Cahaya dan Sifat-Sifatnya
81
.FOPOUPO57TBOHBUNFOZFOBOHLBOBNVO
TBZBOHJMBINBUBNV4FCBJLOZB
UJEBL NFOPOUPO57UFSMBMVEFLBUEBOUFSMBMVMBNB.FOPOUPO57EFOHBOKBSBLZBOHEFLBU
akan merusak matamu.
Kamu dan IPA
Gambar 7.2
Cahaya akan dipantulkan ketika mengenai suatu benda.
FMBT CFSJTJ BJS KFSOJI
LBDB
EBO QMBTUJL
KJLB EJLFOBJ DBIBZB
IBNQJSTFNVBTJOBSDBIBZBBLBOEJUFSVTLBOFOEB
benda yang dapat di tembus cahaya disebut benda bening. Buku UFCBM
LBSUPO
CBUV
EBO LBZV KJLB EJLFOBJ DBIBZB
IBNQJS
semua sinar cahaya tidak dapat diteruskan. Benda-benda yang tidak dapat ditembus cahaya disebut benda gelap. Kain
EBQBUEJUFNCVTDBIBZB
UFUBQJUJEBLTFNVBDBIBZBEJUFSVTLBO Cahaya hanya diteruskan sampai ke bagian belakang benda.
Benda semacam ini disebut benda keruh
BQBULBILBNVNF OZFCVULBODPOUPICFOEBMBJOOZBZBOHBEBEJTFLJUBSNV
BHBJNBOBDBIBZBNFSBNCBU BIBZBNFSVQBLBOCFOEBZBOHNFSBNCBUQBMJOHDFQBUEJKBHBU SBZBJEBMBNSVBOHBO
DBIBZBNFSBNCBUEFOHBOLFDFQBUBONFUFSEFUJLFOHBO
LBUBMBJO
CVUVIXBLUVNFOJUVOUVLNFODBQBJCVNJEBSJNBUBIBSJ
Sumber: Discovering Science
Pengetahuan Barumu
2. Cahaya dapat Dipantulkan
1BEBVNVNOZB
DBIBZBZBOHNFOHFOBJQFSNVLBBOTVBUV CFOEBBLBOEJQBOUVMLBO BNCBS
QBLBIZBOHUFSKBEJ
KJLB DBIBZB NFOHFOBJ DFSNJO FSNJO BEBMBI CFOEB ZBOH memiliki permukaan licin dan mengilap. Jika cahaya mengenai
DFSNJO
DBIBZB UFSTFCVU BLBO EJQBOUVMLBO TFMVSVIOZB PMFI permukaan cermin.
Sumber: Young Scientist: Investigating Light,
Di unduh dari : Bukupaket.com
82
Ilmu Pengetahuan Alam dan Lingkunganku untuk Kelas V
FSEBTBSLBOCFOUVLOZB
DFSNJOEJCBHJNFOKBEJUJHBKFOJT ZBJUV DFSNJO EBUBS
DFSNJO DFLVOH
EBO DFSNJO DFNCVOH
5BIVLBI LBNV
CBHBJNBOB TJGBUTJGBU DBIBZB KJLB NFOHFOBJ DFSNJO EBUBS
DFSNJO DFLVOH
EBO DFSNJO DFNCVOH 6OUVL
NFOZFMJEJLJOZB
MBLVLBOMBILFHJBUBOCFSJLVU
Sifat-Sifat Pemantulan Cahaya pada Cermin Datar, Cermin Cekung, dan Cermin Cembung
Tujuan Kegiatan HBSLBNVEBQBUNFOZJNQVMLBOTJGBUTJGBUQFNBOUVMBODBIBZBQBEB
DFSNJOEBUBS
DFSNJODFLVOH
EBODFSNJODFNCVOH Alat dan Bahan
r FSNJOEBUBS r 4FOEPLstainless yang mengilap
Langkah Kerja FSLBDBMBI QBEB CBHJBO EFQBO DFSNJO EBUBS ,FNVEJBO
amatilah bayangan yang terbentuk. 2. Berkacalah pada bagian dalam sendok yang mengilap cermin
DFLVOH
,FNVEJBO
BNBUJMBICBZBOHBOZBOHUFSCFOUVL 3. Berkacalah pada bagian luar sendok yang mengilap cermin
DFNCVOH
,FNVEJBO
BNBUJMBICBZBOHBOZBOHUFSCFOUVL
Diskusikanlah pertanyaan berikut untuk men dapatkan ke- simpulan.
BHBJNBOBLBICFOUVLCBZBOHBOQBEBDFSNJOEBUBS BHBJNBOBLBICFOUVLCBZBOHBOQBEBDFSNJODFLVOH
BHBJNBOBLBICFOUVLCBZBOHBOQBEBDFSNJODFNCVOH
Cermin datar dan cermin lengkung cermin cekung dan DFSNJO DFNCVOH
NFNBOUVMLBO DBIBZB EFOHBO DBSB ZBOH
CFSCFEB0MFILBSFOBJUV
CBZBOHBOZBOHUFSCFOUVLUFSMJIBU berbeda-beda ketika kamu berkaca pada ketiga cermin itu.
1BEB BNCBS
HBSJT IJKBV NFOHHBNCBSLBO CFSLBT sinar datang dan sinar pantul. Sinar datang adalah sinar
ZBOHNFOVKVDFSNJOEBQVOTJOBSQBOUVMBEBMBITJOBSZBOH EJQBOUVMLBOPMFIDFSNJO5BIVLBILBNV
BQBLBIQFSCFEBBO
LFUJHBTJOBSQBOUVMQBEBBNCBS
Ayo, Selidiki 7.2
Di unduh dari : Bukupaket.com
Cahaya dan Sifat-Sifatnya
83
Sumber: webphysics.davidson.edu
Cahaya adalah jenis gelombang yang merambat
dengan kecepatan NFUFSQFSEFUJL
Sumber: www.id.wikipedia.com
Fakta IPA
Gambar 7.3
Pemantulan cahaya pada B
DFSNJOEBUBS
C
DFSNJODFLVOH
EBO D
DFSNJODFNCVOH
a b
c
Sinar datang dan sinar pantul satu sama lain saling membentuk sudut. Jika sudut tersebut di bagi dua dengan cara
NFOBSJLHBSJTUFHBLMVSVTUFSIBEBQQFSNVLBBODFSNJO
ZBJUV HBSJTOPSNBM
TVEVUUFSTFCVUBLBOUFSCBHJNFOKBEJEVBTVEVU
ZBOHTBNBCFTBS1FSIBUJLBOBNCBS Sudut yang dibentuk oleh sinar datang dan garis normal
EJTFCVUTVEVUEBUBOHEBQVOTVEVUZBOHEJCFOUVLPMFITJOBS pantul dan garis normal disebut sudut pantul. Jika sudut datang
EBOTVEVUQBOUVMEJVLVS
CFTBSTVEVUEBUBOHBLBOTFMBMVTBNB EFOHBO TVEVU QBOUVM 1BEB DFSNJO EBUBS
CFSLBT TJOBS ZBOH
datang tegak lurus pada cermin akan dipantulkan tegak lurus. EBQVO CFSLBT TJOBS ZBOH EBUBOH NJSJOH BLBO EJQBOUVMLBO
miring pula.
FSCFEB EFOHBO DFSNJO EBUBS
CFSLBT TJOBS EBUBOH QBEB cermin cekung akan dipantulkan mengumpul di suatu titik di
depan cermin BNCBSCEBQVOCFSLBTTJOBSEBUBOHQBEB
cermin cembung akan dipantulkan menye bar BNCBSD.
3. Cahaya dapat Dibiaskan