Perbandingan Pertumbuhan dan Produksi Ikan Mas (Cyprinus carpio L.) Ras Majalaya, Puten, Sinyonya dan Taiwan
PERBANDINGAN PERTUMBUHAN DAN PRODUKSl
IKAN MAS ( Cyprinus carpio L. )
RAS MAJALAYA, PUNTEN, SIMYONYA DAN TAIWAN
KARYA
lLMlAH
oleh
DODY I R A W A N
C 17.0199
I N S T I T U T P E R T A N I A N BOGOR
FAKULTAS
PERIKANAN
1986
DODY 17A::'BN.
Perbandingan Fertuzbuhan d ~ P
nroduirsi I k a n
I4as ( C g n r i n u s c a r c i o L. j Tias : , : a j a l a y a , F u n t e n , S i n y o n y a
dan Taiir:an ( D i baivah b i r c b i n g a n K;?I!iAR
SZ;~:ANTADII\'ATA s e b a g a i
k e t u a dan ICUSi4P.N S31~:.4:'IID.AJj4 seba;;ai
anggota).
Suatu p e n e l i t i a n yang 5ertu;uan
untuk mengetahui per-
b e d a a n p e r t u m b u h a n d a n p r o d u k s i i k a n mas ( C y p r i n u s c a r c i o L. )
r a s H a j a l a y a , P u n t e n , S i n y o n y a d a n Taiwan t e l a h dila!rukan
d z r i t a n g g a l 28 Seritenlber s a z o a i dengan 2 7 !tIoaeniber 1981;
( s e l a n a 63 h a r i ) d i lialai S e r i h I k a n C i h e r a n g , C i a n j u r .
I k s n u j i y a n g a g u n a k a n dalarn p e n e l i t i a n i n i a d d a h
i k s n mas ( C y o r i n u s c a r o i o L.!
njra dan ':'zi\:.an
ras X a j a l a y a , Funten, Sinyo-
den,-an b o b s t r a t a - r a t a 23 gra:n/elror.
p e n e l i t i a n b e r u p z 'sak s e z e n y z n ~berul:uran
lebar
L&
CI:~
d.an t i n g g i 45 c z .
p a n j a n g 140 crr,,
P a d a t p e n e b a r a n yang digunz-
k a n a d a l a l ? 2:3 ekor-/it;adan ($33 g r a m / l ' / 9 , 2
.. .
':.'adzk
liter).
..
Makanan y a n g c x o s r x ~ c a naci,,lali tiiaiianan b u a t a i l b e r u p a
p e l e t ( n e r l r Comfeec) y a n g berciia:::eter
j mi2.
P e x b e r i a n ma-
k a n a n p a d a s e p u l u h h a r i trt--.::a S i l a k u k a n liifia i r a l i s e h a r i
sebanyalr
5 Y
i d a r i b o b o t r a t a - r a t a b i o m a s a i k a n p e r wadah.
S e l a n j u x n y a pe:nberiari maicansx d i l a l i u k a n t i g a k a i i s e h a r i
sebanyak 3
d a r i b s b o t r a t a - r a t a b i o m a s a i l r a n p e r wadah.
Bancangan p e r c s b a a n g a c g d i g u n a k a n a d a l a h rancantzan
a c e k l e n g k a p (RAL) d e n z a n e z 2 z t p e r l a k u a n . y a i t u r a s X a j a A,-v:an.
l a y a , P u n t e n , S i n y o n y a de!: c'-i
u l a n g sebanyak t i g a k a l i
.
u j i beda nyata j u j u r ( 3 N J ) .
Per:garuh
S e t i a p p e r l a k u a n d.ip e r l a k u a n d i uj i dengan
Untuk m e n g e t a h u i a d a n y a p e r b e d a a n p e r t u m b u h a n dan p r o d u l i s i a n t a r ras i k a n mas, t i i l a h k a n p e n g u k u r a n l a j u pertumbuhan h a r i a n , k e l a n g s u n g z n !lidup i l r a n , p r o d u k s i z e r t a p e r turnbuhan p a n j a n g m p t l a k i n d i v i d u i k a n .
S e l a i . ; i t u cilalru-
k a n p u l a p e n ~ u l i u r a nk e e f i s i e n a n inakanan, r e t e n s i $ : r o t e i n ,
r e t e n s i 1e:xak s e r t z c i r i - c i r i ~ i ~ r i s t di zkn r n o r f o n ~ e t r i ki k a n ,
s e p e r t i ju!i?lail t u l a n g p u n s s u n g s e r t a p e r b a n d i n g a n pan j a n g
u s u s , t i n g g i b a d a n dan l e b a r ! n s l u t t e r h a d a p pan j a n , ~t o t a l
badan.
I t u a l i t a s a i r yailg d i u k u r a d x l a h s u h u a i r , kzndung-
an o k s i g e n t e r l a r u t , karidungan a:noniak t s r l a r u t dan T
p:
air.
L a j u pertutnbuhan h a r i a n , p r o d u k s i d a n k e e f i s i e n a n m a k a n a n i k a n rcas r a s I * < a j a l a y a t i d a k b e r b e d a d e n s a n r a s P u n t e n ,
ab.11 t e t a p i l e b i l l t i c g g i t i x r i p z d a r a s ,">. l n y o n y a ( p n d e t a r a f
k e p e r c a y a ; i n 9>
z,)d a n
r a s :i'aiwsn (padla t a r a f k e p e r c a y a a n 99 %).
L a j u pertu:nbaiisn h a r i z n , p r o d u k s i d..n 1 - ; e e f i s i e n a n makanan
ilcan. mas r a s P u n t e n t i d s k b e r b e d a dengan r n s S i n y o n y a , a k a n
t e t a p i l e b i l l t i n g g i d s r i o s d s rss ' I ' a i ~ ~ ~(apna d a t a r a f k e p e r c a yaan
95 Ti.).
S e d a n g k a n la;-0
pertu:iibuhan h a r i a n , p r o d u b s i d a n
k e e f i s i e n a n makanan i k a n mas r a s S i n y o n y a t i d s k b e r b e d a dengan r a s Taiwan.
P e r t u n j u h a n p a n j a n g !fiutlak i n d i v i d u d a n
:
k e l a n g s u n g a n h i d u p i k a n mas a n t a r r a s t e r n y a t a t i d a k menunjulckan a d a n g a p e r b e d a a n .
B e s a r n y a r e t e n s i ' ~ r s t e i ndhn r e t e n s i l e m a ! ~t e r n y a t a ' t i dak s e l a l u nienunjang b e s z r n y a l a j u p e r t u m b u h a n ras i k a n mas.
R e t e n s i p r o t e i n i k a n mas r a s X a j a l a y a l e b i h t i n g g i d a r i p a d a
r a s P u n t e n dan T a i w a n ( p a d a t a r a f . k e p e r c a y a a n 95 5 ) dan l e b i n t i n g g i d a r i p a d a r a s S i n y o n y a ( p a d a t a r a f k e p e r c a y a z n 99 % j .
R e t e n s i p r o t e i n r a s P u n t e n t i d z k b e r b e d z dengan r a s 'l'aiwan,
a k a n t e t a p i k e d u a ras t e r s e b u t rnernpunyai r e t e n s i p r o t e i n l e b i h t i n g g i d a r i ~ a d aras S i n y o n y z ( p a d a t a r z f k e p e r c a y a a n 95
R e t e n s i l e m a k i k a n mas r a s : q a j a l a y a ; i d &
z).
bel-beda dengan r a s
P u n t e n , aican t e t a p i l e b i h t i n g g i d s r i p a d a ri-; T a i w a n dan S i nyonya ( p a d a taraf k e p e r c a g a a n 33 4;).
R e t e n s i lerialr r a s Pun-
t e n t i d & b e r b e d a d e n s a n r a s Taiis:an, alran t e t a p i l e b i i l t i n g g i
d a r i p a d a r a s S i n j o n y a ( p a l a t z r a 2 ke2erca;aan
95 %).
Sedang-
k z r e t e : i s i lemaii ras Taiwsn t i d a k b e r b e d a dengan r a s S i n y o n y a .
h a a n y a p e r b e d a a n g e n o t i p e i k a n aka!? menyebabkan p u l a
p e r b e d a a n dalam penarnpilan f e n o t i ~ l ei k z n , t e r m a s u k p u l a p e r b e d a a n dalam c i r i - c i r i ; ; ~ e r i s t i kdan nori'ometriir i i r a n .
s i l pengarnatan c i r i - c i r i
Ha-
m e r i s t i k dr.n m o r f o m e t r i k i k a n d a r i
t i a p - t i a p r z s , s e p e r t i perbandinsan l e i j a r mulut dan t i n g g i
b a d a n ter!iadap p a n j a n g t o t ' a l b a d e n s e r t a ju:nlah t u l a n g punggung i k z n , menunjukkan a d a n y a p e r b e d a a n t e r s e o u t .
b a s i l penguiiuran k u a l i t a s a i r ( s u h u , kandungan o k s i g e n
dan amsniak t e r l a r u t s e r t a pH) menunjukkan bahwa k u a l i t a s a i r
dalanl p e n e l i t i a n i n i m a s i h d a l a n iiis:;ran yang l a y & b a g i keh i d u p a n pertumbuhan i k a n .
PERBANDINGAN PERTUMBUHAN DAN PRODUKSl
IKAN MAS ( Cyprinus carpio L. )
RAS MAJALAYA, PUNTEN, SIMYONYA DAN TAIWAN
KARYA
lLMlAH
oleh
DODY I R A W A N
C 17.0199
I N S T I T U T P E R T A N I A N BOGOR
FAKULTAS
PERIKANAN
1986
DODY 17A::'BN.
Perbandingan Fertuzbuhan d ~ P
nroduirsi I k a n
I4as ( C g n r i n u s c a r c i o L. j Tias : , : a j a l a y a , F u n t e n , S i n y o n y a
dan Taiir:an ( D i baivah b i r c b i n g a n K;?I!iAR
SZ;~:ANTADII\'ATA s e b a g a i
k e t u a dan ICUSi4P.N S31~:.4:'IID.AJj4 seba;;ai
anggota).
Suatu p e n e l i t i a n yang 5ertu;uan
untuk mengetahui per-
b e d a a n p e r t u m b u h a n d a n p r o d u k s i i k a n mas ( C y p r i n u s c a r c i o L. )
r a s H a j a l a y a , P u n t e n , S i n y o n y a d a n Taiwan t e l a h dila!rukan
d z r i t a n g g a l 28 Seritenlber s a z o a i dengan 2 7 !tIoaeniber 1981;
( s e l a n a 63 h a r i ) d i lialai S e r i h I k a n C i h e r a n g , C i a n j u r .
I k s n u j i y a n g a g u n a k a n dalarn p e n e l i t i a n i n i a d d a h
i k s n mas ( C y o r i n u s c a r o i o L.!
njra dan ':'zi\:.an
ras X a j a l a y a , Funten, Sinyo-
den,-an b o b s t r a t a - r a t a 23 gra:n/elror.
p e n e l i t i a n b e r u p z 'sak s e z e n y z n ~berul:uran
lebar
L&
CI:~
d.an t i n g g i 45 c z .
p a n j a n g 140 crr,,
P a d a t p e n e b a r a n yang digunz-
k a n a d a l a l ? 2:3 ekor-/it;adan ($33 g r a m / l ' / 9 , 2
.. .
':.'adzk
liter).
..
Makanan y a n g c x o s r x ~ c a naci,,lali tiiaiianan b u a t a i l b e r u p a
p e l e t ( n e r l r Comfeec) y a n g berciia:::eter
j mi2.
P e x b e r i a n ma-
k a n a n p a d a s e p u l u h h a r i trt--.::a S i l a k u k a n liifia i r a l i s e h a r i
sebanyalr
5 Y
i d a r i b o b o t r a t a - r a t a b i o m a s a i k a n p e r wadah.
S e l a n j u x n y a pe:nberiari maicansx d i l a l i u k a n t i g a k a i i s e h a r i
sebanyak 3
d a r i b s b o t r a t a - r a t a b i o m a s a i l r a n p e r wadah.
Bancangan p e r c s b a a n g a c g d i g u n a k a n a d a l a h rancantzan
a c e k l e n g k a p (RAL) d e n z a n e z 2 z t p e r l a k u a n . y a i t u r a s X a j a A,-v:an.
l a y a , P u n t e n , S i n y o n y a de!: c'-i
u l a n g sebanyak t i g a k a l i
.
u j i beda nyata j u j u r ( 3 N J ) .
Per:garuh
S e t i a p p e r l a k u a n d.ip e r l a k u a n d i uj i dengan
Untuk m e n g e t a h u i a d a n y a p e r b e d a a n p e r t u m b u h a n dan p r o d u l i s i a n t a r ras i k a n mas, t i i l a h k a n p e n g u k u r a n l a j u pertumbuhan h a r i a n , k e l a n g s u n g z n !lidup i l r a n , p r o d u k s i z e r t a p e r turnbuhan p a n j a n g m p t l a k i n d i v i d u i k a n .
S e l a i . ; i t u cilalru-
k a n p u l a p e n ~ u l i u r a nk e e f i s i e n a n inakanan, r e t e n s i $ : r o t e i n ,
r e t e n s i 1e:xak s e r t z c i r i - c i r i ~ i ~ r i s t di zkn r n o r f o n ~ e t r i ki k a n ,
s e p e r t i ju!i?lail t u l a n g p u n s s u n g s e r t a p e r b a n d i n g a n pan j a n g
u s u s , t i n g g i b a d a n dan l e b a r ! n s l u t t e r h a d a p pan j a n , ~t o t a l
badan.
I t u a l i t a s a i r yailg d i u k u r a d x l a h s u h u a i r , kzndung-
an o k s i g e n t e r l a r u t , karidungan a:noniak t s r l a r u t dan T
p:
air.
L a j u pertutnbuhan h a r i a n , p r o d u k s i d a n k e e f i s i e n a n m a k a n a n i k a n rcas r a s I * < a j a l a y a t i d a k b e r b e d a d e n s a n r a s P u n t e n ,
ab.11 t e t a p i l e b i l l t i c g g i t i x r i p z d a r a s ,">. l n y o n y a ( p n d e t a r a f
k e p e r c a y a ; i n 9>
z,)d a n
r a s :i'aiwsn (padla t a r a f k e p e r c a y a a n 99 %).
L a j u pertu:nbaiisn h a r i z n , p r o d u k s i d..n 1 - ; e e f i s i e n a n makanan
ilcan. mas r a s P u n t e n t i d s k b e r b e d a dengan r n s S i n y o n y a , a k a n
t e t a p i l e b i l l t i n g g i d s r i o s d s rss ' I ' a i ~ ~ ~(apna d a t a r a f k e p e r c a yaan
95 Ti.).
S e d a n g k a n la;-0
pertu:iibuhan h a r i a n , p r o d u b s i d a n
k e e f i s i e n a n makanan i k a n mas r a s S i n y o n y a t i d s k b e r b e d a dengan r a s Taiwan.
P e r t u n j u h a n p a n j a n g !fiutlak i n d i v i d u d a n
:
k e l a n g s u n g a n h i d u p i k a n mas a n t a r r a s t e r n y a t a t i d a k menunjulckan a d a n g a p e r b e d a a n .
B e s a r n y a r e t e n s i ' ~ r s t e i ndhn r e t e n s i l e m a ! ~t e r n y a t a ' t i dak s e l a l u nienunjang b e s z r n y a l a j u p e r t u m b u h a n ras i k a n mas.
R e t e n s i p r o t e i n i k a n mas r a s X a j a l a y a l e b i h t i n g g i d a r i p a d a
r a s P u n t e n dan T a i w a n ( p a d a t a r a f . k e p e r c a y a a n 95 5 ) dan l e b i n t i n g g i d a r i p a d a r a s S i n y o n y a ( p a d a t a r a f k e p e r c a y a z n 99 % j .
R e t e n s i p r o t e i n r a s P u n t e n t i d z k b e r b e d z dengan r a s 'l'aiwan,
a k a n t e t a p i k e d u a ras t e r s e b u t rnernpunyai r e t e n s i p r o t e i n l e b i h t i n g g i d a r i ~ a d aras S i n y o n y z ( p a d a t a r z f k e p e r c a y a a n 95
R e t e n s i l e m a k i k a n mas r a s : q a j a l a y a ; i d &
z).
bel-beda dengan r a s
P u n t e n , aican t e t a p i l e b i h t i n g g i d s r i p a d a ri-; T a i w a n dan S i nyonya ( p a d a taraf k e p e r c a g a a n 33 4;).
R e t e n s i lerialr r a s Pun-
t e n t i d & b e r b e d a d e n s a n r a s Taiis:an, alran t e t a p i l e b i i l t i n g g i
d a r i p a d a r a s S i n j o n y a ( p a l a t z r a 2 ke2erca;aan
95 %).
Sedang-
k z r e t e : i s i lemaii ras Taiwsn t i d a k b e r b e d a dengan r a s S i n y o n y a .
h a a n y a p e r b e d a a n g e n o t i p e i k a n aka!? menyebabkan p u l a
p e r b e d a a n dalam penarnpilan f e n o t i ~ l ei k z n , t e r m a s u k p u l a p e r b e d a a n dalam c i r i - c i r i ; ; ~ e r i s t i kdan nori'ometriir i i r a n .
s i l pengarnatan c i r i - c i r i
Ha-
m e r i s t i k dr.n m o r f o m e t r i k i k a n d a r i
t i a p - t i a p r z s , s e p e r t i perbandinsan l e i j a r mulut dan t i n g g i
b a d a n ter!iadap p a n j a n g t o t ' a l b a d e n s e r t a ju:nlah t u l a n g punggung i k z n , menunjukkan a d a n y a p e r b e d a a n t e r s e o u t .
b a s i l penguiiuran k u a l i t a s a i r ( s u h u , kandungan o k s i g e n
dan amsniak t e r l a r u t s e r t a pH) menunjukkan bahwa k u a l i t a s a i r
dalanl p e n e l i t i a n i n i m a s i h d a l a n iiis:;ran yang l a y & b a g i keh i d u p a n pertumbuhan i k a n .
IKAN MAS ( Cyprinus carpio L. )
RAS MAJALAYA, PUNTEN, SIMYONYA DAN TAIWAN
KARYA
lLMlAH
oleh
DODY I R A W A N
C 17.0199
I N S T I T U T P E R T A N I A N BOGOR
FAKULTAS
PERIKANAN
1986
DODY 17A::'BN.
Perbandingan Fertuzbuhan d ~ P
nroduirsi I k a n
I4as ( C g n r i n u s c a r c i o L. j Tias : , : a j a l a y a , F u n t e n , S i n y o n y a
dan Taiir:an ( D i baivah b i r c b i n g a n K;?I!iAR
SZ;~:ANTADII\'ATA s e b a g a i
k e t u a dan ICUSi4P.N S31~:.4:'IID.AJj4 seba;;ai
anggota).
Suatu p e n e l i t i a n yang 5ertu;uan
untuk mengetahui per-
b e d a a n p e r t u m b u h a n d a n p r o d u k s i i k a n mas ( C y p r i n u s c a r c i o L. )
r a s H a j a l a y a , P u n t e n , S i n y o n y a d a n Taiwan t e l a h dila!rukan
d z r i t a n g g a l 28 Seritenlber s a z o a i dengan 2 7 !tIoaeniber 1981;
( s e l a n a 63 h a r i ) d i lialai S e r i h I k a n C i h e r a n g , C i a n j u r .
I k s n u j i y a n g a g u n a k a n dalarn p e n e l i t i a n i n i a d d a h
i k s n mas ( C y o r i n u s c a r o i o L.!
njra dan ':'zi\:.an
ras X a j a l a y a , Funten, Sinyo-
den,-an b o b s t r a t a - r a t a 23 gra:n/elror.
p e n e l i t i a n b e r u p z 'sak s e z e n y z n ~berul:uran
lebar
L&
CI:~
d.an t i n g g i 45 c z .
p a n j a n g 140 crr,,
P a d a t p e n e b a r a n yang digunz-
k a n a d a l a l ? 2:3 ekor-/it;adan ($33 g r a m / l ' / 9 , 2
.. .
':.'adzk
liter).
..
Makanan y a n g c x o s r x ~ c a naci,,lali tiiaiianan b u a t a i l b e r u p a
p e l e t ( n e r l r Comfeec) y a n g berciia:::eter
j mi2.
P e x b e r i a n ma-
k a n a n p a d a s e p u l u h h a r i trt--.::a S i l a k u k a n liifia i r a l i s e h a r i
sebanyalr
5 Y
i d a r i b o b o t r a t a - r a t a b i o m a s a i k a n p e r wadah.
S e l a n j u x n y a pe:nberiari maicansx d i l a l i u k a n t i g a k a i i s e h a r i
sebanyak 3
d a r i b s b o t r a t a - r a t a b i o m a s a i l r a n p e r wadah.
Bancangan p e r c s b a a n g a c g d i g u n a k a n a d a l a h rancantzan
a c e k l e n g k a p (RAL) d e n z a n e z 2 z t p e r l a k u a n . y a i t u r a s X a j a A,-v:an.
l a y a , P u n t e n , S i n y o n y a de!: c'-i
u l a n g sebanyak t i g a k a l i
.
u j i beda nyata j u j u r ( 3 N J ) .
Per:garuh
S e t i a p p e r l a k u a n d.ip e r l a k u a n d i uj i dengan
Untuk m e n g e t a h u i a d a n y a p e r b e d a a n p e r t u m b u h a n dan p r o d u l i s i a n t a r ras i k a n mas, t i i l a h k a n p e n g u k u r a n l a j u pertumbuhan h a r i a n , k e l a n g s u n g z n !lidup i l r a n , p r o d u k s i z e r t a p e r turnbuhan p a n j a n g m p t l a k i n d i v i d u i k a n .
S e l a i . ; i t u cilalru-
k a n p u l a p e n ~ u l i u r a nk e e f i s i e n a n inakanan, r e t e n s i $ : r o t e i n ,
r e t e n s i 1e:xak s e r t z c i r i - c i r i ~ i ~ r i s t di zkn r n o r f o n ~ e t r i ki k a n ,
s e p e r t i ju!i?lail t u l a n g p u n s s u n g s e r t a p e r b a n d i n g a n pan j a n g
u s u s , t i n g g i b a d a n dan l e b a r ! n s l u t t e r h a d a p pan j a n , ~t o t a l
badan.
I t u a l i t a s a i r yailg d i u k u r a d x l a h s u h u a i r , kzndung-
an o k s i g e n t e r l a r u t , karidungan a:noniak t s r l a r u t dan T
p:
air.
L a j u pertutnbuhan h a r i a n , p r o d u k s i d a n k e e f i s i e n a n m a k a n a n i k a n rcas r a s I * < a j a l a y a t i d a k b e r b e d a d e n s a n r a s P u n t e n ,
ab.11 t e t a p i l e b i l l t i c g g i t i x r i p z d a r a s ,">. l n y o n y a ( p n d e t a r a f
k e p e r c a y a ; i n 9>
z,)d a n
r a s :i'aiwsn (padla t a r a f k e p e r c a y a a n 99 %).
L a j u pertu:nbaiisn h a r i z n , p r o d u k s i d..n 1 - ; e e f i s i e n a n makanan
ilcan. mas r a s P u n t e n t i d s k b e r b e d a dengan r n s S i n y o n y a , a k a n
t e t a p i l e b i l l t i n g g i d s r i o s d s rss ' I ' a i ~ ~ ~(apna d a t a r a f k e p e r c a yaan
95 Ti.).
S e d a n g k a n la;-0
pertu:iibuhan h a r i a n , p r o d u b s i d a n
k e e f i s i e n a n makanan i k a n mas r a s S i n y o n y a t i d s k b e r b e d a dengan r a s Taiwan.
P e r t u n j u h a n p a n j a n g !fiutlak i n d i v i d u d a n
:
k e l a n g s u n g a n h i d u p i k a n mas a n t a r r a s t e r n y a t a t i d a k menunjulckan a d a n g a p e r b e d a a n .
B e s a r n y a r e t e n s i ' ~ r s t e i ndhn r e t e n s i l e m a ! ~t e r n y a t a ' t i dak s e l a l u nienunjang b e s z r n y a l a j u p e r t u m b u h a n ras i k a n mas.
R e t e n s i p r o t e i n i k a n mas r a s X a j a l a y a l e b i h t i n g g i d a r i p a d a
r a s P u n t e n dan T a i w a n ( p a d a t a r a f . k e p e r c a y a a n 95 5 ) dan l e b i n t i n g g i d a r i p a d a r a s S i n y o n y a ( p a d a t a r a f k e p e r c a y a z n 99 % j .
R e t e n s i p r o t e i n r a s P u n t e n t i d z k b e r b e d z dengan r a s 'l'aiwan,
a k a n t e t a p i k e d u a ras t e r s e b u t rnernpunyai r e t e n s i p r o t e i n l e b i h t i n g g i d a r i ~ a d aras S i n y o n y z ( p a d a t a r z f k e p e r c a y a a n 95
R e t e n s i l e m a k i k a n mas r a s : q a j a l a y a ; i d &
z).
bel-beda dengan r a s
P u n t e n , aican t e t a p i l e b i h t i n g g i d s r i p a d a ri-; T a i w a n dan S i nyonya ( p a d a taraf k e p e r c a g a a n 33 4;).
R e t e n s i lerialr r a s Pun-
t e n t i d & b e r b e d a d e n s a n r a s Taiis:an, alran t e t a p i l e b i i l t i n g g i
d a r i p a d a r a s S i n j o n y a ( p a l a t z r a 2 ke2erca;aan
95 %).
Sedang-
k z r e t e : i s i lemaii ras Taiwsn t i d a k b e r b e d a dengan r a s S i n y o n y a .
h a a n y a p e r b e d a a n g e n o t i p e i k a n aka!? menyebabkan p u l a
p e r b e d a a n dalam penarnpilan f e n o t i ~ l ei k z n , t e r m a s u k p u l a p e r b e d a a n dalam c i r i - c i r i ; ; ~ e r i s t i kdan nori'ometriir i i r a n .
s i l pengarnatan c i r i - c i r i
Ha-
m e r i s t i k dr.n m o r f o m e t r i k i k a n d a r i
t i a p - t i a p r z s , s e p e r t i perbandinsan l e i j a r mulut dan t i n g g i
b a d a n ter!iadap p a n j a n g t o t ' a l b a d e n s e r t a ju:nlah t u l a n g punggung i k z n , menunjukkan a d a n y a p e r b e d a a n t e r s e o u t .
b a s i l penguiiuran k u a l i t a s a i r ( s u h u , kandungan o k s i g e n
dan amsniak t e r l a r u t s e r t a pH) menunjukkan bahwa k u a l i t a s a i r
dalanl p e n e l i t i a n i n i m a s i h d a l a n iiis:;ran yang l a y & b a g i keh i d u p a n pertumbuhan i k a n .
PERBANDINGAN PERTUMBUHAN DAN PRODUKSl
IKAN MAS ( Cyprinus carpio L. )
RAS MAJALAYA, PUNTEN, SIMYONYA DAN TAIWAN
KARYA
lLMlAH
oleh
DODY I R A W A N
C 17.0199
I N S T I T U T P E R T A N I A N BOGOR
FAKULTAS
PERIKANAN
1986
DODY 17A::'BN.
Perbandingan Fertuzbuhan d ~ P
nroduirsi I k a n
I4as ( C g n r i n u s c a r c i o L. j Tias : , : a j a l a y a , F u n t e n , S i n y o n y a
dan Taiir:an ( D i baivah b i r c b i n g a n K;?I!iAR
SZ;~:ANTADII\'ATA s e b a g a i
k e t u a dan ICUSi4P.N S31~:.4:'IID.AJj4 seba;;ai
anggota).
Suatu p e n e l i t i a n yang 5ertu;uan
untuk mengetahui per-
b e d a a n p e r t u m b u h a n d a n p r o d u k s i i k a n mas ( C y p r i n u s c a r c i o L. )
r a s H a j a l a y a , P u n t e n , S i n y o n y a d a n Taiwan t e l a h dila!rukan
d z r i t a n g g a l 28 Seritenlber s a z o a i dengan 2 7 !tIoaeniber 1981;
( s e l a n a 63 h a r i ) d i lialai S e r i h I k a n C i h e r a n g , C i a n j u r .
I k s n u j i y a n g a g u n a k a n dalarn p e n e l i t i a n i n i a d d a h
i k s n mas ( C y o r i n u s c a r o i o L.!
njra dan ':'zi\:.an
ras X a j a l a y a , Funten, Sinyo-
den,-an b o b s t r a t a - r a t a 23 gra:n/elror.
p e n e l i t i a n b e r u p z 'sak s e z e n y z n ~berul:uran
lebar
L&
CI:~
d.an t i n g g i 45 c z .
p a n j a n g 140 crr,,
P a d a t p e n e b a r a n yang digunz-
k a n a d a l a l ? 2:3 ekor-/it;adan ($33 g r a m / l ' / 9 , 2
.. .
':.'adzk
liter).
..
Makanan y a n g c x o s r x ~ c a naci,,lali tiiaiianan b u a t a i l b e r u p a
p e l e t ( n e r l r Comfeec) y a n g berciia:::eter
j mi2.
P e x b e r i a n ma-
k a n a n p a d a s e p u l u h h a r i trt--.::a S i l a k u k a n liifia i r a l i s e h a r i
sebanyalr
5 Y
i d a r i b o b o t r a t a - r a t a b i o m a s a i k a n p e r wadah.
S e l a n j u x n y a pe:nberiari maicansx d i l a l i u k a n t i g a k a i i s e h a r i
sebanyak 3
d a r i b s b o t r a t a - r a t a b i o m a s a i l r a n p e r wadah.
Bancangan p e r c s b a a n g a c g d i g u n a k a n a d a l a h rancantzan
a c e k l e n g k a p (RAL) d e n z a n e z 2 z t p e r l a k u a n . y a i t u r a s X a j a A,-v:an.
l a y a , P u n t e n , S i n y o n y a de!: c'-i
u l a n g sebanyak t i g a k a l i
.
u j i beda nyata j u j u r ( 3 N J ) .
Per:garuh
S e t i a p p e r l a k u a n d.ip e r l a k u a n d i uj i dengan
Untuk m e n g e t a h u i a d a n y a p e r b e d a a n p e r t u m b u h a n dan p r o d u l i s i a n t a r ras i k a n mas, t i i l a h k a n p e n g u k u r a n l a j u pertumbuhan h a r i a n , k e l a n g s u n g z n !lidup i l r a n , p r o d u k s i z e r t a p e r turnbuhan p a n j a n g m p t l a k i n d i v i d u i k a n .
S e l a i . ; i t u cilalru-
k a n p u l a p e n ~ u l i u r a nk e e f i s i e n a n inakanan, r e t e n s i $ : r o t e i n ,
r e t e n s i 1e:xak s e r t z c i r i - c i r i ~ i ~ r i s t di zkn r n o r f o n ~ e t r i ki k a n ,
s e p e r t i ju!i?lail t u l a n g p u n s s u n g s e r t a p e r b a n d i n g a n pan j a n g
u s u s , t i n g g i b a d a n dan l e b a r ! n s l u t t e r h a d a p pan j a n , ~t o t a l
badan.
I t u a l i t a s a i r yailg d i u k u r a d x l a h s u h u a i r , kzndung-
an o k s i g e n t e r l a r u t , karidungan a:noniak t s r l a r u t dan T
p:
air.
L a j u pertutnbuhan h a r i a n , p r o d u k s i d a n k e e f i s i e n a n m a k a n a n i k a n rcas r a s I * < a j a l a y a t i d a k b e r b e d a d e n s a n r a s P u n t e n ,
ab.11 t e t a p i l e b i l l t i c g g i t i x r i p z d a r a s ,">. l n y o n y a ( p n d e t a r a f
k e p e r c a y a ; i n 9>
z,)d a n
r a s :i'aiwsn (padla t a r a f k e p e r c a y a a n 99 %).
L a j u pertu:nbaiisn h a r i z n , p r o d u k s i d..n 1 - ; e e f i s i e n a n makanan
ilcan. mas r a s P u n t e n t i d s k b e r b e d a dengan r n s S i n y o n y a , a k a n
t e t a p i l e b i l l t i n g g i d s r i o s d s rss ' I ' a i ~ ~ ~(apna d a t a r a f k e p e r c a yaan
95 Ti.).
S e d a n g k a n la;-0
pertu:iibuhan h a r i a n , p r o d u b s i d a n
k e e f i s i e n a n makanan i k a n mas r a s S i n y o n y a t i d s k b e r b e d a dengan r a s Taiwan.
P e r t u n j u h a n p a n j a n g !fiutlak i n d i v i d u d a n
:
k e l a n g s u n g a n h i d u p i k a n mas a n t a r r a s t e r n y a t a t i d a k menunjulckan a d a n g a p e r b e d a a n .
B e s a r n y a r e t e n s i ' ~ r s t e i ndhn r e t e n s i l e m a ! ~t e r n y a t a ' t i dak s e l a l u nienunjang b e s z r n y a l a j u p e r t u m b u h a n ras i k a n mas.
R e t e n s i p r o t e i n i k a n mas r a s X a j a l a y a l e b i h t i n g g i d a r i p a d a
r a s P u n t e n dan T a i w a n ( p a d a t a r a f . k e p e r c a y a a n 95 5 ) dan l e b i n t i n g g i d a r i p a d a r a s S i n y o n y a ( p a d a t a r a f k e p e r c a y a z n 99 % j .
R e t e n s i p r o t e i n r a s P u n t e n t i d z k b e r b e d z dengan r a s 'l'aiwan,
a k a n t e t a p i k e d u a ras t e r s e b u t rnernpunyai r e t e n s i p r o t e i n l e b i h t i n g g i d a r i ~ a d aras S i n y o n y z ( p a d a t a r z f k e p e r c a y a a n 95
R e t e n s i l e m a k i k a n mas r a s : q a j a l a y a ; i d &
z).
bel-beda dengan r a s
P u n t e n , aican t e t a p i l e b i h t i n g g i d s r i p a d a ri-; T a i w a n dan S i nyonya ( p a d a taraf k e p e r c a g a a n 33 4;).
R e t e n s i lerialr r a s Pun-
t e n t i d & b e r b e d a d e n s a n r a s Taiis:an, alran t e t a p i l e b i i l t i n g g i
d a r i p a d a r a s S i n j o n y a ( p a l a t z r a 2 ke2erca;aan
95 %).
Sedang-
k z r e t e : i s i lemaii ras Taiwsn t i d a k b e r b e d a dengan r a s S i n y o n y a .
h a a n y a p e r b e d a a n g e n o t i p e i k a n aka!? menyebabkan p u l a
p e r b e d a a n dalam penarnpilan f e n o t i ~ l ei k z n , t e r m a s u k p u l a p e r b e d a a n dalam c i r i - c i r i ; ; ~ e r i s t i kdan nori'ometriir i i r a n .
s i l pengarnatan c i r i - c i r i
Ha-
m e r i s t i k dr.n m o r f o m e t r i k i k a n d a r i
t i a p - t i a p r z s , s e p e r t i perbandinsan l e i j a r mulut dan t i n g g i
b a d a n ter!iadap p a n j a n g t o t ' a l b a d e n s e r t a ju:nlah t u l a n g punggung i k z n , menunjukkan a d a n y a p e r b e d a a n t e r s e o u t .
b a s i l penguiiuran k u a l i t a s a i r ( s u h u , kandungan o k s i g e n
dan amsniak t e r l a r u t s e r t a pH) menunjukkan bahwa k u a l i t a s a i r
dalanl p e n e l i t i a n i n i m a s i h d a l a n iiis:;ran yang l a y & b a g i keh i d u p a n pertumbuhan i k a n .