SITC Kodu - Ürün Tanımı
MOB İLYA SEKTÖRÜN TANIMI
Ticarete konu olan tüm ürünler için iki temel sınıflandırma sistemi kullanılmaktadır. Detaylı veriler için Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi (The Harmonized Commodity Description and Coding Systems) kısaca Armonize Sistem kullanılırken, toplulaştırılmış
veriler için ise Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması (SITC Rev.3, Standart
International Trade Classification) kullanılmaktadır. Mobilya, Standart Uluslararası Ticari Sınıflandırmaya (SITC) göre 821. ve 872.4.bölümlerde sınıflandırılmıştır. Mobilyanın SITC-Standart Uluslararası Ticari
Sınıflandırılması aşağıda verilmektedir.SITC Kodu - Ürün Tanımı
821.1 – Oturmaya mahsus mobilyalar (yatak haline getirilebilen türden olsun olmasın), bunların aksam ve parçaları 821.2 – Yatak takımı eşyası ve benzeri eşya 821.3 – Metalden mobilyalar (ba
şka yerde sınıflandırılmayan) 821.5 – Ah şap mobilyalar (başka yerde sınıflandırılmayan) 821.7 – Di
ğer maddelerden mobilyalar (başka yerde sınıflandırılmayan) 821.8 – 821.3, 821.5 ve 821.7 grubundaki mobilyaların aksam ve parçaları 872.8 – Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları
Kısa anlamda Armonize Sistem, geniş anlamda ise Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Kodları (G.T.İ.P.) esas alınarak oluşturulan Mobilya ürün tanımları aşağıda verilmektedir.
GT İP Kodu – Ürün Tanımı
9401 - Oturmaya mahsus mobilyalar, bunların aksam ve parçaları 9402 - Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar, bunların aksam ve parçaları 9403 - Di
ğer mobilyalar, bunların aksam ve parçaları 9404 - Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya
TÜRK İYEDE ÜRETİM
Yıllar İtibariyle Türkiye Mobilya Üretimi (Değer: Milyon TL) Ürünler
2006 2007 2008 2009
Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte 62,3 71,8 84,3 85,9 kullanılan mobilyalar; berber koltukları ve benzeri koltuk ve bunların parçaları
1.133,3 1.315,5 1.286,7 1.179,5 Metal aksamlı oturmaya özgü mobilyalar Ah
709,1 645,9 636,0 607,0 şap aksamlı oturmaya özgü mobilyalar
Ba şka yerde sınıflandırılmamış diğer oturmaya
(*) 128,8 148,7 220,0 özgü mobilyalar
142,6 141,1 144,8 140,7 Oturmaya özgü mobilyaların parçaları
357,8 414,3 477,1 436,1 Bürolarda kullanılan metal mobilyalar
176,4 182,7 236,5 241,4 Bürolarda kullanılan ahşap mobilyalar Ma
17,8 29,3 15,2 34,7 ğazalarda kullanılan ağaç mobilyalar
138,3 169,8 223,3 250,5 Mutfak mobilyaları Ba
115,0 132,6 176,2 141,3 şka yerde sınıflandırılmamış metal mobilyalar
Yatak, yemek ve oturma odasında kullanılan 1.001,1 1.172,5 1.261,5 1.496,7 türden ah
şap mobilyalar Ba
161,6 204,1 268,0 249,7 şka yerde sınıflandırılmamış ahşap mobilyalar
Plastik ya da di ğer materyallerden mobilyalar
80,6 100,2 90,1 97,3 (örne
ğin kamış, sepetçi söğüdü ya da bambu) Evde, büroda veya ma
ğazada kullanılan 493,1 539,4 678,7 572,4 mobilyaların (koltuklar hariç) parçaları
Yatak destekleri 89,3 101,4 116,2 251,8 Yataklar (yatak destekleri hariç) 479,3 364,9 362,7 355,6
Toplam 5.157,6 5.714,5 6.206,1 6.360,8
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, (*) 5429 Sayılı Türkiye İstatistik Kanununun gizli verilerle ilgili maddesi uyarınca bilgiler verilmemiştir.
Türkiye İstatistik Kurumunun verilerine göre ISIC-REV.3 No: 331020, 3611-3614, 361511
ve 361512 numaralı alanlarda tanımlanan mobilya grubu ürünlerde 2009 yılı üretimimiz 6
milyar 360 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Türk mobilya endüstrisi, genelde ço ğu geleneksel yöntemlerle çalışan atölye tipi, küçük ölçekli i şletmelerin ağırlıkta olduğu bir görünüme sahiptir. Buna karşın özellikle son 15-20
yıllık süreçte küçük ölçekli işletmelerin yanı sıra orta ve büyük ölçekli işletmelerin sayısı
artmaya başlamıştır. TÜİK Genel Sanayi ve İşyerleri Sayımı verilerine göre sektör 150.427 ki şiyi istihdam etmektedir. Bu alanda faaliyet gösteren işletme sayısı ise 34.438’dir.
Fabrikasyon üretim yapan firmaların, istihdam düzeyi ile paralel olarak büyük firmalardan
olu ştuğu düşünülmektedir. Fabrikasyon üretim yapan firmaların sayısı her geçen günartmaktadır. Mobilya ve orman ürünlerinde, sektörde önemli bir yer tutmamakla beraber,
faaliyet gösteren yabancı sermayeli firma sayısı, mutfak mobilyası başta olmak üzere
artmaktadır. Dünya devi IKEA’nın İstanbul, İzmir, Bursa ve Ankara’da açtığı ve açmakta
oldu ğu perakende mağazaları da sektöre dinamizm getirmiştir.
Türkiye’de mobilya sektörü, pazarın yoğunlaştığı ve/veya orman ürünlerinin yoğun olduğu
belirli bölgelerde toplanmıştır. Önemli mobilya üretim bölgeleri toplam üretimdeki paylarına
göre;İstanbul, Ankara, Bursa (İnegöl), Kayseri, İzmir ve Adana olarak sıralanmaktadır.
TÜ İK İşyeri Sayımı verilerine göre ISIC-REV.3 No:3611-3614 numaralı alanlardatanımlanan mobilya grubu ürünlerde hem işyeri hem de istihdam düzeyi itibari ile İstanbul
önde gelmektedir.İstihdam düzeyi sıralamasında İstanbul’u sırası ile Ankara, Bursa, Kayseri ve İzmir takip etmektedir.
İstanbul’da mobilya sektörü muhtelif yerlere dağılmış olmakla beraber en önemli iki merkez
İkitelli Organize Sanayi bölgesindeki Masko ve küçük sanayi sitesi Modoko’dur. İstanbul
mobilya sektörü i şletme başına ortalama 3,7 kişilik istihdam düzeyi ile 3,2 kişi/işletme olan Türkiye ortalamasının üzerinde bir istihdam yapısına sahiptir. Ankara mobilya üretiminde her zaman için önemli bir merkez olmu ştur. TÜİK verilerine göre toplam istihdam düzeyi ve i şletme sayısı itibari ile İstanbul’un ardından gelmektedir. Ankara’da mobilya sektörü Siteler semtiyle özde şleşmiştir. Siteler 1960lı yıllardaMarangozlar Odasının önderliğinde kurulmuş olup, bugün 5.000 dönüm arazi üzerinde
faaliyet gösteren büyük bir organize sanayi bölgesidir. Bölge küçük ve orta ölçekli mobilya
üretimi yapan birçok i şletmeyi barındırmaktadır. Sitelerdeki kayıtlı firma sayısının 10.000i aştığı sanılmaktadır. Ancak bu işletmeler emek yoğun işletmeler olup, büyük ölçekli üretim
yapan firma sayısı azdır. TÜİK istatistiklerine göre işletme başına düşen 2,7 kişilik
istihdamı ile Ankara, sektörde Türkiye ortalamasının altında eleman çalıştırmaktadır.
Büyük ormanlık alanlara sahip olan ve bunun sonucu olarak ağaç sanayiinin hızlı bir
geli şme gösterdiği Bursa-İnegöl Bölgesi de gelişme dinamiği yüksek bir bölgedir. Tarihiİpek Yolu üzerinde bulunmasının getirdiği ticari hareketliliği ve hammadde kaynaklarına
yakın olmasının avantajını iyi değerlendiren İnegöl bugün bir mobilya merkezidir. Bursa-
İnegöl mobilya sektörü istihdam düzeyi itibari ile Ankara’dan sonra gelmektedir. Ancak
sektörde yapılan ihracatın bölgelerimize göre dağılımında Kayseri ve İstanbul’un ardından
üçüncü sıradadır. Bölgenin ihracatta yakaladığı bu başarı, Bursa-İnegöl’ün mobilyada
önemli bir uluslararası merkez olma yolunda olduğunu göstermektedir.Kayseri’de mobilya sektörünün yükseli şi kanepe, koltuk ve yatakla başlamıştır. Teknolojik geli şmeler ve yeni yatırımlarla bugün mobilyanın her dalında üretim yapan firmaları ile Kayseri, Türkiye’nin önemli bir mobilya merkezi haline gelmi ştir. TOBB verileri ve TÜİK
ihracat rakamlarına göre Kayseri, sektörün en büyüklerini içerisinde barındırmaktadır.
Kayseri Marangozlar Mobilyacılar ve Döşemeciler Odası verilerine göre sektörde faaliyet
gösteren firma sayısı 3.500ü geçmektedir. Bunlardan yaklaşık 400 tanesi fabrikasyon seri
üretim yapabilen ihracata dönük çalışan firmalardır. TÜİK verilerine göre, firma başına
dü
şen 11,5 kişilik istihdam düzeyi ile, bölgede Türkiye ortalamasının çok üzerinde bir
oranla eleman istihdam edilmektedir. Firma ba şına düşen eleman sayısının yüksekliğiKayserinin, büyük ölçekli firmaların yoğunlaştığı bir bölgemiz olduğunu göstermektedir.
2011 yılında 322 milyon dolarlık ihracatı ile Türkiye’nin mobilya ihracatının yaklaşık %
20’sini tek ba şına yapan Kayseri, ülkemizin en önemli mobilya üretim ve ihracat merkezi durumundadır.
İzmir bölgesi istihdam düzeyine göre Kayserinin ardından 5. sırada gelmektedir.
Karaba ğlar ve Kısıkköy mobilya şehri sektörün yoğunlaştığı mekanlar olup, şehir sahip olunan liman, ula şım kolaylığı ile de ihracatta önemli atılımlar içerisindedir. Firma başına dü şen çalışan sayısı açısından 2,66 kişi ile Türkiye ortalamasının altında istihdam düzeyine sahip olan bölgede daha çok küçük firmalar bulunmaktadır.Mobilya talebi büyük ölçüde yeni konut in şaatlarına ve gelir artışına paralel bir seyir
izlemektedir. Ofis mobilyaları için ise talep büyük ölçüde işyeri açılması ve inşaatlarına,
ofis otomasyon sistemlerinin kullanımına ve doğal olarak istihdamın artmasına bağlıdır. Bu
nedenle talep esnekli ği yüksek bir tüketim malı olan mobilyaya olan talep ve kapasitekullanım oranları ekonomik dalgalanmalara paralel olarak inişli çıkışlı bir seyir izlemektedir.
Kapasite kullanımının artırılamamasındaki en önemli etken iç pazardaki talep daralmasıdır.
Sektörün tam kapasite ile çalışamamasının nedenlerinin başında iç talep, ikinci sırada dış
talep yetersizliği gelmektedir. Talep yetersizliğini finansman, çalışanlarla ilgili sorunlar, yerli ve yabancı hammadde yetersizliği ve diğer nedenler izlemektedir.
TÜRK İYE’NİN DIŞ TİCARETİ
Türk mobilya sanayii 2001 yılından itibaren dış ticarette sürekli olarak artı vermeye
ba şlamıştır. Geçen dönemde yaşanan krizlerle birlikte iç talepte görülen daralmafirmalarca ihracata yönelinerek atlatılmaya çalışılmış olup, yaşanan süreç bu durumun
geçici bir yöneli ş olmayıp firmalarımızın tercihi haline geldiğini göstermektedir. İhracat artıkcan havli ile girilen bir süreç olmaktan çıkıp gelişimin ardındaki en önemli güç haline
gelmiştir.
Sektörce yapılan ihracatın üçte biri AB’ye ve ithalatın yarıdan fazlası AB’den
yapılmaktadır. Sektördeki bu bölgesel yoğunlaşma, AB pazarı ve tüketicisinin nitelikleri
düşünüldüğünde olumlu olmakla beraber, sektörün uzun dönemli hedefleri açısından
pazar çe şitlendirilmesine (ABD gibi alternatif pazarlar ile) gidilmesi ihtiyacını da ortaya koymaktadır.2001 yılı itibari ile ihracatta yakalanan olumlu sürecin devam ederek, önemli miktarlarda
açık verilen ülke dış ticaretinde, sektörün artı dış ticaret geleneğini sürdürmesi ve ülke
ekonomisine katkısını devam ettirmesi beklenmektedir. Daha sağlıklı makro-ekonomik
ko
şullarda ve edinilen dış pazar deneyimleri ile birlikte mobilya sanayii daha büyük
artışlara müsait bir dinamizme ve potansiyele sahiptir.İhracat Mobilya sektörü, i şyeri sayısı ve yarattığı istihdam ile önemli bir sektör olmasına karşın
ihracatımız içindeki payı düşüktür. Sektörün toplam ihracat içindeki payı 2011’de %1,19
olarak gerçekleşmiştir. Mobilya sektörünün gelişmesi mobilya ihracatının gelişmesine ba
ğlıdır. Türkiye’nin mobilya ihracatı 2001 yılında 192 milyon dolar olarak gerçekleşirken,
2010 yılında önemli oranda artarak 1 milyar 363 milyon dolara, 2011 yılında ise 1 milyar
607 milyon dolara ula şmıştır.
Türkiyenin Ürünler Bazında Mobilya İhracatı (Değer: 1000 ABD $)
GT İP No. Ürünler 2009 2010 2011 2011 Ülke Payları (%)
940110 Hava Ta
şıtlarında Kullanılan Türde Oturmaya Mahsus Mobilyalar 660 427 701
Fransa(35) Irak(17) İrlanda(14) Almanya(9) Gürcistan(6)
940120 Motorlu Ta
şıtlarda
Mahsus Mobilyalar 72.013 113.989 143.119
Almanya(29) Fransa(11) Rusya Fed.(9) Avusturya(8) Hollanda(6)
Kullanılan Oturmaya
940130 Yüksekli
ği Ayarlanabilen Döner Koltuk-Sandalyeler
40.058 46.662 29.976 Irak(23) Türkmenistan(22) Azerbaycan(8) Rusya Fed.(5) Almanya(4)
940140 Yatak Haline Getirilebilen Oturma Mobilyası (Kamp Ve Bahçe
İçin Hariç) 133.515 125.507 141.489
Irak(22) Almanya(14) İtalya(8) İran(7) A.B.D.(7)
Kamışı/Bambudan
940159 Roten Kamışı, Sepetçi Sö ğüdü Vb.
ş Oturmaya Mahsus Di
940151 Hint
Oturmaya Mahsus Mobilyalar
Irak(20) Almanya(9) İran(8) Hollanda(7) Fransa(4)
ğer Mobilyalar 64.103 76.268 88.545
940180 Oturmaya Mahsus Di
Irak(9) Almanya(9) İtalya(7) Belçika(7) Türkmenistan(6)
ğer Mobilyalar 10.045 13.343 16.272
İskeletli İçi Doldurulmamış Oturmaya Mahsus Di
940179 Metal
Azerbaycan(11) Türkmenistan(10) Gürcistan(6) Irak(6) Hollanda(6)
ğer Mobilyalar 6.517 6.881 8.289
İskeletli İçi Doldurulmu
Maddelerden Oturmaya Mahsus Mobilyalar 844 1.263 446
940171 Metal
Irak(29) İran(9) Suudi Arabistan(9) Türkmenistan(7) Azerbaycan(6)
ğer Mobilyalar 25.086 25.568 28.688
şap İskeletli İçi Doldurulmamış Oturmaya Mahsus Di
940169 Ah
Irak(29) İran(12) Hollanda(9) Azerbaycan(7) Almanya(4)
ğer Mobilyalar 61.349 75.813 88.052
91 97 145 Irak(33) Türkmenistan(22) Ukrayna(12) Suudi Arabistan(8) K.K.T.C.(6)
şap İskeletli İçi Doldurulmu
940161 Ah
Irak(44) İran(12) A.B.D.(7) Azerbaycan(7) K.K.T.C. (6)
ş Oturmaya Mahsus Di
940190 Oturmaya Mahsus Mobilyaların Aksam, Parçaları
Fransa(20) Almanya(15) Hollanda(10) Irak(10) Belçika(6)
940210 Di
şçi/Berber Koltukları Vb. Koltuklar Ve Aksam, Parçaları
2.369 3.165 2.868 Almanya(20) Güney Afr. Cum.(15) Azerbaycan(10) İran(10) İngiltere(7)
940290 Tıp, Cerrahi, Di
şçilikte Kullanılan Mobilya, Masa, Karyola Vb.
Aksam/Parçalar 15.310 18.305 23.757
Irak(9) Gürcistan(7) Almanya(7) Ukrayna(6) Nijerya(5)
940310 Yazıhanelerde
44.828 55.946 86.483 İran(21) Almanya(20) Fransa(9) Güney Afrika Cum.(6) Brezilya(6)
Kullanılan Türde
940320 Di
192.943 240.065 283.990 Irak(22) Azerbaycan(12) Türkmenistan(8) Suudi Arabistan(7) İran(6)
Azerbaycan(11) Irak(10) İran(10) Fransa(10) İngiltere(9)
ğer Mobilyalar 19.316 19.839 14.901
ğer Maddelerden Di
940389 Di
53 Irak(53) K.K.T.C.(18) Kuveyt(4) Umman(4) Özbekistan(3)
ğer Mobilyalar 35 127
940381 Hint Kamışı/Bambudan Di
Irak(9) İtalya(7) Gürcistan(4) Azerbaycan(4) İspanya(4)
ğer Mobilyalar 20.570 25.283 30.988
940370 Plastik Maddelerden Di
ğer Ahşap Mobilyalar
ğer Metal Mobilyalar
940360 Di
Irak(31) Azerbaycan(12) Almanya(6) İran(5) Hollanda(4)
şap Mobilyalar 142.840 191.208 247.655
940350 Yatak Odalarında Kullanılan Türden Ah
Irak(29) Türkmenistan(12) İngiltere(8) Azerbaycan(7) Katar(5)
Metal Mobilyalar 50.338 46.930 56.311
940340 Mutfaklarda Kullanılan Türde Ah
Irak(14) Türkmenistan(13) Almanya(6) Azerbaycan(6) Suudi Arabistan(6)
ğaç Mobilyalar 43.694 46.423 52.642
940330 Yazıhanelerde Kullanılan Türde A
57.320 71.151 74.427 Almanya(12) Irak(11) Fransa(10) Türkmenistan(7) Azerbaycan(5)
şap Mobilyalar 22.373 22.092 21.261
940390 Di
ğer Mobilyalara Ait Aksam, Parçalar
80.324 87.173 112.604 Almanya(13) Irak(9) İran(9) Rusya Fed.(8) Fransa(6) 940410 Somyalar 3.237 5.164 3.296 Irak(16) Almanya(11) Türkmenistan(11) Gürcistan(5) A.B.D.(5)
940421 Gözenekli Kauçuk/Plastikten Yataklar
3.728 4.838 4.949 Fransa(37) Irak(11) İsviçre(10) Almanya(6) Belçika(6)
940429 Di
ğer Maddelerden Yataklar
40.013 39.535 45.479 İtalya(19) Irak(14) Almanya(6) Hollanda(6) İran(5)
Toplam 1.153.520 1.363.062 1.607.384 Irak(18) Almanya(10) Azerbaycan(7) İran(6) Fransa(5)
Kaynak:TÜ İK
Sektördeki firmaların bir kısmı doğrudan ihracat yaparken, büyük bir kısmı, diğer firmalar
ve özellikle yurtdışı taahhüt işleri yapan müteahhitlik firmaları aracılığıyla ürünlerini ihraç
etmektedir. Di ğer yandan, son yıllarda yurtdışı pazarlara doğrudan kendi dağıtım kanalları ile açılan firmalarımızın sayısında önemli bir artış olmuştur.1980’li yıllara kadar ihracatın büyük çoğunluğu Orta Doğu ülkelerine yönelmiş durumda
iken 1990 sonrası AB ülkeleri, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Rusya
Federasyonuna yönelmi ştir. Rusya Federasyonu ve Türk Cumhuriyetlerine gerçekleştirilenmobilya ihracatında, bu ülkelerde alınan müteahhitlik işlerine paralel olarak bir artış
ya
şanmıştır. Ancak 1997 yılından itibaren ekonomik krizlerle birlikte Rusya Federasyonuna
gerçekle ştirilen mobilya ihracatı eski seviyesini yakalayamamıştır. 27 AB ülkesinin mobilyaihracatımızdaki payı 2005 yılında %55 iken devamlı olarak düşüş göstermiş 2011 yılında
%34 olmu ştur. Son yıllarda komşu ve çevre ülkelere yapılan ihracat artarken AB ülkelerine
yapılan ihracatın toplam mobilya ihracatına oranı azalmaktadır. Bu eğilimin pazar
çeşitlenmesi açısından olumlu bir süreç olduğu söylenebilir.
Mobilya ihracatımız incelendiğinde 2011 yılında en büyük pazarın Irak olduğu
görülmektedir. Bu ülkeye 2011’de 284,2 milyon dolar değerinde mobilya ihraç edilmiştir. Mobilya ihraç etti ğimiz diğer önemli pazarlar ise Almanya, Azerbaycan, İran, Fransa, Türkmenistan, Hollanda, Rusya, Suudi Arabistan, İngiltere, İtalya ve Yunanistan’dır. 2011
yılı içerisinde 170’ten fazla ülkeye ihracat yapılmasına karşın ihracatın istenilen düzeylere
ula
şamamasında sektörün iç piyasaya dönük yapılanması kadar modern ve tasarım odaklı
üretimin yeterince kullanılmayışı da önemli bir etkendir. Finansman sorunları, özellikle orta
ve küçük ölçekli firmaların dış pazarlar konusunda bilgi eksikliği ise ihracatta karşılaşılan
diğer önemli problemlerdir.
Ülkelere Göre Mobilya İhracatımız (Değer: 1000 ABD $) Ülke Adı 2009 2010 2011
Irak 136.623 207.794 284.183 Almanya 114.889 128.564 160.818 Azerbaycan 69.240 81.033 106.619 İran
70.618 84.502 103.463 Fransa 63.871 70.697 87.684 Türkmenistan 38.172 46.590 75.714 Hollanda 48.509 45.757 55.570 Rusya Federasyonu 17.118 34.961 47.667 Suudi Arabistan 22.736 28.891 41.521 İngiltere
41.715 39.111 39.003 İtalya
25.169 29.959 32.814 Yunanistan 46.611 41.372 31.984 Gürcistan 14.293 16.413 27.991 A.B.D. 18.740 22.233 26.141 Avusturya 20.508 19.422 24.353 İsrail
16.394 19.173 23.069 Belçika 17.570 18.336 22.263 K.K.Tc. 19.661 26.207 21.686 Romanya 23.168 21.170 18.797 Kazakistan 17.013 20.619 17.821 B.A.E. 30.725 16.296 17.638 Libya 41.216 73.686 17.059 İspanya
8.762 11.756 14.744
9.712 10.654 13.955 Lübnan 7.188 9.212 13.473 Cezayir 6.850 10.509 12.882 Bulgaristan 13.710 12.267 12.702 Ukrayna 3.527 5.665 11.950 Makedonya 9.274 8.698 11.451 Suriye 10.663 16.814 11.094 Güney Afrika Cum. 3.485 6.265 10.962 Brezilya 1.501 4.159 10.726
Mısır
Liste Toplamı 989.229 1.188.784 1.407.797 Genel Toplam 1.153.520 1.363.062 1.607.384
Kaynak: TÜ İK
Türkiye’de mobilya üretiminde kullanılan teknoloji, artan ihraç imkanları ve ihracatçı firma
sayısı ile birlikte her geçen gün gelişmekte ve dünya ile rekabet edebilmektedir. Diğer
yandan zanaat gelene ğinin devam ettirildiği KOBİ nitelikli firmalarımız ile de el yapımı mobilya üretimi a ğırlığını/önemini korumaktadır. Sektörde ürün tasarımının öneminin anla şılması, marka bilincinin oluşması/oluşturulması çabaları ile bu konulara ayrılan bütçeimkanları da artırılmaktadır. Mobilya tasarımcılarının yetiştirilmesine gereken ilginin
gösterilmesi (gerek sektör örgütleri ve gerekseİhracatçı Birliklerince sektöre yönelik
düzenlenmekte olan tasarım yarışmaları bu yönelimi gösteren önemli organizasyonlardır)
ve istihdamlarının sağlanması, sektörün gelişimi açısından büyük önem arz etmektedir. AB ile süre gelen yo ğun ticari alışveriş, sektörle ilgili olarak AB’de var olan kalite ve sağlığa ilişkin standartlara uyumu kolaylaştırmaktadır. Fabrikasyon üretimin yaygınlaşması,
tüketicinin bilinçlendirilmesi ve artan ihracat da bu ve benzeri geli şmeleri, zorunlu kılmaktadır.İthalat
1986 yılında mobilya ithalatının daha fazla serbestleştirilmesi ve daha sonra 1996 yılında
AB ile Gümrük Birliğine girmemiz ile mobilya ithalatında artış görülmüştür. 1994’te mobilya
ithalatı 38 milyon dolar civarında gerçekleşirken bir sonraki yıl %79,1lik bir artışla 68
milyon dolar civarında gerçekleşmiştir. İthalattaki bu hızlı yükseliş daha sonraki yıllarda da
devam etmiş ancak 2001 yılında, yaşanan krizin de etkisiyle mobilya ithalatı bir önceki yıla
göre % 40 oranında azalarak 120 milyon dolara düşmüştür. Kriz sonrası dönemde mobilya
ithalatında yaşanan gerileme 2002 yılı ile birlikte küçük bir artışla 128 milyon dolar olarak
gerçekleşmiştir. Sektör ithalatı sonraki yıllarda da, ekonomik iyileşmeye paralel olarak,
artışını sürdürmüş ancak 2009 yılında küresel krize bağlı olarak bir önceki yıla oranla % 27
azalışla 535 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Krizin etkilerinin iyice azaldığı 2011
yılında ise sektör ithalatı, 2008 yılı değerlerini aşarak 857 milyon dolar olmuştur.Türkiye’nin Ürünler Bazında Mobilya İthalatı (Değer: 1000 ABD $) GT Ürünler
2009 2010 2011 İP No.
Hava Ta şıtlarında Kullanılan Türde Oturmaya
940110 1.053 1.012 3.501
Mahsus Mobilyalar Motorlu Ta
şıtlarda Kullanılan Oturmaya Mahsus 940120
11.078 14.604 17.931 Mobilyalar Yüksekli
ği Ayarlanabilen Döner Koltuk- 940130
21.940 27.728 32.016 Sandalyeler Yatak Haline Getirilebilen Oturma Mobilyası
940140 8.526 8.293 11.247
(Kamp Ve Bahçe İçin Hariç)
Hint Kamışı/Bambudan Oturmaya Mahsus 940151
2.118 2.912 3.481 Mobilyalar Roten Kamışı, Sepetçi Söğüdü Vb. Maddelerden
940159 3.212 3.045 2.426
Oturmaya Mahsus Mobilyalar Ah
şap İskeletli İçi Doldurulmuş Oturmaya Mahsus 940161
42.747 45.469 65.064 Di
ğer Mobilyalar Ah
şap İskeletli İçi Doldurulmamış Oturmaya 940169
22.665 24.053 24.239 Mahsus Di
ğer Mobilyalar Metal
İskeletli İçi Doldurulmuş Oturmaya Mahsus 940171
36.000 48.523 69.079 Di
ğer Mobilyalar Metal
İskeletli İçi Doldurulmamış Oturmaya 940179
26.975 38.125 51.762 Mahsus Di
ğer Mobilyalar 940180 Oturmaya Mahsus Di 11.790 38.274 21.888 ğer Mobilyalar
940190 115.719 153.333 162.788
Oturmaya Mahsus Mobilyaların Aksam, Parçaları Di
şçi/Berber Koltukları Vb. Koltuklar Ve Aksam, 940210
2.238 2.376 3.505 Parçaları
Tıp, Cerrahi, Dişçilikte Kullanılan Mobilya, Masa
940290 17.252 24.842 28.791
Karyola Vb. Aksam/Parçalar 940310
3.069 4.843 6.581 Yazıhanelerde Kullanılan Türde Metal Mobilyalar 940320 Di
33.742 44.692 72.439 ğer Metal Mobilyalar
940330 4.626 5.157 7.266
Yazıhanelerde Kullanılan Türde Ağaç Mobilyalar
940340 17.894 21.241 19.987
Mutfaklarda Kullanılan Türde Ahşap Mobilyalar Yatak Odalarında Kullanılan Türden Ahşap
940350 19.411 18.766 31.507
Mobilyalar 940360 Di 77.559 85.026 119.676
ğer Ahşap Mobilyalar 940370 Plastik Maddelerden Di 6.088 7.917 10.006 ğer Mobilyalar
940381 1.208 796 962
Hint Kamışı/Bambudan Diğer Mobilyalar 940389 Di 22.677 26.033 37.167
ğer Maddelerden Diğer Mobilyalar 940390 Di 22.004 27.614 43.133
ğer Mobilyalara Ait Aksam, Parçalar 940410 Somyalar 559 658 1.092 940421 Gözenekli Kauçuk/Plastikten Yataklar 2.624 2.636 5.593
940429 Di 2.607 3.753 3.880
ğer Maddelerden Yataklar
Toplam 537.383 681.719 857.007
Kaynak: TÜ İK
Türkiye’nin mobilya ithalatı yaptığı ülkelerin başında AB ülkeleri gelmekle beraber, 2006
yılı itibariyle Çin, ülke bazında, en fazla mal alımı yapılan ülkedir. Çin sahip olduğu maliyet
avantajını kullanarak toplam ithalatın % 34’ünü karşılar hale gelmiştir. Diğer yandan AB
mobilya ithalatımızdaki ağırlıklı yerini, 440 milyon dolarlık değer ve %51,3 lük payı ile,
2011 yılı içerisinde de korumuştur. AB ülkeleri içerisinde 2011 yılı itibariyle en fazla ithalat
yapılan ülke 92,4 milyon dolar ile İtalya olup, İtalya’yı 87,5 milyon dolarlık mobilya ithalatı
ile Almanya takip etmektedir. Dünyanın en büyük üreticisi ve ihracatçısı konumunda olan
bu ülkelerin Türk pazarında kabul görmesi, Türkiye’de de kaliteli ve gösterişli mobilya
tüketebilecek geni ş bir kesimin varlığını ortaya koymaktadır. İthal ettiğimiz başlıca ürüngrupları; oturmaya mahsus mobilyaların aksam-parçaları, diğer ahşap mobilyalar, diğer
metal mobilyalar, metal iskeletli içi doldurulmuş oturmaya mahsus diğer mobilyalar, ahşap iskeletli içi doldurulmu ş oturmaya mahsus diğer mobilyalar, metal iskeletli içi
doldurulmamış oturmaya mahsus diğer mobilyalar şeklinde sıralanabilir. İthalatta dikkati
çeken önemli iki husus; mobilya ithalatımızın %51,3’ünün AB ülkelerinden yapılıyor olması
ile Çin’in, mobilya ithalatımızda %34 pay ile en fazla alım yaptığımız ülke haline
gelmesidir.2011 yılı itibariyle mobilya ithalatı yaptığımız ülkeler arasında ise Çin, İtalya ve
Almanya’nın ardından, Polonya, Fransa, İspanya, Romanya, İngiltere, Endonezya
Vietnam, Japonya ve ABD gelmektedir.Ülkelere Göre Mobilya İthalatı (Değer: 1000 ABD $) 2009 2010 2011 Ülke Adı
Çin 162.477 237.881 292.961
65.957 68.235 92.425 İtalya Almanya 60.345 75.027 87.539 Polonya
40.132 38.437 50.118 Fransa
26.037 35.837 42.244 İspanya 26.831 29.294 39.585 Romanya
9.988 14.215 26.531 İngiltere 4.828 7.059 21.796 Endonezya
16.507 18.601 21.337 Vietnam
18.507 18.167 20.558 Japonya 14.843 17.769 16.904 A.B.D. 10.197 12.525 15.170 Slovak Cumhur. 5.077 9.015 10.387
5.447 6.650 10.251 İsveç Hindistan
1.719 7.775 9.288 Çek Cumhuriyeti
3.610 5.890 8.417 Güney Kore
6.141 9.878 8.046 Avusturya
4.448 7.457 7.720 Tayvan
4.890 6.071 7.172 Litvanya
5.272 6.662 7.063 Bulgaristan 3.072 5.163 7.062 Macaristan 5.529 5.006 5.688 Danimarka 6.380 5.299 4.940 Hollanda
3.627 3.906 4.704 Portekiz
4.578 2.873 4.619 Kayseri Ser.Böl. 2.579 2.798 4.295
Malezya 1.783 2.624 3.678
Slovenya 3.040 2.929 3.623
Tayland 2.340 3.703 3.048
Belçika 1.401 1.976 2.211
527.581 668.721 839.382 Liste Toplamı
Genel Toplam 537.383 681.719 857.007
Kaynak: TÜ İK
DÜNYA T İCARETİ
Mobilya dış ticaretinde son yıllarda göze çarpan başlıca gelişim mobilya pazarının dışa
açılma oranındaki artıştır. 27 milyar dolara yaklaşan mobilya dış ticaret açığı ile ABD, 55
milyar dolarlık ihracatı ile AB ve 32 milyar doları aşan mobilya dış ticaret fazlası ile Çin
sektörün önemli aktörleri olarak dünya mobilya piyasalarını yönlendirmektedirler.İhracat
Dünya mobilya ihracatı, 2002 yılında 63,9 milyar dolar iken, 2008 yılında 132,3 milyar dolara ula
şmış ancak, küresel ekonomik krizin etkisiyle 2009 yılında 108,2 milyar dolara dü şmüştür. Son sekiz yıllık dönemde yaklaşık olarak yıllık ortalama % 8 civarında bir
büyümeyi ifade eden rakamlardaki bu artışın kriz sonrası dönemde bu orana yakın bir
şekilde devam edeceği düşünülmektedir.
Dünya mobilya ihracatında büyük ölçüde AB ülkeleri söz sahibidir. Birçok AB ülkesinde
mobilya imalatı temel bir endüstridir ve dünyada rekabetçi bir konuma sahiptir. Almanya ve
İtalya Birliğin en büyük üretici ve ihracatçılarıdır. Polonya, Fransa, Danimarka, Belçika,
İsveç, Danimarka, Avusturya, İngiltere ve Hollanda ise diğer önemli mobilya ihracatçısı
ülkelerdir. AB mobilya endüstrisi son derece uzmanla şmış olup, pek çok alt sektörden oluşmaktadır. Döşenmiş/kaplanmış mobilyalar ile mutfak mobilyaları en büyük iki üretim
grubudur. AB ülkeleri aynı zamanda ahşap mobilya transit ticaretinde de önemli bir
konuma sahiptir.
AB ülkelerinden Almanya 11,0 milyar dolarlık ihracat rakamı ile ilk sırada yer almaktadır
İtalya ise 2010’da 10,6 milyar dolarlık ihracatıyla, dünya mobilya ihracatının % 8,4’lük
kısmını gerçekleştirmiş ve AB ülkeleri arasında ikinci sırada yer almıştır. İtalyan ürünlerinin
dünyada tercih edilmesinin nedeni tarz, tasarım, teknoloji ve etkin servis olarak
sıralanmaktadır.Çin mobilya ihracatında hızla büyüyerek İtalya’yı geride bırakmıştır. Çinin 2010’daki
ihracatı 34,1 milyar dolar olup, dünya mobilya ihracatının %27,3’lük dilimini
oluşturmaktadır. Çin, Dünya mobilya ihracatının dörtte birinden fazlasını
gerçekle ştirmektedir. 2010 yılı mobilya ihracatında söz sahibi diğer ülkeler ve payları isesırasıyla şöyledir: Almanya %8,8, Polonya %6,2, ABD %5,0, Meksika %3,4 ve Vietnam
%3,3.
Türkiye’nin dünya mobilya ihracatındaki 2010 yılı payı %1,1 olup, 2010 yılı içerisinde 1,363
milyar dolar de ğerinde mobilya ihracatı gerçekleştirilmiştir.Ülkeler İtibariyle Dünya Mobilya İhracatı (Değer: Milyon ABD $)
Sıra Ülke Adı 2007 2008 2009 2010 2010 Ülke Payları (%)
2 Almanya 11.360 12.739 10.611 11.039 8,8
25 Tayland 1.248 1.184 965 1.138 0,9
19 Hollanda 1.649 1.737 1.439 1.598 1,3
20 Romanya 1.514 1.598 1.378 1.500 1,2
21 Japonya 1.060 1.335 1.028 1.442 1,2
22 Türkiye 1.033 1.333 1.153 1.363 1,1
23 Tayvan 1.343 1.342 1.073 1.326 1,1
24 Portekiz 1.202 1.278 1.100 1.298 1,0
26 Slovakya 1.005 1.118 1.046 1.060 0,8
2.281 2.343 1.823 1.747 1,4
27 Macaristan 1.086 1.166 899 957 0,8
28 Litvanya 849 923 818 927 0,7
29 Brezilya 1.014 993 711 783 0,6
30 İsviçre
869 952 720 705 0,6
Liste Toplamı 112.772 122.262 100.707 116.714 93,3 Genel Toplam 122.604 132.278 108.160 125.135 100,0 Kaynak: ITC-International Trade Center (Uluslararası Ticaret Merkezi)-Trademap
18 Avusturya 2.220 2.311 1.871 1.721 1,4
17 İspanya
3 İtalya
9 Fransa 3.736 4.089 3.163 2.752 2,2
13.477 14.027 10.484 10.560 8,4
4 Polonya 7.473 8.580 6.943 7.797 6,2
5 A.B.D. 6.360 6.626 5.091 6.198 5,0
6 Meksika 4.422 3.991 3.087 4.304 3,4
7 Vietnam 2.337 2.652 2.390 4.067 3,3
8 Kanada 5.391 4.675 2.993 3.590 2,9
10 Malezya 2.460 2.679 2.230 2.551 2,0 11 Çek Cumhuriyeti 2.306 2.604 2.046 2.347 1,9
1 Çin 23.001 27.973 26.246 34.134 27,3
12 İsveç
2.405 2.599 2.054 2.202 1,8
13 Belçika 2.389 2.598 2.066 1.962 1,6
14 Endonezya 1.928 1.915 1.651 1.949 1,6
15 Danimarka 2.900 2.671 2.072 1.932 1,5
16 İngiltere
2.456 2.230 1.555 1.761 1,4
Alt Ürünler İtibariyle Dünya Mobilya İhracatı (Değer: Milyon ABD $)
GT İP No. Ürünler 2007 2008 2009 2010
şıtlarında kullanılan türde oturmaya mahsus mobilyalar 1.034 1.094 608 542
ğer metal mobilyalar 8.938 10.456 7.994 9.490
ğer mobilyalar 1.858 2.270 1.801 2.303
940190 Oturmaya mahsus mobilyaların aksam, parçaları
20.259 21.105 15.689 20.023 940210
Di şçi/berber koltukları vb. koltuklar ve aksam, parçaları
363 396 314 328 940290
Tıp, cerrahi, dişçilikte kullanılan mobilya, masa, karyola vb. aksam/parçalar
2.052 2.522 2.349 2.554 940310
Yazıhanelerde kullanılan türde metal mobilyalar 2.511 2.836 1.999 2.123 940320 Di
940330 Yazıhanelerde kullanılan türde ağaç mobilyalar
940179 Metal iskeletli içi doldurulmamış oturmaya mahsus di
3.891 4.253 2.905 2.962 940340
Mutfaklarda kullanılan türde ahşap mobilyalar 5.872 6.004 4.961 5.076
940350 Yatak odalarında kullanılan türden ah
şap mobilyalar 7.857 8.373 7.200 8.588 940360 Di
ğer ahşap mobilyalar 22.165 23.177 19.707 23.048 940370 Plastik maddelerden di
ğer mobilyalar 1.398 1.584 1.419 1.583
940381 Hint kamışı/bambudan diğer mobilyalar
180 162 119 127
ğer mobilyalar 3.550 4.178 3.424 3.996 940180 Oturmaya mahsus di
ğer mobilyalar 3.238 3.899 3.338 4.187
940120 Motorlu ta
76
şıtlarda kullanılan oturmaya mahsus mobilyalar 1.926 1.996 1.613 2.140
940130 Yüksekli
ği ayarlanabilen döner koltuk-sandalyeler 2.663 3.033 2.315 2.852
940140 Yatak haline getirilebilen oturma mobilyası (kamp ve bahçe için hariç)
1.137 1.241 1.164 1.282 940151
Hint kamışı/bambudan oturmaya mahsus mobilyalar
78
85
71 940159 Roten kamışı, sepetçi söğüdü vb. maddelerden oturmaya mahsus mobilyalar
940110 Hava ta
37
48
36
44 940161
Ah şap iskeletli içi doldurulmuş oturmaya mahsus di
ğer mobilyalar 11.681 11.923 10.695 12.232
940169 Ah
şap iskeletli içi doldurulmamış oturmaya mahsus di ğer mobilyalar
2.965 2.763 2.464 2.505 940171
Metal iskeletli içi doldurulmu ş oturmaya mahsus di
940389 Di ğer maddelerden diğer mobilyalar
1.279 1.732 1.865 1.993 940390 Di ğer mobilyalara ait aksam, parçalar
11.323 12.540 10.205 10.781 940410 Somyalar 790 863 764 825 940421 Gözenekli kauçuk/plastikten yataklar 1.470 1.651 1.503 1.661
940429 Di ğer maddelerden yataklar 1.353 1.534 1.247 1.438
Toplam 122.604 132.278 108.160 125.135 Kaynak: ITC-International Trade Center (Uluslararası Ticaret Merkezi)-Trademap
Dünya mobilya ihracatı incelendiğinde değer itibariyle toplam ihracatın %18,4’ünü
olu
şturan “diğer ahşap mobilyalar” bölümü 23,0 milyar dolar değerindeki ihracat ile başta
gelmektedir. %16’lık pay ve 20,0 milyar dolar ihracat rakamı ile “oturmaya mahsus
mobilyaların aksam ve parçaları” ikinci sırada ve %9,8’lik pay ve 12,2 milyar dolar ile
“ahşap iskeletli içi doldurulmuş oturmaya mahsus diğer mobilyalar” üçüncü sırada yer almaktadır.
İthalat Ülkeler İtibariyle Dünya Mobilya İthalatı (Değer: Milyon ABD $)
Sıra Ülke Adı 2007 2008 2009 2010 2010 Ülke Payları (%)
2 Almanya 10.805 11.987 10.956 11.968 9,5
13 Avustralya 1.951 2.295 2.001 2.266 1,8
52 121 947 0,8
24 Suudi Arabistan 676
22 B.A.E. 1.046 1.394 1.298 1.227 1,0 23 Çek Cumhuriyeti 1.231 1.484 1.217 1.155 0,9
21 Polonya 1.305 1.684 1.252 1.267 1,0
20 Danimarka 1.620 1.715 1.301 1.384 1,1
19 Güney Kore 1.441 1.388 1.056 1.394 1,1
18 Meksika 1.858 1.853 1.220 1.641 1,3
16 Norveç 1.855 2.036 1.625 1.714 1,4 17 Çin 1.082 1.195 1.264 1.698 1,3
2.273 2.405 1.669 1.908 1,5
15 İsveç
14 Rusya Federasyonu 1.496 2.069 1.500 2.049 1,6
12 Avusturya 2.465 2.629 2.375 2.287 1,8
3 Fransa 8.109 8.981 7.497 8.180 6,5
2.779 2.846 2.297 2.516 2,0
11 İtalya
2.899 3.173 2.772 2.920 2,3
10 İsviçre
1 A.B.D. 35.589 33.133 25.454 32.555 25,9
8 Hollanda 3.347 3.724 2.995 3.139 2,5
4.027 4.079 2.785 3.192 2,5
7 İspanya
6 Japonya 4.582 4.803 4.154 4.700 3,7
5 Kanada 5.771 5.870 4.663 5.677 4,5
9.299 8.867 6.528 7.194 5,7
4 İngiltere
9 Belçika 3.610 3.864 3.089 2.991 2,4
25 Portekiz 816 880 706 795 0,6
26 Singapur 625 721 620 762 0,6
27 Slovakya 886 773 645 748 0,6
28 Hong Kong 753 752 656 712 0,6
29 Türkiye 680 738 537 682 0,5
30 Yunanistan 895 1.012 744 601 0,5 115.774 118.402 94.998 110.267 87,6 Liste Toplamı Genel Toplam 131.040 136.159 108.457 125.881 100,0