KEDUDUKAN HUKUM ANAK TIRI SEBAGAI AHLI WARIS DALAM HUKUM WARIS ISLAM DAN KUHPERDATA
SKRIPSI
KEDUDUKAN HUKUM ANAK TIRI SEBAGAI AHLI WARIS
DALAM HUKUM WARIS ISLAM DAN KUHPERDATA
LEGAL POSITION STEP CHILDREN AS HEIR ISLAMIC IN HERITANCE
LAW AND CIVIL CODE
Oleh:
MEFITA FITRI LIA FANDI
NIM.070710191075
KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN
UNIVERSITAS JEMBER
FAKULTAS HUKUM
2013
i
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
SKRIPSI
http
tp
ac.
nej.
u
ilib.
u
.id/
u
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
.id/
.id/
.id/
ac
j.ac
KEDUDUKANne
HUKUM
ANAK TIRI SEBAGAI
nej. AHLI WARIS
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
digi
tp://
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
http
id/
id/
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
i
i
i
DALAM
/dig DAN KUHPERDATAtp://dig
/dig HUKUM WARIS ISLAM
/
/
:
:
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne CHILDREN AS HEIR
LEGAL POSITION
IN HERITANCE b.une
.uISLAMIC
.uSTEP
b
b
i
i
l
l
i
i
gili
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
: CODE
:
LAW ANDtCIVIL
http
h tp
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
id/
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
ac.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
id/
.u
ac
nej.
http
http
id/
igilib
d
/
/
:
tp
2013
gilib
i
d
/
/
:
http
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
FAKULTAS HUKUM
gilib
i
d
/
/
:
tp
h
htt JEMBER
UNIVERSITAS
d/
ac.i
.u
lib.u
p://d
://d
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
u
.u
KEMENTERIAN
PENDIDIKANigDAN
ilib. KEBUDAYAAN
igilib
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
http
tp
ht
ac
nej.
ac
nej.
.u
u
ilib.
dig
tp://
h
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
.id/
lib.u
h
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
id/
id/
ac.
nej.
.id/
lib.u
digi
tp://
http
h LIA FANDI
MEFITA FITRI
NIM.070710191075
.id/
ac
nej.
.u
t
ht
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
Oleh:
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ii
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
MOTTO
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
“Diwajibkan
http(tandahttp di antara kamu kedatangan
http atas kamu, apabila seorang
tp
tanda) maut, jika ia meninggalkan harta yang banyak, berwasiat untuk ibu-
/
.id/
.idkewajiban
.id/ secara ma'ruf, (ini adalah)
.id/ bapak dan karib kerabatnya
c
c
c
c
atas
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une1
.uneorang-orang yang bertakwa.”
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
tp
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
digi
tp://
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
http
id/
id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
lib.u
h
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
digi
tp://
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
ht
R.H.H.htSoeharjo, 1971, Alqur‟an Dan Terjemahannya
Qur‟an SuratAl-BaqarahAyat
180,
YayasanPenyelenggaraanPenterjemahan / PenfsiranAlqur’an, Jakarta.
1
ac.
nej.
.u
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
igilib
d
/
/
:
tp
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
iii
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
Nama
id/
id/
ac.
nej.
Fakultas ilib.u
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
: MEFITA FITRI LIA FANDI
NIM
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
PERNYATAAN .u
lib.u
i
gilib
g
i
i
d
d
/
/
/
/
Yang bertanda
: tangan di bawah ini : ttp:
h
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
dig
tp://
htProgram Studi / Jurusan
: 070710191075
id/
id/
ac.
nej.
ac.
nej.
u
: Hukum ilib.u
ilib.
g
g
i
i
d
d
/
/
ttp:/Hukum / Perdata Humas http:/
:hIlmu
Menerangkan dengan sebenarnya, bahwa Skripsi dengan judul “KEDUDUKAN
/
/
/
/
c.id
c.idHUKUM WARIS
c.id AHLI WARIS DALAM
c.idHUKUM ANAK TIRI SEBAGAI
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.unesendiri dan tidak pernah
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ISLAM
DAN
KUHPERDATA”
adalah
hasil
karya
g
g
g
g
di
://di
://di
://di
tp://
http
http
http
dipublikasikan dan dipakai pada skripsi orang lain.
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
nej.
u
ilib.
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ht
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
ac.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
ac
nej.
id/
.u
igilib
d
/
/
:
tp
http
http
id/
ac.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.id/
.u
tp
h
http
.id/
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
.u
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
lib.u
lib.u
h
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
tp
u
ilib.
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ht
.id/
digi
tp://
http
dig
tp://
ht
ac
nej.
.u
MEFITA FITRI LIA FANDI
NIM. 070710191075
.id/
d/
ac.i
u
ilib.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
dig
tp://
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
dig
tp://
j.a 2013
Jember, 30
neJanuari
lib.u
i
g
i
://dYang menyatakan,
http
tp
gilib
i
d
/
/
:
c.id
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
/
.id/
.id/
ac
nej.
iv
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
PERSEMBAHAN
id/
.id/
.id/
.
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Skripsi ini kupersembahkan
.une
.une
.une untuk :
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
dig tercinta Suwandi dan Ibunda
://dtelah
://di tercinta Siti Musripah tyang
1. htAyahanda
p
p
t
t
tp://
t
h
h
/
d
ac.i
.
j
e
n
u
ilib.
dig
tp://
memberikan segala doa restu, curahan kasih sayang, dukungan,
.id/
ac
nej.
u
lib.
i
g
i
://d
ac
nej.
nej.
nej.
u
u
u
2. Almamater
ilib.
ilib. Jember yang kucintaididan
ilib.Fakultas Hukum Universitas
g
g
g
i
i
d
d
://
://
tp://
http
http
htkubanggakan;
lib.u
digi
tp://
.id/
d/
id/ oleh apapun;
kepercayaan, bimbingan
ac.ternilai
ac.i serta pengalaman yang tidak
.id/
ac
nej.
tp
3. Guru – guruku di TK Khotijah 4, SDN Panderejo 1, SLTPN 5
id/
id/
c.
c.
Banyuwangi, MAN(Madrasah
Aliya Negeri Banyuwangi)
serta dosen –
ej.a
ej.a
.id/
ac
nej.
.un
.un
b
b
i
i
lib.u
l
l
i
i
i
g
g
g
dosenku
di
Fakultas
Hukum
Universitas
Jember
yang
terhormat
yang
telah
i
i
i
://d
://d
://d
http
http
http
memberikan ilmu dan membimbingku dengan penuh kesabaran;
/
/ 4. Kakakku Dendi Eko .Fandi
d/ Krisna Aditya
d/ dan Feny Dwi Fandi, Adikku
i
i
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Fandi, yang .aku
unecintai dan kubanggakan. lib.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
tp
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ht
igilib
d
/
/
:
tp
id/
id/
ac.
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
ac
nej.
digi
tp://
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
v
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
ac.
nej.
ac.
nej.
ac.
nej.
u
u
u
ilib.
ilib.
ilib.
g
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
KEDUDUKAN
HUKUM ANAK
TIRI
:/
:/ SEBAGAI AHLI WARIS
:/
http
http
http
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
DALAM HUKUM WARIS ISLAM DAN KUHPERDATA
ac
nej.
dig
://
http
//dig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
SKRIPSI
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ttp
ttp
ttp
tp
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
http
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
dig
.id/
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
://
http
tp: CODE
LAW AND
htCIVIL
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
u
u
u
LEGAL POSITION
ilib. ISLAMIC IN HERITANCEilib.
ilib. STEP CHILDREN AS HEIR
lib.u
digi
tp://
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
h
h Memperoleh Gelar Sarjana Hukum
Untuk
Dalam Program Studi IlmuhHukum
Pada Fakultas Hukum Universitas Jember
id/
/
d
ac.i
.
j
e
n
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
.u
http
KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN
/
/
c.id
c.id
UNIVERSITAS
JEMBER
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
FAKULTAS HUKUM
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h2013
h
ac.
nej.
ac.
nej.
.u
.u
ht
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
id/
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
h
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
ac
nej.
lib.u
MEFITA FITRI LIA iFANDI
lib.u
g
i
d
/
NIM.070710191075
ttp:/
lib.u
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
u
ht
.id/
lib.u
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
.id/
ac
nej.
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
ac.
nej.
vi
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
d/
c.i
ej.a
.un
.un
ilib
//dig
:
tp:
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
ac
nej.
.u
.u
ac.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
http
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
lib.u
.u
.u
tp
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ht
h
.id/
.u
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
http
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
.id/
.u
http
igilib
d
/
/
:
tp
http
lib.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
.u
.id/
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
h
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac
nej.
http
id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
g
://di
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac.
nej.
ac
nej.
.id/
ac
nej.
u
u
ilib. S.H., M.H.
ilib.
FIRMAN
FLORANTA ADONARA,
g
g
i
i
d
d
/
/
:/
:/
NIP.198009212008011009
http
http
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
h
id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
http
http
tp
ac
nej.
u
Pembantu Pembimbing,
ilib.
.u
.id/
.id/
Oleh:
Pembimbing,
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
.u
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
h
.id/
id/
u
/
/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
uneLILIEK ISTIQOMAH,libS.H.,
.uneM.H.
.HJ.
b
i
l
i
i
g
g
NIP.194905021983032001
://di
://di
http
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
d/
c.i
ej.a
ilib
//dig
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
ac
nej.
id/
id/
id/
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
lib.u
lib.u SKRIPSI INI TELAH iDISETUJUI
i
i
g
g
i
/d
://d
ttp:/
h
http
TANGGAL 30 JANUARI 2013
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
vii
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
/PENGESAHAN
id/
id/
d
ac.i
.
j
e
n
ac.
nej.
u
.u
KEDUDUKAN
AHLI WARIS
ilib.
igilib HUKUM ANAK TIRIigSEBAGAI
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
d
tp://
d
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
/
d
ac.i
.
j
e
n
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
ht DALAM HUKUM WARIShtISLAM DAN KUHPERDATA
c.id
u
ilib.
g
i
d
LAW AND CIVIL
:// CODE
http
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac
nej.
Oleh:
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
tp
nej.
u
ilib.
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
Fakultas Hukum
tp
.u
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
ac.
nej.
.id/
.u
gilib
i
d
Dekan,
/
/
:
http
.id/
id/
h
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
i
g
g
i
i
S.H., M.Hum.
://d
://d Dr. WIDODO EKATJAHJANA,
http
http
NIP. 197105011993031001
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
lib.u
/
.u
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ttp:/
id/
.ac.
u
ilib.
.u
nej
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
FIRMAN FLORANTA A., S.H., M.H.
NIP.198009212008011009
.id/
lib
Mengesahkan,
digi
http
tp
http
ht
Universitas Jember
nej
.u
dig
tp://
h
Kementerian Pendidikan
dan Kebudayaan
h
id/
.ac.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
lib.u
lib.u
.id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
HJ. LILIEK ISTIQOMAH, S.H., M.H.
NIP.194905021983032001
.id/
.id/
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
d/
ac.i
ht
digi
tp://
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
dig
tp://
ac
nej.
ac
nej.
Pembantu Pembimbing,
d/
ac.i
u
ilib.
.id/
.u
Pembimbing,
dig
tp://
h
/
/
c.id FITRI LIA FANDI j.ac.id
MEFITA
a
.
j
.une
.une
NIM.070710191075
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
c.id
a IN HERITANCE
a
LEGAL POSITION STEP
nej.
nej. CHILDREN AS HEIR ISLAMIC
lib.u
digi
tp://
.id/
/
/
.id/
ac
nej.
viii
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
d/
ac.i
nej.
u
ilib.
g
i
d
/
:/
Hari
: Rabu
Tanggal
: 30j.ac.id
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.un: eJanuari
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
: 2013
id/
id/
/
Bulan igilib
d
tp://
htTahun
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
Dipertahankan
di hadapan Panitia Penguji
httppada :
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
Diterima oleh Panitia Penguji Fakultas Hukum Universitas Jember.
nej
lib.u
digi
tp://
.id/
id/
.ac.
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
://d
http
ac.
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
h
: …………………………
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ac.
nej.
.u
ht
igilib
d
/
/
:
tp
id/
id/
id/
id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
h
h FLORANTA A., S.H., M.H.
FIRMAN
NIP.198009212008011009
igilib
d
/
/
:
tp
ac.
nej.
.u
.u
lib.u
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
id/
id/
ac.
nej.
.id/
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
HJ. LILIEK
ISTIQOMAH,
S.H., M.H. /digilib : …………………………
igilib
igilib
d
d
/
/
/
/
/
:
:
:
NIP.194905021983032001
http
http
http
ac
nej.
digi
tp://
ac
nej.
.u
.u
.u
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
http
id/
ac.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
Anggota Penguji
igilib
http
tp
ac
nej.
YUSUF
http
http ADIWIBOWO, S.H., LLM.
NIP:197810242005011002
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
SUGIJONO,
http S.H., M.H.
NIP:195208111984031001
ac
nej.
h
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.id/
.u
tp
Sekretaris
h
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
Ketua
p
t
ht
.id/
.id/
ac
nej.
Panitia Penguji
ix
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une UCAPAN TERIMA KASIH
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
/dig
://dyang
:/syukur
://di
p
p
p
t
t
t
Pertama-tama
saya
panjatkan
puji
kehadirat
Allah
S.W.T
t
t
t
h
h
h
mahapengasih lagi maha penyayang atas segala rahmat dan hidayah-Nya
/
/
id/ terhingga dan
.id/
.tak
.idterselesaikan.Terima
.idsehinggaskripsi
ini
dapat
kasih
c
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
une
.une
.une pihak-pihak yang telah
.setingginya
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
penghargaan
yang
sayasampaikan
kepada
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h yaitu :
h dalam penyelesaian skripsiini,
membantu
1.
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
2.
Bapak Dr. Widodo Ekatjahjana, S.H., M.Hum., selaku Dekan Fakultas
ac
nej.
u
u
ilib.
.id/
.id/
.id/
ac
Hukum Universitas
nej.Jember;
ilib.
u
ilib.
g
ig
Bapak
Iriyanto, S.H., M.H. selaku
dig
://di Pembantu Dekan I, Bapak://Mardi
://dEchwan
http
http
ac
nej.
http
Handono, S.H., M.H. selaku Pembantu Dekan II, dan Bapak H. Edy
/
c.id
a
.
j
3.
une
ilib.
dig
tp://
/
/
c.id
c.id
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Kedua orangtuaku
.une
.une tercinta Siti Musripah
.une tercinta Suwandi danilibIbunda
b
b
i
i
l
l
i
i
g
dig
/dig
://di
terima
tp://
ttp:/ curahan kasih sayang,htdukungan,
http kasih atas segala doa hrestu,
Mulyono, S.H., M.Hum.idselaku
Pembantu Dekan III;
/
kepercayaan, bimbingan serta pengalaman yang tidak ternilai oleh apapun;
/
.id4.
ac
nej.
tp
5.
d/
ac.i 6.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
7.
8.
.u
gilib
i
d
/
/
:
://di
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp M.H. selaku Pembantu Pembimbing
Bapak
http
http Firman Floranta Adonara,htS.H.,
dalam penyusunan skripsi ini;
id/
id/
id/
c.
c.
Bapak Sugijono, S.H.,
ej.a M.H. selaku Ketua Penguji;ej.a
.un
.un
lib
Bapak/d
Yusuf
igilibAdiwibowo, S.H., LLM./selaku
digi Sekretaris Penguji;
ttp:/
ttp:/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
t
h
h
Bapak
Edy Sriono., S.H., M.H., hselaku Dosen Pembimbing Akademik;
Bapak dan Ibu Dosen Fakultas
Hukum Universitas Jember
yang telah
/
/
/
d
d
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
mencurahkan u
secercah cahaya une
ne dan tenaganya untukb.memberikan
une
.pikiran
b
i
i
l
l
ilib.
i
i
g
g
g
i
i
i
d
d
d
/
terang
tp://
tp:/mahasiswanya;
tp://ilmu pengetahuan kepada para
10.
Seluruh Staf dan Karyawan Fakultas Hukum Universitas Jember;
nej
d
tp://
a
nej.
9.
id/
.ac.
.u
igilib
a
nej.
.u
skripsi ini;
gilib
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
/
/
Ibu Hj. Liliek Istiqomah,
c.iddalam penyusunan
c.idS.H., M.H. selaku Pembimbing
ht
ht
ht
/
/
/
Bapak Ibu guru mulai .dari
.id/ terhormat yang
.id11.
c.id
cyang
c id TK sampai dengan MAN
a
a
a
.
.
.
j
j
j
telah memberikan
dengan
.une
.une penuh kesabaran;
.uneilmu dan membimbingkuilib
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
12. Seluruh
http
http Agama Jember;
http Staf dan Pegawai Pengadilan
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
13.
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
14.
tp
Kakakku Dendi Eko Fandi dan Feny Dwi Fandi, Adikku Krisna Aditya
/
nej
nej
u
u
u
ac
nej.
.
.
ib. Pengadilan Agama Jember,
Teman-teman
igilib
igilib KKM Tahun 2012/2013igildi
://d
p://d
p://d
http
htt
htt
terimakasih
atas do’a dan dukungannya;
ac.
nej.
ac.
nej.
.u
.u
ht
igilib
d
/
/
:
tp
id/
id/
id/
id/
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
/
id selama ini;
id
Fandi, terima kasih atas
.ac.
.ac. do’a, kasih sayang dan dukungannya
x
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
15. Sahabat-sahabatku
ne – temanku yang tidakb.une
.uteman
.une senasib seperjuangan, serta
.une
b
b
b
i
i
i
li
l
l
l
i
i
i
digi
digkasih banyak telah menggoreskan
digsebutkan satu persatu terima
dig
/
/
/
/
/
/
/
/
bisa
aku
:
:
:
:
p
p
p
p
t
htt
htt
htt
cerita-cerita indah, menemani dalam suka maupun duka serta dukungan dan
id/
ac.
nej.
ac.
nej.
a
nej.
a
nej.
u
u
.u yang dapat penulis berikan
Tiada balas
ilib.
ilib. kecuali harapan semogadiatas
ilibjasa
g
g
g
i
i
d
d
/
/
/
:/
:/
ttp:/ bimbingan dan dukungan
segalahbantuan,
httpimbalan
http yang telah diberikan mendapat
u
ilib.
dig
tp://
id/
/
motivasinya kepadakucuntuk
kita.
.id/ skripsi ini, jaga terus persaudaraan
c.id
dari Allah SWT. Akhirnya, penulis berharap semoga skripsi ini dapat menambah
/
/
/
c.id
c.idkhasanah pengetahuan dan
bermanfaat
bagi semua pihak.j.ac.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
di
://di
://di
tp://
http
http
id/
.ac.
nej
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
ht
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
id/
ac.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
http
id/
.u
.id/
ac
nej.
http
id/
igilib
d
/
/
:
tp
http
gilib
i
d
/
/
:
http
ac.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
tp
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
h
http
.id/
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
.u
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.id/
.u
tp
ht
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
h
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
.id/
lib.u
id/
ac.
nej.
ht
.id/
digi
tp://
http
dig
tp://
ht
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
id/
ac.
nej.
.id/
a
nej.
http
id/
dig
tp://
http
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
gilib
i
d
/
/
:
Penulis id/
c.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
h
ac
nej.
http
http
tp
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
Jember, 30 Januari 2013
id/
.ac.
nej
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
xi
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
RINGKASAN
Hukum kewarisan merupakan bagian dari hukum kekeluargaan yang
memegang peranan penting, bahkan menentukan dan mencerminkan sistem
kekeluargaan yang berlaku dalam masyarakat. Hukum kewarisan sangat erat
hubungannya dengan kehidupan manusia karena terkait dengan harta kekayaan
dan manusia yang satu dengan yang lainnya. Kematian atau meninggal dunia
adalah peristiwa yang pasti akan dialami oleh seseorang, karena kematian
merupakan akhir dari perjalanan hidup seorang manusia. Jika orang yang
meninggal dunia yang dikenal dengan pewaris meninggalkan keluarga dan harta
kekayaan yang disebut warisan, dengan cara apa kita akan menyelesaikan atau
membagi warisan yang ditinggalkan oleh pewaris serta hukum apa yang akan
diterapkan untuk membagi warisan tersebut. Hukum yang membahas tentang
peralihan harta peninggalan, pengurusan dan kelanjutan hak-hak dan kewajiban
seseorang yang meninggal dunia, diatur dalam hukum kewarisan.Dari pemaparan
diatas maka penulis ingin mengangkat suatu kasus tentang sengketa waris yang
terjadi sebagai berikut: pada awalnya pewaris mempunyai 5 (lima) anak, yaitu 4
anak kandung dan 1 anak tiri, pada saat si pewaris meninggal maka 5 anak
tersebut mendapatkan warisan, 4 anak kandung tersebut ternyata menggugat anak
tiri yang mendapatkan warisan tersebut.
Tujuan penulisan skripsi ini adalah pertama, untuk mengetahui tentang
kedudukan anak tiri dalam hukum Islam dan bagaimana cara anak tiri
mendapatkan harta warisan menurut hukum Islam;dan kedua untuk mengetahui
tentang kedudukan anak tiri dalam KUHPerdata dan bagaimana cara anak tiri
mendapatkan harta warisan menurut KUHPerdata. Adapun tipe penelitian yang
digunakan dalam skripsi ini adalah Yuridis Normatif. Yuridis Normatif artinya
menggunakan tipe penelitian yuridis normatif yang berarti mengkaji berbagai
macam aturan hukum atau kaidah-kaidah dalam hukum positif dan kemudian
dihubungkan dengan permasalahan yang menjadi pokok bahasan dalam skripsi
ini. Pendekatan masalah yang digunakan dalam penulisan skripsi ini adalah
pertama dengan Pendekatan Perundang-Undangan (Statute Approach) yaitu
pendekatan yang dilakukan dengan menelaah undang–undangdan regulasi yang
bersangkutpaut dengan isu atau fakta hukum dengan permasalahan yang menjadi
xii
pokok permasalahan. Kedua dengan Pendekatan Konseptual (Conceptual
Approach) yaitu pendekatan yang beranjak dari pandangan-pandangan dan
doktrin - doktrin yang berkembang dalam ilmu hukum, sehingga menemukan ide ide yang melahirkan pengertian–pengertian hukum, konsep - konsep hukum, dan
asas - asas hukum yang relevan dengan isu yang dihadapi. Bahan hukum yang
digunakan adalah bahan hukum primer dan bahan hukum sekunder.
Kesimpulannya yang dapat diambil dari permasalahan yang ada adalah
Kedudukan anak tiri dalam hukum waris perdata adalah bukan sebagai ahli waris,
hal ini sesuai dengan Pasal 832 KUH Perdata sedangkan kedudukan anak tiri
dalam hukum waris islam adalah bukan sebagai ahli waris. Hal ini didasarkan
pada pasal 171 huruf c kompilasi hukum islam, Sedangkan mengenai cara
mendapatkan warisan jika dikaitkan dengan kasus maka anak tiri bisa
mendapatkan harta warisan menurut kompilasi hukum islam yaitu dengan cara
wasiat dan hibah, hal ini tertuang dalam pasal 194 ayat (2), pasal 195 ayat (2),
pasal 210 ayat (1) dan pasal 211 kompilasi hukum islam. Sedangkan menurut
hukum waris barat, anak tiri bisa mendapatkan harta warisan dengan cara
terstamentair atau wasiat.
Saran yang ingin diberikan penulis adalah pertama, agar semua pihak yang
berkepentingan memahami apa yang sudah ditentukan dalam undang-undang
maupun Kompilasi Hukum Islam terkait dengan kedudukan anak tiri sebagai ahli
waris atau bukan ahli waris. Saran dari permasalahan kedua adalah agar semua
pihak mematuhi segala ketentuan yang ada baik undang-undang maupun
Kompilasi Hukum Islam terkait dengan cara-cara yang bisa ditempuh oleh anak
tiri dalam memperoleh harta warisan.
xiii
DAFTAR ISI
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp
tp
h
HALAMAN
SAMPUL DEPAN
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp
http
h.........................................................
i
HALAMAN SAMPUL DALAM
.........................................................
ii
d/
d/
d/
i
i
i
.id/
.
.
.
c
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j ...........................................................................
j
HALAMAN MOTTO
iii
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
ig
dig
HALAMAN
............................................................
://divi
://di
://dPERNYATAAN
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h
HALAMAN PERSEMBAHAN
............................................................
v
PRASYARAT .GELAR
..................................................
vi
/
/
/
/
.idHALAMAN
c.id
c.id
c id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
HALAMAN PERSETUJUAN
.............................................................
vii ib.une
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
igil
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
HALAMAN
http viii
http
http PENGESAHAN ................................................................
ac
nej.
lib.u
digi
tp://
HALAMAN PENETAPAN PANITIA PENGUJI
..............................
ix
/
/
/
/
.idHALAMAN
UCAPAN TERIMA
x
c.id
c.id
c.id KASIH ..........................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
HALAMAN RINGKASAN
.................................................................
xii
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
HALAMAN DAFTAR ISI
.................................................................. xiv
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
HALAMAN DAFTAR LAMPIRAN
.u
tp
1.2. Rumusan Masalah
............................................................
7
2.1. Hukum Kewarisan Islam
............................................................
7
...................................
nej
7
.....................................
.id/
9
id/
.ac.
2.1.1. Pengertian
nej HukumWaris Islam
u
ilib.
id/
.ac.
u
ilib.
.id/
Orang
Mewaris
2.1.4. Sebab – Sebab.id
/
ac
nej.
ac
nej.
2.1.5. Penghalang
Orang Mewaris ...........................................
ib.u
ib.u
.u
gil
://di
gil
://di
tp Cara MendapatkanWarisan
http Menurut Hukum
ht2.1.6.
tp
Waris Islam
.id/
ac
nej.
u
ilib.
11
d/
d/
2.1.7. Penggolongan
ac.i
ac.iAhli Waris ...............................................
14
nej.
://d
://d
.u
ac.
nej.
.u
ht
igilib
d
/
/
:
tp
.u
16
igilib
17
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
://d
http
http .................................................
http Kewarisan KUHPerdata
2.2. Hukum
tp
.id/
ac
nej.
://d
.....................................................................
nej.
ac
nej.
10 ib.u
igil
http
.u
.u
2.1.8. iAsas
gilib – Asas Hukum Waris Islam
igilib...................................
.u
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
g
2.1.2.
– Rukun Hukum Waris
/digIslam ............................tp://di8g
/diRukun
/
/
:
:
p
p
t
t
ht
ht
ht
2.1.3. Syarat – Syarat mewaris ...............................................
8
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
4
BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA
id/
.ac.
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
.......................................................................
/
Tujuan Penulisan ...........................................................................
4
id1.3.
.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
ej
.une
.une .........................................................................
1.4. Metode Penelitian
4 ilib.un
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
nej
digi
tp://
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
xvi
d/
ac.i
.
j.ac
j.
j. ......................................................................
e
e
e
BAB 1 PENDAHULUAN
1
n
n
n
u
u
u
.
.
.
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
1.1. Latar
: 1
:
: Belakang .............................................................................
http
http
http
nej.
gilib
i
d
/
/
:
...................................................
d/
ac.i
d/
ac.i
xiv
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ac.
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
2.2.3. Syarat – Syarat Mewaris ................................................
19
/
2.2.4. Tidak Patut cMenerima
Waris ........................................
.id/
c.id
20
a
nej.
a
nej.
dig
tp://
dig
tp://
dig
tp://
ht
ht Perdata ..............................
ht2.2.6. Asas – Asas Hukum Waris
2.3. Anak
/
c.id
j.a
une
ilib.
dig
id/
ac.
nej.
21 ilib.u
23
u
u
2.2.5. Cara
ilib.KUHPerdata .........
ilib. Mendapat Warisan Menurut
u
ilib.
ac
nej.
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
2.2.1. Pengertian
17
ne
.une
.u................................
.une Hukum Waris Perdata
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
2.2.2.
://d18i
://di Perdata .......................
://diUnsur – Unsur Hukum tWaris
p
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
id/
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
tp://
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
..............................................................................................
23
/
/
/
c.id
c.id
c.id .............................................................
2.3.1. Pengertian
Anak
23
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
ilib. – Macam Anak ...................................................
2.3.2.diMacam
25
g
g
g
://di
://di
://
http
http
http
BAB 3 PEMBAHASAN
.......................................................................
27
Kedudukan Hukum Anak
/
/ Tiri Sebagai Ahli Waris .id/
/
.id3.1.
c.id
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e Islam dan KUHPerdata
Dalam Hukum
Waris
.une .......................... 27 ilib.une
.un
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
/dig
://di
://di
3.2. Cara
ttp:/ Warisan
http
http Anak Tiri Mendapatkan hHarta
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
Menurut Hukum Waris Islam dan KUHPerdata ........................
42
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.idBAB 4 PENUTUP ..................................................................................
a
a
a
a
52
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
4.1. Kesimpulan
................................................................................
dig
://d52i
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h
4.2. Saran
........................................................................................... 52
/
BACAAN
idDAFTAR
.id/
c
a
.
j
.une
LAMPIRAN – LAMPIRAN
b
i
l
i
g
://di
p
t
t
h
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
id/
id/
ac.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
.u
http
id/
.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
igilib
d
/
/
:
tp
http
.u
.u
tp
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.id/
.u
.id/
ac
nej.
http
.id/
gilib
i
d
/
/
:
h
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.u
tp
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
.u
u
ht
h
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
ac
nej.
h
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
lib.u
lib.u
digi
tp://
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
id/
id/
ac.
nej.
xv
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une DAFTAR LAMPIRAN
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
No. hJudul
h
.id/
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
d/
ac.i
u
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
.u
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
digi
tp://
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
digi
tp://
id/
u
ht
.id/
ac
nej.
http
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
id/
nej.
ilib.
dig
tp://
1. Kompilasi Hukum Islam (KHI)
ac
nej.
xvi
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
u
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
.u
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
digi
tp://
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
digi
tp://
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
xvii
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
KEDUDUKAN HUKUM ANAK TIRI SEBAGAI AHLI WARIS
DALAM HUKUM WARIS ISLAM DAN KUHPERDATA
LEGAL POSITION STEP CHILDREN AS HEIR ISLAMIC IN HERITANCE
LAW AND CIVIL CODE
Oleh:
MEFITA FITRI LIA FANDI
NIM.070710191075
KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN
UNIVERSITAS JEMBER
FAKULTAS HUKUM
2013
i
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
SKRIPSI
http
tp
ac.
nej.
u
ilib.
u
.id/
u
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
.id/
.id/
.id/
ac
j.ac
KEDUDUKANne
HUKUM
ANAK TIRI SEBAGAI
nej. AHLI WARIS
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
lib.u
digi
tp://
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
http
id/
id/
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
i
i
i
DALAM
/dig DAN KUHPERDATAtp://dig
/dig HUKUM WARIS ISLAM
/
/
:
:
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
ne
ne CHILDREN AS HEIR
LEGAL POSITION
IN HERITANCE b.une
.uISLAMIC
.uSTEP
b
b
i
i
l
l
i
i
gili
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
: CODE
:
LAW ANDtCIVIL
http
h tp
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
id/
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
ac.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
id/
.u
ac
nej.
http
http
id/
igilib
d
/
/
:
tp
2013
gilib
i
d
/
/
:
http
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
FAKULTAS HUKUM
gilib
i
d
/
/
:
tp
h
htt JEMBER
UNIVERSITAS
d/
ac.i
.u
lib.u
p://d
://d
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
u
.u
KEMENTERIAN
PENDIDIKANigDAN
ilib. KEBUDAYAAN
igilib
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
http
tp
ht
ac
nej.
ac
nej.
.u
u
ilib.
dig
tp://
h
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
.id/
lib.u
h
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
id/
id/
ac.
nej.
.id/
lib.u
digi
tp://
http
h LIA FANDI
MEFITA FITRI
NIM.070710191075
.id/
ac
nej.
.u
t
ht
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
Oleh:
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ii
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
MOTTO
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
“Diwajibkan
http(tandahttp di antara kamu kedatangan
http atas kamu, apabila seorang
tp
tanda) maut, jika ia meninggalkan harta yang banyak, berwasiat untuk ibu-
/
.id/
.idkewajiban
.id/ secara ma'ruf, (ini adalah)
.id/ bapak dan karib kerabatnya
c
c
c
c
atas
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une1
.uneorang-orang yang bertakwa.”
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
tp
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
digi
tp://
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
http
id/
id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
lib.u
h
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
digi
tp://
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
ht
R.H.H.htSoeharjo, 1971, Alqur‟an Dan Terjemahannya
Qur‟an SuratAl-BaqarahAyat
180,
YayasanPenyelenggaraanPenterjemahan / PenfsiranAlqur’an, Jakarta.
1
ac.
nej.
.u
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
igilib
d
/
/
:
tp
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
iii
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
Nama
id/
id/
ac.
nej.
Fakultas ilib.u
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
: MEFITA FITRI LIA FANDI
NIM
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
PERNYATAAN .u
lib.u
i
gilib
g
i
i
d
d
/
/
/
/
Yang bertanda
: tangan di bawah ini : ttp:
h
http
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
dig
tp://
htProgram Studi / Jurusan
: 070710191075
id/
id/
ac.
nej.
ac.
nej.
u
: Hukum ilib.u
ilib.
g
g
i
i
d
d
/
/
ttp:/Hukum / Perdata Humas http:/
:hIlmu
Menerangkan dengan sebenarnya, bahwa Skripsi dengan judul “KEDUDUKAN
/
/
/
/
c.id
c.idHUKUM WARIS
c.id AHLI WARIS DALAM
c.idHUKUM ANAK TIRI SEBAGAI
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.unesendiri dan tidak pernah
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ISLAM
DAN
KUHPERDATA”
adalah
hasil
karya
g
g
g
g
di
://di
://di
://di
tp://
http
http
http
dipublikasikan dan dipakai pada skripsi orang lain.
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
nej.
u
ilib.
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ht
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
ac.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
ac
nej.
id/
.u
igilib
d
/
/
:
tp
http
http
id/
ac.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.id/
.u
tp
h
http
.id/
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
.u
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ht
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
lib.u
lib.u
h
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
tp
u
ilib.
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ht
.id/
digi
tp://
http
dig
tp://
ht
ac
nej.
.u
MEFITA FITRI LIA FANDI
NIM. 070710191075
.id/
d/
ac.i
u
ilib.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
dig
tp://
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
dig
tp://
j.a 2013
Jember, 30
neJanuari
lib.u
i
g
i
://dYang menyatakan,
http
tp
gilib
i
d
/
/
:
c.id
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
/
.id/
.id/
ac
nej.
iv
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
PERSEMBAHAN
id/
.id/
.id/
.
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Skripsi ini kupersembahkan
.une
.une
.une untuk :
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
dig tercinta Suwandi dan Ibunda
://dtelah
://di tercinta Siti Musripah tyang
1. htAyahanda
p
p
t
t
tp://
t
h
h
/
d
ac.i
.
j
e
n
u
ilib.
dig
tp://
memberikan segala doa restu, curahan kasih sayang, dukungan,
.id/
ac
nej.
u
lib.
i
g
i
://d
ac
nej.
nej.
nej.
u
u
u
2. Almamater
ilib.
ilib. Jember yang kucintaididan
ilib.Fakultas Hukum Universitas
g
g
g
i
i
d
d
://
://
tp://
http
http
htkubanggakan;
lib.u
digi
tp://
.id/
d/
id/ oleh apapun;
kepercayaan, bimbingan
ac.ternilai
ac.i serta pengalaman yang tidak
.id/
ac
nej.
tp
3. Guru – guruku di TK Khotijah 4, SDN Panderejo 1, SLTPN 5
id/
id/
c.
c.
Banyuwangi, MAN(Madrasah
Aliya Negeri Banyuwangi)
serta dosen –
ej.a
ej.a
.id/
ac
nej.
.un
.un
b
b
i
i
lib.u
l
l
i
i
i
g
g
g
dosenku
di
Fakultas
Hukum
Universitas
Jember
yang
terhormat
yang
telah
i
i
i
://d
://d
://d
http
http
http
memberikan ilmu dan membimbingku dengan penuh kesabaran;
/
/ 4. Kakakku Dendi Eko .Fandi
d/ Krisna Aditya
d/ dan Feny Dwi Fandi, Adikku
i
i
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Fandi, yang .aku
unecintai dan kubanggakan. lib.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
.id
j.ac
une
.
gilib
i
d
/
/
:
tp
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ht
igilib
d
/
/
:
tp
id/
id/
ac.
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
ac
nej.
digi
tp://
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
v
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
ac.
nej.
ac.
nej.
ac.
nej.
u
u
u
ilib.
ilib.
ilib.
g
g
g
i
i
i
d
d
d
/
/
/
KEDUDUKAN
HUKUM ANAK
TIRI
:/
:/ SEBAGAI AHLI WARIS
:/
http
http
http
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
id/
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
DALAM HUKUM WARIS ISLAM DAN KUHPERDATA
ac
nej.
dig
://
http
//dig
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
SKRIPSI
http
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ttp
ttp
ttp
tp
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
http
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
dig
.id/
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
://
http
tp: CODE
LAW AND
htCIVIL
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
u
u
u
LEGAL POSITION
ilib. ISLAMIC IN HERITANCEilib.
ilib. STEP CHILDREN AS HEIR
lib.u
digi
tp://
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
h
h Memperoleh Gelar Sarjana Hukum
Untuk
Dalam Program Studi IlmuhHukum
Pada Fakultas Hukum Universitas Jember
id/
/
d
ac.i
.
j
e
n
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
.u
http
KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN
/
/
c.id
c.id
UNIVERSITAS
JEMBER
a
a
.
.
j
j
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
FAKULTAS HUKUM
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h2013
h
ac.
nej.
ac.
nej.
.u
.u
ht
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
id/
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
h
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
h
ac
nej.
lib.u
MEFITA FITRI LIA iFANDI
lib.u
g
i
d
/
NIM.070710191075
ttp:/
lib.u
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
u
ht
.id/
lib.u
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
.id/
ac
nej.
digi
tp://
u
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
ac.
nej.
vi
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
tp
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
d/
c.i
ej.a
.un
.un
ilib
//dig
:
tp:
http
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ht
ac
nej.
.u
.u
ac.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
http
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
lib.u
.u
.u
tp
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ht
h
.id/
.u
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
http
.id/
ac
nej.
id/
ac.
nej.
.id/
.u
http
igilib
d
/
/
:
tp
http
lib.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
.u
.id/
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
h
.id/
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac
nej.
http
id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
lib.u
lib.u
digi
tp://
g
://di
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
ac.
nej.
ac
nej.
.id/
ac
nej.
u
u
ilib. S.H., M.H.
ilib.
FIRMAN
FLORANTA ADONARA,
g
g
i
i
d
d
/
/
:/
:/
NIP.198009212008011009
http
http
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
h
id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
http
http
tp
ac
nej.
u
Pembantu Pembimbing,
ilib.
.u
.id/
.id/
Oleh:
Pembimbing,
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
.u
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
h
.id/
id/
u
/
/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
uneLILIEK ISTIQOMAH,libS.H.,
.uneM.H.
.HJ.
b
i
l
i
i
g
g
NIP.194905021983032001
://di
://di
http
http
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ht
d/
c.i
ej.a
ilib
//dig
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
ac
nej.
id/
id/
id/
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
lib.u
lib.u SKRIPSI INI TELAH iDISETUJUI
i
i
g
g
i
/d
://d
ttp:/
h
http
TANGGAL 30 JANUARI 2013
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
vii
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
http
/PENGESAHAN
id/
id/
d
ac.i
.
j
e
n
ac.
nej.
u
.u
KEDUDUKAN
AHLI WARIS
ilib.
igilib HUKUM ANAK TIRIigSEBAGAI
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
d
tp://
d
tp://
ac
nej.
.u
.u
http
/
d
ac.i
.
j
e
n
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ht
ht DALAM HUKUM WARIShtISLAM DAN KUHPERDATA
c.id
u
ilib.
g
i
d
LAW AND CIVIL
:// CODE
http
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
h
ac
nej.
Oleh:
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
tp
nej.
u
ilib.
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
Fakultas Hukum
tp
.u
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
ac.
nej.
.id/
.u
gilib
i
d
Dekan,
/
/
:
http
.id/
id/
h
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
i
g
g
i
i
S.H., M.Hum.
://d
://d Dr. WIDODO EKATJAHJANA,
http
http
NIP. 197105011993031001
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
lib.u
/
.u
.id/
ac
nej.
ac
nej.
ttp:/
id/
.ac.
u
ilib.
.u
nej
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
FIRMAN FLORANTA A., S.H., M.H.
NIP.198009212008011009
.id/
lib
Mengesahkan,
digi
http
tp
http
ht
Universitas Jember
nej
.u
dig
tp://
h
Kementerian Pendidikan
dan Kebudayaan
h
id/
.ac.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
lib.u
lib.u
.id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
HJ. LILIEK ISTIQOMAH, S.H., M.H.
NIP.194905021983032001
.id/
.id/
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
d/
ac.i
ht
digi
tp://
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
dig
tp://
ac
nej.
ac
nej.
Pembantu Pembimbing,
d/
ac.i
u
ilib.
.id/
.u
Pembimbing,
dig
tp://
h
/
/
c.id FITRI LIA FANDI j.ac.id
MEFITA
a
.
j
.une
.une
NIM.070710191075
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
h
h
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
c.id
a IN HERITANCE
a
LEGAL POSITION STEP
nej.
nej. CHILDREN AS HEIR ISLAMIC
lib.u
digi
tp://
.id/
/
/
.id/
ac
nej.
viii
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
d/
ac.i
nej.
u
ilib.
g
i
d
/
:/
Hari
: Rabu
Tanggal
: 30j.ac.id
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.un: eJanuari
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ht
ht
: 2013
id/
id/
/
Bulan igilib
d
tp://
htTahun
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
Dipertahankan
di hadapan Panitia Penguji
httppada :
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
Diterima oleh Panitia Penguji Fakultas Hukum Universitas Jember.
nej
lib.u
digi
tp://
.id/
id/
.ac.
ac
nej.
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
://d
http
ac.
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
h
: …………………………
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
ac.
nej.
.u
ht
igilib
d
/
/
:
tp
id/
id/
id/
id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
ac
nej.
.u
.u
.u
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
gilib
i
d
/
/
:
http
.id/
.u
ac
nej.
.u
.u
http
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
h
h FLORANTA A., S.H., M.H.
FIRMAN
NIP.198009212008011009
igilib
d
/
/
:
tp
ac.
nej.
.u
.u
lib.u
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
id/
id/
ac.
nej.
.id/
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
HJ. LILIEK
ISTIQOMAH,
S.H., M.H. /digilib : …………………………
igilib
igilib
d
d
/
/
/
/
/
:
:
:
NIP.194905021983032001
http
http
http
ac
nej.
digi
tp://
ac
nej.
.u
.u
.u
u
ilib.
dig
tp://
.id/
.id/
http
id/
ac.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
Anggota Penguji
igilib
http
tp
ac
nej.
YUSUF
http
http ADIWIBOWO, S.H., LLM.
NIP:197810242005011002
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
SUGIJONO,
http S.H., M.H.
NIP:195208111984031001
ac
nej.
h
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.id/
.u
tp
Sekretaris
h
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
lib.u
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
Ketua
p
t
ht
.id/
.id/
ac
nej.
Panitia Penguji
ix
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une UCAPAN TERIMA KASIH
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
ig
/dig
://dyang
:/syukur
://di
p
p
p
t
t
t
Pertama-tama
saya
panjatkan
puji
kehadirat
Allah
S.W.T
t
t
t
h
h
h
mahapengasih lagi maha penyayang atas segala rahmat dan hidayah-Nya
/
/
id/ terhingga dan
.id/
.tak
.idterselesaikan.Terima
.idsehinggaskripsi
ini
dapat
kasih
c
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
une
.une
.une pihak-pihak yang telah
.setingginya
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
penghargaan
yang
sayasampaikan
kepada
g
g
g
dig
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h yaitu :
h dalam penyelesaian skripsiini,
membantu
1.
id/
.ac.
nej
lib.u
digi
tp://
2.
Bapak Dr. Widodo Ekatjahjana, S.H., M.Hum., selaku Dekan Fakultas
ac
nej.
u
u
ilib.
.id/
.id/
.id/
ac
Hukum Universitas
nej.Jember;
ilib.
u
ilib.
g
ig
Bapak
Iriyanto, S.H., M.H. selaku
dig
://di Pembantu Dekan I, Bapak://Mardi
://dEchwan
http
http
ac
nej.
http
Handono, S.H., M.H. selaku Pembantu Dekan II, dan Bapak H. Edy
/
c.id
a
.
j
3.
une
ilib.
dig
tp://
/
/
c.id
c.id
c.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
Kedua orangtuaku
.une
.une tercinta Siti Musripah
.une tercinta Suwandi danilibIbunda
b
b
i
i
l
l
i
i
g
dig
/dig
://di
terima
tp://
ttp:/ curahan kasih sayang,htdukungan,
http kasih atas segala doa hrestu,
Mulyono, S.H., M.Hum.idselaku
Pembantu Dekan III;
/
kepercayaan, bimbingan serta pengalaman yang tidak ternilai oleh apapun;
/
.id4.
ac
nej.
tp
5.
d/
ac.i 6.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
7.
8.
.u
gilib
i
d
/
/
:
://di
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp M.H. selaku Pembantu Pembimbing
Bapak
http
http Firman Floranta Adonara,htS.H.,
dalam penyusunan skripsi ini;
id/
id/
id/
c.
c.
Bapak Sugijono, S.H.,
ej.a M.H. selaku Ketua Penguji;ej.a
.un
.un
lib
Bapak/d
Yusuf
igilibAdiwibowo, S.H., LLM./selaku
digi Sekretaris Penguji;
ttp:/
ttp:/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
t
h
h
Bapak
Edy Sriono., S.H., M.H., hselaku Dosen Pembimbing Akademik;
Bapak dan Ibu Dosen Fakultas
Hukum Universitas Jember
yang telah
/
/
/
d
d
i
i
.
.
c.id
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
mencurahkan u
secercah cahaya une
ne dan tenaganya untukb.memberikan
une
.pikiran
b
i
i
l
l
ilib.
i
i
g
g
g
i
i
i
d
d
d
/
terang
tp://
tp:/mahasiswanya;
tp://ilmu pengetahuan kepada para
10.
Seluruh Staf dan Karyawan Fakultas Hukum Universitas Jember;
nej
d
tp://
a
nej.
9.
id/
.ac.
.u
igilib
a
nej.
.u
skripsi ini;
gilib
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
/
/
Ibu Hj. Liliek Istiqomah,
c.iddalam penyusunan
c.idS.H., M.H. selaku Pembimbing
ht
ht
ht
/
/
/
Bapak Ibu guru mulai .dari
.id/ terhormat yang
.id11.
c.id
cyang
c id TK sampai dengan MAN
a
a
a
.
.
.
j
j
j
telah memberikan
dengan
.une
.une penuh kesabaran;
.uneilmu dan membimbingkuilib
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
12. Seluruh
http
http Agama Jember;
http Staf dan Pegawai Pengadilan
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
13.
d/
ac.i
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
14.
tp
Kakakku Dendi Eko Fandi dan Feny Dwi Fandi, Adikku Krisna Aditya
/
nej
nej
u
u
u
ac
nej.
.
.
ib. Pengadilan Agama Jember,
Teman-teman
igilib
igilib KKM Tahun 2012/2013igildi
://d
p://d
p://d
http
htt
htt
terimakasih
atas do’a dan dukungannya;
ac.
nej.
ac.
nej.
.u
.u
ht
igilib
d
/
/
:
tp
id/
id/
id/
id/
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
/
id selama ini;
id
Fandi, terima kasih atas
.ac.
.ac. do’a, kasih sayang dan dukungannya
x
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
15. Sahabat-sahabatku
ne – temanku yang tidakb.une
.uteman
.une senasib seperjuangan, serta
.une
b
b
b
i
i
i
li
l
l
l
i
i
i
digi
digkasih banyak telah menggoreskan
digsebutkan satu persatu terima
dig
/
/
/
/
/
/
/
/
bisa
aku
:
:
:
:
p
p
p
p
t
htt
htt
htt
cerita-cerita indah, menemani dalam suka maupun duka serta dukungan dan
id/
ac.
nej.
ac.
nej.
a
nej.
a
nej.
u
u
.u yang dapat penulis berikan
Tiada balas
ilib.
ilib. kecuali harapan semogadiatas
ilibjasa
g
g
g
i
i
d
d
/
/
/
:/
:/
ttp:/ bimbingan dan dukungan
segalahbantuan,
httpimbalan
http yang telah diberikan mendapat
u
ilib.
dig
tp://
id/
/
motivasinya kepadakucuntuk
kita.
.id/ skripsi ini, jaga terus persaudaraan
c.id
dari Allah SWT. Akhirnya, penulis berharap semoga skripsi ini dapat menambah
/
/
/
c.id
c.idkhasanah pengetahuan dan
bermanfaat
bagi semua pihak.j.ac.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
di
://di
://di
tp://
http
http
id/
.ac.
nej
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
ht
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
id/
ac.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
http
id/
.u
.id/
ac
nej.
http
id/
igilib
d
/
/
:
tp
http
gilib
i
d
/
/
:
http
ac.
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
tp
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
h
http
.id/
ac
nej.
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
.u
.u
http
ac
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.id/
.u
tp
ht
h
.id/
ac
nej.
u
ilib.
dig
tp://
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
h
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
.id/
lib.u
id/
ac.
nej.
ht
.id/
digi
tp://
http
dig
tp://
ht
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
.u
.u
id/
ac.
nej.
.id/
a
nej.
http
id/
dig
tp://
http
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
gilib
i
d
/
/
:
Penulis id/
c.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
h
ac
nej.
http
http
tp
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
Jember, 30 Januari 2013
id/
.ac.
nej
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
xi
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
RINGKASAN
Hukum kewarisan merupakan bagian dari hukum kekeluargaan yang
memegang peranan penting, bahkan menentukan dan mencerminkan sistem
kekeluargaan yang berlaku dalam masyarakat. Hukum kewarisan sangat erat
hubungannya dengan kehidupan manusia karena terkait dengan harta kekayaan
dan manusia yang satu dengan yang lainnya. Kematian atau meninggal dunia
adalah peristiwa yang pasti akan dialami oleh seseorang, karena kematian
merupakan akhir dari perjalanan hidup seorang manusia. Jika orang yang
meninggal dunia yang dikenal dengan pewaris meninggalkan keluarga dan harta
kekayaan yang disebut warisan, dengan cara apa kita akan menyelesaikan atau
membagi warisan yang ditinggalkan oleh pewaris serta hukum apa yang akan
diterapkan untuk membagi warisan tersebut. Hukum yang membahas tentang
peralihan harta peninggalan, pengurusan dan kelanjutan hak-hak dan kewajiban
seseorang yang meninggal dunia, diatur dalam hukum kewarisan.Dari pemaparan
diatas maka penulis ingin mengangkat suatu kasus tentang sengketa waris yang
terjadi sebagai berikut: pada awalnya pewaris mempunyai 5 (lima) anak, yaitu 4
anak kandung dan 1 anak tiri, pada saat si pewaris meninggal maka 5 anak
tersebut mendapatkan warisan, 4 anak kandung tersebut ternyata menggugat anak
tiri yang mendapatkan warisan tersebut.
Tujuan penulisan skripsi ini adalah pertama, untuk mengetahui tentang
kedudukan anak tiri dalam hukum Islam dan bagaimana cara anak tiri
mendapatkan harta warisan menurut hukum Islam;dan kedua untuk mengetahui
tentang kedudukan anak tiri dalam KUHPerdata dan bagaimana cara anak tiri
mendapatkan harta warisan menurut KUHPerdata. Adapun tipe penelitian yang
digunakan dalam skripsi ini adalah Yuridis Normatif. Yuridis Normatif artinya
menggunakan tipe penelitian yuridis normatif yang berarti mengkaji berbagai
macam aturan hukum atau kaidah-kaidah dalam hukum positif dan kemudian
dihubungkan dengan permasalahan yang menjadi pokok bahasan dalam skripsi
ini. Pendekatan masalah yang digunakan dalam penulisan skripsi ini adalah
pertama dengan Pendekatan Perundang-Undangan (Statute Approach) yaitu
pendekatan yang dilakukan dengan menelaah undang–undangdan regulasi yang
bersangkutpaut dengan isu atau fakta hukum dengan permasalahan yang menjadi
xii
pokok permasalahan. Kedua dengan Pendekatan Konseptual (Conceptual
Approach) yaitu pendekatan yang beranjak dari pandangan-pandangan dan
doktrin - doktrin yang berkembang dalam ilmu hukum, sehingga menemukan ide ide yang melahirkan pengertian–pengertian hukum, konsep - konsep hukum, dan
asas - asas hukum yang relevan dengan isu yang dihadapi. Bahan hukum yang
digunakan adalah bahan hukum primer dan bahan hukum sekunder.
Kesimpulannya yang dapat diambil dari permasalahan yang ada adalah
Kedudukan anak tiri dalam hukum waris perdata adalah bukan sebagai ahli waris,
hal ini sesuai dengan Pasal 832 KUH Perdata sedangkan kedudukan anak tiri
dalam hukum waris islam adalah bukan sebagai ahli waris. Hal ini didasarkan
pada pasal 171 huruf c kompilasi hukum islam, Sedangkan mengenai cara
mendapatkan warisan jika dikaitkan dengan kasus maka anak tiri bisa
mendapatkan harta warisan menurut kompilasi hukum islam yaitu dengan cara
wasiat dan hibah, hal ini tertuang dalam pasal 194 ayat (2), pasal 195 ayat (2),
pasal 210 ayat (1) dan pasal 211 kompilasi hukum islam. Sedangkan menurut
hukum waris barat, anak tiri bisa mendapatkan harta warisan dengan cara
terstamentair atau wasiat.
Saran yang ingin diberikan penulis adalah pertama, agar semua pihak yang
berkepentingan memahami apa yang sudah ditentukan dalam undang-undang
maupun Kompilasi Hukum Islam terkait dengan kedudukan anak tiri sebagai ahli
waris atau bukan ahli waris. Saran dari permasalahan kedua adalah agar semua
pihak mematuhi segala ketentuan yang ada baik undang-undang maupun
Kompilasi Hukum Islam terkait dengan cara-cara yang bisa ditempuh oleh anak
tiri dalam memperoleh harta warisan.
xiii
DAFTAR ISI
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp
tp
h
HALAMAN
SAMPUL DEPAN
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ttp
http
h.........................................................
i
HALAMAN SAMPUL DALAM
.........................................................
ii
d/
d/
d/
i
i
i
.id/
.
.
.
c
c
c
c
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j ...........................................................................
j
HALAMAN MOTTO
iii
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
ig
dig
HALAMAN
............................................................
://divi
://di
://dPERNYATAAN
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h
HALAMAN PERSEMBAHAN
............................................................
v
PRASYARAT .GELAR
..................................................
vi
/
/
/
/
.idHALAMAN
c.id
c.id
c id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
HALAMAN PERSETUJUAN
.............................................................
vii ib.une
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
igil
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
:
:
:
HALAMAN
http viii
http
http PENGESAHAN ................................................................
ac
nej.
lib.u
digi
tp://
HALAMAN PENETAPAN PANITIA PENGUJI
..............................
ix
/
/
/
/
.idHALAMAN
UCAPAN TERIMA
x
c.id
c.id
c.id KASIH ..........................................
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.une
.une
.une
b
b
b
i
i
i
HALAMAN RINGKASAN
.................................................................
xii
l
l
l
i
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
HALAMAN DAFTAR ISI
.................................................................. xiv
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
HALAMAN DAFTAR LAMPIRAN
.u
tp
1.2. Rumusan Masalah
............................................................
7
2.1. Hukum Kewarisan Islam
............................................................
7
...................................
nej
7
.....................................
.id/
9
id/
.ac.
2.1.1. Pengertian
nej HukumWaris Islam
u
ilib.
id/
.ac.
u
ilib.
.id/
Orang
Mewaris
2.1.4. Sebab – Sebab.id
/
ac
nej.
ac
nej.
2.1.5. Penghalang
Orang Mewaris ...........................................
ib.u
ib.u
.u
gil
://di
gil
://di
tp Cara MendapatkanWarisan
http Menurut Hukum
ht2.1.6.
tp
Waris Islam
.id/
ac
nej.
u
ilib.
11
d/
d/
2.1.7. Penggolongan
ac.i
ac.iAhli Waris ...............................................
14
nej.
://d
://d
.u
ac.
nej.
.u
ht
igilib
d
/
/
:
tp
.u
16
igilib
17
id/
id/
id/
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
://d
http
http .................................................
http Kewarisan KUHPerdata
2.2. Hukum
tp
.id/
ac
nej.
://d
.....................................................................
nej.
ac
nej.
10 ib.u
igil
http
.u
.u
2.1.8. iAsas
gilib – Asas Hukum Waris Islam
igilib...................................
.u
igilib
d
/
/
:
tp
.id/
g
2.1.2.
– Rukun Hukum Waris
/digIslam ............................tp://di8g
/diRukun
/
/
:
:
p
p
t
t
ht
ht
ht
2.1.3. Syarat – Syarat mewaris ...............................................
8
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
4
BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA
id/
.ac.
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
.......................................................................
/
Tujuan Penulisan ...........................................................................
4
id1.3.
.id/
.id/
.id/
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
ej
.une
.une .........................................................................
1.4. Metode Penelitian
4 ilib.un
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
g
://di
://di
://di
p
p
p
t
t
t
t
t
t
h
h
h
nej
digi
tp://
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
xvi
d/
ac.i
.
j.ac
j.
j. ......................................................................
e
e
e
BAB 1 PENDAHULUAN
1
n
n
n
u
u
u
.
.
.
gilib
gilib
gilib
i
i
i
d
d
d
/
/
/
/
/
/
1.1. Latar
: 1
:
: Belakang .............................................................................
http
http
http
nej.
gilib
i
d
/
/
:
...................................................
d/
ac.i
d/
ac.i
xiv
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
ac.
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
2.2.3. Syarat – Syarat Mewaris ................................................
19
/
2.2.4. Tidak Patut cMenerima
Waris ........................................
.id/
c.id
20
a
nej.
a
nej.
dig
tp://
dig
tp://
dig
tp://
ht
ht Perdata ..............................
ht2.2.6. Asas – Asas Hukum Waris
2.3. Anak
/
c.id
j.a
une
ilib.
dig
id/
ac.
nej.
21 ilib.u
23
u
u
2.2.5. Cara
ilib.KUHPerdata .........
ilib. Mendapat Warisan Menurut
u
ilib.
ac
nej.
/
/
/
c.id
c.id
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
2.2.1. Pengertian
17
ne
.une
.u................................
.une Hukum Waris Perdata
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
g
g
g
2.2.2.
://d18i
://di Perdata .......................
://diUnsur – Unsur Hukum tWaris
p
p
p
t
t
t
t
t
h
h
h
id/
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
tp://
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
..............................................................................................
23
/
/
/
c.id
c.id
c.id .............................................................
2.3.1. Pengertian
Anak
23
a
a
a
.
.
.
j
j
j
une
.une
.une
b
b
i
i
l
l
i
i
ilib. – Macam Anak ...................................................
2.3.2.diMacam
25
g
g
g
://di
://di
://
http
http
http
BAB 3 PEMBAHASAN
.......................................................................
27
Kedudukan Hukum Anak
/
/ Tiri Sebagai Ahli Waris .id/
/
.id3.1.
c.id
c
c.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e Islam dan KUHPerdata
Dalam Hukum
Waris
.une .......................... 27 ilib.une
.un
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
/dig
://di
://di
3.2. Cara
ttp:/ Warisan
http
http Anak Tiri Mendapatkan hHarta
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
Menurut Hukum Waris Islam dan KUHPerdata ........................
42
/
/
/
/
c.id
c.id
c.id
c.idBAB 4 PENUTUP ..................................................................................
a
a
a
a
52
.
.
.
.
j
j
j
j
.une
.une
.une
.une
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
g
g
g
4.1. Kesimpulan
................................................................................
dig
://d52i
://di
://di
p
p
p
t
t
t
tp://
t
t
t
h
h
h
4.2. Saran
........................................................................................... 52
/
BACAAN
idDAFTAR
.id/
c
a
.
j
.une
LAMPIRAN – LAMPIRAN
b
i
l
i
g
://di
p
t
t
h
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
id/
id/
ac.
nej.
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
.u
http
id/
.u
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
igilib
d
/
/
:
tp
http
.u
.u
tp
gilib
i
d
/
/
:
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
.id/
.u
.id/
ac
nej.
http
.id/
gilib
i
d
/
/
:
h
gilib
i
d
/
/
:
http
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
.id/
.u
tp
ac
nej.
lib.u
lib.u
i
/dig
/
:
p
t
t
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
ac
nej.
.id/
.u
u
ht
h
.id/
ac
nej.
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
ac
nej.
h
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
dig
tp://
lib.u
lib.u
digi
tp://
ac.
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
id/
id/
ac.
nej.
xv
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
http
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
/
/
c.id
c.id
a
a
.
.
j
j
.une
.une DAFTAR LAMPIRAN
b
b
i
i
l
l
i
i
g
g
://di
://di
p
p
t
t
t
t
No. hJudul
h
.id/
.id/
ac
nej.
.u
gilib
i
d
/
/
:
tp
d/
ac.i
u
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
.u
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
digi
tp://
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
digi
tp://
id/
u
ht
.id/
ac
nej.
http
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
.u
gilib
i
d
/
/
:
id/
id/
nej.
ilib.
dig
tp://
1. Kompilasi Hukum Islam (KHI)
ac
nej.
xvi
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
u
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
u
ilib.
i
/dig
/
:
p
t
t
gilib
i
d
/
/
:
gilib
i
d
/
/
:
ac.
nej.
.u
.u
igilib
d
/
/
:
tp
ht
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
id/
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
igilib
d
/
/
:
tp
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
digi
tp://
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
ac.
nej.
u
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
gilib
i
d
/
/
:
ac
nej.
.u
.u
ac
nej.
.id/
.id/
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
tp
lib.u
h
.id/
.u
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
h
.id/
ac
nej.
.id/
ac
nej.
lib.u
lib.u
h
u
ilib.
dig
tp://
.id/
ac
nej.
i
/dig
/
:
p
t
t
ac.
nej.
ht
.id/
lib.u
gilib
i
d
/
/
:
u
ht
.id/
digi
tp://
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ht
id/
id/
ac.
nej.
ilib.
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
id/
ac.
nej.
ac
nej.
.u
.u
http
id/
dig
tp://
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
tp
.id/
.id/
ac
nej.
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.u
http
.id/
.id/
ac
nej.
ac
nej.
gilib
i
d
/
/
:
http
http
tp
ac
nej.
.u
.u
.u
gilib
i
d
/
/
:
.id/
.id/
.id/
.id/
ac
nej.
xvii
ht
u
ilib.
dig
tp://
ac.
nej.
u
ilib.
ht
dig
tp://
ac.
nej.