Nota Ringkas PT3 Matematik - Sumber Pendidikan Matematik algebra

Indeks
Tatatanda a

n

( n ialah integer positif )

 2   2   2   2 
 0.5   0.5   0.5 
4
4

4 

4 

a

p p p p p p p 
100 faktor


n

7
7

7 

7 

43 

34 
53 
35 

p faktor

Penggunaan kalkulator

an 


Bentuk

Asas

Dalam bentuk indeks, perlu letak kurungan


Indeks

indeks

3

Pendaraban
berulang

2

2


3

selainnya 

Kirakan

2222 

2 2 2 2 

3333 

3 3 3 3 

45
54
a

3


3a
Nyatakan dalam tatatanda indeks

3 3 3 3 

11  11  11 

2 2 2 2 2 2
     
3 3 3 3 3 3

www.mywikischool.com

Carikan nilai / Nilaikan yang berikut

32 

kuasa dua 
kuasa tiga 


pada asas jika

 23 

Nilaikan

 34 
 15 
 16 

23 

42 

24 

52 

25 


 1100 

 1101 

 a n 

jika n

Bonus :

 a n 

jika n

76

 23 

 34 


 2

 2

Cara Alternatif

Cuba

5



6

4
5




6
7

Penggunaan kalkulator

42 

43 

52 

53 

72 

73 

62 

am an 


63 

 Mesti

Nyatakan nombor berikut dalam tatatanda
indeks

4

Nilaikan

2
  
3

16 

4


2
  
3

 1
1  
 2

0.24 

64 

81 

a  b   c

Adakah sama?

0.24 


a3 a2 

Nombor – nombor yang lazim
Asas

32 

100 

5

Kuasa dua

Kuasa tiga

2

22 

23 

3

3 

3 

2

3

www.mywikischool.com

24 
25 
26 

34 
35 

25 

27 

36 

4

8

9

49 

Kenalpasti asas dan indeks

a3 a7

125 
a  b  c 

a bc

3 x  32

Kenalpasti yang mana boleh diringkaskan
dengan menggunakan formula

a m  a n  a m n

a)
c)

2 4  25 

23  25

e)

a5 a2

a5  a2

2 4  34

b)
d)
f)

a 3  b4

25  2 2

2 4  23

Permudahkan (Guna formula)

22  22 

77

a 3  b2  a 3  b 

a m  a n  a m n

m n3  n5  m 

BILA




24  2 

a4 a 

BAGAIMANA

a a6 



a a 
2

3

a a 
5

2

b b 
3

4

a b 
3

4

p2  p3  p5 

2 2 
2

3

3 3 
5

2

7 7 
4

3

2 3 
3

2

3 2  35  33 

3 3 
a

b

2 2 
x

a a 

a m  a n  a m n

a5 a 

www.mywikischool.com

53  7  5 

23  3 

q  q2  q3 

52  54  5 

25  54  5  22 

22  3 22  3 2 
Nota: (Jawapan akhir jika permudahkan)

Latihan 1 : Permudahkan yang berikut
a)
c)

g)
h)
i)

5

Guna

4

32  24  32  22 

2  22 

p3  p 

e)
Bonus

m4  n 3  m 

6  66 

bb 



p4  q7  q2 

j)

y3  y5 

b)

m m
7

d)

42  4 

f)

b7  b  b2 

4 4 4 
2

3

2

22  22  2 

c 2  c 4  c3 

3  34 

5 5 
3

4

p  p6 

a 3  b4

23  54

Apabila mendarab asas yang berlainan



Nilaikan yang berikut

2 2  23 

2 2  32  2 
Jika cari nilai/nilaikan

?
Permudahkan yang berikut

a a b b 
4

2

3

4




78

a)
b)
c)

a 2  a 3  b 2  b7 

2n 3  3n 

4n 2  2n 4 

3p3  3p3 

c)

e) b

p 2  p3  q5 

3q  q 2 

3m 2  4 

g)

a 4  b3  a 5  b 

3

d) m
e)
f)
g)
h)

2  3c 4 

 n2  m 

a 5  c 2  b3  c  a 7 

m  n  p  m p  n 
3

3

5

5

2  2  5  5 5 
3

6

3

2

77  3  77  33 

Nilaikan yang berikut
a)

b)

5n5  5n5 

Permudahkan yang berikut

Latihan 2 : Permudahkan yang berikut

23  2 

2 p3  p2 

 4b 

f)

2m2  7 

3

 4 p2 

3  2 p3 

3 p 2  p  2 p3 

h)

2k 5  2  3k 

4n 2  2n 4  n 

i)

3a 5  2b 3  5a 2  b 

k) u

3u 7  2v 2  3u 3 

m)

3q 3  p  5q 5  2 p 2 

2 p  3p2  p3 

j)

2 p7  3p3  q 

l)

2a 2 b  5ab 3 

n) 3m n

3

 4v5  2u 2 

2a 3  4b  3a 

3ab 2  4ab5 
4 2

3a 3b 3 c  4a 2 b 3 

32  22  3 

3

d) p

 4m  m3n 7 

25

23

3 p 5 q 2  pq 3  7 p 2 

Nombor biasa / Pekali


p7

p4

Kira
Tulis semula

2a 4  3a 2  (

6m7  7m6  (

5b  4b  (
3

)(

)

)(

)(

www.mywikischool.com

)

Latihan 3 : Permudahkan yang berikut
a)

)

4a  3a 4 

b) 2 p  4 p 
4

2

79

k4

k

k4

k

Permudahkan yang berikut

Guna formula ?

53

53
Jadi

50 

a

an
m

a2

a2

4a 7

2a 3

a0 

2k 7

8k 3

9 p9

3p3

6 p6  2 p2 

15k 11  7k 

3q 5  27q 2 

BILA



Nombor biasa / Pekali


BAGAIMANA

Permudahkan yang berikut (guna formula)

a6

a4

a5

a

78

74

29

2

27  24 

k 9  k8 

 6
 63



2 2
    
3 3



a1 

Latihan 4 : Permudahkan yang berikut

a0 

a7
a) 2 
a



)(

Permudahkan yang berikut

3m
(
8m

)(

5

53

7b
(
3b 3

)(

7

4

5

3

a

a2

www.mywikischool.com

2

c)

k5

k4

d)

e)

55

52

f)

g)

77

7

h)

Tulis semula

2a
(
4a 2

8

7

)

)

)

p5
b)

p

10a 8

i)
2a 3

b7  b 
212

25

45  4 

15 p15

j)
5 p5
80

2 x3
k)

3 x2

o)

45  4 2  43 



8q 6  6q 6 

m)
n)

3 4  3 2  33 

3m5
l)

81m



4t11  16t 

q7  q2

q4  q3

9

p) y  7 y 
7

am an 

a a 
m

n

Permudahkan yang berikut

53  5 4

52
75  7

73

a2 a7

a

410

43  4 2
p7

p5  p

www.mywikischool.com



a3  a6 a5 

9g  g 
10



x8  x  x 5 

a1 

a 
0

a 3 b 2  ab 5

a 2b

3p2  5 p5

2 p3
2 p 3q 3  4 p 3

8q 3

10

e) p
f) x

4

 p5  p 2 

 x2  x3 



g) 5  5  5
12



6

2

h) k  k  k
2

i)

j)

9

8

34  32

33  3





q6  q2

q8  q 7

k)

l)

a 4b 6  ab

a 3b 4

p 5q 7

pq 3  p 2

Latihan 5 : Permudahkan yang berikut

p5  p7
a)

p3
b)

c)

m6

m4  m

45  4

42

37

d) 3
3  33

m)

n)

o)

3x5  8 x

2 x2
2m7

3m2  5m

9 pq 2  7 p 4 q

3 p 3q 2

81

 ?

Apakah maksud 5

a3 

2 3

 23 

5 

2 3

p 

3 4



5 

p 

Permudahkan yang berikut (guna formula)
2 3



5 2



3 

p 

7 3



3 4

2 



4 3



3 8



q 

5 

2 3

p 

3 4





m n



a5 a5 

a  

a5  a3 

a 2  b3 

5 5

a5  a3 

3 

Permudahkan yang berikut



5 2

3 

 

24  27

5 




52

a1 

am an 

am an 

a 

a0 



23  2 4 

p p 
2

Lebih soalan ulangkaji

a2 a3 

p 
p 10

2 3

q 

3 4

2  
p  
3 4

5 2

q

t 

3 3

2





3 7

5

www.mywikischool.com

a3 a3 

a 4  b2 



m n

a 

a  

a 25  a 5 

BAGAIMANA
Analisis

a3 a3 

3 3

BILA



a3 a2 

3


q



t2 t5 

a  
2 3

82

 

 

Latihan 6 : Permudahkan yang berikut
a) t

3 2



2 3



d) 2

7 3



f) 7

7 5



 

c) 3

 

e) 5

 

g) 3

4

i) 4  4



 

 

j) 2
k) q

3 2

m 

m)

m2

 

3 3

2 





33  33

  55
3 2

r) 5

7

a   a 
t)
a   a 
3 4

5 3

2 5

4 2

3   3
3   3
2 3

ab 3 

2 

a 
  
b



m 
p)
m   m

3

3 4

2 3



BAGAIMANA



BILA





BAGAIMANA


a 
 ?
b
n

ab 4 
 pq 

 
 r 
3

t3

4 2

3 3



n

5 2

2 7  23

2





 

s) g  g  g
9

t   t 
n)
o)

2

BILA

Apakah maksud ab  dan 



2 5

3 5

q)

u)



211





3 3

5 2

2 

3 4

l)



3

 q

12

3 2

 

3 5

4 2



 

  p

h) p

3 5

b) p

3 

4



www.mywikischool.com

2a 2 

2b 3 

5d 2 

a 
  
b
7

 x
  
 yz 
5

3c 2 

2e 5 
83

Nombor biasa / Pekali dalam kurungan


2

a4
 2
b

 2 pq 

 
 3r 
2

3 4

2 

ab 4 



2 4

a b 

 a 
  
 3b 
3

a) ab 

a 

3 4

2  3 



2


 


2

3



 pqr 
 
 s 

c) 
e)
f)
g)
h)

7

2 x4 

a
 
b

b) 

7

4m



3

7 p 



2

m
 
 np 

d) 

3 p 4 

 5x 
i) 
 
 3 
3

 3 
 
j) 
 2y 
4

 2a 
k) 
 
 3b 
2

www.mywikischool.com

5

3



2 4



3

3 

3

 32

4



4





Permudahkan yang berikut

Latihan 7 : Permudahkan yang berikut
6

2  34 



a b 
4

3 2



a b 
2



5 3

 a3 
 2  
b 

 a3 
 4  
b 

a b 

ab 

4

3

2

a4

 b




 

2

a  
a b  
a b  

Bandingkan
2 4

2

4

3

2 4

5

2 3



3

ab 4 

ab 

 62

 24
 3
5



2




 

5

 j 3k 
 2  
 l 
5

2a b 

3

2

 a 
 3 
b 

2 4

3

 2p
 2
 3q




 

3

3 pq r 
2

3 4



Nota : Walaupun soalan ialah
permudahkan, semua nombor perlu dikira
sekiranya merupakan sebutan algebra

23 a 3 

23  43

84

 

 

Latihan 8 : Permudahkan yang berikut





3

2

a) e f





4 3 5

c) a b



b) xy



 p
f)  3  
q 

4

7

 a7 
g)  5  
b 
3



3



i) 3  5







2 5

j) 5  4





4

3 3

k) 2  5

2 3





l) 5  2
3





6 4





 23 
m)  2  
5 
7





3 2 3

n) 2a b

o) 3a b 

3 2 2

am an 




www.mywikischool.com

ab n

a0 

a



m

bn

am
 n
b

a 
  
b
n



q


 


Nombor biasa / Pekali


2 

2 3

3a  2b 

4

3a 2 





Permudahkan yang berikut
5

3  4 
3

3

2



2a b 

 3b 2

5ab
3

2

q



2a 3 





Asas berlainan

2a  3b 



3

a1 



 ab 3 

2ab   3a 2 b

am an 

a 

5 3

2

 3ab 2 
 
q) 
3 
 2c 

m n



3

2

3

 m2 
 
e) 
 n 

h) 3  4





4 3 6

d) pq r

3 4

a b 

 5s 
p)  3  
 2t 

   5 

Latihan 9 : Permudahkan yang berikut
a) 5  7



2 4

b) 2  5
4

5 
c)
3 

6 2

  2 
2

2 3

 38

2 3

 54

d) ab 

a3

3

3 3

85



2

e) p q





 pq

3

2

  mn 

4 5

3

f) m n

2 2

p q
g)

Apakah maksud a

mn 

?

23

25

3

 n3

p q





3 2

a

a4

3

Jadi

o)

Bukti : a

n



   
4a b 

3 a 2 b  2a 3 b
5

2

ab  a 2 bc 3
j)
a 2 bc 2

 2a

a n 

 pq 3  p 3
2

a

a4

7ab 
3 6

2

2 4

2

k) 3ab

n

23

25

3 x 5 y 2  2 x
m)
4x2 y

a b 
n)

mn 





3 4

Jadi

p4

i)

2

2

3

h)



l) 3 p q  2 p q

2

3

2



3



2

p) 8 p q

a b
2

www.mywikischool.com



2



 2 p3  3 p 2q



2

BILA


BAGAIMANA






86

Bentuk

Bentuk

Bentuk

Bentuk

Indeks

Pecahan

Indeks

Pecahan

2 3

1
23

p

7

7 2

1
s3
1
34

1
x

1
25

1
10
a 1 

2 3 

3 4 

7 1 

5 2 

Latihan 10 : Nilaikan yang berikut

c)

32 

63 

p 5  p 7 

q q
3

2



b 3  b 5 
m2

m5
h 3

h6
k

k6

Cari nilai berikut

a)

a 6  a 2 

a 1

a0 

k  k 7

k4

43 

Permudahkan yang berikut

3 1

a1 

e)

b)

d)

www.mywikischool.com

51 

17 1 

d3

d 2

t

t 5



w3

w 3

d5

d  d 3

b   b
2 3

 

m3  m2

a 

4 2

c 

8

4 2



3



 a 7  a 2 

 c4  c7 

 pq 3  p 4 q 

a b   ab 
2 3 3

4 2



Bahagi indeks negatif


87

2a 2 

h 3  h 5
p)

h

d 2
h)

d5

5a 1 

i)

3a 4 

3ab   2a b 
2 2

2

3

j 2

j 3

 

5 2

j) a



 2 6

Latihan 11 : Permudahkan yang berikut
a) a

 a 4 

5

4

b) m
c) t

3

 t 7 

d) p

e)

 m8 

7

p

7



n4

n7

c
f) 3 
c
g)

2 3

3 1

   t 

m) t

n) k



  k

 k

1 3

2

   s  s 

o) s

3 3

 a 3b 

   p q

s) pq



 2 3

7 2

3

2

 h 7 

   q 

l) q

c

c  c2
3

r) ab 

 a7 

 

k) h

q)



 2 2



2 3

t)

2a 3 

u)

7t 1 



v) 5mn

3

4



  2m n 

5 1



w) 7ef   3e f
2

3

2

2



3





k2

k 2

www.mywikischool.com

88

Cari nilai yang berikut

2 2
3

6





2 2

28

3 

 

3 3

a)

34  32 

3 2

b)

25  22 



c)

52  55 

d)

3  2 

2 2



2

 54 

Latihan 12 : Nilaikan yang berikut

2

2 4

3



33  37 
3



h) 5  2

Jika cari nilai



3

 21 
j)  2  
3 
2

73

74  7

 

e) 5

2 3

 

1 4

 5 
 2 
2 

 22 
 
i) 
 3

f) 3

 58 

 3 5  3 2 

 2 
k)  1  
5 
2

2

 32 
 3  
2 
2

www.mywikischool.com



g) 3  2
2



1 2



 32 
l)  3  
2 
1

89

32  9

9 3

9 9 




Apakah maksud a

a
a




a
a






?



Jadi

3

a





Bentuk

Bentuk

Bentuk

Bentuk

Indeks

Punca

Indeks

Punca

5
3

1
3

3

5

5

1
2

1

a 

a 
1
3

1
2

1

Secara amnya, a n
n

a 



3
7

43

Jadi

1
2

25 

27 

32 

1
3

BAGAIMANA
1
n

64 

1
2

64 

BILA

5 5 

16 

1
3

1
2

1

p7

a1 

a0 

a 1 

a2 
1

4

x

3

3

1
5

3
 3
2

atau

3 1
 
2 2

2

3

atau

2

3

a 
2
3

a 
2
3

a 
m
n

BILA


BAGAIMANA
Cari nilai / Nilaikan yang berikut

4 
1
2

www.mywikischool.com

8 
1
3





90

Bentuk

Bentuk

Bentuk

Bentuk

Indeks

Punca

Indeks

Punca

4

5
3

3

4

5

3

72
5
x
x

3
4

2
3

3
2

3

5

2

a a 
1
2

 p

3

4 

8 
16 

k5

9 
1
2

92 

b) 2163

27 3 

c)

32 5 

4 

d)

49 2 

e)

8 

f)

25 

g)

81 

h)

27 

3

1

27 
www.mywikischool.com



1

3

4
3

p q 

1
9 3



b3 b3 b3 
4

4

2

1

2

Penggunaan kalkulator



6

a)

16 2 

k 

9

Cari nilai / Nilaikan yang berikut

83 

2
5

 23 
m  
 
 

3
2

Latihan 13 : Nilaikan yang berikut

5
2

7
5

1
6 2

2
3

4

5
2

b b 

5
2

3

5

9 
3
2

4
3

5

2

Permudahkan yang berikut

27 

 6
4

Cara Alternatif

4
3

3
2

3
2

2
3

 32 
a   a 5 
 
 
4

p

2

 4
  p 5  
 
5

 32 
b 
 
  
5
 12 
b 
 
 
3

91

 23 
 a b   a 4 b 2 




3

ab 

a

3
2

b

1
2

1
2



a) a

5

b) b 2

a 
1
3

 b2 
1

 1
c)  c 3  
 
 
9

 

d) m



c





6
5

3
5





Cari nilai / Nilaikan yang berikut



5 5 
1
2

7 7 7 
2
3

2
h)  k   k 
4
3

1
2

3

5
3

9 9
2
3

 


  p


4

3
2



1
8 2

9

 23 
b   b
 
 

j)
1
3
b

1
3

1
2

1
3



2

 43 
 8   82 
 
 
2

 12   23 
k)  p q    pq  

 


 

3

2

3  2 

1
2 2

3 
3
2



2
6 3



3
8 4 2

e) s t

g)


i)  p



Latihan 14 : Permudahkan yang berikut
2
3

c c
7
5



   a b

l) ab

2
2 3

2

1
3


Jika cari nilai

 m6  2
f)  4  
n 
www.mywikischool.com
1




92

Latihan 15 : Nilaikan yang berikut
a)

7 7 

b)

34  34 

7
5

3
5

1



2 
1
2

Cari nilai / Nilaikan yang berikut

2 6 3 
5
2

1
2

3
2

5

 12 
c) 5  5   5  
 
 
3
2

4

5
2

8 8
4
3

d)



g) 2  5

1
2 2

1

Cari nilai / Nilaikan yang berikut

2 4 8 
25

2
3



3  27
1
3

83

81



 1
4
e)  4 2   4  4
 
 
7

2
3

3
2



1
2

4
3

1
3

20

1
2

3
2






Asas-asas berlainan
 tapi dari


f) 3  3  2 3  2 
2
3

1

4
3

Asas-asas berlainan
 tapi dari


www.mywikischool.com

12 
18 

93

24 
45 

d)

16  8  2
3
2

1
2

5

g)

24  3

h)

93

2
3

1
3

Latihan 16 : Nilaikan yang berikut
a)

2  4 8
1
2

1
4

c)

e)

2 6 3

f)

2  3  18

1
2

1
2

1
2

3
2

1

12 2

3 3  27 9  9 3
2

b)

1
3

5

33  81



2

3
2

www.mywikischool.com

1
3

2
3

25 4  20
3

2
3

i)



1
2

94

Jika a

m

 an ,

Cari nilai x

52 x  5

6 x1  6 5

2 x  43  82

BILA


BAGAIMANA


2 2 x1  2 3

Cari nilai x

3 x  3  35



Semak:

75  7 x

3 x  34

m

 an



75  7 x

3 x  34

Jika belum dalam bentuk a

Latihan 17 : Selesaikan yang berikut

5x
5
53

2 

7  7

a)

5 x  53

b)

3 x 4  3

3 9

c)

23 x  2 6

d)

7 2 x1  7 7

x

Permudahkan yang berikut

3 x  32 

5x  5 

3x

32

5x

5

2 x

3 



x

2

5 

x 2



 

3 3  

54 5x 

3x  9 

5x

www.mywikischool.com

5

x 3

1

2

x

2



95

e)

4 x  4 2  45

 5   5
x

f) 5

2x 

3

m)

42
g) 3

8

 18  2
1
2

2

3 2  12 2
1

3
2

h)

1

8

2
3

* Semak jawapan dengan kalkulator

3) Diberi
g)

3x
 32
4
3

h)

6x 1

62 6

  

32 x1  3 x 32 , cari nilai x .

* Semak dengan ganti balik dan kira
dengan kalkulator
Soalan PMR Tahun-tahun Lepas
1) Permudahkan tiap-tiap yang berikut :

 

i) 5

x 3

5

 

j) 7

3 x


a)  m


 7

c) p

1
4






3

5

 

k) 3 

3

3

2

1
l) 3  9 
81

f)

 h 2 h)

Jawapan untuk 1
2

4

4 2

8 7

a) m

b) d e

e) m

f)

1
m

2

d) k

12

h) k

c) p
5

g) h g

8

7

m 2  m5
m4
k4  k
k 2

2) Nilaikan

x

2

a) 8

e)

 2 8



2

1

2

c) 2

www.mywikischool.com

4 3

2

 

d) k

m2  m2
e)
m3
g) hg

x

3

 p 3

5

 

b) e  d e

8

2
3

 12  3

3

1
2

 36



1
3

3
2

42
b)  2
2  23
d) 2

3

3

f) 5 2

 2 1
 52
1

96

Ungkapan Algebra III

a b 

aa 

2a 

b   5 

2a  3b 

5 x  3x 

3x  4 

1
x 4y 
2

 4   2 y 

 p   3 p  

p q  r  

Kembangkan yang berikut

p q  r  

 p q  r  

 p q  r  

 p  q  r  

p 2q  3r  

7 s 5t  2u  

 3a 2a  3b  c  

1
9 y  6 
3

 p  q  r  

1
2 p  6q  r  
2

a b  c  

3 p  q  r  

Latihan 1 : Kembangkan yang berikut

 a b  c  

23a  5b  1 

a b  c  

 a b  c  

 5 p  q  r  
 52  3x  4 y 

a b  c  

a b  c  

a  bc

a

Bandingkan

a bc  

b
a  
c
b
c

a b
c

a
bc

ab
c

a
bc

www.mywikischool.com

a a  b  

a b  a  

 ba  b  

a a  2  
a b  3 

a) mn  p  

b)  mn  p  
c) mn  p  

d)  mn  p  

e)  m n  p  
f) 5 p  1  q  

g) 33  a  b  

h)  3 x  y  z  

i)  4a  b  c  d  
j) mn  m 

97

k) x x  y  

l)  p q  p  

m)  p 2  q  

n) x y  z  3 

o)  a 3  b  a  
p) m2 p  5q  

q) a 2a  3b  c  

a a  b  

Bandingkan

a  a  b  

 a  b  

a  a  b  

 a a  b  

b  a a  b  

r)  q 3 p  2q  4  

a  3a  b 

t) 3a 2b  7c  

a2 a a2 

s) 2e3 f  4 g  

u) 4m2m  3n  
v)  4 p q  2r  
w)

x)

 2 p 3q  r  2 s  7t 



1
 p  q 
3

1
y) 4a  b  2c  
2
3
z)  4k  3l  
2

www.mywikischool.com

a  ab  a 

5a  2  3a  

Kembang dan permudahkan yang berikut

x  x  y 
a  3a  b  
a a  3  a 
p 7  q   pq 

a a  b   a 2 

a2 a a 

Latihan 2 : Kembang dan permudahkan

5a 2  a 2  3a 

b) 6a  3a  5 

a 2  ab  a 2 

k  3k  2k 

a) p  7  2 p  
yang berikut

2

3b 2  2ab  b 2 

c) 3 p  q   7 p 

pq  5 p 2  6 pq 

d) 5 x  y   2 x  y  

5mn  3n  mn 

2 x 2  3xy  xy 

98

e)

4m  n   3m  n 


f) 9k  23  2k  
g) 7m  32m  1 
h) 52 x  y  4 y 
i) q  23 p  2q  
j) c c  2  5c 
k) h3  h   2h

2



l) p q  3  6 p 
m) a a  3  7 a 

www.mywikischool.com

n) m5  2n   mn 
o) a a  b   2ab 
p) mm  n   m

2



q) 5bc  2bb  c  

r) 3 p

2

 p p  q  

s) a a  b   3ab 
t) 2 p 3 p  5q   pq 
u) pq  4q 2  3 p  

v)

9k 2  2k5k  1 

w) 3ab  2a 3b  2a  

a  b c 

a  b c  d  
Cara pantas

a  b c  d   ac  ad  bc  bd

a  b c  d  

Kembangkan yang berikut

 p  q r  s  

e  f g  h  
a  b c  d  
a  b c  d  
a  b a  c  
99

a  2c  3 
4 p  3q 2r  5s  
3a  b 2c  3 

a  b c  d  

Bandingkan

a  b   c  d  
a  b   c  d  

Kembangkan yang berikut

a) k  l m  n  

 p  7  p  2 

c) e  f  g  h  

Latihan 3 : Kembangkan yang berikut

x  3x  2 

2m  1m  2 
3 y  22 y  5 
a  2b 3a  b  
2 p  3q 3 p  2q  
www.mywikischool.com

b)  x  y u  z  

d)  x  y  z  x 
e)  p  3q  1 
f) 2a  5b  5 
g)  p  2q 3r  2 s  
h) e  7 3 f  2 g  
i) a  1a  5 

j) k  5k  3 
k)  p  7  p  2  
l)  x  3 x  5 
m) k  22k  3 
n) 3a  13  2a  
o) 3 p  1 p  5 
p) 2 x  35 x  1 
q)  x  2 y x  y 
r) 5 p  q 2 p  3q  

100

y2 

x2 

b2 

a2 

x  12 

 y  3

2



a  b 2 

3b  72 

4b  5c 

2



a  b 2 

a  b 2 

 p  q 2 

Kembangkan yang berikut

x  52 

c  12 

2  k 2 

 p  32 

4k  32 

3x  12 

3a  4b 2 

2 p  52 
2a  3b 2 

2



b) m  2



2

e  f 2 

c) x  7 

2

m  22 

www.mywikischool.com

a) e  f 

Latihan 4 : Kembangkan yang berikut



101

d)

8n  12 

5  q 2 

k)

Bandingkan

ab 

2

e)

4n  52 

l)



a  b 2 

7 g  12 

a 
  
b
2

BUKAN

 p  q 2 

Kembangkan yang berikut (guna formula)
f) e  5 f 

2

g)

h)



3a  2b 2 
 j  k 2 

i)  p  1

2



m)

2 y  3

2

n) 9u  v

2

o)





2 p  7q 2 

x  52 
c  12 
 p  32 

2a 2 

a  b 2 

5c 2 

3b 2 

7d 2 

2a  3b 2 

Kembangkan yang berikut
j) q  6

2



www.mywikischool.com

102

3x  12 

m  22 

2 p  5

3a  4b 

2



a  b 2 

2

4k  3

2

Latihan 5 : Kembangkan yang berikut
a) e  f 

(menggunakan formula)





BILA

b) m  2

BAGAIMANA

kuasa dua-kan benda

a  b 2 

kuasa dua-kan benda

BILA

di tengah-tengah

BAGAIMANA




c) x  7 

kuasa dua-kan benda



d)



kuasa dua-kan benda



2



2





2

e)

8n  12 
4n  52 

jika ada pekali

di tengah-tengah

f) e  5 f 

a  b 



g)

3a  2b 2 

h)

 j  k 2 



2



e  f 2 
www.mywikischool.com




jika ada pekali

2



a  b 2 

a  b 2 

i)  p  1

2





103

j) q  6



2

5  q 2 

k)

l)

7 g  12 

m)

2 y  32 

n) 9u  v

2

o)



2 p  7q 2 

a  b a  b  
a  b a  b  

www.mywikischool.com

a  b 2 

a  b 2 
a  b a  b  
a  b a  b  
e  f e  f  

Kembangkan yang berikut

 p  4 p  4 

BILA


BAGAIMANA

kuasa dua-kan benda
kuasa dua-kan benda




jika ada pekali


x  1x  1 

Latihan 6 : Kembangkan yang berikut

3  p 3  p  

b)  p  q  p  q  

2m  52m  5 
2 x  3 y2 x  3 y 
a  b a  b  
a  b a  b  

a) c  d c  d  

(menggunakan formula)

c)

 f  8 f  8 

d) 9  c 9  c  
e) 3 x  13 x  1 
f) 2q  52q  5 

104

2m  3n 3m  2n 
2m  3n 2m  3n 
5 x  y5 x  y

g) 4m  n 4m  n  
h) u  3vu  3v 
i) 4 x  7 y4 x  7 y  

C) a

 b 
2

D) a  b a  b  

a  b a  b  

2m  3n 2

b) a

 b 

2

2

d) a  1a  1 

2

x  12
x  1x  1
x  1x  1

 b 

c) a  b a  b  

 b 

Kenalpasti jenis soalan

a) a

(menggunakan formula di mana boleh)

A) a  b c  d 
B) a

3m  13m  n 

Latihan 7 : Kembangkan yang berikut

j) 3m  5n 3m  5n  



k) a  2 a  2  

x  12
x  1x  2
x  3x  2
2m  3n 2

www.mywikischool.com

l) 2  a 2  a  

m) 2 x  33 x  2 
n) 2 x  32 x  3 

o)

2 x  32 

p)

2 x  32 

q)  p  2q  p  2q  

e) a  1a  1 

r)  p  2q 

f) a  1a  1 

s)

g) a  1a  1 

t) 5 p  2q 5 p  2q  

h) a  1a  2 
i) a

 2 

j) a

 2 

2



2 p  q 2 

u)

5 p  2q 2 

v)

5 p  2q 2 

2

2

105

4x  3 

Kembangkan yang berikut
2

2 y  1 y  1 
 x  2x  1 

x  2x  2  xx  2

d) d  2d  5  7

1   x  1 x  1

e)





Permudahkan di mana ada kurungan


7 y  2 y  1

2

f) k

2

 k  3

2



3x  22  6 x

Permudahkan yang berikut

x  1x  2  5 x

Latihan 8 : Permudahkan yang berikut



a)

x  22  x  2

b)  x  3 x  1  2 x

x 2  x  2

c)





2

www.mywikischool.com

g)

2a  b 2a  b   b 2

h) h  2k h  2k   h3h  k 

2m  12  m  3
i) p

2

  p  q  p  q 

106

j) a

2

 a  b a  b 

k) x  y

2

  x  y

2

l)  x  2  x  3   x  1 x  4 

a b  c 
s q  r 

ab  ac  a b  c 

Pemfaktoran

 proses songsang dengan


www.mywikischool.com

a

a b  1

x1  y  z 

3a  1

72d  e  1

3a  b 

mn3 p  1

k m  n  p 

7q  r 

5e  g  f 

abc  d 

3a b  c 

4m3t  5s 

2a b  2c  1

23a  4b 

3 pq 2r  1

45m  3n 

 x  y

22 x  4 y  5 z 

Apakah yang dilakukan?

ab  ac

difaktorkan

cx  y

32 p  3q 

a b  c   ab  ac

Yang

32a  b 

7m  3n 

83 p  q 

24 x  y  8 z 

2q  3

38  m

42 p  5

 x  y

 2x  y

 p q  r 
a a  1

a a  b 

p 3  2 p 

a 2 a  1





p p2 1

107

FSTB

5 pq  5(

5 pq  5 p (

Untuk mencari FSTB untuk sebutan

ab

ac

c

cd

efg

fgh

 setiap

pqr

pr

FSTB untuk pembolehubah yang sama

3m

6n

6e

6f

6x

9y

12h

18k

7p

14 p

9 rt

4rs

5mn

10 pq

2a

8

3

9p

12df

8

3xy

6 yz

algebra, semak

5 pq  5 pq (

dengan kuasa/indeks berlainan


a

2

7q

Isikan tempat kosong

6  2(

)

6  3(

a

x3

x2

p3

p

5m 2

mn

6a 2 b

2ab

6a 2 b 3 c

4ab 2c 3

www.mywikischool.com

)
)

8ab 2  ab(

8ab 2  2a (

8ab 2  8b 2 (

)
)
)

Faktorkan dengan lengkap

ab  b(

ab  ab(

a  a(

a a (
2

a 2b  a (
a 2b  b (

a 2b  a 2 (

a 2b  ab(

8  4(
8  8(

)

ab  a (

pq  qr 

ef  e 

)

8  2(

)

6  6(

2

)

)

ab  ac 

2

21 pq

5 pq  pq (



8ab 2  4a (

)

)

a2  a 

)

pqr  p (

)

pqr  pq (

)

)

pqr  qr (

)

3a  3(

3a  a (

)

3a  3a (

)

6 a  2(
6a  3(

)
)
)
)

6a  2a (

)

2 p  2q 
4a  2b 

)

3ab  6ac 

)
)

5 pq 10 
3ef  7e 

)
)
)

6a  3a (
6 a  6(

mn  m 2 

)

)
)

x2  7x 

9m 2  3m 
108

a 3b 3  ab 2 
pqr  prs 

15ab 2 c  10a 2 b 
x 2  xy  8 x 

10mn  8m2  6m 

e) x

t) pq

h)

18ef  6 g 

u) e f

i) 3ab  6a 

 tulis

k)

 tinggal

 Disemak dengan

15 pq  20qr 

b) ef

 fg 

4 p 2 10 

l) y  6 y 

m)

5mn  m2 

n)

4 p  16 p 2 

o) k

3

p) 2 y  3 y 

d) p  p 

q) egh  fgh 

2

www.mywikischool.com

3

2

 ab 

 p 2q 
 ef 2 

v) a bc  ab c 
2

2

w)

12 x2 yz  18xy2 z 

x)

4a 2  2ab  7a 

y)

9 pq  6 p 2  3 p 

z)

15ef  5e  10 f 

a  b a  b  

k 

c) f  f 
2

3

2

Latihan 9 : Faktorkan dengan lengkap
a) xy  xz 

2 2

s) a b

4x  6 y 

j)

 jika seluruh sebutan difaktorkan

r) abc  ac 

g)



 Untuk setiap sebutan

 xy 

f) 5a  5b 

Faktorkan

 Kenalpasti

2

2

a 2  b 2  a  b a  b 

109

x2  9 

Bandingkan

a 2b 2 

a

b2

c) m

2

4

2

9x2  4 y 2 

d)

25  y2 

a 2  b2

4m  1 

e)

5 p2  5 

Faktorkan dengan lengkap

3  27 p 

f)

2k 2  32 

g)

3x2  75 

h)

9 x2  49 

i)

27  12 y2 

j)

18  32 g 2 

a 2  b2 

2a  2b 

2

x2  y 2 

2

3 p 2  3q 2 

4

49 

2

9x2  (

2

4y  (
2

)

2



2

25 

2

36 

1

9

2

16 

BILA
BAGAIMANA
2

25 p  (

Faktorkan dengan lengkap

2p 8 

2



2

SEBELUM

)2
)

2




Latihan 10 : Faktorkan dengan lengkap

2

a) e

b)

www.mywikischool.com

2

 f2 

7m2  7n 2 
110

k)

9 x2 1 

l)

4  16r 

m)

BILA


n) 4 p  9q 
2

o)

p)

2

16e 2  f 2 
18c 2  8d 2 

a  b 2 
a  b 

2



a  12 

 Proses terbalik juga dikenali sebagai





 Pastikan dalam bentuk



2

16m2  25n 2 

BAGAIMANA







 Terus tukar ke

Faktorkan dengan lengkap

x 2  2 xy  y 2 

p 2  2 pq  q 2 

3m  6mn  3n 
2

2

4 x2  4 xy  y2 

x2  6 xy  9 y 2 

4 x 2  20 xy  25 y 2




x2  2x  1 
x2  6x  9 
x 2  14 x  49 

2 x2  8x  8 

3x 2  6 x  3 
4 x2  20 x  25 

pemfaktoran.

www.mywikischool.com

111

Latihan 11 : Faktorkan dengan lengkap
a) a

2

 2ab  b 2 

b) e

2

 2eg  g 2 

2 p  4 pq  2q
c)

2

d)

e)

h)

2

16 p 2  40 pq  25q 2


i) x

j) x

x2  4 xy  4 y2





l) x

2 x2  16 x  32 

9a 2  12a  4 
25x2  20 x  4 

2

 2x  1 

q)

2

 6x  9 

r)

k) x

m2  6mn  9n 2

p)

 10 x  25 

2

2

a  b c  d  

 8 x  16 
Faktorkan dengan lengkap

f)

g)

4a  12ab  9b


2

2

m) x

 12 x  36 

n)

5 x2  10 x  5 

o)

3x  12 x  12 

27r 2  36rs  12s 2


2

2

ax  bx 

ax  bx 

a x  y  bx  y 
a m  n   bm  n  
a x  y  x  y 
p x  3  2q x  3 

www.mywikischool.com

112

4a 3c  1  3c  1 

Ulangkaji

ac  ad  bd  bc



a  b  (

a  b  (

 a  b  (

 a  b  (

a  b  (

 a  b  (

a b

a b 

a b

a  b  (

 a  b  (
ba

ba

ba 

ba

a b

a b

ba

Faktorkan dengan lengkap

ax  ay  bx  by



ax  bx  ay  by



www.mywikischool.com

ac  ad  bd  bc



ac  ad  bc  bd



ax  ay  bx  by



a 2  2a  ab  2b



4ap  6bp  2aq  3bq


7mn  10  14n  5m


BILA


BAGAIMANA




ax  ay  x  y



3m  3  n  mn

Latihan 12 : Faktorkan dengan lengkap









a)

px  py  qx  qy



113

b)

c)

d)

mp  np  mq  nq



ac  bc  bd  ad



ax  ay  by  bx



ax  3 y  ay  3 x



h)

Untuk memfaktor
A)


B)

x2  xy  x  y

i)



C)

2ax  4ay  7 x  14 y

D)



j)

Kenalpasti

e)

f)

g)

pr  ps  qr  qs



ep  eq  fp  fq



x2  3x  xy  3 y



www.mywikischool.com

k)

l)

4ap  10aq  2 p  5q



xy  10  5 x  2 y



m)

x2  2x

x2  2x  1

x2  4

x2  4x  4

x2  y 2

4x2  9

4x2  9x

x2  4 y2

9 x 2  16 y 2

2 x 2  18

x 2  2 xy  y 2

x 2  2 x  xy  2 y

6ef  10  12 f  5e


x2  y 2

2 x 2  18 x

x 2  xy  x

Latihan 13 : Faktorkan dengan lengkap
a) x

2

x

b) x

2

x
114

2

1 

d) x

2

 9x 

e) x

2

9 

r) x

 6x  9 

s) x

c) x

f) x

2

p)

g)

9 x2  9 

h)

9 x2 1 

5  20 x  20 x2 

q) x

t) x

u)

 xy 

2

2

 y2 

2

 2 xy  y2 
 2 xy  y2 

2



j)

9x  6x 

v)

k)

3x2  12 x 

w) x  6 xy  9 y 

l)

3x2 12 

x) x  6 xy 

m)

3x2  12 x  12 

n)

5  20 x 

o)

5x  20 x 

xy  x  y  1



2

2

2

y) x

2

2

 9 y2 

x  9 x  xy  9 y
2

z)

a a  b   2ab 

a  b 2  4ab 

9x  6x  1 
2

x  1x  3  3 

x2  xy  2 x  2 y

i)

2

x  1x  1  8 

Faktorkan dengan lengkap







a) a a  2   5a 

Latihan 14 : Faktorkan dengan lengkap

2

www.mywikischool.com

115

b)  p  3 p  3  5 

c) m  6 m  1  6 

d)  g

 3  9 
2

e) 7 xy  x x  y 

f) g  3

2

 12 g 

k  2k  3  5k  7 
g)


a b
a

ab  1
a

a 2  ab
a

a b
a b

a b
ba

a a  b 
a b

a  b 
a b

a b
a b

a a  b 
a b

2

x  1y 
x 1

32m  1

6m2m  1
x 2  3x

x3

ab  2ac

3b  6c
x y

x2  y2

a 2  b2
a b

4x2  9

4x  6

Yang manakah boleh dipermudahkan?

a 2  2ab  b 2

a b

2x  1
2

2x  2
2

Permudahkan pecahan algebra berikut

4x  6

2

3x  9

6
www.mywikischool.com

a a  b 
a

Yang manakah boleh dipermudahkan?

p2  9

p2  6p  9
Untuk mempermudahkan pecahan algebra



116

Latihan 15 : Permudahkan pecahan algebra
berikut
a)

b)

5 x  10

5

m2  n 2
j)

m n

k)

2m  8n

6
l)

c)

d)

e)

6

9  3p
xy  2 y

x2

3 pq  3q

p2  p

m)

n)

x y

f)
y x

o)

x y

y x

p)

e2f

10 f  5e

q)

g)

h)

3 p 2 q  pq

i)
6p  2
www.mywikischool.com




pq

p2  q2



x2  1

x 1



a b

c

a b

c

a bc


2
2

a bc


2
2

x2  4 y 2

2x  4 y

a bc


2
2

9 p2  q2

15 p  5q

Membawa tanda ke dalam pecahan (yang
ada tambah/tolak)

a 2  2ab  b 2

a b



Permudahkan yang berikut

x 4

x  4x  4

2 x 5x


3
3

2

2

a b
c

a b

c

a bc


2
2

2s  10

s 2  25



a b

c

a b
c

7x x
 
6 6

3x 9 x


4
4
117

x x 2


2
2

x 1 x
 
4
9

x

x

2

3x 

x x6


4
4

3x  2 2 x  3


2
3

x

2x

5

x 1

3

Tambah/tolak pecahan algebra


7 x 2 x  15


5
5

x  3 2x  5


7
7

3x x  5


10
5







3x  2 2 x  1


8
6

Latihan 16 : Permudahkan berikut ke
bentuk termudah
a)

3a a
 
5 5

b)

9b 12b


7
7

c)

www.mywikischool.com



c 11c


6 6

118

d)

e)

p p 3


3
3

2y y  3


5
5

h)

i)

8m  1 2m  1


6
6

l)

q 1 5  q


4
12

x 1 x 1


2
3
m)

f)

3x  1 x  5


4
4

j)

m 2m  1


4
6

2 p 1 p  3


4
3
n) d

o)

g)

3x x  3


4
4

www.mywikischool.com

k)

7x  5 x  3


6
2



d

3

2f 

3f

4

p) m  1 

m3

6

119

Permudahkan yang berikut

2 3
 
x x

5a a  1


b
b

1
1
...


ab ac

VS ab  ac 

1 1
...
 
2
a
a

VS a

2

a 

5x x  6


2y 2y

x2
x


x 1 x 1

a

b

a2

a

ab

a

2a

b

x
y


x y x y



3a

x  ___  4 x

a  ___  ab

4  ___  4 x

b  ___  ab

2 x  __  4 x

xz  __  xyz

2  ___  4 x

q  ___  pqr

3 xz  ___  12 x 2 yz

4b

a 2  __  a 3

2 yz  ___  12 x 2 yz

3a

9b

Tukar ke pembawah yang diberikan

4a

6b

ab

bc

2a

3ab

2ab 2

4b

2

x y

2

5b

a  ___  a 3

 x  y

2

Untuk mencari GSTK untuk sebutan


 setiap

6 x 2  ___  12 x 2 yz

1

x
4x

1
x

1
2p

4p

1
3p

6k

5
3k

2
3k

3

algebra, semak

www.mywikischool.com

...

dengan kuasa/indeks berlainan


a  ___  a 2

2ab

2



FSTB untuk pembolehubah yang sama

Isikan tempat kosong
GSTK

7n 3n


5m 5m

 ... 

1
3
1
x
2
x








3x

1
2

xy

1
x

xyz

3
x



7x








24 p

12k

6x
x2
x2y

120

1
2a
1
x
m
3n




2

6a b

x x  1



3n 2

2
3ab
1
x
2m
3n




2

6a b

2s  1 s  3


4s
2s

x x  1



18n 2 p

1 2
3



a ab abc
3
2


x  1  x  12

2 5


x xy

2 1
 
x2 x
2
p
 
3 pq q
p 1 p 1


6p
2p

www.mywikischool.com

x  x  1

x 1

Bila perlu hapuskan kurungan

Permudahkan yang berikut

1 1


x 2x

3
2


2
10a b 15ab 2

3
7


4b 6a
1
1


2
2x
x
1 r 1


4s 6rs

1
x x  1
3 x  2 
2 x  1

xx  1
x3

2x  1  3x  2
4

x  1x  3  xx  2
x  2x  3

1 1
 
x y
p
q


2q 3 p

1
1


x x 1

121

3
1


x3 x 2

c)

5n n  9


3m 3m

i)

1 1 1
  
m n q
x 1
x


x  3 x 1

3
5
 
5 pq p

j)
d)

2 x2
6x


x3 x3

a 3 b 3


a b
a b
2

e)

2

5 x3


8x 2 x

1 n 3


m 3mn

k)

l)
Latihan 17 : Permudahkan berikut ke

3
n
 
2
m
m

h)

5 3s  6


2r
2rs

bentuk termudah
a)

b)

q 1 q
 
p
p

3a 2a  3


b
b

www.mywikischool.com

f)

1
3


2k 8k

g)

3 4
 
ab a

m)

3 y 1


y 2 y2

122

n)

2
4
1

 
pq pqr p

o)

a 1
3


2
a  2 a  2

t)

3
2


x  2 x 1

u)

4
1


x 2 x 4

x3 x 2


x  2 x 1

x)

p 1
5


8 p 12 p

y)
p)

1 1
 
e f

q)

1
4p


2 pq 3r

r)

s)

e
f 1


3f
5e

1
1


m m 2

www.mywikischool.com

v)

w)

1 2 3
  
a b c
p
p2


p 3 p 3

z)

1 y6


2y 5y

aa)

5 2p 3


6
6p

123

ab)

3 m 1


5m m2

a b2


b3 a 3

mn p
 
p 2q m

Darab pecahan algebra

3q 5


p 2p

2ab b 2


3
4a



a  1 a  2 
a 1

b 3 b  2
ac)


9a
6ab





Latihan 18 : Permudahkan berikut ke

x5 x3


x 1 x  5

bentuk termudah

a  b  
c

a b
c2

a)

2p 4p


3q r

b)

m2 m
 
n n3

c)

x2 y 2


yz x3 z

d)

3mn 2 n


2
9m

e)

2a 3a 2b


9b 2
4c

2

ad)

x
 2 x  2 y 
x y

4
1
 2 
2
x y xy

a  2b 

c
4
ae)
 
ab 3b

a b

3a  6b

f)

af)



b
2
7
 

ab bc ac



5
 x2  y 2 
x y

g)

Permudahkan yang berikut

a c
 
b d

a c
 
b b

a a2


b3 b

a2 b
 
b2 a

www.mywikischool.com

p 1
 2 p  6 
p2  9

h)

m 1 m  4


m 4
m
k 1 k3


k2
k 1

x
 2 x  6 
x3

124

i)



y2  y y  2


y  3 y 1

j)

k)  x  y  

l)



p
 3 p2  6 p 
p2

x  12 

m)

x2

x

x  y2

Permudahkan yang berikut

a
c


bc ab

3a 2 

a

7b

3a  3b
 2a  b  
8

b)

c) 4 p q 
2

d)

2

x

x 1





x
 x2  1 
5x  5

e)

4 p 2q
2q


2
2
p q
pq

Bahagi pecahan algebra



6a
 4ab 2 
b

f)

qr

3p

p4 p4


p 1
p

h 2  2h h  2


g 2h
2g

4a 2  4b 2 3a  3b


a 2b
ab 2

p2  4 p  4 p  2
g) 2


p  4p  4 p  2



a c
 
b d

a

b

c

a
c 
b
www.mywikischool.com



h)

x2  2 xy  y 2
 x  y 
x y

Latihan 19 : Permudahkan berikut ke
bentuk termudah
a)

xy y 2 z


z
x

125

a
 
b 
c
 
d 
a

b
 
c

a 
 
b 
c

1
2

x
2 

x
1
4 
3

1
y

x

4

f) h  2k h  2k   h

x
1
5

x
1
5

g)
h)
i)

x

1
3
1
x
3

x
2
3



1

1
x 
1
1
x

2 p  q 2  q4 p  q 

3x  12  7 x  4

4 x  xy 2

a) 3m  mk
c)

5 p  10

b)
d)

3x 2  12 x  12

12  3x 2

h)

50  2m2

e)
g)
i)

5  20k 2

f) 2 x  6

4e  12ef

k) 9 xy  3 x

j)

3x 2  48

2

Soalan PMR Tahun-tahun Lepas
a) 33 x  1

1) Kembangkan
c) q 2  p 
e)

3m  n 2

a) n   p  2n 
c) 2n  5  3

b) 2 g 5  k 

d) h  53h  2 

4) Ungkapkan yang berikut sebagai satu
pecahan tunggal dalam bentuk termudah
a)

c)

b)

d) 34m  3k   5k  m
e) 2 p  3q   p  5q 

www.mywikischool.com

2

3) Faktorkan

2) Ringkaskan

x

32 p  5   p  3

2

6d  5 f
2de

e)

g)

7m m  6

4
12

3
k 5

5m 10mk

5 2  3w

3n
6n
1 m 2

2m 6m 2

b)

d)

f)

3 2p  7

4q
12q

1 n4

n
3n

1 5  2v

5m 15mv

 1 
1  p 
3  2 

h)
2m
mp

126

Jawapan

1) a) 9 x  3
c) 2q  pq
e)

9m2  6mn  n 2

2)a)

3n  p

c) 2n  7

e) p  8q
g) p  6
2

9 x2  13x  3

10 g  2 gk

b)

d) 3h

b)

2

 13h  10

15 f
e

d) 13m  14k
f)

 4k 2

h)

4 p2

3) a) m3  k 

b) x2  y2  y

e) 51  2k 1  2k 

f) 2 x  3

i) 4e1  3 f 

j) 3 x  4  x  4 

i)

c) 5 p  2 

g) 32  x2  x
k) 3 x3 y  x
4) a)

c)

e)

g)

11m  3
6

k 1
2mk

4w
2n

m 1
3m2

d)

3x  2

2

h) 25  m5  m

b)

d)

f)

h)

www.mywikischool.com

8 p
6q

7n
3n

v 1
3mv

2 p 1
mp

127

Formula Algebra

y  x 1

Subjek untuk formula

y  3x  4

A  r

Bila x  2 , y 
Bila x  3 , y 

y  4  3x

Bila y  6 , cari nilai x

Bila x  7 , cari nilai y

c  a b
2

2

b) Cari nilai y jika x  1
2

m  3n  4m

Subjek




y  x y

Bila x  4 , cari nilai y

Pemalar
Kuantiti yang

a) Cari nilai x jika y  3

2

c  a 2  b2

y  x 1

y2  x  2

Diberi x  y  5

Diberi y  7  x

a) Cari nilai y jika x  5

BILA


BAGAIMANA


Diberi y  z  x

a) Cari nilai x jika y  10, z  8

b) Cari nilai y jika x  3
b) Cari nilai y jika x 

2, z  7

Pembolehubah
Kuantiti yang

www.mywikischool.com

128

c) Cari nilai z jika x  3, y  4

e) Cari nilai z jika y  5, x  2

d) Cari nilai b jika a

 2, c  4

Laithan 1

f) Cari nilai z jika y  0, x  3

e) Cari nilai c jika a

 5, b  1

II) Diberi a  b  c

Diberi x  y  8

I) Diberi y  x  z

a) Cari nilai y jika x 

4, z  3

b) Cari nilai y jika x  3, z  1

a) Cari nilai a jika b

 3, c  10

a) Jadikan x sebagai subjek / Ungkapkan

x dalam sebutan y

c) Cari nilai x jika y  5, z

2

b) Cari nilai a jika b

 1, c  3

b) Jadikan y sebagai subjek

Ungkapkan
d) Cari nilai x jika y  1, z  3

c) Cari nilai b jika a

 7, c  3

a b
ab

a b
www.mywikischool.com

dalam sebutan

ba
ba

b a

a b

a
b

a b

ba

b
a

ba

129

Jadikan x sebagai subjek
a) x  y  z

b) m  n  p

mn  p

b) z  x  y
c) x  y  z

[ f ]

e f g

[g]

e) z  x  y
d) r
f) y  z  x

 s t

r  s t

[s ]

 2, c  1, d  3

b) Cari nilai b jika a

 12, c  2, d  3

Diberi e 

f
g

a) Cari nilai f jika e

 3, g  2

b) Cari nilai g jika e

 4, f  8

Diberi y  3 x

h) y  z  x

a) Cari nilai y jika x  4

Latihan 2 : Jadikan kuantiti di dalam [ ]
sebagai subjek

a b  c

a) Cari nilai a jika b

[t ]

g) y  x  z

a) a  b  c

Diberi a  bcd

[n ]

 f g

c) e

d) y  x  z

[m]

[a ]

b) Cari nilai x jika y  6

Latihan 3

I) Diberi y  xz

a) Cari nilai y jika x 

4, z  3

[b ]

www.mywik