pemer hati yang ber ada di tempat per istiw a ber laku boleh
melihat tingkah laku sebagaimana ia benar -benar ber laku dan mencatatkan cir i
menonjol bagi tingkah laku subjek. Walaupun penyelidik mengikuti tingkah laku subjek,
pengkaji tidak mempengar uhi peser ta kajian ke ar ah tingkah laku ter tentu. Dengan
penghayatan ter sebut, pengkaji mempunyai per sepsi yang benar mengenai maklumat
yang dikumpul (Mohd. Majid 2000). Bor ang bimbingan ar as soalan keker apan dan
kemahir an penyoalan yang digunakan bagi tujuan ini dibina oleh pengkaji setelah
membuat r ujukan. Senar ai semak membolehkan penyelidik memfokus dan mer ekodkan
tingkah laku yang dikehendaki sahaja. Senar ai semak dalam kajian ini digunakan ketika
membuat pemer hatian ter hadap P&P gur u-gur u Bahasa Melayu yang menjadi peser ta
kajian ini.
Peserta Kajian
Ser amai dua or ang gur u mengajar Bahasa Melayu dijadikan peser ta kajian. Gur u 1
mer upakan gur u yang ber pengalaman mengajar , iaitu selama 24 tahun. Gur u 2 pula
ialah gur u yang juga ber pengalaman mengajar Bahasa Melayu selama 10 tahun sahaja.
Aspek yang diper hatikan ialah P&P gur u Bahasa Melayu ketika mengajar tajuk Komsas
dan Rumusan.
Instrumen Pemerhatian
Dalam kajian ini, intr umen bor ang bimbingan kemahir an penyoalan yang digunakan
untuk tujuan pemer hatian di dalam kelas. Instr umen ini ber tujuan untuk melihat dan
mengumpul maklumat mengenai keker apan penyoalan, ar as soalan atau bentuk-bentuk
soalan dan lingkar an soalan yang diajukan oleh peser ta kajian semasa pr oses P&P.
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 55
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
Analisis Data
Data dar ipada bor ang bimbingan kemahir an penyoalan ini dianalisis untuk melihat
keker apan dan per atus gur u menggunakan kemahir an penyoalan, ar as dan bentuk
soalan ser ta lingkar an soalan. Min bagi setiap kemahir an, ar as dan bentuk soalan ser ta
lingkar an soalan akan diambil kir a untuk mendapat gambar an yang menyelur uh.
HASIL KAJIAN
Latar Belakang Guru
Jadual 1 menunjukkan secar a r ingkas latar belakang peser ta kajian, iaitu gur u Bahasa
Melayu yang mengajar di sebuah sekolah ber asr ama penuh. Gur u 1 mengajar dua buah
kelas Tingkatan 4 dan dua buah kelas Tingkatan 5. Gur u 2 pula mengajar sebuah kelas
Tingkatan 1, sebuah kelas Tingkatan 4 dan sebuah kelas Tingkatan 5. Gur u 1
mempunyai pengalaman mengajar selama 24 tahun, manakala Gur u 2 ber pengalaman
mengajar selama 10 tahun.
Jadual 1. Latar belakang guru Bahasa Melayu
Profil
Pengalaman mengajar
Pengkhususan
Bilangan kelas
Guru 1
24 Tahun
Linguistik dan Pengajian Islam
4 Kelas
Guru 2
10 Tahun
Linguistik
3 Kelas
Dapatan Soalan Kajian 1: Berapakah kekerapan seorang guru Bahasa Melayu
menggunakan kaedah penyoalan semasa proses P&P?
Jadual 2 menunjukkan dapatan kaji an bagi keker apan penggunaan penyoalan dalam
tempoh 35 hingga 40 minit w aktu P&P gur u Bahasa Melayu. Sepanjang lima kali tempoh
pemer hatian yang dilakukan Gur u 1 telah mengemukakan 80 buah soalan, manakala
Gur u 2 mengemukakan 73 buah soalan. Dalam tempoh 35 hingga 40 minit w aktu P&P,
secar a pur atanya Gur u 1 telah mengemukakan 16 buah soalan dalam tempoh 35 hingga
40 minit w aktu P&P. Seter usnya Gur u 2 telah mengemukakan 14 soalan dalam tempoh
35 hingga 40 minit w aktu P&P. Jumlah ini tidak menunjukkan satu per bezaan yang
besar atau ketar a ber dasar kan keker apan penyoalan yang dilakukan di dalam kelas oleh
kedua-dua gur u ini.
Jadual 2. Kekerapan guru menggunakan penyoalan dalam tempoh
35-40 minit waktu P&P
Komponen
Penggunaan Penyoalan
Guru 1 = 5 kali pemerhatian
Jumlah soalan
F
%
80 soalan
16 soalan 20%
Guru 2 = 5 kali pemerhatian
F
%
73 soalan 14 soalan 19.1%
56
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
Dapatan Soalan Kajian 2: Adakah terdapat perbezaan kemahiran penyoalan yang
kerap digunakan semasa proses P&P Bahasa Melayu berdasarkan tempoh
pengalaman mengajar?
Dar ipada 80 buah soalah yang dikemukakan oleh Gur u 1, 97.5 per atus mer upakan
soalan yang jelas, r ingkas dan tepat car a penyoalannya dan dapat difahami dan dapat
dijaw ab oleh pelajar beliau. Secar a keselur uhan, Gur u 1 menggunakan ayat-ayat yang
mudah untuk mendapat r espon yang seger a dar ipada pelajar . Hampir 85 per atus soalan
yang dikemukakan oleh Gur u 1 ialah soalan yang mempunyai cir i-cir i tunggal ataupun
lebih dar ipada satu idea. Sepanjang pemer hatian yang dilakukan oleh pengkaji, Gur u 1
menyebar kan soalan yang diajukan kepada selur uh kelas sebelum memanggil namanama ter tentu untuk menjaw ab soalan beliau, iaitu sebanyak 78.7 per atus. Dalam
mengemukakan soalan juga, Gur u 1 telah menggunakan kemahir an hentian sebanyak
67.5 per atus untuk member i peluang kepada pelajar untuk ber fikir tentang jaw apan
bagi soalan beliau. Beliau juga melayani jaw apan pelajar dengan baik iaitu sebanyak
67.5 per atus dengan member ikan pujian atau motivasi kepada pelajar yang menjaw ab.
Sebanyak 81.2 per atus soalan telah dijaw ab oleh pelajar apabila Gur u 1
memanggil nama mer eka untuk menjaw ab soalan. Sepanjang pemer hatian pengkaji,
Gur u 1 memanggil hampir separ uh dar ipada jumlah pelajar yang ada sama ada lelaki
atau per empuan. Gur u 1 juga ker ap member ikan soalan kepada pelajar yang lemah
atau yang tidak menumpukan per hatian untuk menar ik per hatian mer eka ter hadap
pelajar an. Gur u 1 juga sangat kur ang menggunakan kemahir an penyoalan yang
menggalakkan pelajar menyoal sama ada kepada gur u mahupun pelajar . Sepanjang
pemer hatian yang dilakukan, hanya 2.5 per atus sahaja ber laku situasi ter sebut. Gur u 1
menguasai aktiviti penyoalan dengan banyak ber tanya soalan kepada pelajar yang
mendengar pembentangan atau kepada ahli pembentangan tajuk pelajar an pada har i
ter sebut. Oleh sebab Gur u 1 lebih banyak mengemukakan soalan, pelajar juga tidak
diber i peluang untuk ber tanya kepada pelajar lain yang melakukan sesi pembentangan
untuk menguji pengetahuan dan kefahaman ser ta pandangan mer eka ter hadap tajuk
pelajar an. Walaupun ter dapat usaha gur u menggalakkan pelajar ber tanya seper ti ‘Ada
t ak yang kamu t ak faham? Ada apa-apa per t anyaan? Gur u 1 seolah-olah tidak ber jaya
membangkitkan r ansangan untuk menanyakan soalan kepada pelajar .
Dar ipada 73 soalan yang dikemukakan oleh Gur u 2 pula, 98.6 per atus
mer upakan soalan yang jelas dan tepat serta dapat difahami oleh pelajar beliau. Ayatayat tanya yang diajukan mudah dan r ingkas. Sama seper ti Gur u 1, Gur u 2 juga
menggunakan kemahir an penyoalan fokus kepada satu idea atau lebih semasa
mengemukakan soalan, iaitu 83.5 per atus. Gur u 2 juga menyebar kan soalan kepada
selur uh kelas, iaitu 77.7 per atus dan melakukan hentian yang sepatutnya untuk
member i peluang kepada pelajar untuk memikir kan jaw apan yang tepat. Gur u 1 dan
Gur u 2 menggunakan kaedah yang sama ketika memanggil nama pelajar untuk
menjaw ab soalan-soalan mer eka.
Secar a keselur uhan, w alaupun ter dapat kumpulan pelajar yang melakukan
pembentangan, aspek kemahir an yang dinyatakan, iaitu member i petunjuk, mencungkil
fikir an dan menggalakkan pelajar menyoal tidak dilaksanakan dengan baik oleh kedua-
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 57
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
dua gur u Bahasa Melayu. Gur u-gur u Bahasa Melayu ini juga lebih banyak menguasai
penggunaan soalan semasa P&P gur u Bahasa Melayu. Gur u lebih banyak menyoal untuk
menguji pengetahuan dan kefahaman kumpulan pembentang dan pelajar yang
mendengar .
Jadual 3. Kekerapan penggunaan kemahiran penyoalan guru
Kemahiran Penyoalan
1. Pembentukan soalan: Jelas, r ingkas dan tepat
2. Fokus kepada satu idea atau lebih dar ipada satu idea
3. Sebar an ke selur uh kelas
4. Hentian yang sepatutnya
5. Melayan Jawapan dengan baik
6. Member i petunjuk
7. Mencungkil fikir an
8. Soalan yang menggunakan idea/ jawapan pelajar
9. Panggil nama pelajar untuk menjawab
10. Menggalakkan pelajar menyoal
11. Pelajar menyoal
Guru 1
F
%
78 97.5
68
85
63 78.7
54 67.5
54 67.5
6
7.5
12
15
23 28.7
65 81.2
2
2.5
2
2.5
Guru 2
F
%
72 98.6
61 83.5
56 76.7
56 76.7
33 45.2
3 4.10
9 12.3
18 24.6
87 91.7
5 6.84
2 2.73
Peratus
Keseluruhan
98.2
84.2
77.7
72.1
56.4
5.8
13.7
26.7
89.6
4.7
2.6
Dapatan Soalan Kajian 3: Adakah terdapat perbezaan enam aras soalan kognitif
Bloom/ bentuk soalan Wilen yang kerap digunakan semasa proses P&P Bahasa
Melayu berdasarkan tempoh pengalaman mengajar?
Jadual 4 menunjukkkan keker apan penggunaan soalan ber dasar kan enam ar as soalan
kognitif Bloom oleh Gur u 1 dan Gur u 2 secar a keselur uhan. Dar ipada 80 soalan yang
diajukan oleh Gur u 1, sebanyak 33 soalan (41.3%) terdir i dar ipada soalan ar as
pengetahuan, iaitu soalan ber tumpu atau ber pusat. Soalan-soalan pada ar as ini hanya
untuk melihat daya ingatan pelajar ter hadap tajuk yang dipelajar i dalam Komsas seper ti
nama w atak, per istiw a dan sebagainya. Gur u 1 telah mengemukakan soalan ar as
Kefahaman sebanyak 30 soalan (37.5%) dan 7 soalan (8.8%) ber bentuk aplikasi.
Soalan ar as aplikasi banyak dilihat apabila gur u meminta pelajar menuliskan isi-isi
r umusan yang telah digar iskan oleh pelajar di papan putih. Gur u 1 juga telah
menggunakan bentuk soalan ber capah atau ar as tinggi. Sebanyak enam soalan ar as
analisis (7.5%), tiga soalan sintesis (3.8%) dan dua soalan penilaian (2.5%) telah
dikemukakan oleh Gur u 1.
Dapatan kajian telah mendapati Gur u 2 mengemukakan 21 soalan ar as
pengetahuan (28.7%) dar ipada 73 soalan yang dikemukakan. Sama seper ti Gur u 1,
soalan pada ar as ini dikemukakan oleh Gur u 2 kepada pelajar untuk menguji daya
ingatan pelajar ter hadap fakta yang telah dipelajar i oleh mer eka seper ti w atak,
per w atakan atau latar per istiw a dalam Komsas. Sebanyak 27 soalan ar as kefahaman
(36.9%) dan tujuh soalan ar as aplikasi (9.6%) telah dikemukakan oleh Gur u 2. Gur u 2
juga telah mengemukakan soalan ber capah atau ar as tinggi. Sebanyak enam soalan ar as
58
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
analisis (8.2%), satu soalan ar as sintesis dan 4 soalan ar as penilaian (5.5%) telah
dikemukakan oleh Gur u 2.
Ber dasar kan dapatan kajian ini, didapati kedua-dua peser ta kajian lebih banyak
menggunakan soalan ber tumpu, iaitu ar as pengetahuan dan kefahaman. Soalan-soalan
ber capah atau pada ar as tinggi sangat kur ang diajukan kepada pelajar oleh kedua-dua
gur u. Secar a keselur uhan, tidak ter dapat per bezaan yang sangat besar dalam
menggunakan ar as soalan kognitif Bloom atau bentuk soalan yang dikemukakan oleh
kedua-dua peser ta kajian.
Jadual 4. Kekerapan penggunaan enam aras soalan kognitif Bloom dan
bentuk soalan Wilen oleh gur u Bahasa Melayu
Bentuk
Ber tumpu/
ber pusat
Ber capah
Aras Soalan
Tahap
Pengetahuan
Kefahaman
Aplikasi
Analisis
Sintesis
Penilaian
Aras
Rendah
Tinggi
Rendah
Tinggi
Guru 1
F
%
33
41.3
30
37.5
7
8.8
6
7.5
3
3.8
2
2.5
Guru 2
F
%
21
28.7
27
36.9
7
9.6
6
8.2
1
1.4
4
5.5
Peratus
Keseluruhan
35.0
37.2
9.2
7.9
2.6
4.0
Dapatan soalan kajian 4: Adakah terdapat perbezaan lingkaran soalan yang kerap
digunakan semasa proses P&P Bahasa Melayu berdasarkan tempoh pengalaman
mengajar?
Jadual 5 menunjukkan keker apan lingkar an soalan yang ker ap digunakan oleh peser ta
kajian. Gur u 1 telah mengajukan 70 soalan (87.8%) yang ber tumpu pada tajuk yang
diajar . Sebanyak tujuh soalan (8.8%) yang mengaitkan tajuk dan individu telah
dikemukakan oleh Gur u 1.Gur u 1 juga telah mengemukakan sebanyak tiga soalan
(3.75%) yang mengaitkan tajuk dan per sekitar an. Contoh-contoh soalan lingkar an yang
ditanya Gur u 1 adalah seper ti ber ikut:
1.
Apa yang ibu bapa bimbangkan? (Gur u 1)
2.
Sebutkan per anan siapa yang menar ik minat r emaja menyer tai PLKN? (Gur u 1)
Bagi Gur u 2 pula, didapati mengajukan 55 soalan (75.3%) yang memfokuskan
tajuk yang dipelajar i pada har i ter sebut. Gur u 2 juga menyoal pelajar dengan
mengaitkan tajuk dan dir i pelajar itu sendir i. Sebanyak lapan soalan (10.9%) telah
dikemukakan. Beliau juga mengemukakan soalan yang mengaitkan tajuk dan
per sekitar an. Contoh-contoh soalan lingkar an yang dikemukakan oleh Gur u adalah
seper ti ber ikut :
1.
Bagaimana sambutan per ayaan seper ti har i r aya boleh memupuk semangat
kejir anan setempat? (Gur u 2)
2.
Apa ker ajaan patut buat? (Gur u 2)
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 59
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
Ber dasar kan kedua-dua gur u yang dikaji, didapati gur u Bahasa Melayu lebi h
banyak mengemukakan soalan yang menumpukan tajuk yang dipelajar i. Per atusan bagi
lingkar an soalan yang ber kisar pada tajuk ialah 81.4 per atus. Ini menunjukkan bahaw a
antar a kedua-duanya (gur u dan tajuk) tidak menunjukkan per bezaan yang sangat
ketar a. Begitu juga lingkar an soalan yang mengai tkan tajuk dan individu. Per atusan
bagi lingkar an soalan individu ialah 9.9 per atus dan lingkar an soalan per sekitar an ialah
3.24 per atus. Kedua-dua gur u mengemukakan jumlah soalan yang sedikit yang
memfokuskan lingkar an soalan individu dan per sekitar an. Lingkar an soalan individu
dan per sekitar an lebih banyak ditanya pada tajuk Rumusan ber banding dengan tajuk
Komsas.
Jadual 5. Kekerapan penggunaan lingkaran soalan oleh guru Bahasa Melayu
Lingkaran Soalan
Tajuk
Individu
Per sekitar an
F
70
Guru 1
%
87.5
F
55
Guru 2
%
75.3
Peratus
Keseluruhan
81.4
7
3
8.8
3.75
8
2
10.9
2.73
9.9
3.24
PERBINCANGAN DAPATAN KAJIAN
Tujuan utama kajian ini dijalankan adalah untuk melihat penggunaan teknik penyoalan
dalam kalangan gur u Bahasa Melayu. Untuk menjaw ab soalan kajian, ser amai dua or an
gur u Bahasa Melayu dijadikan peser ta kajian. Gur u Bahasa Melayu akan diper hatikan
semasa P&P.
Kekerapan Menyoal Guru Bahasa Melayu dan Penglibatan Pelajar
Secar a keselur uhan, penggunaan penyoalan dalam kalangan gur u yang dikaji adalah
pada tahap yang sangat ker ap. Tidak ter dapat per bezaan yang ketar a antar a gur u yang
dikaji dengan keker apan penggunaan penyoalan ber dasar kan tempoh pengalaman
mengajar . Dapatan ini ber beza dengan dapatan Waheedaw ati (2003) yang mendapati
ter dapat per bezaan min yang signifikan antar a keker apan penggunaan penyoalan gur u
dengan tempoh pengalaman mengajar gur u. Ber dasar kan dapatan ter sebut juga,
pengkaji telah mengenal pasti sebab-sebab yang mempengar uhi penggunaan penyoalan
dalam kalangan gur u ter sebut.
Kajian ini mendapati kedua-dua gur u banyak mengajukan soalan kepada
pelajar -pelajar sepanjang sesi P&P. Gur u-gur u ker ap ber tanya soalan kepada pelajar
untuk menguji pengetahuan dan kefahaman tentang tajuk yang dipelajar i. Dapatan
kajian ini sama dengan dapatan Roselan (2001) yang mendapati gur u mengemukakan
banyak soalan ker ana semakin banyak r eaksi pelajar diper oleh, semakin jelas akan
status kefahaman pelajar tentang kandungan pelajar an. Pengkaji mendapati sepanjang
pemer hatian, soalan-soalan lebih banyak dikemukakan dalam tajuk Komponen
Kesusaster aan Komsas ber banding tajuk Rumusan. Hal ini ker ana dalam tajuk Komsas,
60
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
penggunaan lebih ker ap soalan yang diajukan oleh gur u adalah untuk menguji daya
ingatan dan kefahaman pelajar . Soalan-soalan yang menguji daya ingatan dan
kefahaman pelajar dalam tajuk Komsas memang mendapat r eaksi yang positif dan lebih
banyak. Selain dar ipada itu, pelajar -pelajar juga telah ber sedia dengan nota masingmasing dan ker tas pembentangan di papan putih. Pelajar boleh mer ujuk nota dan
ker tas pembentangan yang ditampal untuk member ikan jaw apan kepada soalan-soalan
gur u.
Kajian juga mendapati gur u-gur u yang dikaji menguasai aktiviti penyoalan
dalam sesi P&P. Hanya 4.7 per atus aktiviti yang menggalakkan pelajar menyoal dan 2.6
per atus pelajar menyoal di dalam kelas. Keadaan ini tidak mencapai tujuan soalan dan
penyoalan yang dikemukakan oleh Kementer ian Pelajar an Malaysia (2002) yang
menggalakkan penglibatan yang aktif dalam P&P dan per kongsiaan idea antar a gur u
dan pelajar . Pengkaji mendapati w alaupun gur u sudah menggalakkan pelajar ber tanya,
r espon yang diber ikan oleh pelajar sangat kur ang. Gur u-gur u didapati hanya
menggalakkan pelajar menyoal dengan soalan seper ti “Ada apa-apa per t anyaan?” (Gur u
2) atau “Ada apa-apa soalan kepada pembentang?” (Gur u 2). Pelajar tidak mengambil
bahagian yang aktif w alaupun gur u sudah member ikan r uang kepada mer eka untuk
ber ienter aksi lisan.
Dapatan kajian yang memper lihatkan penglibatan pelajar yang kur ang ini sama
dengan dapatan Seman (2005) yang mendapati inter aksi lisan ber laku apabila pelajar
menjaw ab soalan gur u ataupun apabila diar ahkan oleh gur u. Kajian Waheedaw ati
(2003) mendapati pola inter aksi pelajar -pelajar at au pelajar -gur u juga sangat kur ang
ber laku. Kajian juga mendapati gur u Bahasa Melayu jar ang meminta pelajar ber tanya
kepada pelajar yang lain w alaupun terdapat kumpulan pelajar yang membuat
pembentangan tentang tajuk pada har i ter sebut. Aktiviti penyoalan lebih banyak
dikaw al oleh gur u BM.
Kemahiran Penyoalan Guru Bahasa Melayu
Per bincangan seter usnya adalah tentang tinjauan ter hadap kemahir an penyoalan gur u.
Davies (2000) ber pendapat teknik penyoalan mer upakan satu keper luan dalam pr oses
P&P. Penyoalan akan memotivasikan pelajar , menggalakkan pelajar ber fikir dan
mendapat r espon yang baik dar ipada pelajar . Pengkaji juga mendapati, w alaupun
kedua-dua gur u mempunyai tempoh pengalaman mengajar yang ber beza, penggunaan
kemahir an penyoalan tidak menunjukkan per bezaan yang ketar a antar a satu sama lain.
Dapatan kajian telah menunjukkan bahaw a ter dapat beber apa komponen kemahir an
penyoalan yang telah diaplikasikan dengan baik oleh gur u-gur u. Sebagai contoh
kemahir an penyoalan seper ti pembentukan soalan yang jelas dan tepat dilaksanakan
dengan baik oleh gur u semasa menyoal pelajar . Pelajar dapat menjaw ab soalan gur u
dengan seger a dan mudah sepanjang pemer hatian di dalam kelas. Hal ini ker ana gur ugur u mengaplikasikan kemahir an hentian sebentar yang member i peluang kepada
pelajar untuk ber fikir dan mer ujuk nota yang telah dibuat oleh mer eka. Sepanjang
pemer hatian, peser ta kajian memanggil nama pelajar sama ada yang cemer lang
ataupun yang lemah pencapaiannya dan sama ada lelaki atau per empuan. Setiap
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 61
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
jaw apan yang diber ikan oleh pelajar -pelajar dilayan dengan baik sama ada dengan
member ikan pujian atau membantu pelajar ter sebut .
Dapatan kajian juga telah menunjukkan ter dapat beber apa komponen
kemahir an penyoalan yang ter abai dalam pr oses pengajar an dan pembelajar an yang
ketar a. Dapatan ini sama dengan dapatan kajian Waheedaw ati (2003), Muhundhan
(2002) dan Maimunah (1997) yang menunjukkan aktiviti penyoalan gur u lebih dikuasai
oleh gur u. Beber apa komponen kemahir an penyoalan ini kur ang diber ikan penekanan
oleh peser ta kajian. Dapatan kajian menunjukkan komponen kemahir an penyoalan
yang ketar a ter abai ialah menggalakkan pelajar menyoal, pelajar menyoal, member i
petunjuk dan mencungkil fikir an. Sepanjang pemer hatian yang dilakukan, hanya
ter dapat dua soalan yang dikemukakan oleh pelajar ter hadap gur u Bahasa Melayu
(peser ta kajian ini). Walaupun pelajar -pelajar ini ter dir i dar ipada pelajar pintar ,
nampaknya gur u-gur u Bahasa Melayu tidak mengambil peluang yang sebaik-baiknya
untuk mencungkil fikir an pelajar dan pelajar -pelajar ini sangat kur ang ber soal jaw ab
dengan gur u atau dengan pelajar yang lain.
Dalam hal ini, gur u cuba untuk mencungkil fikir an pelajar untuk mendapatkan
jaw apan yang lebih ter peinci dan meluas, jika mendapati jaw apan pelajar masih tidak
menepati kehendak gur u. Sebagai contoh soalan yang mencungkil fikir an pelajar hanya
ber bentuk pendek sahaja seper ti ‘cont ohnya?’, ‘Yang kedua ialah?’, ‘cont oh lain?’ dan
‘keper it an per ang?’ Dapatan ini selar as dengan dapatan Muhundhan (2002) yang
menunjukkan gur u hanya menggunakan soalan yang ber bentuk ‘apa’ dan soalan yang
mengkehendaki jaw apan ‘ya’ atau ‘t idak’. Hal ini menyebabkan gur u tidak mencungkil
fikir an pelajar sepenuhnya dan ditambah lagi dengan latar belakang pelajar yang
ber pencapaian r endah.
Bagi pelajar -pelajar yang mempunyai latar belakang akademik yang cemer lang,
soalan-soalan ber ar as tinggi kur ang diajukan menyebabkan jaw apan yang memer lukan
ar as pemikir an yang tinggi tidak diper oleh dar ipada pelajar . Soalan-soalan gur u hanya
ter tumpu pada bentuk ‘Hur aikan’ atau ‘Ber ikan cont oh’. Jaw apan ini boleh diber ikan
oleh pelajar dengan mer ujuk nota atau menggunakan daya ingatan mer eka sahaja.
Soalan lisan ber bentuk penilaian seper ti ‘Ber ikan pendapat anda’ sangat kur ang
diajukan kepada pelajar khususnya dalam tajuk Komsas. Dalam kajian ini, gur u
mengunakan kemahir an penyoalan untuk mencungkil fikir an pelajar , pelajar akan
member ikan r espon yang lebih kepada soalan gur u ter utamanya pada soalan yang
ber ar as kognitif tinggi.
Kesimpulannya, kemahir an penyoalan yang ter abai oleh gur u Bahasa Melayu di
dalam kelas tur ut ditemui dalam kajian ini. Gur u Bahasa Melayu kur ang menggunakan
kemahir an penyoalan seper ti kemahir an member i petunjuk, mencungkil fikir an
menggalakkan pelajar menyoal atau pelajar menyoal. Hal ini akan member i kesan
kepada pelajar seper ti:
1.
Pelajar tidak menggunakan kemahir an ber fikir secar a optimum.
2.
Pelajar tidak mendapat kemahir an mengemukakan soalan kepada gur u atau
r akan-r akan.
3.
Pelajar akan mengambil sikap ber diam dir i ker ana bimbang , tidak yakin dir i
dan malu.
62
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
Aras Kognitif Bloom
Ber dasar kan dapatan kajian, kebanyakan soalan yang dikemukakan oleh gur u Bahasa
Melayu adalah ter tumpu pada ar as r endah, iaitu pengetahuan dan kefahaman sahaja.
Min bagi soalan ar as pengetahuan ialah 35 per atus dan soalan ar as kefahaman ialah
37.2 per atus. Hasil kajian ini menyokong dapatan kajian Seman (2005), Waheedaw ati
(2003), Muhundhan (2002) dan Roselan (2001) yang menunjukkan gur u memang
banyak menggunakan soalan ar as r endah. Kajian Seman (2005) juga menunjukkan gur u
tidak menggunakan soalan ar as tinggi. Kebanyakan soalan ar as r endah yang diajukan
oleh gur u dapat dijaw ab oleh pelajar tanpa per lu ber fikir panjang. Gur u Bahasa Melayu
didapati kur ang mengemukakan soalan ber ar as tinggi dalam menguji kemahir an
ber fikir pelajar .
Kebanyakan soalan yang diajukan oleh gur u-gur u ter sebut hanya memer lukan
pelajar mengingat semula pelajar an yang lepas. Dapatan kajian Seman (2005) dan
Roselan (2001) mendapati inter aksi lisan yang ber laku di dalam kelas seper ti
penggunan penyoalan gur u menunjukkan gur u lebih banyak ber tanya soalan pada ar as
r endah. Pengkaji mendapati, w alaupun pengajaran gur u ber pusatkan pelajar , gur u
tidak menggunakan peluang sebaik-baiknya untuk mengajukan soalan ber ar as tinggi.
Walaupun kumpulan pembentang telah menyediakan bahan pembentangan, kumpulan
pembentang hanya mener angkan semula bahan ter sebut kepada gur u dan pelajar lain.
Soalan-soalan gur u hanya ber fokus pada bahan pembentangan pelajar untuk menguji
kefahaman pembentang dan pelajar lain. Gur u tidak mengambil peluang yang
sepenuhnya untuk menguji kemahir an ber fikir ar as tinggi pelajar dengan menanyakan
soalan yang tidak ber gantung pada bahan pembentangan. Pelajar -pelajar yang
mendengar pembentangan juga tidak mengambil peluang yang ada untuk ber soal jaw ab
soalan ar as tinggi.
Kajian juga mendapati gur u-gur u lebih banyak menguasai aktiviti penyoalan
sama ada kepada par a pembentang atau pelajar yang mendengar pembentangan.
Walaupun Gur u 1 mempunyai pengalaman mengajar yang lebih lama dar ipada Gur u 2,
kedua-duanya tidak menunjukkan per bezaan yang amat besar . Kedua-dua gur u didapati
lebih banyak menggunakan soalan ar as r endah. Dapatan ini ber beza dengan dapatan
Waheedaw ati (2003) yang mendapati ter dapat per bezaan penggunaan ar as soalan
dalam kalangan gur u Sejar ah ber dasar kan tempoh pengalaman mengajar . Dalam hal
ini, Rajendr an (2000) telah mencadangkan gur u menggunakan soalan ter buka yang
member i peluang kepada pelajar untuk mengkaji sesuatu isu secar a mendalam. Soalan
ter buka tidak mengongkong pemikir an pelajar ker ana ia akan mengembangkan daya
fikir pelajar ber banding dengan soalan pelbagai pilihan.
Gur u-gur u lebih banyak menggunakan soalan ar as tinggi pada tajuk Rumusan
ber banding dengan tajuk Komsas. Pengkaji mendapati gur u-gur u kur ang menggunakan
peluang untuk menyoal pelajar seper ti membuat penilaian pada tajuk ini. Rajendr an
(2000) ber pendapat, Komsas menaw ar kan pelbagai peluang kepada gur u untuk
mew ujudkan w acana menyelesaikan masalah, membuat keputusan, membuat infer ens,
mencadangkan idea bar u dan menilai sesuatu tindakan. Beliau ber pendapat kesemua
aktiviti ini mempunyai kemahir an yang tinggi.
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 63
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
Ber dasar kan per bincangan, dapat dir umuskan bahaw a gur u-gur u ker ap
menggunakan soalan ar as kognitif Bloom. Soalan yang menguji tahap pengetahuan dan
kefahaman lebih banyak digunakan seper ti yang ditemui oleh pengkaji. Keker apan gur u
menggunakan ar as soalan pengetahuan dan kefahaman member i kesan yang positif
kepada gur u dan pelajar . Antar anya ialah P&P gur u menjadi aktif ker ana pelajar diuji
dengan soalan yang menguji ingatan mer eka ter hadp pelajar an yang lepas atau jaw apan
boleh dir ujuk di dalam buku dan gur u pula dapat membantu pelajar mengingat fakta
yang telah dibincangkan.
Lingkaran Soalan
Dapatan kajian telah menunjukkan kedua-dua gur u Bahasa Melayu lebih banyak
menggunakan lingkar an soalan yang ber kaitan dengan tajuk yang dipelajar i sahaja
ber banding dengan lingkar an soalan yang dikaitkan dengan individu atau per sekitar an.
Ter dapat per bezaan yang sedikit lingkar an soalan yang ber kaitan dengan tajuk. Gur u 1
lebih banyak menekan penggunaan soalan yang ber kaitan dengan tajuk ber banding
dengan Gur u 2. Pengkaji ber pendapat, penekanan ini adalah menjur us soalan-soalan
yang menekankan peper iksaan. Hal ini ber makna semakin banyak lingkar an soalan
yang ber kaitan dengan tajuk dikemukakan, gur u dapat memastikan pelajar mengingati
dan memahami pelajar an yang lepas.
Menur ut Maimunah (1997) menjelaskan bahaw a pelajar -pelajar akan menjadi
pemikir yang pr oduktif jika mer eka dilibatkan dengan situasi hidup sebenar . Antar a
matlamat penggunaan lingkar an soalan adalah untuk melibatkan pelajar secar a aktif
dalam penyoalan begini. Dapatan kajian juga mendapati kedua-dua gur u kur ang
mer angsang pelajar dengan menanyakan lingkar an soalan individu dan per sekitar an
dalam tajuk Komsas ber banding dengan tajuk Rumusan. Ber dasar kan temu bual yang
dijalankan, bentuk soalan yang dikemukakan oleh gur u juga ber gantung pada bahan
yang digunakan oleh gur u dalam P&P.
Ber dasar kan per bincangan, secar a keselur uhan ter dapat sedikit per bezaan bagi
penggunaan lingkar an soalan yang ber kaitan dengan tajuk. Penumpuan yang lebih
diber ikan oleh gur u dalam penggunaan lingkar an soalan yang mempunyai kaitan
dengan tajuk. Dua bentuk lingkar an soalan yang lai n jar ang digunakan oleh Gur u 1 dan
Gur u 2. Penggunaan yang kur ang ini akan member ikan kesan kepada beber apa per kar a
ber ikut seper ti yang ditemui oleh pengkaji:
1.
Pelajar tidak mengaitkan tajuk yang dipelajar i dengan dir i sendiri.
2.
Pelajar kur ang menghayati Komsas.
3.
Pelajar hanya mempr oses jaw apan untuk menjaw ab soalan peper iksaan.
KESIMPULAN
Kajian ini menunjukkan penyoalan mer upakan pr oses yang penting dalam pr oses P&P
gur u Bahasa Melayu. Dapatan kajian mer umuskan gur u-gur u ker ap menggunakan
penyoalan, mengaplikasikan kemahir an penyoalan, ar as soalan dan lingkar an soalan.
Namun, ter dapat juga penggunaan aspek-aspek kemahir an penyoalan, ar as soalan dan
64
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
lingkar an ter abai dan kur ang diber ikan penekanan oleh gur u-gur u. Dapatan kajian
yang dihur aikan member ikan implikasi dalam beber apa aspek dalam aktiviti penyoalan
lisan gur u semasa pr oses P&P. Sar anan yang dikemukakan juga har us diber i per hatian,
agar ter dapat peningkatan dalam memper kasakan pengajar an gur u dan
mengembangkan pemikir an pelajar supaya pembelajar an mer eka menjadi lebih
ber makna ser ta meningkatkan kecemer langan mer eka dalam pencapaian Bahasa
Melayu.
RUJUKAN
Balakr ishnan a/ l Govinthasamy. (2002). Penilai an pelaksanaan kemahir an ber fikir
secar a kr eatif dan kr itis (KBKK) dalam mata pelajar an Sejar ah KBSM tingkatan 4:
Satu kajian kes di Daer ah Tampin dan Rembau Neger i Sembilan. Ker tas Pr ojek
Sar jana Pendidikan, Fakulti Pendidikan, Univer siti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Davies, Ivor K. (2000). Inst r uct ional t echnique. Indiana: Indiana Univer sity Pr ess.
M. Mojibur Rahman. (2010). Teaching or al communication skills: A task based
appr oach. ESP Wor ld Issue, 1 (27): 1-11. http:/ / w ww .esp.w or ld.info (29 Apr il
2010).
Maimunah Md. Aji. (1997). Penggunaan penyoalan di dalam bilik dar jah oleh gur u-gur u
pelatih Maktab Per gur uan Islam. Tesis Sar jana Pendidikan. Fakulti Pendidikan,
Univer siti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Mer r iam, Shar an B. (2002). Qualit at ive r esear ch in pr act ice: Example for discussion and
analysis. San Fr ancisco: Jossey-Bass.
Mohd. Majid Konting. (2000). Kaedah penyelidikan pendidikan . Edisi Ke-5. Kuala
Lumpur : Dew an Bahasa & Pustaka.
Muhundhan a/ l Mayappan. (2002). Aplikasi kemahir an ber fikir melalui kaedah
penyoalan oleh gur u dalam pengajar an mata pelajar an Ekonomi Asas: Satu kajian
kes. Ker tas Pr ojek Sar jana Pendidikan. Fakulti Pendidikan, Univer siti Kebangsaan
Malaysia, Bangi.
Nazr ulhaiza Mohd. Zabid. (2003). Teknik penyoalan dalam pengajar an Sejar ah. Tesis
Sar jana Pendidikan. Fakulti Pendidikan, Univer siti Malaya, Kuala Lumpur .
Omar din Ashaar i. (1999) . Pengajar an kr eat if untuk pembelajar an akt if. Kuala Lumpur :
Dew an Bahasa & Pustaka.
Rajendr an, N.S. (2000). Kesusaster aan sebagai w ahana mengajar kemahir an ber fikir
ar as tinggi. Pr osiding Seminar Kebangsaan Penyelidikan dan Pembangunan
Dalam Pendidikan 2000: Penyelidikan ke Ar ah Inovasi dalam Pedagogi, 201-210.
Roselan Baki. (2001). Inter aksi lisan dalam pengajar an penulisan Bahasa Melayu.
Tesis Doktor Falsafah. Fakulti Pendidikan, Univer siti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Seman Salleh. (2005). Inter aksi lisan dalam pengajar an dan pembelajar an komponen
Kesusaster aan Melayu (Komsas) dalam mata pelajar an Bahasa Melayu.Tesis
Doktor Falsafah. Fakulti Pendidikan, Univer siti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Waheedaw ati Wahap. (2003). Penggunaan penyoalan lisan dalam kalangan gur u
Sejar ah di sekitar bandar Sibu. Ker tas Pr ojek Sar jana Pendidikan. Fakulti
Pendidikan, Univer siti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 65
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
Wilen, W.W. (Eds.). (1992). Quest ions, quest ioning t echniques and effect ive t eaching.
Washington D.C: National Education Association.
Maklumat lanjut, boleh hubungi:
Pr ofesor Madya Dr. Zamri Mahamod
Fakulti Pendidikan
Univer siti Kebangsaan Malaysia
d-zam@ukm.my
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
KEPELBAGAIAN KAEDAH PENYOALAN LISAN DALAM PENGAJARAN
GURU BAHASA MELAYU: KAEDAH PEMERHATIAN
(Or al Quest ion Appr oach In Teaching By Malay Language Teacher s:
Obser vat ion Met hode)
ZAMRI MAHAMOD
NOR RAZAH LIM
ABSTRAK: Kajian ber tujuan untuk mengetahui kaedah penyoalan lisan yang digunakan
oleh gur u Bahasa Melayu ketika mengajar . Aspek yang dikaji ialah keker apan soalan
yang dikemukakan dalam sesi pengajar an dan pembelajar an (P&P), ar as kognitif soalan,
komponen kemahir an penyoalan dan lingkar an soalan. Dua or ang gur u Bahasa Melayu
yang ber pengalaman mengajar lebih 10 tahun dijadikan peser ta kajian. Kaedah
pemer hatian digunakan untuk mengumpul data dan dianalisis menggunakan statistik
deskr iptif. Dapatan kajian menunjukkan bahaw a gur u Bahasa Melayu sangat ker ap
menggunakan penyoalan di dalam kelas semasa sesi P&P. Bagaimanapun, kaedah
penyoalan gur u Bahasa Melayu lebih ter tumpu pada soalan ar as r endah dan seder hana
ber banding dengan soalan ar as tinggi. Lingkar an soalan yang digunakan oleh gur u
Bahasa Melayu lebih ter tumpu pada lingkar an individu dan masyar akat, tetapi kur ang
pada lingkar an soalan yang ber kaitan negar a atau lingkar an global. Pelajar kur ang
diber i peluang untuk ber fikir ker ana gur u lebih suka menggunakan ar as penyoalan
r endah. Dapatan kajian juga menunjukkan bahaw a w ujud hubungan di antar a tempoh
pengalaman mengajar gur u dalam penggunaan penyoalan di dalam bilik dar jah.
Implikasi kajian ialah apabila soalan ar as tinggi kur ang digunakan semasa P&P, budaya
ber fikir dan penglibatan pelajar menjadi ter batas.
Kata kunci: Penyoalan lisan, pengajar an dan pembelajar an, ar as kognitif soalan,
komponen kemahir an soalan dan lingkar an soalan
ABSTRACT: This st udy was conduct ed t o gain infor mat ion on t he differ ent appr oach used
in or al quest ions by Malay Language t eacher s. The main aspect s st udied ar e t he fr equency
of quest ions post ed t o st udent s in t eaching and lear ning pr ocess, cognit ive level of t he
quest ion, t he quest ioning skill component and t he scope of t he quest ions. The subjects wer e
t wo Malay Language t eacher s who have mor e t han 10 year s of t eaching exper ience. The
obser vat ion met hod was used t o collect t he dat a. However , t he Malay Language t ear cher s
t end t o focus on asking simple t o moder at ely t ypes of quest ions r at her t han t he highly
challenging ones. The findings show t hat t he t eacher s fr equent ly ask quest ions t o t he
st udent s in t he t eaching and lear ning pr ocess. The scopes of t he quest ions asked however
t end t o be focused on individual and societ y r at her than on global or nat ional issues. The
st udent wer e not given t he chance t o t hink cr it ically as t he teacher s pr efer t o use quest ion
of t he low level. The r esult also show a t her e is connect ion bet ween t he t eacher ’s t eaching
exper iences and t he quest ions post ed in t he class. The implied t hat when t he high level of
quest ioning is seldom used in t eaching and lear ning pr ocess. The cult ur e of t eaching
cr it ically and t he st udent par t icipat ion ar e limit ed.
52
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
Keywor ds: Ver bal quest ions, t eaching and lear ning, level of cognit ive quest ions,
component of skill quest ion and scope of quest ion
PENGENALAN
Penggunaan soalan mer upakan salah satu car a gur u menyampaikan kandungan
pelajar an kepada par a pelajar nya. Soalan-soalan yang dikemukakan ber potensi untuk
membantu pelajar untuk mencapai keupayaan kognitif optimum. Melalui soalan-soalan
yang dikemukakan oleh gur u dalam pr oses pembelajar an dan pengjar an (P&P) dapat
mendedahkan pelajar menggunakan pengetahuan sedia ada dan membandingkan
maklumat yang diper oleh dan kemudian menggunakannya untuk penyelesaian masalah.
Pelajar ber tindak secar a aktif dan bukannya ber tindak secar a pasif dalam pr oses
pembelajar an mer eka.
Penggunaan soalan di dalam kelas mer upakan salah satu car a gur u
menyampaikan pengajar an yang popular dan mer upakan salah satu yang paling mudah
untuk dilaksanakan (Omar din 1999). Kemahir an menyoal sebahagian dar ipada
kemahir an komunikasi lisan. Menur ut M. Mojibur (2010), kemahir an komunikasi lisan
dapat mengukur keupayaan dan kebolehan seseor ang pelajar itu ber komunikasi dengan
baik ataupun sebaliknya. Ini ber makna dalam konteks (P&P), penyoalan ber upaya dan
menggalakkan inter aksi gur u dan pelajar secar a ber kesan. Soalan-soalan yang
dikemukakan oleh gur u dapat mencungkil pengetahuan pelajar dan mengukuhkan
pelajar an yang disampaikan oleh gur u. Soalan-soalan yang dikemukakan oleh gur u
mestilah dapat menguji atau menilai apa yang telah disampaikan oleh gur u semasa
pr oses P&P. Tegasnya, seor ang gur u yang mahir ialah seor ang penyoal yang ber kesan
ker ana beliau dapat menggunakan soalan-soalan yang membimbing par a pelajar
member ikan idea yang jelas, mengembangkan potensi ber fikir , ser ta dapat
mengger akkan daya imaginasi pelajar .
PERNYATAAN MASALAH
Dalam P&P, gur u-gur u dapati gur u kur ang mahir dalam teknik penyoalan di dalam
kelas. Gur u lebih banyak menggunakan kaedah pengajar an secar a tr adisional, iaitu
ber syar ah untuk member i maklumat. Kegagalan gur u untuk mer angsang pemikir an
pelajar telah menyebabkan kur angnya penglibatan pelajar dalam mengikuti pr oses P&P
gur u Bahasa Melayu. Kajian Seman (2005), Waheedaw ati (2003) dan Roselan (2001)
menunjukkan penggunaan penyoalan gur u hanya ber kisar pada ar as kognitif r endah
atau seder hana sahaja. Sebagai contoh, kajian Waheedaw ati (2003) mendapati
segelintir gur u tidak dapat menguasai atau mengabaikan penyoalan di dalam bilik
dar jah. Soalan-soalan yang dikemukakan adalah dalam jumlah yang kecil dan kur ang
mer angsangkan daya pemikir an pelajar . Kajian Seman (2005) juga menunjukkan pola
soalan yang diajukan kepada pelajar adalah soalan-soalan ber ar as r endah, iaitu pada
per ingkat pengetahuan.
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 53
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
Gur u juga kur ang menyer apkan aplikasi kemahi r an ber fikir dalam melalui
kaedah penyoalan yang digunakan. Contoh kajian oleh Balakr ishan (2002) dan
Muhundhan (2002) mendapati aplikasi kemahir an ber fikir melalui kaedah penyoalan
gur u semasa P&P adalah kur ang. Apabila teknik penyoalan gur u kur ang mengandungi
unsur kemahir an ber fikir , hal ini menyebabkan pemikir an pelajar kur ang ber kembang
melalui soalan yang dikemukakan oleh gur u. Ter dapat juga dapatan pengkaji ter dahulu
yang menunjukkan gur u mengabaikan penggunaan kemahir an penyoalan. Kajian
Nazr ulhaiza (2003) dan Waheedaw ati (2003) mendapati gur u tidak menyedar i
kepentingan ‘masa menunggu’ semasa mengemukakan soalan kepada pelajar . Gur u
member ikan tempoh masa kur ang dar ipada 30 saat untuk pelajar mecar i dan
memikir kan jaw apan. Untuk mendapatkan jawapan yang betul dan tepat, gur u
sepatutnya member ikan tempoh yang secukupnya kepada pelajar . Satu lagi aspek yang
diabaikan ialah penglibatan pelajar dalam mengemukakan soalan adalah sangat kur ang.
Kajian Nazr ulhaiza (2003) menunjukkan pelajar kur ang menanyakan soalan.
Penguasaan 100 per atus gur u dalam menggunakan penyoalan tidak membuka r uang
kepada pelajar dan akan menyebabkan mer eka ber sikap pasif.
Oleh itu, penyoalan gur u mestilah dir ancang dengan baik bagi menepati
penggunaan soalan dalam pr oses P&P yang ber kesan. Gur u boleh menggunakan soalan
untuk mencabar pemikir an pelajar atau menimbulkan per asaan ingin tahu dan minat
pelajar pada aw al pengajar an hinggalah membaw a kepada menjaw ab soalan gur u yang
dikemukakan secar a ber tulis (M. Mojibur 2010). Penggunaan penyoalan dalam pr oses
P&P akan membaw a kepada pr oses mendapatkan jaw apan yang betul, sekaligus
membantu pelajar mendapatkan idea ser ta mengukuhkannya dalam bentuk per tutur an
dan penulisan.
TUJUAN KAJIAN
Kajian ini ber tujuan untuk mengenal pasti teknik penyoalan gur u Bahasa Melayu
semasa pr oses P&P di dalam kelas. Kajian ini juga ber tujuan untuk mengenal pasti
keker apan penggunaan penyoalan ber dasar kan kemahir an penyoalan gur u dan
keker apan penggunaan enam tahap
kognitif Bloom yang dapat meningkatkan
kemahir an ber fikir pelajar . Di samping itu, ber dasar kan kajian ini, dihar apkan pengkaji
dapat menemukan pola lingkar an soalan yang dikemukakan oleh gur u-gur u BM untuk
meningkatkan pemikir an pelajar semasa pr oses P& P.
SOALAN KAJIAN
Secar a khusus, kajian ini ber tujuan untuk menjaw ab dan menjelaskan empat soalan
kajian ber ikut:
1.
Ber apakah keker apan seor ang gur u Bahasa Melayu menggunakan kaedah
penyoalan semasa pr oses P&P?
2.
Adakah ter dapat per bezaan penggunaan kemahir an penyoalan yang ker ap
digunakan semasa pr oses P&P Bahasa Melayu ber dasar kan tempoh pengalaman
mengajar ?
54
3.
4.
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
Adakah ter dapat per bezaan penggunaan ar as soalan kognitif Bloom yang ker ap
digunakan semasa pr oses P&P Bahasa Melayu ber dasar kan tempoh pengalaman
mengajar ?
Adakah ter dapat per bezaan penggunaan lingkar an soalan yang ker ap digunakan
semasa pr oses P&P Bahasa Melayu ber dasar kan tempoh pengalaman mengajar ?
KAEDAH KAJIAN
Kajian ini mer upakan satu kajian kes yang ber bentuk kualitatif yang menggunakan
kaedah pemer hatian dalam pr oses pengumpulan data.
Pemerhatian
Pemer hatian yang digunakan ialah pemer hatian tur ut ser ta. Menur ut Mer r iam (2002),
pemer hatian adalah car a ter baik untuk mengumpul data asal ‘fir st hand encount er ’
tentang gur u yang hendak dikaji. Kaedah ini digunakan untuk mengenal pasti sama ada
gur u yang dikaji menggunakan teknik penyoalan yang dibincangkan semasa pr oses P&P
Bahasa Melayu. Seor ang pemer hati yang ber ada di tempat per istiw a ber laku boleh
melihat tingkah laku sebagaimana ia benar -benar ber laku dan mencatatkan cir i
menonjol bagi tingkah laku subjek. Walaupun penyelidik mengikuti tingkah laku subjek,
pengkaji tidak mempengar uhi peser ta kajian ke ar ah tingkah laku ter tentu. Dengan
penghayatan ter sebut, pengkaji mempunyai per sepsi yang benar mengenai maklumat
yang dikumpul (Mohd. Majid 2000). Bor ang bimbingan ar as soalan keker apan dan
kemahir an penyoalan yang digunakan bagi tujuan ini dibina oleh pengkaji setelah
membuat r ujukan. Senar ai semak membolehkan penyelidik memfokus dan mer ekodkan
tingkah laku yang dikehendaki sahaja. Senar ai semak dalam kajian ini digunakan ketika
membuat pemer hatian ter hadap P&P gur u-gur u Bahasa Melayu yang menjadi peser ta
kajian ini.
Peserta Kajian
Ser amai dua or ang gur u mengajar Bahasa Melayu dijadikan peser ta kajian. Gur u 1
mer upakan gur u yang ber pengalaman mengajar , iaitu selama 24 tahun. Gur u 2 pula
ialah gur u yang juga ber pengalaman mengajar Bahasa Melayu selama 10 tahun sahaja.
Aspek yang diper hatikan ialah P&P gur u Bahasa Melayu ketika mengajar tajuk Komsas
dan Rumusan.
Instrumen Pemerhatian
Dalam kajian ini, intr umen bor ang bimbingan kemahir an penyoalan yang digunakan
untuk tujuan pemer hatian di dalam kelas. Instr umen ini ber tujuan untuk melihat dan
mengumpul maklumat mengenai keker apan penyoalan, ar as soalan atau bentuk-bentuk
soalan dan lingkar an soalan yang diajukan oleh peser ta kajian semasa pr oses P&P.
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 55
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
Analisis Data
Data dar ipada bor ang bimbingan kemahir an penyoalan ini dianalisis untuk melihat
keker apan dan per atus gur u menggunakan kemahir an penyoalan, ar as dan bentuk
soalan ser ta lingkar an soalan. Min bagi setiap kemahir an, ar as dan bentuk soalan ser ta
lingkar an soalan akan diambil kir a untuk mendapat gambar an yang menyelur uh.
HASIL KAJIAN
Latar Belakang Guru
Jadual 1 menunjukkan secar a r ingkas latar belakang peser ta kajian, iaitu gur u Bahasa
Melayu yang mengajar di sebuah sekolah ber asr ama penuh. Gur u 1 mengajar dua buah
kelas Tingkatan 4 dan dua buah kelas Tingkatan 5. Gur u 2 pula mengajar sebuah kelas
Tingkatan 1, sebuah kelas Tingkatan 4 dan sebuah kelas Tingkatan 5. Gur u 1
mempunyai pengalaman mengajar selama 24 tahun, manakala Gur u 2 ber pengalaman
mengajar selama 10 tahun.
Jadual 1. Latar belakang guru Bahasa Melayu
Profil
Pengalaman mengajar
Pengkhususan
Bilangan kelas
Guru 1
24 Tahun
Linguistik dan Pengajian Islam
4 Kelas
Guru 2
10 Tahun
Linguistik
3 Kelas
Dapatan Soalan Kajian 1: Berapakah kekerapan seorang guru Bahasa Melayu
menggunakan kaedah penyoalan semasa proses P&P?
Jadual 2 menunjukkan dapatan kaji an bagi keker apan penggunaan penyoalan dalam
tempoh 35 hingga 40 minit w aktu P&P gur u Bahasa Melayu. Sepanjang lima kali tempoh
pemer hatian yang dilakukan Gur u 1 telah mengemukakan 80 buah soalan, manakala
Gur u 2 mengemukakan 73 buah soalan. Dalam tempoh 35 hingga 40 minit w aktu P&P,
secar a pur atanya Gur u 1 telah mengemukakan 16 buah soalan dalam tempoh 35 hingga
40 minit w aktu P&P. Seter usnya Gur u 2 telah mengemukakan 14 soalan dalam tempoh
35 hingga 40 minit w aktu P&P. Jumlah ini tidak menunjukkan satu per bezaan yang
besar atau ketar a ber dasar kan keker apan penyoalan yang dilakukan di dalam kelas oleh
kedua-dua gur u ini.
Jadual 2. Kekerapan guru menggunakan penyoalan dalam tempoh
35-40 minit waktu P&P
Komponen
Penggunaan Penyoalan
Guru 1 = 5 kali pemerhatian
Jumlah soalan
F
%
80 soalan
16 soalan 20%
Guru 2 = 5 kali pemerhatian
F
%
73 soalan 14 soalan 19.1%
56
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
Dapatan Soalan Kajian 2: Adakah terdapat perbezaan kemahiran penyoalan yang
kerap digunakan semasa proses P&P Bahasa Melayu berdasarkan tempoh
pengalaman mengajar?
Dar ipada 80 buah soalah yang dikemukakan oleh Gur u 1, 97.5 per atus mer upakan
soalan yang jelas, r ingkas dan tepat car a penyoalannya dan dapat difahami dan dapat
dijaw ab oleh pelajar beliau. Secar a keselur uhan, Gur u 1 menggunakan ayat-ayat yang
mudah untuk mendapat r espon yang seger a dar ipada pelajar . Hampir 85 per atus soalan
yang dikemukakan oleh Gur u 1 ialah soalan yang mempunyai cir i-cir i tunggal ataupun
lebih dar ipada satu idea. Sepanjang pemer hatian yang dilakukan oleh pengkaji, Gur u 1
menyebar kan soalan yang diajukan kepada selur uh kelas sebelum memanggil namanama ter tentu untuk menjaw ab soalan beliau, iaitu sebanyak 78.7 per atus. Dalam
mengemukakan soalan juga, Gur u 1 telah menggunakan kemahir an hentian sebanyak
67.5 per atus untuk member i peluang kepada pelajar untuk ber fikir tentang jaw apan
bagi soalan beliau. Beliau juga melayani jaw apan pelajar dengan baik iaitu sebanyak
67.5 per atus dengan member ikan pujian atau motivasi kepada pelajar yang menjaw ab.
Sebanyak 81.2 per atus soalan telah dijaw ab oleh pelajar apabila Gur u 1
memanggil nama mer eka untuk menjaw ab soalan. Sepanjang pemer hatian pengkaji,
Gur u 1 memanggil hampir separ uh dar ipada jumlah pelajar yang ada sama ada lelaki
atau per empuan. Gur u 1 juga ker ap member ikan soalan kepada pelajar yang lemah
atau yang tidak menumpukan per hatian untuk menar ik per hatian mer eka ter hadap
pelajar an. Gur u 1 juga sangat kur ang menggunakan kemahir an penyoalan yang
menggalakkan pelajar menyoal sama ada kepada gur u mahupun pelajar . Sepanjang
pemer hatian yang dilakukan, hanya 2.5 per atus sahaja ber laku situasi ter sebut. Gur u 1
menguasai aktiviti penyoalan dengan banyak ber tanya soalan kepada pelajar yang
mendengar pembentangan atau kepada ahli pembentangan tajuk pelajar an pada har i
ter sebut. Oleh sebab Gur u 1 lebih banyak mengemukakan soalan, pelajar juga tidak
diber i peluang untuk ber tanya kepada pelajar lain yang melakukan sesi pembentangan
untuk menguji pengetahuan dan kefahaman ser ta pandangan mer eka ter hadap tajuk
pelajar an. Walaupun ter dapat usaha gur u menggalakkan pelajar ber tanya seper ti ‘Ada
t ak yang kamu t ak faham? Ada apa-apa per t anyaan? Gur u 1 seolah-olah tidak ber jaya
membangkitkan r ansangan untuk menanyakan soalan kepada pelajar .
Dar ipada 73 soalan yang dikemukakan oleh Gur u 2 pula, 98.6 per atus
mer upakan soalan yang jelas dan tepat serta dapat difahami oleh pelajar beliau. Ayatayat tanya yang diajukan mudah dan r ingkas. Sama seper ti Gur u 1, Gur u 2 juga
menggunakan kemahir an penyoalan fokus kepada satu idea atau lebih semasa
mengemukakan soalan, iaitu 83.5 per atus. Gur u 2 juga menyebar kan soalan kepada
selur uh kelas, iaitu 77.7 per atus dan melakukan hentian yang sepatutnya untuk
member i peluang kepada pelajar untuk memikir kan jaw apan yang tepat. Gur u 1 dan
Gur u 2 menggunakan kaedah yang sama ketika memanggil nama pelajar untuk
menjaw ab soalan-soalan mer eka.
Secar a keselur uhan, w alaupun ter dapat kumpulan pelajar yang melakukan
pembentangan, aspek kemahir an yang dinyatakan, iaitu member i petunjuk, mencungkil
fikir an dan menggalakkan pelajar menyoal tidak dilaksanakan dengan baik oleh kedua-
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 57
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
dua gur u Bahasa Melayu. Gur u-gur u Bahasa Melayu ini juga lebih banyak menguasai
penggunaan soalan semasa P&P gur u Bahasa Melayu. Gur u lebih banyak menyoal untuk
menguji pengetahuan dan kefahaman kumpulan pembentang dan pelajar yang
mendengar .
Jadual 3. Kekerapan penggunaan kemahiran penyoalan guru
Kemahiran Penyoalan
1. Pembentukan soalan: Jelas, r ingkas dan tepat
2. Fokus kepada satu idea atau lebih dar ipada satu idea
3. Sebar an ke selur uh kelas
4. Hentian yang sepatutnya
5. Melayan Jawapan dengan baik
6. Member i petunjuk
7. Mencungkil fikir an
8. Soalan yang menggunakan idea/ jawapan pelajar
9. Panggil nama pelajar untuk menjawab
10. Menggalakkan pelajar menyoal
11. Pelajar menyoal
Guru 1
F
%
78 97.5
68
85
63 78.7
54 67.5
54 67.5
6
7.5
12
15
23 28.7
65 81.2
2
2.5
2
2.5
Guru 2
F
%
72 98.6
61 83.5
56 76.7
56 76.7
33 45.2
3 4.10
9 12.3
18 24.6
87 91.7
5 6.84
2 2.73
Peratus
Keseluruhan
98.2
84.2
77.7
72.1
56.4
5.8
13.7
26.7
89.6
4.7
2.6
Dapatan Soalan Kajian 3: Adakah terdapat perbezaan enam aras soalan kognitif
Bloom/ bentuk soalan Wilen yang kerap digunakan semasa proses P&P Bahasa
Melayu berdasarkan tempoh pengalaman mengajar?
Jadual 4 menunjukkkan keker apan penggunaan soalan ber dasar kan enam ar as soalan
kognitif Bloom oleh Gur u 1 dan Gur u 2 secar a keselur uhan. Dar ipada 80 soalan yang
diajukan oleh Gur u 1, sebanyak 33 soalan (41.3%) terdir i dar ipada soalan ar as
pengetahuan, iaitu soalan ber tumpu atau ber pusat. Soalan-soalan pada ar as ini hanya
untuk melihat daya ingatan pelajar ter hadap tajuk yang dipelajar i dalam Komsas seper ti
nama w atak, per istiw a dan sebagainya. Gur u 1 telah mengemukakan soalan ar as
Kefahaman sebanyak 30 soalan (37.5%) dan 7 soalan (8.8%) ber bentuk aplikasi.
Soalan ar as aplikasi banyak dilihat apabila gur u meminta pelajar menuliskan isi-isi
r umusan yang telah digar iskan oleh pelajar di papan putih. Gur u 1 juga telah
menggunakan bentuk soalan ber capah atau ar as tinggi. Sebanyak enam soalan ar as
analisis (7.5%), tiga soalan sintesis (3.8%) dan dua soalan penilaian (2.5%) telah
dikemukakan oleh Gur u 1.
Dapatan kajian telah mendapati Gur u 2 mengemukakan 21 soalan ar as
pengetahuan (28.7%) dar ipada 73 soalan yang dikemukakan. Sama seper ti Gur u 1,
soalan pada ar as ini dikemukakan oleh Gur u 2 kepada pelajar untuk menguji daya
ingatan pelajar ter hadap fakta yang telah dipelajar i oleh mer eka seper ti w atak,
per w atakan atau latar per istiw a dalam Komsas. Sebanyak 27 soalan ar as kefahaman
(36.9%) dan tujuh soalan ar as aplikasi (9.6%) telah dikemukakan oleh Gur u 2. Gur u 2
juga telah mengemukakan soalan ber capah atau ar as tinggi. Sebanyak enam soalan ar as
58
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
analisis (8.2%), satu soalan ar as sintesis dan 4 soalan ar as penilaian (5.5%) telah
dikemukakan oleh Gur u 2.
Ber dasar kan dapatan kajian ini, didapati kedua-dua peser ta kajian lebih banyak
menggunakan soalan ber tumpu, iaitu ar as pengetahuan dan kefahaman. Soalan-soalan
ber capah atau pada ar as tinggi sangat kur ang diajukan kepada pelajar oleh kedua-dua
gur u. Secar a keselur uhan, tidak ter dapat per bezaan yang sangat besar dalam
menggunakan ar as soalan kognitif Bloom atau bentuk soalan yang dikemukakan oleh
kedua-dua peser ta kajian.
Jadual 4. Kekerapan penggunaan enam aras soalan kognitif Bloom dan
bentuk soalan Wilen oleh gur u Bahasa Melayu
Bentuk
Ber tumpu/
ber pusat
Ber capah
Aras Soalan
Tahap
Pengetahuan
Kefahaman
Aplikasi
Analisis
Sintesis
Penilaian
Aras
Rendah
Tinggi
Rendah
Tinggi
Guru 1
F
%
33
41.3
30
37.5
7
8.8
6
7.5
3
3.8
2
2.5
Guru 2
F
%
21
28.7
27
36.9
7
9.6
6
8.2
1
1.4
4
5.5
Peratus
Keseluruhan
35.0
37.2
9.2
7.9
2.6
4.0
Dapatan soalan kajian 4: Adakah terdapat perbezaan lingkaran soalan yang kerap
digunakan semasa proses P&P Bahasa Melayu berdasarkan tempoh pengalaman
mengajar?
Jadual 5 menunjukkan keker apan lingkar an soalan yang ker ap digunakan oleh peser ta
kajian. Gur u 1 telah mengajukan 70 soalan (87.8%) yang ber tumpu pada tajuk yang
diajar . Sebanyak tujuh soalan (8.8%) yang mengaitkan tajuk dan individu telah
dikemukakan oleh Gur u 1.Gur u 1 juga telah mengemukakan sebanyak tiga soalan
(3.75%) yang mengaitkan tajuk dan per sekitar an. Contoh-contoh soalan lingkar an yang
ditanya Gur u 1 adalah seper ti ber ikut:
1.
Apa yang ibu bapa bimbangkan? (Gur u 1)
2.
Sebutkan per anan siapa yang menar ik minat r emaja menyer tai PLKN? (Gur u 1)
Bagi Gur u 2 pula, didapati mengajukan 55 soalan (75.3%) yang memfokuskan
tajuk yang dipelajar i pada har i ter sebut. Gur u 2 juga menyoal pelajar dengan
mengaitkan tajuk dan dir i pelajar itu sendir i. Sebanyak lapan soalan (10.9%) telah
dikemukakan. Beliau juga mengemukakan soalan yang mengaitkan tajuk dan
per sekitar an. Contoh-contoh soalan lingkar an yang dikemukakan oleh Gur u adalah
seper ti ber ikut :
1.
Bagaimana sambutan per ayaan seper ti har i r aya boleh memupuk semangat
kejir anan setempat? (Gur u 2)
2.
Apa ker ajaan patut buat? (Gur u 2)
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 59
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
Ber dasar kan kedua-dua gur u yang dikaji, didapati gur u Bahasa Melayu lebi h
banyak mengemukakan soalan yang menumpukan tajuk yang dipelajar i. Per atusan bagi
lingkar an soalan yang ber kisar pada tajuk ialah 81.4 per atus. Ini menunjukkan bahaw a
antar a kedua-duanya (gur u dan tajuk) tidak menunjukkan per bezaan yang sangat
ketar a. Begitu juga lingkar an soalan yang mengai tkan tajuk dan individu. Per atusan
bagi lingkar an soalan individu ialah 9.9 per atus dan lingkar an soalan per sekitar an ialah
3.24 per atus. Kedua-dua gur u mengemukakan jumlah soalan yang sedikit yang
memfokuskan lingkar an soalan individu dan per sekitar an. Lingkar an soalan individu
dan per sekitar an lebih banyak ditanya pada tajuk Rumusan ber banding dengan tajuk
Komsas.
Jadual 5. Kekerapan penggunaan lingkaran soalan oleh guru Bahasa Melayu
Lingkaran Soalan
Tajuk
Individu
Per sekitar an
F
70
Guru 1
%
87.5
F
55
Guru 2
%
75.3
Peratus
Keseluruhan
81.4
7
3
8.8
3.75
8
2
10.9
2.73
9.9
3.24
PERBINCANGAN DAPATAN KAJIAN
Tujuan utama kajian ini dijalankan adalah untuk melihat penggunaan teknik penyoalan
dalam kalangan gur u Bahasa Melayu. Untuk menjaw ab soalan kajian, ser amai dua or an
gur u Bahasa Melayu dijadikan peser ta kajian. Gur u Bahasa Melayu akan diper hatikan
semasa P&P.
Kekerapan Menyoal Guru Bahasa Melayu dan Penglibatan Pelajar
Secar a keselur uhan, penggunaan penyoalan dalam kalangan gur u yang dikaji adalah
pada tahap yang sangat ker ap. Tidak ter dapat per bezaan yang ketar a antar a gur u yang
dikaji dengan keker apan penggunaan penyoalan ber dasar kan tempoh pengalaman
mengajar . Dapatan ini ber beza dengan dapatan Waheedaw ati (2003) yang mendapati
ter dapat per bezaan min yang signifikan antar a keker apan penggunaan penyoalan gur u
dengan tempoh pengalaman mengajar gur u. Ber dasar kan dapatan ter sebut juga,
pengkaji telah mengenal pasti sebab-sebab yang mempengar uhi penggunaan penyoalan
dalam kalangan gur u ter sebut.
Kajian ini mendapati kedua-dua gur u banyak mengajukan soalan kepada
pelajar -pelajar sepanjang sesi P&P. Gur u-gur u ker ap ber tanya soalan kepada pelajar
untuk menguji pengetahuan dan kefahaman tentang tajuk yang dipelajar i. Dapatan
kajian ini sama dengan dapatan Roselan (2001) yang mendapati gur u mengemukakan
banyak soalan ker ana semakin banyak r eaksi pelajar diper oleh, semakin jelas akan
status kefahaman pelajar tentang kandungan pelajar an. Pengkaji mendapati sepanjang
pemer hatian, soalan-soalan lebih banyak dikemukakan dalam tajuk Komponen
Kesusaster aan Komsas ber banding tajuk Rumusan. Hal ini ker ana dalam tajuk Komsas,
60
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
penggunaan lebih ker ap soalan yang diajukan oleh gur u adalah untuk menguji daya
ingatan dan kefahaman pelajar . Soalan-soalan yang menguji daya ingatan dan
kefahaman pelajar dalam tajuk Komsas memang mendapat r eaksi yang positif dan lebih
banyak. Selain dar ipada itu, pelajar -pelajar juga telah ber sedia dengan nota masingmasing dan ker tas pembentangan di papan putih. Pelajar boleh mer ujuk nota dan
ker tas pembentangan yang ditampal untuk member ikan jaw apan kepada soalan-soalan
gur u.
Kajian juga mendapati gur u-gur u yang dikaji menguasai aktiviti penyoalan
dalam sesi P&P. Hanya 4.7 per atus aktiviti yang menggalakkan pelajar menyoal dan 2.6
per atus pelajar menyoal di dalam kelas. Keadaan ini tidak mencapai tujuan soalan dan
penyoalan yang dikemukakan oleh Kementer ian Pelajar an Malaysia (2002) yang
menggalakkan penglibatan yang aktif dalam P&P dan per kongsiaan idea antar a gur u
dan pelajar . Pengkaji mendapati w alaupun gur u sudah menggalakkan pelajar ber tanya,
r espon yang diber ikan oleh pelajar sangat kur ang. Gur u-gur u didapati hanya
menggalakkan pelajar menyoal dengan soalan seper ti “Ada apa-apa per t anyaan?” (Gur u
2) atau “Ada apa-apa soalan kepada pembentang?” (Gur u 2). Pelajar tidak mengambil
bahagian yang aktif w alaupun gur u sudah member ikan r uang kepada mer eka untuk
ber ienter aksi lisan.
Dapatan kajian yang memper lihatkan penglibatan pelajar yang kur ang ini sama
dengan dapatan Seman (2005) yang mendapati inter aksi lisan ber laku apabila pelajar
menjaw ab soalan gur u ataupun apabila diar ahkan oleh gur u. Kajian Waheedaw ati
(2003) mendapati pola inter aksi pelajar -pelajar at au pelajar -gur u juga sangat kur ang
ber laku. Kajian juga mendapati gur u Bahasa Melayu jar ang meminta pelajar ber tanya
kepada pelajar yang lain w alaupun terdapat kumpulan pelajar yang membuat
pembentangan tentang tajuk pada har i ter sebut. Aktiviti penyoalan lebih banyak
dikaw al oleh gur u BM.
Kemahiran Penyoalan Guru Bahasa Melayu
Per bincangan seter usnya adalah tentang tinjauan ter hadap kemahir an penyoalan gur u.
Davies (2000) ber pendapat teknik penyoalan mer upakan satu keper luan dalam pr oses
P&P. Penyoalan akan memotivasikan pelajar , menggalakkan pelajar ber fikir dan
mendapat r espon yang baik dar ipada pelajar . Pengkaji juga mendapati, w alaupun
kedua-dua gur u mempunyai tempoh pengalaman mengajar yang ber beza, penggunaan
kemahir an penyoalan tidak menunjukkan per bezaan yang ketar a antar a satu sama lain.
Dapatan kajian telah menunjukkan bahaw a ter dapat beber apa komponen kemahir an
penyoalan yang telah diaplikasikan dengan baik oleh gur u-gur u. Sebagai contoh
kemahir an penyoalan seper ti pembentukan soalan yang jelas dan tepat dilaksanakan
dengan baik oleh gur u semasa menyoal pelajar . Pelajar dapat menjaw ab soalan gur u
dengan seger a dan mudah sepanjang pemer hatian di dalam kelas. Hal ini ker ana gur ugur u mengaplikasikan kemahir an hentian sebentar yang member i peluang kepada
pelajar untuk ber fikir dan mer ujuk nota yang telah dibuat oleh mer eka. Sepanjang
pemer hatian, peser ta kajian memanggil nama pelajar sama ada yang cemer lang
ataupun yang lemah pencapaiannya dan sama ada lelaki atau per empuan. Setiap
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 61
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
jaw apan yang diber ikan oleh pelajar -pelajar dilayan dengan baik sama ada dengan
member ikan pujian atau membantu pelajar ter sebut .
Dapatan kajian juga telah menunjukkan ter dapat beber apa komponen
kemahir an penyoalan yang ter abai dalam pr oses pengajar an dan pembelajar an yang
ketar a. Dapatan ini sama dengan dapatan kajian Waheedaw ati (2003), Muhundhan
(2002) dan Maimunah (1997) yang menunjukkan aktiviti penyoalan gur u lebih dikuasai
oleh gur u. Beber apa komponen kemahir an penyoalan ini kur ang diber ikan penekanan
oleh peser ta kajian. Dapatan kajian menunjukkan komponen kemahir an penyoalan
yang ketar a ter abai ialah menggalakkan pelajar menyoal, pelajar menyoal, member i
petunjuk dan mencungkil fikir an. Sepanjang pemer hatian yang dilakukan, hanya
ter dapat dua soalan yang dikemukakan oleh pelajar ter hadap gur u Bahasa Melayu
(peser ta kajian ini). Walaupun pelajar -pelajar ini ter dir i dar ipada pelajar pintar ,
nampaknya gur u-gur u Bahasa Melayu tidak mengambil peluang yang sebaik-baiknya
untuk mencungkil fikir an pelajar dan pelajar -pelajar ini sangat kur ang ber soal jaw ab
dengan gur u atau dengan pelajar yang lain.
Dalam hal ini, gur u cuba untuk mencungkil fikir an pelajar untuk mendapatkan
jaw apan yang lebih ter peinci dan meluas, jika mendapati jaw apan pelajar masih tidak
menepati kehendak gur u. Sebagai contoh soalan yang mencungkil fikir an pelajar hanya
ber bentuk pendek sahaja seper ti ‘cont ohnya?’, ‘Yang kedua ialah?’, ‘cont oh lain?’ dan
‘keper it an per ang?’ Dapatan ini selar as dengan dapatan Muhundhan (2002) yang
menunjukkan gur u hanya menggunakan soalan yang ber bentuk ‘apa’ dan soalan yang
mengkehendaki jaw apan ‘ya’ atau ‘t idak’. Hal ini menyebabkan gur u tidak mencungkil
fikir an pelajar sepenuhnya dan ditambah lagi dengan latar belakang pelajar yang
ber pencapaian r endah.
Bagi pelajar -pelajar yang mempunyai latar belakang akademik yang cemer lang,
soalan-soalan ber ar as tinggi kur ang diajukan menyebabkan jaw apan yang memer lukan
ar as pemikir an yang tinggi tidak diper oleh dar ipada pelajar . Soalan-soalan gur u hanya
ter tumpu pada bentuk ‘Hur aikan’ atau ‘Ber ikan cont oh’. Jaw apan ini boleh diber ikan
oleh pelajar dengan mer ujuk nota atau menggunakan daya ingatan mer eka sahaja.
Soalan lisan ber bentuk penilaian seper ti ‘Ber ikan pendapat anda’ sangat kur ang
diajukan kepada pelajar khususnya dalam tajuk Komsas. Dalam kajian ini, gur u
mengunakan kemahir an penyoalan untuk mencungkil fikir an pelajar , pelajar akan
member ikan r espon yang lebih kepada soalan gur u ter utamanya pada soalan yang
ber ar as kognitif tinggi.
Kesimpulannya, kemahir an penyoalan yang ter abai oleh gur u Bahasa Melayu di
dalam kelas tur ut ditemui dalam kajian ini. Gur u Bahasa Melayu kur ang menggunakan
kemahir an penyoalan seper ti kemahir an member i petunjuk, mencungkil fikir an
menggalakkan pelajar menyoal atau pelajar menyoal. Hal ini akan member i kesan
kepada pelajar seper ti:
1.
Pelajar tidak menggunakan kemahir an ber fikir secar a optimum.
2.
Pelajar tidak mendapat kemahir an mengemukakan soalan kepada gur u atau
r akan-r akan.
3.
Pelajar akan mengambil sikap ber diam dir i ker ana bimbang , tidak yakin dir i
dan malu.
62
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
Aras Kognitif Bloom
Ber dasar kan dapatan kajian, kebanyakan soalan yang dikemukakan oleh gur u Bahasa
Melayu adalah ter tumpu pada ar as r endah, iaitu pengetahuan dan kefahaman sahaja.
Min bagi soalan ar as pengetahuan ialah 35 per atus dan soalan ar as kefahaman ialah
37.2 per atus. Hasil kajian ini menyokong dapatan kajian Seman (2005), Waheedaw ati
(2003), Muhundhan (2002) dan Roselan (2001) yang menunjukkan gur u memang
banyak menggunakan soalan ar as r endah. Kajian Seman (2005) juga menunjukkan gur u
tidak menggunakan soalan ar as tinggi. Kebanyakan soalan ar as r endah yang diajukan
oleh gur u dapat dijaw ab oleh pelajar tanpa per lu ber fikir panjang. Gur u Bahasa Melayu
didapati kur ang mengemukakan soalan ber ar as tinggi dalam menguji kemahir an
ber fikir pelajar .
Kebanyakan soalan yang diajukan oleh gur u-gur u ter sebut hanya memer lukan
pelajar mengingat semula pelajar an yang lepas. Dapatan kajian Seman (2005) dan
Roselan (2001) mendapati inter aksi lisan yang ber laku di dalam kelas seper ti
penggunan penyoalan gur u menunjukkan gur u lebih banyak ber tanya soalan pada ar as
r endah. Pengkaji mendapati, w alaupun pengajaran gur u ber pusatkan pelajar , gur u
tidak menggunakan peluang sebaik-baiknya untuk mengajukan soalan ber ar as tinggi.
Walaupun kumpulan pembentang telah menyediakan bahan pembentangan, kumpulan
pembentang hanya mener angkan semula bahan ter sebut kepada gur u dan pelajar lain.
Soalan-soalan gur u hanya ber fokus pada bahan pembentangan pelajar untuk menguji
kefahaman pembentang dan pelajar lain. Gur u tidak mengambil peluang yang
sepenuhnya untuk menguji kemahir an ber fikir ar as tinggi pelajar dengan menanyakan
soalan yang tidak ber gantung pada bahan pembentangan. Pelajar -pelajar yang
mendengar pembentangan juga tidak mengambil peluang yang ada untuk ber soal jaw ab
soalan ar as tinggi.
Kajian juga mendapati gur u-gur u lebih banyak menguasai aktiviti penyoalan
sama ada kepada par a pembentang atau pelajar yang mendengar pembentangan.
Walaupun Gur u 1 mempunyai pengalaman mengajar yang lebih lama dar ipada Gur u 2,
kedua-duanya tidak menunjukkan per bezaan yang amat besar . Kedua-dua gur u didapati
lebih banyak menggunakan soalan ar as r endah. Dapatan ini ber beza dengan dapatan
Waheedaw ati (2003) yang mendapati ter dapat per bezaan penggunaan ar as soalan
dalam kalangan gur u Sejar ah ber dasar kan tempoh pengalaman mengajar . Dalam hal
ini, Rajendr an (2000) telah mencadangkan gur u menggunakan soalan ter buka yang
member i peluang kepada pelajar untuk mengkaji sesuatu isu secar a mendalam. Soalan
ter buka tidak mengongkong pemikir an pelajar ker ana ia akan mengembangkan daya
fikir pelajar ber banding dengan soalan pelbagai pilihan.
Gur u-gur u lebih banyak menggunakan soalan ar as tinggi pada tajuk Rumusan
ber banding dengan tajuk Komsas. Pengkaji mendapati gur u-gur u kur ang menggunakan
peluang untuk menyoal pelajar seper ti membuat penilaian pada tajuk ini. Rajendr an
(2000) ber pendapat, Komsas menaw ar kan pelbagai peluang kepada gur u untuk
mew ujudkan w acana menyelesaikan masalah, membuat keputusan, membuat infer ens,
mencadangkan idea bar u dan menilai sesuatu tindakan. Beliau ber pendapat kesemua
aktiviti ini mempunyai kemahir an yang tinggi.
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 63
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
Ber dasar kan per bincangan, dapat dir umuskan bahaw a gur u-gur u ker ap
menggunakan soalan ar as kognitif Bloom. Soalan yang menguji tahap pengetahuan dan
kefahaman lebih banyak digunakan seper ti yang ditemui oleh pengkaji. Keker apan gur u
menggunakan ar as soalan pengetahuan dan kefahaman member i kesan yang positif
kepada gur u dan pelajar . Antar anya ialah P&P gur u menjadi aktif ker ana pelajar diuji
dengan soalan yang menguji ingatan mer eka ter hadp pelajar an yang lepas atau jaw apan
boleh dir ujuk di dalam buku dan gur u pula dapat membantu pelajar mengingat fakta
yang telah dibincangkan.
Lingkaran Soalan
Dapatan kajian telah menunjukkan kedua-dua gur u Bahasa Melayu lebih banyak
menggunakan lingkar an soalan yang ber kaitan dengan tajuk yang dipelajar i sahaja
ber banding dengan lingkar an soalan yang dikaitkan dengan individu atau per sekitar an.
Ter dapat per bezaan yang sedikit lingkar an soalan yang ber kaitan dengan tajuk. Gur u 1
lebih banyak menekan penggunaan soalan yang ber kaitan dengan tajuk ber banding
dengan Gur u 2. Pengkaji ber pendapat, penekanan ini adalah menjur us soalan-soalan
yang menekankan peper iksaan. Hal ini ber makna semakin banyak lingkar an soalan
yang ber kaitan dengan tajuk dikemukakan, gur u dapat memastikan pelajar mengingati
dan memahami pelajar an yang lepas.
Menur ut Maimunah (1997) menjelaskan bahaw a pelajar -pelajar akan menjadi
pemikir yang pr oduktif jika mer eka dilibatkan dengan situasi hidup sebenar . Antar a
matlamat penggunaan lingkar an soalan adalah untuk melibatkan pelajar secar a aktif
dalam penyoalan begini. Dapatan kajian juga mendapati kedua-dua gur u kur ang
mer angsang pelajar dengan menanyakan lingkar an soalan individu dan per sekitar an
dalam tajuk Komsas ber banding dengan tajuk Rumusan. Ber dasar kan temu bual yang
dijalankan, bentuk soalan yang dikemukakan oleh gur u juga ber gantung pada bahan
yang digunakan oleh gur u dalam P&P.
Ber dasar kan per bincangan, secar a keselur uhan ter dapat sedikit per bezaan bagi
penggunaan lingkar an soalan yang ber kaitan dengan tajuk. Penumpuan yang lebih
diber ikan oleh gur u dalam penggunaan lingkar an soalan yang mempunyai kaitan
dengan tajuk. Dua bentuk lingkar an soalan yang lai n jar ang digunakan oleh Gur u 1 dan
Gur u 2. Penggunaan yang kur ang ini akan member ikan kesan kepada beber apa per kar a
ber ikut seper ti yang ditemui oleh pengkaji:
1.
Pelajar tidak mengaitkan tajuk yang dipelajar i dengan dir i sendiri.
2.
Pelajar kur ang menghayati Komsas.
3.
Pelajar hanya mempr oses jaw apan untuk menjaw ab soalan peper iksaan.
KESIMPULAN
Kajian ini menunjukkan penyoalan mer upakan pr oses yang penting dalam pr oses P&P
gur u Bahasa Melayu. Dapatan kajian mer umuskan gur u-gur u ker ap menggunakan
penyoalan, mengaplikasikan kemahir an penyoalan, ar as soalan dan lingkar an soalan.
Namun, ter dapat juga penggunaan aspek-aspek kemahir an penyoalan, ar as soalan dan
64
ISSN: 2180-4842, Vol. 1, Bil. 1 (Mei 2011): 51-65
lingkar an ter abai dan kur ang diber ikan penekanan oleh gur u-gur u. Dapatan kajian
yang dihur aikan member ikan implikasi dalam beber apa aspek dalam aktiviti penyoalan
lisan gur u semasa pr oses P&P. Sar anan yang dikemukakan juga har us diber i per hatian,
agar ter dapat peningkatan dalam memper kasakan pengajar an gur u dan
mengembangkan pemikir an pelajar supaya pembelajar an mer eka menjadi lebih
ber makna ser ta meningkatkan kecemer langan mer eka dalam pencapaian Bahasa
Melayu.
RUJUKAN
Balakr ishnan a/ l Govinthasamy. (2002). Penilai an pelaksanaan kemahir an ber fikir
secar a kr eatif dan kr itis (KBKK) dalam mata pelajar an Sejar ah KBSM tingkatan 4:
Satu kajian kes di Daer ah Tampin dan Rembau Neger i Sembilan. Ker tas Pr ojek
Sar jana Pendidikan, Fakulti Pendidikan, Univer siti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Davies, Ivor K. (2000). Inst r uct ional t echnique. Indiana: Indiana Univer sity Pr ess.
M. Mojibur Rahman. (2010). Teaching or al communication skills: A task based
appr oach. ESP Wor ld Issue, 1 (27): 1-11. http:/ / w ww .esp.w or ld.info (29 Apr il
2010).
Maimunah Md. Aji. (1997). Penggunaan penyoalan di dalam bilik dar jah oleh gur u-gur u
pelatih Maktab Per gur uan Islam. Tesis Sar jana Pendidikan. Fakulti Pendidikan,
Univer siti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Mer r iam, Shar an B. (2002). Qualit at ive r esear ch in pr act ice: Example for discussion and
analysis. San Fr ancisco: Jossey-Bass.
Mohd. Majid Konting. (2000). Kaedah penyelidikan pendidikan . Edisi Ke-5. Kuala
Lumpur : Dew an Bahasa & Pustaka.
Muhundhan a/ l Mayappan. (2002). Aplikasi kemahir an ber fikir melalui kaedah
penyoalan oleh gur u dalam pengajar an mata pelajar an Ekonomi Asas: Satu kajian
kes. Ker tas Pr ojek Sar jana Pendidikan. Fakulti Pendidikan, Univer siti Kebangsaan
Malaysia, Bangi.
Nazr ulhaiza Mohd. Zabid. (2003). Teknik penyoalan dalam pengajar an Sejar ah. Tesis
Sar jana Pendidikan. Fakulti Pendidikan, Univer siti Malaya, Kuala Lumpur .
Omar din Ashaar i. (1999) . Pengajar an kr eat if untuk pembelajar an akt if. Kuala Lumpur :
Dew an Bahasa & Pustaka.
Rajendr an, N.S. (2000). Kesusaster aan sebagai w ahana mengajar kemahir an ber fikir
ar as tinggi. Pr osiding Seminar Kebangsaan Penyelidikan dan Pembangunan
Dalam Pendidikan 2000: Penyelidikan ke Ar ah Inovasi dalam Pedagogi, 201-210.
Roselan Baki. (2001). Inter aksi lisan dalam pengajar an penulisan Bahasa Melayu.
Tesis Doktor Falsafah. Fakulti Pendidikan, Univer siti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Seman Salleh. (2005). Inter aksi lisan dalam pengajar an dan pembelajar an komponen
Kesusaster aan Melayu (Komsas) dalam mata pelajar an Bahasa Melayu.Tesis
Doktor Falsafah. Fakulti Pendidikan, Univer siti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Waheedaw ati Wahap. (2003). Penggunaan penyoalan lisan dalam kalangan gur u
Sejar ah di sekitar bandar Sibu. Ker tas Pr ojek Sar jana Pendidikan. Fakulti
Pendidikan, Univer siti Kebangsaan Malaysia, Bangi.
Jur nal Pendidikan Bahasa Melayu 65
Malay Language Education Journal (MyLEJ)
Wilen, W.W. (Eds.). (1992). Quest ions, quest ioning t echniques and effect ive t eaching.
Washington D.C: National Education Association.
Maklumat lanjut, boleh hubungi:
Pr ofesor Madya Dr. Zamri Mahamod
Fakulti Pendidikan
Univer siti Kebangsaan Malaysia
d-zam@ukm.my