Aspek Sosial Politik Novel Kepundan Karya Syafiril Erman dan Pemanfaatannya sebagai Alternatif Materi Pembelajaran Apresiasi Sastra di SMA;

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i

l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u

b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.

.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id

.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.

j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d

aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t

t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/

/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ASPEK SOSIAL POLITIK NOVEL KEPUNDAN
d ERMAN DAN PEMANFAATANNYA
d
KARYA SYAFIRIL
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
SEBAGAI
ALTERNATIF
MATERI
PEMBELAJARAN
ne APRESIASI SASTRA
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
DI
SMA
i
i
ig il
ig il

://d/dig
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
d
Oleh
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Ika Yulia Afrianti
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
NIM
050210402078
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA INDONESIA
d.id
d
did
JURUSAN
BAHASA DAN
aj.ca.ciPENDIDIKAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .SENI
.
.
.
j
j
j
e
e
e
FAKULTAS
e
ne
nPENDIDIKAN
ne KEGURUAN DANiliILMU
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
UNIVERSITAS
idgigil
idgigil
idgJEMBER
igil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2011
t
t
t
h tt
h tt
h tt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

://d/dig
hthtp
ttp:/

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

SKRIPSI

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

liibli.b.un
i
g
i
://d/dig
tp
hthSKRIPSI
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
Diajukan guna
tugas akhir dan memenuhi
ej.
u.n
u.n
nej.
nej. salah satu syarat ilib.bu.n
nmelengkapi
nej.
.
.
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
untuk menyelesaikan
Program Studi Pendidikan
idgi(S1)
idgigiliBahasa dan Sastra Indonesia
idgigili
idgigili
gili
d
/:d
/:Sarjana
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
dan
mencapai
gelar
Pendidikan
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA INDONESIA
d.id
d
did
JURUSAN
BAHASA DAN
aj.ca.ciPENDIDIKAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .SENI
.
.
.
j
j
j
e
e
e
FAKULTAS
e
ne
nPENDIDIKAN
ne KEGURUAN DANiliILMU
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
UNIVERSITAS
idgigil
idgigil
idgJEMBER
igil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
2011
t
t
t
h tt
h tt
h tt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ASPEK SOSIAL POLITIK NOVEL KEPUNDAN
KARYA SYAFIRIL ERMAN DAN PEMANFAATANNYA
d
SEBAGAI ALTERNATIF
MATERI PEMBELAJARAN
ca.cid.id
aj.APRESIASI
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
SASTRA
DI
SMA
un e
un e

liibli.b.un
i
g
i
://d/dig
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
Oleh
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Ika Yulia
Afrianti

NIM 050210402078

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

PERSEMBAHAN

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

Dengan mengucap syukur alhamdulillah kehadirat Allah swt, skripsi ini

ca.cid.id dipersembahkan kepada:j.aca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
ej. sayang, kesabaran, b
nej.
neyang
nkasih
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
1)
ayahanda
Supriyono
senantiasa
memberikan
dan
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
pengorbanan;
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

2) ibunda tercinta Sri Rejeki yang senantiasa memberikan perhatian, semangat,

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id nasihat, serta doa; ej.aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
nbersabar
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
3)
suamiku,
Dodik
Krisdianto,
S.Pd.,
yang
senatiasa
dalam
membina
dan
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
membimbingku.
Terima kasih atas
p
hhttp
hhttp
hhsegala
ttp pengorbanannya;

h

4) KH. Imam Bazzar Jauhari (Pengasuh Yayasan Islam Nahdlatuth Thalabah) yang

ca.cid.id
ca.cid.idlangkah kehidupan;
ca.cid.id dan kesungguhan dalamj.a
ca.cid.id telah mengajarkan keikhlasan
setiap
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
n
nej.
nej. Tahfizdul Qur’an)ilyang
neBurhan
nej.
.bu.n
.bu
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
5)
KH.
Imam
Baghowi
(Pengasuh
Pondok
Pesantren
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
p
telah
di padepokan pesantren,
hthttmemberikan
hthkaweruh
hthttpmengizinkan penulis ngangsu
ttp

h

banyak pengalaman hidup, serta arti kedisiplinan;

d
d
d
hingga
aj.ca.ci .id 6) guru-guruku dari TK
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .idperguruan tinggi;
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.kubanggakan,
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
7)
almamater
yang
Universitas
Jember.
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
ii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

.cid.id
yang beriman di antara
id dan orang-orang j.aca.cid.id
ca.cid.id “Allah akan meninggikan
caorang-orang
ca.cid.kamu
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.
n
nej.
nediberi
nej.derajat.
nej.
.bu.n
.buyang
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
ilmu
pengetahuan
beberapa
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
1
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
(terjemahan Surat
ayat 11)
p
p
hthttp
hthttAl-Mujadalah
hthttp

h

MOTTO

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
iii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

1

Departeman Agama Republik Indonesia. 1998. Al Quaran dan Terjemahannya. Semarang: PT.
Kumudasmoro Grafindo.

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

id.id
PERNYATAAN.ac.cid
aj.ca.cLEMBAR
.
j
jej.a .id
e
e
n
n
e
liibli.bu.un
liibli.bu.un
i
i
g
g
i
i
://d/dig
://d/dig
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
id
d
ca.cid.id
sebagai j.ac.cid
aj.ca.ci .id Politik Novel Kepundan
aj.ca.Karya
aj.Pemanfaatannya
c.id Syafiril Erman dan
.
.
.
j
j
j
a .i
.
e
e
e
e
j
n
n
n
n
e
e
e
e
u.un
u.uSMA”
n
iibli.bu.un
Alternatif Materi
Apresiasi Sastra
adalah benar-benar
lhasil
liibli.bu.un
liibli.bPembelajaran
liibli.bdi
i
i
i
i
g
g
g
g
i
i
i
i
//d ig
://d/dig
://:d
://:d
//digkutipan yang sudah h
//dig sumbernya, belumhpernah
thtp
thtp
sendiri,
saya
p://d
hthtp
ttp:/ diajukan
ttpkecuali
ttpsebutkan

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

.cid.id di bawah ini:
Saya yang bertanda
.actangan

ca.cid.id
a
.
j
j
a
e
e
nej. : Ika Yulia Afrianti
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
Nama
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
NIM
: 050210402078
hthttp
hthttp

menyatakan dengan sesungguhnya bahwa karya ilmiah yang berjudul “Aspek Sosial

pada institusi manapun, dan bukan karya jiplakan. Saya bertanggung jawab atas

.cid.id sesuai dengan sikap ilmiah
d harus dijunjung j.ac.cid.id
ca.cid.iyang
caisinya
ca.cid.id keabsahan dan kebenaran
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
j.a
j.
j.
j.
n
n
n
n
e
e
e
e
u
u
u
u
n
n
n
n
.
.
.
.
u
u
u
u
b
b
b
b
tinggi.
idgiigliilib.
idgiigliilib.
idgiigliilib.
idgiigliilib.
d
d
d
/
/
/
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
tp
thtp
p://
p //
pernyataan ini saya
hthbuat
hthtp
ttp:/ tekanan
ttp:/dengan sebenarnya, tanpahadanya
ttDemikian

h

dan paksaan dari pihak manapun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika

d
.cid.id
ca.cid.id
ini tidak benar. j.ac
aj.ca.ci .id ternyata di kemudian hari
aj.pernyataan
.
.
j
j
a
.
e
e
e
nej
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

Jember, Oktober 2011

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

je.aj.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
iv ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

id

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.c.id
Yang
j.amenyatakan

e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

Ika Yulia Afrianti
NIM 050210402078
c.id.id

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

id.id
PENGAJUAN.ac.cid
aj.ca.cHALAMAN
.
j
jej.a .id
e
e
n
n
e
liibli.bu.un
liibli.bu.un
i
i
g
g
i
i
://d/dig
://d/dig
hthtp
hthtp
ttp:/
ttp:/

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ASPEK SOSIAL POLITIK NOVEL KEPUNDAN
KARYA SYAFIRIL
ERMAN DAN PEMANFAATANNYA
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
SEBAGAI
ALTERNATIF
MATERI
PEMBELAJARAN
e
e
e
nej.APRESIASI SASTRA
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
DI
SMA
i
i
i
l
l
l
i
i
i
digigili
digigili
digigili
SKRIPSI
tp://://d
tp://://d
tp://://d

h

memenuhi
.cid.id Diajukan untuk dipertahankan
.cid.iddi depan tim penguji guna.a
.cid.id salah satu syarat
ca.cid.id
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
untuk
menyelesaikan
Program
Sarjana
Pendidikan
Bahasa
dan
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
ej
nej
nej
nej
nBahasa
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
Sastra
Indonesia
pada
Jurusan
Pendidikan
dan
Seni
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
il
idgigil
idgigil
idgigil
idgigIlmu
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
Fakultas Pendidikan
dan
Keguruan
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp Jember
Universitas

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Oleh

hthttp

Nama Mahasiswa
: Ika Yulia Afrianti
NIM
: 050210402078
Angkatan Tahun
: 2005
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
Daerah
Asal
:
Kediri
e
e
e
e
ne
n1986
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
Tempat/Tanggal
Lahir
:
Kediri,
3
Juli
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
diggil
//:d
:p//:d
/
/
Jurusan
: :p
Pendidikan
Bahasa dan Seni ttp:p//://di
/
/
p
p
t
t
t
t
hhIndonesia
hht:t Pendidikan Bahasa dan Sastra
hhtt
tt
Program

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
Disetujui oleh: uneej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.b.un
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
Pembimbing
I
Pembimbing
II
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Dra. iEndang
Sriwidayati,
M.
Pd.
Akhmad
Taufiq,
S.
S.,
M.
Pd.
i
i
i
gigil
idgigil
idgigil
d19571103
:p//:d
:p//:1d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
NIP
198502
2
001
NIP
19740419
200501
001
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
v ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

PENGESAHAN

d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
l
il
idgigidan
idgigil
idgigil “Aspek Sosial Politik Novel
idgigKepundan
//:d
//:d
//:d
//:d
Skripsi
berjudul
Karya Syafiril
Erman
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
Pemanfaatannya sebagai Alternatif Materi Pembelajaran Apresiasi Sastra di SMA”

h

telah diuji dan disahkan oleh
Fakultas Keguruan dan Ilmu.iPendidikan
Universitas
ca.cid.id
ca.cid.id
cacd.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
Jember pada:
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
li
idgigili
idgig: iSelasa
idgigili
idgigili
/:d
/:d
//:d
/
/
hari tp://:d
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
Akhmad
Taufiq,
S.
S.,
M.
Pd.
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

tanggal

: 11 Oktober 2011

: Fakultas Keguruan
.cid.id tempat
.cid.id dan Ilmu Pendidikan .ac.cid.id
c
c
a
a
.
.
jej.a
jej.a
jej.a
e
e
e
n
n
n
u
u
u
n
n
n
.
.
.
u
u
u
b
b
b
.
.
.
i
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
/
/
//:d
/
/
:
:
Tim
Penguji
/
/
/
/
/
/
p
hthtp
hthtp
ttp:
ttp:
Ketua

Sekretaris

ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
//:d
//:d
:
Drs. tH.
Hari
Satrijono, M. Pd.
/
/
/
/
p
t
p
hhttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

NIP 19580502 198503 1 002

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Anggota I,

NIP 19740419 200501 1 001

d

.i
Anggota
j.acacII,.id

e
n
ej.
u
n
.
u
b
.
i
idgiigl ilib
d
/
/
:
/
/
hthtp
ttp:

Drs. Mujiman Rus Andianto, M. Pd.

Dra. Endang Sriwidayati., M. Pd.

NIP 19571103c198502
.cid.id 2 001
ca.cid.id
ca.cid.id NIP 19570713 198303 1j.a004
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp
Mengesahkan,
Fakultas
d Keguruan dan Ilmu Pendidikand

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
vi ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

Drs. H. Imam Muchtar, S. H., M. Hum.
NIP 19540712 198003 1 005

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

.cid.id PRAKATA
ca.cid.id
c
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Syukur alhamdulillah tiada terkira terpanjatkan kepada Allah swt yang

h

melimpahkan segala rahmat.idan
karunia-Nya, sehingga skripsi
yang berjudul Aspek
ca.cid.id
cacd.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej. Pemanfaatannya sebagai
Sosial Politik Novel
Kepundan
Karya Syafiril Erman
nej.
nej.
ndan
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
gigili
idgigili
idgigiliPembelajaran Apresiasi://Sastra
idgigildii SMA dapat terselesaikan.
id
d
d
/:Materi
/:d
//:d
/
/
Alternatif
Salawat
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

salah satu syarat.iduntuk
menyelesaikan
.cid.id Skripsi ini disusun untuk
.cid.imemenuhi
d
d
i
ca.cid.id
c
c
c
.
a
a
a
a
c
.
.
.
.
j
j
j
j
a
a
a
.
.
.
.
e
e
e
e
j
n
pendidikan strata
pada program studi
Pendidikan
Bahasa dan Sastra
nej
nej
ne(S1)
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.satu
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:d
//:Fakultas
//:d
:
:
Indonesia
Keguruan dan Ilmuttp
Pendidikan
Universitas Jember.ttp://:d
/
/
/
/
/
/
/
/
p
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

id.id kepada:
ca.cid.id
ca.ckasih
ca.cid.idmenyampaikan ucapan terima
ca.cid.id pihak. Oleh karena itu, penulis
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ej.
ej.Sc., selaku rektor Universitas
1) Dr. Ir. T. Sutikto,
nej.
nJember;
nM.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
d
/:d
/:d
/:H.
/
/
/
//:d
:
:
:
2) Drs.
Imam
Muchtar,
S.
H.,
M.
Hum.,
selaku
Dekan
Fakultas
Keguruan
dan
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

d 3)
aj.ca.ci .id
.
j
e
4)
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
l
g
i
i
//d ig
p://d

h

dan salam senantiasa tercurahkan kepada junjungan nabi besar, Muhammad saw.

Penyusunan skripsi ini tidak terlepas dari bantuan dan dukungan berbagai

Ilmu Pendidikan Universitas Jember;

d
aj.ca.ci .id
aj.ac.
aj.ac.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
e Si., M. Pd., selaku Ketua
Drs. Arief Rijadi,
ne
ne Studi Pendidikan Bahasa
nM.
.bu.n
.buProgram
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:p//:d
:pSastra
/
/
/
dan
Indonesia;
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
Dr. Sukatman, M. Pd.,cselaku
idid dan Seni;
.idid Ketua Jurusan Pendidikanc.Bahasa

5) Dra. Endang Sriwidayati, M. Pd., selaku Dosen Pembimbing I yang telah

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
6)
p

meluangkan waktu, pikiran,
c.id.id perhatian, serta semangat selama
c.id.id penyusunan skripsi

ca.cid.id
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
ini;
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
Akhmad
Taufiq,
S.
S.,
M.
Pd.,
selaku
Dosen
Pembimbing
II
yang
telah
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

h

did
d
d
d
Dosen Pembimbingc.Akademik
yang telah
aj.ca.ci .selaku
aj.ca.ci .id 7) Drs. Parto, M. ejPd.,
aj.ca.ci .id
aj.aci .id
.
.
.
.
j
j
j
e
e
e
u.n
ne
ne
ne penulis menjadi mahasiswa;
ne
.bselama
.bu.n
.bu.n
.bu.n
membimbing
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
d
//:d
//:d
//yang
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
8)
seluruh
dosen
Program
Studi
Pendidikan
Bahasa
dan
Sastra
Indonesia
telah
:
t
t
t
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

memberikan pengarahan dan bimbingan dalam penulisan skripsi ini;

banyak berperan dalam masa studi saya;

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
vii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

9) Bapak Riyono dan Ibu Winarti sekeluarga yang telah memberikan dorongan

d
d
d
.cid.id ini;
demi terselesaikannya
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.caskripsi
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
ne
ne
ne Nico Prisnanta, Fendy
ne Prissando, dan IrmailiNila
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.buArtha
u
u
u
u
10) saudara kandungku,
b
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Priastiti
yang
senantiasa
menghadirkan
canda
dan
tawa
dikala
duka;
t
t
t
p
hhttp
hhttp
hhttp
11) pangeran kecilku, Erlangga Eka Putra Krisdianto, sumber semangatku dalam

.cid.id
menyelesaikan skripsi
ca.cid.id
caini;
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
j.
nej.
nej.
nehidup;
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
12)
Mas
Supri,
yang
senantiasa
memberikan
keteladanan
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
13)hsahabat-sahabatku,
Fitri Nura Murti,
p
hthttpS.Pd., Wahyu Indah K., S.Pd.,
hthttpHanik Atun

h

Nisah, S.Pd., Yuni Winarsih S.Pd., yang senantiasa memberikan dorongan dan

d
d
d
d
semangat selama penulisan
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .idskripsi ini;
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
n
e
ne
ne
ne Nuri Chafidzoh (MbakilibEwie)
nyang
.bu.n
.bu.n
.buDewi
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
14)
sahabatku
Hj.
senantiasa
membantuku
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
tp Aries,
hhtMbak
hbelajar
hhttp Tahfidz Putri (Mbak Ida,
http ilmu agama, serta kawan-kawan

h

Amah Top) terima kasih atas perhatian dan dukungan kalian selama penulisan

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
skripsi ini;
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej. S.Pd., yang senantiasa
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
15)
sahabatku
Nova
Novera,
mengajarkan
indahnya
berbagi
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttpkebersamaan;
p
hthttp
hthttp
hdan

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

h

h

16) kawan-kawan seperjuangan mahasiswa Program Studi Pendidikan Bahasa dan

d
d
ca.cid.id
a
.
j
.
.
.
e
e
e
j
j
nej
.bu.n
.bu.n
u
une satu per satu.
unepihak yang tidak dapatgidisebutkan
b
bli.bu.n
i
i
l
l
liiblisemua
hidupkuigdan
i
i
i
idgigil
idigi
dig
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt Oleh karena itu, kritik hdan
hhttSkripsi ini masih belum sempurna.
htt saran yang
.i .id
.i
Sastra Indonesia angkatan
bagian catatan
j.acacmenjadi
j.acac.id tercinta 2005, yang telah

h

membangun akan sangat bermanfaat bagi penyempurnaan skripsi ini. Harapan

.cid.idmemberikan manfaat bagi.apara
cadapat
ca.cid.id penulis semoga skripsi ini
ca.cid.id
ca.cid.idpembaca.
a
a
a
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp Oktober 2011
hthttp
Jember,
Penulis hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
viii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

RINGKASAN

Aspek Sosial Politik Novel Kepundan Karya Syafiril Erman dan
Pemanfaatannya sebagai Alternatif Materi Pembelajaran Apresiasi Sastra di
SMA; Ika Yulia Afrianti, 050210402078; 2011: 178 halaman; Program Studi
Pendidikan Bahasa dan Sastra Indonesia, Jurusan Pendidikan Bahasa dan Seni,
Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan Universitas Jember.

Kepundan merupakan salah satu novel karya Syafiril Erman yang
mengisahkan kehidupan sosial dengan aspek-aspek sosial dan politik yang terdapat di
dalamnya. Novel ini dipilih sebagai bahan kajian karena novel Kepundan
menggambarkan aspek sosial dan politik. Analisis aspek sosial dan politik setidaktidaknya mencangkup dua hal pokok, unsur intrinsik dan ekstrinsik dalam novel
Kepundan. Oleh karena itu, permasalahan dalam penelitian ini dirumuskan: (1)
bagaimankah struktur pembangun novel Kepundan karya Syafiril Erman? (2)
bagaimanakah aspek sosial politik novel Kepundan karya Syafiril Erman? (3)
bagaimanakah aspek sosial politik Kepundan dimanfaatkan sebagai alternatif materi
pembelajaran apresiasi sastra di SMA? Berdasarkan permasalah yang ada, maka
tujuan dari penelitian ini adalah untuk mengetahui struktur pembangun novel
Kepundan, untuk mengetahui aspek sosial politik novel Kepundan, dan untuk
mengetahui pemanfaatan aspek sosial politik novel Kepundan sebagai alternatif
materi pembelajaran apresiasi sastra di SMA.
Metode penelitian berkaitan dengan teknik dan langkah-langkah yang
digunakan sebagai pedoman dalam penelitian. Unsur intrinsik digunakan sebagai
dasar untuk menganalisis unsur ekstrinsik. Jenis penelitian ini adalah kualitatif.
Teknik pengumpulan data yang digunakan adalah teknik dokumentasi. Langkahlangkahnya adalah membaca, mengidentifikasi, memberi kode, dan memindahkan
data ke tabel pengumpul data. Teknik analisis data yang digunakan adalah deskripsi
interpretasi.
Langkah-langkahnya
adalah
membaca,
mendeskripsikan,
menginterpretasikan, dan mengapresiasikan. Data dalam penelitian ini berupa
paragraf, kalimat, atau kata-kata yang berkenaan dengan struktur pembangun novel,
aspek sosial politik novel Kepundan karya Syafiril Erman. Sumber data berupa novel
yang berjudul Kepundan karya Syafiril Erman.
Hasil dan pembahasan menunjukkan tema novel adalah keinginan berkuasa
dapat menyebabkan seseorang bertindak sewenang-wenang, otoriter, menyebarkan
fitnah yang dapat merugikan orang lain, sehingga diperlukan perjuangan untuk
melawannya. Tema novel didukung dengan keberadaan tokoh, latar, dan konflik.
Tokoh utama Kepundan adalah lelaki muda yang berwatak berani, kritis, idealis, dan
individualis. Latar Kepundan meliputi latar waktu pada era reformasi; latar tempat

ix

idgiigliilib.
//:d
p //

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

terjadi di sekolah, penjara, tangsi militer, dan permukiman transmigran; dan latar
sosial yakni masyarakat perkotaan dan masyarakat pedesaan. Konflik Kepundan
dibangun dari pertentangan antartokoh, pertentangan tokoh dengan kata hatinya, dan
pertentangan ide dengan ide lainnya. Keberadaan tokoh, latar, dan konflik berkaitan
erat dengan tema cerita. Aspek sosial politik novel dapat dinikmati melalui: 1)
Struktur sosial, berpengaruh terhadap pembentukan kepribadian tokoh; 2) Proses
sosial, ditunjukkan melalui usaha tokoh dalam berinteraksi di masyarakat melalui
kerja sama dan pertentangan; 3) Problem sosial, tercermin dari usaha tokoh dalam
menghadapi kemiskinan; 4) Penyebab konflik politik, ditunjukkan dengan adanya
keinginan berkuasa, adanya pembatasan kebebasan akademis, adanya birokrasi yang
mempersulit masyarakat miskin, adanya rekayasa politik terhadap sejarah; 5) Bentuk
konflik politik adalah aksi demonstrasi massa, aksi pengeboman gedung perlindungan
sosial; 6) Strategi politik, meliputi strategi untuk mendapatkan kekuasaan, dan
strategi dalam penyerbuan; dan 7) Proses politik, tercermin dari usaha-usaha tokoh
untuk mendapatkan dan mempertahankan kekuasaan melalui cara konspirasi dan
penetapan kebijakan. Hasil aspek sosial politik dalam Kepundan menurut KTSP dapat
dimanfaatkan siswa SMA kelas XI semester 1 sebagai alternatif materi pembelajaran
apresiasi sastra di SMA yakni untuk mencapai kompetensi dasar menganalisis unsur
intrinsik dan ekstrinsik sebuah novel.
Hasil penelitian ini dapat disimpulkan: (1) Tema Kepundan yakni keinginan
berkuasa dapat menyebabkan seseorang bertindak sewenang-wenang, otoriter,
menyebarkan fitnah yang dapat merugikan orang lain, sehingga diperlukan
perjuangan untuk melawannya dibawakan melalui tokoh utama lelaki muda, berlatar
era reformasi; (2) aspek sosial politik Kepundan dapat memperjelas bahwa seseorang
yang mempunyai bakat, akan tetapi tidak didukung lingkungan sosialnya, maka tidak
akan berhasil. (3) hasil dan pembahasan aspek sosial politik dalam novel Kepundan
dimanfaatkan sebagai acuan untuk menganalisis unsur intrinsik dan ekstrinsik siswa
SMA kelas XI semester 1. Saran yang diberikan adalah (1) bagi peneliti lainnya,
perlu diadakan penelitian lebih lanjut terhadap novel Kepundan dengan pendekatan
dan metode yang berbeda. Misalnya pendekatan sosiologi sastra, psikologi sastra,
atau estetika resepsi. (2) bagi peneliti lainnya, kajian tentang aspek sosial politik
dapat diterapkan pada karya sastra yang berbeda, seperti novel-novel politik lainnya
yakni Trilogi Cermin Merah karya N. Riantiarno. (3) bagi guru mata pelajaran bahasa
Indonesia, disarankan untuk mencoba mengaplikasikan hasil penelitian ini sebagai
analisis siswa karena dengan mempelajari karya sastra siswa dapat sekaligus belajar
masalah sosial politik.

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
x ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
Halaman
t
hhtt

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

DAFTAR ISI

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt

HALAMAN JUDUL ……………………………………………………….

i

HALAMAN PERNYATAAN ……………………………………………..

iv

ca.cid.id HALAMAN PERSEMBAHAN
ca.cid.id …………………………………………
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
..
ii
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
idgiMOTTO
idgigili
idgigiiiili
HALAMAN
………………………………………………………
gili
/:d
/:d
/:d
//:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

h

v
d
d HALAMAN PENGAJUAN
d………………………………………………..
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
HALAMAN PENGESAHAN
………………………………………………
vi
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
//:d
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
p
p
KATA
……………………………………………………
vii
hhttp.
hhttPENGANTAR
hhttp

h

RINGKASAN …………………………………………………………….. ..

ix

.cid.id
c
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id DAFTAR ISI ………………………………………………………………..
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
a
xi neej.
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
iibli.bu.un
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
l
l
l
g
g
g
g
i
i
i
i
i
i
i
BAB 1. :PENDAHULUAN
…………………………………………………
//:d
//d ig
:p//:d
:p//:d
/dig1
/dig
/dig
/
/
/
p
p
t
t
t
t
p
p://d
t
t
t
h
h
hthtp
t
ht
ht

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

1.1 Latar Belakang …………………………………………………

1

ca.cid.id
5
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nej
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
1.3 Tujuan
Penelitian
……………………………………………….
5
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
5
hhtt
hhtt
hhtt 1.4 Manfaat Penelitian ……………………………………………..
.id
.id
1.2 Rumusan Masalah
j.ac c.id
j.ac c.id……………………………………………...

1.5 Definisi Operasional ....................................................................

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

2.2 Pengertian dan Jenis Novel …………………………………….

h

6

ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
BAB 2. TINJAUAN
PUSTAKA
……………………………………………
7 .une
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
//:d
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttprelevan …………………………..
p
7
hthttp2.1 Penelitian sebelumnya hyang
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

h

h

8

d
d
ca.cid.id
8
a
.
j
.
.
.
e
e
e
j
n
nej
nej
neNovel
.buJenis
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
2.2.2
………………………………………………
8
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
10
hhtt 2.3 Unsur Intrinsik Novel ………………………………………….
hhtt
hhtt
.i d ………………………………………..
.i
2.2.1 Pengertian
j.acac.iNovel
j.acac.id

2.3.1 Tema …………………………………………………….

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
xi
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

11

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

2.3.2 Tokoh ……………………………………………………

14

16
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej …………………………………………………..
nej
.bu.n
.buKonflik
.bu.n
u
u
u
2.3.4
17
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
:p//:d
:p2.4
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
Unsur
Ekstrinsik
Novel
………………………………………..
19
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

d
2.3.3 Latar a
……………………………………………………..
c.cid.id
ac.ci .id

2.5 Aspek Sosial ……………………………………………………..

19

id
id
2.5.1 Struktur
..
c.id ………………………………………….
.ac.Sosial
.ac.c.id

20
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej.Sosial ……………………………………………..
nej.
nej.
.buProses
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
2.5.2
21
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
22
hthttp 2.5.3 Problem Sosial …………………………………………..
hthttp
hthttp
2.6 Aspek Politik ……………………………………………………

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

h

23

24
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej
nej
.bu.n
.buBentuk-bentukkonflik
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
2.6.2
politik
……………………………
27
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
:p//:d
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
28
hhttp
hhtt 2.6.3 Strategi politik …………………………………………..
hhttp

.id.id politik …………………………………
.id
2.6.1 Penyebab
j.ac ckonflik
j.ac c.id

2.6.4 Proses politik …………………………………………….

3.1 Jenis Penelitian …………………………………………………

h

28

d.id
ca.cid.id
ca.ci………………
ca.cid.id Apresiasi Sastra di SMA
ca.cid.id
2.7 Materi Pembelajaran
29
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ili
idgig32
idgigili
idgigili PENELITIAN ………………………………………..
idgigili
/:d
/:d
/:d
BAB 3.
METODE
/
/
/
//:d
:
:
:
/
/
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
p
hthttp
hthttp
hthttp

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

h

h

32

d
d
ca.cid.id
33
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
n
nej
nej
ne……………………………………………………
.bu.n
.bu.n
.buData
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
3.2.1
33
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
33
hhtt
hhtt
hhtt 3.2.2 Sumber Data ………………………………………….
.i
.i
3.2 Data dan Sumber
j.ac c.id
j.ac c.idData …………………………………………

3.3 Teknik Pengumpulan Data ……………………………………

33

BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN ……………………………………

39

h

d.id ……………………………………………
ca.ciData
ca.cid.id
ca.cid.id
3.4 Teknik Analisis
35
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ej.
nej.
nej.
nPenelitian
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
3.5 Prosedur
……………………………………………
37
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp

h

d
d
ca.cid.id
39
a
.
j
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej
nej………………………………………………………
.buTema
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
3.1.1
39
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
46
hhtt 3.1.2 Tokoh ……………………………………………………
hhtt
hhtt

h

.ci .id
.i
4.1 Analisis Unsur
Kepundan ……………………………
j.acaIntrinsik
j.acac.id

3.1.3 Latar ……………………………………………………..

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
neej.
xii ilibi.bu.un
idgigil
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

58

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

idgiigliilib.
//:d
p //

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/

h

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp

h

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
//:d
/
/
p

ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
//:d
/
/
p

3.1.4 Konflik …………………………………………………..

64

74
ca.cid.id
a
.
.
.
j
j
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej Kepundan …………………………………………
nej
.bu.n
.buSosial
.bu.n
u
u
u
4.3 Aspek
74
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
4.3.1
Struktur
Sosial
……………………………………………
74
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt

d
id
4.2 Analisis Unsur
Kepundan …………………………
ac.Ekstrinsik
ac.ci .id
c.id

a. Lembaga Sosial ………………………………………..

h

75

id
id
b. Kelompok
.ac.c.id Sosial ……………………………………….
.ac.c.id

87
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
ej. Sosial ………………………………………….
nLapisan
nej.
nej.
.bu.c.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
90
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
95
hthttp 4.3.2 Proses Sosial ……………………………………………..
hthttp
hthttp
a. Kerjasama …………………………………………….

h

96

100
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
n
nej
nej Sosial ……………………………………………
nej
.bu.n
.buProblem
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
4.3.3
104
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
//:d
//:d
:
:p//:d
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
a. Kemiskinan ……………………………………………
104
hhttp
hhtt
hhttp

.id
.id
b. Pertentangan
j.ac c.id ………………………………………….
j.ac c.id

b. Kejahatan ………………………………………………

105

.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
caKepundan
4.4 Aspek Politik
…………………………………………
106
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
nej.
nej.
nej. konflik politik …………………………………
.bu.n
.bu.n
.buPenyebab
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
4.3.1
106
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
112
hthttp
hthttp……………………………………
hthttp 4.3.2 Bentuk konflik politik
4.3.3 Stategi Politik …………………………………………….

h

h

117

d
d
ca.cid.id
119
a
.
j
.
.
.
e
e
e
ej
nej
nAspek
nej Hasil dan Pembahasan
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
4.5 Pemanfaatan
Sosial
dan
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/