ELEKTROFISIOLOGI TRANSPORT MAGNESIUM PADA SEL AKAR JAGUNG

ac

b.u
igili

http
.id

g

://di

http

g

.id

g

://di

d

ili

/dig

:/
http

ili

/dig

.id
http

une
ilib.

g

://di

.id

g

://di

g

://di

http

.id
http

g

://di

http

g

://di

http
.id

g

://di

http

une
ilib.

g

://di

http
d

h

d

.id
g

://di

.id

g

://di

d

b.un
igili

g

://di

d

.id

une
ilib.

g

.id

une
ilib.

g

://di

j.ac

.id

.id

j.ac

.id

une
ilib.

g

://di

http

ne
ib.u

http

.id

j.ac

ne
ib.u

d

ac.i

:

http
.id

j.ac

e
b.un
i
l
i
g
i

://d

http
.id

une
ilib.

g

://di

http

:

http
ej.
b.un

.id

j.ac

.id

une
ilib.

g

://di

http

ne
ib.u

:

http

j.ac

j.ac

j.ac

j.ac

http

ne
ib.u

http

b.un
igili

://d

://d

://d

http

b.un
igili

.id

j.ac

http
ej.
b.un

:

http

une
ilib.

ac.i

ac.i

.id

j.ac

http

une
ilib.

:

http

une
ilib.

j.ac

http
ej.
b.un

gili

b.un
igili

://di

g

ac.i

j.ac

http

.id

une
ilib.

://di

ej.
b.un

/di
ttp:/

://d

http

://d

http

g

://di

.id

j.ac

e
b.un
i
l
i
g
i

j.ac

http

:

http

JURUSAN
FISIKA igili
gili
igili
d
/
/
://di
://d
:
p
p
p
t
t
t
t
t
t
FAKULTAS
MATEMATIKA
DAN
ILMU
PENGETAHUAN
ALAM
h
h
h
h
UNIVERSITAS JEMBER
c.id
c.id
c.id
c.id
2009
ej.a
ej.a
ej.a
ej.a

gili

/di
ttp:/

.id

une
ilib.

j.ac

http

ac.i

ej.
b.un

.id

j.ac

j.ac

une
ilib.

g

://di

http

d

ej.
b.un

ili

j.ac

.id

une
ilib.

:

http
ac.i

/dig

e
b.un
i
l
i
g
i

j.ac

un
ilib.

g

:/
http

NIM. 031810201135

c.i
ej.a

un
ilib.

ili

/dig

:/
http

.id

j.ac

d

ej.
b.un

:

http

une
ilib.

://di

://d
p://d
http
httIndri
Kismiyati Apriellia
d

d

c.i
ej.a

g

://di

ac.i

.id
j.ac
e
n
u
b. Oleh
igili

.id

e
b.un
i
l
i
g
i

://d

://d

http

ili

/dig

j.ac

j.ac

e
b.un
i
l
i
g
i

d

ej.
b.un

.id

j.ac

http

ac.i

:/
http

h

g

:

http

une
ilib.

.id

SKRIPSI

ac
nej.

.u

gilib

/di
ttp:/

h

://d

http

une
ilib.

://di

.id

j.ac

j.ac

http

:

http

e
b.un
i
l
i
g
i

http

.id

g

://di

.id

ac
nej.

.u

gilib

.id

://d

une
ilib.

ili

j.ac

j.ac

http

.id

/di
ttp:/

.id

ej.
b.un

/dig

http

j.ac

une
ilib.

d

ac.i

:/
http

e
b.un
i
l
i
g
i

http

http

j.ac

http

://d

http

http

une
ilib.

.id

j.ac

:

http

d

ili

/dig

e
b.un
i
l
i
g
i

g

ac.i

:/
http

.id

une
ilib.

://di

ej.
b.un

:

http
j.ac

c.id
c.id
c.id
ELEKTROFISIOLOGI
TRANSPORT
MAGNESIUM
ej.a
ej.a
ej.a
n
n
n
u
u
u
.
.
.
gilib
gilib AKAR JAGUNG
gilib
PADA
SEL
://di
://di
://di

.id

j.ac

http

e
b.un
i
l
i
g
i

://d

://d

http

.id

j.ac

j.ac

d

ili

/dig

:/
http

.id
http

ac.i

ej.
b.un

g

://di

g

://di

.id

j.ac

http

une
ilib.

:

http

une
ilib.

j.ac

http

d

ej.
b.un

.id

g

.id

g

j.ac

://di

://d

http

une
ilib.

://di

une
ilib.

b.u
igili

j.ac

http

ac.i

:/
http

e
b.un
i
l
i
g
i

.id
http

ac.i

ej.
b.un

g

://di

g

://di

http

.id

ac

nej.

://d

j.ac

http

une
ilib.

b.u
igili

http

une
ilib.

j.ac

j.ac

http

.id

ac

nej.

://d

http

une
ilib.

://di

http

une
ilib.

b.u
igili

j.ac

j.ac

une
ilib.

ac

nej.

://d

://d

http

ac

nej.

nej.

b.u
igili

:

http
.id

j.ac

ne
ib.u

ELEKTROFISIOLOGI TRANSPORT MAGNESIUM
PADA SEL AKAR JAGUNG

SKRIPSI
diajukan guna melengkapi tugas akhir dan memenuhi salah satu syarat
untuk menyelesaikan Program Studi Fisika (S1)
dan mencapai gelar Sarjana Sains

Oleh :
Indri Kismiyati Apriellia
NIM. 031810201135

JURUSAN FISIKA
FAKULTAS MATEMATIKA DAN ILMU PENGETAHUAN ALAM
UNIVERSITAS JEMBER
2009

ac

b.u
igili

http
.id

g

://di

http

g

.id

g

://di

d

ac.i

ej.
b.un

ili

/dig

:/
http

.id

j.ac

g

.id

ac
nej.

u
ilib.

/dig

ac
nej.

.u

gilib

h

c.id

j.a
.une

b

igili

://d
http

d

g

://di

http
d

ej.
b.un

.id

j.ac

une
ilib.

:

http
d

ac.i

ac.i

ac.i

ej.
b.un

.id

:

http

ej.
b.un

.id

.id

j.ac

j.ac

e
b.un
i
l
i
g
i

e
b.un
i
l
i
g
i

.id

.id

j.ac

j.ac

e
b.un
i
l
i
g
i

:

http

e
b.un
i
l
i
g
i

d

d

/
://
yang sangat
ttp:/
http diperlukan oleh htanaman.
Defisiensi magnesium akan berdampak pada terganggunya proses fotosintesis dan

c.id

c.id

c.id

c.id

:

http

.a
j.a pada kekurangannejmagnesium
j.a Gejala yang nampak
pembentukanb.enzim.
adalahb.unej.a
u
une
une
.
.
b
b
i
i
i
l
l
l
ili
i
i
i
/dig
/dig
/dig
/dig
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
terhambatnya
pertumbuhan akar
ht Namun
ht dan batang; klorosishtdan nekrosis pada daun.
ht

untuk mengetahui jenis defisiensi akibat magnesium tidak mudah, karena gejala yang
d

d

d

d

ac.i

ac.i

ac.i

ac.i

:

http

j.
j.
ej.
nej.
menunjukkanlibdefisiensi
hampir samalibuntuk
.une beberapa unsur. liTelah
.une
b.un ditemukan peneliti
lib.u
gi
gi
gi
gi
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h didasarkan pada karakteristik
h
sebelumnya
screening stressh Mg pada broadbean yang

.id

/di
ttp:/

d

g

://di

g

://di

http

.id

j.ac

http

une
ilib.

:

http

une
ilib.

j.ac

://d
://d
http unsur
httpMagnesium merupakan

une
ilib.

:/
http

.id

RINGKASAN

ac.i

.id

://d

://di

g

://di

g

://di

.id

j.ac

http

une
ilib.

://d

http

une
ilib.

j.ac

http
ej.
b.un

j.ac

http

.id

b.u
igili

i
gili
gilJagung;
gili
gili
Elektrofisiologi
Transport Magnesium
Pada Sel Akar
Indri Kismiyati
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
Apriellia,
031810201135; 2009:41
Halaman; Jurusanh Fisika Fakultas Matematika
dan
Ilmu Pengetahuan Alam Universitas Jember.

e
b.un
i
l
i
g
i

http

g

://di

g

://di

http

.id

ac

nej.

://d

j.ac

http

une
ilib.

b.u
igili

http

une
ilib.

j.ac

j.ac

http

.id

ac

nej.

://d

http

une
ilib.

://di

http

une
ilib.

b.u
igili

j.ac

j.ac

une
ilib.

ac

nej.

://d

://d

http

ac

nej.

nej.

b.u
igili

:

http

fotosintesis dan perubahan induksi cahaya menjadi potensial listrik permukaan daun.

.id
.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
e
n
n
n
n
Berdasarkanilibkondisi
tersebut penelitian
.u sebagai pelengkap
.u
b.u
bakar
b.u ini dilakukan pada
igili
igili
igili
ig
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
http
http bagaimana elektrofisiologi
http jawaban permasalahan
http pada daun sebagai
transport

transport magnesium pada
sel akar jagung.
id

.id
.id
.id
.
j.ac
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
e
n
n
n
n
u
u
u
u
Penelitian
yang bertujuan guntuk
mengetahui elektrofisiologi
transport Mg
lib.
lib.
lib.
lib.
digi
digi
di i
digi
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
htt
htt
htt
htt

pada sel akar jagung ini telah dilakukan pada kurun waktu antara September 2008

sampai Juni 2009, dengan
menggunakan sampel
jagung Bisi-2 produksi
CV Tanijaya
.id
.id
.id

http

sehat dan
d panjang 6-8 cm dan
.id
.id yang pertumbuhannya
.idberumur 5-6 hari, .dipilih
c.id
j.ac
j ac
j.ac
ej.a
e
e
e
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
seragam ddigunakan
sebagai sampel
gilib
gilib membran potensialnya
gilibyang kemudian diukur
gilib
://di
://di
://di
:// i
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

http

dilakukan di bawah
100
d dan 200 ppm). Pengukuran
id
.id
.pembesaran
.id mikroskop dengan
.id
j.ac
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
e
n
n
n
n
b.u
b.u
b.u
b.u
kali dengan
dan mikroelektroda
dari pipa kapiler
igili
igili
igili
igilimenggunakan mikromanipulator
d
d
d
d
/
/
/
/
/
/
/
/
:
:
:
:
http
http
http
http

http

j.a
.une

lib

digi

:

http

c.id
c
c
c
ej.a
ej.a
ej.a
ej.a
n
n
n
n
u
u
u
u
.
.
.
.
Unggul diigilaboratorium
Biofisika
Jember. Kecambah
lib
ilib
ilib
ilibFisika MIPA Universitas
/dig
/dig
/dig
/d
/
/
/
/
:
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
ht dengan
ht
ht media kapas yang dibasahi
ht yang ditumbuhkan pada
jagung
larutan Hoagland

c.id

://
http

:

http

:

ac.i

j.
une
ilib.

g

://di

http

pada medium yang konsentrasinya berbeda-beda (0 ppm, 20 ppm, 50 ppm, 80 ppm

:

ac.i

ej.
b.un

ili

/dig

:/
http

yang ujungnya berdiameter 3µm, dan berisi kawat perak yang disepuh dengan

.id

e
b.un
i
l
i
g
i

http

.id

http

.id

e
b.un
i
l
i
g
i

e
b.un
i
l
i
g
i

://d

://d

http

.id

j.ac

j.ac

j.ac

e
b.un
i
l
i
g
i

://d

://d

://d

http

.id

j.ac

j.ac

e
b.un
i
l
i
g
i

:

http

:

http

vii
id
.ac.

g

://di

http

.id

j.ac

ne
ib.u

g

://di

http

une
ilib.

.id

j.ac

une
ilib.

g

://di

http

ne
ib.u

.id

.id

j.ac

une
ilib.

g

://di

http

ne
ib.u

.id

.id

j.ac

une
ilib.

g

://di

http

ne
ib.u

.id

j.ac

j.ac

j.ac

j

j

une
ilib.

id
.ac.

:

http
.id

j.ac

ne
ib.u

Ag/AgCl dan larutan 1 M KCl. Elektroda referensi dibuat dengan menyisipkan kawat
perak Ag/AgCl pada pipa plastik berisi 1% agar-agar dalam 1 M KCl.
Dari hasil didapatkan bahwa perbedaan konsentrasi Mg pada medium
memberikan hasil pengukuran elektrofisiologi yang berbeda. Hal ini karena larutan
medium yang berbeda mengandung ion-ion yang berbeda sehingga menghasilkan
potensial membran yang berbeda. Didapatkan bahwa pada konsentrasi Mg yang
rendah atau tinggi menghasilkan pengukuran elektrofisiologi yang serupa, meskipun
secara transport mungkin berbeda.

viii

ac

b.u
igili

http
.id

g

://di

http

g

.id

g

://di

d

ili

/dig

:/
http

j.a
.une

g

://di

http

d

d

ej.
b.un

:

http
d

ac.i

ac.i

ac.i

.id

j.ac

une
ilib.

ej.
b.un

HALAMAN PERSEMBAHAN………………………………………………........
.id
.id
.id
c

c

j.a
.une

d

c

j.a
.une

d

j.a
.une

d

tp://

tp://

j.a
.une

lib

digi

g

://di

ej.
b.un

.id

:

http

d

tp://

tp://

ii .id
c
iii

:

http

iv

HALAMAN PEMBIMBINGAN…………………………………………………
.id
.id
.id
b
b
b
b
HALAMAN
igili
igili
igili
igili PENGESAHAN……………………………………………………...

v .id
c
vi

h
h
h
h
RINGKASAN……………………………………………………………………….

vii

/d

j.a
.une

/d

j.a
.une

/d

j.a
.une

/d

ttp:/

ttp:/

ttp:/

ttp:/

c

c

c

j.a
.une

:

http

j.a
.une

ht
ht
ht
ht
HALAMAN
PERNYATAAN………………………………………………….......

c.id

://
http

d

g

://di

j.ac

http

.id

j.ac

http

une
ilib.

:

http

une
ilib.

HALAMAN
b
bMOTTO…………………………………………………………........
b
b
igili
igili
igili
igili

b

igili

.id

DAFTAR ISI

ac.i

ej.
b.un

g

://di

g

.id

une
ilib.

j.ac

://di

://d

http
j.ac

http

une
ilib.

b.u
igili

gili Halaman
gili
gili
gili
://di
://di
://di
://di
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h
HALAMAN
JUDUL………………………………………………………………..
i
c.id

://d
http

.id
http

ac.i

ej.
b.un

g

://di

g

://di

http

.id

ac

nej.

://d

j.ac

http

une
ilib.

b.u
igili

http

une
ilib.

j.ac

j.ac

http

.id

ac

nej.

://d

http

une
ilib.

://di

http

une
ilib.

b.u
igili

j.ac

j.ac

une
ilib.

ac

nej.

://d

://d

http

ac

nej.

nej.

b.u
igili

:

http

ix c.id
d PRAKATA…………………………………………………………………………..
.id
.id
.id
j.a
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
e
n
n
n
n
.u xi
.u
.u
.u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
DAFTAR
ISI………………………………………………………………………..
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
http
http
http
http

http

d DAFTAR GAMBAR……………………………………………………………….
xivac.id
.id
.id
.id
j.
j.ac
j.ac
j.ac
e
e
e
n
n
n
n
.u e
.u
.u
.u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
DAFTAR
LAMPIRAN……………………………………………………………..
xv
g
g
g
g
://di
://di
://di
://di
http
http
http
http

http

ac.i

j.
une
ilib.

g

://di

http

DAFTAR TABEL…………………………………………………………………..

xiii

:

ac.i

ej.
b.un

ili

/dig

:/
http

1

BAB 1. PENDAHULUAN………………………………………………………….

.id

j.ac

e
b.un
i
l
i
g
i

://d

http

id

1.1Latar Belakang…………………………………………………………..
.id
.id
.id
j.ac
j.ac
j.ac

1 ac.
nej.
ne
ne
ne
u
u
u
u
.
.
.
.
b
b
b
b
i
i
i
i
gil
gil
gil
gil
1.2
4
://di
://di
://di
://di Rumusan Masalah……………………………………………………...
http
http
http
http

.id

j.ac

une
ilib.

une
ilib.

une
ilib.

g
ig
ig
ig
1.5
://di Manfaat……………………………………………………………….…
p://d
p://d
p://d

g

://di

http

5j.ac.id

.id
.id
.id
1.4 Tujuan…………………………………………………………………...
j.ac
j.ac
j.ac
une
ilib.

http

5

htt

htt

htt

.id

j.ac

g

://di

http

une
ilib.

un
ilib.

un
ilib.

g
g
g
g
://di
://di
://di Hara Essensial……………………………….....
://di 2.1.1 Pengertian Unsur
http
http
http

6

2.1.2 Magnesium atau Magnesia (Mg)……………………………….....

7

http
c.id

a

ej.
b.un

c.id

c.id

c.id

a
a
a
2.2 Akar……………………………………………………………………...
nej.
nej.
nej.

h

2.2.2 Perkembangan Akar……………………………………………….
d
ac.i

b.

b.

d
ac.i

://d
http

b.

igili

igili

igili

://d
http

://d
http

d
ac.i

://d
http

d

10ac.i
11

:

http

13
id

.
j.ac
14

j.
j.
j.
2.2.3
Fungsi
Akar…………………………………………………….....
une
une
une

j.

e
b.un
i
l
i
g
i

d
ac.i

:

http

ej.
b.un

u
b.u
b.u
ilib.
gili
igili
igili Umum Akar…………………………………
ig2.2.1
d
d
d
/
/
/
/
/
/
Struktur
dan
Bentuk
://di
:
:
:
p
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
t
h
h
h
h

gili

/di
ttp:/

6j.ac.id

c.id
c.id
c.id Sebagai Unsur Hara
2.1 Magnesium
ej.a
ej.a Essensial…………………………...
ej.a
un
ilib.

:

http

6

BAB 2. TINJAUAN PUSTAKA…………………………………………………...
une
ilib.

:

http

4

1.3 Batasan Masalah………………………………………………………..

une
ilib.

e
b.un
i
l
i
g
i

://d

http

:

:

http

xi
id
.ac.

g

://di

http

.id

j.ac

ne
ib.u

g

://di

http

une
ilib.

.id

j.ac

une
ilib.

g

://di

http

ne
ib.u

.id

.id

j.ac

une
ilib.

g

://di

http

ne
ib.u

.id

.id

j.ac

une
ilib.

g

://di

http

ne
ib.u

.id

j.ac

j.ac

j.ac

j

j

une
ilib.

id
.ac.

:

http
.id

j.ac

ne
ib.u

2.2.4 Penyerapan Unsur Hara Oleh Sel Akar Tanaman………………...

15

2.3 Transport Pasif dan Aktif……………………………………………...

18

2.4 Potensial Membran Sel Tanaman……………………………………..

20

2.5 Tanaman Jagung (Zea Mays L)………………………………………..

22

BAB 3. METODOLOGI PENELITIAN………………………………………….

23

3.1 Tempat dan Waktu Penelitian…………………………………………

23

3.2 Alat dan Bahan…………………………………………………………

23

3.2.1 Alat………………………………………………………………..

23

3.2.2 Bahan……………………………………………………………...

24

3.3 Tahap Penelitian………………………………………………………..

25

3.3.1 Tahap Persiapan…………………………………………………...

26

3.3.1.1 Pembuatan Elektroda……………………………………...

26

3.3.1.2 Konstruksi Alat Pengukur Beda Potensial………………..

28

3.3.2 Tahap Penanaman…………………………………………………

30

3.3.3 Setup Pengukuran dan Tahap Pengambilan Data…………………

30

3.3.4 Tahap Analisa Data………………………………………………..

31

BAB 4. HASIL DAN PEMBAHASAN……………………………………………

32

4.1 Hasil……………………………………………………………………...

32

4.2 Pembahasan……………………………………………………………..

33

BAB 5. PENUTUP………………………………………………………………….

37

5.1 Kesimpulan……………………………………………………………...

37

5.2 Saran…………………………………………………………………….

37

DAFTAR PUSTAKA……………………………………………………………….

38

DAFTAR ISTILAH………………………………………………………………...

40

LAMPIRAN………………………………………………………………………...

42

xii