Cth Format Laporan Penetapan Prioritas Dana Desa 2017 Permendesa.xlsx

PELAKSANAAN PEMBANGUNAN DESA
No

PROVINSI, KABUPATEN,
KECAMATAN, DESA

PELAYANAN SOSIAL DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

. KAB. Kutai Ti u

VOLUME

HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

BIAYA

sss


AMAN

VOLUME BIAYA

USAHA EKONOMI DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PELESTARIAN LINGKUNGAN HIDUP
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

HASIL KEGIATAN
[ ] SESUAI PRIORITAS

VOLUME


BIAYA

PENYELENGGARA PEMERINTAHAN DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PEMBINAAN MASYARAKAT
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

pemberdayaan
perempuaan

KEGIATAN PRIORITAS


lapo a ke ja

JUMLAH

Co toh For at . Lapora Kepala Desa Kepada Bupati/Walikota

LAPORAN KEPALA DE“A KEPADA BUPATI/WALIKOTA

PEMBERDAYAAN MASYARAKAT DESA

KEGIATAN BELUM PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

t hd

No


PROVINSI,
KABUPATEN,
KECAMATAN, DESA

PELAKSANAAN PEMBANGUNAN DESA
USAHA EKONOMI DESA

PELAYANAN SOSIAL DESA

HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA


HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PELESTARIAN LINGKUNGAN HIDUP
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PEMBERDAYAAN MASYARAKAT DESA
HASIL KEGIATAN
[ ] SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA


PENYELENGGARA PEMERINTAHAN DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PEMBINAAN MASYARAKAT
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

pemberdayaan
perempuaan

. KAB. PANGANDARAN
. Ke Pa igi
Desa Pa igi

KEGIATAN PRIORITAS


lapo a ke ja

JUMLAH

Co toh For at . Lapora Kepala Desa Kepada Bupati/Walikota

LAPORAN KEPALA DE“A KEPADA BUPATI/WALIKOTA

KEGIATAN BELUM PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

Co toh Fo

at . Lapo a Kepala Desa Kepada Bupati/Walikota

LAPORAN KEPALA DE“A KEPADA BUPATI/WALIKOTA


KEGIATAN PRIORITAS

No

PROVINSI,
KABUPATEN,
KECAMATAN, DESA
KAL-BAR
.BENGKAYANG
“ELUA“
“ELUA“

JUMLAH

KEGIATAN BELUM PRIORITAS

PELAKSANAAN PEMBANGUNAN DESA
PELAYANAN SOSIAL DESA
HASIL KEGIATAN

SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

USAHA EKONOMI DESA
VOLUME BIAYA

HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PELESTARIAN LINGKUNGAN HIDUP
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA


PEMBERDAYAAN MASYARAKAT DESA
HASIL KEGIATAN
[ ] SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PENYELENGGARA PEMERINTAHAN DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PEMBINAAN MASYARAKAT
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS


VOLUME

BIAYA

asep ku ia

LAPORAN REL“I“A

Rp

.

,

LAPORAN KEPALA DE“A KEPADA BUPATI/WALIKOTA

KEGIATAN PRIORITAS

No

PROVINSI,
KABUPATEN,
KECAMATAN, DESA
LAMPUNG
.LAMPUNG TIMUR
. PEKALONGAN
“IRAMAN

JUMLAH

KEGIATAN BELUM PRIORITAS

PELAKSANAAN PEMBANGUNAN DESA
PELAYANAN SOSIAL DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

USAHA EKONOMI DESA
VOLUME BIAYA

HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PELESTARIAN LINGKUNGAN HIDUP
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PEMBERDAYAAN MASYARAKAT DESA
HASIL KEGIATAN
[ ] SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PENYELENGGARA PEMERINTAHAN DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PEMBINAAN MASYARAKAT
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

KEGIATAN BELUM PRIORITAS
PELAYANAN SOSIAL DESA
VOLUME BIAYA

JUMLAH

HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

USAHA EKONOMI DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PELESTARIAN LINGKUNGAN HIDUP
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PEMBERDAYAAN MASYARAKAT DESA
HASIL KEGIATAN
[ ] SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PENYELENGGARA PEMERINTAHAN DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PEMBINAAN MASYARAKAT
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

Co toh Fo

at . Lapo a Kepala Desa Kepada Bupati/Walikota

LAPORAN KEPALA DE“A KEPADA BUPATI/WALIKOTA

KEGIATAN PRIORITAS

No

PROVINSI,
KABUPATEN,
KECAMATAN, DESA
LAMPUNG
.LAMPUNG TIMUR
. PEKALONGAN
“IRAMAN

JUMLAH

KEGIATAN BELUM PRIORITAS

PELAKSANAAN PEMBANGUNAN DESA
PELAYANAN SOSIAL DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

USAHA EKONOMI DESA
VOLUME BIAYA

HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PELESTARIAN LINGKUNGAN HIDUP
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PEMBERDAYAAN MASYARAKAT DESA
HASIL KEGIATAN
[ ] SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PENYELENGGARA PEMERINTAHAN DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PEMBINAAN MASYARAKAT
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA



Co toh Fo

at . Lapo a Kepala Desa Kepada Bupati/Walikota

LAPORAN KEPALA DE“A KEPADA BUPATI/WALIKOTA

KEGIATAN PRIORITAS

KEGIATAN BELUM PRIORITAS

PELAKSANAAN PEMBANGUNAN DESA
No

PROVINSI, KABUPATEN,
KECAMATAN, DESA
“UMATERA “ELATAN
OGAN ILIR
INDRALAYA

JUMLAH

INFRASTRUKTUR DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PELAYANAN SOSIAL DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

H

VOLUME BIAYA

USAHA EKONOMI DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PELESTARIAN LINGKUNGAN HIDUP
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME BIAYA

PEMBERDAYAAN MASYARAKAT DESA
HASIL KEGIATAN
[ ] SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PENYELENGGARA PEMERINTAHAN DESA
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

PEMBINAAN MASYARAKAT
HASIL KEGIATAN
SESUAI PRIORITAS

VOLUME

BIAYA

- PERATURAN MENTERI
DE“A, PEMBANGUNAN DAERAH TERTINGGAL, DAN TRAN“MIGRA“I
REPUBLIK INDONE“IA
NOMOR TAHUN
TENTANG
PENETAPAN PRIORITA“ PENGGUNAAN DANA DE“A TAHUN
DENGAN RAHMAT TUHAN YANG MAHA E“A
MENTERI DE“A, PEMBANGUNAN DAERAH TERTINGGAL, DAN TRAN“MIGRA“I
REPUBLIK INDONE“IA,
Me i a g : ah a u tuk elaksa aka kete tua Pasal ayat
Pe atu a Pe e i tah No o
Tahu
te ta g
Pe u aha atas Pe atu a Pe e i tah No o
Tahu
te ta g Da a Desa ya g Be su e da i A gga a
Pe dapata Bela ja Nega a se agai a a telah e e apa kali
diu ah te akhi de ga Pe atu a Pe e i tah No o Tahu
te ta g Pe u aha Kedua atas Pe atu a Pe e i tah
No o
Tahu
te ta g Da a Desa ya g Be su e
da i A gga a Pe dapata Bela ja Nega a, pe lu e etapka
Pe atu a Me te i Desa, Pe a gu a Dae ah Te ti ggal,
da T a s ig asi te ta g Pe etapa P io itas Pe ggu aa
Da a Desa Tahu
;
Me gi gat : . U da g-U da g No o Tahu
te ta g
Desa Le a a Nega a Repu lik I do esia Tahu
No o , Ta aha Le a a Nega a Repu lik
I do esia No o
;
MENTERI DE“A, PEMBANGUNAN DAERAH TERTINGGAL, DAN TRAN“MIGRA“I
REPUBLIK INDONE“IA
“ALINAN
- . Pe atu a Pe e i tah No o
Tahu
te ta g
Pe atu a Pelaksa aa U da g-U da g No o Tahu
te ta g Desa Le a a Nega a Repu lik
I do esia Tahu
No o
, Ta aha Le a a
Nega a Repu lik I do esia No o
se agai a a
telah diu ah de ga Pe atu a Pe e i tah No o
Tahu
te ta g Pe u aha atas Pe atu a
Pe e i tah No o
Tahu
te ta g Pe atu a
Pelaksa aa U da g-U da g No o Tahu
te ta g Desa Le a a Nega a Repu lik I do esia
Tahu
No o
, Ta aha Le a a Nega a
Repu lik I do esia No o
;
. Pe atu a Pe e i tah No o
Tahu
te ta g
Da a Desa ya g Be su e da i A gga a Pe dapata
da Bela ja Nega a Le a a Nega a Repu lik
I do esia Tahu
No o
, Ta aha Le a a
Nega a Repu lik I do esia No o
se agai a a
telah e e apa kali diu ah te akhi de ga Pe atu a
Pe e i tah No o Tahu
te ta g Pe u aha
Kedua atas Pe atu a Pe e i tah No o
Tahu
te ta g Da a Desa ya g Be su e da i A gga a

Pe dapata da Bela ja Nega a Le a Nega a Repu lik
I do esia Tahu
No o
, Ta aha Le a a
Nega a Repu lik I do esia No o
;
. Pe atu a Me te i Desa, Pe a gu a Dae ah
Te ti ggal, da T a s ig asi No o Tahu
te ta g O ga isasi Ke e te ia da Tata Ke ja
Ke e te ia Desa, Pe a gu a Dae ah Te ti ggal, da
T a s ig asi Be ita Nega a Repu lik I do esia Tahu
No o
;
. Pe atu a Me te i Desa, Pe a gu a Dae ah
Te ti ggal, da T a s ig asi No o Tahu
Te ta g I deks Desa Me a gu Be ita Nega a
Repu lik I do esia Tahu
No o
;
. Pe atu a Me te i Keua ga No o
/ PMK . /
Te ta g Tata Ca a Pe galokasia , Pe yalu a ,
Pe ggu aa , Pe a taua , da E aluasi Da a Desa
- Be ita Nega a Repu lik I do esia Tahu
No o
;
MEMUTU“KAN:
Me etapka : PERATURAN MENTERI DE“A, PEMBANGUNAN DAERAH
TERTINGGAL, DAN TRAN“MIGRA“I TENTANG PENETAPAN
PRIORITA“ PENGGUNAAN DANA DE“A TAHUN
.
BAB I
KETENTUAN UMUM
Pasal
Dala Pe atu a Me te i i i ya g di aksud de ga :
. Desa adalah Desa da Desa adat atau ya g dise ut
de ga a a lai , sela jut ya dise ut Desa, adalah
kesatua
asya akat huku ya g e iliki atas
ilayah ya g e e a g u tuk e gatu da
e gu us
u usa pe e i taha , kepe ti ga
asya akat
sete pat e dasa ka p aka sa asya akat, hak asal
usul, da /atau hak t adisio al ya g diakui da
diho ati dala siste pe e i taha Nega a Kesatua
Repu lik I do esia.
. Da a Desa adalah da a ya g e su e da i A gga a
Pe dapata da Bela ja Nega a ya g dipe u tukka agi
Desa ya g dit a sfe elalui A gga a Pe dapata da
Bela ja Dae ah ka upate /kota da digu aka u tuk
e da ai pe yele gga aa pe e i taha , pelaksa aa
pe a gu a , pe i aa ke asya akata , da
pe e dayaa
asya akat.
. Ke e a ga e dasa ka hak asal usul adalah hak ya g
e upaka a isa ya g asih hidup da p aka sa
Desa atau p aka sa asya akat Desa sesuai de ga
pe ke a ga kehidupa
asya akat.
. Ke e a ga lokal e skala Desa adalah ke e a ga
u tuk e gatu da
e gu us kepe ti ga
asya akat
Desa ya g telah dijala ka oleh Desa atau a pu da
- -

efektif dijala ka oleh Desa atau ya g u ul ka e a
pe ke a ga Desa da p akasa asya akat Desa.
. Musya a ah Desa atau ya g dise ut de ga a a lai
adalah usya a ah a ta a Bada Pe usya a ata
Desa, Pe e i tah Desa, da u su asya akat ya g
disele gga aka oleh Bada Pe usya a ata Desa
u tuk e yepakati hal ya g e sifat st ategis.
. Pe e i tah Desa adalah Kepala Desa atau ya g dise ut
de ga a a lai di a tu pe a gkat Desa se agai u su
pe yele gga a Pe e i taha Desa.
. Pe e i taha Desa adalah pe yele gga aa u usa
pe e i taha da kepe ti ga
asya akat sete pat
dala siste pe e i taha Nega a Kesatua Repu lik
I do esia.
. Pe a gu a Desa adalah upaya pe i gkata
kualitas hidup da kehidupa u tuk se esa - esa ya
kesejahte aa
asya akat Desa.
. Pe e dayaa Masya akat Desa adalah upaya
e ge a gka ke a di ia da kesejahte aa
asya akat de ga
e i gkatka pe getahua , sikap,
kete a pila , pe ilaku, ke a pua , kesada a , se ta
e a faatka su e daya elalui pe etapa
ke ijaka , p og a , kegiata , da pe da pi ga ya g
sesuai de ga ese si asalah da p io itas ke utuha
asya akat Desa.
. A gga a Pe dapata da Bela ja Nega a, ya g
sela jut ya disi gkat APBN, adalah e a a keua ga
tahu a pe e i taha ega a ya g disetujui oleh De a
Pe akila Rakyat.
. Re a a Pe a gu a Ja gka Me e gah Desa, ya g
sela jut ya disi gkat RPJM Desa, adalah doku e
pe e a aa Desa u tuk pe iode e a tahu .
. Re a a Ke ja Pe e i tah Desa, ya g sela jut ya
dise ut RKP Desa, adalah doku e pe e a aa Desa
u tuk pe iode satu tahu .
- . A gga a Pe dapata da Bela ja Desa, sela jut ya
dise ut APB Desa, adalah e a a keua ga tahu a
Pe e i taha Desa.
. P io itas Pe ggu aa Da a Desa adalah piliha kegiata
ya g didahuluka da diuta aka da ipada piliha
kegiata lai ya u tuk di iayai de ga Da a Desa.
. Tipologi Desa adalah e upaka fakta, ka akte istik da
ko disi yata ya g khas keadaa te ki i di Desa aupu
keadaa ya g e u ah e ke a g da diha apka
te jadi di asa depa
isi Desa .
. Desa Ma di i adalah Desa aju ya g e iliki
ke a pua
elaksa aka pe a gu a Desa u tuk
pe i gkata kualitas hidup da kehidupa se esa esa ya
kesejahte aa
asya akat Desa de ga
ketaha a eko o i, da ketaha a ekologi se a a

e kela juta .
. Desa Maju adalah Desa ya g e iliki pote si su e
daya sosial, eko o i da ekologi, se ta ke a pua
e gelola ya u tuk pe i gkata kesejahte aa
asya akat Desa, kualitas hidup a usia, da
e a ggula gi ke iski a .
. Desa Be ke a g adalah Desa pote sial e jadi Desa
Maju, ya g e iliki pote si su e daya sosial,
eko o i, da ekologi tetapi elu
e gelola ya se a a
opti al u tuk pe i gkata kesejahte aa
asya akat
Desa, kualitas hidup a usia da
e a ggula gi
ke iski a .
. Desa Te ti ggal adalah Desa ya g e iliki pote si
su e daya sosial, eko o i, da ekologi tetapi elu ,
atau ku a g e gelola ya dala upaya pe i gkata
kesejahte aa
asya akat Desa, kualitas hidup a usia
se ta e gala i ke iski a dala
e agai e tuk ya.
. Desa “a gat Te ti ggal adalah Desa ya g e gala i
ke e ta a ka e a asalah e a a ala , go a ga
eko o i, da ko flik sosial sehi gga tidak
e ke a pua
e gelola pote si su e daya sosial,
- eko o i, da ekologi, se ta e gala i ke iski a
dala
e agai e tuk ya.
. “atu Desa “atu P oduk U ggula adalah upaya
e e tuk, e pe kuat da
e pe luas usaha-usaha
eko o i ya g difokuska pada satu p oduk u ggula di
ilayah Desa atau di ilayah a ta -Desa ya g dikelola
elalui ke jasa a a ta Desa.
. Ja i g Ko u itas Wi aDesa adalah suatu upaya
e ga usuta aka pe guata kapasitas da kapa ilitas
a usia se agai i tisa i pe a gu a Desa sehi gga
asya akat Desa e jadi su yek ya g e daulat atas
piliha -piliha ya g diputuska se a a a di i.
. Lu u g Eko o i Desa adalah upaya e gopti alka
su e daya Desa se a a a di i dala a gka
e ujudka kesejahte aa Desa.
. Li gka Budaya Desa adalah p oses pe a gu a Desa
se agai agia da i ke ja udaya s adaya, goto g oyo g
ya g e dasa ka pada se a gat ke e sa aa ,
pe sauda aa da kesada a
elakuka pe u aha
de ga e dasa ka pada ilai, o a da se a gat
Pa asila.
. Me te i adalah Me te i ya g e yele gga aka u usa
pe e i taha di ida g pe a gu a desa da
ka asa pe desaa , pe e dayaa
asya akat desa,
pe epata pe a gu a dae ah te ti ggal, da
t a s ig asi.
BAB II
TUJUAN DAN PRIN“IP
Pasal

Pe gatu a p io itas pe ggu aa Da a Desa e tujua
u tuk:
a. e e ika a ua p og a da kegiata agi
pe yele gga aa Ke e a ga Hak Asal Usul da
Ke e a ga Lokal Be skala Desa ya g di iayai oleh
Da a Desa;
- . e e ika a ua agi Pe e i tah Ka upate /Kota
dala
e yusu pedo a tek is pe ggu aa Da a
Desa; da
. e e ika a ua agi Pe e i tah Pusat dala
pe a taua da e aluasi pelaksa aa pe ggu aa
Da a Desa.
Pasal
P io itas pe ggu aa Da a Desa didasa ka pada p i sipp i sip:
a. Keadila , de ga
e guta aka hak da kepe ti ga
selu uh a ga Desa ta pa e eda- edaka ;
. Ke utuha p io itas, de ga
e dahuluka
kepe ti ga Desa ya g le ih e Desak, le ih
di utuhka da e hu u ga la gsu g de ga
kepe ti ga se agia esa asya akat Desa;
. Ke e a ga Desa, de ga
e guta aka ke e a ga
hak asal usul da ke e a ga lokal e skala Desa;
d. Pa tisipatif, de ga
e guta aka p aka sa da
k eatifitas Masya akat;
e. “ akelola da e asis su e daya Desa
e guta aka pelaksa aa se a a a di i de ga
pe dayagu aa su e daya ala Desa, e guta aka
te aga, piki a da kete a pila a ga Desa da
kea ifa lokal; da
f. Tipologi Desa, de ga
e pe ti a gka keadaa da
ke yataa ka akte istik geog afis, sosiologis,
a t opologis, eko o i, da ekologi Desa ya g khas, se ta
pe u aha atau pe ke a ga da ke ajua Desa.
BAB III
PRIORITA“ PENGGUNAAN DANA DE“A
Pasal
P io itas Pe ggu aa Da a Desa u tuk e iayai
pelaksa aa p og a da kegiata di ida g
Pe a gu a Desa da Pe e dayaa Masya akat Desa.
- P io itas pe ggu aaa da a Desa se agai a a di aksud
pada ayat , dipu likasika kepada asya akat oleh
Pe e i tah Desa di ua g pu lik atau ua g ya g dapat
diakses asya akat Desa.
Bagia Kesatu
Bida g Pe a gu a Desa
Pasal
Da a Desa digu aka u tuk e iayai pe a gu a
Desa ya g ditujuka u tuk e i gkatka kesejahte aa
asya akat Desa, pe i gkata kualitas hidup a usia

se ta pe a ggula ga ke iski a de ga p io itas
pe ggu aa Da a Desa dia ahka u tuk pelaksa aa
p og a da kegiata Pe a gu a Desa, ya g eliputi
a ta a lai :
a. Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga , da
pe eliha aa sa a a p asa a a dasa u tuk
pe e uha ke utuha :
. li gku ga pe uki a ;
. t a spo tasi;
. e e gi; da
. i fo asi da ko u ikasi.
. Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga , da
pe eliha aa sa a a p asa a a pelaya a sosial
dasa u tuk pe e uha ke utuha :
. kesehata
asya akat; da
. pe didika da ke udayaa .
. Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga , da
pe eliha aa sa a a p asa a a eko o i u tuk
e ujudka Lu u g Eko o i Desa ya g eliputi:
. usaha eko o i pe ta ia e skala p oduktif u tuk
ketaha a pa ga ;
. usaha eko o i pe ta ia e skala p oduktif ya g
difokuska pada ke ijaka satu Desa satu p oduk
u ggula ya g eliputi aspek p oduksi, dist i usi
da pe asa a ; da
- . usaha eko o i e skala p oduktif lai ya ya g
difokuska pada ke ijaka satu Desa satu p oduk
u ggula ya g eliputi aspek p oduksi, dist i usi
da pe asa a .
d. Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga , da
pe eliha aa sa a a p asa a a li gku ga u tuk
pe e uha ke utuha :
. kesiapsiagaa
e ghadapi e a a ala ;
. pe a ga a e a a ala ;
. pe a ga a kejadia lua iasa lai ya; da
. pelesta ia li gku ga hidup.
e. Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga , da
pe eliha aa sa a a p asa a a lai ya ya g sesuai
de ga ke utuha Desa da ditetapka dala
Musya a ah Desa.
Pasal
Desa dala pe e a aa p og a da kegiata
pe a gu a Desa ya g di iayai Da a Desa, dapat
e pe ti a gka tipologi Desa e dasa ka ti gkat
pe ke a ga ke ajua Desa, eliputi:
a. Desa Te ti ggal da /atau Desa “a gat Te ti ggal
e p io itaska kegiata pe a gu a Desa pada:
. Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga , da
pe eliha aa sa a a p asa a a dasa ; da
. pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa

sa a a p asa a a eko o i se ta pe gadaa
p oduksi, dist i usi da pe asa a ya g dia ahka
pada upaya e duku g pe e tuka usaha
eko o i pe ta ia e skala p oduktif, usaha
eko o i pe ta ia u tuk ketaha a pa ga da
usaha eko o i lai ya ya g difokuska kepada
ke ijaka satu Desa satu p oduk u ggula .
. Desa Be ke a g e p io itaska kegiata
pe a gu a Desa pada:
. pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa
i f ast uktu eko o i se ta pe gadaa sa a a
- p asa a a p oduksi, dist i usi da pe asa a
u tuk e duku g pe guata usaha eko o i
pe ta ia e skala p oduktif, usaha eko o i u tuk
ketaha a pa ga da usaha eko o i lai ya
ya g difokuska kepada ke ijaka satu Desa satu
p oduk u ggula ; da
. pe a gu a da pe eliha aa i f ast uktu
se ta pe gadaa sa a a p asa a a sosial dasa da
li gku ga ya g dia ahka pada upaya
e duku g pe e uha akses asya akat Desa
te hadap pelaya a sosial dasa da li gku ga .
. Desa Maju da /atau Desa Ma di i e p io itaska
kegiata pe a gu a pada:
. Pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa
i f ast uktu eko o i se ta pe gadaa sa a a
p asa a a p oduksi, dist i usi da pe asa a
u tuk e duku g pe luasa /ekspa si usaha
eko o i pe ta ia e skala p oduktif, usaha
eko o i u tuk ketaha a pa ga da usaha
eko o i lai ya ya g difokuska kepada ke ijaka
satu Desa satu p oduk u ggula ; da
. pe a gu a da pe eliha aa i f ast uktu
se ta pe gadaa sa a a p asa a a sosial dasa da
li gku ga ya g dia ahka pada upaya
e duku g pe i gkata kualitas pe e uha
akses asya akat Desa te hadap pelaya a sosial
dasa da li gku ga .
Bagia Kedua
Bida g Pe e dayaa Masya akat
Pasal
Da a Desa digu aka u tuk e iayai p og a
da kegiata ida g Pe e dayaa Masya akat
Desa ya g ditujuka u tuk e i gkatka
kapasitas da kapa ilitas asya akat Desa de ga
e dayagu aka pote si da su e daya ya
- se di i sehi gga Desa dapat e ghidupi di i ya
se a a a di i. Kegiata pe e dayaa
asya akat Desa ya g dip io itaska
eliputi

a ta a lai :
a. pe i gkata pa tisipasi asya akat dala
p oses pe e a aa , pelaksa aa da
pe ga asa pe a gu a Desa;
. pe ge a ga kapasitas asya akat Desa;
. pe ge a ga ketaha a
asya akat Desa;
d. pe ge a ga siste i fo asi Desa;
e. duku ga pe gelolaa kegiata pelaya a sosial
dasa di ida g pe didika , kesehata ,
pe e dayaa pe e pua da a ak, se ta
pe e dayaa
asya akat a gi al da
a ggota asya akat Desa pe ya da g
disa ilitas;
f. duku ga pe gelolaa kegiata pelesta ia
li gku ga hidup;
g. duku ga kesiapsiagaa
e ghadapi e a a
ala , pe a ga a e a a ala se ta
pe a ga a kejadia lua iasa lai ya;
h. duku ga pe odala da pe gelolaa usaha
eko o i p oduktif ya g dikelola oleh BUMDesa
da /atau BUMDesa Be sa a;
i. duku ga pe gelolaa usaha eko o i oleh
kelo pok asya akat, kope asi da /atau
le aga eko o i asya akat Desa lai ya;
j. pe ge a ga ke jasa a a ta Desa da
ke jasa a Desa de ga pihak ketiga; da
k. ida g kegiata pe e dayaa
asya akat Desa
lai ya ya g sesuai de ga a alisa ke utuha
Desa da ditetapka dala Musya a ah Desa.
Pasal
Desa dala pe e a aa p og a da kegiata
pe e dayaa
asya akat Desa ya g di iayai
Da a Desa, dapat e pe ti a gka tipologi Desa
- e dasa ka ti gkat pe ke a ga ke ajua
Desa, ya g eliputi:
a. Desa Te ti ggal da /atau Desa “a gat Te ti ggal
e p io itaska kegiata pe e dayaa
asya akat Desa u tuk e i tis Lu u g
Eko o i Desa ya g eliputi:
. pe e tuka usaha eko o i a ga/kelo pok
da BUMDesa/BUMDesa Be sa a da /atau
le aga eko o i asya akat Desa lai ya
elalui pe e ia askes odal, pe gelolaa
p oduksi, dist i usi da pe asa a agi
usaha eko o i pe ta ia e skala p oduktif
da usaha eko o i lai ya ya g difokuska
kepada ke ijaka satu Desa satu p oduk
u ggula ; da
. pe ukaa lapa ga ke ja u tuk pe e uha
ke utuha hidup agi asya akat Desa.

. Desa Be ke a g e p io itaska kegiata
pe e dayaa
asya akat Desa u tuk
e pe kuat Lu u g Eko o i Desa ya g
eliputi:
. pe guata usaha eko o i a ga/kelo pok
da BUMDesa/BUMDesa Be sa a elalui
pe e ia akses odal, pe gelolaa p oduksi,
dist i usi da pe asa a agi usaha eko o i
pe ta ia e skala p oduktif, usaha eko o i
u tuk ketaha a pa ga , da usaha eko o i
lai ya ya g difokuska kepada ke ijaka
satu Desa satu p oduk u ggula ;
. pe i gkata kualitas da kua titas te aga
ke ja te a pil da pe e tuka
i ausaha a di Desa; da
. pe ge a ga lapa ga ke ja u tuk
pe e uha ke utuha hidup agi asya akat
Desa.
. Desa Maju da /atau Desa Ma di i
e p io itaska kegiata pe e dayaa
- asya akat Desa u tuk e egakka Lu u g
Eko o i Desa ya g eliputi:
. Pe luasa /ekspa si usaha eko o i
a ga/kelo pok da BUMDesa/BUMDesa
Be sa a elalui pe e ia akses odal,
pe gelolaa p oduksi, dist i usi da
pe asa a agi usaha eko o i pe ta ia
e skala p oduktif, usaha eko o i u tuk
ketaha a pa ga , da usaha eko o i
lai ya ya g difokuska kepada ke ijaka
satu Desa satu p oduk u ggula ;
. pe i gkata kualitas da kua titas
i ausaha a di Desa;
. pe i gkata kualitas da kua titas te aga
ke ja ahli di Desa
. pe luasa /ekspa si lapa ga ke ja u tuk
pe e uha ke utuha hidup agi asya akat
Desa;
d. Desa Te ti ggal da /atau Desa “a gat
Te ti ggal, Desa Be ke a g aupu Desa
Maju da /atau Desa Ma di i e p io itaska
kegiata pe e dayaa
asya akat Desa u tuk
e i tis da
e ge a gka Ja i g Ko u itas
Wi aDesa ya g eliputi:
. pe gelolaa se a a pa tisipatif kegiata
pelaya a sosial dasa di ida g pe didika ,
kesehata , pe e dayaa pe e pua da
a ak, se ta pe e dayaa
asya akat
a gi al da a ggota asya akat Desa
pe ya da g disa ilitas;

. pe gelolaa se a a pa tisipatif kegiata
pelesta ia li gku ga hidup
. pe gelolaa kesiapsiagaa
e ghadapi
e a a ala , pe a ga a e a a ala ,
se ta pe a ga a kejadia lua iasa lai ya;
- . pe ge a ga kapasitas asya akat Desa
u tuk e pa tisipasi dala
e gelola Da a
Desa se a a t a spa a da aku ta el; da
. pe i gkata pa tisipatif asya akat dala
e pe kuat tata kelola Desa ya g de ok atis
da e keadila sosial.
e. Desa Te ti ggal da /atau Desa “a gat
Te ti ggal, Desa Be ke a g aupu Desa
Maju da /atau Desa Ma di i e p io itaska
kegiata pe e dayaa
asya akat Desa u tuk
e i tis da
e ge a gka Li gka Budaya
Desa ya g eliputi:
. e e tuk da
e ge a gka udaya
huku se ta e egakka pe atu a huku
di Desa;
. e e tuk da
e ge a gka
kete ukaa i fo asi u tuk e do o g
asya akat Desa ya g pa tisipatif da
ko u ikatif; da
. pe guata adat istiadat, se i, t adisi da
udaya Desa.
BAB IV
MEKANI“ME PENETAPAN PRIORITA“
PENGGUNAAN DANA DE“A
Pasal
Meka is e pe etapa p io itas pe ggu aa Da a
Desa adalah agia da i pe e a aa
pe a gu a Desa.
Pasal
Pe ggu aa Da a Desa u tuk p io itas ida g
Pe a gu a Desa da Pe e dayaa
Masya akat Desa se agai a a di aksud dala
Pasal , e jadi p io itas kegiata , a gga a
- da ela ja Desa ya g disepakati da
diputuska
elalui Musya a ah Desa.
Hasil keputusa Musya a ah Desa se agai a a
di aksud pada ayat
ha us e jadi a ua
agi pe yusu a Re a a Ke ja Pe e i tah
Desa da APB Desa.
Pe etapa p io itas pe ggu aa Da a Desa
dilaksa aka dala pe yusu a Re a a Ke ja
Pe e i tah Desa.
Pe e i tah Ka upate /Kota e ya paika
i fo asi te ta g pagu i dikatif Da a Desa

se agai i fo asi pe yusu a Re a a Ke ja
Pe e i tah Desa se agai a a di aksud dala
ayat .
Re a a Ke ja Pe e i tah Desa da A gga a
Pe dapata da Bela ja Desa se agai a a
di aksud pada ayat
ditetapka dala
Pe atu a Desa.
Pasal
Dala hal pe etaa tipologi Desa e dasa ka
ti gkat ke ajua Desa u tuk pe yusu a
p io itas pe ggu aa Desa, Pe e i tah Desa
e ggu aka data I deks Desa Me a gu
IDM .
I fo asi pe ggu aa data I deks Desa
Me a gu se agai a a di aksud pada ayat
ha us dii fo asika se a a te uka oleh
Pe e i tah Ka upate /Kota da
e jadi a ua
dala pe yusu a Pedo a Tek is Pe ggu aa
Da a Desa, sesuai de ga kete tua pe atu a
pe u da g-u da ga .
- BAB V
PEMBINAAN DAN PENGAWA“AN
Pasal
Pe e i tah, Pe e i tah Dae ah P o i si, da
Pe e i tah Dae ah Ka upate /Kota e i a da
e ga asi pe etapa p io itas pe ggu aa Da a
Desa.
BAB VI
PELAPORAN
Pasal
Bupati/ alikota e ya paika lapo a
pe etapa p io itas pe ggu aa da a Desa
dise tai de ga soft opy ke tas ke ja
pe ghitu ga Da a Desa setiap Desa kepada
Me te i . . Di ektu Je de al Pe a gu a
da Pe e dayaa Masya akat Desa.
Lapo a pe etapa p io itas pe ggu aa Da a
Desa se agai a a di aksud pada ayat
disusu sesuai de ga fo at se agai a a
te a tu dala La pi a II ya g e upaka
agia tidak te pisahka da i Pe atu a Me te i
i i.
Pe ya paia Lapo a pe etapa p io itas
pe ggu aa Da a Desa se agai a a di aksud
pada ayat
dilakuka pali g la at satu
ula setelah APB Desa ditetapka .
BAB VII
KETENTUAN PERALIHAN
Pasal
Kete tua le ih la jut te ta g p io itas

pe ggu aa Da a Desa u tuk p og a da
kegiata ida g pe a gu a Desa da
- pe e dayaa
asya akat Desa se agai a a
di aksud dala Pasal da Pasal , diu aika
dala La pi a I ya g e upaka agia tidak
te pisahka da i Pe atu a Me te i i i.
Kete tua le ih la jut te ta g p io itas
pe ggu aa da a Desa da tipologi Desa
se agai a a di aksud dala Pasal da Pasal
diu aika dala La pi a II ya g e upaka
agia tidak te pisahka da i Pe atu a Me te i
i i.
Pasal
Pe e i tah Ka upate /Kota e yusu
Pedo a Tek is Pe ggu aa Da a Desa de ga
e pe ti a gka ke utuha Desa,
ka akte istik ilayah da kea ifa lokal Desa,
se ta kete atasa aktu pe yele gga aa
pe e a aa pe a gu a Desa.
Pedo a U u se agai a a di aksud dala
Pasal
e jadi dasa pe yusu a petu juk
tek is p io itas pe ggu aa Da a Desa
se agai a a di aksud dala ayat .
Pasal
Dala
e jala ka fu gsi se agai a a
di aksud dala Pasal Pe e i tah
Ka upate /Kota ha us e yediaka
pe da pi ga da fasilitasi, elalui
pe e tuka satua ke ja khusus pe i aa
i ple e tasi U da g-u da g Desa ya g
ditetapka de ga Keputusa Bupati/Walikota.
Tugas da fu gsi satua ke ja khusus
pe e i tah ka upate /kota ya g uta a adalah
elakuka sosialisasi ke ijaka da egulasi
pusat da dae ah ka upate /kota , pe i aa
se ta pe ge dalia i ple e tasi U da gu da g
Desa se a a u u , da se a a khusus
- te kait pe yalu a da aku ta ilitas
pe gelolaa Da a Desa da Alokasi Da a Desa,
se ta pe a ga a pe gadua
asalah.
Pe iayaa pe da pi ga , fasilitasi da
pe i aa , se ta pe gelolaa “atua Ke ja
khusus ka upate /kota se agai a a di aksud
ayat
di atas dilakuka sesuai eka is e
pe ga gga a di dae ah da e su e da i
APBD Ka upate /Kota.
Pe e tuka satua ke ja khusus se agai a a
di aksud ayat
dapat ditiadaka jika
ka upate /kota ya g e sa gkuta telah

e iliki “KPD de ga tugas da fu gsi
pe i aa se ta fasilitasi ke ijaka da egulasi
Desa.
Pasal
Dala a gka Pe i aa da Pe ga asa ,
Bupati e yele gga aka pe a taua da
e aluasi te hadap pelaksa aa pe ggu aa
Da a Desa da dapat eli pahka tugas
kepada “atua Ke ja Pe a gkat Dae ah “KPD
ya g e a ga i u usa pe e i taha ida g
Pe e dayaa Masya akat da Desa.
Ca at atau se uta lai
elakuka tugas
pe i aa da pe ga asa dala pe etapa
p io itas pe ggu aa da a Desa elalui
fasilitasi pe yusu a pe e a aa
pe a gu a pa tisipatif da p og a
pe e dayaa
asya akat Desa.
Pe e i tah Desa da Bada Pe usya a ata
Desa elaksa aka tugas pe a taua da
e aluasi pe ggu aa Da a Desa, di ahas dala
Musya a ah Desa, disesuaika de ga fo at
lapo a Desa ya g e laku, se a a e kala.
Hasil pe a taua da e aluasi se agai a a
di aksud pada ayat
dilakuka pe ilaia oleh
- “KPD ya g e e a g da disa paika kepada
Bupati da Me te i elalui siste pelapo a
sesuai de ga kete tua pe atu a pe u da gu da ga .
BAB VIII
PARTI“IPA“I MA“YARAKAT
Pasal
Dala
elakuka pe yele gga aa p io itas
pe ggu aa Da a Desa ya g aku ta el da
t a spa a , asya akat dapat ikut se ta elalui:
a. pe gadua
asalah pe ggu aa Da a Desa
elalui Pusat Pe gadua da Pe a ga a
Masalah isis e te Ke e te ia Desa,
Pe a gu a Dae ah Te ti ggal, da
T a s ig asi da /atau e site LAPOR Ka to
“ek eta iat P eside ;
. pe da pi ga Desa te hadap p oses
pe ggu aa Da a Desa sesuai de ga
kete tua pe atu a pe u da g-u da ga ;
da /atau
. studi, pe a taua da pu likasi te hadap
p aktek aik da u uk ya Desa-Desa dala
pe e apa p io itas pe ggu aa Da a Desa
sesuai ke e a ga .
BAB IX
KETENTUAN PENUTUP
Pasal

Pada saat Pe atu a Me te i i i e laku, Pe atu a
Me te i Desa, Pe a gu a Dae ah Te ti ggal,
da T a s ig asi No o
Tahu
te ta g
Pe etapa P io itas Pe ggu aa Da a Desa Tahu
se agai a a telah diu ah de ga Pe atu a
Me te i Desa, Pe a gu a Dae ah Te ti ggal,
- da T a s ig asi No o Tahu
te ta g
Pe u aha atas Pe atu a Me te i Desa,
Pe a gu a Dae ah Te ti ggal, da T a s ig asi
No o
Tahu
te ta g Pe etapa P io itas
Pe ggu aa Da a Desa Tahu
, di a ut da
di yataka tidak e laku.
Pasal
Pe atu a Me te i i i ulai e laku pada ta ggal
diu da gka .
- “ali a sesuai asli ya
Ke e te ia Desa, Pe a gu a Dae ah Te ti ggal, da
T a s ig asi
Kepala Bi o Huku , O ga isasi,
da Tata Laksa a
Eko Ba a g Riadi
Aga setiap o a g e getahui ya, e e i tahka
pe gu da ga Pe atu a Me te i i i de ga
pe e pata ya dala Be ita Nega a Repu lik
I do esia.
Ditetapka di Jaka ta
pada ta ggal Agustus
MENTERI DE“A,
PEMBANGUNAN DAERAH TERTINGGAL, DAN
TRAN“MIGRA“I
REPUBLIK INDONE“IA,
ttd.
EKO PUTRO “ANDJOJO
Diu da gka di Jaka ta
pada ta ggal Dese e
DIREKTUR JENDERAL
PERATURAN PERUNDANG-UNDANGAN
KEMENTERIAN HUKUM DAN HAK A“A“I MANU“IA
REPUBLIK INDONE“IA,
ttd.
WIDODO EKATJAHJANA
BERITA NEGARA REPUBLIK INDONE“IA TAHUN
NOMOR
- “I“TEMATIKA
BAB I PENDAHULUAN
BAB II POKOK-POKOK KEBIJAKAN PENETAPAN PRIORITA“
PENGGUNAAN DANA DE“A
A. MAK“UD, TUJUAN DAN MANFAAT
B. PENGATURAN DANA DE“A

C. URU“AN DAN KEGIATAN YANG DIPRIORITA“KAN
D. KETENTUAN PENETAPAN PRIORITA“ PENGGUNAAN DANA DE“A
E. MEKANI“ME PENETAPAN PRIORITA“ PENGGUNAAN DANA DE“A
BAB III PENDAMPINGAN, PEMBINAAN DAN PENGAWA“AN
A. PENDAMPINGAN
B. PEMBINAAN DAN PENGAWA“AN
BAB IV PELAPORAN
BAB V PENUTUP
LAMPIRAN
Co toh Fo at . Lapo a Kepala Desa Kepada Bupati/Walikota
Co toh Fo at . Lapo a Bupati/Walikota Kepada Gu e u
Co toh Fo at . Lapo a Gu e u Kepada Me te i Desa, Pe a gu a
Dae ah Te ti ggal, da T a s ig asi
LAMPIRAN I
PERATURAN MENTERI DE“A,
PEMBANGUNAN DAERAH TERTINGGAL,
DAN TRAN“MIGRA“I
NOMOR TAHUN
TENTANG
PENETAPAN PRIORITA“ PENGGUNAAN
DANA DE“A TAHUN
- BAB I
PENDAHULUAN
U da g-U da g No o Tahu
te ta g Desa sela jut ya
dise ut UU Desa e a datka Desa adalah kesatua
asya akat oku
ya g e iliki atas ilayah ya g e e a g u tuk e gatu da
e gu us u usa pe e i taha , kepe ti ga
asya akat sete pat
e dasa ka p aka sa asya akat, hak asal usul, da /atau hak t adisio al
ya g diakui da diho ati dala siste pe e i taha Nega a Kesatua
Repu lik I do esia.
Desa se agai kesatua
asya akat huku
e gga a ka ah a
Desa e upaka “u yek Huku . Posisi Desa se agai su yek huku
e jadika Desa e iliki hak da ke aji a te hadap aset/su e daya
ya g e jadi ilik ya. Ka e a ya, Da a Desa se agai agia pe dapata
Desa pada dasa ya e upaka
ilik Desa sehi gga pe etapa
pe ggu aa Da a Desa e upaka ke e a ga Desa. Na u de ikia ,
UU Desa juga e a datka ah a Desa e e a g u tuk e gatu da
e gu us u usa pe e i taha da kepe ti ga
asya akat.
Ke e a ga Desa u tuk e gatu da
e gu us di aksud
e gga a ka Desa se agai u it pe e i taha . Ke e a ga Desa diatu
e dasa ka atu a huku ya g ditetapka e dasa ka pe atu a
pe u da g-u da ga ya g le ih ti ggi da ipada Pe atu a Desa.
Be jala ya pe gga u ga fu gsi Desa se agai su yek huku da
Desa se agai u it pe e i taha dapat ditegaska apa ila ke e a ga
Desa sudah dipastika te le ih dahulu. “ela jut ya dala Pasal dala
UU Desa dise utka ah a Desa e keduduka di ilayah
Ka upate /Kota. Pe gatu a Pasal dala UU Desa i i e astika
ah a Desa e upaka ko u itas ya g e iliki ke e adaa ya g u ik
da e eda e gikuti seja ah Desa itu se di i. Taka kelola Desa ya g
satu de ga Desa lai ya e eda- eda ka e a Desa sejati ya ko u itas

ya g u ik/khas.
Desa di a datka oleh UU Desa u tuk dikelola se a a de ok atis.
Masya akat Desa se a a de ok atis e ilih Kepala Desa da a ggota BPD
ya g sela jut ya aka e ta ggu gja a dala
e gelola pe e i taha
Desa. Kepala Desa e jadi pi pi a pe e i tah Desa seda gka BPD
e jadi le aga pe yei a g agi Kepala Desa dala
e gatu da
e gu us u usa pe e i taha da u usa
asya akat. UU Desa juga
- e a datka ah a te kait hal-hal st ategis di Desa ha us di ahas da
disepakati dala
usya a ah Desa ya g disele gga aka oleh BPD. Hasil
usya a ah Desa aji dipedo a i oleh Kepala Desa u tuk e u uska
ke ijaka Pe e i tah Desa. De ga de ikia , UU Desa e a datka
pe gga u ga de ok asi pe akila ya g di ujudka
elalui pe iliha
kepala Desa da pe iliha a ggota BPD de ga de ok asi usya a ah
ufakat ya g di ujudka de a pe yele gga aa
usya a ah Desa.
Pe etapa p io itas pe ggu aa Da a Desa dikelola e dasa ka
Tata Kelola Desa ya g De ok atis. Ka e a ya, pe etapa p io itas
pe ggu aa Da a Desa aka dilaksa aka se a a te uka, pa tisipatif da
e e i a faat agi asya akat Desa de ga sya at Kepala Desa, BPD
da selu uh asya akat Desa e hasil e ghadi ka Tata Kelola ya g
De ok atis.
Pedo a u u pe etapa p io itas pe ggu aa Da a Desa
se agai pedo a agi Pe e i tah Dae ah P o i si, Pe e i tah Dae ah
Ka upate /Kota da Desa u tuk e gelola pe etapa p io itas
pe ggu aa Da a Desa de ga e dasa ka Tata Kelola Desa ya g
De ok atis.
- BAB II
PENGATURAN DANA
A. MAK“UD, TUJUAN DAN MANFAAT
. Maksud
Pedo a U u Pe etapa P io itas Pe ggu aa Da a Desa Tahu
i i diha apka
e jadi a ah ke ijaka pe a gu a da
pe e dayaa
asya akat Desa ya g di iayai de ga Da a Desa.
. Tujua
a. e jelaska pe ti g ya p io itas pe ggu aa Da a Desa pada ida g
pe a gu a da pe e dayaa
asya akat Desa; da
. e e ika ga a a te ta g piliha p og a /kegiata ya g e jadi
p io itas dala pe ggu aa Da a Desa u tuk tahu
.
. Ma faat
a. se agai pedo a agi Pe e i tah Dae ah P o i si dala
elaksa aka
pe i aa da pe ga asa te hadap Pe e i tah Dae ah
Ka upate /Kota elakuka pe i aa kepada Desa dala a gka
pe etapa p io itas pe ggu aa Da a Desa;
. se agai pedo a agi Pe e i tah Ka upate /Kota dala
elaksa aka
pe i aa da pe ga asa te hadap Desa dala
e etapka p io itas
pe ggu aa Da a Desa; da
. se agai pedo a agi Desa dala
e etapka p io itas pe ggu aa
Da a Desa sesuai de ga pe atu a pe u da g-u da ga .
B. PENGATURAN DANA DE“A
. Pe etapa Pe ggu aa Da a Desa e dasa ka Ke e a ga Desa

Ke e a ga Desa u tuk e gatu da
e gu us di atasi pada
URU“ANke e a ga Desa e dasa ka hak asal-usul da ke e a ga
lokal e skala Desa. Tata a a pe etapa ke e a ga Desa di aksud
diatu e dasa ka Pe atu a Pe e i tah No o
Tahu
te ta g
Pe atu a Pelaksa aa U da g-U da g No o Tahu
te ta g
- Desa khusus ya Pasal . Tata a a pe etapa ke e a ga Desa adalah
se agai e ikut:
a. Pe e i tah dae ah ka upate /kota elakuka ide tifikasi da
i e ta isasi ke e a ga e dasa ka hak asal usul da ke e a ga
lokal e skala Desa de ga
eli atka Desa;
. Be dasa ka hasil ide tifikasi da i e ta isasi ke e a ga Desa,
upati/ alikota e etapka pe atu a upati/ alikota te ta g dafta
ke e a ga e dasa ka hak asal usul da ke e a ga lokal e skala
Desa sesuai de ga kete tua pe atu a pe u da g-u da ga ; da
. Pe atu a upati/ alikota di aksud diti dakla juti oleh Pe e i tah
Desa de ga
e etapka pe atu a Desa te ta g ke e a ga
e dasa ka hak asal usul da ke e a ga lokal e skala Desa sesuai
de ga situasi, ko disi, da ke utuha lokal.
Kegiata -kegiata ya g di iayai de ga Da a Desa ha us e dasa ka
ke e a ga Desa ya g sudah ditetapka de ga pe atu a Desa.
Ka e a ya, kegiata ya g di iayai Da a Desa aji
asuk dala dafta
ke e a ga Desa. De ga de ikia , Desa e e e a g e uat
pe atu a Desa ya g e gatu te ta g pe ggu aa Da a Desa u tuk
e iayai kegiata di Desa.
. Pe etapa Pe ggu aa Da a Desa se agai Bagia Pe e a aa Desa
UU Desa e a datka ah a Pe e i tah Desa e yusu
pe e a aa Pe a gu a Desa sesuai de ga ke e a ga ya de ga
e ga u pada pe e a aa pe a gu a Ka upate /Kota. Pe e a aa
Pe a gu a Desa disusu se a a e ja gka yaitu Re a a
Pe a gu a Ja gka Me e gah Desa RPJM Desa da Re a a Ke ja
Pe e i tah Desa RKP Desa . Kedua doku e pe e a aa Desa di aksud
ditetapka de ga Pe atu a Desa, ya g e jadi doku e pe e a aa di
Desa. RPJM Desa da RKP Desa e upaka pedo a dala pe yusu a
A gga a Pe dapata da Bela ja Desa APB Desa . Da a Desa e upaka
salah satu su e pe dapata Desa ya g te uat dala APB Desa.
Pe e a aa pe ggu aa Da a Desa e upaka agia da i eka is e
pe e a aa Desa yaitu ulai da i pe yusu a RPJM Desa, RKP Desa da
APB Desa. Kegiata -kegiata ya g di iayai Da a Desa ha us e jadi
agia da i RPJM Desa, RKP Desa da APB Desa.
- . Pe etapa Pe ggu aa Da a Desa elalui Musya a ah Desa
Pe e a aa Desa dilaksa aka e dasa ka ke e a ga Desa ya g
pe ga ila keputusa ya ha us dilaksa aka
elalui Musya a ah
Desa. Bada Pe usya a ata Desa BPD , Pe e i tah Desa da u su
asya akat e yele gga aka
usya a ah Desa u tuk e ahas da
e yepakati hal ya g e sifat st ategis da e dasa ka ke e a ga Desa
ya g di iayai da a Desa. Oleh ka e a itu, pe etapa pe ggu aa Da a
Desa ya g sesuai a dat UU Desa di ahas da disepakati dala
usya a ah Desa.
BPD, Pe e i tah Desa, da u su asya akat ya g hadi dala

usya a ah Desa e ahas da
e yepakati pe etapa pe ggu aa
Da a Desa. Dafta kegiata ya g disepakati u tuk di iayai de ga Da a
Desa dijadika dasa oleh BPD da Pe e i tah Desa dala
e etapka
ke ijaka Pe e i taha Desa elalui Pe atu a Desa.
. Pe ggu aa Da a Desa diatu elalui Pe atu a Desa
Pe etapa ke ijaka Pe e i taha Desa te ta g pe ggu aa Da a
Desa dala
e tuk Pe atu a Desa ya g disusu oleh Kepala Desa da
BPD. BPD e sa a Kepala Desa e ke aji a
e astika keputusa
Musya a ah Desa te ta g pe ggu aa Da a Desa u tuk e jadi dasa
dala pe yusu a Pe atu a Desa te ta g RKP Desa da Pe atu a Desa
te ta g APB Desa. Keputusa
usya a ah Desa ha us e a pu g da
e yalu ka aspi asi asya akat Desa ya g e jadi dasa dala
pe yusu a Pe atu a Desa.
Pe atu a Desa te ta g RKP Desa da Pe atu a Desa te ta g APB
Desa disusu sesuai de ga kepe ti ga
asya akat u u da de ga
e taati pe atu a huku ya g le ih ti ggi. Ka e a ya, pe gatu a
pe ggu aa Da a Desa di dala RKP Desa da APB Desa ya g
e te ta ga de ga kepe ti ga
asya akat u u da /atau kete tua
pe atu a pe u da g-u da ga ya g le ih ti ggi aji di atalka oleh
upati/ alikota.
C. URU“AN DAN KEGIATAN YANG DIPRIORITA“KAN
. Ma dat Pe etapa P io itas Pe ggu aa Da a Desa.
Pe atu a pe u da g-u da ga ya g le ih ti ggi da i Pe atu a Desa
te kait pe ggu aa Da a Desa adalah Pe atu a Pe e i tah No o
- Tahu
te ta g Da a Desa ya g Be su e da i A gga a
Pe dapata da Bela ja Nega a. Pasal ayat
pe atu a pe e i tah
di aksud e gatu ah a Da a Desa digu aka u tuk e iayai
pe yele gga aa pe e i taha , pe a gu a , pe e dayaa
asya akat,
da ke asya akata . Pasal ayat
e gatu ah a Da a Desa
dip io itaska u tuk e iayai pe a gu a da pe e dayaa
asya akat. Ka e a ya, kegiata ya g dip o itaska u tuk di iayai Da a
Desa ha us e e uhi tujua pe a gu a da pe e dayaa
asya akat Desa ya g di a datka UU Desa.
. Kegiata P io itas Bida g Pe a gu a Desa
UU Desa e jelaska tujua pe a gu a Desa adalah
e i gkatka kesejahte aa
asya akat Desa da kualitas hidup a usia
se ta pe a ggula ga ke iski a
elalui pe e uha ke utuha dasa ,
pe a gu a sa a a da p asa a a Desa, pe ge a ga pote si
eko o i lokal, se ta pe a faata su e daya ala da li gku ga
se a a e kela juta . Kegiata -kegiata pe a gu a Desa ya g dapat
di iayai Da a Desa adalah se agai e ikut:
a. Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa sa a a
p asa a a Desa.
Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa sa a a
da p asa a a li gku ga pe uki a , a ta a lai :
a pe a gu a da /atau pe aika u ah sehat u tuk faki
iski ;
seloka ;
te pat pe ua ga sa pah;
d ge o ak sa pah;

e ke da aa pe ga gkut sa pah;
f esi pe golah sa pah; da
g sa a a p asa a a li gku ga pe uki a lai ya ya g sesuai
de ga a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska
dala
usya a ah Desa.
Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa sa a a
p asa a a t a spo tasi, a ta a lai :
a ta ata pe ahu;
jala pe uki a ;
jala po os Desa;
- d jala Desa a ta a pe uki a ke ilayah pe ta ia ;
e jala Desa a ta a pe uki a ke lokasi isata;
f je ata Desa;
g go o g-go o g;
h te i al Desa; da
i sa a a p asa a a t a spo tasi lai ya ya g sesuai de ga a alisis
ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah
Desa.
Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa sa a a
da p asa a a e e gi, a ta a lai :
a pe a gkit list ik te aga ik ohid o;
pe a gkit list ik te aga diesel;
pe a gkit list ik te aga ataha i;
d i stalasi iogas;
e ja i ga dist i usi te aga list ik; da
f sa a a p asa a a e e gi lai ya ya g sesuai de ga a alisis
ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah
Desa.
Pe gadaa , pe a gu a , pe a faata da pe eliha aa sa a a
da p asa a a i fo asi da ko u ikasi, a ta a lai :
a ja i ga i te et u tuk a ga Desa;
e site Desa;
pe alata pe ge as sua a loudspeake ;
d telepo u u ;
e adio “i gle “ide Ba d ““B ; da
f sa a a p asa a a ko u ikasi lai ya ya g sesuai de ga a alisis
ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah
Desa.
. Pe i gkata Kualitas da Akses te hadap Pelaya a “osial Dasa .
Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa sa a a
p asa a a kesehata , a ta a lai :
a ai e sih e skala Desa;
sa itasi li gku ga ;
ja a isasi;
d a di, u i, kakus MCK ;
e o il/kapal oto u tuk a ula e Desa;
- f alat a tu pe ya da g disa ilitas;
g pa ti eha ilitasi pe ya da g disa ilitas;
h alai pe go ata ;

i posya du; da
j sa a a p asa a a kesehata lai ya ya g sesuai de ga a alisis
ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah
Desa.
Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa sa a a
p asa a a pe didika da ke udayaa a ta a lai :
a ta a a aa
asya akat;
a gu a PAUD;
uku da pe alata elaja PAUD lai ya;
d aha a pe ai a a ak di PAUD;
e ta a elaja keaga aa ;
f a gu a pe pustakaa Desa;
g uku/ aha a aa ;
h alai pelatiha /kegiata elaja asya akat;
i sa gga se i;
j fil doku e te ;
k pe alata kese ia ; da
l sa a a p asa a a pe didika da ke udayaa lai ya ya g sesuai
de ga a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah Desa.
. Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa sa a a
p asa a a usaha eko o i Desa.
Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa sa a a
p asa a a p oduksi usaha pe ta ia u tuk ketaha a pa ga da
usaha pe ta ia e skala p oduktif ya g difokuska pada ke ijaka
satu Desa satu p oduk u ggula , a ta a lai :
a e du ga e skala ke il;
pe a gu a atau pe aika e u g da /atau siste pe gai a ;
i igasi Desa;
d pe etaka laha pe ta ia ;
e kola ika ;
f kapal pe a gkap ika ;
- g te pat pe da ata kapal pe a gkap ika ;
h ta ak ga a ;
i ka da g te ak;
j esi paka te ak;
k guda g pe yi pa a sa a a p oduksi pe ta ia sap ota ; da
l sa a a p asa a a p oduksi pe ta ia lai ya ya g sesuai de ga
a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah Desa.
Pe gadaa , pe a gu a , pe a faata da pe eliha aa sa a a da
p asa a a pe golaha hasil pe ta ia u tuk ketaha a pa ga da
usaha pe ta ia ya g difokuska pada ke ijaka satu Desa satu p oduk
u ggula , a ta a lai :
a pe ge i ga hasil pe ta ia sepe ti: la tai je u ga ah, jagu g, kopi,
oklat, kop a, da te pat pe je u a ika ;
lu u g Desa;
guda g pe di gi old sto age ; da
d sa a a da p asa a a pe golaha hasil pe ta ia lai ya ya g sesuai
de ga a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala

usya a ah Desa.
Pe gadaa , pe a gu a , pe a faata da pe eliha aa sa a a da
p asa a a jasa da i dust i ke il ya g difokuska pada ke ijaka satu
Desa satu p oduk u ggula , a ta a lai :
a esi jahit;
pe alata e gkel ke da aa e oto ;
esi u ut u tuk e ele ; da
d sa a a da p asa a a jasa da i dust i ke il lai ya ya g sesuai
de ga a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah Desa.
Pe gadaa , pe a gu a , pe a faata da pe eliha aa sa a a da
p asa a a pe asa a ya g difokuska pada ke ijaka satu Desa satu
p oduk u ggula , a ta a lai :
a pasa Desa;
pasa sayu ;
pasa he a ;
d te pat pelela ga ika ;
e toko o li e;
f guda g a a g; da
- g sa a a da p asa a a pe asa a lai ya ya g sesuai de ga a alisis
ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah
Desa.
Pe gadaa , pe a gu a , pe a faata da pe eliha aa sa a a da
p asa a a Desa Wisata, a ta a lai :
a po dok isata;
pa ggu g hi u a ;
kios e de a ata;
d kios a u g aka ;
e aha a pe ai a a ak;
f aha a pe ai a out ou d;
g ta a ek easi;
h te pat pe juala tiket;
i u ah pe gi apa ;
j a gkuta isata; da
k sa a a da p asa a a Desa Wisata lai ya ya g sesuai de ga
a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah Desa.
Pe gadaa , pe a gu a , pe a faata da pe eliha aa sa a a da
p asa a a Tek ologi Tepat Gu a TTG u tuk ke ajua eko o i ya g
difokuska pada ke ijaka satu Desa satu p oduk u ggula , a ta a lai :
a pe ggili ga padi;
pe aut kelapa;
pe epu g iji- ijia ;
d pe a ah paka te ak;
e sa g ai kopi;
f pe oto g/pe gi is uah da sayu a ;
g po pa ai ;
h t akto i i; da
i sa a a da p asa a a lai ya ya g sesuai de ga a alisis ke utuha
da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah Desa.

d. Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa sa a a
p asa a a u tuk pelesta ia li gku ga hidup a ta a lai :
pe uata te ase i g;
kola u tuk ata ai ;
plese ga su gai;
- pe egaha a asi pa tai; da
sa a a p asa a a u tuk pelesta ia li gku ga hidup lai ya ya g
sesuai de ga a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska
dala
usya a ah Desa.
e. Pe gadaa , pe a gu a , pe ge a ga da pe eliha aa sa a a
p asa a a u tuk pe a ggula ga e a a ala da /atau kejadia lua
iasa lai ya ya g eliputi:
pe a gu a jala e akuasi dala
e a a gu u g e api;
pe a gu a gedu g pe gu gsia ;
pe e siha li gku ga pe u aha ya g te ke a e a a ala ;
eha ilitasi da eko st uksi li gku ga pe u aha ya g te ke a
e a a ala ; da
sa a a p asa a a u tuk pe a ggula ga e a a ya g lai ya sesuai
de ga a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah Desa.
. Kegiata P io itas Bida g Pe e dayaa Masya akat Desa.
U da g-u da g Desa e jelaska ah a pe e dayaa
asya akat
Desa e upaka pe ujuda ke a di ia Desa dala
elakuka ge aka
e sa a se agai suatu kesatua tata kelola Pe e i taha Desa, le aga
ke asya akata Desa da le aga adat, se ta kesatua tata eko o i da
li gku ga . Pe e dayaa Masya akat Desa dilaksa aka
elalui upaya
pe ge a ga ke a di ia da kesejahte aa
asya akat de ga
e i gkatka pe getahua , sikap, kete a pila , pe ilaku, ke a pua ,
kesada a , se ta e a faatka su e daya elalui pe etapa ke ijaka ,
p og a , kegiata , da pe da pi ga ya g sesuai de ga ese si asalah
da p io itas ke utuha
asya akat Desa. Kegiata -kegiata
pe e dayaa
asya akat Desa ya g dapat di iayai Da a Desa adalah
se agai e ikut:
a. Pe i gkata Kualitas da Akses te hadap Pelaya a “osial Dasa
pe gelolaa kegiata pelaya a kesehata
asya akat, a ta a lai :
a pe yediaa ai e sih;
pelaya a kesehata li gku ga ;
pe yediaa
aka a sehat u tuk pe i gkata gizi agi alita da
a ak sekolah;
d pe gelolaa alai pe go ata Desa;
- e pe a ata kesehata u tuk i u ha il da
e yusui;
f pe go ata u tuk la sia;
g fasilitasi kelua ga e e a a;
h pe gelolaa kegiata eha ilitasi agi pe ya da g disa ilitas; da
i kegiata pe gelolaa pelaya a kesehata
asya akat Desa lai ya
ya g sesuai de ga a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g
diputuska dala
usya a ah Desa.
pe gelolaa kegiata pelaya a pe didika da ke udayaa a ta a lai :
a a tua i se tif gu u PAUD;

a tua i se tif gu u ta a elaja keaga aa ;
pe yele gga aa pelatiha ke ja;
d pe yele ga aa ku sus se i udaya;
e a tua pe e dayaa ida g olah aga;
f pelatiha pe uata fil doku e te ; da
g kegiata pe gelolaa pe didika da ke udayaa lai ya ya g sesuai
de ga a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah Desa.
. Pe gelolaa sa a a da p asa a a li gku ga e dasa ka ke a pua
tek is da su e daya lokal ya g te sedia
pe gelolaa li gku ga pe u aha Desa, a ta a lai :
a pe gelolaa sa pah e skala u ah ta gga;
pe gelolaa sa a a pe golaha ai li ah; da
pe gelolaa li gku ga pe uki a lai ya ya g sesuai de ga
a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah Desa.
pe gelolaa t a spo tasi Desa, a ta a lai :
a pe gelolaa te i al Desa;
pe gelolaa ta ata pe ahu; da
pe gelolaa t a spo tasi lai ya ya g sesuai de ga a alisis
ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah
Desa.
pe ge a ga e e gi te a uka , a ta a lai :
a pe golaha li ah pete aka u tuk e e gi iogas;
pe uata ioetha ol da i u i kayu;
pe golaha
i yak go e g ekas e jadi iodiesel;
d pe gelolaa pe a gkit list ik te aga a gi ; da
- e Pe ge a ga e e gi te a uka lai ya ya g sesuai de ga a alisis
ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah
Desa.
pe gelolaa i fo asi da ko u ikasi, a ta a lai :
a siste i fo asi Desa;
ko a Desa;
e site Desa;
d adio ko u itas; da
e pe gelolaa i fo asi da ko u ikasi lai ya ya g sesuai de ga
a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah Desa.
. pe gelolaa usaha eko o i p oduktif se ta pe gelolaa sa a a da
p asa a a eko o i
pe gelolaa p oduksi usaha pe ta ia u tuk ketaha a pa ga da
usaha pe ta ia ya g difokuska pada ke ijaka satu Desa satu p oduk
u ggula , a ta a lai :
a pe i ita ta a a pa ga ;
pe i ita ta a a ke as;
pe gadaa pupuk;
d pe e iha ika ai ta a ;
e pe gelolaa usaha huta Desa;
f pe gelolaa usaha huta sosial;
g pe gadaa i it/i duk te ak;

h i se i asi uata ;
i pe gadaa paka te ak; da
j sa a a da p asa a a p oduksi pe ta ia lai ya ya g sesuai de ga
a alisis ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah Desa.
pe golaha hasil p oduksi usaha pe ta ia u tuk ketaha a pa ga
da usaha pe ta ia ya g difokuska pada ke ijaka satu Desa satu
p oduk u ggula , a ta a lai :
a tepu g tapioka;
ke upuk;
ke ipik ja u ;
d ke ipik jagu g;
e ika asi ;
- f a o sapi;
g susu sapi;
h kopi;
i oklat;
j ka et; da
k pe golaha hasil pe ta ia lai ya ya g sesuai de ga a alisis
ke utuha da ko disi Desa ya g diputuska dala
usya a ah
Desa.
pe gelolaa usaha jasa da i dust i ke il ya g difokuska pada
ke ijaka satu Desa satu p oduk u ggula , a ta a lai :
a eu elai kayu da ota ,
alat-alat u ah ta gga,
pakaia jadi/ko eksi
d ke aji a ta ga ;
e kai te u ;
f kai atik;
g e gkel ke da aa e oto ;
h pedaga g di p