ANALISIS MANFAAT PEMBERIAN KORTIKOSTEROID PADA PASIEN DHF DI SMF PENYAKIT DALAM RSUD DR. SOEBANDI JEMBER
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
d
ili
/dig
:/
http
d
ej.
b.un
ili
/dig
:/
http
d
ili
/dig
:/
http
ej.
b.un
d
ej.
b.un
ili
/dig
:/
http
d
ac.i
ac.i
ac.i
ac.i
ac.i
ej.
b.un
ej.
b.un
gili
://di
http
:
http
ANALISIS MANFAAT PEMBERIAN KORTIKOSTEROID
PADA PASIEN DHF DI SMF PENYAKIT DALAM
RSUD DR. SOEBANDI JEMBER
SKRIPSI
Oleh
Ferry Rusdiansaputra
NIM 052010101050
d
gili
://di
http
d
ac.i
ac.i
ej.
b.un
gili
://di
http
ej.
b.un
d
d
ej.
b.un
FAKULTAS
KEDOKTERANigili
igili
/d
/d
ttp:/
ttp:/
h
hUNIVERSITAS
JEMBER
d
ac.i
ac.i
ac.i
ej.
b.un
gili
://di
http
ej.
b.un
:
http
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
2009
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
ac
://d
http
ac
://d
b.u
igili
http
ac
b.u
igili
b.u
igili
://d
://d
http
ac
nej.
nej.
nej.
nej.
b.u
igili
http
://d
http
RINGKASAN
Analisis Manfaat Pemberian Kortikosteroid pada Pasien DHF di SMF Penyakit
Dalam RSUD dr. Soebandi Jember: Ferry Rusdiansaputra, 052010101050; 2009;
85 halaman; Fakultas Kedokteran Universitas Jember.
LATAR BELAKANG PENELITIAN. Manfaat kortikosteroid sebagai terapi
imunologis pada pasien DHF masih merupakan kontroversi. Menurut Stephen (2006);
dan Chang (2007), pasien DHF memberikan respon positif terhadap pemberian
kortikosteroid. Namun, menurut Sunit (2007); dan Posma (2008), pemberian
kortikosteroid pada DHF tidak memiliki manfaat, bahkan dapat membahayakan.
TUJUAN PENELITIAN. Tujuan umum dari penelitian ini adalah untuk mengetahui
manfaat pemberian kortikosteroid pada pasien DHF di SMF Penyakit Dalam RSUD
dr. Soebandi Jember periode 1 Agustus 2007-31 Juli 2008.
METODE PENELITIAN. Penelitian ini dilaksanakan di SMF Penyakit Dalam
RSUD dr Soebandi Jember pada bulan Januari 2009. Data yang diteliti adalah data
sekunder dari rekam medis pasien DHF di SMF Penyakit Dalam RSUD dr Soebandi
Jember periode 1 Agustus 2007-31 Juli 2008 yang memenuhi kriteria inklusi dan
eksklusi. Kriteria inklusi: 1) Pasien terdiagnosis DHF menurut WHO 1997
(Memenuhi dua kriteria klinis dan kriteria laboratorium untuk DHF), 2) Pasien yang
dirawat inap di SMF Penyakit Dalam RSUD dr. Soebandi Jember periode 1 Agustus
2007-31 Juli 2008, 3) Usia > 12 tahun. Kriteria Eksklusi: 1) Pasien pulang sebelum
hari ke-7 demam, 2) Data laboraturium tidak diperiksa setiap hari. Pengambilan
sampel menggunakan metode totally sampling. Data yang diperoleh kemudian
dikelompokkan, dianalisis menggunakan independent t-test, disajikan dalam bentuk
tabel, grafik, dan dideskripsikan dalam bentuk narasi.
viii
ac
nej.
b.u
igili
:
http
j.
lib.
digi
http
j.
lib.
digi
lib.
digi
http
j.
une
lib.
digi
://d
://
://
://
http
j.
une
une
://
://
http
j.
une
une
lib.
digi
http
http
HASIL PENELITIAN. Dari penelitian ini didapatkan 243 sampel yang terdiri dari
142 sampel yang memenuhi kriteria inklusi dan 101 sampel yang memenuhi kriteria
eksklusi. Sampel yang diteliti adalah sampel yang memenuhi kriteria inklusi, yang
terdiri dari 90 pasien pada kelompok kortikosteroid dan 52 pasien pada kelompok
non-kortikosteroid. Tidak terdapat perbedaan yang bermakna antara kelompok
kortikosteroid dengan kelompok non-kortikosteroid pada variabel lama perawatan,
derajat penyakit, manifestasi perdarahan, syok, periode bebas demam, trombosit hari
ke-6, trombosit hari ke-7, trombosit hari ke-8, selisih trombosit hari ke-8 dengan
kadar trombosit terendah, waktu di mana kadar trombosit mencapai >100.000
sel/mm3, hematokrit hari ke-5, hematokrit hari ke-7, hemoglobin hari ke-5,
hemoglobin hari ke-7, leukosit hari ke-5, leukosit hari ke-7, kebutuhan transfusi
darah, serta mual muntah. Terdapat perbedaan yang bermakna antara kelompok
kortikosteroid dengan kelompok non-kortikosteroid pada variabel kadar trombosit
id
.ac.
j
une
ilib.
lib
lib
lib
lib
digi
digi
digi
digi
/dig
:/
http
c.id
c.id
c.id
c.id
j.a
j.a
j.a
j.a
hari ke-4 dan
.une
.uneke-4 pada kelompok
.uneKadar trombosit hari
.unetrombosit hari ke-5.
://d
3
://
://
://
://
)
kortikosteroid
lebih rendah
± 46.450,02httpsel/mm
http
http secara bermakna (68.415,38
http
http
daripada kadar trombosit hari ke-4 pada kelompok non-kortikosteroid (103.961,50 ±
64.920,55 sel/mm3). Kadar trombosit hari ke-5 pada kelompok kortikosteroid lebih
rendah secara bermakna (50.106,67 ± 39.622,13 sel/mm3) daripada kadar trombosit
hari ke-5 pada kelompok non-kortikosteroid (76.096,15 ± 53.553,80 sel/mm3). Tidak
terdapat perbedaan yang bermakna antara jenis kelamin laki-laki dan perempuan pada
variabel derajat penyakit.
KESIMPULAN. Terdapat perbedaan yang bermakna antara kelompok kortikosteroid
dengan kelompok non-kortikosteroid pada variabel kadar trombosit hari ke-4 dan
trombosit hari ke-5. Kadar trombosit hari ke-4 pada kelompok kortikosteroid lebih
rendah secara bermakna (68.415,38 ± 46.450,02 sel/mm3) daripada kadar trombosit
hari ke-4 pada kelompok non-kortikosteroid (103.961,50 ± 64.920,55 sel/mm3).
Kadar trombosit hari ke-5 pada kelompok kortikosteroid lebih rendah secara
bermakna (50.106,67 ± 39.622,13 sel/mm3) daripada kadar trombosit hari ke-5 pada
id
.ac.
g
://di
http
g
://di
http
une
ilib.
.id
g
://di
http
une
ilib.
.id
g
://di
http
une
ilib.
.id
j.ac
j.ac
j.ac
j
j
une
ilib.
ix
id
.ac.
g
://di
http
une
ilib.
:
http
ac
://d
http
ac
b.u
igili
b.u
igili
http
kelompok non-kortikosteroid
ac
nej.
b.u
igili
://d
://d
://d
http
ac
nej.
nej.
nej.
b.u
igili
http
(76.096,15
± 53.553,80
ac
nej.
b.u
igili
://d
http
:
http
sel/mm3). Pemberian
kortikosteroid pada pasien DHF tidak lebih efektif daripada tanpa pemberian
kortikosteroid
dalam
memperbaiki
manifestasi
klinik,
hasil
pemeriksaan
laboratorium, lama perawatan, kebutuhan transfusi darah, serta kejadian mualmuntah.
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
x
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
://d
htthpttp:
.id
.id
.id
.id
.id
ii
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id......................................................................................
j.eajc.ac.id HALAMAN JUDUL
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
b.u un
b.u un
b.u.un
b.u un
ilgibil.ib.un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igd....................................................................
igdiilgi ilibPERSEMBAHAN
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
i
/
/
/
/
/
HALAMAN
iii
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
DAFTAR ISI
HALAMAN SAMPUL................................................................................... i
HALAMAN MOTTO .................................................................................... iv
.id
.id
.id
.id
.id
v
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id HALAMAN PERNYATAAN........................................................................
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilibPEMBIMBINGAN...................................................................
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
HALAMAN
vi
p
p
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:
://d
htthpttp:
HALAMAN PENGESAHAN........................................................................ vii
.id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
j.eajc.ac.id
viii
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
e.................................................................................................
enj.eaj.ac. RINGKASAN
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
n
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib ib.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigil......................................................................................................
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
p
p
p
p
p
PRAKATA
xi
t
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
://d
htthpttp:
DAFTAR ISI................................................................................................... xiii
c.id id
c.id id
c.id id
c.icd.id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.a..........................................................................................
enj.eaj.ac. DAFTAR TABEL
xvi
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
gilibilib.u
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digGAMBAR......................................................................................
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
DAFTAR
xvii
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
h htt
://d
htthpttp:
DAFTAR LAMPIRAN .................................................................................. xix
.id
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id BAB 1. PENDAHULUAN
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
.............................................................................
1
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
pttp:/
htthLatar
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/1.1............................................................................................
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
Belakang...................................................................................... 1
.id
j.ac c.id
.id
j.ac c.id
://d
htthpttp:
.id
j.ac c.id
.id
j.ac c.id
1.2............................................................................................
Rumusa
une ej.a
une ej.a
une ej.a
une ej.a
ilib. .un
ilib. .un
ilib. .un
ilib. .un
g lib
g lib
g lib
ig ilib
://di digi
://di digi
://di digi
pt:t/p/d://dig
htth2
htthpttp://
htthpttp://
htthpttp:// n Masalah....................................................................................
://d
htthpttp:
1.3............................................................................................
Tujuan
d
d
d
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
c.i id
c.i id
c.i id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
....................................................................................
2
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilibPenelitian
b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
hthTujuan
hthttp
hthttp
hthttp
ttp
1.3.1 ............................................................................
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
Tujuan
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u 1.3.2 ............................................................................
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h h2tt
h htt
h htt .....................................................................
h htt
Khusus
://d
htthpttp:
Umum ...................................................................... 2
://d
htthpttp:
1.4............................................................................................
Manfaat
.id d
.id d
.id d
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.i
j.eajc.ac.i
j.eajc.ac.i
e
e
e
e
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.iub.un
....................................................................................
3 igilibil.iub.un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilPenelitian
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://d dig
:
:
:
/
/
/
htthpttp://
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
xiii
://d
htthpttp:
://d
htthpttp:
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id Pasien .......................................................................
3
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u 1.4.2 ............................................................................
Bagi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
.id
.id
ca.icd.id............................................................................
1.4.3
Bagi
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.ea
e
e
e
e
.
j
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
Ilmu
Pengetahuan
....................................................
4
:
:
:
:
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
1.4.1 ............................................................................ Bagi
Rumah Sakit............................................................. 4
BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA.................................................................... 5
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
id
u
lib. .un
d/i/gdiigilib 2.1.1
/
/
:
p
htthttp:
2.1.2
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
Imunopatogenesis .................................................... 9
c.id id
c.id id
c.icd.id
c.id.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.a...................................................
enj.ea
2.1.6
Manifestasi.uKlinik
17
j.ac
n
n
n
n
u
u
u
.
.
.
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi Penunjang ...........................................
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
t
t
t
t
2.1.7
Pemeriksaan
20
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
2.1.8
://d
htthpttp:
Epidemiologi............................................................ 5
.icd.id
c.id id
c.id id
c.id.id
j.eajc.aHost
2.1.3
Virus, Vektor,
dan
...........................................
8
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
en
enj.ea
j.ac
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
b u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
igdiilgi ilib.
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/Resiko...........................................................
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
:
:
:
:
/
p
p
p
p
2.1.4
Faktor
9
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
2.1.5
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
id
id
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
u
u
lib. .un
lib. .un
ilgibil.ib.un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gd....................................................................
/
/
/
i
/
/
/
:
:
:
Definisi
5
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
ac. .id
ac. c.id
ac. .id
2.1 Dengue
5
nej.ej.ac
nej.ej.a....................................................
nej.ej.acHaemorrhagic Fever
://d
htthpttp:
Diagnosis ................................................................. 22
.id
.id
.id
ca.icd.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.ea
e
e
e
e
.
j
n
n
n
n
2.1.9
Derajat
Penyakit.......................................................
24
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
/
/
/
/
pttp:/
2.1.10 Diagnosis
htth25
htthpttp:/
htthpttp:/ Banding...................................................
htthpttp:/
://d
htthpttp:
2.1.11 Terapi ....................................................................... 25
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
2.1.12
Kriteria
Pemulangan
Pasien.....................................
26
u
u
u
u
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
htth26
htthttp:
htthttp:
htthttp:
2.1.13 Komplikasi...............................................................
ttp:
://d
htthpttp:
2.2 Kortikosteroid
............................................................................
26
d
d
d
c.id id
c.i id
c.i id
c.i id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
2.2.1
Glukokortikoid.........................................................
28
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
hth32
hthttp
hthttp
hthttp
ttp
2.2.2 Mineralokortikoid
....................................................
://d
htthpttp:
2.3 Terapi iSteroid
pada DHF..........................................................
32
.id
.id
.d
.id
c.id id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
n
n
n
n
2.4
Konseptual
38 igiliblib.u
ib.u
ib.u
giliblib.u
giliblPenelitian..............................................
giliblKerangka
giliblib.u
i
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
pt:t/p/d://dig
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h htt
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
BAB 3. METODE PENELITIAN................................................................. 39
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
3.1 Jenis Penelitian...........................................................................
39
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
.ub.un dan Waktu Penelitian....................................................
b.u un
b.u un
39 igilibil.iub.un
i
giilgibilLokasi
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
i3.2
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://d dig
:
:
:
d
/
/
/
htthpttp://
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
xiv
://d
htthpttp:
://d
htthpttp:
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
c.id id
c.id id
c.id idWaktu Penelitian.........................................................
3.2.2
39
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
ib.u
giliblib.u
giliblib.u
gilibilib.u
giilgibilPopulasi
dan Sampel
39
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digPenelitian................................................
:/p/d:/i/3.3
d
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
.id
ca.icd.id
ca.icd.idSampel Penelitianj.a.......................................................
3.3.2
39
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.ea
e
e
e
e
.
.
j
j
n
n
n
n
e
.u n
b.u un
b.u un
bl.iub.un
giilgibilib.u
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi Sampel....................................................
i3.4
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
Metode
Pengambilan
40
:
:
:
:
d
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
3.2.1 Lokasi Penelitian ........................................................ 39
3.3.1 Populasi Penelitian...................................................... 39
3.5 Variabel Penelitian..................................................................... 40
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
id
id
id
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
u
u
u
. n
lib. .un
lib. .un
lib. .un
giilgibilib.u
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/3.7
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
d
Prosedur
Penelitian....................................................................
44
p
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:
ac. .id
ac. .id
ac. .id
3.6 Definisi
40
nej.ej.ac
nej.ej.ac
nej.ej.acOperasional...................................................................
://d
htthpttp:
3.8 Sumber Data............................................................................... 44
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
3.9 Pengolahan
Data ........................................................................
44
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
b u
b u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/......................................................................
/d:HASIL
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
/
p
p
p
p
p
/
BAB
4.
PENELITIAN
45
t
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
://d
htthpttp:
4.1 Hasil............................................................................................. 45
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
c.id id
c.id.id
c.id.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.acPenelitian
enj.ea
4.1.1
.................................
45
j.ac Karakteristik .Sampel
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
giliblib.u
giliblib.u
giilgibilib.u
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/dLama
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
t
t
t
t
4.1.2
Perbedaan
Perawatan,
Manifestasi
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
.id
.id.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.acDarah,
j.eajc.ac.idKebutuhan Transfusi
e
e
e
e
n
n
n
n
dan
Kejadian
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
/
/
/
/
pttp:/
Mual-Muntah
pada Kedua Kelompok
........................
htth54
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
Klinik, Hasil Pemeriksaan Laboratorium,
://d
htthpttp:
4.2 Pembahasan................................................................................ 68
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
4.2.1
Karakteristik
Sampel
Penelitian
.................................
68
u
u
u
u
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
:
htthttp:
htthttp: Lama Perawatan,httManifestasi
htthttp:
4.2.2 Perbedaan
http
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
KebutuhanilTransfusi
Darah, dan Kejadian
ib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
hth71
hthttp
hthttp
hthttp
ttp
Mual-Muntah
pada Kedua Kelompok
........................
://d
htthpttp:
4.3 Keterbatasan
Penelitian ............................................................
78
.id
.id
.id
.id
c.id id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
n
n
n
n
BAB 5. KESIMPULAN
DAN SARAN
79 igiliblib.u
giliblib.u
giliblib.u .........................................................
giliblib.u
giliblib.u
i
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
pt:t/p/d://dig
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h h79
h htt
h htt
h htt 5.1 Kesimpulan.................................................................................
h htt
://d
htthpttp:
5.2 Saran ...........................................................................................
80
.id
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
ibil.iub.un
DAFTAR
.....................................................................................
81 igilibil.iub.un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgPUSTAKA
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://d dig
:
:
:
:
/
/
/
/
htthpttp://
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
://d
htthpttp:
Klinik, Hasil Pemeriksaan Laboratorium,
xv
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
://d
htthpttp:
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
c.id id
c.id id
1. .............................................................................................
Keteran ej.ajc.a.icd.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n e
n
n
n
u
u
u
.
.
.
libil.iub.un
libilib.u
libilib.u
libilib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
/d ig
/d ig
/d ig
/d ig gan Persetujuan
Etik
ttp:/ ://d
ttp:/ ://d
ttp:/ ://d
ttp:/ ://d
://d
htthpttp:
LAMPIRAN
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
h http
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
d
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
n
n
n
e
.u n
b.u un
b.u un
b.u un
giilgibilib.u
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
i3.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
.............................................................................................
Lembar
:
:
:
:
d
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
h http
h http
h http
2. ............................................................................................. Ijin
ac.i .id
Penelitian
nej. j.ac
://d
htthpttp:
Pengumpul Data
u
ilgibil.ib.un
g
i
d
/
i
:/ d
htthpttp://
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
id
u
u
ilgibil.ib.un
ilgibil.ib.un
g
g
i
i
d
d
/
/
i
i
:/ d
:/ d
htthpttp://
htthpttp:// Perhitungan Statistik
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
id
id
ac. .id
ac. .id
ac. .id
4. .............................................................................................
Hasil
nej.ej.ac
nej.ej.ac
nej.ej.ac
xvi
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
d
ili
/dig
:/
http
d
ej.
b.un
ili
/dig
:/
http
d
ili
/dig
:/
http
ej.
b.un
d
ej.
b.un
ili
/dig
:/
http
d
ac.i
ac.i
ac.i
ac.i
ac.i
ej.
b.un
ej.
b.un
gili
://di
http
:
http
ANALISIS MANFAAT PEMBERIAN KORTIKOSTEROID
PADA PASIEN DHF DI SMF PENYAKIT DALAM
RSUD DR. SOEBANDI JEMBER
SKRIPSI
Oleh
Ferry Rusdiansaputra
NIM 052010101050
d
gili
://di
http
d
ac.i
ac.i
ej.
b.un
gili
://di
http
ej.
b.un
d
d
ej.
b.un
FAKULTAS
KEDOKTERANigili
igili
/d
/d
ttp:/
ttp:/
h
hUNIVERSITAS
JEMBER
d
ac.i
ac.i
ac.i
ej.
b.un
gili
://di
http
ej.
b.un
:
http
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
2009
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
ac
://d
http
ac
://d
b.u
igili
http
ac
b.u
igili
b.u
igili
://d
://d
http
ac
nej.
nej.
nej.
nej.
b.u
igili
http
://d
http
RINGKASAN
Analisis Manfaat Pemberian Kortikosteroid pada Pasien DHF di SMF Penyakit
Dalam RSUD dr. Soebandi Jember: Ferry Rusdiansaputra, 052010101050; 2009;
85 halaman; Fakultas Kedokteran Universitas Jember.
LATAR BELAKANG PENELITIAN. Manfaat kortikosteroid sebagai terapi
imunologis pada pasien DHF masih merupakan kontroversi. Menurut Stephen (2006);
dan Chang (2007), pasien DHF memberikan respon positif terhadap pemberian
kortikosteroid. Namun, menurut Sunit (2007); dan Posma (2008), pemberian
kortikosteroid pada DHF tidak memiliki manfaat, bahkan dapat membahayakan.
TUJUAN PENELITIAN. Tujuan umum dari penelitian ini adalah untuk mengetahui
manfaat pemberian kortikosteroid pada pasien DHF di SMF Penyakit Dalam RSUD
dr. Soebandi Jember periode 1 Agustus 2007-31 Juli 2008.
METODE PENELITIAN. Penelitian ini dilaksanakan di SMF Penyakit Dalam
RSUD dr Soebandi Jember pada bulan Januari 2009. Data yang diteliti adalah data
sekunder dari rekam medis pasien DHF di SMF Penyakit Dalam RSUD dr Soebandi
Jember periode 1 Agustus 2007-31 Juli 2008 yang memenuhi kriteria inklusi dan
eksklusi. Kriteria inklusi: 1) Pasien terdiagnosis DHF menurut WHO 1997
(Memenuhi dua kriteria klinis dan kriteria laboratorium untuk DHF), 2) Pasien yang
dirawat inap di SMF Penyakit Dalam RSUD dr. Soebandi Jember periode 1 Agustus
2007-31 Juli 2008, 3) Usia > 12 tahun. Kriteria Eksklusi: 1) Pasien pulang sebelum
hari ke-7 demam, 2) Data laboraturium tidak diperiksa setiap hari. Pengambilan
sampel menggunakan metode totally sampling. Data yang diperoleh kemudian
dikelompokkan, dianalisis menggunakan independent t-test, disajikan dalam bentuk
tabel, grafik, dan dideskripsikan dalam bentuk narasi.
viii
ac
nej.
b.u
igili
:
http
j.
lib.
digi
http
j.
lib.
digi
lib.
digi
http
j.
une
lib.
digi
://d
://
://
://
http
j.
une
une
://
://
http
j.
une
une
lib.
digi
http
http
HASIL PENELITIAN. Dari penelitian ini didapatkan 243 sampel yang terdiri dari
142 sampel yang memenuhi kriteria inklusi dan 101 sampel yang memenuhi kriteria
eksklusi. Sampel yang diteliti adalah sampel yang memenuhi kriteria inklusi, yang
terdiri dari 90 pasien pada kelompok kortikosteroid dan 52 pasien pada kelompok
non-kortikosteroid. Tidak terdapat perbedaan yang bermakna antara kelompok
kortikosteroid dengan kelompok non-kortikosteroid pada variabel lama perawatan,
derajat penyakit, manifestasi perdarahan, syok, periode bebas demam, trombosit hari
ke-6, trombosit hari ke-7, trombosit hari ke-8, selisih trombosit hari ke-8 dengan
kadar trombosit terendah, waktu di mana kadar trombosit mencapai >100.000
sel/mm3, hematokrit hari ke-5, hematokrit hari ke-7, hemoglobin hari ke-5,
hemoglobin hari ke-7, leukosit hari ke-5, leukosit hari ke-7, kebutuhan transfusi
darah, serta mual muntah. Terdapat perbedaan yang bermakna antara kelompok
kortikosteroid dengan kelompok non-kortikosteroid pada variabel kadar trombosit
id
.ac.
j
une
ilib.
lib
lib
lib
lib
digi
digi
digi
digi
/dig
:/
http
c.id
c.id
c.id
c.id
j.a
j.a
j.a
j.a
hari ke-4 dan
.une
.uneke-4 pada kelompok
.uneKadar trombosit hari
.unetrombosit hari ke-5.
://d
3
://
://
://
://
)
kortikosteroid
lebih rendah
± 46.450,02httpsel/mm
http
http secara bermakna (68.415,38
http
http
daripada kadar trombosit hari ke-4 pada kelompok non-kortikosteroid (103.961,50 ±
64.920,55 sel/mm3). Kadar trombosit hari ke-5 pada kelompok kortikosteroid lebih
rendah secara bermakna (50.106,67 ± 39.622,13 sel/mm3) daripada kadar trombosit
hari ke-5 pada kelompok non-kortikosteroid (76.096,15 ± 53.553,80 sel/mm3). Tidak
terdapat perbedaan yang bermakna antara jenis kelamin laki-laki dan perempuan pada
variabel derajat penyakit.
KESIMPULAN. Terdapat perbedaan yang bermakna antara kelompok kortikosteroid
dengan kelompok non-kortikosteroid pada variabel kadar trombosit hari ke-4 dan
trombosit hari ke-5. Kadar trombosit hari ke-4 pada kelompok kortikosteroid lebih
rendah secara bermakna (68.415,38 ± 46.450,02 sel/mm3) daripada kadar trombosit
hari ke-4 pada kelompok non-kortikosteroid (103.961,50 ± 64.920,55 sel/mm3).
Kadar trombosit hari ke-5 pada kelompok kortikosteroid lebih rendah secara
bermakna (50.106,67 ± 39.622,13 sel/mm3) daripada kadar trombosit hari ke-5 pada
id
.ac.
g
://di
http
g
://di
http
une
ilib.
.id
g
://di
http
une
ilib.
.id
g
://di
http
une
ilib.
.id
j.ac
j.ac
j.ac
j
j
une
ilib.
ix
id
.ac.
g
://di
http
une
ilib.
:
http
ac
://d
http
ac
b.u
igili
b.u
igili
http
kelompok non-kortikosteroid
ac
nej.
b.u
igili
://d
://d
://d
http
ac
nej.
nej.
nej.
b.u
igili
http
(76.096,15
± 53.553,80
ac
nej.
b.u
igili
://d
http
:
http
sel/mm3). Pemberian
kortikosteroid pada pasien DHF tidak lebih efektif daripada tanpa pemberian
kortikosteroid
dalam
memperbaiki
manifestasi
klinik,
hasil
pemeriksaan
laboratorium, lama perawatan, kebutuhan transfusi darah, serta kejadian mualmuntah.
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
x
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
://d
htthpttp:
.id
.id
.id
.id
.id
ii
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id......................................................................................
j.eajc.ac.id HALAMAN JUDUL
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
b.u un
b.u un
b.u.un
b.u un
ilgibil.ib.un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igd....................................................................
igdiilgi ilibPERSEMBAHAN
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
i
/
/
/
/
/
HALAMAN
iii
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
DAFTAR ISI
HALAMAN SAMPUL................................................................................... i
HALAMAN MOTTO .................................................................................... iv
.id
.id
.id
.id
.id
v
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id HALAMAN PERNYATAAN........................................................................
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilibPEMBIMBINGAN...................................................................
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
HALAMAN
vi
p
p
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:
://d
htthpttp:
HALAMAN PENGESAHAN........................................................................ vii
.id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
j.eajc.ac.id
viii
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
e.................................................................................................
enj.eaj.ac. RINGKASAN
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
n
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib ib.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigil......................................................................................................
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
p
p
p
p
p
PRAKATA
xi
t
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
://d
htthpttp:
DAFTAR ISI................................................................................................... xiii
c.id id
c.id id
c.id id
c.icd.id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.a..........................................................................................
enj.eaj.ac. DAFTAR TABEL
xvi
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
gilibilib.u
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digGAMBAR......................................................................................
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
p
t
t
t
t
t
DAFTAR
xvii
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
h htt
://d
htthpttp:
DAFTAR LAMPIRAN .................................................................................. xix
.id
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id BAB 1. PENDAHULUAN
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
.............................................................................
1
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
/
/
/
/
pttp:/
htthLatar
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/1.1............................................................................................
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
Belakang...................................................................................... 1
.id
j.ac c.id
.id
j.ac c.id
://d
htthpttp:
.id
j.ac c.id
.id
j.ac c.id
1.2............................................................................................
Rumusa
une ej.a
une ej.a
une ej.a
une ej.a
ilib. .un
ilib. .un
ilib. .un
ilib. .un
g lib
g lib
g lib
ig ilib
://di digi
://di digi
://di digi
pt:t/p/d://dig
htth2
htthpttp://
htthpttp://
htthpttp:// n Masalah....................................................................................
://d
htthpttp:
1.3............................................................................................
Tujuan
d
d
d
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
c.i id
c.i id
c.i id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
....................................................................................
2
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilibPenelitian
b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
hthTujuan
hthttp
hthttp
hthttp
ttp
1.3.1 ............................................................................
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
Tujuan
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u 1.3.2 ............................................................................
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h h2tt
h htt
h htt .....................................................................
h htt
Khusus
://d
htthpttp:
Umum ...................................................................... 2
://d
htthpttp:
1.4............................................................................................
Manfaat
.id d
.id d
.id d
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.i
j.eajc.ac.i
j.eajc.ac.i
e
e
e
e
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.iub.un
....................................................................................
3 igilibil.iub.un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilPenelitian
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://d dig
:
:
:
/
/
/
htthpttp://
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
xiii
://d
htthpttp:
://d
htthpttp:
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id Pasien .......................................................................
3
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u 1.4.2 ............................................................................
Bagi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
.id
.id
ca.icd.id............................................................................
1.4.3
Bagi
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.ea
e
e
e
e
.
j
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
Ilmu
Pengetahuan
....................................................
4
:
:
:
:
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
1.4.1 ............................................................................ Bagi
Rumah Sakit............................................................. 4
BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA.................................................................... 5
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
id
u
lib. .un
d/i/gdiigilib 2.1.1
/
/
:
p
htthttp:
2.1.2
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
Imunopatogenesis .................................................... 9
c.id id
c.id id
c.icd.id
c.id.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.a...................................................
enj.ea
2.1.6
Manifestasi.uKlinik
17
j.ac
n
n
n
n
u
u
u
.
.
.
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi Penunjang ...........................................
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
t
t
t
t
2.1.7
Pemeriksaan
20
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
2.1.8
://d
htthpttp:
Epidemiologi............................................................ 5
.icd.id
c.id id
c.id id
c.id.id
j.eajc.aHost
2.1.3
Virus, Vektor,
dan
...........................................
8
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
en
enj.ea
j.ac
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
b u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
igdiilgi ilib.
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/Resiko...........................................................
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
:
:
:
:
/
p
p
p
p
2.1.4
Faktor
9
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
2.1.5
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
id
id
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
u
u
lib. .un
lib. .un
ilgibil.ib.un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gd....................................................................
/
/
/
i
/
/
/
:
:
:
Definisi
5
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
ac. .id
ac. c.id
ac. .id
2.1 Dengue
5
nej.ej.ac
nej.ej.a....................................................
nej.ej.acHaemorrhagic Fever
://d
htthpttp:
Diagnosis ................................................................. 22
.id
.id
.id
ca.icd.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.ea
e
e
e
e
.
j
n
n
n
n
2.1.9
Derajat
Penyakit.......................................................
24
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
/
/
/
/
pttp:/
2.1.10 Diagnosis
htth25
htthpttp:/
htthpttp:/ Banding...................................................
htthpttp:/
://d
htthpttp:
2.1.11 Terapi ....................................................................... 25
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
2.1.12
Kriteria
Pemulangan
Pasien.....................................
26
u
u
u
u
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
htth26
htthttp:
htthttp:
htthttp:
2.1.13 Komplikasi...............................................................
ttp:
://d
htthpttp:
2.2 Kortikosteroid
............................................................................
26
d
d
d
c.id id
c.i id
c.i id
c.i id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
2.2.1
Glukokortikoid.........................................................
28
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
hth32
hthttp
hthttp
hthttp
ttp
2.2.2 Mineralokortikoid
....................................................
://d
htthpttp:
2.3 Terapi iSteroid
pada DHF..........................................................
32
.id
.id
.d
.id
c.id id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
n
n
n
n
2.4
Konseptual
38 igiliblib.u
ib.u
ib.u
giliblib.u
giliblPenelitian..............................................
giliblKerangka
giliblib.u
i
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
pt:t/p/d://dig
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
h htt
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
BAB 3. METODE PENELITIAN................................................................. 39
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
3.1 Jenis Penelitian...........................................................................
39
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
.ub.un dan Waktu Penelitian....................................................
b.u un
b.u un
39 igilibil.iub.un
i
giilgibilLokasi
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
i3.2
d
d
d
/
/
/
/
/
/
://d dig
:
:
:
d
/
/
/
htthpttp://
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
xiv
://d
htthpttp:
://d
htthpttp:
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
c.id id
c.id id
c.id idWaktu Penelitian.........................................................
3.2.2
39
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
ib.u
giliblib.u
giliblib.u
gilibilib.u
giilgibilPopulasi
dan Sampel
39
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digPenelitian................................................
:/p/d:/i/3.3
d
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
.id
ca.icd.id
ca.icd.idSampel Penelitianj.a.......................................................
3.3.2
39
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.ea
e
e
e
e
.
.
j
j
n
n
n
n
e
.u n
b.u un
b.u un
bl.iub.un
giilgibilib.u
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi Sampel....................................................
i3.4
i
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
Metode
Pengambilan
40
:
:
:
:
d
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
3.2.1 Lokasi Penelitian ........................................................ 39
3.3.1 Populasi Penelitian...................................................... 39
3.5 Variabel Penelitian..................................................................... 40
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
id
id
id
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
u
u
u
. n
lib. .un
lib. .un
lib. .un
giilgibilib.u
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/3.7
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
d
Prosedur
Penelitian....................................................................
44
p
p
p
p
htthttp:
htthttp:
htthttp:
htthttp:
ac. .id
ac. .id
ac. .id
3.6 Definisi
40
nej.ej.ac
nej.ej.ac
nej.ej.acOperasional...................................................................
://d
htthpttp:
3.8 Sumber Data............................................................................... 44
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
3.9 Pengolahan
Data ........................................................................
44
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
b u
b u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/......................................................................
/d:HASIL
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
/
:
:
:
:
:
/
/
p
p
p
p
p
/
BAB
4.
PENELITIAN
45
t
t
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
hthttp
://d
htthpttp:
4.1 Hasil............................................................................................. 45
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
c.id id
c.id.id
c.id.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.acPenelitian
enj.ea
4.1.1
.................................
45
j.ac Karakteristik .Sampel
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
giliblib.u
giliblib.u
giilgibilib.u
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/dLama
:/p/d:/i/digi
p
p
p
p
t
t
t
t
4.1.2
Perbedaan
Perawatan,
Manifestasi
t
t
t
t
h htt
h htt
h htt
h htt
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
.id
.id.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.acDarah,
j.eajc.ac.idKebutuhan Transfusi
e
e
e
e
n
n
n
n
dan
Kejadian
b.u un
b.u un
b.u un
b.u un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
/
/
/
/
pttp:/
Mual-Muntah
pada Kedua Kelompok
........................
htth54
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
Klinik, Hasil Pemeriksaan Laboratorium,
://d
htthpttp:
4.2 Pembahasan................................................................................ 68
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
n
n
n
n
4.2.1
Karakteristik
Sampel
Penelitian
.................................
68
u
u
u
u
lib. .un
lib. .un
lib. .un
lib. .un
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
d/i/gdiigilib
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
:
htthttp:
htthttp: Lama Perawatan,httManifestasi
htthttp:
4.2.2 Perbedaan
http
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
c.id id
c.id id
c.id id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
KebutuhanilTransfusi
Darah, dan Kejadian
ib b.u
ilib b.u
ilib b.u
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/d:/i/gdigili
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
hth71
hthttp
hthttp
hthttp
ttp
Mual-Muntah
pada Kedua Kelompok
........................
://d
htthpttp:
4.3 Keterbatasan
Penelitian ............................................................
78
.id
.id
.id
.id
c.id id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
enj.eaj.ac.
e
e
e
e
n
n
n
n
n
u
u
u
u
u
.
.
.
.
.
n
n
n
n
BAB 5. KESIMPULAN
DAN SARAN
79 igiliblib.u
giliblib.u
giliblib.u .........................................................
giliblib.u
giliblib.u
i
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
:/p/d:/i/digi
pt:t/p/d://dig
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
h h79
h htt
h htt
h htt 5.1 Kesimpulan.................................................................................
h htt
://d
htthpttp:
5.2 Saran ...........................................................................................
80
.id
.id
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
e
e
n
n
n
n
n
b.u un
b.u un
b.u un
ibil.iub.un
DAFTAR
.....................................................................................
81 igilibil.iub.un
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgPUSTAKA
igdiilgi ilib.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
://d dig
:
:
:
:
/
/
/
/
htthpttp://
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
://d
htthpttp:
Klinik, Hasil Pemeriksaan Laboratorium,
xv
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
://d
htthpttp:
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
j. ac
.ubn.uenej.
b
i
l
i
i
g l
://di digi
htthpttp://
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
c.id id
c.id id
1. .............................................................................................
Keteran ej.ajc.a.icd.id
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
enj.eaj.ac.
n e
n
n
n
u
u
u
.
.
.
libil.iub.un
libilib.u
libilib.u
libilib.u
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
/d ig
/d ig
/d ig
/d ig gan Persetujuan
Etik
ttp:/ ://d
ttp:/ ://d
ttp:/ ://d
ttp:/ ://d
://d
htthpttp:
LAMPIRAN
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
h http
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
d
.id
.id
.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
j.eajc.ac.id
e
e
e
n
n
n
e
.u n
b.u un
b.u un
b.u un
giilgibilib.u
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
igdiilgi ilib.
i3.
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
.............................................................................................
Lembar
:
:
:
:
d
/
/
/
/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
htthpttp:/
h http
h http
h http
2. ............................................................................................. Ijin
ac.i .id
Penelitian
nej. j.ac
://d
htthpttp:
Pengumpul Data
u
ilgibil.ib.un
g
i
d
/
i
:/ d
htthpttp://
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
.id
j.eajc.ac.id
e
n
b.u un
igdiilgi ilib.
d
/
/
:
/
htthpttp:/
://d
htthpttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
://d
htthpttp:
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib ib.u
.id
j.eajc.ac.id
e
n
u
lib. .un
d/i/gdiigilib
/
/
:
p
htthttp:
id
u
u
ilgibil.ib.un
ilgibil.ib.un
g
g
i
i
d
d
/
/
i
i
:/ d
:/ d
htthpttp://
htthpttp:// Perhitungan Statistik
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
ilib b.u
/d:/i/gdigili
/
:
p
t
hthttp
c.id id
enj.eaj.ac.
n
u
.
giliblib.u
:/p/d:/i/digi
p
t
t
h htt
id
id
ac. .id
ac. .id
ac. .id
4. .............................................................................................
Hasil
nej.ej.ac
nej.ej.ac
nej.ej.ac
xvi