Effect of Non Ionic Surfactant Addition to Cellulase Performance in High-Substrate-Loading-Hydrolysis of Palm Oil EFB and Water-Hyacinth | Bardant | Indonesian Journal of Chemistry 21326 40412 1 PB

Indo. J. Chem., 2013, 13 (1), 53 - 58

53

EFFECT OF NON IONIC SURFACTANT ADDITION TO CELLULASE PERFORMANCE
IN HIGH-SUBSTRATE-LOADING-HYDROLYSIS
OF PALM OIL EFB AND WATER-HYACINTH
Teuku Beuna Bardant1.*, Sudiyarmanto1, Haznan Abimanyu1, and Aisha Kania Hanum2
1
2

Research Center for Chemistry, Indonesian Institute of Science, Komplek PUSPIPTEK Serpong Tangerang Banten 15413

Department of Chemistry, Faculty of Science, University of Diponegoro, Jl. Prof. Soedharto Kampus Tembalang Semarang
Received October 21, 2012; Accepted February 7, 2013

ABSTRACT
Enzymatic hydrolysis with high substrate loading of palm oil (Elaeis guineensis௘ empty fruit bunch (EFB) and
water-hyacinth (Eichhornia crassipes) were investigated as a prior part of ethanol production from lignocelluloses.
Commercial surfactant Span 85 and Tween 20 were used as cellulase performance enhancer in hydrolysis process
with substrate loading above 20% (w/w). Cellulase performances were compared based on hydrolysis conversion.

Hydrolysis conversions of EFB using cellulase with concentration 10 and 15 FPU/g-substrate was 38.55% and
88.80% respectively. Addition 2% (v/v) of Tween 20 to EFB hydrolysis reaction with cellulase concentration
10 FPU/g-substrate gave the conversion 87.30%. This addition enhance the cellulase performance up to 226.5% or
v
similar with the performance of cellulase 15 FPU/g substrate. Addition 2% ( /v) of Span 85 to the similar reaction only
enhances cellulase performance to 174.7%. Hydrolysis conversion of boiling-pretreated water-hyacinth and
autoclave-pretreated water-hyacinth using cellulase 15 FPU/g-substrate was 45.84% and 52.29% respectively.
v
Addition 2% ( /v) of Tween 20 and Span 85 to boiling-pretreated water-hyacinth hydrolysis with cellulase
concentration 15 FPU/g-substrate enhance cellulase performance of 128.9% and 153.5% respectively. Addition
1% (v/v) of Tween 20 and Span 85 to the similar reaction with cellulase concentration 10 FPU/g-substrate gave
conversions 51.00% and 53.79% respectively, or similar with conversion of autoclave-pretreated water-hyacinth
hydrolysis with 15 FPU/g-substrate.
Keywordscellulose enzymatic hydrolysis; Tween 20; Span 85; bioethanol lignocellulose

ABSTRAK
Proses hidroliss enzimatik dengan beban substrat tinggi menggunakan Tandan Kosong Kelapa Sawit (TKKS)
dan eceng gondok telah dikaji sebagai tahap awal proses produksi etanol dari lignoselulosa. Surfaktan komersial
Span 85 dan Tween 20 digunakan sebagai pemacu kinerja selulase dalam proses hidrolisis dengan beban substrat
w

di atas 20% ( / w) ini dan kinerja diukur dari konversinya. Konversi hidrolisis pulp TKKS dengan konsentrasi selulase
10 dan 15 FPU/g-substrat berturut turut adalah 38,55% dan 88,80%. Penambahan 2% (v/v) Tween 20 pada hidrolisis
TKKS dengan selulase 10 FPU/g-substrat memberikan konversi 87,30%. Artinya penambahan ini memacu kinerja
v
selulase hingga 226,5% lebih tinggi atau setara dengan kinerja selulase 15 FPU/g-substrat. Penambahan 2% ( /v)
Span 85 hanya memacu kinerja selulase hingga 174,7% lebih tinggi. Konversi hidrolisis eceng gondok yang
sebelumnya didihkan pada tekanan ruang (1 atm) dan pada tekanan autoclave (2 atm) menggunakan selulase
15 FPU/g-substrat berturut turut adalah 45,84% dan 52,29%. Penambahan 2% (v/v) Tween 20 dan Span 85 pada
hidrolisis eceng gondok yang sebelumnya didihkan pada tekanan ruang (1 atm) memacu kinerja selulase berturut
v
turut 128,9% dan 153,5%. Penambahan 1% ( /v) Tween 20 dan Span 85 pada reaksi berbahan baku sama dan
selulase 10 FPU/g-substrat berturut turut adalah 51,00% dan 53,79% atau setara dengan konversi hidrolisis eceng
gondok yang sebelumnya didihkan pada tekanan autoclave (2 atm) menggunakan selulase 15 FPU/g-substrat.
Kata Kuncihidrolisis enzimatik; selulosa; Tween 20; Span 85; etanol lignoselulosa

INTRODUCTION
䬬䨸릤 䬬䨸갬산䬬 ꮠ䬬 
릤   릤
산 ꮠ
릤릤䬬 릤䬬릤ꮠ산䀸 ꮠ


 릤 릤릤牨릤
   산
 릤 릤ꮠ릤 릤䨸䬬릤ઈઈ릤 산

릤䬬䬬  ꮠɬ䨸ꮠ  䨸릤 산ꮠ산ꮠ
 䘐릤릤 산 산ꮠ 
쀔ꮠꮠ 산ꮠ
   ꮠ갬
릤䨸䬬릤䬬 산䬬 릤
ꮠ산 산䘐

릤䬬ꮠ
   릤䨸䬬릤 䬬䨸䬬산릤䬬 䀸 릤
䀸牨산ꮠ
牨산릤ꮠ산䬬 ꮠ
 ꮠઈ릤
릤갬䀸 릤䬬䬬릤䬬 산䬬 릤릤
 䬬䨸 ꮠ릤 
䀸 䀸䬬ꮠ䬬ꮠ䬬 䬬ꮠ ꮠ ꮠ䨸  산ꮠ


릤 䀸 䀸䬬ꮠ䬬산릤
릤 릤
䬬ꮠ릤䀸 魤
䀸牨산ꮠ 䀸 䀸䬬ꮠ䬬   릤䨸䬬릤 ꮠ

릤䬬

갬산䨸 
릤 산 鮼ઈퟰઈὨ뀨牐牐 Ὠ뀨뀨牐
魤牨산ꮠ산 릤䬬䬬ɬ산ꮠ䬬꬀牨산


䀸산 牨


릤䨸䨸릤䨸
산산 산
릤산


54

Indo. J. Chem., 2013, 13 (1), 53 - 58

산ꮠ 䀸 릤릤산䬬릤䬬 䨸ꮠ
갬  릤 ꮠ牨릤 䨸䬬릤   䀸 䀸䬬ꮠ䬬
䘐 ꮠ 릤산 䬬 릤릤산䬬릤 䀸ꮠ릤 䬬산

갬릤䬬䬬ꮠ牨릤䬬
ퟰઈ㮴 ꮠ갬 릤
䀸牨릤
릤
산ꮠ
䬬산릤
릤릤 릤 릤산 
ꮠ갬  릤䨸䬬릤 
릤䬬ꮠ
 산
 릤
䀸牨릤 릤䀸ꮠ

갬 ꮠ䬬
ꮠ ꮠ䨸 䨸릤  산 䬬ꮠ
   릤
䀸牨릤䬬  릤䬬ꮠ 䨸산
ꮠ갬
릤䨸䬬릤䬬
릤 릤䬬릤
 䬬䨸 䀸 ꮠ䬬 䨸䬬릤  


䀸牨산ꮠ 
릤䬬ꮠ
   산牨 ꮠ Elaeis guineensis௘
릤牨䀸 䨸ꮠ 䨸
  산
 䘐산릤ઈ 䀸산ꮠ
 (Eichhornia
crassipes).     산䘐 牨산릤ꮠ산䬬 䘐릤릤  䬬릤
 䨸릤 
 릤ꮠ산䨸


릤

릤 산ꮠ  갬䘐  산릤    릤 ꮠ
산䬬ꮠ릤 䬬릤ꮠ릤䬬
Eichhornia crassipes E. crassipes௘ 산䬬 산䨸䬬릤 
릤牨䬬ꮠ
 산릤䬬산
 ꮠ릤䬬 䨸갬 ઈ䨸  릤䘐  ꮠ䬬

릤  릤牨䬬릤 ꮠꮠ릤
산
산䬬릤䬬 
䨸ꮠ릤
䬬산

䨸산
䬬 牨
산䨸산 산
 䘐산䬬릤 䘐산릤䬬  ꮠ䬬 䬬䬬ꮠ릤

 산  릤 산릤䬬릤  ꮠ牨산䬬䬬   E. crassipes 牨ꮠ갬  릤
䨸䬬릤   릤릤
 䨸 릤 ꮠ
산䬬ꮠ
䬬
산 ꮠꮠ
산 䨸䬬릤   E.
crassipes ꮠ牨산䬬䬬 산䬬 릤릤
 ꮠ牨ꮠ릤   䬬ꮠ산갬릤 갬산
ꮠ
牨䬬ꮠ갬산䬬왌㮴
苨 ꮠ
갬  苨‫﵌‬ 

릤䬬ꮠ산
 산牨 ꮠ
 䨸ꮠ
 ꮠ
 ퟰퟰ 산  릤산 릤  왌뀨 牨ꮠꮠ
 

 㮴
䘐 ꮠ  牨릤산
䬬산䬬 䨸릤  뀨牐牨ꮠꮠ

  산牨 ꮠ
릤牨䀸 䨸ꮠ 䨸
 
릤 산산ꮠ산ꮠꮠ䀸   魤 ꮠ䬬산䨸

릤

 䘐ꮠ 릤 䬬릤산  ꮠ
 

릤䬬ꮠ산 䘐 ꮠ  牨산릤䬬 魤  릤䀸
릤
ꮠ산 산䘐牨산릤ꮠ산䬬ꮠ
ꮠઈ릤
릤갬䀸릤䬬䬬릤䬬



릤牨릤
   릤䨸䬬릤 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 䀸 산 ꮠ
갬
䬬䨸 산산
䬬   릤 䀸 䀸䬬ꮠ䬬牨ꮠ 䨸릤 산䬬 릤릤
 릤릤 
䀸 䬬릤릤산 산䨸 䬬 뀨ઈὨ㮴 鯈䬬 ꮠ牨산 릤 산 뀨㮴 牨산릤 
산牨 䨸䬬 릤䨸䬬릤 䘐ꮠ  ꮠ 릤릤
 䀸릤䬬   䀸䬬산ꮠ
릤
릤䨸䬬릤䬬 苨ꮠ릤 ꮠ䬬䬬䨸릤 산릤 산
 릤산ꮠ牨릤  산릤௘

릤䀸 䬬 䘐릤   산  릤 ꮠ갬 릤  릤 䀸䬬산ꮠ
ꮠ䀸    릤
䬬䨸䬬산릤 릤牨릤䬬ꮠꮠ릤䘐산䬬 릤릤 릤  릤산 릤 
䬬䨸 산산
 ꮠ 릤릤
 牨릤 산

ꮠ䬬牨䬬 산릤 릤릤
 䬬릤 
  릤 䬬ꮠꮠ릤 릤 릤   䬬䨸 산산
 산 ꮠꮠ
  산


䀸牨산ꮠ 䀸 䀸䬬ꮠ䬬   릤䨸䬬릤
릤 䬬䨸 산산
 䨸 
 산
갬릤  릤
산䨸릤    릤 䬬䨸䬬산릤 릤갬 䀸 ꮠ
릤산䬬ꮠ
갬
 릤 산산ꮠ산릤 릤䨸䬬릤 䬬䨸 산릤  䀸 릤牨ꮠ
갬ꮠ
ꮠꮠ䀸
ꮠ갬

 Ὠ㮴 ⟴䨸 산산
 릤 릤䬬 
 릤
䀸牨릤䬬䨸䬬산릤

릤산ꮠ
 산릤릤릤
䬬릤 릤갬산 䬬릤 릤
䀸牨릤䬬
산릤릤릤
릤  牨ꮠ
산ꮠ산ꮠ
䀸산 ꮠꮠ
  䬬䨸 산산

䘐 ꮠ  산ꮠꮠ산릤䬬 릤䬬ꮠ
   릤
䀸牨릤䬬 牨 䬬䨸䬬산릤
㮴䘐산䬬산䬬 䨸
 산 릤릤ꮠ䬬산릤산ꮠ
릤䘐릤릤

䀸  ꮠꮠꮠ ꮠꮠ산산
릤 ௘  릤䬬䨸 산산
산


릤산䬬릤 ꮠ
 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 牐㮴
릤 릤 릤   䬬䨸 산산
 


䀸牨산ꮠ 䀸 䀸䬬ꮠ䬬   
 䬬릤 䘐산䬬  릤 릤  

릤
䬬릤릤䬬릤산  䨸䬬릤ꮠ
산
릤 산
 䨸ꮠ
갬릤䬬䬬
ퟰઈퟰ㮴
릤 牨릤 산
ꮠ䬬牨   䬬䨸 산산
 릤 릤䬬 ꮠ

ꮠ갬
릤䨸䬬릤 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 䘐산䬬 릤 릤
䬬ꮠ릤䀸 䬬䨸 ꮠ릤  ꮠ

䬬릤산牨릤릤산릤 ⟴䨸릤 ⟴⟴௘산
 릤ꮠ牨산
릤 
ꮠ갬

 ꮠ
 릤릤
ꮠ
갬 산
 릤 ꮠꮠ릤
 
릤䬬ꮠ
  
ꮠ갬
릤䨸䬬릤䘐산䬬
ꮠ牨릤 ퟰ왌㮴

릤 릤ꮠ릤    ꮠ䬬 䘐 䘐산䬬  䬬䨸 䀸  릤
䬬䬬ꮠꮠꮠꮠ릤䬬  ꮠ
릤산䬬ꮠ
갬 릤
牨ꮠ 릤산䬬ꮠꮠꮠ䀸   䘐산릤
䀸산ꮠ
 산
魤 䨸ꮠꮠ 산ꮠ
산䬬산䘐牨산릤ꮠ산릤䨸䬬릤ઈઈ
릤 산
 릤䬬䬬 䀸 릤릤ꮠ
갬  릤ꮠ 릤
䀸牨산ꮠ


릤䨸䨸릤䨸
산산 산
릤산

䀸 䀸䬬ꮠ䬬릤 ꮠꮠ릤
ꮠ릤䬬⟴䨸 산산
산 ꮠꮠ
ꮠ
릤
䀸牨산ꮠ
䀸 䀸䬬ꮠ䬬䘐산䬬 릤牨산ꮠ
산산   ꮠ䬬䘐䘐릤

䀸牨릤 산 ꮠ
갬 산
  䘐릤  릤 
ꮠꮠ
  
릤릤산牨릤
 릤䬬䬬
릤 릤䬬䨸䬬 䘐ꮠ 산䬬 䨸䬬릤 䨸 
ꮠ ꮠ
갬 牨릤 산산  릤 산ꮠ
  릤 䬬䨸 산산
 릤 릤 ꮠ

릤䨸䬬릤릤䨸산䬬릤ꮠ
릤산ꮠ

EXPERIMENTAL SECTION
Materials

릤 魤  ꮠ릤 䘐산䬬 䨸 ꮠ
 왌ઈ뀨 牨 릤
갬  산

 릤
 ꮠ 䘐산䬬 ꮠ갬릤䬬릤  䨸䬬ꮠ
갬 ‫﵌‬산  릤䬬䬬 산鯈 산

산⟴ Ⳉ 산䬬 산ꮠ릤 산산ꮠ 䘐ꮠ  ꮠ
갬 ꮠɬ䨸 ퟰ뀨௘
ꮠ갬릤䬬ꮠ
䘐산䬬릤산ퟰ뀨  ퟰ뀨 
릤䬬 릤
魤 
ꮠ릤 䘐산䬬 ꮠ릤릤  산
 䘐산䬬 릤   䨸갬 䀸 䨸
ꮠ ꮠ 릤산 

牨산 
릤䬬 릤
魤  ꮠ릤䘐산䬬 릤
 ꮠꮠ산릤 ꮠ

산 ꮠ䬬 릤 ꮠ
릤  ꮠ牨릤䬬
릤 릤䬬䨸릤  魤  산䬬 牐왌Ⳉ
ꮠ갬


산릤ઈ 䀸산ꮠ
  䨸 䘐산䬬 릤산릤  䀸 䨸䬬 ꮠ
갬 ꮠ

 ꮠ릤䬬 산
  릤
 ꮠ갬릤䬬릤  䨸䬬ꮠ
갬 સ 산鯈 䘐ꮠ 
ꮠ
갬 ꮠɬ䨸 ퟰ ꮠ갬릤䬬ꮠ
 䘐산䬬 릤 ꮠ
 䘐 ꮠ 릤릤


ꮠꮠ
䬬 산 ퟰ뀨  산
 ퟰퟰ     䨸ꮠ
갬
릤䬬䬬ꮠ
ퟰ뀨  릤
 산릤 ꮠ릤 䨸산
 䨸ꮠ
갬
릤䬬䬬ꮠ
ퟰퟰ 산릤 산䨸산릤䨸
릤 ꮠ갬릤䬬ꮠ

릤䬬䨸䬬 䘐산䬬 ꮠ릤릤  산
 䘐산䬬 릤   䨸갬 䀸 䨸
ꮠ ꮠ
릤산 릤䬬
牨산
䀸 䀸릤 䀸릤
릤ઈ ௘ઈ䬬ꮠ산
 牨
산䨸산릤 
산䬬
䘐
산䬬
䘐릤릤
산
릤䬬릤䬬ꮠ산
 牨ꮠ 䨸릤 
ퟰઈ산
䀸 䬬ꮠ ퟰ뀨ઈ산
䀸 䬬ꮠ 산
 ퟰ왌ઈ
ꮠ산
䀸 䬬ꮠ௘산䬬
䘐
산䬬⟴산
뀨산
⟴산

 䘐릤릤 산ꮠ
릤  牨 સ릤 ⟴䨸 산산
  릤牨ꮠ산
䬬䨸䨸릤䬬 䘐릤릤 䬬 䘐
 ꮠ

산릤ퟰ 릤䨸산䬬릤 산
 βઈ
갬䨸䬬ꮠ 산䬬릤 牨   ꮠ䬬 苨⟴ 산갬릤䬬산릤 
릤
牨산 䘐산䬬 䨸䬬릤  ꮠ
 산 릤
䀸牨산ꮠ 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 ꮠ
  ꮠ䬬
릤䬬릤산  릤䨸산䬬릤 산ꮠꮠ䀸 䘐산䬬 Ὠ 쀔牨 산
 
βઈ갬䨸䬬ꮠ 산䬬릤산ꮠꮠ䀸 쀔갬
Instrumentation
‫﵌‬산  릤䬬䬬  魤  릤릤산牨릤
 䘐산䬬

䨸릤 ꮠ
산䘐  ꮠ갬릤䬬릤䘐 ꮠ ꮠ䬬䨸䬬牨牨산 릤䀸
 산
갬 산릤 魤
릤갬릤ꮠ
갬    䘐ꮠ  산 䨸牨릤  

䘐ꮠ
갬䨸牨릤뀨苨䨸산릤 䘐산릤 䀸산ꮠ
 
릤릤산牨릤
 䘐릤릤 산ꮠ산릤  䀸  릤
갬 �ꮠ    산
갬산䬬䬬䘐산릤䘐릤릤 䨸릤 䀸䀸릤  
Procedure
Hydrolysis experiments

릤릤산ꮠ
䬬䘐릤릤ꮠ
ꮠꮠ산릤 䀸릤산ꮠ
갬릤
䀸牨릤
䬬䨸ꮠ
ꮠ
ퟰ牨魤릤
牨릤䀸릤䀸牨ꮠ ꮠ
갬릤䨸산䬬릤산

βઈ갬䨸䬬ꮠ 산䬬릤 䘐ꮠ  䨸牨릤 산ꮠ 뀨ퟰ 산 릤   릤
䬬릤릤  䬬䨸 산산
 산
 ꮠ䨸릤  䘐ꮠ  䬬 ꮠ䨸牨 산릤산릤
䨸 릤뀨牨સ산牨ꮠ ꮠ
갬 릤릤
䀸牨릤䬬䨸ꮠ
䨸
ꮠ

Indo. J. Chem., 2013, 13 (1), 53 - 58

55

Table 1.⟴䨸 산산
 릤牨ꮠ산䬬䨸䨸릤



Fig 1.魤 䨸 䀸 䀸䬬ꮠ䬬
릤䬬ꮠ





Fig 2. 릤䬬ꮠ릤  산
 䨸
䘐산
릤  릤䨸䬬릤릤䨸산䬬릤 ꮠ
릤산ꮠ
 릤䨸산䬬릤 릤산ꮠ산ꮠ
 산䨸䬬릤  䀸 ꮠ릤릤䬬ꮠ릤

릤산ꮠ
 릤䘐릤릤
 릤䨸䬬릤  산ꮠ
 산
 릤䨸산䬬릤௘ 릤릤䬬ꮠ릤 릤䨸䬬릤ઈ릤䨸산䬬릤 ꮠ
릤산ꮠ
 산䨸䬬릤  䀸 릤䨸산䬬릤

산
갬릤   산릤  ꮠ
 릤䨸䬬릤 䀸䬬산ꮠ
릤 䬬䨸䨸릤 ‫﵌‬산산   산릤௘  산䨸䬬릤  䀸 ꮠ릤릤䬬ꮠ릤 ꮠ
릤산ꮠ

릤䘐릤릤
 䀸  ꮠ산 릤䨸산䬬릤䘐ꮠ ꮠ갬

 魤ꮠ䬬䬬
ઈ릤䬬䬬

릤
릤 ௘

 릤 䨸牨릤 릤산  뀨 牨 ⟴ꮠ  䬬䨸䬬산릤 䀸 䀸䬬ꮠ䬬

 Ⳉ ௘  䘐산릤ઈ 䀸산ꮠ
  䨸 䀸 䀸䬬ꮠ䬬

릤 릤ꮠ牨릤
䬬  릤
 릤갬䨸
 䀸 산 ꮠ
갬 Ⳉ 䘐௘    릤
릤 릤ꮠ牨릤
 䨸 릤 
䬬산
 산 Ⳉ ꮠ
 魤  䨸
䬬릤릤 䬬䨸䬬산릤
릤릤 릤ꮠ牨릤
䬬䘐릤릤릤 牨릤 ꮠ

䀸 䀸䬬ꮠ䬬 릤갬산ꮠ릤 
  魤  䨸 䀸 䀸䬬ꮠ䬬
牨 릤牨릤산䨸릤  ௘   
릤 䀸 䀸䬬ꮠ䬬
릤 릤ꮠ牨릤
䬬 䘐릤릤 
䨸릤  䀸 䨸䬬ꮠ
갬 릤䨸산䬬릤 䘐ꮠ 
䘐산䬬 릤牨ꮠ
산릤  䀸 ꮠ릤ꮠ
갬  릤 牨ꮠ 䨸릤  䨸갬  ꮠ릤

릤
산ꮠ
ퟰ산
ퟰ뀨 쀔갬䬬䨸䬬산릤ꮠ
 䀸䘐릤ꮠ갬 
산릤 
릤䬬ꮠ
 䘐산䬬 산䨸산릤  牨  릤 릤䬬䨸릤 
䘐ꮠ 䨸 산
䀸 䬬䨸 산산
 산 ꮠꮠ
 릤갬산ꮠ릤 
 
䬬䨸갬산 䘐 ꮠ  䘐산䬬 牨릤산䬬䨸릤  산䬬릤  
 릤 䨸ꮠ
갬 릤

䘐산릤 䀸산ꮠ
  䀸 䀸䬬ꮠ䬬릤 릤ꮠ牨릤
䬬䘐릤릤
䨸릤 
䀸 䨸䬬ꮠ
갬 ꮠꮠ
갬ઈ릤릤산릤  䘐산릤ઈ 䀸산ꮠ
  산

䨸䬬ꮠ
갬 䨸  ⟴  牨릤   산 ꮠ
갬  ⟴ ퟰઈ牐ઈ
산䨸산릤ઈ릤릤산릤  䘐산릤ઈ 䀸산ꮠ
  䨸䬬ꮠ
갬 릤䨸산䬬릤 
ퟰ牐牐
ퟰ뀨 쀔갬䬬䨸䬬산릤ꮠ
 䀸䘐릤ꮠ갬 

릤 릤䨸산䬬릤 䘐산䬬 산ꮠ릤  ퟰ 산
 ퟰ뀨 쀔갬
䬬䨸䬬산릤ꮠ
 䀸䘐릤ꮠ갬 ⟴䨸 산산
산 ꮠꮠ
䘐산䬬산ꮠ릤 ퟰ


릤䨸䨸릤䨸
산산 산
릤산

56

Indo. J. Chem., 2013, 13 (1), 53 - 58

Fig 3. ꮠ  릤ꮠ릤䬬  릤 산ꮠ

갬 䬬䨸 산산
 릤 릤 산䬬
릤䨸산䬬릤 릤 牨산
릤 릤

릤 ퟰ௘ ‫﵌‬산산  산릤
䬬䨸 산산
 逄릤 릤䨸산䬬릤 산
 ꮠ
릤산䬬릤 ꮠ䬬 䬬산ꮠꮠ䀸
௘ ‫﵌‬산산   산릤 䬬ꮠꮠ릤䀸 산 릤 릤
䀸牨릤
䬬䨸䬬산릤 ꮠ
릤산ꮠ
 릤산 ꮠ
갬  牨릤 릤 릤ꮠ릤

릤䬬ꮠ
   릤䨸䬬릤 왌௘ ‫﵌‬산산   산릤
䬬䨸 산산
䬬 䨸  산䨸䬬릤 䬬䨸䬬산릤 䬬䨸䨸산  산
갬릤䬬

牨산릤ꮠ牨릤산릤䬬䬬ꮠ릤 릤
䀸牨산ꮠ 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 ௘
魤ꮠ䬬䬬
ઈ릤䬬䬬

릤
릤  䀸  ꮠ 산    릤
䬬䨸 산산
 ꮠ
䬬  䨸갬  䀸  ꮠ ꮠ
릤산ꮠ
䬬 
ꮠ갬

 
  릤 ꮠ갬
릤䨸䬬릤 fi릤䬬 산
  릤 䀸  ꮠꮠ
릤산  갬䨸    릤 䬬䨸 산산
 릤릤
䬬 䨸
 䨸ꮠ릤
ꮠ

갬 릤䨸산䬬릤䬬ꮠ갬


RESULT AND DISCUSSION
EFB Hydrolysis and Surfactant Effect

䬬䨸䬬산릤䘐산䬬산䬬牨릤산䬬䨸릤 ꮠ
 산릤 릤ꮠ牨릤
산
ꮠ
䘐산䬬 䬬 䘐릤   산  릤 
릤
산ꮠ
   릤릤 䨸
䨸


䀸牨릤 䘐산䬬 산 ꮠ牨산릤䀸 䨸릤  䨸
 산 ꮠꮠ
  

䘐릤릤

‫﵌‬산산 릤 산 䬬䨸갬갬릤䬬릤   산 릤䨸산䬬릤 릤산ꮠ산ꮠ

䨸  릤 산䨸䬬릤  䀸 산牨산갬릤   릤䨸䬬릤 릤ꮠ

䬬䨸䨸릤  ꮠ릤릤䬬ꮠ릤 ꮠ
릤산ꮠ
 릤䘐릤릤
 릤䨸䬬릤
 산ꮠ
 산
 릤䨸산䬬릤 산䬬 ꮠ䨸䬬산릤  ꮠ
 ꮠ갬  릤䨸산䬬릤
산릤갬ꮠ 릤  ꮠ
 䘐 牨

䬬 산䬬릤  
 䘐 ꮠ
䘐䬬 릤䨸산䬬릤 ퟰ 䨸䬬 릤䨸䬬릤 䀸牨릤  산ꮠ
 ꮠ
  릤
牨ꮠ 릤 산
 릤䨸산䬬릤  산산   릤䨸䬬릤  산ꮠ
 산

䨸䬬  릤  산ꮠ
 牨  릤 릤 䨸ꮠ
갬 릤
䬬 ꮠ
 릤ꮠ䬬릤
 릤䨸산䬬릤䨸 산릤 ꮠ
 릤릤䨸䬬릤 산ꮠ
산

릤산ꮠ산릤 

릤릤 ꮠ 릤릤
 릤 산
산ꮠ
䬬   䬬䨸 산산
 릤 릤

 릤䨸䬬릤 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 䬬릤  䀸 ‫﵌‬산산 릤 산 ꮠ

릤산ꮠ릤䬬䨸 ꮠ릤䬬䘐릤릤산䬬릤 
 릤䬬䨸 산산
 䨸
ꮠ

릤릤
 릤산ꮠ산ꮠ
 ퟰઈퟰ㮴
䬬릤 릤 산
산ꮠ
䬬 䘐릤릤
ꮠ䨸䬬산릤 ꮠ
 ꮠ갬왌 ꮠ䬬릤 산
산ꮠ
ꮠ䬬 산䬬䨸 산산
䬬
牨산䀸 ꮠ
릤산䬬릤 릤
䀸牨릤 䬬산ꮠꮠ䀸 산
 릤릤


산䨸산ꮠ
   릤
䀸牨릤䬬 䨸ꮠ
갬 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 산䬬
ꮠ䨸䬬산릤  ꮠ
 ꮠ갬 왌ퟰ
䘐 산䬬  산 牨䬬䀸

릤
릤  ꮠ
 릤
䀸牨릤 릤
산䨸산ꮠ
 䘐릤릤  릤牨산
릤산ꮠ산ꮠ
 산
 䬬 릤산 릤산ꮠ산ꮠ
 苨 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 ꮠ

 ꮠ䬬 䬬䨸 䀸 䘐릤릤 
䨸릤  ꮠ
 牨 릤牨릤산䨸릤  릤

 릤牨산 릤산ꮠ산ꮠ
 산
 릤
릤갬릤릤  ⟴ 릤산

산䨸산ꮠ
 ꮠ䬬 릤산ꮠ산ꮠ
 䀸 䬬 릤산 릤䬬 䨸릤 
산갬ꮠ산ꮠ
  릤 䀸 䀸䬬ꮠ䬬牨ꮠ 䨸릤苨 䀸 䀸䬬ꮠ䬬ꮠ
 ꮠ䬬
䬬䨸 䀸 䘐릤릤 
䨸릤  ꮠ
 ꮠ갬  䬬䨸䬬산릤 산 ꮠ
갬 䘐 ꮠ 
산䨸䬬릤  릤산ꮠ
 䬬䀸䬬릤牨 ꮠ
 ꮠ䬬䨸䬬 
ꮠꮠ
 산

릤릤
 ꮠ갬䨸䬬 산갬ꮠ산ꮠ


  ꮠ䬬 릤 산
산ꮠ

산

 릤 䨸䬬릤   䬬ꮠ갬
ꮠ ꮠ산
 릤

릤牨릤
  
릤䨸산䬬릤 릤 牨산
릤 䀸 산 ꮠꮠ
  
䘐릤릤
  산

⟴산
뀨

릤 䬬릤
 릤 산
산ꮠ
 䘐산䬬 䬬䨸 산산
䬬 䨸 
䬬ꮠꮠ릤䀸 산 릤 릤
䀸牨릤䬬䨸䬬산릤 ꮠ
릤산ꮠ
 릤산 ꮠ
갬
 牨릤 릤 릤ꮠ릤 
릤䬬ꮠ
   릤䨸䬬릤 산
  릤  ꮠ 
릤 산
산ꮠ
䘐산䬬 산䬬䨸 산산
䬬䨸 산䨸䬬릤䬬䨸䬬산릤
䬬䨸䨸산  산
갬릤䬬 산
 牨산릤 ꮠ 牨릤 산릤䬬䬬ꮠ릤 

䀸牨산ꮠ 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 산䬬 ꮠ䨸䬬산릤  ꮠ
 ꮠ갬 왌 산
 왌왌
䘐릤릤 魤ꮠ䬬
 릤 산 ꮠ䬬산갬릤릤 䘐ꮠ       ꮠ䬬
릤 산
산ꮠ
 산䬬릤  
  릤ꮠ ꮠ

갬  산  릤릤 ꮠ䬬

䬬ꮠ갬
ꮠ ꮠ산
 릤

릤牨릤
 ꮠ
 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 
릤䬬ꮠ
  
䨸릤릤䨸䬬릤䀸䬬䨸 산산
산 ꮠꮠ
ퟰ왌㮴
魤ꮠ䬬
 䬬릤  릤 산
산ꮠ
  䬬䨸 산산

릤 릤 
 ꮠ갬
릤䨸䬬릤 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 ꮠ䬬  산  릤
䀸  ꮠ 산    릤 䬬䨸 산산
 ꮠ
䬬  䨸갬 
䀸  ꮠ ꮠ
릤산ꮠ
䬬  ꮠ갬

 
  릤 ꮠ갬
릤䨸䬬릤
fi릤䬬산
 릤 䀸  ꮠꮠ 릤산 갬䨸    릤䬬䨸 산산

릤릤
䬬䨸
 䨸ꮠ릤ꮠ

갬 릤䨸산䬬릤䬬ꮠ갬



苨 ꮠꮠ
    릤릤 릤䬬릤 

ꮠ
ꮠ 䬬䨸 산산
 䘐산䬬
릤
䬬산
산Ⳉ ௘ꮠ
산魤 䨸 䀸 䀸䬬ꮠ䬬
ꮠ䬬
산
릤
䬬ꮠ 릤릤 산䬬䬬䨸 산산
䬬릤릤

갬苨䬬䬬 䘐
ꮠ

ꮠ갬 ퟰ
䘐릤릤
  䘐산䬬  릤 릤䬬 릤䨸산䬬릤 릤 牨산
릤


릤䘐 ꮠ ꮠ
릤산䬬릤䬬
릤䬬ꮠ
뀨Ⳉ牨산릤䬬
  릤 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 䘐ꮠ  䬬산牨릤 산牨䨸
   릤
䀸牨릤 䘐ꮠ 

䬬䨸 산산
 산 ꮠꮠ
 ⟴산
 뀨 산䬬 䘐䬬 산䬬 릤䨸산䬬릤
릤 牨산
릤 릤

릤 䘐 ꮠ  ꮠ
릤산䬬릤䬬 
릤䬬ꮠ

ퟰὨὨⳈ䨸 ⟴산
 산

 릤
䬬ꮠ 릤릤  산䬬릤䨸산䬬릤
릤 牨산
릤릤

릤

ઈꮠ
ꮠ 䬬䨸 산산
䬬 산릤 릤릤
 䬬 䘐
  릤  릤
牨䬬 릤 릤ꮠ릤 䬬䨸 산산
䬬 ꮠ
 ꮠ牨ꮠ
갬 릤䨸䬬릤

릤䬬ꮠ
 산 릤 산 䬬 䘐릤  산 릤산ꮠ
 릤䘐릤릤

䀸  ꮠꮠꮠ ꮠꮠ산산
릤 ௘  릤䬬䨸 산산
산


릤산䬬릤ꮠ
 䀸 䀸䬬ꮠ䬬牐㮴鯈䨸릤䬬䨸䬬
魤 산갬릤릤䘐릤
䘐ꮠ   릤䬬릤 릤䬬䨸䬬
䘐릤릤
  산
 ⟴산
 뀨 산䬬

ꮠ
ꮠ
䬬䨸 산산
䬬 ꮠ
릤산䬬릤   릤 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 산

䘐릤릤
 
䘐 ꮠ  산䬬  산䨸릤 ퟰὨ 갬산릤 ꮠ갬 릤 
릤䬬ꮠ



릤牨릤
 牨산릤䬬  ⟴산
 뀨  산 
䀸 산䬬  Water-hyacinth Hydrolysis
ퟰ  산䨸릤 ⟴ꮠ牨ꮠ산 릤䬬䨸䬬 䘐릤릤 산䬬 산ꮠ
릤  䀸
䀸 䀸䬬ꮠ䬬
릤䬬ꮠ
 ꮠꮠ
갬ઈ릤릤산릤 䘐산릤ઈ
魤ꮠ䬬
 릤 산 ퟰ왌㮴 ꮠ
 릤
䀸牨산ꮠ 䀸 䀸䬬ꮠ䬬   䬬릤산牨
䀸산ꮠ
 산
산䨸산릤ઈ릤릤산릤 䘐산릤ઈ 䀸산ꮠ
 䨸䬬ꮠ
갬
릤릤산릤  䬬䨸릤 ⟴⟴௘ 苨 䬬ꮠ
   릤䨸산䬬릤 ꮠ



릤䨸䨸릤䨸
산산 산
릤산

57

Indo. J. Chem., 2013, 13 (1), 53 - 58

Table 2.牨䬬ꮠꮠ
䬬 ꮠ갬
릤䨸䬬릤䬬산䬬ꮠ牨




릤䨸䬬릤
릤牨ꮠ릤䨸䬬릤䬬
ꮠ갬


⟴䨸릤

산릤 䀸산ꮠ
  Ⳉ௘


ퟰ牐Ὠퟰ왌
Ὠퟰ왌
 릤릤牨ꮠ
릤 
ퟰ㮴




Fig 4.산릤 䀸산ꮠ
 䨸 䀸 䀸䬬ꮠ䬬
릤䬬ꮠ


릤䨸산䬬릤 ퟰ뀨 쀔갬ઈ䬬䨸䬬산릤 䘐산䬬 뀨Ⳉ 산
 뀨牐Ⳉ
릤䬬릤ꮠ릤䀸산䬬䬬 䘐
ꮠ
 ꮠ갬릤릤산牨릤
ꮠ
ퟰퟰ 

릤산䬬릤   릤 
릤䬬ꮠ
 ퟰퟰퟰⳈ 牨산릤䬬   릤 
릤

 산 릤릤산릤  ꮠ
 ퟰ뀨  苨 䬬䨸 산산
 산 ꮠꮠ
 䘐산䬬
산ꮠ릤   䘐산릤 䀸산ꮠ
  ꮠ릤  ꮠ
 ퟰ뀨  苨 ꮠꮠ
  

䘐릤릤
  ꮠ
릤산䬬릤   릤 
릤䬬ꮠ
 ퟰ왌ퟰ牐Ⳉ
䘐 ꮠ  ꮠ䬬 ꮠ갬 릤  산
 䬬䨸䬬산릤 ꮠ릤  ꮠ
 ퟰퟰ 
⟴䨸 산산
 산 ꮠꮠ
 ꮠ
릤산䬬릤 릤
䀸牨산ꮠ 䀸 䀸䬬ꮠ䬬

릤䬬ꮠ
 릤릤  산
 릤릤산ꮠ
갬 릤릤산牨릤

릤牨릤산䨸릤
릤䬬릤릤䬬䨸䬬䘐ꮠ 릤산䨸산릤ꮠ
䬬릤산 ꮠ
갬
릤 ꮠꮠ릤
 ꮠ릤 산
  䨸ꮠ
 릤䬬䬬 牨
ꮠ갬
릤䨸䬬릤䬬 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 
릤䬬ꮠ
 䨸䬬ꮠ
갬 ퟰ 쀔갬ઈ
䬬䨸䬬산릤 䘐ꮠ 산 ꮠꮠ
  ퟰⳈ
䘐릤릤
  산䨸산䀸䬬ꮠ牨ꮠ산
䘐ꮠ   릤 
릤䬬ꮠ
   䬬䨸䬬산릤 ꮠ릤  ꮠ
 ퟰ뀨  䨸䬬ꮠ
갬
ퟰ뀨 쀔갬䬬䨸䬬산릤
ꮠ갬  릤牨릤산䨸릤 산
 릤䬬䬬䨸릤 䨸  ꮠ䬬䨸  릤
릤䨸䬬릤 ꮠ릤 산
 릤 䨸릤 릤䨸䬬릤 䀸䬬산ꮠ
ꮠ䀸ꮠ
 䘐산릤
䀸산ꮠ
 䨸 릤䬬䨸䨸릤  릤릤䬬䨸릤 䨸릤牨릤
牨릤 산릤䬬䬬ꮠ릤  릤
䀸牨산ꮠ 䀸 䀸䬬ꮠ䬬
ꮠ䬬
릤 산
산ꮠ
 산
 릤 산ꮠ릤    릤 릤䬬䨸䬬   ꮠ갬 릤
䀸 䀸䬬ꮠ䬬 
릤䬬ꮠ
 䀸 릤릤산ꮠ
갬 릤릤산牨릤

릤牨릤산䨸릤 䘐릤릤  릤 릤䨸䬬릤 䬬䨸䨸산  산
갬릤
산䨸䬬릤  䀸  릤牨산 ꮠ䬬
 䬬ꮠ牨ꮠ산 䘐ꮠ   릤  산
갬릤䬬
산䨸䬬릤  䀸 䬬䨸 산산
 䬬ꮠ
릤 䬬䨸 산산
 ꮠ 
 릤 䨸릤
릤䨸䬬릤䀸䬬산ꮠ
ꮠ䀸

릤 ꮠ 릤릤
릤   
릤䬬ꮠ
 릤

릤牨릤

릤䘐릤릤
 䘐산릤 䀸산ꮠ
  산
 산牨 ꮠ 魤  䘐릤릤
䬬䨸갬갬릤䬬릤   릤 䬬릤䀸 릤산릤  䘐ꮠ   릤 ꮠ 릤릤
릤
牨䬬ꮠꮠ
䬬   ꮠ갬
릤䨸䬬릤䬬 산䬬ꮠ 牨


릤䘐릤릤
   䬬䨸䬬산릤䬬 苨䬬 䬬 䘐
 ꮠ

산릤 䘐산릤


릤䨸䨸릤䨸
산산 산
릤산

ퟰퟰ
ὨὨ
왌뀨
ퟰ뀨㮴

산牨ꮠ魤  Ⳉ௘

왌왌뀨
왌
뀨왌
ퟰ㮴

䀸산ꮠ
  산릤 ꮠ갬 릤 산牨䨸
   릤牨ꮠ릤䨸䬬릤䬬 䘐 ꮠ 
ꮠ䬬
산䨸산䀸 ꮠ


ઈ䀸䬬산ꮠ
릤 牨
ꮠ䬬 䬬䨸 䀸
䬬䨸갬갬릤䬬릤   산 䬬䨸 산산
 산䬬 릤

릤 릤䨸산䬬릤
릤 牨산
릤 ꮠ
 䀸 䀸䬬ꮠ䬬  

ઈ䀸䬬산ꮠ
릤 릤䨸䬬릤
䬬䨸䬬산릤 苨
  릤릤 릤  릤 牨릤 산
ꮠ䬬牨   䬬䨸 산산

산䬬릤䨸산䬬릤릤 牨산
릤릤

릤䘐ꮠ릤 ꮠ 릤릤
䘐ꮠ 
릤ꮠ䨸䬬䀸 䬬릤  릤   ꮠ갬

 산䬬 릤릤  ꮠ

魤ꮠ䬬
릤산ퟰ왌㮴산

릤산ꮠ릤 ꮠ
䘐산릤 䀸산ꮠ
 
䬬ꮠ
릤ꮠ䬬ꮠ갬


릤
ꮠ䬬릤䀸䘐산
산
릤
릤갬릤릤 
산 릤릤릤산牨릤

⟴䨸䬬산릤 䬬䨸䨸산  산
갬릤䬬 산䨸䬬릤  䀸
䬬䨸 산산
䘐릤릤ɬ䨸릤䬬ꮠ
릤 ꮠ
릤 산ꮠ

갬䬬䨸 산산
릤
산䬬 릤䨸산䬬릤 릤 牨산
릤 릤

릤 ꮠ갬  릤
䀸牨릤
산 䬬ꮠ
 䨸릤  산릤  릤
䀸牨릤 䘐ꮠ ꮠ
 릤䨸䬬릤
䀸䬬산ꮠ
릤 䬬䨸䨸릤 산
 산䨸䬬릤  ꮠ릤릤䬬ꮠ릤 릤
䀸牨릤ઈ
䬬䨸䬬산릤 ꮠ
릤산ꮠ
 䘐ꮠ 릤 산 갬ꮠ산 
䬬릤ɬ䨸릤
릤  
 산 릤 산
산ꮠ
 魤ꮠ䬬
 릤 산 䘐 牨 ɬ䨸릤䬬ꮠ
릤   릤
䬬릤  릤 산
산ꮠ
 산䬬릤  
  릤ꮠ ꮠ

갬 ꮠ
 䨸릤
릤䨸䬬릤 릤
䀸牨산ꮠ 䀸 䀸䬬ꮠ䬬 䘐릤릤  ꮠ䬬
릤 산
산ꮠ
䬬䨸갬갬릤䬬릤 릤ꮠ
갬牨릤산ꮠ산릤ꮠ
䘐산릤
䀸산ꮠ
  䀸 䀸䬬ꮠ䬬 䬬ꮠ
릤 릤牨ꮠ릤䨸䬬릤䬬 ꮠ䬬 ꮠ

산牨 䨸䬬 牨
CONCLUSION
苨 ꮠꮠ
  

ઈꮠ
ꮠ 䬬䨸 산산
 ꮠ
릤산䬬릤 
䀸 䀸䬬ꮠ䬬 
릤䬬ꮠ
   魤  䨸 산
 䘐산릤 䀸산ꮠ
 
䨸 苨
 ꮠ牨산
 릤 릤   䬬䨸 산산
 산 ꮠꮠ
 ꮠ

䀸 䀸䬬ꮠ䬬 릤䬬䬬 ꮠ䬬  릤 䬬䬬ꮠꮠꮠ䀸  䘐릤  릤

䀸牨릤 산 ꮠ
갬 산
 䘐릤 릤릤산牨릤
 릤䬬䬬

ꮠꮠ
ꮠ 산 ꮠꮠ
 
䘐릤릤
산Ⳉ  릤산ꮠ

牨ꮠ 䨸릤 ꮠ
 魤  䀸 䀸䬬ꮠ䬬 䘐산䬬 䬬䬬ꮠ릤  䘐릤  릤

䀸牨릤 산 ꮠ
갬 䀸 왌왌Ⳉ 산
 산  릤 䬬산牨릤 ꮠ牨릤 릤산ꮠ
䬬
릤䨸䬬릤 
릤䬬ꮠ
 
 산䬬릤   䘐산릤 䀸산ꮠ
 
산 ꮠꮠ
   ퟰⳈ  
䘐릤릤
   ⟴산
 뀨 䘐산䬬 䬬䬬ꮠ릤

 
䀸  䘐릤 릤
䀸牨릤 산 ꮠ
갬 䀸 왌왌Ⳉ 䨸 산䬬 
䘐릤 릤릤산牨릤
 릤䬬䬬 
ꮠꮠ
 牨 ퟰ뀨  
산牨ퟰ뀨 ퟰ산牨
⟴䨸 산산
 릤 릤䬬 
 릤
䀸牨산ꮠ 릤䨸䬬릤
䀸 䀸䬬ꮠ䬬 산릤 릤릤
 䬬䨸 ꮠ릤  릤산ꮠ릤晸 䘐릤릤

릤산ꮠ릤  牨릤 산
ꮠ䬬牨 산䬬 릤릤
 릤䬬릤
릤  魤 
䀸 䀸䬬ꮠ䬬릤䬬䨸䬬산갬릤릤䬬 䘐ꮠ  릤릤ꮠ䨸䬬䀸 䬬릤 
牨릤 산
ꮠ䬬牨  산 䬬䨸 산산
 산 䬬ꮠ
  ꮠ갬

 ꮠ

䬬䨸䬬산릤릤릤
䬬䨸
 䨸ꮠ릤ꮠ

갬  릤
䀸牨릤䬬
ꮠ갬

鯈䨸릤䬬䨸ꮠ
䘐산릤 䀸산ꮠ
  䀸 䀸䬬ꮠ䬬ꮠ
ꮠ산릤䬬
 산 䬬䨸 산산
 산䬬 릤

릤 릤䨸산䬬릤 릤 牨산
릤 ꮠ

䀸 䀸䬬ꮠ䬬  

ઈ䀸䬬산ꮠ
릤 릤䨸䬬릤 䬬䨸䬬산릤

58

Indo. J. Chem., 2013, 13 (1), 53 - 58

⟴䨸䬬산릤䬬䨸䨸산  산
갬릤䬬산䨸䬬릤  䀸 䬬䨸 산산
䘐릤릤
릤ꮠ
갬 牨릤 산ꮠ산릤 牨릤 산
ꮠ䬬牨 ꮠ
  ꮠ䬬 산䬬릤
䘐릤릤 牨릤 릤 릤
䬬ꮠ릤 䬬䨸 䀸 䘐릤릤 릤ɬ䨸ꮠ릤  
릤 산ꮠ

갬 䘐 릤 䬬䨸䨸산  산
갬릤䬬산
 䘐 䀸 릤
릤䘐
䬬䨸䨸릤牨산 릤 릤䬬䨸䬬산릤릤산䬬ꮠ릤릤 䀸 䀸 릤 䀸

䀸牨릤
REFERENCES
ퟰ 릤갬갬  산
 ⟴산 릤  ퟰ牐牐 Biotechnol.
Bioeng.뀨ퟰ왌Ὠ뀨왌왌
 산 산

 鯈ꮠ산䘐산  ꮠꮠ સ ‫﵌‬ 산 ‫﵌‬
⟴䨸 ꮠ䀸산
ꮠ � �산牨산 산
 산
 쀔산ꮠ � ퟰ
Mokuzai Gakkaishi뀨
왌 સ산ꮠ苨ὨEnviron. Int.왌왌ퟰퟰퟰ왌
 સ산산䨸 ⟴ 산
 સ산䨸산
산  Kompas, 릤牨릤ꮠ
산 
산䨸䬬 ⟴릤ꮠ䨸䬬 산 산ꮠ ꮠ 苨⟴
䨸릤䬬 산䀸 산
䨸산䀸
왌ퟰퟰ
뀨 鯈䬬 ꮠ牨산  ⟴산산산 સ 산
 산산
 � ퟰ牐
Biotechnol. Bioeng.ퟰퟰퟰὨὨퟰὨ왌
 䨸䬬䬬산ꮠ  苨 산
 ⟴산 릤  ퟰ牐牐牐 Enzyme
Microb. Technol.왌ઈퟰ왌ퟰ왌
Ὠ ⟴
릤릤갬갬릤 સ 릤䬬䬬
 સ 산䬬䬬
 
䘐산ઈ산䨸䬬䨸
 સઈ  릤䬬 魤 鯈䬬䬬
 





릤䨸䨸릤䨸
산산 산
릤산

⟴릤
릤ઈસ산ꮠ
䬬산
ઈ 갬릤 산산
⟴산䨸릤
쀔Biotechnol. Bioeng.Ὠퟰ牐牐
 산

 
릤
릤   산 ꮠ  산



산

સJ. Biotechnol.ퟰὨ뀨Ὠ
牐 산
산산 산산�‫﵌‬산ꮠ䨸 ꮠ
산
苨릤 산산

ퟰ牐牐Biotechnol. Bioeng.왌牐ퟰퟰퟰὨퟰ
ퟰ ‫﵌‬산산 魤 산
  산릤 સ
 ퟰ牐牐
Biotechnol. Bioeng.뀨牐ퟰ牐Ὠ
ퟰퟰ ‫﵌‬산산 魤 䨸ꮠ릤릤   산
 ‫﵌‬ꮠ
䬬 ꮠ산 સ
ퟰ牐牐Biomass Bioenergyퟰ왌ὨὨὨ
ퟰ ‫﵌‬산산 魤 산
  산릤 સ
  Biomass
Bioenergyퟰퟰ牐ퟰ牐牐
ퟰ왌 魤ꮠ䬬䬬

릤䬬䬬
산

릤
릤   
Enzyme Microb. Technol.왌ퟰ왌왌뀨왌왌
ퟰસꮠ䬬 ꮠ牨산‫﵌‬䨸
ꮠꮠસ⟴릤ꮠ‫⟴﵌‬ 산⟴릤સ

 䨸ꮠ산 સ  Bioresour. Technol. 牐牐 Ὠ
牐뀨뀨
ퟰ뀨 ꮠ갬산牨J. Biotechnol.,牐ὨퟰὨퟰퟰ
ퟰ ⟴䨸 ꮠ䀸산
ꮠ � ⟴䀸산ꮠ
ꮠ  ⟴䨸 ꮠ䀸산牨산
 산

苨ꮠ牨산
䀸䨸  Proceeding of International
Conference on Bioscience and Biotechnology, 쀔
‫﵌‬산ꮠ산갬산�갬䀸산산산鯈릤ퟰퟰઈퟰ ퟰퟰ