The Influence of Communication within Organization toward Employees’ Satisfaction and Work Ethique (Case Study in PT. Bank Central Asia, Tbk Branch Jember )
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
The Influence of Communication within Organization toward Employees’
Satisfaction and Work Ethique (Case Study in PT. Bank Central Asia, Tbk
Branch Jember )
Tri Suratmini
Magister Manajemen
University of Jember
ABSTRACT
The role of efffective communication is the terms and reference in
achieving organisational goals, as well as the major issue for the modern
management. Research shows that poor communication often become the source
of conflicts among personnels. Most idividuals are spending 70% time of their
lives to communcate, therefore, it is reasonable to say that the greatest force that
hinders the work success’ achievement is the lack of communication (Robbins,
2001:310).
PT. Bank Central Asia,Tbk Jember always does the efforts in
increasing the service quality to the customers in many different forms, such as
increasing the employees’ work ethique especially in giving best service to the
customers. The employees’ work ethique will increase if they feel work
satisfaction, so that they will be motivated to work better. The employees’ work
satisfaction can be increased if the communication within the company is wellestablished to keep the employees’ work spirit in flame in which it will contribute
majorly to the company’s work ethiques. Problems to discuss in this thesis are (1)
Is there any direct significant
influence in formal communication in the
organization toward employees’ work ethique of PT. Bank Central Asia,Tbk.,
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
Jember ?; (2) Is there any indirect significant influence in formal communication
in the organization toward employees’ work ethique of PT. Bank Central
Asia,Tbk., Jember
significant
through employees’ satisfaction?; (3) Is there any direct
influence in informal communication in the organization toward
employees’ work ethique of PT. Bank Central Asia,Tbk., Jember ?; (4) Is there
any indirect significant influence in informal communication in the organization
toward employees’ work ethique of PT. Bank Central Asia,Tbk., Jember through
employees’ satisfaction?; and (5) Is there any direct significant influence of
employees’ satisfaction towards employees’ work ethique of PT. Bank Central
Asia,Tbk., Jember ? Based on the goals of the research above, this research is
considered as explanatory reseach. The sample taken in this reseach is determined
in proportional random sampling, in numbers of 100 employees. Structural
Equation Model is used to analyze the causal relation in this research. The
reasearch findings are (1) Formal communication has positif significant influence
towards the employes’ satisfaction. This is direct influence. (2) Informal
communication has positif significant influence towards the employees’
satisfaction. This is direct influence. (3) Formal communication has positif
significant influence towards the employes’ work ethique. The direct inluence is
higher than the indirect influence through the employees’ satisfaction. Formal
communication has dominant influence towards employees’ work ethique. (4)
Informal communication has positif significant influence towards the employees’
work ethique. . The direct inluence is higher than the indirect influence through
the employees’ satisfaction; and (5) The employees’ satisfaction has positive
significant influence in employees’ work ethique.
Kata kunci : leadership, motivation, work satisfaction and work ethique.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Pengaruh Komunikasi Dalam Organisasi Terhadap Kepuasan Dan Kinerja
Karyawan ( Study Kasus Pada PT.Bank Central Asia,Tbk Cabang Jember)
Tri Suratmini
Magister Manajemen Universitas Negri Jember
ABSTRAKSI
Peranan komunikasi yang efekfif merupakan persyaratan bagi pencapaian
tujuan-tujuan organisasi, di samping sebagai suatu masalah terbesar yang dihadapi
oleh manajemen modern. Riset menunjukkan bahwa komunikasi yang jelek paling
sering sebagai sumber konflik antar pribadi. Karena individu menghabiskan waktu
sadarnya hampir 70,00% untuk berkomunikasi, maka cukup beralasan jika
kekuatan yang paling menghambat keberhasilan pencapaian kinerja adalah
kurangnya komunikasi yang efektif (Robbins, 2001:310). PT. Bank Central
Asia,Tbk Jember selalu melakukan upaya-upaya peningkatan kualitas pelayanan
kepada nasabahnya melalui berbagai bentuknya, antara lain dengan meningkatkan
kinerja karyawan khususnya dalam jasa pelayanan. Kinerja karyawan dapat
meningkat jika karyawan merasakan kepuasan kerja, sehingga mereka termotivasi
untuk bekerja dengan lebih baik lagi. Kepuasan karyawan dapat ditingkatkan jika
terjalin suatu komunikasi dalam perusahaan yang baik guna menjamin semangat
kerja karyawan yang mengkontribusi kinerja perusahaan. Perumusan masalah
yang diajukan pada penelitian ini adalah: (1) Apakah terdapat pengaruh langsung
yang signifikan dari komunikasi formal dalam organisasi terhadap kinerja
karyawan PT. Bank Central Asia,Tbk., Jember ?; (2) Apakah terdapat pengaruh
tidak langsung yang signifikan dari komunikasi formal dalam organisasi terhadap
kinerja karyawan PT. Bank Central Asia, Tbk., Jember melalui kepuasan
karyawan ?; (3) Apakah terdapat pengaruh langsung yang signifikan dari
komunikasi informal dalam organisasi terhadap kinerja karyawan PT. Bank
Central Asia, Tbk., Jember ?; (4) Apakah terdapat pengaruh tidak langsung yang
signifikan dari komunikasi informal dalam organisasi terhadap kinerja karyawan
PT. Bank Central Asia, Tbk., Jember melalui kepuasan karyawan ?; dan (5)
Apakah terdapat pengaruh langsung yang signifikan dari kepuasan karyawan
terhadap kinerja karyawan PT. Bank Central Asia, Tbk., Jember ? Berdasarkan
tujuan penelitian yang telah ditetapkan, maka jenis penelitian ini dapat
digolongkan sebagai penelitian penjelasan atau eksplanatori. Sampel yang
diamati ditentukan secara proportional random sampling, sebanyak 100 orang
karyawan. Untuk menganalisis hubungan kausal itu digunakan model persamaan
struktural (SEM). Temuan penelitian adalah (1) Komunikasi formal berpengaruh
positif signifikan terhadap kepuasan karyawan. Pengaruh ini merupakan pengaruh
langsung; (2) Komunikasi informal berpengaruh positif signifikan terhadap
kepuasan karyawan. Pengaruh ini merupakan pengaruh langsung; (3) Komunikasi
formal berpengaruh positif signifikan terhadap kinerja karyawan. Pengaruh
langsungnya lebih tinggi daripada pengaruh tidak langsung melalui kepuasan
karyawan. Pengaruh komunikasi formal terhadap kinerja karyawan merupakan
pengaruh dominan; (4) Komunikasi informal berpengaruh positif signifikan
terhadap kinerja karyawan. Pengaruh langsungnya lebih tinggi daripada pengaruh
tidak langsung melalui kepuasan karyawan; dan (5) Kepuasan karyawan
berpengaruh positif signifikan terhadap kinerja karyawan.
Kata kunci : kepemimpinan, motivasi, kepuasan kerja dan kinerja.
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili 1
LAMPIRAN
/:d
/
:
/
/
p
t
thttp
hKepada
Yth.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Karyawan/Karyawati PT. Bank Central Asia, Tbk
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hDengan
htt hormat,
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
n
ej.
nTbk
nej.penelitian kami denganilib.bu.n
nej.
.bu.n
.budengan
u
u
u
b
b
.
i
i
l
l
Bank Central
Asia,
Cabang
Jember
berkaitan
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp “Pengaruh Komunikasi Dalam
hjudul
hthttpOrganisasi Terhadap Semangat
hthttpKerja
h
Cabang Jember
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
id
id
ca.c.id Cabang PT.
.id
Sehubungan dengan j.telah
ijin dari Kepalaj.a
Operasional
aca.cdiperolehnya
Karyawan” (Studi Pada Karyawan PT. Bank Central Asia,Tbk Cabang
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
u.n
nej
ne
nej ini perkenankan kamiilib.bu.n
.bu.n
.bDengan
Fakultas Ekonomi
Universitas Negri Jember.
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
l
l
l
idgigi
idgigi
idgigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
mohon
dengan hormat kesediaanttp
Bapak/Ibu
untuk mengisi kuesioner
yang
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id
cac.i
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ili
idgigili
idgigucapkan
idgigili dan kesediaan Bapak/Ibu,://kami
d
/:d
/:d
Atas
perkenan
terimakasih.
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
did memenuhi tugas akhir Pascasarjana
d
Jember )”, yang disusun
(S2) pada
ac.i .untuk
ac.i .id
terlampir. Kuesioner ini dibuat semata-mata untuk kegiatan ilmiah dan jawaban
dari Bapak/Ibu kami jamin
.idkerahasiaannya.
d
Hormat Kami,
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Tri Suratmini
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
80 ig ili
/d/dig
/
:
p
t
hthttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
81
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hIdentitas
responden
htt
KUESIONER
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
: ……….Th.
Usia
: L/P
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej:.…………………. ilib.bu.n
nej.
.bu.n
u
u
b
Tingkat Pendidikan
i
l
i
idgigili
idgigili
d
/:Kerja
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
Masa
:………...Th.
hthttp
hthttp
Jenis Kelamin
: ………………….
Bagian
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
Petunjuk pengisian
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
l
l
l
idgigi
idgigi
idgigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
Mohon
anda
memberikan tanggapantp
yang
paling sesuai atas pernyataan
dibawah
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ini dengan memberi tanda (√) pada kolom jawaban yang telah tersedia. Jawaban
yang disediakan pada kolom
id ialah :
.
je.aj.cac.id
e
SS
= Sangat
setuju
n
liibli.bu.un
i
g
i
S ://d/=dSetuju
ig
/
:
thtp
p
t
hRR
t = Ragu-ragu
TD
= Tidak setuju
STS
a.ac.
= Sangat tidak
nej. jsetuju
c.idid
.bu.une
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hKomunikasi
Dalam Organisasi
htt
•
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Komunikasi Formal
.id
NO
PERNYATAAN
je.aj.cac.id
e
n
u
A Komunikasi
ilib. .unke Atas
SS
.id
c .id
eSj.a.acRR
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
b
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hth1ttp Bapak/Ibu bisa atau berani hthttp
TS
STS
menyampaikan ide/gagasan kepada
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
n
ne
ne
.bu.n
.bu.menyampaikan
2 Bapak/Ibu
laporan
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
idgigi
digigi
d
:p//:secara
/
/
periodik kepada atasan.ttp:p//://d
p
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
atasan.
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili
idgigili
idgigSS
B ://Komunikasi
ke Bawah
S
RR
d
/:d
/
:
/
/
/
/
p
p
:
t
t
hth1ttp Atasan Bapak/Ibu selalu memberi
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
82
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
TS ://d
STS
/
/
p
:
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigilSS
idgigili
C ://Komunikasi
Horizontal
S
RR
TS ://d
TST
d
/:d
/
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
:
t
t
t
p
hth1ttp Dalam bekerja Bapak/Ibu harus
hthttselalu
hthttp
h
instruksi kepada anda dalam
d
menyelesaikan .pekerjaan.
ac.ci .id
ca.cid.id
a
.
j
j
a
.
.
e
e
nej selalu menegur
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
2 Atasan
Bapak/Ibu
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
idgigi
idgigi
d
:p//:apabila
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
anda
melakukan
kesalahan
t
t
hhtt
hhtt
dalam melaksanakan tugas atau
pekerjaan.
berkomunikasi/berinteraksi dengan
ca.cid.id
a
.
j
j
a
.
.
e
e
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
kedudukan
sejajar.
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
idgigi
idgigi
d
:p//:Dalam
:p//:d
/
/
/
/
p
p
2
bekerja
Bapak/Ibu
harus
selalu
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
.
a
a
c
.
.
j
j
a
e
e
j.
3 Dalamib
bekerja
harus selalu ib.u.n
nej.
neBapak/Ibu
.bu.n
u
u
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
d
/:d
/:memberikan
/
/
:
:
informasi
mengenai
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
aj.cac.id
.
.
j
j
e
e
memberikan
dengan
e
ne
nsaran/pendapat
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
i antar divisi untuk //didgigi
idgigkerja
d
:
:p//:rekan
/
/
p
t
thtp
t
tp://
hhtt memecahkan permasalahan h
t
dalam
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
TS ://d
TST
/
/
p
:
t
hthttp
h
ca.cid.id
a
.
j
j
a
.
.
e
e
ej rekan kerja anda.
u.n
nej
npada
.bu.n
.banda
u
u
harapan
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
idgigi
idgigi
d
:p//:d
:p//:Bapak/Ibu
/
/
/
/
p
p
3
berempati
pada
rekan
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
rekan kerja yang
c.cid.id
.amempunyai
melakukan koordinasi antar rekan
kerja dalam satu divisi.
c.idid
aktifitas perusahaan.
4
Dalam bekerja Bapak/Ibu
.id harus selalu
perusahaan.
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
• Komunikasi
j.
nej.
neInformal
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili
idgigSS
idgigili
A ://Komunikasi
Interpersonal
S
RR
d
/:d
/
:
/
/
/
/
p
p
:
t
t
tp
hthtkerja
hth1ttp Bapak/Ibu mempercayai rekan
anda.
2
id
Bapak/Ibu menyampaikan
.ac.c.id tujuan dan
kerja anda.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili tidak membedakan rekan
idgigili
4 ://Bapak/Ibu
d
/:d
/
:
/
/
/
/
p
p
:
t
t
hthttp kerja berdasarkan status, pandangan
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
83
dan keyakinan.
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.une
.bu.n
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
melakukan
komunikasi
dengan
rekan
idgigi
idgigi
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt kerja anda.
hhtt
5
6
c.idid
. dalam
Bapak/Ibunbersikap
ej.aj.acjujur
Bapak/Ibu terbuka dalam menilai
id
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
SS
S
RR
ca.c.idmasalah.
atau memandang
j.asuatu
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
Kepuasan
Kerja Karyawan
/
p
t
hthAttp Kemantapan Hati
1
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
thttp
hTS
STS
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
TS ://d
STS
/
/
p
:
t
t
p
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Selama bekerja karyawan tidak
memikirkan hal laincdi
.id.luar
id pekerjaan
d
aj.ac
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
i
idgigi bekerja lebih baik ://didgigSS
B ://Kesediaan
S
RR
d
/
/
/
/
p
p
:
:
t
t
t
t
p
p
hh1tt Karyawan memikirkan cara agar
hhhasil
tt
kerja lebih baik
ca.cid.id
.
a
a
c
.
.
j
j
a
e
e
n
menerima.u
saran/kritik
nej.
nej. supaya pekerjaan ilib.bu.n
u
u
b
.
i
l
i
b
idgigili
idgilebih
gili baik
d
/:d
/:bisa
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
2
C
1
idid untuk
Karyawan berlapang
c.dada
Loyalitas
Tidak terlintas pikiran
.iduntuk
id pindah
SS
S
RR
TS
STS
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SS
S
RR
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hTS
htt STS
h
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
j. saling memahami SS.une
E Saling percaya
edan
u.n
nSej. RR
nsaling
.brasa
u
u
b
b
.
i
i
l
l
i
i
1 Adanya
percaya
dan
b
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp memahami sesama rekan kerja
ca.cid.id
a
.
j
e
TS
STS
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
S
RR
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
.aj.cac.
jelain
e
n
kerja ke tempat
liibli.bu.un
i
g
i
://d
//dig
hthDtp
ttp:Menyenangi
pekerjaan
1
Bersedia merawat fasilitas kantor
Rasa bangga
d.id
aj.ca.citerhadap
.
j
Adanya rasa
bangga
e
n e
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
:/ /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
F
1
ib.u.un
l
digiigilib
/pekerjaannya
SS
TS
STS
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
thttp Karyawan
hKinerja
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigilib
d
/
/
:
/
/
p
hthtttp:
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
C
Tingkat
kesesuaian
waktu
SS
S
RR
hthttp
hthttp
1 Secara rata-rata saya menyelesaikan
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
TS
STS
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
84
A
1
B
1
Tingkat keberhasilan tugas
Secara rata-rata saya berhasil
d
melaksanakan jpekerjaan
aj.ca.ci .id yang
.
e
nne saya
ditugaskan
lib.u.ukepada
SS
Kemauan bekerjasama
Saya bersedian bekerja sama dengan
SS
S
S
RR
RR
rekan kerja
pekerjaan sesuai dengan waktu
d
penyelesaian pekerjaan
aj.ca.ci .idseperti yang
.
j
e
n e
diperintahkan
ib.u.unatasan
giigl ilib
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
D
1
TS
STS
STS
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SS
S
RR
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
TS
STS
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Tingkat kerajinan
Saya tidak pernah tidak masuk
.id
TS
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
kantor kecuali
.a.cac.id
ejsakit
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
The Influence of Communication within Organization toward Employees’
Satisfaction and Work Ethique (Case Study in PT. Bank Central Asia, Tbk
Branch Jember )
Tri Suratmini
Magister Manajemen
University of Jember
ABSTRACT
The role of efffective communication is the terms and reference in
achieving organisational goals, as well as the major issue for the modern
management. Research shows that poor communication often become the source
of conflicts among personnels. Most idividuals are spending 70% time of their
lives to communcate, therefore, it is reasonable to say that the greatest force that
hinders the work success’ achievement is the lack of communication (Robbins,
2001:310).
PT. Bank Central Asia,Tbk Jember always does the efforts in
increasing the service quality to the customers in many different forms, such as
increasing the employees’ work ethique especially in giving best service to the
customers. The employees’ work ethique will increase if they feel work
satisfaction, so that they will be motivated to work better. The employees’ work
satisfaction can be increased if the communication within the company is wellestablished to keep the employees’ work spirit in flame in which it will contribute
majorly to the company’s work ethiques. Problems to discuss in this thesis are (1)
Is there any direct significant
influence in formal communication in the
organization toward employees’ work ethique of PT. Bank Central Asia,Tbk.,
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
Jember ?; (2) Is there any indirect significant influence in formal communication
in the organization toward employees’ work ethique of PT. Bank Central
Asia,Tbk., Jember
significant
through employees’ satisfaction?; (3) Is there any direct
influence in informal communication in the organization toward
employees’ work ethique of PT. Bank Central Asia,Tbk., Jember ?; (4) Is there
any indirect significant influence in informal communication in the organization
toward employees’ work ethique of PT. Bank Central Asia,Tbk., Jember through
employees’ satisfaction?; and (5) Is there any direct significant influence of
employees’ satisfaction towards employees’ work ethique of PT. Bank Central
Asia,Tbk., Jember ? Based on the goals of the research above, this research is
considered as explanatory reseach. The sample taken in this reseach is determined
in proportional random sampling, in numbers of 100 employees. Structural
Equation Model is used to analyze the causal relation in this research. The
reasearch findings are (1) Formal communication has positif significant influence
towards the employes’ satisfaction. This is direct influence. (2) Informal
communication has positif significant influence towards the employees’
satisfaction. This is direct influence. (3) Formal communication has positif
significant influence towards the employes’ work ethique. The direct inluence is
higher than the indirect influence through the employees’ satisfaction. Formal
communication has dominant influence towards employees’ work ethique. (4)
Informal communication has positif significant influence towards the employees’
work ethique. . The direct inluence is higher than the indirect influence through
the employees’ satisfaction; and (5) The employees’ satisfaction has positive
significant influence in employees’ work ethique.
Kata kunci : leadership, motivation, work satisfaction and work ethique.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Pengaruh Komunikasi Dalam Organisasi Terhadap Kepuasan Dan Kinerja
Karyawan ( Study Kasus Pada PT.Bank Central Asia,Tbk Cabang Jember)
Tri Suratmini
Magister Manajemen Universitas Negri Jember
ABSTRAKSI
Peranan komunikasi yang efekfif merupakan persyaratan bagi pencapaian
tujuan-tujuan organisasi, di samping sebagai suatu masalah terbesar yang dihadapi
oleh manajemen modern. Riset menunjukkan bahwa komunikasi yang jelek paling
sering sebagai sumber konflik antar pribadi. Karena individu menghabiskan waktu
sadarnya hampir 70,00% untuk berkomunikasi, maka cukup beralasan jika
kekuatan yang paling menghambat keberhasilan pencapaian kinerja adalah
kurangnya komunikasi yang efektif (Robbins, 2001:310). PT. Bank Central
Asia,Tbk Jember selalu melakukan upaya-upaya peningkatan kualitas pelayanan
kepada nasabahnya melalui berbagai bentuknya, antara lain dengan meningkatkan
kinerja karyawan khususnya dalam jasa pelayanan. Kinerja karyawan dapat
meningkat jika karyawan merasakan kepuasan kerja, sehingga mereka termotivasi
untuk bekerja dengan lebih baik lagi. Kepuasan karyawan dapat ditingkatkan jika
terjalin suatu komunikasi dalam perusahaan yang baik guna menjamin semangat
kerja karyawan yang mengkontribusi kinerja perusahaan. Perumusan masalah
yang diajukan pada penelitian ini adalah: (1) Apakah terdapat pengaruh langsung
yang signifikan dari komunikasi formal dalam organisasi terhadap kinerja
karyawan PT. Bank Central Asia,Tbk., Jember ?; (2) Apakah terdapat pengaruh
tidak langsung yang signifikan dari komunikasi formal dalam organisasi terhadap
kinerja karyawan PT. Bank Central Asia, Tbk., Jember melalui kepuasan
karyawan ?; (3) Apakah terdapat pengaruh langsung yang signifikan dari
komunikasi informal dalam organisasi terhadap kinerja karyawan PT. Bank
Central Asia, Tbk., Jember ?; (4) Apakah terdapat pengaruh tidak langsung yang
signifikan dari komunikasi informal dalam organisasi terhadap kinerja karyawan
PT. Bank Central Asia, Tbk., Jember melalui kepuasan karyawan ?; dan (5)
Apakah terdapat pengaruh langsung yang signifikan dari kepuasan karyawan
terhadap kinerja karyawan PT. Bank Central Asia, Tbk., Jember ? Berdasarkan
tujuan penelitian yang telah ditetapkan, maka jenis penelitian ini dapat
digolongkan sebagai penelitian penjelasan atau eksplanatori. Sampel yang
diamati ditentukan secara proportional random sampling, sebanyak 100 orang
karyawan. Untuk menganalisis hubungan kausal itu digunakan model persamaan
struktural (SEM). Temuan penelitian adalah (1) Komunikasi formal berpengaruh
positif signifikan terhadap kepuasan karyawan. Pengaruh ini merupakan pengaruh
langsung; (2) Komunikasi informal berpengaruh positif signifikan terhadap
kepuasan karyawan. Pengaruh ini merupakan pengaruh langsung; (3) Komunikasi
formal berpengaruh positif signifikan terhadap kinerja karyawan. Pengaruh
langsungnya lebih tinggi daripada pengaruh tidak langsung melalui kepuasan
karyawan. Pengaruh komunikasi formal terhadap kinerja karyawan merupakan
pengaruh dominan; (4) Komunikasi informal berpengaruh positif signifikan
terhadap kinerja karyawan. Pengaruh langsungnya lebih tinggi daripada pengaruh
tidak langsung melalui kepuasan karyawan; dan (5) Kepuasan karyawan
berpengaruh positif signifikan terhadap kinerja karyawan.
Kata kunci : kepemimpinan, motivasi, kepuasan kerja dan kinerja.
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili 1
LAMPIRAN
/:d
/
:
/
/
p
t
thttp
hKepada
Yth.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Karyawan/Karyawati PT. Bank Central Asia, Tbk
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hDengan
htt hormat,
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
n
ej.
nTbk
nej.penelitian kami denganilib.bu.n
nej.
.bu.n
.budengan
u
u
u
b
b
.
i
i
l
l
Bank Central
Asia,
Cabang
Jember
berkaitan
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp “Pengaruh Komunikasi Dalam
hjudul
hthttpOrganisasi Terhadap Semangat
hthttpKerja
h
Cabang Jember
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
id
id
ca.c.id Cabang PT.
.id
Sehubungan dengan j.telah
ijin dari Kepalaj.a
Operasional
aca.cdiperolehnya
Karyawan” (Studi Pada Karyawan PT. Bank Central Asia,Tbk Cabang
ca.cid.id
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
u.n
nej
ne
nej ini perkenankan kamiilib.bu.n
.bu.n
.bDengan
Fakultas Ekonomi
Universitas Negri Jember.
u
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
l
l
l
idgigi
idgigi
idgigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
mohon
dengan hormat kesediaanttp
Bapak/Ibu
untuk mengisi kuesioner
yang
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id
cac.i
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ili
idgigili
idgigucapkan
idgigili dan kesediaan Bapak/Ibu,://kami
d
/:d
/:d
Atas
perkenan
terimakasih.
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
did memenuhi tugas akhir Pascasarjana
d
Jember )”, yang disusun
(S2) pada
ac.i .untuk
ac.i .id
terlampir. Kuesioner ini dibuat semata-mata untuk kegiatan ilmiah dan jawaban
dari Bapak/Ibu kami jamin
.idkerahasiaannya.
d
Hormat Kami,
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Tri Suratmini
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
80 ig ili
/d/dig
/
:
p
t
hthttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
81
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hIdentitas
responden
htt
KUESIONER
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
: ……….Th.
Usia
: L/P
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej:.…………………. ilib.bu.n
nej.
.bu.n
u
u
b
Tingkat Pendidikan
i
l
i
idgigili
idgigili
d
/:Kerja
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
Masa
:………...Th.
hthttp
hthttp
Jenis Kelamin
: ………………….
Bagian
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
Petunjuk pengisian
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
l
l
l
idgigi
idgigi
idgigi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
Mohon
anda
memberikan tanggapantp
yang
paling sesuai atas pernyataan
dibawah
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ini dengan memberi tanda (√) pada kolom jawaban yang telah tersedia. Jawaban
yang disediakan pada kolom
id ialah :
.
je.aj.cac.id
e
SS
= Sangat
setuju
n
liibli.bu.un
i
g
i
S ://d/=dSetuju
ig
/
:
thtp
p
t
hRR
t = Ragu-ragu
TD
= Tidak setuju
STS
a.ac.
= Sangat tidak
nej. jsetuju
c.idid
.bu.une
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hKomunikasi
Dalam Organisasi
htt
•
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Komunikasi Formal
.id
NO
PERNYATAAN
je.aj.cac.id
e
n
u
A Komunikasi
ilib. .unke Atas
SS
.id
c .id
eSj.a.acRR
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
b
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hth1ttp Bapak/Ibu bisa atau berani hthttp
TS
STS
menyampaikan ide/gagasan kepada
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
n
ne
ne
.bu.n
.bu.menyampaikan
2 Bapak/Ibu
laporan
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
idgigi
digigi
d
:p//:secara
/
/
periodik kepada atasan.ttp:p//://d
p
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
atasan.
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili
idgigili
idgigSS
B ://Komunikasi
ke Bawah
S
RR
d
/:d
/
:
/
/
/
/
p
p
:
t
t
hth1ttp Atasan Bapak/Ibu selalu memberi
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
82
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
TS ://d
STS
/
/
p
:
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigilSS
idgigili
C ://Komunikasi
Horizontal
S
RR
TS ://d
TST
d
/:d
/
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
:
t
t
t
p
hth1ttp Dalam bekerja Bapak/Ibu harus
hthttselalu
hthttp
h
instruksi kepada anda dalam
d
menyelesaikan .pekerjaan.
ac.ci .id
ca.cid.id
a
.
j
j
a
.
.
e
e
nej selalu menegur
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
2 Atasan
Bapak/Ibu
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
idgigi
idgigi
d
:p//:apabila
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
anda
melakukan
kesalahan
t
t
hhtt
hhtt
dalam melaksanakan tugas atau
pekerjaan.
berkomunikasi/berinteraksi dengan
ca.cid.id
a
.
j
j
a
.
.
e
e
nej
nej
.bu.n
.bu.n
u
u
kedudukan
sejajar.
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
idgigi
idgigi
d
:p//:Dalam
:p//:d
/
/
/
/
p
p
2
bekerja
Bapak/Ibu
harus
selalu
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
.
a
a
c
.
.
j
j
a
e
e
j.
3 Dalamib
bekerja
harus selalu ib.u.n
nej.
neBapak/Ibu
.bu.n
u
u
l
l
i
i
b
idgigili
idgigili
d
/:d
/:memberikan
/
/
:
:
informasi
mengenai
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
aj.cac.id
.
.
j
j
e
e
memberikan
dengan
e
ne
nsaran/pendapat
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
i antar divisi untuk //didgigi
idgigkerja
d
:
:p//:rekan
/
/
p
t
thtp
t
tp://
hhtt memecahkan permasalahan h
t
dalam
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
TS ://d
TST
/
/
p
:
t
hthttp
h
ca.cid.id
a
.
j
j
a
.
.
e
e
ej rekan kerja anda.
u.n
nej
npada
.bu.n
.banda
u
u
harapan
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
idgigi
idgigi
d
:p//:d
:p//:Bapak/Ibu
/
/
/
/
p
p
3
berempati
pada
rekan
t
t
t
t
hhtt
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
rekan kerja yang
c.cid.id
.amempunyai
melakukan koordinasi antar rekan
kerja dalam satu divisi.
c.idid
aktifitas perusahaan.
4
Dalam bekerja Bapak/Ibu
.id harus selalu
perusahaan.
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
• Komunikasi
j.
nej.
neInformal
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ili
idgigSS
idgigili
A ://Komunikasi
Interpersonal
S
RR
d
/:d
/
:
/
/
/
/
p
p
:
t
t
tp
hthtkerja
hth1ttp Bapak/Ibu mempercayai rekan
anda.
2
id
Bapak/Ibu menyampaikan
.ac.c.id tujuan dan
kerja anda.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili tidak membedakan rekan
idgigili
4 ://Bapak/Ibu
d
/:d
/
:
/
/
/
/
p
p
:
t
t
hthttp kerja berdasarkan status, pandangan
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
83
dan keyakinan.
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.une
.bu.n
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
melakukan
komunikasi
dengan
rekan
idgigi
idgigi
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt kerja anda.
hhtt
5
6
c.idid
. dalam
Bapak/Ibunbersikap
ej.aj.acjujur
Bapak/Ibu terbuka dalam menilai
id
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
SS
S
RR
ca.c.idmasalah.
atau memandang
j.asuatu
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
Kepuasan
Kerja Karyawan
/
p
t
hthAttp Kemantapan Hati
1
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
thttp
hTS
STS
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
TS ://d
STS
/
/
p
:
t
t
p
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Selama bekerja karyawan tidak
memikirkan hal laincdi
.id.luar
id pekerjaan
d
aj.ac
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
l
l
i
idgigi bekerja lebih baik ://didgigSS
B ://Kesediaan
S
RR
d
/
/
/
/
p
p
:
:
t
t
t
t
p
p
hh1tt Karyawan memikirkan cara agar
hhhasil
tt
kerja lebih baik
ca.cid.id
.
a
a
c
.
.
j
j
a
e
e
n
menerima.u
saran/kritik
nej.
nej. supaya pekerjaan ilib.bu.n
u
u
b
.
i
l
i
b
idgigili
idgilebih
gili baik
d
/:d
/:bisa
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
2
C
1
idid untuk
Karyawan berlapang
c.dada
Loyalitas
Tidak terlintas pikiran
.iduntuk
id pindah
SS
S
RR
TS
STS
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SS
S
RR
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hTS
htt STS
h
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
j. saling memahami SS.une
E Saling percaya
edan
u.n
nSej. RR
nsaling
.brasa
u
u
b
b
.
i
i
l
l
i
i
1 Adanya
percaya
dan
b
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp memahami sesama rekan kerja
ca.cid.id
a
.
j
e
TS
STS
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
S
RR
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
.aj.cac.
jelain
e
n
kerja ke tempat
liibli.bu.un
i
g
i
://d
//dig
hthDtp
ttp:Menyenangi
pekerjaan
1
Bersedia merawat fasilitas kantor
Rasa bangga
d.id
aj.ca.citerhadap
.
j
Adanya rasa
bangga
e
n e
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
:/ /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
F
1
ib.u.un
l
digiigilib
/pekerjaannya
SS
TS
STS
idgiigliilib.
//:d
p //
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
thttp Karyawan
hKinerja
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
idgiigilib
d
/
/
:
/
/
p
hthtttp:
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
C
Tingkat
kesesuaian
waktu
SS
S
RR
hthttp
hthttp
1 Secara rata-rata saya menyelesaikan
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
TS
STS
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
h
84
A
1
B
1
Tingkat keberhasilan tugas
Secara rata-rata saya berhasil
d
melaksanakan jpekerjaan
aj.ca.ci .id yang
.
e
nne saya
ditugaskan
lib.u.ukepada
SS
Kemauan bekerjasama
Saya bersedian bekerja sama dengan
SS
S
S
RR
RR
rekan kerja
pekerjaan sesuai dengan waktu
d
penyelesaian pekerjaan
aj.ca.ci .idseperti yang
.
j
e
n e
diperintahkan
ib.u.unatasan
giigl ilib
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
D
1
TS
STS
STS
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
SS
S
RR
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
TS
STS
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
Tingkat kerajinan
Saya tidak pernah tidak masuk
.id
TS
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
nej
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
//digigi
p://d
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
idgigi
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
h
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
h
kantor kecuali
.a.cac.id
ejsakit