Rumah Sakit Khusus Paru di Kabupaten Semarang - Diponegoro University | Institutional Repository (UNDIP-IR)
DAFTAR ISI
HALAMAN JUDUL ........................................................................................................................... i
HALAMAN PENGESAHAN ............................................................................................................. ii
HALAMAN PERNYATAAN ORISINALITAS .............................................................................. iii
HALAMAN PERNYATAAN PERSETUJUAN PUBLIKASI........................................................ iv
KATA PENGANTAR ......................................................................................................................... v
ABSTRAK ........................................................................................................................................... vi
DAFTAR ISI........................................................................................................................................ vii
DAFTAR GAMBAR ........................................................................................................................... xi
DAFTAR TABEL ............................................................................................................................... xiii
BAB I PENDAHULUAN .................................................................................................................... 1
1.1 Latar Belakang .............................................................................................................................. 1
1.2 Tujuan dan Sasaran ....................................................................................................................... 2
1.2.1
Tujuan ............................................................................................................................... 2
1.2.2
Sasaran .............................................................................................................................. 2
1.3 Manfaat .......................................................................................................................................... 2
1.3.1
Subjektif ........................................................................................................................... 2
1.3.2
Objektif ............................................................................................................................. 2
1.4 Metode Penulisan .......................................................................................................................... 2
1.5 Sistematika Penulisan .................................................................................................................... 3
1.6 Alur Pikir ....................................................................................................................................... 4
BAB II TINJAUAN PUSTAKA......................................................................................................... 5
2.1 Tinjauan Umum Rumah Sakit ........................................................................................................ 5
2.1.1
Pengertian ......................................................................................................................... 5
2.1.2
Tujuan dan Fungsi ............................................................................................................ 5
2.1.3
Jenis dan Klasifikasi ......................................................................................................... 5
2.2 Tinjauan Rumah Sakit Khusus Paru .............................................................................................. 6
vii
2.2.1
Pengertian Rumah Sakit Khusus Paru .............................................................................. 6
2.2.2
Tujuan Rumah Sakit Paru.................................................................................................. 6
2.2.3
Klasifikasi ......................................................................................................................... 6
2.2.4
Struktur Organisasi ........................................................................................................... 13
2.2.5
Persyaratan Lokasi Rumah Sakit Paru ............................................................................. 14
2.3 Pedoman Perencanaan Rumah Sakit .............................................................................................. 15
2.4 Tinjauan Rumah Sakit Hijau (Green Hospital) .............................................................................. 15
2.4.1
Pengertian Rumah Sakit Hijau (Green Hospital) .............................................................. 15
2.4.2
Tujuan Rumah Sakit Hijau (Green Hospital) .................................................................... 16
2.4.3
Kriteria dan Konsep Rumah Sakit Hijau (Green Hospital) ............................................... 16
2.4.4
Konsep Taman Rumah Sakit (Garden Hospital) .............................................................. 20
2.5 Studi Banding ................................................................................................................................. 22
2.5.1
BBKPM Surakarta............................................................................................................. 22
2.5.2
RS dr. Ario Wirawan Salatiga ........................................................................................... 25
2.5.3
Kesimpulan Studi Banding ................................................................................................ 27
BAB III TINJAUAN KABUPATEN SEMARANG SEBAGAI LOKASI PERENCANAAN...... 28
3.1 Tinjauan Kota ................................................................................................................................. 28
3.1.1
Keadaan Geografis ........................................................................................................... 28
3.1.2
Gambaran Umum Demografis ......................................................................................... 29
3.1.3
Kebijakan Pengembangan Kabupaten Semarang .............................................................. 29
3.2 Rencana Pengadaan Fasilitas Kesehatan ........................................................................................ 30
3.3 Data Statistik Kasus........................................................................................................................ 31
3.3.1
Data Statistik Kasus Penyakit Paru di Jawa Tengah ........................................................ 31
3.3.2
Data Statistik Kasus Penyakit Paru di Kabupaten Semarang ............................................ 33
BAB IV KESIMPULAN BATASAN DAN ANGGAPAN ............................................................... 35
4.1 Kempulan ...................................................................................................................................... 35
4.2 Batasan ........................................................................................................................................... 35
4.3 Anggapan........................................................................................................................................ 36
viii
BAB V PENDEKATAN PROGRAM PERENCANAAN DAN
PERANCANGAN ARSITEKTUR .................................................................................................... 37
5.1 Landasan Pendekatan ..................................................................................................................... 37
5.2 Pendekatan Aspek Fungsional ........................................................................................................ 37
5.2.1
Pelaku ................................................................................................................................ 37
5.2.2
Kegiatan ............................................................................................................................ 38
5.2.3
Pengelompokan Ruang ...................................................................................................... 41
5.2.4
Perhitungan Jumlah Tempat Tidur .................................................................................... 41
5.2.5
Studi Besaran Ruang ......................................................................................................... 46
5.2.6
Hubungan Ruang ............................................................................................................... 56
5.2.7
Persyaratan Ruang ............................................................................................................. 63
5.3 Pendekatan Penggunaan Tapak ...................................................................................................... 66
5.3.1
Pemilihan Lokasi ............................................................................................................... 66
5.3.2
Pemilihan Tapak ................................................................................................................ 67
5.4 Pendekatan Aspek Teknis............................................................................................................... 70
5.4.1
Struktur .............................................................................................................................. 70
5.4.2
Bahan Bangunan................................................................................................................ 70
5.5 Pendekatan Aspek Kinerja ............................................................................................................. 70
5.5.1
Sistem Pencahayaan .......................................................................................................... 70
5.5.2
Sistem Penghawaan / Pengkondisian Ruang ..................................................................... 71
5.5.3
Instalasi Listrik .................................................................................................................. 71
5.5.4
Komunikasi ....................................................................................................................... 71
5.5.5
Pemadam Kebakaran ......................................................................................................... 71
5.5.6
Penangkal Petir .................................................................................................................. 72
5.5.7
Air Bersih .......................................................................................................................... 72
5.5.8
Air Kotor ........................................................................................................................... 72
5.5.9
Pengolahan Limbah ........................................................................................................... 72
5.5.10 Pembuangan Sampah ........................................................................................................ 74
5.5.11 Instalasi Gas ...................................................................................................................... 74
5.5.12 Jaringan Transportasi Rumah Sakit ................................................................................... 74
5.6 Pendekatan Arsitektural.................................................................................................................. 74
ix
BAB VI PROGRAM PERENCANAAN DAN PERANCANGAN
RUMAH SAKIT KHUSUS PARU DI KABUPATEN SEMARANG ............................................ 76
6.1 Program Perencanaan ..................................................................................................................... 76
6.1.1
Program Ruang .................................................................................................................. 76
6.1.2
Tapak Terpilih ................................................................................................................... 77
6.2 Program Perancangan ..................................................................................................................... 78
6.2.1
Aspek Teknis ..................................................................................................................... 78
6.2.2
Aspek Kinerja .................................................................................................................... 79
6.2.3
Aspek Arsitektural ............................................................................................................. 80
DAFTAR PUSTAKA .......................................................................................................................... xiv
BERITA ACARA SIDANG KELAYAKAN .................................................................................... xvi
x
HALAMAN JUDUL ........................................................................................................................... i
HALAMAN PENGESAHAN ............................................................................................................. ii
HALAMAN PERNYATAAN ORISINALITAS .............................................................................. iii
HALAMAN PERNYATAAN PERSETUJUAN PUBLIKASI........................................................ iv
KATA PENGANTAR ......................................................................................................................... v
ABSTRAK ........................................................................................................................................... vi
DAFTAR ISI........................................................................................................................................ vii
DAFTAR GAMBAR ........................................................................................................................... xi
DAFTAR TABEL ............................................................................................................................... xiii
BAB I PENDAHULUAN .................................................................................................................... 1
1.1 Latar Belakang .............................................................................................................................. 1
1.2 Tujuan dan Sasaran ....................................................................................................................... 2
1.2.1
Tujuan ............................................................................................................................... 2
1.2.2
Sasaran .............................................................................................................................. 2
1.3 Manfaat .......................................................................................................................................... 2
1.3.1
Subjektif ........................................................................................................................... 2
1.3.2
Objektif ............................................................................................................................. 2
1.4 Metode Penulisan .......................................................................................................................... 2
1.5 Sistematika Penulisan .................................................................................................................... 3
1.6 Alur Pikir ....................................................................................................................................... 4
BAB II TINJAUAN PUSTAKA......................................................................................................... 5
2.1 Tinjauan Umum Rumah Sakit ........................................................................................................ 5
2.1.1
Pengertian ......................................................................................................................... 5
2.1.2
Tujuan dan Fungsi ............................................................................................................ 5
2.1.3
Jenis dan Klasifikasi ......................................................................................................... 5
2.2 Tinjauan Rumah Sakit Khusus Paru .............................................................................................. 6
vii
2.2.1
Pengertian Rumah Sakit Khusus Paru .............................................................................. 6
2.2.2
Tujuan Rumah Sakit Paru.................................................................................................. 6
2.2.3
Klasifikasi ......................................................................................................................... 6
2.2.4
Struktur Organisasi ........................................................................................................... 13
2.2.5
Persyaratan Lokasi Rumah Sakit Paru ............................................................................. 14
2.3 Pedoman Perencanaan Rumah Sakit .............................................................................................. 15
2.4 Tinjauan Rumah Sakit Hijau (Green Hospital) .............................................................................. 15
2.4.1
Pengertian Rumah Sakit Hijau (Green Hospital) .............................................................. 15
2.4.2
Tujuan Rumah Sakit Hijau (Green Hospital) .................................................................... 16
2.4.3
Kriteria dan Konsep Rumah Sakit Hijau (Green Hospital) ............................................... 16
2.4.4
Konsep Taman Rumah Sakit (Garden Hospital) .............................................................. 20
2.5 Studi Banding ................................................................................................................................. 22
2.5.1
BBKPM Surakarta............................................................................................................. 22
2.5.2
RS dr. Ario Wirawan Salatiga ........................................................................................... 25
2.5.3
Kesimpulan Studi Banding ................................................................................................ 27
BAB III TINJAUAN KABUPATEN SEMARANG SEBAGAI LOKASI PERENCANAAN...... 28
3.1 Tinjauan Kota ................................................................................................................................. 28
3.1.1
Keadaan Geografis ........................................................................................................... 28
3.1.2
Gambaran Umum Demografis ......................................................................................... 29
3.1.3
Kebijakan Pengembangan Kabupaten Semarang .............................................................. 29
3.2 Rencana Pengadaan Fasilitas Kesehatan ........................................................................................ 30
3.3 Data Statistik Kasus........................................................................................................................ 31
3.3.1
Data Statistik Kasus Penyakit Paru di Jawa Tengah ........................................................ 31
3.3.2
Data Statistik Kasus Penyakit Paru di Kabupaten Semarang ............................................ 33
BAB IV KESIMPULAN BATASAN DAN ANGGAPAN ............................................................... 35
4.1 Kempulan ...................................................................................................................................... 35
4.2 Batasan ........................................................................................................................................... 35
4.3 Anggapan........................................................................................................................................ 36
viii
BAB V PENDEKATAN PROGRAM PERENCANAAN DAN
PERANCANGAN ARSITEKTUR .................................................................................................... 37
5.1 Landasan Pendekatan ..................................................................................................................... 37
5.2 Pendekatan Aspek Fungsional ........................................................................................................ 37
5.2.1
Pelaku ................................................................................................................................ 37
5.2.2
Kegiatan ............................................................................................................................ 38
5.2.3
Pengelompokan Ruang ...................................................................................................... 41
5.2.4
Perhitungan Jumlah Tempat Tidur .................................................................................... 41
5.2.5
Studi Besaran Ruang ......................................................................................................... 46
5.2.6
Hubungan Ruang ............................................................................................................... 56
5.2.7
Persyaratan Ruang ............................................................................................................. 63
5.3 Pendekatan Penggunaan Tapak ...................................................................................................... 66
5.3.1
Pemilihan Lokasi ............................................................................................................... 66
5.3.2
Pemilihan Tapak ................................................................................................................ 67
5.4 Pendekatan Aspek Teknis............................................................................................................... 70
5.4.1
Struktur .............................................................................................................................. 70
5.4.2
Bahan Bangunan................................................................................................................ 70
5.5 Pendekatan Aspek Kinerja ............................................................................................................. 70
5.5.1
Sistem Pencahayaan .......................................................................................................... 70
5.5.2
Sistem Penghawaan / Pengkondisian Ruang ..................................................................... 71
5.5.3
Instalasi Listrik .................................................................................................................. 71
5.5.4
Komunikasi ....................................................................................................................... 71
5.5.5
Pemadam Kebakaran ......................................................................................................... 71
5.5.6
Penangkal Petir .................................................................................................................. 72
5.5.7
Air Bersih .......................................................................................................................... 72
5.5.8
Air Kotor ........................................................................................................................... 72
5.5.9
Pengolahan Limbah ........................................................................................................... 72
5.5.10 Pembuangan Sampah ........................................................................................................ 74
5.5.11 Instalasi Gas ...................................................................................................................... 74
5.5.12 Jaringan Transportasi Rumah Sakit ................................................................................... 74
5.6 Pendekatan Arsitektural.................................................................................................................. 74
ix
BAB VI PROGRAM PERENCANAAN DAN PERANCANGAN
RUMAH SAKIT KHUSUS PARU DI KABUPATEN SEMARANG ............................................ 76
6.1 Program Perencanaan ..................................................................................................................... 76
6.1.1
Program Ruang .................................................................................................................. 76
6.1.2
Tapak Terpilih ................................................................................................................... 77
6.2 Program Perancangan ..................................................................................................................... 78
6.2.1
Aspek Teknis ..................................................................................................................... 78
6.2.2
Aspek Kinerja .................................................................................................................... 79
6.2.3
Aspek Arsitektural ............................................................................................................. 80
DAFTAR PUSTAKA .......................................................................................................................... xiv
BERITA ACARA SIDANG KELAYAKAN .................................................................................... xvi
x