Alkitab Bahasa Bali

Alkitab
Bahasa Bali
Bahasa Sehari-hari 1990

PURWAKANING DADI
Duking purwakala Ida Sang Hyang Widi
Wasa ngwentenang akasa miwah pre wi.
Duk punika pre wine durung marupa, samaliha
kantun puyung. Ombak samudrane sane
nglancah saluiring sane wenten, kantun kalikub
antuk peteng dedet, tur Roh Ida Sang Hyang
Widi Wasa anglayang ring duur toyane. Ida
Sang Hyang Widi Wasa raris masabda sapuniki:
“Wastu apang ada galang!”, irika raris wenten
galang. Galange punika kacingak becik antuk
Ida Sang Hyang Widi Wasa, tur galange punika
raris kapalasang saking petenge. Sane galang
wastanin Ida: “Rahina”, tur sane peteng dedet
wastanin Ida: “Wengi”. Irika raris wenten sore
miwah semeng, punika rahina sane kaping pisan.
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda

sapuniki: “Wastu apang ada ambara di basan
tengah yehe, buat malasang yehe ento.”
Kenginan prasida kadi asapunika. Kadi asapunika
Ida Sang Hyang Widi Wasa ngwentenang ambara,
buat malasang toyane sane wenten ring sor
klawan sane wenten ring duur ambarane punika.
( : ) Ida Sang Hyang Widi Wasa ngwastanin

PURWAKANING DADI . –
ambara punika: “Langit”. Raris wenten sore
miwah semeng, punika rahina sane kaping kalih.
Ida Sang Hyang Widi Wasa malih masabda
sapuniki: “Wastu sakancan yehe sabeten langit
mapunduh dadi abesik, apanga ngenah tanahe
ane tuh.” Raris prasida kadi asapunika. Tanahe
sane tuh punika raris wastanin Ida: “Pre wi”,
miwah sakancan toyane sane mapunduh punika
wastanin Ida: “Segara”. Punika makasami
kacingak becik antuk Ida Sang Hyang Widi
Wasa. Ida Sang Hyang Widi Wasa malih

masabda sapuniki: “Wastu pre wine numbuhang
sawarnaning en k-en kan, soroh pala wija,
muah soroh pala gantung.” Raris prasida
kadi asapunika. Pre wine raris numbuhang
sawarnaning en k-en kan, soroh pala wija,
miwah soroh pala gantung. Punika makasami
kacingak becik antuk Ida Sang Hyang Widi Wasa.
Raris wenten sore miwah semeng, punika
rahina sane kaping ga.
Ida Sang Hyang Widi Wasa malih masabda
sapuniki: “Wastu apang ada galang di ambarane,
buat malasang lemah klawan petenge, buina
apanga ia dadi tanda buat nyiriang pangawit
dina, taun muah rerainane. Buina apanga
ia dadi galang di ambarane, buat ngalangin
gumine.” Kenginan prasida kadi asapunika. Ida
Sang Hyang Widi Wasa raris ngwentenang galang

PURWAKANING DADI .




sane ageng kekalih. Sane agengan buat ngawawa
rahina, miwah sane alitan buat ngawawa
wengi. Daweg punika Ida taler ngwentenang
bintang-bintang. Galange punika makasami
genahang Ida ring ambarane buat nyunarin
jagate, miwah ngawawa rahina lan wengine,
tur malasang galang klawan peteng dedete.
Punika makasami kacingak becik antuk Ida Sang
Hyang Widi Wasa. Raris wenten sore miwah
semeng, punika rahina sane kaping pat.
Ida Sang Hyang Widi Wasa malih masabda
sapuniki: “Wastu apang ada sawatek gumatapgumi p ane idup paseliwer di yehe, muah kedis
ane pakeberber di ambarane.” Kadi asapunika
Ida Sang Hyang Widi Wasa ngwentenang sato
segara sane ageng-ageng miwah saluiring soroh
gumatap-gumi p sane urip tur paseliwer ring
toyane, ping kalih sakancaning sarwa paksi.
Punika makasami kacingak becik antuk Ida Sang

Hyang Widi Wasa. Ida Sang Hyang Widi Wasa
tumuli ngamertanin ipun makasami, sapuniki
sabdan Idane: “Pada endah-gumendahja iba
buina ngancan ngliunangja, tur ebekinja yehe di
pasihe, buina kedis-kedise masih apang ngancan
liu di gumine.” Raris wenten sore miwah
semeng, punika rahina sane kaping lima.
Ida Sang Hyang Widi Wasa malih masabda
sapuniki: “Wastu gumine apang ngwetuang

PURWAKANING DADI .



sawatek soroh ubuh-ubuhan muah sato alas
gede-cenik.” Raris prasida kadi asapunika.
Kadi asapunika Ida Sang Hyang Widi Wasa
ngwentenang sawatek soroh ubuh-ubuhan
miwah sato alas agung alit. Punika makasami
kacingak becik antuk Ida Sang Hyang Widi Wasa.

Ida Sang Hyang Widi Wasa malih masabda
sapuniki: “Ane jani Iraga lakar ngadakang manusa
manut gambar muah palawatan Iragane, apanga
ia mrentah gumine, sawatek bene di pasihe,
sakancan kedise di ambarane, sawatek soroh
ubuh-ubuhan muah sato alase gede-cenik.”
Kadi asapunika Ida Sang Hyang Widi Wasa
ngwentenang manusa sapaut ring gambar miwah
palawatan Idane. Manusane punika kakardi
lanang wadon. Ida Sang Hyang Widi Wasa
raris ngamertanin manusane punika, sapuniki
sabdan Idane: “Endah-gumendahja kita, tur
ebekinja gumine. Prentahja gumine, sawatek
bene di pasihe, sakancan kedise di ambarane
muah sawatek burone ane ada di gumine.” Ida
Sang Hyang Widi Wasa malih masabda sapuniki:
“Iwasinja, sawatek pala wijane ane di gumine,
muah sawatek pala gantunge, ento makejang
paicayang Ulun teken kita, buat dadi dedaaran
kitane. Nanging pabuat sakancan satone di

gumine, muah sawatek kedise di ambarane,
ia icen Ulun padang muah kayu ane madon

PURWAKANING DADI .

– .

makadadi amah-amahanne.” Raris prasida kadi
asapunika. Ida Sang Hyang Widi Wasa raris
nyingak saluiring sane sampun kardi Ida punika,
sawiak kalintang becik. Raris wenten sore
miwah semeng, punika rahina sane kaping nem.
Kadi asapunika akasa lan pre wi, miwah
sadagingipun makasami kapuputang. Ida
Sang Hyang Widi Wasa muputang pakaryan
Idane punika ring rahina sane kaping pitu. Tur
ring rahina sane kaping pitu punika Ida mararian
saking saluiring pakaryan Idane. Ida Sang
Hyang Widi Wasa raris ngamertanin rahina sane
kaping pitu punika, tur kasuciang kadadosang

rerainan, santukan ring rahinane punika Ida
mararian saking sakancan pakaryan Idane. Kadi
asapunika katuturanipun, akasa miwah pre wine
kawentenang.
Taman Eden
Duk Ida Sang Hyang Widi Wasa ngwentenang
akasa miwah pre wi, durung wenten en ken kan ring jagate, samaliha ring tegale taler
durung wenten tetumbuhan, santukan Ida Sang
Hyang Widi Wasa durung nedunang sabeh ring
jagate, samaliha durung wenten anak sane
ngarap tanahe punika. Nanging wenten toya
nrebes metu saking pre wine, sane ngawinang
tanahe beseg makasami.

PURWAKANING DADI . –
Sasampune punika Ida Sang Hyang Widi Wasa
raris ngambil tanah tumuli karupayang dados
manusa, song irungnyane tumuli kupin antuk
angsengan urip, mawastu manusane punika raris
murip.

Sapanglanturipun Ida Sang Hyang Widi Wasa
raris ngardi taman ring tanah Eden, ring tepi
siring kangin. Manusane sane sampun rupayang
Ida punika raris genahang Ida irika. Ida Sang
Hyang Widi Wasa raris numbuhang kekayonan
mawarni-warni, sane wohnyane ngenyudang
manah tur becik buat kajengang. Ring basan
tengah tamane punika wenten wit urip miwah
wit pangweruhan indik becik miwah kaon.
Ring Eden wenten tukad membah ngecokin
tamane punika, tur saking irika tukade punika
maparo dados patpat. Tukade sane kaping
pisan mawasta Pison, inggih punika tukad sane
membah ngilehin jagat Hawila. (Ring jagate
punika wenten mas murni miwah minyak wangi
sane wanginnyane angalub-alub, pingkalih
sesocan sane mule-mule.) Tukad sane kaping
kalih mawasta Gihon sane membah ngilehin
jagat Kuse. Tukad sane kaping ga mawasta
Tigris, sane membah dangin jagat Asure. Tukad

sane kaping pat mawasta Eprat.
Ida Sang Hyang Widi Wasa tumuli ngambil
manusane punika tur kagenahang ring tamane

PURWAKANING DADI .



ring Eden, mangda dane ngarap tur miara
tamane punika. Irika Ida Sang Hyang Widi
Wasa mapaica pituduh sapuniki ring imanusa:
“Sakancan buah punyan kayune ane ada di
tamane ene, dadi daar sakita karep kitane,
nanging buah punyan kayu pangweruhan
unduk melah muah jelene ento, ento tusing
pesan dadi daar kita. Sawireh yen kita naar
buahne ento, kala ditu sinah kita lakar ma .”
Ida Sang Hyang Widi Wasa malih masabda
sapuniki: “Tusing melah yen manusane ento
tuah padidina dogen. Ulun lakar ngaenang ia

mpal ane cocok buat nulungin ia.” Ida Sang
Hyang Widi Wasa raris ngardi sawatek sato alas
miwah paksi ring ambarane antuk tanah. Sato
miwah paksi punika makasami raris bakta Ida
ring ajeng manusane punika. Ida mapakayunan
uning wasta punapike sane jaga wehin dane ring
sato-sato miwah paksi-paksine punika. Tur wasta
sane kawehin antuk imanusa ring saananing
sato miwah paksine punika, punika makasami
dados wastanipune. Manusane punika raris
ngwastanin sakancan sato miwah sakancan
paksine. Nanging pabuat dane ngraga nenten
wenten panggihin dane mpal sane cocok buat
nulungin dane.
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris ngawinang
mangdane dane sirep aris. Rikala dane sirep,

PURWAKANING DADI .

– .


Ida Sang Hyang Widi Wasa raris ngambil salah
tunggil galih igan danene. Genahe punika
tumuli malih katekep antuk daging. Antuk
galih igane sane ambil Ida saking manusane
punika, Ida Sang Hyang Widi Wasa ngardi anak
istri, raris bakta Ida ka ajeng manusane punika.
Manusane punika raris mabaos kadi asapuniki:
“Nah, ene apa ia, anak ane patuh teken idewek,
nah ento tulang ane uli tulang idewek, muah
isi ane uli isin ideweke. Ia lakar kadanin anak
luh, sawireh ia kajemak uli sig anake muani.”
Punika awinanipun anake lanang nilar meme
bapanipune, raris nunggil ring somahipune,
ngantos ipun sareng kalih dados madewek
tunggal.
Manusane makakalih, inggih punika imanusa
sareng rabin danene, sami pada malugas,
nanging dane nenten rumasa kimud.
Manusane tempal ring Ida
Sang Hyang Widi Wasa
Mungguing ring pantaran satone, sane
sampun kakardi antuk Ida Sang Hyang Widi
Wasa, iula punika sane pinih ririh tur pekel. Iula
raris matur ring anake istri punika, sapuniki:
“Boyake Ida Sang Hyang Widi Wasa sampun
ngandika kadi asapuniki: ‘Kita tusing dadi naar

PURWAKANING DADI . –
buah sakancan punyan kayune ane ada di tamane
ene. ’ ”
Anake istri punika raris nyaurin iula sapuniki:
“Sakancan buah punyan kayune ane ada di
tamane ene dadi daar icang, sakewala buah
punyan kayune ane di basan tengah tamane ene,
ada pangandikan Ida Sang Hyang Widi Wasa buka
kene: ‘Eda kita naar wiadin ngusud buahne ento.
Yen kita ngusud wiadin naar, pedas kita lakar
ma . ’ ”
Nanging atur iula ring anake istri punika,
sapuniki: “Iratu nentenja jagi seda. Ida Sang
Hyang Widi Wasa wikan, mungguing rikala iratu
ngajengang wohe punika, panyingakan iratune
jaga cedang, tur iratu jaga dados pateh sakadi
Ida Sang Hyang Widi Wasa, uning ring paindikan
sane becik miwah sane kaon.”
Rikala anake istri punika nyingak, mungguing
woh tarune punika becik kajengang tur asri
pakantenanipun, samaliha tarune punika
kalintang nudut kayun, santukan pacang
ngawinang wicaksana, dane tumuli ngalap woh
punika, raris kajengang. Rabin danene taler
katurin, punika awinan rabin danene taler sareng
ngajengang wohe punika. Riwau sang kalih
ngajengang wohe punika, panyingakannyane
raris cedang. Irika dane raris pada uning,

PURWAKANING DADI . –
mungguing dane pada malugas. Dane raris
mikpik daun aa pabuat kanggen wastra.
Rikala rahinane sampun dayuh, sang kalih
raris mireng klesegan pamargin Ida Sang Hyang
Widi Wasa ring tengah tamane punika. Imanusa
sareng rabin danene tumuli nyingidang raga
saking ayun Ida Sang Hyang Widi Wasa. Dane
masingidan ring pantaran pepayonane ring
tengah tamane punika. Nanging Ida Sang
Hyang Widi Wasa ngesengin imanusa, sapuniki
pangandikan Idane: “Dijake kita?”
Dane raris matur sapuniki: “Rikala ang
miragi Palungguh IRatu rauh ring tamane puniki,
ang rumasa ajerih tur kemad santukan ang
malugas. Punika awinanipun ang masingidan.”
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda
sapuniki: “Nyenke ane suba ngorahin kita,
mungguing kita malalung? Apake kita suba naar
buah kayune ane tombang Ulun ento?”
Manusane punika raris matur sapuniki:
“Anake istri paican Palungguh IRatu ring ang
puniki, ipun sane ngwehin ang woh punika,
raris tunas ang.”
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda
ring anake istri punika, sapuniki: “Ngudiang dadi
kita nyalanang ane buka keto?” Atur anake istri
punika sapuniki: “Iula punika sane ngapus ang,
mawinan wohe punika tunas ang.”

PURWAKANING DADI .



Ida Sang Hyang Widi Wasa nibakang pasisip
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda ring
iula sapuniki: “Sawireh buka keto pakardin ibane,
iba temah Ulun di pantaran burone makejang.
Iba lakar ngloso aji basang ibane, tur buk lakar
dadi amah-amahan ibane saumur idup ibane.
Ulun lakar ngadakang pasatron di pantaran iba
kalawan anake luh ene, katurunan ibane kalawan
katurunan anake luh ene. Katurunan anake luh
ene lakar ngencak tenggek ibane, muah iba lakar
nyotot tunggak ba sne.”
Ida Sang Hyang Widi Wasa masabda ring
anake istri punika, sapuniki: “Di kalan kitane
beling, Ulun lakar ngaenang kita pakewuh ane
gede. Di kalan kitane nglekadang pianak, ditu
kita lakar sakit kalara-lara. Nanging yadian buka
keto, kita tan mari lakar kasemaran teken somah
kitane, tur ia lakar mrentah kita.”
Ida raris masabda ring anake lanang punika
sapuniki: “Sawireh kita suba nuutang munyin
kurenan kitane, tur naar buah kayu ane suba
tombang Ulun naar, ento awanan tanahe kena
temah uli krana kita. Saumur idup kita, kita lakar
tuyuh ngalih pangupa jiwan kitane. Tanahe
lakar numbuhang bet muah ketket, tur sarwa
en k-en kan di tegale ane dadi dedaaran kitane.
Aji mesuang peluh kita lakar muponin pangupa

PURWAKANING DADI .



jiwan kitane, kan kita mabalik buin dadi tanah,
sawireh uli ditu kawit kitane. Sawireh kita
malakar aji tanah, ento krana kita lakar mabalik
dadi tanah.”
Manusane punika raris marabin rabin
danene: “Hawa”, santukan dane dados ibun
sawatek manusane sami. Ida Sang Hyang Widi
Wasa tumuli ngardi pangangge antuk blulang
sato pabuat imanusa miwah rabin danene, tur
sang kalih raris kasalukin pangangge.
Dane Adam miwah rabin danene
katundung saking Taman Eden
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda
sapuniki: “Ane jani manusane ento suba dadi
buka salah tunggal di pantaran Iragane, nawang
jele melah. Edaja ia kan nyujuh tur ngalap
muah naar buah punyan idupe ento, apang eda
ia idup salawas-lawasne.” Ida Sang Hyang
Widi Wasa raris nundung dane saking Taman
Eden, mangda dane ngarap tanah, santukan
mula saking tanah kawit danene. Ida nundung
manusane punika, tur ring sisi kangin Taman
Edene punika Ida Sang Hyang Widi Wasa raris
ngenahang makudang-kudang malaekat sane
ngagem pedang ngendih sroat-sroet, buat nyaga
margine sane ngungsi wit uripe punika.

PURWAKANING DADI . –
Dane Kain miwah Dane Habel
Sasampune punika Dane Adam raris
matemu semara ring Dane Hawa, rabin
danene. Dane Hawa raris mobot, tumuli
ngembasang putra lanang. Dane raris mabaos
sapuniki: “Tiang suba maan pianak muani uli
krana pitulungan Ida Sang Hyang Widi Wasa.”
Punika awinanipun putrane kaparabin Kain.
Sapanglanturipun dane malih ngembasang
putra, rain Dane Kain, kaparabin Habel. Dane
Habel ngubuh kambing miwah biri-biri, nanging
pakaryan Dane Kain mamacul. Sasampune
maletan makudang-kudang masa, Dane Kain raris
ngaturang apahan saking pamupon tanahnyane
ring ayun Ida Sang Hyang Widi Wasa, makadados
aturan ring Ida. Dane Habel taler ngaturang
aturan marupa panak biri-biri asiki sane lekad
pinih dumun. Panak biri-birine katampah raris
kapilihin dagingne sane pinih becik, kanggen
aturan. Ida Sang Hyang Widi Wasa ledang
pisan nrima Dane Habel miwah aturan danene.
Nanging Ida nenten ledang nrima Dane Kain
miwah aturan danene. Punika awinanipun Dane
Kain raris duka pisan ngantos prarain danene
ucem. Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda
ring Dane Kain, sapuniki: “Kenken dadi kita
pedih tur sebeng kitane mrengut? Yening kita

PURWAKANING DADI . –
mapagawe ayu, sinah sebeng kitane lakar bingar.
Nanging yening kita tusing mapagawe ayu,
dosane suba ngepet singse kita. Ia dot pesan
mrentah kita, nanging kita patut ngalahang ia.”
Dane Kain tumuli mabaos ring Dane Habel,
arin danene, sapuniki: “Jalanja iraga ka tegale!”
Risedek sang kalih wenten ring tegale, tan
pasamodana Dane Kain jeg nglempag Dane
Habel, ngraris kasedayang.
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda ring
Dane Kain sapuniki: “Dijake adin kitane, I Habel?”
Atur danene sapuniki: “Ti ang nenten uning.
Punapike ang puniki dados pangempun adin
ange?”
Ida malih masabda sapuniki: “Apake ane suba
laksanayang kita ene? Ge h adin kitane ento
ngeling masesambatan teken Ulun uli di tanahe.
Ane jani kita kena temah. Kita tusing buin dadi
pamacul, sawireh tanahe suba ngisep ge h adin
kitane ane ma ang kita. Yen kita ngarap tanah,
tanahe ento tusing lakar mesuang pamupon ane
amun benehne. Kita lakar ngumbara tur tusing
ngelah umah di gumine.”
Dane Kain raris matur ring Ida Sang Hyang
Widi Wasa sapuniki: “Pasisip ange punika
kalintang abot, kantos nenten sida antuk
ang negen. Sane mangkin Palungguh
IRatu nundung ang saking tanahe puniki, tur

PURWAKANING DADI .



ang jaga doh saking ayun Palungguh IRatu.
Ti ang jaga ngumbara tur nenten maderbe
umah ring jagate. Samalihipun sapasiraja sane
jaga kacunduk ring ang sinah ipun jaga
ngamademang ang.”
Ida Sang Hyang Widi Wasa malih masabda
ring dane sapuniki: “Singja buka keto. Nyenja ane
ngama ang kita, ia lakar nampi pangwales kan
kel ping pitu.” Ida Sang Hyang Widi Wasa raris
nagingin pinget ring ragan Dane Kain, mangda
dane sampunang kasedayang antuk anake sane
kacunduk ring dane. Dane Kain tumuli kesah
saking ayun Ida Sang Hyang Widi Wasa, raris
jenek malinggih ring Nod ring dangin tanah
Edene.
Katurunan Dane Kain
Dane Kain raris matemu semara ring rabin
danene. Rabin danene tumuli mobot, raris
ngembasang Dane Henoh. Sasampune punika,
Dane Kain raris ngwangun satunggiling kota, tur
kotane punika wastanin dane: Henoh, sakadi
parab okan danene. Dane Henoh raris maputra
Irad, tur Dane Irad maputra Mehuyael tur Dane
Mehuyael maputra Metusael miwah Dane
Metusael maputra Lameh. Dane Lameh madue
rabi kekalih, sane adiri mapesengan Ada, sane
lianan mapesengan Sila. Dane Ada maputra:

PURWAKANING DADI .



Yabal, sane dados leluur anake sane makemah
ring tegale saha mubuh-ubuhan. Rain danene
mapesengan Yubal, sane dados leluur anake sane
nabuh rebab miwah suling. Dane Sila taler
maputra, inggih punika Tubal-Kain, sane dados
leluur pande temaga miwah pande besine. Rain
Dane Tubal-Kain sane istri, mapesengan Naama.
Dane Lameh raris mabaos ring rabin
danene makakalih, sapuniki: “Ada muah Sila,
padingehangja munyin beline: Ih parasomah
Lamehe, padingehangja raos beline ene. Beli
suba ngama ang anak muani adiri, ulihan ia
natunin beli. Beli ngama ang anak truna adiri,
ulihan ia nglempag beli kan beseh. Sawireh
yen Dane Kain patut kawalesang kel ping pitu,
sasajaane Lameh patut kawalesang kel ping
pitung dasa pitu.”
Dane Set miwah Dane Enos
Dane Adam malih matemu semara ring rabin
danene, tumuli ngembasang putra lanang adiri.
Rabin danene raris mabaos sapuniki: “Ida Sang
Hyang Widi Wasa suba mapaica rare lenan teken
ang, makadadi silur icening Habel, ane suba
ma anga baan I Kain.” Punika awinanipun rare
punika kapesengin Set. Dane Set taler maputra
lanang adiri, tur anake alit punika kaparabin

PURWAKANING DADI . –
Enos. Duk punika anake ngawi n nyungsung tur
nyambat parab Ida Sang Hyang Widi Wasa.
Katurunan Dane Adam
( Bab. : - )

Puniki babad katurunan Dane Adam.
(Ritatkala manusane punika kawentenang
antuk Ida Sang Hyang Widi Wasa, dane
kakardi sapaut ring Ida Sang Hyang Widi Wasa.
Dane kakardi lanang miwah wadon, Ida
Sang Hyang Widi Wasa ngamertanin dane, tur
kicen pesengan: “Manusa”.) Sasampun Dane
Adam mayusa satus gang dasa warsa, dane
maputra lanang adiri sane sapaut ring warna
miwah pangadeg danene, raris kapesengin Set.
Sasampune maputra Set, Dane Adam kantun
nyeneng malih domas warsa, tur dane maputra
lanang miwah wadon. Dadosipun yusan Dane
Adam makasami sangang atus gang dasa warsa,
raris dane seda.
Sasampune Dane Set mayusa satus lima
warsa, dane maputra Enos. Sasampun dane
maputra Enos dane kantun nyeneng malih
domas nanggu pitung warsa, tur dane madue
putra lanang miwah wadon. Dadosipun Dane
Set mayusa sangang atus roras warsa, raris dane
seda.

PURWAKANING DADI . –
Sasampune Dane Enos mayusa sangang dasa
warsa, dane maputra Kenan. Sasampune dane
maputra Kenan, dane kantun nyeneng malih
domas nanggu limolas warsa, tur dane maputra
lanang miwah wadon. Kenginan yusan Dane
Enos sangang atus nanggu limang warsa, raris
dane seda.
Sasampune Dane Kenan mayusa pitung
dasa warsa, dane maputra Mahalaleel. Dane
kantun nyeneng malih domas petang dasa
warsa, tur dane maputra lanang miwah wadon.
Dadosipun yusan Dane Kenan sangang atus
nanggu dasa warsa, raris dane seda.
Sasampune Dane Mahalaleel mayusa
nem dasa lima warsa, dane maputra Yared.
Sasampune dane maputra Yared, dane kantun
nyeneng malih domas nanggu gang dasa
warsa, tur dane maputra lanang miwah wadon.
Dadosipun yusan Dane Mahalaleel domas
sangang dasa lima warsa, raris dane seda.
Sasampune Dane Yared mayusa satus
nem dasa kalih warsa, dane maputra Henoh.
Sasampune dane maputra Henoh, dane kantun
nyeneng malih domas warsa, tur dane maputra
lanang miwah wadon. Dadosipun Dane Yared
mayusa sangang atus nem dasa kalih warsa, raris
dane seda.

PURWAKANING DADI .



Sasampune Dane Henoh mayusa nem
dasa lima warsa, dane maputra Metusalah.
Sasampune punika Dane Henoh kantun
nyeneng gang atus taun tur tan mari as bak
ngiring Ida Sang Hyang Widi Wasa, samaliha dane
maputra malih sane lianan. Dane nyeneng
taun suenipun. Santukan Dane Henoh as
bak ring Ida Sang Hyang Widi Wasa dane raris
pralina, santukan dane kambil antuk Ida Sang
Hyang Widi Wasa.
Sasampune Dane Metusalah mayusa satus
wulung dasa pitu warsa, dane maputra Lameh.
Sasampune dane maputra Lameh, dane kantun
nyeneng malih pitung atus wulung dasa kalih
warsa, tur dane maputra lanang miwah wadon.
Dadosipun yusan Dane Metusalah sangang
atus nem dasa sia warsa, raris dane seda.
Sasampune Dane Lameh mayusa satus
wulung dasa kalih warsa, dane maputra lanang
adiri. Dane Lameh raris mabaos sapuniki:
“Rarene ene lakar nglipurang iraga sajeroning
iraga ngarap gegaene ane kaliwat abot, di tanahe
ane suba katemah baan Ida Sang Hyang Widi
Wasa.” Punika awinannya rarene punika raris
kapesengin Nuh. Sasampune dane maputra
Dane Nuh, dane kantun nyeneng malih limang
atus sangang dasa lima warsa, tur dane maputra
lanang miwah wadon. Dadosipun, yusan Dane

PURWAKANING DADI .

– .

Lameh pitung atus pitung dasa pitu warsa, raris
dane seda.
Sasampun Dane Nuh mayusa limang atus
warsa, dane maputra Sem, Ham miwah Yapet.
Kadurakanipun imanusa
Ritatkala manusane maweweh-weweh
akehipun ring jagate, ipun pada maderbe
pianak luh-luh. Paraputran Widine nyingak
pianak manusane sane luh-luh punika wiak
sami pada ayu, raris ipun kambil kanggen rabi,
manut sane kasenengin. Ida Sang Hyang Widi
Wasa tumuli masabda sapuniki: “Ulun tusing
lakar nglugrain manusane idup salawas-lawasne,
sawireh manusane ento mawak sekala.
Tuuhnyane lakar tuah satus duang dasa ban
dogen.” Duk masane punika wenten jadma
sakadi raksasa ring jagate, kadi asapunika taler
sasampun masane punika. Jadmane punika
katurunan saking patemon paraputran Widine
klawan pianak manusane sane luh-luh punika.
Katurunannyane punika dados anak sane gagah
prakasa miwah kabinawa saking purwakala.
Ritatkala Ida Sang Hyang Widi Wasa ngaksi,
mungguing kadurakan manusane kalintang
ageng ring jagate, miwah sakancan pepinehipune
tansah ngwetuang kadrowakan kewanten, irika
Ida Sang Hyang Widi Wasa rumasa pariselsel

PURWAKANING DADI . –
ring kayun, santukan Ida sampun ngardi manusa
ring jagate tur paindikane punika sawiak
ngawinang sungsut pakayunan Idane. Irika Ida
Sang Hyang Widi Wasa masabda sapuniki: “Ulun
lakar nyirnayang manusa ane suba adakang Ulun
ento. Aketo masih sakancan kedise, sawireh
Ulun marasa pariselsel, suba ngadakang ia ajaka
makejang.” Nanging Dane Nuh kaledangin
antuk Ida Sang Hyang Widi Wasa.
Katurunan Dane Nuh
Sapuniki katuturan katurunan Dane Nuh.
Sapanyeneng Dane Nuh, dane punika anak sane
patut tur tan paceda, samaliha as bak ring Ida
Sang Hyang Widi Wasa. Dane madue putra te ga,
inggih punika: Sem, Ham miwah Yapet. ( : )
Ring ayun Ida Sang Hyang Widi Wasa, jagate
punika sampun kalintang rusak, samaliha kalikub
antuk kawirosan. Ida Sang Hyang Widi Wasa
tumuli nyingak jagate punika, sawiak kalintang
rusak, santukan manusane sami mambek dura
cara ring jagate.
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda
ring Dane Nuh sapuniki: “Ulun suba ngamas ang
lakar mancut urip sakancan manusane, sawireh
gumine suba kabekin baan kawirosannyane.
Kema gaenang iban kitane kapal aji kayu ane
melah. Kapale ento patut gae kita marong-

PURWAKANING DADI .



rongan, buina dempulja kapale ento uli sisi muah
uli tengah. Sikut kapale ento, kene: Lantangne
satus telung dasa telu meter, linggahne dualikur
meter, muah tegehne telulas meter. Gaenang
kapale ento raab, tur tumanang apang enu ada
embang sawatara petang dasa pat sen meter
uli diraabne klawan bibih kapale. Buina isinin
jelanan di samping kapale. Gaenang kapale
ento dek telung terap, nah ento: beten, di
tengah muah baduur. Sawireh sasajaane
Ulun lakar ngadakang blabar agung nglikub
gumine, buat nyirnayang sawatek ane idup.
Sawatek ane mangkihan di gumine lakar ma .
Nanging Ulun mabudi ngadakang prajanjian
teken kita. Macelepja kita ka tengah kapale,
nah ento kita muah pianak somah kitane,
muah mantu-mantun kitane. Uli pantaran
sakancan ane idup, sakancan ane mangkihan,
ento makejang patut aba kita apasang-apasang,
luh muah muani ka tengah kapale ento, apanga
ia pada enu idup bareng-bareng teken kita. Uli
pantaran sakancan soroh kedis muah sakancan
soroh burone di gumine, ento makejang patut
pada teka sig kitane apasang-apasang, apanga ia
pada enu idup. ( : ) Abaang iban kitane
bekel ane dadi daar, buat lakar anggon dedaaran
kitane muah amah-amahan ingon-ingone ento
makejang.” Dane Nuh nglaksanayang saluiring

PURWAKANING DADI . –
paindikan sane kapituduhang antuk Ida Sang
Hyang Widi Wasa, ring dane.
Blabar agung
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda
ring Dane Nuh, sapuniki: “Macelepja kita
ka tengah kapale ajak sapakurenan kitane
makejang, sawireh tuah kita dogen ane mawak
patut di pantaran manusane ene. Uli sakancan
burone ane suci, patut aba kita suang-suang
pitung pasang, nanging uli sakancan burone
ane leteh, tuah apasang suang-suang. Aketo
masih sakancan kedise, patut aba kita pitung
pasang suang-suang, apanga enu ada nyahane di
gumine. Sawireh buin pitung dina Ulun lakar
ngulungang ujan ka gumine petang dasa lemeng
makelonne. Ulun lakar nyirnayang sakancan ane
ada di gumine, ane suba adakang Ulun.” Dane
Nuh tumuli nglaksanayang sapa tah Ida Sang
Hyang Widi Wasa.
Duk blabar agunge nempuh jagate punika,
Dane Nuh mayusa gang atak warsa. Buat
ngelidin blabar agunge punika, Dane Nuh
kasarengin antuk rabi miwah oka-okan danene,
miwah mantu-mantun danene, sami pada
ngranjing ka kapale. Saking sakancan burone
sane suci miwah sane leteh, saking sakancan
paksine miwah satone ring jagate, sami pada

PURWAKANING DADI .



rauh apasang-apasang, maranin Dane Nuh
ka tengah kapale, sakadi sane kapituduhang
antuk Ida Sang Hyang Widi Wasa ring dane.
Sasampune maletan pitung rahina, blabar
agunge raris rauh nglikub jagate.
Ritatkala Dane Nuh mayusa gang atak
warsa, nuju tanggal pitulas sasih sane kaping
kalih, klebutan toyane ring sawang segarane
sami pada nglebus, miwah sakancan pangempel
toyane ring langite sami pada mabukak. Raris
wenten sabeh bales pisan nglikub jagate petang
dasa rahina suenipun. Duk rahinane punika
Dane Nuh ngranjing ka tengah kapale, kasarengin
antuk Dane Sem, Ham miwah Yapet, inggih
punika paraputran danene, miwah rabin danene,
pingkalih mantu-mantun danene makate ga.
Kadi asapunika taler sawatek soroh sato
alase, sawatek soroh ingon-ingone agung alit,
miwah sawatek sarwa paksine, sawatek
sane murip miwah mangkihan, sami pada rauh
apasang-apasang maranin Dane Nuh ka tengah
kapale punika, sakadi sane kapituduhang
antuk Ida Sang Hyang Widi Wasa ring Dane Nuh.
Sasampun Dane Nuh wenten ring tengah kapale
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris nutup jelanan
kapale saking sisi.
Petang dasa rahina suenipun blabar agunge
punika nglikub jagate. Toyane punika mebet tur

PURWAKANING DADI .

– .

ngangkabang kapale punika, ngantos kapale
kambang. Rikala toyane sayan ngagengang,
kapale punika raris kumambang ring duur
toyane. Toyane punika kalintang ageng
pisan mebe pune nglikub jagate, ngantos
gunung-gununge sane tegeh sasoring akasa
sami pada kelem. Toyane kantun ngagengang
kewanten, kantos pitung meter tegehipun
saking muncuk-muncuk gununge punika. Raris
sawatek sane murip, sane wenten ring jagate
inggih punika sarwa paksi, ingon-ingon, sato
miwah manusane, makasami pada padem.
Sawatek sane mangkihan saking cunguhipune,
sane wenten ring daatan, sami pada padem.
Kadi asapunika Ida Sang Hyang Widi Wasa
nyirnayang saananing sane wenten ring jagate,
inggih punika manusa, sato miwah sarwa
paksine. Makasami sirnayang Ida saking jagate.
Wantah Dane Nuh miwah sawatek sane ajak
dane ring tengah kapale punika sane kantun
murip. Toyane punika nglikub jagate karobelah
rahina suenipun.
Blabar agunge mararadan
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris eling ring
Dane Nuh, miwah ring sakancan sato alas
miwah ingon-ingon sane sareng-sareng ring
dane ring tengah kapale punika. Ida tumuli

PURWAKANING DADI . –
ngwentenang angin mampeh ring jagate, kantos
toyane punika aad. Sakancan klebutan toyane
ring sawang segarane miwah sakancan toyane
saking langite sami pada katutup, sabehe wusan,
tur toyane sayan aad ring jagate. Sasampune
langkung ring karobelah rahina, toyane sampun
aad pisan. Ring tanggal pitulas, sasih sane
kaping pitu, kapale punika raris kampih ring
Pagunungan Ararat. Toyane punika sayan aad,
tur ring tanggal siki sasih sane kaping dasa,
pucak-pucak gununge raris pada kanten.
Sasampune langkung petang dasa rahina,
Dane Nuh raris ngampakang jendelan kapale
punika. Dane tumuli nglebang paksi guak
asiki. Paksine punika nenten mawali nanging
makeber milehan, ngantos toyane nyat ring
jagate. Wusan punika dane raris nglebang paksi
dara asiki, buat nureksain, punapike toyane
sampun aad ring jagate. Nanging paksi darane
punika nenten polih genah mencegan, mawinan
ipun mawali maranin Dane Nuh ring tengah
kapale, santukan jagate makasami kantun kalikub
antuk toya. Dane Nuh tumuli ngenjuhang tangan
danene, saha ngejuk paksine punika, kabakta
ka tengah kapale. Dane nyantosang malih
pitung rahina suenipun. Sasampune punika,
paksine raris lebang dane malih saking kapale.
Nyoreang paksi darane punika mawali maranin

PURWAKANING DADI .



Dane Nuh tur bungu pune nangal daun saitun
sane lumlum. Saking paindikane punika Dane Nuh
mrasidayang uning, mungguing toyane sampun
mararadan ring jagate. Sapanglanturipun,
malih dane nyantosang pitung rahina suenipun.
Wusan punika paksi darane punika malih lebang
dane, nanging paksine punika nenten mawali
malih ring dane.
Ring tanggal siki, sasih sane kaping pisan,
rikala Dane Nuh mayusa gang atak nanggu
asiki warsa, toyane sampun nyat ring jagate.
Dane Nuh tumuli ngungkab tutup kapale punika
sambilang dane macecingak. Irika sinah antuk
dane mungguing jagate sampun ngawi n tuh.
Ring tanggal pitulikur sasih sane kaping kalih,
jagate sampun tuh pisan.
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda ring
Dane Nuh sapuniki: “Pesuja kita ajak kurenan
muah pianak-pianak kitane muah mantu-mantun
kitane uli di kapale ento. Aketo masih sakancan
burone muah sarwa kedise, makejang tunden
pesu uli di kapale, apanga ia endah-gumendah
pasrambiah di gumine.” Dane Nuh raris medal
saking kapale, kasarengin antuk rabi, oka-oka
miwah mantu-mantun danene. Sawatek sato
miwah sakancan paksine, manut sorohnyane,
sami pada medal saking kapale punika.

PURWAKANING DADI .

– .

Dane Nuh ngaturang aturan
Irika Dane Nuh raris makarya pamorboran
aturan pabuat Ida Sang Hyang Widi Wasa.
Saking pantaran satone sane suci, miwah
saking pantaran paksine sane suci, ambil dane
makudang-kudang ukud, raris aturang dane ring
ayun Ida Sang Hyang Widi Wasa, ring genah
pamorboran aturane punika. Ritatkala Ida
Sang Hyang Widi Wasa ngambu aturan sane
miik punika, Ida raris mapikayun ring pakayunan
Idane, kadi asapuniki: “Ulun tusing lakar buin
nemah gumine uli krana laksanan manusane,
yadian ia ngwetuang paundukan ane jaat uli di
kenehne, uli ia mara lekad. Buina Ulun tusing
lakar buin nyirnayang sakancan ane idup, buka
ane suba laksanayang Ulun. Sanun gumine
ene, tusing lakar suud-suud ada masan mamula
muah manyi, masan dingin muah masan panes,
masan ujan muah masan endang, lemah muah
peteng.”
Prajanjian Ida Sang Hyang
Widi Wasa marep ring Dane Nuh
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris ngamertanin
Dane Nuh miwah oka-okan danene. Irika Ida
masabda ring dane sareng sami kadi asapuniki:
“Endah-gumendah tur sayan ngliunangja,

PURWAKANING DADI . –
ebekinja gumine. Sawatek burone di gumine
muah sakancan kedise di ambarane, muah
sakancan gumatap-gumi pe ane ada di gumine,
muah sakancan bene di pasihe, makejang lakar
pada takut tur jejeh ngetor marep teken kita, tur
ia makejang kaserahang teken kita. Sakancan
gumatap-gumi pe ane idup, lakar dadi dedaaran
kitane. Ento makejang suba paicayang Ulun
teken kita, buka Ulun suba maicayang sakancan
en k-en kane ane gadang lumlum teken kita.
Sakewala eda pesan kita naar daging ane enu
misi ge h di tengahne. Sawireh angkihane ento
ada di ge hne. Yening ada anak ngama ang
jlema, ia lakar kasisipang. Ulun lakar ngama ang
sakancan burone ane ngama ang manusa.
Nyenja ane ngama ang jlema ia masih lakar
ma ang anak, sawireh manusane ento kakardi
baan Ida Sang Hyang Widi Wasa sa nut teken
gambar muah palawatan Idane ngraga.
Kita ene patut endah-gumendah tur sayan
ngliunang apanga katurunan kitane ngebekin
gumine.”
Ida Sang Hyang Widi Wasa tumuli masabda
ring Dane Nuh miwah oka-okan danene sane
nyarengin dane irika, sapuniki: “Ane jani Ulun
ngadakang prajanjian teken katurunan kitane,
muah teken sawatek ane idup, sakancan
kedis, muah sakancan burone, sawatek ane ajak

PURWAKANING DADI .



kita pesu uli kapale ento. Ulun ngadakang
prajanjian teken kita makejang, nah ento ngawit
uli jani tusing ada buin blabar agung ane lakar
nyirnayang sawatek ane idup, buina tusing ada
buin blabar agung ane lakar nguugang gumine.
Makadadi painget prajanjian ane adakang
Ulun teken kita, muah teken sakancan ane idup,
ane bareng-bareng teken kita, turun-temurun
salawas-lawasne, Ulun mentang bantang
panah Ulune di ambarane. Ento makadadi
painget prajanjian Ulune teken gumine. Yen
Ulun ngadakang mega di langite, tur bantang
panahe ento ngenah di ambarane, Ulun lakar
inget teken prajanjian ane suba adakang Ulun
teken kita muah teken sawatek ane idup, tur
yehe tusing buin dadi blabar agung nyirnayang
sawatek ane idup. Yen bantang panahe ento
ngenah di megane, Ulun lakar nyingak bantang
panahe ento, tur Ulun lakar inget teken prajanjian
Ulun ane langgeng, nah ento, prajanjian Ida Sang
Hyang Widi Wasa marep teken sawatek ane
idup, sawatek ane ada di gumine. Ento ane
makadadi painget prajanjian ane adakang Ulun
marep teken sakancan ane ada di gumine.”
Dane Nuh miwah oka-okan danene
Paraputran Dane Nuhe sane medal saking
kapale punika, inggih punika Dane Sem, Ham

PURWAKANING DADI .



miwah Yapet. (Dane Ham punika dados ajin dane
Kanaan.) Makate ga punika okan Dane Nuh,
tur saking sang ga punika wetu jadmane sane
ngebekin jagate sami.
Dane Nuh dados anak tani. Dane sane
pangawit makarya abian anggur. Sasampune
dane nginum anggur, dane tumuli punyah, tur
dane sirep malugas ring pondok danene. Dane
Ham, ajin dane Kanaan, ngaksi pranan ajin
danene raris dane nyritayang indike punika ring
semeton danene makakalih, sane wenten ring
jabaan. Dane Sem miwah Yapet tumuli ngambil
wastra tur kakeberang ring palan danene sareng
kalih, raris dane mamargi makirig tur ngangkebin
pranan ajin danene, sinambi dane matolihan ka
samping, mangda dane nenten nyingak pranan
ajin danene. Sasampun Dane Nuh eling ring
raga, tur dane mireng indik sane kalaksanayang
antuk okan danene pinih alit marep ring ragan
danene, dane raris ngandika sapuniki:
“Wastu kena temah I Kanaan!
Wastu ia dadi panjak ane paling nista marep
teken nyama-nyamanne.”
Malih dane ngandika sapuniki:
“Pujija Ida Sang Hyang Widi Wasa, Widin I
Seme!
Nanging I Kanaan apanga dadi panjaknyane.

PURWAKANING DADI .



.

Dumadak Ida Sang Hyang Widi Wasa
nglimbakang tongos I Yapete,
buina apanga ia nongos di pondok-pondok I
Seme,
nanging I Kanaan apanga dadi panjaknyane.”
Sasampun blabar agunge punika, Dane Nuh
kantun nyeneng malih gang atus seket warsa.
Kenginan Dane Nuh mayusa sangang atus
seket warsa, raris dane seda.
Katurunan Dane Sem, Ham miwah Yapet
( Bab. : -

)

Puniki katurunan Dane Sem, Ham miwah
Yapet, paraputran Dane Nuh. Sasampun
blabar agunge punika, dane makate ga pada
ngembasang putra lanang-lanang.
Katurunan Dane Yapet inggih punika: Dane
Gomer, Magog, Madai, Yawan, Tubal, Meseh
miwah Tiras. Katurunan Dane Gomer, inggih
punika Dane Askenas, Ripat miwah Togarma.
Katurunan Dane Yawan, inggih punika wong
Elisa, wong Spanyol, wong Siprus miwah wong
Rodes. Saking dane sareng sami punika, wetu
bangsa-bangsa sane magenah ring pasisi. Punika
makasami katurunan Dane Yapet, sane magenah
ring panegarannyane suang-suang. Asing-asing
palingsehan wenten basannyane suang-suang.

PURWAKANING DADI

. –

Katurunan Dane Ham, inggih punika Dane
Kus, Mesir, Libia miwah Kanaan. Katurunan
Dane Kus, inggih punika wong Seba, Hawila,
Sabta, Raema miwah Sabteka. Paraputran Dane
Raema, inggih punika wong Seba miwah Dedan.
Dane Kus maputra Nimrod, sane dados anak
sane pangawit pisan kuasa ring jagate. Dane
dados juru boros sane prakasa ring ayun Ida Sang
Hyang Widi Wasa. Punika awinanipun anake
pada mabaos sapuniki: “Sakadi Dane Nimrod,
juru boros sane prakasa ring ayun Ida Sang Hyang
Widi Wasa.” Pangawit karajaan danene, inggih
punika Babel, Erek, miwah Akad. Makasami
punika ring Babilonia. Saking irika dane lunga
ka Asur, raris ngwangun Niniwe, Rehobot-Ir,
Kalak, miwah Resen ring selagan Niniwe miwah
Kalak, kota sane ageng punika.
Dane Mesir maputra wong Lidia, wong
Anamim, wong Lehabim, wong Naptuhim,
wong Patrusim, wong Kasluhim, miwah wong
Kaptorim. Saking dane sareng sami punika
kawi pun wong Pilis n.
Dane Kanaan maputra Sidon, okan dane
sane pinih duur, miwah Het, miwah wong
Yebusi, wong Amori miwah wong Girgasi, wong
Hewi, wong Arki, wong Sini, wong Arwadi,
wong Semari miwah wong Hama . Sasampune
punika, palelin han wong Kanaan punika raris

PURWAKANING DADI

.



pada sumebar pasrambiah. Wewidangan
wong Kanaan punika, ngawit saking Sidon
ngelodang rauh ka Gerar sane nampek ring
Gasa, tur nganginang rauh ka Sodom, Gomora,
Adma miwah Seboim sane nampek ring Lasa.
Punika makasami katurunan Dane Ham
manut palelin han, basa, panegara miwah
bangsannyane suang-suang.
Dane Sem, rakan Dane Yapet sane pinih
duur, dados leluur wong Ibranine makasami.
Katurunan Dane Sem, inggih punika: Dane
Elam, Asur, Arpaksad, Lud miwah Aram.
Katurunan Dane Aram, inggih punika: Dane
Us, Hul, Geter miwah Mas. Dane Arpaksad
maputra Selah, tur Dane Selah maputra Eber.
Dane Eber madue putra lanang kekalih, sane
adiri mapesengan Peleg, santukan duk masan
danene, jagate maepah miwah arin danene
mapesengan Yoktan. Dane Yoktan maputra
Almodad, Selep, Hasar-Mawet miwah Yerah,
Hadoram, Usal miwah Dikla, Obal, Abimael
miwah Seba, Opir, Hawila miwah Yobab.
Punika makasami katurunan Dane Yoktan.
Wewidangan sane dunungin dane, makebat
saking Mesa rauh ka Separ, inggih punika
pagunungan sane bedangin. Punika makasami
katurunan Dane Sem, manut palelin han, basa,
panegara miwah bangsannyane suang-suang.

PURWAKANING DADI

.



.

Punika makasami paraputran Dane Nuh,
manut katurunan miwah bangsannyane
suang-suang. Saking dane makasami punika,
wetu masrambiahan parabangsane ring jagate,
sasampun blabar agunge punika.
Tugu ring Babel
Duk punika basan manusane ring sakuub
jagate sami pateh. Rikala ipun pada
magingsir nganginang, ipun raris manggihin
tanah sane dangsah ring tanah Babilonia, irika
ipun magumana. Raris ipun pada mabaos ring
mpal- mpalipune, sapuniki: “Jalanja iraga ngae
citakan, laut tunjel anggon bata.” Raris batane
punika anggen ipun pinaka batu, tur gala-gala
anggen ipun pinaka engketnyane. Malih ipun
pada mabaos kadi asapuniki: “Jalanja iraga
ngwangun kota pabuat dewek iragane, ane misi
tugu ane muncukne kantos entuk ka langite, tur
jalanja iraga nginggilang adan iragane, apanga
eda iraga pablesat.”
Ida Sang Hyang Widi Wasa raris tumurun,
praya ngaksi kota miwah tugu sane kakardi antuk
jadmane punika. Ida tumuli masabda sapuniki:
“Ia ajaka makejang ene dadi abangsa tur ngelah
basa tuah abesik. Ene mara pagaennyane ane
pangawit. Ngawit uli jani apaja ane lakar gaena,
tusing ada ane lakar tuara kasidan. Jani melahan

PURWAKANING DADI

. –

iraga tumurun tur ngadukang basannyane,
apanga ia kan pada tusing ngresep teken raos
mpalne suang-suang.” Kadi asapunika indik
ipune kasebar ka sakuub jagate antuk Ida Sang
Hyang Widi Wasa, tur ipun wusan ngwangun
kota punika. Punika awinanipun kotane punika
kawastanin Babel, santukan irika Ida Sang
Hyang Widi Wasa ngadukang basan manusane
makasami, tur saking irika ipun kasebar ka
sakuub jagate antuk Ida Sang Hyang Widi Wasa.
Katurunan Dane Sem
( Bab. :

-

)

Puniki katurunan Dane Sem. Sasampune
dane mayusa satus warsa, dane maputra
Arpaksad, inggih punika kalih taun sasampun
wusan blabar agunge punika. Sasampune dane
maputra Arpaksad, dane kantun nyeneng malih
limang atus warsa, tur dane maputra lanang
miwah istri.
Sasampun Dane Arpaksad mayusa pasasur
warsa, dane maputra Selah. Sasampun dane
maputra Selah, dane kantun nyeneng malih
samas nanggu gang warsa, tur dane maputra
lanang miwah istri.
Sasampun Dane Selah mayusa gang dasa
warsa, dane maputra Eber. Sasampun dane
maputra Eber, dane kantun nyeneng malih samas

PURWAKANING DADI

.



nanggu gang warsa, tur dane maputra lanang
miwah istri.
Sasampun Dane Eber mayusa gang dasa
pat warsa, dane maputra Peleg. Sasampun
dane maputra Peleg, dane kantun nyeneng malih
samas gang dasa warsa, tur dane maputra
lanang miwah istri.
Sasampun Dane Peleg mayusa gang dasa
warsa, dane maputra Rehu. Sasampun dane
maputra Rehu, dane kantun nyeneng malih satak
sia warsa, tur dane maputra lanang miwah istri.
Sasampun Dane Rehu mayusa gang dasa
kalih warsa, dane maputra Serug. Sasampun
dane maputra Serug dane kantun nyeneng malih
satak pitung warsa, tur dane maputra lanang
miwah istri.
Sasampun Dane Serug mayusa gang dasa
warsa, dane maputra Nahor. Sasampun dane
maputra Nahor, dane kantun nyeneng malih
satak warsa, tur dane maputra lanang miwah
istri.
Sasampun Dane Nahor mayusa sangalikur
warsa, dane maputra Terah. Sasampun dane
maputra Terah, dane kantun nyeneng malih
satus sia ngolas warsa, tur dane maputra lanang
miwah istri.

PURWAKANING DADI

.



Sasampun Dane Terah mayusa pitung dasa
warsa, dane maputra Abram, Nahor miwah
Haran.
Katurunan Dane Terah
Puniki katurunan Dane Terah. Dane Terah
maputra Dane Abram, Nahor miwah Haran, tur
Dane Haran maputra Lot. Rikala Dane Terah
ajin Dane Haran kantun nyeneng, Dane Haran
sampun seda ring panegara uedan danene,
inggih punika ring Ur-Kasdim. Dane Abram
miwah Dane Nahor raris pada marabian. Rabin
Dane Abram mapesengan Sarai, miwah rabin
Dane Nahor mapesengan Milka. Dane Milka
punika putran Dane Haran, tur wenten semeton
danene mapesengan Yiska. Mungguing Dane
Sarai punika bekung, nenten madue putra.
Dane Terah tumuli ngajak Dane Abram okan
danene, miwah Dane Lot, putun danene, miwah
Dane Sarai mantun danene, mamargi sinarengan
kesah saking Ur-Kasdim, praya lunga ka tanah
Kanaan. Dane raris rauh ring tanah Haran, tumuli
dane jenek malinggih irika. Dane Terah mayusa
satak limang warsa, raris dane seda ring tanah
Haran.

PURWAKANING DADI

. –

Dane Abram kaselik antuk
Ida Sang Hyang Widi Wasa
Ida Sang Hyang Widi Wasa tumuli
masabda ring Dane Abram, sapuniki:
“Kalahinja gumin kitane, panyamaan kitane,
muah umah bapan kitane, buat ngungsi gumi
ane lakar patujuhang Ulun teken kita. Ulun
lakar nadiang kita bangsa ane gede, tur Ulun
lakar ngamertanin kita, buina lakar nadiang
kita kabinawa, tur kita lakar dadi merta pabuat
anake liu. Ulun lakar ngamertanin anake ane
ngamertanin kita, muah lakar nemah anake
ane nemah kita. Uli krana kita, Ulun lakar
ngamertanin sakancan bangsa-bangsane ane di
gumine.”
Dane Abram raris mamargi sa nut ring sabdan
Ida Sang Hyang Widi Wasa, tur kasarengin antuk
Dane Lot. Duk Dane Abram ma lar saking tanah
Haran, dane mayusa gang benang warsa. Dane
Abram ngajak rabin Danene Sarai, miwah Dane
Lot kaponakan danene, miwah arta brana sane
sampun punduhang dane, pingkalih sakancan
panjak sane keniang dane ring tanah Haran.
Dane sareng sami raris mamargi ka tanah
Kanaan, tumuli rauh irika. Dane Abram nylajah
tanahe punika, ngantos rauh ring satunggaling
genah sane nampek ring desa Sikem, inggih

PURWAKANING DADI

. –

punika ring genah wit tarune sane suci ring
desa More. (Duk punika, wong Kanaan kantun
magenah irika.) Duk punika Ida Sang Hyang Widi
Wasa raris makantenang raga ring Dane Abram,
sarwi masabda sapuniki: “Gumine ene lakar
paicayang Ulun teken katurunan kitane.” Irika
Dane Abram raris makarya pamorboran aturan
pabuat Ida Sang Hyang Widi Wasa, sane sampun
makantenang raga ring dane. Sasampune
punika dane raris magingsir ngelodang ka
pagunungan sane magenah ring dangin kota
Betele. Irika dane nyujukang kemah, inggih
punika dangin kota Betele miwah dauh kota Aine.
Dane taler makarya pamorboran aturan pabuat
Ida Sang Hyang Widi Wasa, sarwi ngaturang bak
ring Ida Sang Hyang Widi Wasa. Sasampune
punika, Dane Abram raris nglanturang pamargi
saking genahe asiki ka genah sane lianan ngungsi
ka tanah Negeb.
Dane Abram ring Mesir
Ring jagat Kanaan raris wenten sayah ageng.
Duaning punika, Dane Abram raris lunga ka tanah
Mesir, buat madunungan irika. Rikala dane
jaga ngranjing ka tanah Mesir, dane raris mabaos
ring rabin danene, Dane Sarai, sapuniki: “Adi
ene mula anak luh jegeg. Yen wong Mesire
pada nepukin adi, ia lakar ngucap kene: Anake

PURWAKANING DADI

.



ento sinah kurenanne. Laut ia lakar ngama ang
beli, nanging adi lakar depanga idup. Wireh
keto, angkeninja beli ene belin adine, apanga beli
tusing ma anga, nanging tampine sapatutne, uli
krana adi.” Sasampune Dane Abram ngranjing
ka tanah Mesir, raris kapanggihin antuk wong
Mesire, mungguing Dane Sarai punika sawiak
kalintang ayu. Rikala baudandan sang prabu
Mesire ngaksi Dane Sarai, dane raris pada
mamuji-muji Dane Sarai ring ajeng ida sang
prabu. Dane Sarai tumuli kabakta ka purin ida
sang prabu. Dane Abram raris katrima saha
becik antuk ida sang prabu, saha kicen kambing
miwah biri-biri, banteng, panjak luh muani,
keledae miwah unta, santukan ida sang prabu
ngarsayang Dane Sarai.
Nanging Ida Sang Hyang Widi Wasa nedunang
piduka tumiba ring ida sang prabu miwah
sakulawargan idane, uli krana Dane Sarai rabin
Dane Abrame punika. Ida sang prabu raris
ngesengin Dane Abram sarwi ngandika kadi
asapuniki: “Apa ane gae ragane ene marep
teken ang. Kenken dadi tusing orahang ragane,
mungguing anake luh ento kurenan ragane?
Ngudiang dadi orahang ragane, anake eluh
ento adin ragane, kan ia juang ang anggon
ang kurenan? Ane jani, ene kurenan ragane,
juang tur magedija uli dini!” Ida sang prabu

PURWAKANING DADI

. –

raris mrentahang makudang-kudang prakanggen
idane mangda ngatehang Dane Abram miwah
rabin danene, pingkalih sakancan padruen
danene, mangda makaon saking irika.
Dane Abram palas ring Dane Lot
Dane Abram tumuli makaon saking
jagat Mesir, ngungsi ka tanah Negeb.
Dane kasarengin antuk rabin danene, miwah
sapadruen danene, kadi asapunika taler Dane
Lot. Dane Abram kalintang sugih, akeh pisan
madue ingon-ingon miwah mas perak. Saking
tanah Negeb dane nglanturang pamargi
alon-alon tan marerepan ring margi-margi,
ngantos rauh ring kota Betel, genah danene
nyujukang kemah sane riin ring pantaran kota
Betel klawan kota Aine. Sane riin irika pecak
dane ngwangun pamorboran aturan. Irika Dane
Abram raris ngaturang bak ring Ida Sang Hyang
Widi Wasa.
Dane Lot, sane nyarengin Dane Abram, taler
madue ingon-ingon luire: kambing, biri-biri
miwah banteng ping kalih kulawarga miwah
panjak. Nanging tanahe irika nenten cukup
linggahnyane buat kagenahin antuk dane
sareng kalih, santukan ingon-ingon danene
kalintang akeh, kantos dane sareng kalih nenten
mrasidayang magenah sareng-sareng irika.

PURWAKANING DADI

. –

Punika awinanipun pangangon-pangangon
Dane Abram sering maiegan nglawan
parapangangon Dane Lot. (Daweg punika wong
Kanaan miwah wong Perise kantun magenah ring
jagate irika.)
Dane Abram tumuli mabaos ring Dane Lot
sapuniki: “Edaja kan ada ieg di pantaran
bapane nglawan cening, muah di pantaran
pangangon-pangangon bapane nglawan
pangangon-pangangon ceninge, sawireh iraga
ene manyama. Tingalinja gumine ene makejang
ane di arepan ceninge. Melahan palasang iban
ceninge uli sig bapane. Yening cening ka kebot,
bapa ka tengawan, yening cening ka tengawan,
bapa ka kebot.”
Irika Dane Lot maksian, raris cingak dane
tanahe sane dangsah ring tepin Tukad Yordane
ngantos rauh ka tanah Soar, akeh toyan ipune,
tan bina sakadi taman Ida Sang Hyang Widi
Wasa, wiadin sakadi jagat Mesire. (Duk punika
kota Sodom miwah kota Gomorane durung
kasirnayang antuk Ida Sang Hyang Widi Wasa.)
Dane Lot raris milih wewidangan Lebak
Yordane punika pabuat ragan danene. Irika
sang kalih raris mapalasan, tur Dane Lot tumuli
mamargi nganginang. Dane Abram kantun
tetep malinggih ring Kanaan, nanging Dane
Lot malinggih ring kota-kota ring genahe sane

PURWAKANING DADI

.



dangsah ring tepin Tukad Yordane. Irika dane
nyujukang kemah nampek ring kota Sodome.
Jadmane irika kalintang jaat tur madosa
pamantuka ring Ida Sang Hyang Widi Wasa.
Dane Abram magingsir ka Hebron
Sasampun Dane Lot mapalasan ring Dane
Abram, Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda
ring Dane Abram, sapuniki: “Tingalinja sakiwa
tengen kitane. Uli tongos kitane majujuk ento,
ngalin marep kangin muah kauh, kaja muah
kelod. Sawireh gumine ane ngalin kita ento
makejang lakar paicayang Ulun teken kita, muah
teken katurunan kitane kan salawas-lawasne.
Buina katurunan kitane lakar dadiang Ulun
buka buke liunne. Yen ada anak nyidayang metek
liun buke ento, katurunan kitane masih lakar
sida baana metek. Tragiangja dewek kitane,
jlajahja sakuub gumine ene, sawireh gumine ene
lakar paicayang Ulun teken kita.” Sasampu