RPS Filsafat Pendidikan S3 PEP
KEMENTERIAN RISET, TEKNOLOGI, DAN PENDIDIKAN TINGGI
UNIVERSITAS NEGERI YOGYAKARTA Pascasarjana Universitas Negeri Yogyakarta
RENCANA PEMBELAJARAN SEMESTER
Program Studi : S3 Penelitian dan Evaluasi Pendidikan Nama Mata Kuliah : Filsafat Pendidikan Kode: PAS9201 SKS: 2 Semester :
1 Mata Kuliah Prasyarat : - Dosen Pengampu : Prof. Dr. Marsigit, M.A. Deskripsi Mata Kuliah : Mata Kuliah ini dimaksudkan untuk memberi kesempatan dan pelayanan kepada mahasiswa untuk membangun pemahaman dan teori tentang filsafat ilmu. Kajian perkuliahan meliputi:
1. Ontologi, Epistemologi dan Aksiologi filsafat pendidikan meliputi: a.
Educational Idealism b. Educational Realism c. Educational
Monoism/Spiritualism d. Educational Pluralism e. Educational Absolutism f.
Educational Formalism g.
Educational Rationalism h. Educational Naturalism i. Educational Scienticism j. Educational Relativism k.
Educational Materialism l. Educational
Existentialism m.
Educational Perenialism n. Educational Modernism o. Educational Pos
Modernism p. Educational
Constructivism q. Educational Socio- constructionism
30% 100 menit A 1
3
Lisan Tulis Portofolio
1. Menentukan tesis, anti- tesis dan melakukan
Dengan ekspositori, diskusi, presentasi dan
Educational Realism Ekspositori, diskusi, presentasi, refleksi
Ontologi filsafat pendidikan: a. Educational Idealism b.
1-3 Mengembangkan tesis, anti-tesis dan melakukan sintesis terhadap
9 Pertemuan Ke- Sub Capaian Pembelajaran (SubKomp) Bahan Kajian/ Pokok Bahasan Bentuk/ Model Pembelajaran Pengalaman Belajar Indikator Penilaian Teknik Penilaian Bobot Penilaian (per subkomp) Waktu Ref
8
7
6
5
4
2
2. Ontologi, Epistemologi dan Aksiologi ideologi pendidikan a.
1
Mampu melakukan riset dan mengambil keputusan strategis dengan akuntabilitas dan tanggung jawab penuh atas semua aspek pengembangan Filsafat Ilmu (Pendidikan).
Ilmu (Pendidikan). Mampu memecahkan permasalahan sains, teknologi, dan atau seni di dalam bidang keilmuannya melalui pendekatan dan penerapan Filsafat Ilmu (Pendidikan).
Capaian Pembelajaran : Mampu merencanakan dan mengelola sumberdaya di bawah tanggung jawabnya, dan mengevaluasi secara komprehensif kerjanya dengan memanfaatkan IPTEKS untuk menghasilkan langkah-langkah pengembangan dan penerapan Filsafat
Egalitarianism Ideology of Education n. Elitism Ideology of Education o. Meritocracy Ideology of Education p. Scienticism Ideology of Education q. Critical Education r. Pancasila Ideology of Education
Materialism Ideology of Education m.
Heterogonomous/multicultural Ideology of Education l.
Monoculture Ideaology of Education k.
Pragmaticism Ideology of Education h. Capitalism Ideology of Education i. Contemporary Ideology of Education j.
Liberalism Ideology of Education f. Socialism Ideology of Education g.
Education c. Conservatism Ideology of Education d. Humanisticism Ideology of Education e.
Industrial Trainer Ideology of Education b. Technological Pragmatism Ideology of
- –
Educational Pluralism e. tesis, anti-tesis filsafat
Educational Absolutism f. dan melakukan pendidikan
Educational Formalism g. sintesis terhadap
Educational Rationalism h. ontologi filsafat
Educational Naturalism i. pendidikan
Educational Scienticism j. Educational Relativism k.
Educational Materialism l. Educational Existentialism m.
Educational Perenialism n. Educational Modernism o. Educational Pos Modernism p. Educational Constructivism q. Educational Socio- constructionism
1. Lisan 30% 100 A 1
- – 4-6 Mengembangkan Epistemologi filsafat Ekspositori, Dengan
Menentukan tesis, anti-tesis pendidikan: diskusi, ekspositori, tesis, anti- Tulis menit dan melakukan
a. presentasi, diskusi, tesis dan Portofolio Educational Idealism sintesis terhadap b. refleksi presentasi dan melakukan
Educational Realism epistemologi c. refleksi sintesis
Educational filsafat Monoism/Spiritualism mahasiswa dapat terhadap pendidikan d. mengembangkan epistemologi
Educational Pluralism e. tesis, anti-tesis filsafat
Educational Absolutism f. dan melakukan pendidikan
Educational Formalism g. sintesis terhadap
Educational Rationalism h. epistemologi
Educational Naturalism i. filsafat
Educational Scienticism j. pendidikan
Educational Relativism k.
Educational Materialism l. Educational Existentialism m.
Educational Perenialism n. Educational Modernism o. Educational Pos Modernism p.
30% 100 menit A 1
30% 100 menit A 1
Lisan Tulis Portofolio
Menentukan tesis, anti- tesis dan melakukan sintesis terhadap ontologi
Dengan ekspositori, diskusi, presentasi dan refleksi mahasiswa dapat mengembangkan 1.
Education Ekspositori, diskusi, presentasi, refleksi
Ideology of Education c. Conservatism Ideology of
Education b. Technological Pragmatism
Ontologi ideologi pendidikan: a. Industrial Trainer Ideology of
10-12 Mengembangkan tesis, anti-tesis dan melakukan sintesis terhadap ontologi ideologi pendidikan
Tes tertulis 20% 100 menit
Ujian Sisipan
Lisan Tulis Portofolio
constructionism 7-8 Mengembangkan tesis, anti-tesis dan melakukan sintesis terhadap aksiologi filsafat pendidikan
Menentukan tesis, anti- tesis terhadap aksiologi filsafat pendidikan
Dengan ekspositori, diskusi, presentasi dan refleksi mahasiswa dapat mengembangkan tesis, anti-tesis terhadap aksiologi filsafat pendidikan 1.
Ekspositori, diskusi, presentasi, refleksi
Educational Perenialism n. Educational Modernism o. Educational Pos Modernism p. Educational Constructivism q. Educational Socio- constructionism
Educational Materialism l. Educational Existentialism m.
Educational Rationalism h. Educational Naturalism i. Educational Scienticism j. Educational Relativism k.
Educational Absolutism f. Educational Formalism g.
Monoism/Spiritualism d. Educational Pluralism e.
Educational Realism c. Educational
Aksiologi filsafat pendidikan: a. Educational Idealism b.
- – 9
- –
30% 100 menit A 1
Pancasila Ideology of Education dan melakukan sintesis terhadap ontologi ideologi pendidikan pendidikan
Lisan Tulis Portofolio
Menentukan tesis, anti- tesis dan melakukan sintesis terhadap terhadap epistemologi ideologi
Dengan ekspositori, diskusi, presentasi dan refleksi mahasiswa dapat mengembangkan tesis, anti-tesis dan melakukan 1.
Ekspositori, diskusi, presentasi, refleksi
Education d. Humanisticism Ideology of
Ideology of Education c. Conservatism Ideology of
Industrial Trainer Ideology of Education b. Technological Pragmatism
Epistemologi ideologi pendidikan: a.
13-14 Mengembangkan tesis, anti-tesis dan melakukan sintesis terhadap epistemologi ideologi pendidikan.
Education q. Critical Education r.
Education e.
Meritocracy Ideology of Education p. Scienticism Ideology of
Education n. Elitism Ideology of Education o.
Education m. Egalitarianism Ideology of
Ideology of Education l. Materialism Ideology of
Education k. Heterogonomous/multicultural
Education j. Monoculture Ideaology of
Education i. Contemporary Ideology of
Education h. Capitalism Ideology of
Education g. Pragmaticism Ideology of
Liberalism Ideology of Education f. Socialism Ideology of
- –
Liberalism Ideology of Education f. Socialism Ideology of
15-16 Mengembangkan tesis, anti-tesis dan melakukan sintesis terhadap aksiologi ideologi pendidikan.
Lisan Tulis Portofolio
1. Menentukan tesis, anti- tesis dan melakukan sintesis terhadap terhadap aksiologi ideologi pendidikan.
Dengan ekspositori, diskusi, presentasi dan refleksi mahasiswa dapat mengembangkan tesis, anti-tesis dan melakukan sintesis terhadap
Ekspositori, diskusi, presentasi, refleksi
Education e. Liberalism Ideology of
Education d. Humanisticism Ideology of
Ideology of Education c. Conservatism Ideology of
Education b. Technological Pragmatism
Aksiologi ideologi pendidikan: a. Industrial Trainer Ideology of
Education terhadap epistemologi ideologi pendidikan.
Education g. Pragmaticism Ideology of
Education q. Critical Education r. Pancasila Ideology of
Education p. Scienticism Ideology of
Education n. Elitism Ideology of Education o. Meritocracy Ideology of
Education m. Egalitarianism Ideology of
Ideology of Education l. Materialism Ideology of
Education k. Heterogonomous/multicultural
Education j. Monoculture Ideaology of
Education i. Contemporary Ideology of
Education h. Capitalism Ideology of
30% 100 menit A 1 – f.
Socialism Ideology of Education g. Pragmaticism Ideology of
Education h. Capitalism Ideology of
Education i. Contemporary Ideology of
Education j. Monoculture Ideaology of
Education k. Heterogonomous/multicultural
Ideology of Education l. Materialism Ideology of
Education m. Egalitarianism Ideology of
Education n. Elitism Ideology of Education o.
Meritocracy Ideology of Education p. Scienticism Ideology of
Education q. Critical Education r.
Pancasila Ideology of Education aksiologi ideologi pendidikan.
30% 100 menit Penilaian: Penilaian meliputi kemampuan lisan, tulis dan portfolio dengan aspek-aspek meliputi: 1.
UJIAN AKHIR
Motivasi mempelajari dan mengembangkan filsafat ilmu (Pendidikan) 2. Sikap yang menunjang pengembangan filsafat ilmu(Pendidikan) 3. Pengetahuan aspek pengembangan filsafat ilmu (Pendidikan) 4. Keterampilan pengembangan filsafat ilmu (Pendidikan) 5. Pengalaman pengembangan filsafat ilmu (Pendidikan)
Penetapan Nilai Akhir:
(Bobot nilai per subkomp x 70) + (Nilai UAS x 30) NA = ----------------------------------------------------------------
100
KETERANGAN : Evaluasi Hasil Belajar :
No. Komponen Bobot (%)
1. Partisipasi kuliah 20%
2. Tugas-tugas 30%
3. Ujian tengah semester 20%
4. Ujian akhir semester 30% Jumlah 100%
Referensi :
A. Daftar Literatur/Referensi: 1.
Bolzano, B., 1810, “Appendix: On the Kantian Theory of the Construction of Concepts through Intuitions” in Ewald, W., 1996, “From Kant to Hilbert: A Source Book in the Foundations of Mathematics, Volume
I”, Oxford: Clarendon Press 2. Ernest, P., 1994, Mathematics, Education and Philosophy: An International Perspective. The Falmer Press: London.
3. Ernest, P., 2002, What Is The Philosophy Of Mathematics Education? 4.
Eves, H and Newsom, C.V., 1964, “An Introduction to the Foundation & Fundamental Concepts of Mathematics”, New York: Holt, Rinehart and Winston 5. Ewald, W., 1996, “From Kant to Hilbert: A Source Book in the Foundations of Mathematics, Volume I”, Oxford: Clarendon Press 6. Hers, R., 1997, What is Mathematics, Really?, London: Jonathan Cape 7. Kant, I., 1781, Critic of Pure Reason, Translatedby J.M.D. Meiklejohn 8. Mayer, F., 1951, “A History of Modern Philosophy”, New York: American Book Company 9. Perry, R.B., 1912, Present Philosophical Tendencies: A Critical Survey of Naturalism Idealism Pragmatism and Realism Together with a Synopsis of the Pilosophy of William James, New York: Longmans Green and Co.
B. Literatur tambahan 1.
Royce's, J., 1892, The Spirit of Modern Philosophy, Lecture 4: Kant "The Rediscovery of the Inner Life: From Spinoza to Kant, Boston: Houghton, Mifflin (1892): 101-134.
2. IT Press, 1992, p. 27 Searle, J.R., 1992, 3.
Shore, E., 2004, Some Esential Points in Reading The Critique of Pure Reason, 20th The World Congress Phylosophy
4. 5.
Smit, H., 2003, “Lisa Shabel: Mathematics in Kant’s Critical Philosophy.”, <Notre Dame Philosophical Reviews>.
6. Soehakso, RMJT, 1989, “Some Thought on Philosophy and Mathematics”, Yogyakarta: Regional Conference South East Asian Mathematical
Society 7. Stefanik, R., 1994, “Structuralism, Category Theory and Philosophy of Mathematics”, <http://www.mmsysgrp.com/mathstrc.htm> 8.
Stefanik, R., 1994, “The Structures of Reality Truth, Invariance and Scientific Objectivity”, MSG Press: Washington.
Suber, P., 2000, Alignments with the Categories, 9.
Tait, W.W., 1983, “Beyond the axioms: The question of objectivity in mathematics”, 10.
Tuchanska, B.,1999, “Is a Non-Foundationalist Epistemology Possible?”, <http://www.Google.com/Tuchanska> 11. Wegner, P., 2004, “Modeling, Formalization, and Intuition.” Department of Computer Science. <http://www.google.com/ wiki/Main+Page> 12. Weir A., 2004, “A Neo-Formalist Approach to Mathematical Truth”, <http://en. wikipedia.org/wiki/GNU_FDL> 13. Wilder,R.L., 1952, Introduction to the Foundation of Mathematics, New York
Mengetahui, Dosen Pengampu
Ketua Prodi Mata Kuliah
Prof. Dr. Achmad Dardiri Prof. Dr. Marsigit, MA
NIP.: NIP: 195707191983031004