Bab 6 Kunikmati Keindahan Al Qur
BAB
KUNIKMATI KEINDAHAN
AL-QUR’AN DENGAN TAJWID
KOMPETENSI INTI
6
1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya
2. Menghargai, dan menghayati perilaku jujur, disiplin, tanggung
jawab, peduli (toleransi, gotong royong), santun, percaya diri,
GDODP EHULQWHUDNVL VHFDUD HIHNWLI GHQJDQ OLQJNXQJDQ VRVLDO GDQ
alam dalam jangkauan pergaulan dan keberadaannya.
0HPDKDPL SHQJHWDKXDQ IDNWXDO NRQVHSWXDO GDQ SURVHGXUDO
berdasarkan rasa ingin tahunya tentang ilmu pengetahuan, teknologi,
VHQLEXGD\DWHUNDLWIHQRPHQDGDQNHMDGLDQWDPSDNPDWD
4. Mengolah, menyaji dan menallar dalam ranah konkret
PHQJJXQDNDQPHQJXUDLPHUDQJNDLPHPRGL¿NDVLGDQPHPEXDW
dan ranah abstrak (menulis, membaca, menghitung, menggambar,
dan mengarang) sesuai dengan yang dipelajari di sekolah dan
sumber lain yang sama dalam sudut pandang/teori
KOMPETENSI DASAR:
0HQHUDSNDQKXNXPEDFDDQ4DOTDODKGDODP46DO%D\\LQDKDO.Ɨ¿UnjQ
dan Qur’an surat-surat pendek pilihan
Di unduh dari : Bukupaket.com
CERMATI AYAT BERIKUT
ó
ô aó U÷ úÐ
án
ô S÷ Úó
æô }÷ Aó
ó Rõ ën
ó ÷ó iüÐnóf b÷ dó B
ó {÷ bó Uó
x
ò õ b÷ >ó õ ó A÷ Ì
½
ç
ô Ró
õ= ô õ S÷ ÌĆ
õ aó ZUn
¾
ó
}÷ gó b÷ >ó ĆRó h
ó õ hó U÷ ÐnY jRó
n _ð e÷ @
ó õ õ= ó ]÷ Hó ó Ró
ó ÷ó iüÐë õÎ Ć Tó
`ó ]÷ hó Uó ën
õ ô d UÐíó
ñ õ Yô ÷ gõ õýÐÚó íó ÷ Y
h
õ Bn
ó wó Únô [ó =÷ Ìó
pñ _ó In
62
¼
¼
½
à
¾
¼
õ Uó õÎo÷ wó Ù÷ Ð
ó ô i õÎëó ÷ Ló }÷ R
`ó J
½
õ Qó }¬ I
ó ÷ Yõ íó
oó Só íÐ
ó Ùó õÎò Hn
¾
Ñ
B u ku S i swa Kel a s VI I M Ts
Di unduh dari : Bukupaket.com
ò dõ \÷ >ó Rõ ÷ wô ó{ h÷ Tó ÷ _ó ÷ xó ÷ Uó Ìó
h
¼
õ bó Uó õ _õ @÷ Ú
Úñ Øn
ó ô i õÎ
ó dó L
½
õ Ùó Ênõ eó UÐ
Õí
õ }ô ô U÷ ÐÓÐ
íó
¾
ó Úõ {÷ xô n Yó íó
T ~ xó ô d _ó Uó x
¼
h
ó dõ Rnõ H
ó ó aó H÷ Ìó ìô nió Ø÷ Øó Úó ?ô
½
ó ÷ó iüÐë õÎ
Øô
ñ f có Uó õ =¬ }ó õUën
Õ
Ø
¾
Setelah kalian mengamati dan mencermati beberapa ayat tersebut di atas (kata yang
EHUJDULVEDZDKNRORP\DQJGLDUVLUGDQKXUXIKXUXI\DQJWHUWXOLVWHQWXDNDQPHPXQFXONDQ
berbagai pertanyaan dalam benak kalian.
No.
Kata tanya
Pertanyaan
1
2
3
4
5
A l - Q u r ’a n H a d i s Ku ri ku l u m 2 0 1 3
Di unduh dari : Bukupaket.com
63
BUKALAH WAWASANMU
Ilmu Tajwid dan Sifat Huruf Hijaiyyah
Tajwid menurut bahasa adalah tahsin, yang artinya memperindah. Adapun menurut istilah
WDMZLGDGDODKPHPEXQ\LNDQVHWLDSKXUXIGDULPDNKUDMQ\DGHQJDQPHPEHULNDQVHWLDSKXUXIKDN
dan mustahaknya.
0HQJHWDKXL DWDX PHPSHODMDUL ,OPX 7DMZLG KXNXPQ\D IDUGKX NLID\DK QDPXQ
PHQJDPDONDQQ\DGDODPPHPEDFDDO4XU¶DQKXNXPQ\DIDUGKXDLQ\DQJEHUDUWLVHPXDqari’
(orang yang membaca al-Qur’an) wajib menerapkan tajwid saat membaca ayat-ayat al-Qur’an.
'DODP ,OPX 7DMZLG GL NHQDO LVWLODK VLIDWVLIDW KXUXI \DQJ DUWLQ\D VXDWX NHDGDDQ \DQJ
WHUMDGLSDGDKXUXISDGDVDDWGLEXQ\LNDQGDODPPDNKUDMQ\D6HSHUWLMahr (keras) dan lawannya
yaitu al-hamsELVLNDQGDQODLQVHEDJDLQ\D'DQTDOTDODKWHUPDVXNVDODKVDWXVLIDWKXUXI\DQJ
tidak memiliki lawan kata.
Pengertian Qalqalah
Qalqalah menurut bahasa, artinya bergerak dan bergetar, sedangkan menurut istilah
LOPXWDMZLGDUWLQ\DJHWDUDQPDNKUDMSDGDVDDWPHQJXFDSNDQKXUXIWHUWHQWX\DQJGLVXNXQNDQ
VHKLQJJD WHUGHQJDU VXDUD WHNDQDQ \DQJ NXDW +XUXI qalqalah terdiri dari lima buah yang
tergabung di dalam kalimat {@o]S yaitu qaI, tha, ba’, Mim, dan dal.
Tingkatan qalqalah ada tiga macam:
a. Qalqalah\DQJSDOLQJEHUDW\DLWXKXUXITDOTDODK\DQJGLtasydidkan dalam keadaan waqaI
ó ó{xó q÷ >ó
ó ó -õ ÌÐ
ò 4
Contoh: o
>ó íó o
b. Qalqalah\DQJSHUWHQJDKDQ\DLWXKXUXIqalqalah yang disukunkan dalam keadaan waqaI
ó Yó
ó Yó íó ô Uô nYó ô f÷ Ló
Contoh: o
ó fQ÷ Ìn
ó ó Tn
c. Qalqalah\DQJULQJDQDGDODKKXUXIqalqalah yang disukunkan dalam keadaan washal.
õ @õ
ò ó Yó ÷ Yõ ñ ÷ An
Contoh: {
ó wó {h
d. Qalqalah\DQJSDOLQJULQJDQDGDODKKXUXIqalqalah yang berharakat
Contoh: \
64
B u ku S i swa Kel a s VI I M Ts
Di unduh dari : Bukupaket.com
Namun pembagian Qalqalah yang paling masyhur ada 2 macam:
a. Qalqalah Sughra
\DLWXNHWLNDKXUXITDOTDODKEHUKDUDNDWKLGXS\DQJGLEDFDPDWLNDUHQDwaqaI.
Contoh:
ó ÷ mfó õĵ÷ ó ÷ Xõ ï÷ |õ Ķ÷ ó
Úmó
ô ¹÷ úÐ
b. Qalqalah Kubra
\DLWXNHWLNDKXUXITDOTDODK\DQJEHUKDUDNDWVXNXQGLWHQJDKNDOLPDW
ó
ô ó vô ÷ Rô
contoh: zñ @
ó Ì āÐ
KEMBANGKAN PIKIRANMU!
'HQJDQ PHPSHODMDUL TDOTDODK NLWD MDGL PHPDKDPL VHEDJLDQ VLIDW KXUXI KLMDL\\DK 'DUL
keempat pembagian qalqalah yang sudah disampaikan pada materi sebelumnya, kita mengetahui
EDKZDPDVLQJPDVLQJKXUXIqalqalah memiliki tingkatan cara bacanya, dilihat dari posisinya
dalam kata atau kalimat. Sekarang saatnya kita memperkuat pemahaman kita tentang qalqalah
dengan menganalisis bacaan qalqalah pada ayat al-Qur’an.
1. Bersama kelompokmu, cermatilah al-Qur’an surat al-Fajr berikut
2. Temukan bacaan qalqalah dengan tingkatannya
3. Tulislah temuanmu pada kolom-kolom di bawahnya
ò hó Uó í¼
í½
Rõ ÷ w¿
}õ ÷ xó ÐÙó õÎ õ h÷ d UÐí¾
}õ >÷ ó U÷ Ðíó õ a÷ ZUÐ
}ò ÷Z Ló én
}õ ÷ aó U÷ Ðíó
ó
ó
ó
ó
ó }ò ÷ Aõ ï|õ õU ñ Só ó õUÙó
õ eó _õ U÷ Ð ÓÐ
ò _ó õ= ó =´ Úó ó _ó Ró
õ Ùó êó Úó õÎÁ Øn
ó h÷ Tó }ó >ó å÷ å Uó ÌÀ
Øn
ó
õ gó dô ÷ Y
õ ÷ dó ÷ xô ÷ Uó õ U ÐÂ
õ õ U÷ Ð Rn
(ÄØÐõ ó U÷ nõ= }ó ÷ [UÐÐ
=ô n@
ØĆ
ó |õ U ÐØó eô ?ó íÃ
ó x
ó
õ í}ô ó T÷ jó Ró ¼¼ØĆ
õ ÷ `ó J
õ õ U÷ Ð RÐ
õ >ó íúÐï
õ ëó ÷ Ló }÷ Rõ íó
ó x
(¼½Øó n ó aó U÷ Ðngh
Ù
ó |õ U м»Øn
ó RÐ
÷
õ Éó }÷ eõ U÷ n õ Uó ó = Úó ë õμ¾ÑÐ
ô ÷ó iüÐn Y jó Ró ¼¿Øn
ò |ó L
ÐÙó õÎ ën
ó àó ÷ H
ó o [ó Ró
ó ó =´ Úó ÷ gõ h÷ dó L
ó =¬ Ú
ô bô hó Ró ô eó _ ió í
õ h÷ dó L
õ Yó }ó T÷ Ì
ó Úó ó{ bó Ró ìô Ćó =÷ Ðn Yó ÐÙó õÎ n Y Ìó í¼À
ó
ó ô Yó }ó T÷ jó Ró ô =´ Ú
ó é
ó ìô Ćó =÷ Ðn Yó
ó =¬ Ú
ô bô hó Ró ô Só ÷ÛÚõ
ó
ó n
ó Yô }õ c÷ >ô ø=ó Ć T¼Á
´ ó >ó øí¼Â
dó L
h
õ ió n wó Ì
ó ë
ó
ó é
ó õ hó U÷ Ðë
ó eó U÷ Ð ë
ó ´ õ >ô í¼Ä
ó dô Tô j÷ >ó í¼Ã
ó }ó ´ UÐ ë
õ cõ ÷ eõ U÷ Ð êõ n_ó Jó
n eă @ó n ă Aô én
neă Uó ĆT÷ Ìó ÔÐ
h
ó
ó
A l - Q u r ’a n H a d i s Ku ri ku l u m 2 0 1 3
Di unduh dari : Bukupaket.com
65
õ T ØÐ
ó
ô ÚúÐ
Êó @õ í½½n
aă Én
Tă Øó n Tă Øó ß
ô Ùó õÎĆ T½»
ó aă É
ó ô dó eó U÷ Ðíó ó =´ Úó Êó n@ó í½¼n
ó
ó
÷ q
ô bô xó ½¾î}ó T÷ |UÐ
¬ ô Uó i Ìó í
ô ÷ó iüÐ}ô T |ó ó xó |ò õþYó ÷ xó ó f gó ó õ= |ò õþ Yó ÷ xó
qô Y÷ { Só õf ó h÷ Uó nxó é
ó ën
ó xó ½Á ñ{ Aó Ìó ô Só n?ó íó ô õ? xô øí½À
ñ{Aó Ìó ô =ó Ð|ó Ló Ñô |¬ _ó xô ø|ò õþ Yó ÷ hó Ró ½¿ õ>n hó ó õU
n gó ô x Ìn
ó
õ R
õ dõ Bô Ø÷ nRó ½Ãpð h õ }÷ Yó pð hó Ð
õ ó L
õ =¬ Ú
õ Úó
ïØn
pô f õþ eó ]÷ eô U÷ Ð
ó Uó õÎ _õ @õ ÚнÂ
÷
ô a÷ f UÐ
(¾» õf @
ó dõ Bô Ø÷ Ðí½Ä
ó
BERLATIHLAH
Contoh Qalqalah Sughra:
5
1
6
2
7
3
8
4
Contoh Qalqalah Kubro:
66
5
1
6
2
7
3
8
4
B u ku S i swa Kel a s VI I M Ts
Di unduh dari : Bukupaket.com
Tidak akan membekas suatu ilmu tanpa penerapan. Untuk itu cobalah bacalah QS. al’Adiyat dan berhati-hatilah pada bacaan qalqalah yang kalian temui. Meski demikian, jangan
lupa untuk tetap menerapkan bacaan tajwid yang telah kalian pelajari pada bangku Madrasah
Ibtidaiyyah. Pastikan kalian dapat membacanya dengan benar! Bacalah di depan guru atau
temanmu!
AKHIRNYA AKU TAHU
Ternyata Qalqalah adalah sebuah siIat huruI. Dimana melaIalkannya memiliki
tingkatan, dan pembagian hukum bacaannya terdiri dari 2 hukum bacaan kubro dan sughro.
8QWXN GDSDW PHPEHGDNDQ FDUD SHODIDODQ GDQ FDUD EDFD qalqalah ini, cobalah kalian
menyimak beberapa bacaan murottal dari berbagai qari’. (minimal 3 qari’ dari dalam maupun
luar negeri) cobalah menyimak bacaan surat yang sama dengan qari berbeda!
NO
SURAT
1
Al-Fajr
2
Al-Bayyinah
3
Al-Lahab
NAMA QARI’
Cepat
KET
Sedang
Lambat
TTD ORTU
MUTIARA HIKMAH
ó õ _h
ó põ Yó n hó bõ U÷ Ðêó ÷ xó õ>j÷ xó ô i õlRó ëË
ó }÷ bô U÷ ÐÐíÊô }ó S÷ õ Ð
dYìÐíÚõ õ=n ó É÷ ún
ð aõ I
Bacalah Al-Qur’an! Sesungguhnya al-Qur’an akan datang pada hari kiamat memberi
syaIaat bagi para pembacanya (HR Muslim)
A l - Q u r ’a n H a d i s Ku ri ku l u m 2 0 1 3
Di unduh dari : Bukupaket.com
67
CATATAN 1
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
68
B u ku S i swa Kel a s VI I M Ts
Di unduh dari : Bukupaket.com
CATATAN 2
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
A l - Q u r ’a n H a d i s Ku ri ku l u m 2 0 1 3
Di unduh dari : Bukupaket.com
69
CATATAN 3
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
70
B u ku S i swa Kel a s VI I M Ts
Di unduh dari : Bukupaket.com
KUNIKMATI KEINDAHAN
AL-QUR’AN DENGAN TAJWID
KOMPETENSI INTI
6
1. Menghargai dan menghayati ajaran agama yang dianutnya
2. Menghargai, dan menghayati perilaku jujur, disiplin, tanggung
jawab, peduli (toleransi, gotong royong), santun, percaya diri,
GDODP EHULQWHUDNVL VHFDUD HIHNWLI GHQJDQ OLQJNXQJDQ VRVLDO GDQ
alam dalam jangkauan pergaulan dan keberadaannya.
0HPDKDPL SHQJHWDKXDQ IDNWXDO NRQVHSWXDO GDQ SURVHGXUDO
berdasarkan rasa ingin tahunya tentang ilmu pengetahuan, teknologi,
VHQLEXGD\DWHUNDLWIHQRPHQDGDQNHMDGLDQWDPSDNPDWD
4. Mengolah, menyaji dan menallar dalam ranah konkret
PHQJJXQDNDQPHQJXUDLPHUDQJNDLPHPRGL¿NDVLGDQPHPEXDW
dan ranah abstrak (menulis, membaca, menghitung, menggambar,
dan mengarang) sesuai dengan yang dipelajari di sekolah dan
sumber lain yang sama dalam sudut pandang/teori
KOMPETENSI DASAR:
0HQHUDSNDQKXNXPEDFDDQ4DOTDODKGDODP46DO%D\\LQDKDO.Ɨ¿UnjQ
dan Qur’an surat-surat pendek pilihan
Di unduh dari : Bukupaket.com
CERMATI AYAT BERIKUT
ó
ô aó U÷ úÐ
án
ô S÷ Úó
æô }÷ Aó
ó Rõ ën
ó ÷ó iüÐnóf b÷ dó B
ó {÷ bó Uó
x
ò õ b÷ >ó õ ó A÷ Ì
½
ç
ô Ró
õ= ô õ S÷ ÌĆ
õ aó ZUn
¾
ó
}÷ gó b÷ >ó ĆRó h
ó õ hó U÷ ÐnY jRó
n _ð e÷ @
ó õ õ= ó ]÷ Hó ó Ró
ó ÷ó iüÐë õÎ Ć Tó
`ó ]÷ hó Uó ën
õ ô d UÐíó
ñ õ Yô ÷ gõ õýÐÚó íó ÷ Y
h
õ Bn
ó wó Únô [ó =÷ Ìó
pñ _ó In
62
¼
¼
½
à
¾
¼
õ Uó õÎo÷ wó Ù÷ Ð
ó ô i õÎëó ÷ Ló }÷ R
`ó J
½
õ Qó }¬ I
ó ÷ Yõ íó
oó Só íÐ
ó Ùó õÎò Hn
¾
Ñ
B u ku S i swa Kel a s VI I M Ts
Di unduh dari : Bukupaket.com
ò dõ \÷ >ó Rõ ÷ wô ó{ h÷ Tó ÷ _ó ÷ xó ÷ Uó Ìó
h
¼
õ bó Uó õ _õ @÷ Ú
Úñ Øn
ó ô i õÎ
ó dó L
½
õ Ùó Ênõ eó UÐ
Õí
õ }ô ô U÷ ÐÓÐ
íó
¾
ó Úõ {÷ xô n Yó íó
T ~ xó ô d _ó Uó x
¼
h
ó dõ Rnõ H
ó ó aó H÷ Ìó ìô nió Ø÷ Øó Úó ?ô
½
ó ÷ó iüÐë õÎ
Øô
ñ f có Uó õ =¬ }ó õUën
Õ
Ø
¾
Setelah kalian mengamati dan mencermati beberapa ayat tersebut di atas (kata yang
EHUJDULVEDZDKNRORP\DQJGLDUVLUGDQKXUXIKXUXI\DQJWHUWXOLVWHQWXDNDQPHPXQFXONDQ
berbagai pertanyaan dalam benak kalian.
No.
Kata tanya
Pertanyaan
1
2
3
4
5
A l - Q u r ’a n H a d i s Ku ri ku l u m 2 0 1 3
Di unduh dari : Bukupaket.com
63
BUKALAH WAWASANMU
Ilmu Tajwid dan Sifat Huruf Hijaiyyah
Tajwid menurut bahasa adalah tahsin, yang artinya memperindah. Adapun menurut istilah
WDMZLGDGDODKPHPEXQ\LNDQVHWLDSKXUXIGDULPDNKUDMQ\DGHQJDQPHPEHULNDQVHWLDSKXUXIKDN
dan mustahaknya.
0HQJHWDKXL DWDX PHPSHODMDUL ,OPX 7DMZLG KXNXPQ\D IDUGKX NLID\DK QDPXQ
PHQJDPDONDQQ\DGDODPPHPEDFDDO4XU¶DQKXNXPQ\DIDUGKXDLQ\DQJEHUDUWLVHPXDqari’
(orang yang membaca al-Qur’an) wajib menerapkan tajwid saat membaca ayat-ayat al-Qur’an.
'DODP ,OPX 7DMZLG GL NHQDO LVWLODK VLIDWVLIDW KXUXI \DQJ DUWLQ\D VXDWX NHDGDDQ \DQJ
WHUMDGLSDGDKXUXISDGDVDDWGLEXQ\LNDQGDODPPDNKUDMQ\D6HSHUWLMahr (keras) dan lawannya
yaitu al-hamsELVLNDQGDQODLQVHEDJDLQ\D'DQTDOTDODKWHUPDVXNVDODKVDWXVLIDWKXUXI\DQJ
tidak memiliki lawan kata.
Pengertian Qalqalah
Qalqalah menurut bahasa, artinya bergerak dan bergetar, sedangkan menurut istilah
LOPXWDMZLGDUWLQ\DJHWDUDQPDNKUDMSDGDVDDWPHQJXFDSNDQKXUXIWHUWHQWX\DQJGLVXNXQNDQ
VHKLQJJD WHUGHQJDU VXDUD WHNDQDQ \DQJ NXDW +XUXI qalqalah terdiri dari lima buah yang
tergabung di dalam kalimat {@o]S yaitu qaI, tha, ba’, Mim, dan dal.
Tingkatan qalqalah ada tiga macam:
a. Qalqalah\DQJSDOLQJEHUDW\DLWXKXUXITDOTDODK\DQJGLtasydidkan dalam keadaan waqaI
ó ó{xó q÷ >ó
ó ó -õ ÌÐ
ò 4
Contoh: o
>ó íó o
b. Qalqalah\DQJSHUWHQJDKDQ\DLWXKXUXIqalqalah yang disukunkan dalam keadaan waqaI
ó Yó
ó Yó íó ô Uô nYó ô f÷ Ló
Contoh: o
ó fQ÷ Ìn
ó ó Tn
c. Qalqalah\DQJULQJDQDGDODKKXUXIqalqalah yang disukunkan dalam keadaan washal.
õ @õ
ò ó Yó ÷ Yõ ñ ÷ An
Contoh: {
ó wó {h
d. Qalqalah\DQJSDOLQJULQJDQDGDODKKXUXIqalqalah yang berharakat
Contoh: \
64
B u ku S i swa Kel a s VI I M Ts
Di unduh dari : Bukupaket.com
Namun pembagian Qalqalah yang paling masyhur ada 2 macam:
a. Qalqalah Sughra
\DLWXNHWLNDKXUXITDOTDODKEHUKDUDNDWKLGXS\DQJGLEDFDPDWLNDUHQDwaqaI.
Contoh:
ó ÷ mfó õĵ÷ ó ÷ Xõ ï÷ |õ Ķ÷ ó
Úmó
ô ¹÷ úÐ
b. Qalqalah Kubra
\DLWXNHWLNDKXUXITDOTDODK\DQJEHUKDUDNDWVXNXQGLWHQJDKNDOLPDW
ó
ô ó vô ÷ Rô
contoh: zñ @
ó Ì āÐ
KEMBANGKAN PIKIRANMU!
'HQJDQ PHPSHODMDUL TDOTDODK NLWD MDGL PHPDKDPL VHEDJLDQ VLIDW KXUXI KLMDL\\DK 'DUL
keempat pembagian qalqalah yang sudah disampaikan pada materi sebelumnya, kita mengetahui
EDKZDPDVLQJPDVLQJKXUXIqalqalah memiliki tingkatan cara bacanya, dilihat dari posisinya
dalam kata atau kalimat. Sekarang saatnya kita memperkuat pemahaman kita tentang qalqalah
dengan menganalisis bacaan qalqalah pada ayat al-Qur’an.
1. Bersama kelompokmu, cermatilah al-Qur’an surat al-Fajr berikut
2. Temukan bacaan qalqalah dengan tingkatannya
3. Tulislah temuanmu pada kolom-kolom di bawahnya
ò hó Uó í¼
í½
Rõ ÷ w¿
}õ ÷ xó ÐÙó õÎ õ h÷ d UÐí¾
}õ >÷ ó U÷ Ðíó õ a÷ ZUÐ
}ò ÷Z Ló én
}õ ÷ aó U÷ Ðíó
ó
ó
ó
ó
ó }ò ÷ Aõ ï|õ õU ñ Só ó õUÙó
õ eó _õ U÷ Ð ÓÐ
ò _ó õ= ó =´ Úó ó _ó Ró
õ Ùó êó Úó õÎÁ Øn
ó h÷ Tó }ó >ó å÷ å Uó ÌÀ
Øn
ó
õ gó dô ÷ Y
õ ÷ dó ÷ xô ÷ Uó õ U ÐÂ
õ õ U÷ Ð Rn
(ÄØÐõ ó U÷ nõ= }ó ÷ [UÐÐ
=ô n@
ØĆ
ó |õ U ÐØó eô ?ó íÃ
ó x
ó
õ í}ô ó T÷ jó Ró ¼¼ØĆ
õ ÷ `ó J
õ õ U÷ Ð RÐ
õ >ó íúÐï
õ ëó ÷ Ló }÷ Rõ íó
ó x
(¼½Øó n ó aó U÷ Ðngh
Ù
ó |õ U м»Øn
ó RÐ
÷
õ Éó }÷ eõ U÷ n õ Uó ó = Úó ë õμ¾ÑÐ
ô ÷ó iüÐn Y jó Ró ¼¿Øn
ò |ó L
ÐÙó õÎ ën
ó àó ÷ H
ó o [ó Ró
ó ó =´ Úó ÷ gõ h÷ dó L
ó =¬ Ú
ô bô hó Ró ô eó _ ió í
õ h÷ dó L
õ Yó }ó T÷ Ì
ó Úó ó{ bó Ró ìô Ćó =÷ Ðn Yó ÐÙó õÎ n Y Ìó í¼À
ó
ó ô Yó }ó T÷ jó Ró ô =´ Ú
ó é
ó ìô Ćó =÷ Ðn Yó
ó =¬ Ú
ô bô hó Ró ô Só ÷ÛÚõ
ó
ó n
ó Yô }õ c÷ >ô ø=ó Ć T¼Á
´ ó >ó øí¼Â
dó L
h
õ ió n wó Ì
ó ë
ó
ó é
ó õ hó U÷ Ðë
ó eó U÷ Ð ë
ó ´ õ >ô í¼Ä
ó dô Tô j÷ >ó í¼Ã
ó }ó ´ UÐ ë
õ cõ ÷ eõ U÷ Ð êõ n_ó Jó
n eă @ó n ă Aô én
neă Uó ĆT÷ Ìó ÔÐ
h
ó
ó
A l - Q u r ’a n H a d i s Ku ri ku l u m 2 0 1 3
Di unduh dari : Bukupaket.com
65
õ T ØÐ
ó
ô ÚúÐ
Êó @õ í½½n
aă Én
Tă Øó n Tă Øó ß
ô Ùó õÎĆ T½»
ó aă É
ó ô dó eó U÷ Ðíó ó =´ Úó Êó n@ó í½¼n
ó
ó
÷ q
ô bô xó ½¾î}ó T÷ |UÐ
¬ ô Uó i Ìó í
ô ÷ó iüÐ}ô T |ó ó xó |ò õþYó ÷ xó ó f gó ó õ= |ò õþ Yó ÷ xó
qô Y÷ { Só õf ó h÷ Uó nxó é
ó ën
ó xó ½Á ñ{ Aó Ìó ô Só n?ó íó ô õ? xô øí½À
ñ{Aó Ìó ô =ó Ð|ó Ló Ñô |¬ _ó xô ø|ò õþ Yó ÷ hó Ró ½¿ õ>n hó ó õU
n gó ô x Ìn
ó
õ R
õ dõ Bô Ø÷ nRó ½Ãpð h õ }÷ Yó pð hó Ð
õ ó L
õ =¬ Ú
õ Úó
ïØn
pô f õþ eó ]÷ eô U÷ Ð
ó Uó õÎ _õ @õ ÚнÂ
÷
ô a÷ f UÐ
(¾» õf @
ó dõ Bô Ø÷ Ðí½Ä
ó
BERLATIHLAH
Contoh Qalqalah Sughra:
5
1
6
2
7
3
8
4
Contoh Qalqalah Kubro:
66
5
1
6
2
7
3
8
4
B u ku S i swa Kel a s VI I M Ts
Di unduh dari : Bukupaket.com
Tidak akan membekas suatu ilmu tanpa penerapan. Untuk itu cobalah bacalah QS. al’Adiyat dan berhati-hatilah pada bacaan qalqalah yang kalian temui. Meski demikian, jangan
lupa untuk tetap menerapkan bacaan tajwid yang telah kalian pelajari pada bangku Madrasah
Ibtidaiyyah. Pastikan kalian dapat membacanya dengan benar! Bacalah di depan guru atau
temanmu!
AKHIRNYA AKU TAHU
Ternyata Qalqalah adalah sebuah siIat huruI. Dimana melaIalkannya memiliki
tingkatan, dan pembagian hukum bacaannya terdiri dari 2 hukum bacaan kubro dan sughro.
8QWXN GDSDW PHPEHGDNDQ FDUD SHODIDODQ GDQ FDUD EDFD qalqalah ini, cobalah kalian
menyimak beberapa bacaan murottal dari berbagai qari’. (minimal 3 qari’ dari dalam maupun
luar negeri) cobalah menyimak bacaan surat yang sama dengan qari berbeda!
NO
SURAT
1
Al-Fajr
2
Al-Bayyinah
3
Al-Lahab
NAMA QARI’
Cepat
KET
Sedang
Lambat
TTD ORTU
MUTIARA HIKMAH
ó õ _h
ó põ Yó n hó bõ U÷ Ðêó ÷ xó õ>j÷ xó ô i õlRó ëË
ó }÷ bô U÷ ÐÐíÊô }ó S÷ õ Ð
dYìÐíÚõ õ=n ó É÷ ún
ð aõ I
Bacalah Al-Qur’an! Sesungguhnya al-Qur’an akan datang pada hari kiamat memberi
syaIaat bagi para pembacanya (HR Muslim)
A l - Q u r ’a n H a d i s Ku ri ku l u m 2 0 1 3
Di unduh dari : Bukupaket.com
67
CATATAN 1
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
68
B u ku S i swa Kel a s VI I M Ts
Di unduh dari : Bukupaket.com
CATATAN 2
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
A l - Q u r ’a n H a d i s Ku ri ku l u m 2 0 1 3
Di unduh dari : Bukupaket.com
69
CATATAN 3
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
.....................................................................................................................
70
B u ku S i swa Kel a s VI I M Ts
Di unduh dari : Bukupaket.com