Bhaandi Ghaasa Aamchi (Marathi - Gujarati Conflict in Mumbai)
ऩयलाच एक मभर ्शणारा "माय आता श गु्जू र क ड ्मालय फवणाय. आताऩमंत आऩण मां्मा
कंऩ्मात काभ कयत श त आणण आ्ता तय श र क फ रणाय 'त्
ु श ऩता श भ क न शू? भ दी का वरटयी
भया चाचा श ककला अभक
ु तभक
ु ।' आता वगऱीकड गज
ु याती परक ददवतीर. दा फंद श ईर. भयाठी
भाणव कुठ जाणाय? लगय लगय लगय".
भा्मा रिम मभरा, आताशी आऩर भुंफईभधर ्थान काम आश? गगयगाल, रारफाग, ऩयऱ, दादय शी
दठकाण प्त फ र्मावाठी भयाठी यादशरी आशत. मा भतदाना्मा ददलळी मथ "िचंड वं्मन" फाशय
आर्मा गुजयाती आणण भायलाडी र कांना फघून ब्मा ब्मांना घाभ वुटरा त काशी उगीच न्श.
भंफ
ु ई - व नकी गचडडमा. कुठून कुठून र क आर आणण कवरी कवरी काभं क न भ ठ झार. आऩण
प्त तंडाचा आ लावन
ू वगळमांकड ऩाशत फवर . आग दय ्मांची दमा मउन ्मांना ओवयी ददरी, छ टी
काभं कयतात ्शणन
ल करं, भ्कयी करी, भग नालं ठलरी आणण ्मांचा आलाका लाढरा की ्शटर
ू दर
ु ष
"्मां्मा नादारा क ण रागणाय".
भग आऩ्मात क णीतयी बाऊ उबा याशत , भशायाजांचं नाल घत . भयाठी अ््भतचा दाखरा
दत . ्शणत कया श्रा, शाम भी तभ
ु ्मा भाग. भग आऩण ऩण आऩ्मा फटकुळमा दाखलत ्मा्मा
फय फयीन धालत . छाती पुट्त लय धालून द न चाय ऩाल्माना प डून, यारी फीअय ढ वताना आऩरच
ऩ लाड गात . त्शा बाऊ ग््मात्मा न टा भ जत अवत . फाश न ऩाशुणा आररा इथच याशत .
काशी लऴांनी भग दव
ु या ऩाशुणा मत . त्शा, बाऊचा बाऊवाशफ झाररा अवत . भग ्माचा क णीतयी
बाऊ, भुरगा, ऩुत्मा, नातू आऩ्मारा भशायाजांचं नाल घऊन, भयाठी अ््भतचा दाखरा दऊन ्शणत
कया श्रा, शाम भी तभ
ु ्मा भाग. ऩयं तु नंतय फाश न आररा ऩाशुणादखीर इथच याशत . त
वलल इथरच झारर अवत त. धंधा कय्मावाठी आऩरी बाऴा मळकतात. आऩ्मारा बटर की 'काम
यालवाशफ कवा आश' ्शणतात. आऩरी छाती पुगत. आऩण भनाळी रलचाय कयत "लाईट नाशी भाणूव.
ककती भान दत ".
कार आररी भाणव इथर याज झार. ्शणता ्शणता आऩणच ्मां्मा ओवयीलय फवू रागर , ्मांची
काभं क रागर . ्मांची कशाणी वांगताना ्शणत , आभचा वाशफ भंफ
ु ईत मताना प्त च्डीलय आरा
श ता, आता य ज आभची च्डी उतयलत .
आऩण इथच… भुंफईतरी जागा रलकून क्माण, फदराऩूय, रलयाय, लवई आणण अजून कुठून कुठून
य्ल्मा दव
ु ्मा लगालत उब याशून एकभकां्मा घाभट अंगांना बफरगत गुजयाती, भायलाडी, ब्मा, मवंधी,
ऩंजाफी आणण भ्रू कंऩ्मात काभ कयामरा जात . अजूनशी भशायाजांचं नाल आणण भयाठी अ््भतचा
दाखरा दणायी ्श ्वअऩ लयच भवज एकभकांना ऩाठलत याशत . आणण बाऊ, भुरगा, ऩुत्मा, नातू
आता आभदाय खावदाय झारर अवतात.
श रा्जयलाण आश. आऩ्मारा नागलणाय आऩणच आश त. एलढी लऴल व्ता आऩ्मा मा "आऩरं
्शणलणा्मा" भाणवां्मा शातात अवताना शी लऱ का माली. व्तचं व डून ्मा श . श फाश न आरर
्थायमक काम अवच झार? क णीतयी ज ळी, कदभ, कांफऱ, ऩलाय कुठ्मातयी यळन काडल्मा,
इर््िमवटी फ डाल्मा, भशाऩामरक्मा ऑकपवभ्म फवून १००-२०० ऩ्मांची राच घत श त ्शणूनच
श ळ्म श ऊ ळकर ना? आज आऩ्माकड कदागचत २०-२५ लऴल इथ याशून दखीर ला्त्माचा दाखरा
नवर. ऩण भागीर लऴ इथ आर्मा ऩयिांतीमाकड यळन काडल आश, यनलडणूकीच िभाणऩर आश,
आधाय काडल आश आणण ला्त्माचा दाखरा दखीर आश.
शीच र कं आज शातालय ऩ ट अवताना दखीर वट
ु ी घऊन का श ईना, भतदान कयतात. ्मा
नगयवलका्मा शदीत त याशतात ्मारा ददर्मा ळ्दाखातय… कायण श यळन काडल, यनलडणक
ू ीच
िभाणऩर, आधाय काडल मा दादा्माच कृऩन मभऱारर अवत.
आणण आऩण, ळुरलायी ककला व भलायी आररी यनलडणूक दलाचा िवाद वभजून वशकुटुंफ - वशऩरयलाय,
र नलय घतररी गाडी उडलामरा फाशयगाली जात . दव
ु ्मा ददलवाचा ऩऩय लाचताना "अयय, आज प्त
५८% ल दटंग झारं" अव ्शणून शऱशऱत . ्श ्वअऩ लय "वारी आऩरी र कं कधी वुधायणाय नाम"
अव भवजदखीर टाकत .
भुंफई - व नकी गचडडमा. ्मा ळशयाचा अथल वंक्ऩ एखा्मा या्मा्मा अथल वंक्ऩारा वाजवा. एका
भयाठी या्माच ळशय मा ना्मान आऩण गलालन ऩादशर, भयाठी अ््भता जागलरी आणण माच नादात
आऩ्मा नाकाखारून आर्मा र कांना आऩण भुंफई रलकून टाकरी. ्मांनी प्त ्लत चाच न्श तय
्मा िांतातन
ू त आर ्माचा रलकाव करा, ्लकीमांना जलऱ कर. िांतीमांनी फनलर्मा ल्तू रलकत
घऊन ्मांना ि ्वाशन ददरं. वभाजाचा रलकाव करा, बाऴरा भश्ल ददरं. आजदश ऩशा, जय आऩण
्मां्मा कंऩनीत भुराखतीरा गर आणण ्मांचाच बारऴक ्म्ती अगय यतथ भुराखतीरा आरा अवर
तय आऩ्मारा ती न कयी मभऱ्माची क णीशी खारी दऊ ळकत नाशी.
शा लाद आऩण आणण त अवा नाशी. तय आऩ्माभागन
ू आररी भाणव एलढी ऩढ
ु कळी गरी आणण आऩण
अजन
ू ्मां्मा नालान फ टं का भ डत आश त शा आश.
भा्मा, ्शणज ऩमलटन षरातीर उदाशयण दत . अगदी काशी, ्शणज ४-५ लऴालऩमंत भुंफईत वलालत
जा्त अंतयया्िीम िलावी मत अवत. बायतात आऩण ऩदश्मा नंफयालय श त . श िलावी ज मत अवत त
भुंफईभधन
ू बायतातीर इतय ळशयांत जा्मावाठी उऩर्ध अवर्मा िलावी लाशतक
ु ी्मा जाळमा्मा
उऩम ग क न घ्मावाठी मत अवत. भशाया्ि वयकाय ककला भशाया्िाच ऩमलटन भशाभंडऱ मांनी मा
ऩमलटकांना आऩ्मा या्मातीर इतय दठकाण रलकवीत क न ्मांना यतथ जा्माव ि ्वाशन ददर नाशी.
आऩ्मा या्मान मा शातात अवर्मा ऩ््मांचा काशीशी उऩम ग क न घतरा नाशी. गरा फाजाय, अगदी
भंफ
आणण यामगड ्ज््मात दखीर मा
ु ई्मा जलऱ खटून अवर्मा ठाण, नामवक, ऩण
ु
अंतयया्िीम िलाशमांना आकरऴलत क न घ्मावाठी काशीशी ऩाऊर उचररी नाशीत. आणण दश ऩाऊर
्शणज काम शल श त श ?
- चांग्मा य््मांच जाऱ, य््मालय ददल, ददळादळलक परक
- ठीकदठकाणी (दय १०-१५ ककभी लय) ळ चारमा्मा वुरलधा, रऩ्माम ्म ऩाणी
- ्ल्छ उऩशायगश
ृ आणण याश्मा्मा वुरलधा
- नर आणण ्लागत ्वुक ऩमलटक भादशती कंर
- ्ल्छ ऩमलटन ्थऱ
- च य, मबकायी आणण फल्मांचा फंद फ्त कयणायी कामदा ्मल्था
मळलाजी भशायाजां्मा भशाया्ि या्मारा श जभर नाशी. आज, ज्शा दळात वगऱीकड अंतयया्िीम
रलभानतऱांच जाऱ ऩवयत आश त्शा आऩ्माकडीर िलावी वं्मा घटरी आश. ककती घटरी आश तय,
आज च्नई (भराव) ऩदश्मा रभांकाच ळशय झार आश तय दद्री दव
ु ्मा रभांकाच ळशय आश. आणण
आऩण, यतव्मा रभांकालय आश त आणण आऩ्मारा कदागचत मा ग ्टीचा गंधदश नाशी आश. आऩण
अजूनशी उदावीनच आश त.
्मारा जफाफदाय जलढ आऩर या्मकत तलढच आऩण.
दद
ु लान आऩ्माकड आजशी मा ऩरय््थतीतन
ू फाशय ऩड्माचा भागल क णी दाखलत नाशी आश, अजूनदश
एखादा नलीन बाऊ मउन आऩ्मारा प्त आणण प्त भशायाजांचं नाल घऊन, भयाठी अ््भतचा
दाखरा दऊन ्शणत "भीच तभ
ु चं नलयनभालण कयणाय… भा्माकड रलकावाची ्रू रिंट तमाय आश."
आऩण, ्रू रिंटची लाट फघत फघत ऩाठून आररा बफ.ऩी. फघून भ कऱ श त . ्रू रिंट काशी मत नाशी.
मामळलाम अजन
ू एक खंत आश. आज आऩण आऩ्मा फाफा ककला काकांिभाण फटकुळमा नाचलत छाती
पुट्त लय धालणाय दखीर नाशी. वलल
आऩण, फवर म क णीतयी मईर आणण "चांगर ददलव दईर" माची लाट ऩाशत… भशगुर शातात्मा
भ फाईरलय. ्श ्वअऩलय भवज ऩाठलत / लाचत ककला ट्ऩर यनय ची छाती पुट्त लय
्मारा धाललत.
भी, अवाच लाट ऩाशून लात आररा एक भुंफईकय
- ऩंकज वालडकय
कंऩ्मात काभ कयत श त आणण आ्ता तय श र क फ रणाय 'त्
ु श ऩता श भ क न शू? भ दी का वरटयी
भया चाचा श ककला अभक
ु तभक
ु ।' आता वगऱीकड गज
ु याती परक ददवतीर. दा फंद श ईर. भयाठी
भाणव कुठ जाणाय? लगय लगय लगय".
भा्मा रिम मभरा, आताशी आऩर भुंफईभधर ्थान काम आश? गगयगाल, रारफाग, ऩयऱ, दादय शी
दठकाण प्त फ र्मावाठी भयाठी यादशरी आशत. मा भतदाना्मा ददलळी मथ "िचंड वं्मन" फाशय
आर्मा गुजयाती आणण भायलाडी र कांना फघून ब्मा ब्मांना घाभ वुटरा त काशी उगीच न्श.
भंफ
ु ई - व नकी गचडडमा. कुठून कुठून र क आर आणण कवरी कवरी काभं क न भ ठ झार. आऩण
प्त तंडाचा आ लावन
ू वगळमांकड ऩाशत फवर . आग दय ्मांची दमा मउन ्मांना ओवयी ददरी, छ टी
काभं कयतात ्शणन
ल करं, भ्कयी करी, भग नालं ठलरी आणण ्मांचा आलाका लाढरा की ्शटर
ू दर
ु ष
"्मां्मा नादारा क ण रागणाय".
भग आऩ्मात क णीतयी बाऊ उबा याशत , भशायाजांचं नाल घत . भयाठी अ््भतचा दाखरा
दत . ्शणत कया श्रा, शाम भी तभ
ु ्मा भाग. भग आऩण ऩण आऩ्मा फटकुळमा दाखलत ्मा्मा
फय फयीन धालत . छाती पुट्त लय धालून द न चाय ऩाल्माना प डून, यारी फीअय ढ वताना आऩरच
ऩ लाड गात . त्शा बाऊ ग््मात्मा न टा भ जत अवत . फाश न ऩाशुणा आररा इथच याशत .
काशी लऴांनी भग दव
ु या ऩाशुणा मत . त्शा, बाऊचा बाऊवाशफ झाररा अवत . भग ्माचा क णीतयी
बाऊ, भुरगा, ऩुत्मा, नातू आऩ्मारा भशायाजांचं नाल घऊन, भयाठी अ््भतचा दाखरा दऊन ्शणत
कया श्रा, शाम भी तभ
ु ्मा भाग. ऩयं तु नंतय फाश न आररा ऩाशुणादखीर इथच याशत . त
वलल इथरच झारर अवत त. धंधा कय्मावाठी आऩरी बाऴा मळकतात. आऩ्मारा बटर की 'काम
यालवाशफ कवा आश' ्शणतात. आऩरी छाती पुगत. आऩण भनाळी रलचाय कयत "लाईट नाशी भाणूव.
ककती भान दत ".
कार आररी भाणव इथर याज झार. ्शणता ्शणता आऩणच ्मां्मा ओवयीलय फवू रागर , ्मांची
काभं क रागर . ्मांची कशाणी वांगताना ्शणत , आभचा वाशफ भंफ
ु ईत मताना प्त च्डीलय आरा
श ता, आता य ज आभची च्डी उतयलत .
आऩण इथच… भुंफईतरी जागा रलकून क्माण, फदराऩूय, रलयाय, लवई आणण अजून कुठून कुठून
य्ल्मा दव
ु ्मा लगालत उब याशून एकभकां्मा घाभट अंगांना बफरगत गुजयाती, भायलाडी, ब्मा, मवंधी,
ऩंजाफी आणण भ्रू कंऩ्मात काभ कयामरा जात . अजूनशी भशायाजांचं नाल आणण भयाठी अ््भतचा
दाखरा दणायी ्श ्वअऩ लयच भवज एकभकांना ऩाठलत याशत . आणण बाऊ, भुरगा, ऩुत्मा, नातू
आता आभदाय खावदाय झारर अवतात.
श रा्जयलाण आश. आऩ्मारा नागलणाय आऩणच आश त. एलढी लऴल व्ता आऩ्मा मा "आऩरं
्शणलणा्मा" भाणवां्मा शातात अवताना शी लऱ का माली. व्तचं व डून ्मा श . श फाश न आरर
्थायमक काम अवच झार? क णीतयी ज ळी, कदभ, कांफऱ, ऩलाय कुठ्मातयी यळन काडल्मा,
इर््िमवटी फ डाल्मा, भशाऩामरक्मा ऑकपवभ्म फवून १००-२०० ऩ्मांची राच घत श त ्शणूनच
श ळ्म श ऊ ळकर ना? आज आऩ्माकड कदागचत २०-२५ लऴल इथ याशून दखीर ला्त्माचा दाखरा
नवर. ऩण भागीर लऴ इथ आर्मा ऩयिांतीमाकड यळन काडल आश, यनलडणूकीच िभाणऩर आश,
आधाय काडल आश आणण ला्त्माचा दाखरा दखीर आश.
शीच र कं आज शातालय ऩ ट अवताना दखीर वट
ु ी घऊन का श ईना, भतदान कयतात. ्मा
नगयवलका्मा शदीत त याशतात ्मारा ददर्मा ळ्दाखातय… कायण श यळन काडल, यनलडणक
ू ीच
िभाणऩर, आधाय काडल मा दादा्माच कृऩन मभऱारर अवत.
आणण आऩण, ळुरलायी ककला व भलायी आररी यनलडणूक दलाचा िवाद वभजून वशकुटुंफ - वशऩरयलाय,
र नलय घतररी गाडी उडलामरा फाशयगाली जात . दव
ु ्मा ददलवाचा ऩऩय लाचताना "अयय, आज प्त
५८% ल दटंग झारं" अव ्शणून शऱशऱत . ्श ्वअऩ लय "वारी आऩरी र कं कधी वुधायणाय नाम"
अव भवजदखीर टाकत .
भुंफई - व नकी गचडडमा. ्मा ळशयाचा अथल वंक्ऩ एखा्मा या्मा्मा अथल वंक्ऩारा वाजवा. एका
भयाठी या्माच ळशय मा ना्मान आऩण गलालन ऩादशर, भयाठी अ््भता जागलरी आणण माच नादात
आऩ्मा नाकाखारून आर्मा र कांना आऩण भुंफई रलकून टाकरी. ्मांनी प्त ्लत चाच न्श तय
्मा िांतातन
ू त आर ्माचा रलकाव करा, ्लकीमांना जलऱ कर. िांतीमांनी फनलर्मा ल्तू रलकत
घऊन ्मांना ि ्वाशन ददरं. वभाजाचा रलकाव करा, बाऴरा भश्ल ददरं. आजदश ऩशा, जय आऩण
्मां्मा कंऩनीत भुराखतीरा गर आणण ्मांचाच बारऴक ्म्ती अगय यतथ भुराखतीरा आरा अवर
तय आऩ्मारा ती न कयी मभऱ्माची क णीशी खारी दऊ ळकत नाशी.
शा लाद आऩण आणण त अवा नाशी. तय आऩ्माभागन
ू आररी भाणव एलढी ऩढ
ु कळी गरी आणण आऩण
अजन
ू ्मां्मा नालान फ टं का भ डत आश त शा आश.
भा्मा, ्शणज ऩमलटन षरातीर उदाशयण दत . अगदी काशी, ्शणज ४-५ लऴालऩमंत भुंफईत वलालत
जा्त अंतयया्िीम िलावी मत अवत. बायतात आऩण ऩदश्मा नंफयालय श त . श िलावी ज मत अवत त
भुंफईभधन
ू बायतातीर इतय ळशयांत जा्मावाठी उऩर्ध अवर्मा िलावी लाशतक
ु ी्मा जाळमा्मा
उऩम ग क न घ्मावाठी मत अवत. भशाया्ि वयकाय ककला भशाया्िाच ऩमलटन भशाभंडऱ मांनी मा
ऩमलटकांना आऩ्मा या्मातीर इतय दठकाण रलकवीत क न ्मांना यतथ जा्माव ि ्वाशन ददर नाशी.
आऩ्मा या्मान मा शातात अवर्मा ऩ््मांचा काशीशी उऩम ग क न घतरा नाशी. गरा फाजाय, अगदी
भंफ
आणण यामगड ्ज््मात दखीर मा
ु ई्मा जलऱ खटून अवर्मा ठाण, नामवक, ऩण
ु
अंतयया्िीम िलाशमांना आकरऴलत क न घ्मावाठी काशीशी ऩाऊर उचररी नाशीत. आणण दश ऩाऊर
्शणज काम शल श त श ?
- चांग्मा य््मांच जाऱ, य््मालय ददल, ददळादळलक परक
- ठीकदठकाणी (दय १०-१५ ककभी लय) ळ चारमा्मा वुरलधा, रऩ्माम ्म ऩाणी
- ्ल्छ उऩशायगश
ृ आणण याश्मा्मा वुरलधा
- नर आणण ्लागत ्वुक ऩमलटक भादशती कंर
- ्ल्छ ऩमलटन ्थऱ
- च य, मबकायी आणण फल्मांचा फंद फ्त कयणायी कामदा ्मल्था
मळलाजी भशायाजां्मा भशाया्ि या्मारा श जभर नाशी. आज, ज्शा दळात वगऱीकड अंतयया्िीम
रलभानतऱांच जाऱ ऩवयत आश त्शा आऩ्माकडीर िलावी वं्मा घटरी आश. ककती घटरी आश तय,
आज च्नई (भराव) ऩदश्मा रभांकाच ळशय झार आश तय दद्री दव
ु ्मा रभांकाच ळशय आश. आणण
आऩण, यतव्मा रभांकालय आश त आणण आऩ्मारा कदागचत मा ग ्टीचा गंधदश नाशी आश. आऩण
अजूनशी उदावीनच आश त.
्मारा जफाफदाय जलढ आऩर या्मकत तलढच आऩण.
दद
ु लान आऩ्माकड आजशी मा ऩरय््थतीतन
ू फाशय ऩड्माचा भागल क णी दाखलत नाशी आश, अजूनदश
एखादा नलीन बाऊ मउन आऩ्मारा प्त आणण प्त भशायाजांचं नाल घऊन, भयाठी अ््भतचा
दाखरा दऊन ्शणत "भीच तभ
ु चं नलयनभालण कयणाय… भा्माकड रलकावाची ्रू रिंट तमाय आश."
आऩण, ्रू रिंटची लाट फघत फघत ऩाठून आररा बफ.ऩी. फघून भ कऱ श त . ्रू रिंट काशी मत नाशी.
मामळलाम अजन
ू एक खंत आश. आज आऩण आऩ्मा फाफा ककला काकांिभाण फटकुळमा नाचलत छाती
पुट्त लय धालणाय दखीर नाशी. वलल
आऩण, फवर म क णीतयी मईर आणण "चांगर ददलव दईर" माची लाट ऩाशत… भशगुर शातात्मा
भ फाईरलय. ्श ्वअऩलय भवज ऩाठलत / लाचत ककला ट्ऩर यनय ची छाती पुट्त लय
्मारा धाललत.
भी, अवाच लाट ऩाशून लात आररा एक भुंफईकय
- ऩंकज वालडकय