Prediksi Inflasi di Indonesia Menggunakan Algoritma K- Nearest Neighbor (KNN)

"8 !&! ()(8"/"- ')&'"&+ /"* /"* 0"&+ ()&#".! *"'"1 8)*"%"&+ ,)(8$"'"& '$+"- "%/!1:
1$($-"& ("-"*"/: '$#$"&: 8"'"-"& ("-"*"/: ("&4""': ()'2.2*2+! ,)&)*!'!"& -)1'"
-!-')("'!%" ,)&$*!-"& '$+"- "%/!19
! "#

)+"1" 0"&+ ("#$ "."*"/ &)+"1" 0"&+ ()(,$&0"! ,)1)%2&2(!"& ."& -'"8!*!'"- 0"&+
%$"'9

"($&: -'"8!*!'"- )%2&2(! '!."% -)*"*$ 8)1#"*"& .)&+"& ($*$- %"1)&"

,)1)%2&2(!"& .!,)&+"1$/! 2*)/ 8"&0"% 4"%'21: 8"!% 4"%'21 !&')1&"* ("$,$& 4"%'21
)%-')1&"*9 "*"/ -"'$ !&.!%"'21 $'"(" 0"&+ .!+$&"%"& $&'$% ()*!/"' ,)1%)(8"&+"&
,)1)%2&2(!"& -$"'$ &)+"1" "."*"/ '!&+%"' *"#$ !&4*"-!9
&4*"-! -)1!&+ .!"1'!%"& -)8"+"! %)>)&.)1$&+"& &"!%&0" /"1+" -)>"1" $($(
."& ')1$- ()&)1$-9

)&$1$'

2).!2&2

;< : %)&"!%"& /"1+" ."1! -"'$ "'"$ .$"


8"1"&+ -"#" '!."% .!-)8$' !&4*"-!: %)>$"*! %)&"!%"& ')1-)8$' ()*$"- %),"."
()&+"%!8"'%"& %)&"!%"& -)8"+!"& 8)-"1 ."1! /"1+" 8"1"&+ 8"1"&+ *"!&9

)&+"& %"'"

*"!&: !&4*"-! #$+" ()1$,"%"& ,12-)- ()&$1$&&0" &!*"! ("'" $"&+ -)>"1" %2&'!&$9
)8"*!%"& ."1! !&4*"-! .!-)8$' .)4*"-!9

&.!%"'21 0"&+ -)1!&+ .!+$&"%"& $&'$%

()&+$%$1 '!&+%"' !&4*"-! "."*"/ !&.)%- /"1+" %2&-$()&

9 "& ')1.","' 8)8)1","

4"%'21 0"&+ ()(,)&+"1$/! *"#$ !&4*"-! .! &.2&)-!" .!"&'"1"&0" ."1! 4"%'21 !&')1&"*
."& 4"%'21 )%-')1&": -)."&+%"& 4"%'21 !&')1&"*&0" 0"!'$
:
2**"1


"'): ."& 5$(*"/
$1- :

1!("7"&:

"&+

)1)."1

: -)1'"

12.$%

!*"! $%"1

2()-'!%

1$'2

$,!"/ ')1/".",


9

&4*"-! ()(!*!%! ."(,"% ,2-!'!4 ."& &)+"'!4 8"+! ,)1)%2&2(!"& !&.2&)-!":
","8!*" !&4*"-! 1)&."/ "%"& 8)1,)&+"1$/ ,2-!'!4 0"&+ "%"& ()&.212&+ ,)1)%2&2(!"&
*)8!/ 8"!% ')'",! -)8"*!%&0": %)'!%" !&4*"-! '!&++! %)".""& ,)1)%2&2(!"& ()&#".!
%">"$ 0"&+ "%"& ()&+"%!8"'%"& /"1+" 8"1"&+ 8"1"&+ ("/"*9

Universitas Sumatera Utara

2

&4*"-! 0"&+ '!."% .!%)&."*!%"& .)&+"& 8"!% "%"& 8)1."(,"% ,"." ()12-2'&0"
,)1)%2&2(!"& &.2&)-!"9 *)/ %"1)&" !'$: ,1).!%-! !&4*"-! ,"." ("-" 0"&+ "%"& ."'"&+
-"&+"' .!,)1*$%"& $&'$% ()&0$-$& %)8!#"%"& )%2&2(! .! ("-" ()&."'"&+9
)&)*!'!"& ')&'"&+ ,1).!%-! !&4*"-! -)8)*$(&0" -$."/ ,)1&"/ .!*"%$%"&9
!*4!"&! ."&

$/"1'2&2


()&+$&"%"& ()'2.)
:

."&

+"8$&+"& $&'$% ,)1"("*"& !&4*"-! .! &.2&)-!"9
()&+/"-!*%"&

)+"

)'2.)

&-)(8)*
)&-)(8)*

0"&+ %)>!* .!8"&.!&+%"& (2.)* *"!&&0" ,"." ,)(2.)*"& !&4*"-!

&"-!2&"* ."& '$#$/ %2'" .! 5"7" !($19

*)/ %"1)&" !'$ .","' .!%"'"%"& ()'2.) 0"&+


*)8!/ 1$(!' '!."% -)*"*$ ()&!&+%"'%"& "%$1"-! ,)1"("*"& ,"." ."'"

!

.!8"&.!&+%"& ()'2.) 0"&+ -).)1/"&" ()-%!,$& ()'2.) 0"&+ *)8!/ 1$(!' >2>2%
.)&+"& (2.)* -'"'!-'!% $&'$% ."'" /!-'21!- 0"&+ ')1-).!"9

!."'$*

!'1!"/

()(,1).!%-! '!&+%"' !&4*"-! .! &.2&)-!" .)&+"& ()&++$&"%"& (2.)*
0"!'$

!

""#

#


!&4*"-! : &!*"! '$%"1 1$,!"/ ."& '!&+%"'

""#:

0"&+ .!",*!%"-!%"& ,"." '!&+%"'

"') .!("&" .!*!/"' ."1! /"-!*

."&

,"." ')-'!&+ 0"&+ 8)1&!*"! -"&+"' 8)-"1: .","' .!-!(,$*%"& 8"/7" ,1).!%-!
'!&+%"' !&4*"-! ()&++$&"%"& (2.)*

'!."% >2>2% $&'$% #"&+%" ,"&#"&+: &"($&

>2>2% $&'$% #"&+%" ,)&.)% (!-"* '!&+%"' !&4*"-! 8$*"& %)($.!"&
*+21!'("

)"1)-'


)!+/821

9

"."*"/ -)8$"/ ()'2.) $&'$%

()*"%$%"& %*"-!4!%"-! ')1/".", 28#)% 8)1."-"1%"& ."'" ,)(8)*"#"1"& 0"&+ #"1"%&0"
,"*!&+ .)%"' .)&+"& 28#)% ')1-)8$' ?!.!"1-"&":

)' "*9:

9 $#$"& ."1! "*+21!'("

!&! "."*"/ ()&+%*"-!4!%"-!%"& 280)% 8"1$ 8)1."-"1%"& "'1!8$' ."& -"(,)* *"'!/9
"&!)*:

9

*+21!'("


)"1)-'

)!+/821 %

"."*"/ ()'2.) 0"&+ .!+$&"%"&

$&'$% ()&+)*2(,2%%"& 28#)% 8)1."-"1%"& >2&'2/ ,)*"'!/"& ')1.)%"' .! 1$"&+ 4!'$1 :
&& ()1$,"%"& #)&!- 0"&+ ,"*!&+ ."-"1 ."1! >2&'2/ 8"-). *)"1&!&+ "'"$ *"30 *)"1&!&+
#$+" ')1("-$% %)*2(,2% !&-'"&>) 8"-). *)"1&!&+9 %

.!*"%$%"& .)&+"& ()&>"1!

%)*2(,2% 28#)% ."*"( ."'" '1"!&!&+ 0"&+ ,"*!&+ .)%"' (!1!, .)&+"& 28#)% ,"."
."'" 8"1$ "'"$ ."'" ')-'!&+9
)'),"'"& "*+21!'("

1"'!:

9

2*)/ "." "'"$ '!."% "."&0" 4!'$1 A 4!'$1 0"&+ '!."%

1)*)@"&: "'"$ #!%" 8282' 4!'$1 ')1-)8$' -)'"1" .)&+"& 1)*)@"&-!&0" ')1/".", %*"-!4!%"-!9
*+21!'("

)"1)-'

)!+/821 ()(!*!%! %)*)8!/"& 0"!'$ .","' ()&+/"-!*%"& ."'"

Universitas Sumatera Utara

3

0"&+ %$"' "'"$ #)*"- ."& )4)%'!4 #!%" .!+$&"%"& ,"." ."'" 0"&+ 8)-"19

"1! 8)8)1","

%)*)8!/"& ')1-)8$':
)"1)-'


)!+/821 #$+" ()(!*!%! %)%$1"&+"& 0"!'$ ()(8$'$/%"& &!*"!

-)8"+"! ,"1"()')1: #"1"% ."1! ."'" ,)1>28""& '!."% .","' #)*"- .)&+"& '!,) #"1"% 0"&+
.!+$&"%"& ."& .)&+"& "'1!8$' 0"&+ .!+$&"%"& $&'$% ()(,)12*)/ /"-!* 0"&+ ')18"!%:
("%" /"1$- ()&++$&"%"& -)($" "'1!8$' "'"$ /"&0" -"'$ "'1!8$' 0"&+ ')*"/ ,"-'!9
*4!"&:

9
)"1-)'

.!*"%$%"& 2*)/
)&+$&.$1"&

)!+/821 ')*"/ .!+$&"%"& $&'$% 8)8)1"," ,)&)*!'!"& -),)1'! 0"&+
!>%0 ("&$)*

!1!

,"." ,)&)*!'!"& G &"*!-!-


"/"-!-7" .)&+"&

)'2.)

1).!%-!

!&+%"'

$ 0"&+ ("&" /"-!*

,)&)*!'!"&&0" ')1-)8$' ,1).!%-! ()&++$&"%"& "*+21!'(" % &)"1-)' &)!+/821 -)>"1"
("&$"* ."& ()&++$&"%"& -0-')( 0"&+ .!+$&"%"& ."'" '1"!&!&+ "."*"/ ;
("/"-!-7" 0"!'$
!&421("-!

21"&+ ."'" ')%&!% !&421("'!%"

21"&+ ("/"-!-7" -0-')(

: ."& < 21"&+ ("/"-!-7" ')%&!% !&421("'!%"

.!.","'%"& %)-"(""& /"-!* ,1).!%-! 0"!'$ ;B9 /"*!.
-!&+

:

)"1)-'

)!+/821 %

9

"*+21!'(" %

"-!* $#! >28"

G '2>% 1!>) 1).!>'!2&

*+21!'/(H 0"&+ ("&" /"-!*&0" ,)&)*!'!"&&0"

')1-)8$' ,1).!%-! /"1+" -"/"( .)&+"& ()&++$&"%"& "*+21!'("
()&+/"-!*%"& % F

)"1)-'

)!+/821

$&'$% ()*"%$%"& ')- ')1-)8$' ,"." -)' ."'" ,)*"'!/"& ."& /"-!*&0"

-'"8!* ."& %$"' .)&+"& 1"-!2 %)-"*"/"& %)>!*: -)/!&++" /"-!*&0"

1"-!2&"* ."& ("-$% "%"*9 )*"!& !'$ /"-!* ,1).!%-! /"1+" -"/"( .)&+"& %
.)%"' .)&+"& /"1+" -)8)&"1&0"9
G ,*!%"-!

."'"

1).!%-!

*+21!'("

"1+"

"/"(

"& ,)&)*!'!"& *"!&&0" 2*)/
:

:

"!*"
"&

-"&+"'

!'1!"/
()&++$&"%"&

)"1)-' )!+/821H 0"&+ ("&" /"-!* ,)&)*!'!"&&0" ')1-)8$' 0"!'$ ,1).!%-!

%)&"!%"& "'"$ ,)&$1$&"& /"1+" -"/"( 0"!'$ 1121 1"') 1"'" 1"'" )1121 ')1%)>!* 0"&+
.!/"-!*%"& *+21!'("

I

B9

)1."-"1%"& *"'"1 8)*"%"&+ .!"'"-: ("%" #$.$* ,)&)*!'!"& !&! "."*"/ G 1).!%-!
&4*"-! ! &.2&)-!"

$ %&%' "

'

)&++$&"%"& *+21!'("

)"1)-' )!+/821

H9

(

&4*"-! "."*"/ %)>)&.)1$&+"& &"!%&0" /"1+" -)>"1" $($( ."& ')1$- ()&)1$- 9 &4*"-!
0"&+ '!."% .!%)&."*!%"& .)&+"& 8"!% "%"& 8)1."(,"% ,"." ()12-2'&0" ,)1)%2&2(!"&

Universitas Sumatera Utara

4

&.2&)-!"9 *)/ %"1)&" !'$: ,1).!%-! '!&+%"' !&4*"-! ,"." ("-" 0"&+ "%"& ."'"&+ -"&+"'
.!,)1*$%"& $&'$% ()&0$-$& %)8!#"%"& )%2&2(! .! ("-" ()&."'"&+9

) %*% "

" ++ "

.",$& '$#$"& ."1! ,)&)*!'!"& !&! 0"!'$ $&'$% ()(,1).!%-! !&4*"-! .! &.2&)-!"
()&++$&"%"& *+21!'("

,

' "

'

)"1)-' )!+/821

9

(

&'$% ()&+/!&."1! ,)&0!(,"&+"& ."& ,)1*$"-"& 0"&+ '!."% .!,)1*$%"&: ,)&$*!()(8$"' 8"'"-"&6
9

"'" 0"&+ .!+$&"%"& ()1$,"%"& ."'" ."1!
'"/$&

9

A

"&% &.2&)-!" ."& '"'!-'!% ."1!

9 77798!9+29!. ."& 77798,-9+29!. 9

1).!%-! .!*"%$%"& 8)1."-"1%"& 4"%'21 !&')1&"*
"'): 5$(*"/

"&+ )1)."1

."&

12.$% 2()-'!% 1$'2

!*"! $%"1

$,!"/ ')1/".",

:
2**"1

$1- 9
9

!."% ()(,)1'!(8"&+%"& 4"%'21 )%-')1&"* -),)1'! 4"%'21 "*"( 8"&#!1 ."&
*)'$-"& +$&$&+ -)1'" %)".""& ,2*!'!%: %)8!#"%"& ,)()1!&'"/: %)"("&"& ."&
*"!& A *"!&&0"9

-

".

" ++ "

"&4""' ."1! ,)&)*!'!"& !&! "."*"/6
9
9

)(8"&'$ ,)&++$&" ()(,1).!%-! !&4*"-! .! ("-" 0"&+ "%"& ."'"&+9
)8"+"! "*"' 8"'$ ."& ">$"& $&'$% ()&0$-$& %)8!#"%"& )%2&2(! .! ("-"
()&."'"&+9

/

010 0#+

" ++ "

)'2.2*2+! ,)&)*!'!"& 0"&+ .!+$&"%"& ,"." ,)&)*!'!"& !&! "."*"/ 6
%& '
'$.! *!')1"'$1 0"!'$ ,12-)- ,)&+$(,$*"& 8"/"& 8"/"& 1)4)1)&-! 8"!% ."1! 8$%$:
"1'!%)*: ,",)1: #$1&"*: ("%"*"/: ("$,$& -!'$- !&')1&)' ')&'"&+ !&4*"-! :

*+21!'("

Universitas Sumatera Utara

5

)"1)-'

)!+/821: ."'" ."'" 0"&+ .!8$'$/%"& 8)1%"!'"& .)&+"& ,)(8"&+$&"&

-!-')(9
(&
"." '"/","& !&! "%"& .!*"%$%"& "&"*!-!- ')&'"&+ ,)&)1","& "*+21'("

)"1)-'

)!+/821: $&'$% .","' ()&+/"-!*%"& &4*"-! ')1/".", ,)1("-"*"/"& ,1).!%-!
!&4*"-!9
)&

'
"." '"/","& !&!: ,)1"&>"&+"& -!-')( ()*!,$'! 8)8)1"," '"/",: -)-$"! .)&+"&
%)8$'$/"& -!-')( 0"!'$ ,)1"&>"&+"& *

."& +

&

,& - !
"." '"/","& !&! .!*"%$%"& ,)(8"&+$&"& -!-')( 8)1."-"1%"& /"-!* ,)1"&>"&&+"&
-!-')( 0"&+ ')*"/ .!*"%$%"& -)8)*$(&0" ."& ,)&)1","& "*+21!'("

)"1)-'

)!+/821 ,"." -!-')(9 !-')( "%"& .!8"&+$& ()&++$&"%"& 8"/"-" ,)(12+1"("&
. ."&
/&

0 J &

0
"/","& -)*"&#$'&0" -)')*"/ !(,*)()&'"-! "."*"/ ,)&+$#!"& -!-')( ","%"/ -$."/
()()&$/! %1!')1!" -)-$"! .)&+"& '$#$"& ,)&)*!'!"& "'"$ '!."%9

1&

#

!

)')*"/ ,)&+$#!"& ("%" .!*"%$%"& ,)&0$-$&"& *",21"& -)-$"! .)&+"& /"-!* 0"&+
.!,)12*)/ ,"." -""' ,)&+$#!"& -!-')(9

2 +' & +!

"% +' "

!-')("'!%" ,)&$*!-"& -%1!,-! !&! .!8"+! ()&#".! *!(" 8"+!"& $'"(": 0"!'$6

3 4

"1 (% % "

"8 !&! 8)1!-! *"'"1 8)*"%"&+: 1$($-"& ("-"*"/: 8"'"-"& ("-"*"/: '$#$"& ,)&)*!'!"&:
("&4""' ,)&)*!'!"&: ()'2.2*2+! ,)&)*!'!"&: ."& -!-')("'!%" ,)&$*!-"&9

3 $4

"1 ' "

0 +

"8 !&! ()(8"/"- ')21! ')21! 0"&+ .!+$&"%"& $&'$% ()&0)*)-"!%"& ,)1("-"*"*"&
0"&+ "%"& .!8"/"- ,"." ,)&)*!'!"& !&!9

Universitas Sumatera Utara

6

3 )4 " +'+ 1 "

"5 "# "

"8 !&! 8)1!-! "&"*!-! ."& ,)&)1","& "*+21!'("
()(,1).!%-! !&4*"-! ,"." ("-" 0"&+ "%"& ."'"&+9
-!-')( ."& ,)1"&>"&+"&

3 ,4 &6 & " '+ 1 "

2+

)"1)-'

)!+/821 $&'$%

"8 !&! #$+" 8)1!-! ,)1"&>"&+"&

."1! ",*!%"-! 0"&+ "%"& .!8$"'9

"#%*+ "

"8 !&! 8)1!-! !(,*)()&'"-! ."1! ",*!%"-! 0"&+ "%"& .!8$"'9

"+"!("&" "*+21!'("

8)%)1#" ,"." -!-')( 0"&+ .!8"&+$&: ."& ,)&+$#!"& -0-')( 0"&+ ')*"/ .!8"&+$& ","%"/
-$."/ -)-$"! .)&+"& "," 0"&+ ')*"/ .!+"(8"1%"& ,"." *"'"1 8)*"%"&+ ."& '$#$"& ."1!
,)(8"&+$&"& -!-')( ')1-)8$'9

3 -4

'+&6% " 1 "

"

"8 !&! 8)1!-! ')&'"&+ %)-!(,$*"& 0"&+ .!.","' ."1! /"-!* ,)&+$#!"& ."& -"1"& 0"&+
.","' 8)1("&4""' $&'$% ,)&)*!'!"& -)*"&#$'&0" ."*"( ()&+)(8"&+%"& -!-')(9

Universitas Sumatera Utara