Nasib Anak-anak di Depan Televisi.
I(OMPAS
ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
o
2
4
3
20
21
Mar
OApr
o
o
Rabu
7
6
5
19
OPeb
o
Selasa
24
.Jul
OJun
OMei
o
Jumat
o
Sabtu
Minggu
1() 11
14
15
12
13
~9
30
28
27
25
26
9
8
@
22
•
Kamis
OSep
OAgs
ONov
OOkt
ODes
Nasib Anak-anak
di Depan Televisi
-
---
O/eh
ra g is s e k a li n a s ib a n a k -a n a k z a m a n
T
w a k tu y a n g d im ilik i
d a la m
k e s e h a ria n ,
te le v is i. B a h k a n , d e n g a n
o ra n g tu a
m e re k a
te le v is ila h
yang
s e k a ra n g . A k ib a t
te rb a ta s ,
kadang
MULKAN
Cl
m e n e n tu k a n
kesan
a k h im y a
s u d a h te rb ia s a
DEDE
pada
d iri
pe-
m irs a n y a .
d ite m a n i
T angan
a d a la h
a n a k -a n a k le b ih
kedua
p e n y u n tin g -
a n . D u a g a m b a r a ta u
a k ra b k e tim b a n g d e n g a n
k a re n a
k e b e rsa m a a n
o ra n g tu a
m e re k a
Itu s a n g a td im a k lu m i
dengan
le b ih
kan
" k o ta k a ja ib " in ija u h
dapat
b u lk a n
le b ih s e rin g k e tim b a n g
dcngan
o ra n g tu a .
d ip a d u -
u n tu k
m e n im -
kesan
A de-
g a n -a d e g a n
K e h id u p a n
m e m ilik i
anak
hubungan
dan
te le v is i
yang
sangat
d e k a t. B a h k a n , b is a ja d i h u b im g a n
a n ta ra
anak
dan
te le v is i
d e k a t d ib a n d in g k a n
a k s i a n ta ra
o ra n g tu a .
a k ra b
K e h a d ira n
dengan
b e rd a m p a k
p e rk e m b a n g a n
b ic a ra
tid a k
k a n re a lita s
s e rin g
yang
anaknya
dan
m am pu
m e ra sa
m e n ja d i
s e h in g g a
o ra n g -
di depan
s a jik a n
jik a
sangat
yang
ka-
p e n g e je k a n
p e rla k u a n
k a li m u n c u l
e m p a ti
n a s ih a t
( 1 3 ,0 6
p a h la w a n a n
s e la m a
ada-
h a l itu tid a k
ju s tru
m e n a m p ilk a n
( 6 3 ,5 1
ba-
hanya se-
y a n g k e c il in i
a c a ra y a n g d i-
m e n g k h a w a tirk a n
m u n ik a s i
banyak
a n tis o s ia l
d a rip a d a
d ik a ta k a n
adegan
pakar
ko-
R akhm at
d u n ia
d a la m
m e ru p a k a n
te -
gam -
d u n ia y a n g s u d a h d io la h . J a -
la lu d d in
m e n y e b u tn y a
n g a n -ta n g a n
m a yang
mera),
(shots),
k e g ira n g a n
u s il a d a la h
g e ra k
s e b a g a i " ta -
u s il" . T a n g a n
p e rta -
k a m e ra
(motions),
d a n su d u t k a m e ra
obyek
(ca-
k ita
m a n a k a la
k a n k o m u n ik a s i
ta ra
dan
pe-
b e rte ria k
p e m a in
yang
m e n c e ta k
b is a m e n ja d ian-
d a n o b y e k y a n g d i-
P e ra sa a n
s im p a tik
te rh a la n g
ja u h
in te rp e rs o n a l
p e n o n to n
to n to n .
yang
b e rh a s il
g o l. M e m a n g te le v is i
g e m b ira ,
s e d ih ,
te rja lin
ta n p a
b is a
o le h le ta k g e o g ra fis y a n g
b e ra d a ja u h d i
T angan
u ju n g s a n a .
keem pat
a d a la h
(p e m b a c a
le v is i. M e re k a
p e rila -
b e rita )
b is a m e m b e ri
d i te pene-
k a n a n te rte n tu p a d a k a ta a ta u k a lim a t y a n g d iu c a p k a n
m e m b e ri
m akna
s e h in g g a
b is a
la in . P a ra p e k e rja
te le v is i in i m e m ilik i p o s is i y a n g s a n g a t s tra te g is
d a la m
p e sa n -p e sa n
m e n y a m p a i-
te rte n tu
kepada
k h a la y a k .
K e k h a w a tira n
k ita te rh a d a p
y a n g a n -ta y a n g a n
ju g a
d is e b a b k a n
b e rp ik ir
m e re k a
se d e rh a n a .
m enganggap
anak
di
ta -
te le v is i
o le h k e m a m p u a n
y a n g re la tif m a s ih
A n a k -a n a k
c e n d e ru n g
a p a y a n g d ita m p ilk a n
d i te le v is i s u d a h s e s u a i d e n g a n y a n g
a m b ila n
sebenam ya
(angles)
s u lit
te rja d i,
m em bedakan
M e re k a
m ana
----~~---------
Humas Unpad 2010
te n -
S e o ra n g
b o la a k a n
d ija g o k a n n y a
kan
J a la lu d d in
le v is i s e b e tu ln y a
Kliping
ke-
( 3 6 ,4 9 p e r s e n ) .
H al sam a
b a ra n
le b ih
adegan
p e rse n )
p ro s o s ia l
bahw a
y a n g b e rte m a k a n
(1 9 9 1 ). G a m b a ra n
a c a ra te le v i-
h a s il te -
Y L K l y a n g m e n c a ta t
k a rtu n
p e rse p si
m e n g a k ra b k a n
k u p e n y ia r
D a ta in i s e ja la n d e n g a n
m uan
m engubah
ta n g ru a n g d a n w a k tu . T e le v is i b is a
sepak
( 1 7 ,1 6 p e r s e n ) ,
dan
la h
saat gam -
d i te le v is i. T e le v is i te -
n o n to n
b e rk a ta
( 1 6 ,0 5 p e r s e n ) ,
( 1 3 ,4 3 p e r s e n ) ,
pe-
d a ri to ta l ta y a n g a n
m a te ri
kesopanan
film
te le v is i
anaknya
re la tifk e c il,
D a riju m la h
k e h a n g a ta n
te -
a n a k -a ria k n y a ,
P a d a h a l, p e rs e n ta s e
p u n te m y a ta
a d a la h
yang
k e tig a a d a la h
bahw a
m e n c e la k a k a n
dan
T angan
bar m uncul
p e m irs a n y a .
p e rse n ).
s i y a n g s e c a ra k h u s u s d itu ju k a n
yang ada
di
m e re -
m a s a la h .
k ita r 4 ,5 p e r s e n
p e rse n ),
d a la m
dengan
d i la y a r k a c a
a d a la h
s a r ( 3 8 ,5 6 p e r s e n ) ,
( 2 8 ,4 6
de-
h a s il
e d ito r
p e r-
4 1 ,6
a n tis o s ia l
m uncul
k e ra p
ta y a n g a n
a n a k -a n a k ,
k a te g o ri p e rla k u a n
A dapun
m enganggap,
g i a n a k -a n a k
d ib a n d in g k a n
p ro s o s ia l
( 1 1 ,4 4 p e r s e n ) .
tid a k m e n y a d a ri
a c a ra y a n g d ito n to n
la h u n tu k
p e rse n )
adegan
p ro s o s ia l
'''n y a m a n ''
yang"m engancam "
O ra n g tu a
( 5 8 ,4
k e k e ra sa n .
banyak
b e ra d a
n e g a tif
a n tis o s ia l
m em beda-
ta rg e tik la n
ju s tru
le v is i. M e re k a
n g a ru h
rn e n in g -
m enyebabkan
b e ta h
banyak
adegan
b e rtu ru t-tu ru t
p e r-
k o n s u m tif.
A nehnya
s u k a d ito n to n
te m y a ta
ngan
lu a r
m anu-
p e n y u n tin g a n .
ta -
m engandung
o ta k s e h in g -
s e rta
k a li m e n ja d i
k a m e n ja d i
A ndayani
bahw a
a n a k -a n a k )
p a lin g s e rin g
d a n k h a y a la n
te le v is i y a n g
(y a n g
m em eng-
gangguan
a g re s iv ita s
M e re k a
tu a
n e g a tifb a g i
la in
m enyebabkan
k a tk a n
S ri
s e n ). S tu d i in i m e n e m u k a n
a n ta ra
kem bangan
te m u a n
film
te ta p i ju g a s e k a lig u s
T e le v is i b e rd a m p a k
a ru h i
u la h
yangan
n e g a tif.
a n a k -a n a k
H a s il
di
lo g ik a
s ia m e ru p a k a n
a ta u
b a g a i p i-
b a ta s
''Tangan usil"
m e m b u k tik a n
d u a . la m e m b e rik a n
p e n g e ta h u a n ,
a n a k -a n a k ,
(1 9 9 7 )
te le v is i y a n g
a n a k -a n a k
p e rk e m b a n g a n
in te r-
a n a k d a n k e lu a rg a
s a u b e rm a ta
ga
in i le b ih
dengan
yang
d ik e h e n d a k i.
m a s ih
sebuah
31
p e rila k u
(ta y a n g a n )
y a n g fik tif (h a s il re k a yasa) dengan
ta y a n g a n
yang m em ang
m e ru p a -
k a n k is a h n y a ta .
p e m irs a
tu a
yangan
m e m e rlu k a n
a ta u
p e tu n ju k .
p e s a n ta y a n g a n
kepada
P e r-
ta y a n g a n
dapat
sam pai
ta n p a
pesan-
te le v is i itu s a m p a i
p e m irs a
ta n p a
k a n p e m ik ira n .
m e rn e rlu -
K e tig a , te le v is i
ti-
d a k m e m b e rik a n
p e m is a h a n
p e m irs a .
s ia p a s a ja d a p a t
A rtin y a ,
m e n y a k s ik a n
K e tig a
yangan
bagi
pesan
ta -
te le v is i in i a k a n b e ra k ib a t
d a p in y a jik a
dan
b e rm o ra l.
a k a n m e n ja d i
S e b a lilrn y a ,
b a h a y a b e s a r k e tik a
te le v is i
m e n y ia rk a n
p ro g ra m
yang
tu
je le k ,
a m o ra l, s e p e rti k e k e ra s a n
m in a lita s .
d a n k ri-
S a y a n g n y a , ju s tru
film y a n g d is ia rk a n
d a n k ri-
S e b u a h ta y a n g a n
d ia n g -
g a p s e ru jik a d i d a la m n y a
m engandung
film -
te le v is i u m u rn -
n y a s a ra t n ila i k e k e ra s a n
m in a lita s .
dan
adegan
s o s ia l
bungan
N am un,
ada
sebuah
yang
m e n a rik -h a s il
pakar
p s ik ia tri
te m u a n
p e n e litia n
d a ri
U n iv e rs ita s
H a rv a rd , R o b e rt C o le s -y a itu
w a p e n g a ru h
le v is iju s tru
n e g a tif ta y a n g a n
s il te m tia n n y a ,
te rh a d a p
D a la m h a -
C o le s m e n e m u k a n ,
y a n g m u tu
n y a re n d a h
te -
m u n c u l d a ri k e h a rm o -
n is a n d i d a la m k e lu a rg a
~ a k -a n a k
bah-
te m y a ta
p e n g a ru h
a n te le v is i. A d a p u n
k e h id u p a n sa n g a t ra w a n
b u ru k
ta y a n g -
k e lu a rg a
yang
k e lu a rg a ,
budaya
kua-
s e k o la h ,
yang
y a n g b e rla k u
te rm a s u k
n g a ru h
b e rh u -
di m asya-
d i d a la m n y a
te le v is i, b u k u ,
dan
m a s s a . K e tig a lin g k u n g a n
m enopang
k a ra k te r
pe-
m e d ia
te rs e b u t
d a la m
p e rk e m b a n g a n
b e n tu k a n
m em edan pem -
anak
di m asa
m e n d a ta n g .
P e n d id ik a n
d a la m
k e lu a rg a
m e n ja d i k a ta k u n c i u n tu k
rik a n
la n d a s a n
" h id u p a n
m em be-
yang kuat bagi ke-
a n a k -a n a k k e d e p a n k a re -
n a p e rila k u
anak
akan
m in a n d ip e n g a ru h i
sangat
do-
lin g k u n g a n
ke-
lu a rg a
O le h k a re n a itu , tia d a k a d o
te ra m a t
k ita
a ta u k rim in a l.
a d a tig a lin g k u n g -
d e n g a n n ila i-n ila i d a n n o r-
m a -n o rm a
banyak
k e k e ra sa n
k ita , te r-
d ia w a li o le h p e n d id ik -
lin g k u n g a n
dan
p ro g ra m -
b o b ro k ,
de-
l i t a s m e n t a l d a n s p i r i t u a l a n a k .y a i -
n g a ru h i
b a ik
ta -
b e g itu
a n a k -a n a k
S e c a ra u m u m
p a ik a n
yang
se rb u a n
te le v is i
a n y a n g sa n g a t m e m e n g a ru h i
s a lin g
p e sa n -p e sa n
se-
o ra n g -
a n k e lu a rg a y a n g b a ik .
b a ik b ila m a te ri p e s a n y a n g d is a m a d a la h
w aJaupun
n e g a tif
ra s m e n e rp a
ra k a t,
s ia ra n te le v is i.
k a ra k te ris tik
bahw a
s ik a p
n y a ta m e re k a c u k u p k u a t m e n g h a -
b irn b in g -
K edua,
n e g a tif
in i s e m e s tin y a
m eneguhkan
m e n ja d i
p e m irs a
ta y a n g a n
H a s il te m u a n
m a k in
d ib a g i
te le v is i
p a n u t-
tid a k ra w a n te r-
p e n g a ru h
kepada
} kepada
o ra n g tu a
m e n ja d i
a n a n a k n y a ju s tru
dapat
pesan
n ila i, e tik a , d a n
k e h id u p a n
- y a n g b e n a r-b e n a r
pesan
ta m a ,
te g u h
s e rta
te le v is i.
s a m p a in y a
tig a k a ra k te ris tik .
an
m o ra l,
hadap
Tiga karakteristik
P ro se s
m em egang
is tim e w a
d a la m
ra n g k a
m e m p e rin g a ti
H a ri A n a k N a s io n a l
d a m p in g i
m e re k a
yang
b a g i a n a k -a n a k
k e c u a li m e n di
saat
anak-
a n a k k ita b e ra d a d i d e p a n la y a r k a ca.
In ila h
m u n g k in
b is a
kado
te rin d a h
a k a n s e la J u d ik e n a n g
m e m b e n tu k
p rib a d i
yang
dan
anak
y a n g s e h a t d i m a s a m e n d a ta n g .
DEDEM ULKAN
Dosen
Jurusan Ilmu JurnaJistik
Fakultas Ilmu Komunikasi
Universitas Padjadjaran
ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
o
2
4
3
20
21
Mar
OApr
o
o
Rabu
7
6
5
19
OPeb
o
Selasa
24
.Jul
OJun
OMei
o
Jumat
o
Sabtu
Minggu
1() 11
14
15
12
13
~9
30
28
27
25
26
9
8
@
22
•
Kamis
OSep
OAgs
ONov
OOkt
ODes
Nasib Anak-anak
di Depan Televisi
-
---
O/eh
ra g is s e k a li n a s ib a n a k -a n a k z a m a n
T
w a k tu y a n g d im ilik i
d a la m
k e s e h a ria n ,
te le v is i. B a h k a n , d e n g a n
o ra n g tu a
m e re k a
te le v is ila h
yang
s e k a ra n g . A k ib a t
te rb a ta s ,
kadang
MULKAN
Cl
m e n e n tu k a n
kesan
a k h im y a
s u d a h te rb ia s a
DEDE
pada
d iri
pe-
m irs a n y a .
d ite m a n i
T angan
a d a la h
a n a k -a n a k le b ih
kedua
p e n y u n tin g -
a n . D u a g a m b a r a ta u
a k ra b k e tim b a n g d e n g a n
k a re n a
k e b e rsa m a a n
o ra n g tu a
m e re k a
Itu s a n g a td im a k lu m i
dengan
le b ih
kan
" k o ta k a ja ib " in ija u h
dapat
b u lk a n
le b ih s e rin g k e tim b a n g
dcngan
o ra n g tu a .
d ip a d u -
u n tu k
m e n im -
kesan
A de-
g a n -a d e g a n
K e h id u p a n
m e m ilik i
anak
hubungan
dan
te le v is i
yang
sangat
d e k a t. B a h k a n , b is a ja d i h u b im g a n
a n ta ra
anak
dan
te le v is i
d e k a t d ib a n d in g k a n
a k s i a n ta ra
o ra n g tu a .
a k ra b
K e h a d ira n
dengan
b e rd a m p a k
p e rk e m b a n g a n
b ic a ra
tid a k
k a n re a lita s
s e rin g
yang
anaknya
dan
m am pu
m e ra sa
m e n ja d i
s e h in g g a
o ra n g -
di depan
s a jik a n
jik a
sangat
yang
ka-
p e n g e je k a n
p e rla k u a n
k a li m u n c u l
e m p a ti
n a s ih a t
( 1 3 ,0 6
p a h la w a n a n
s e la m a
ada-
h a l itu tid a k
ju s tru
m e n a m p ilk a n
( 6 3 ,5 1
ba-
hanya se-
y a n g k e c il in i
a c a ra y a n g d i-
m e n g k h a w a tirk a n
m u n ik a s i
banyak
a n tis o s ia l
d a rip a d a
d ik a ta k a n
adegan
pakar
ko-
R akhm at
d u n ia
d a la m
m e ru p a k a n
te -
gam -
d u n ia y a n g s u d a h d io la h . J a -
la lu d d in
m e n y e b u tn y a
n g a n -ta n g a n
m a yang
mera),
(shots),
k e g ira n g a n
u s il a d a la h
g e ra k
s e b a g a i " ta -
u s il" . T a n g a n
p e rta -
k a m e ra
(motions),
d a n su d u t k a m e ra
obyek
(ca-
k ita
m a n a k a la
k a n k o m u n ik a s i
ta ra
dan
pe-
b e rte ria k
p e m a in
yang
m e n c e ta k
b is a m e n ja d ian-
d a n o b y e k y a n g d i-
P e ra sa a n
s im p a tik
te rh a la n g
ja u h
in te rp e rs o n a l
p e n o n to n
to n to n .
yang
b e rh a s il
g o l. M e m a n g te le v is i
g e m b ira ,
s e d ih ,
te rja lin
ta n p a
b is a
o le h le ta k g e o g ra fis y a n g
b e ra d a ja u h d i
T angan
u ju n g s a n a .
keem pat
a d a la h
(p e m b a c a
le v is i. M e re k a
p e rila -
b e rita )
b is a m e m b e ri
d i te pene-
k a n a n te rte n tu p a d a k a ta a ta u k a lim a t y a n g d iu c a p k a n
m e m b e ri
m akna
s e h in g g a
b is a
la in . P a ra p e k e rja
te le v is i in i m e m ilik i p o s is i y a n g s a n g a t s tra te g is
d a la m
p e sa n -p e sa n
m e n y a m p a i-
te rte n tu
kepada
k h a la y a k .
K e k h a w a tira n
k ita te rh a d a p
y a n g a n -ta y a n g a n
ju g a
d is e b a b k a n
b e rp ik ir
m e re k a
se d e rh a n a .
m enganggap
anak
di
ta -
te le v is i
o le h k e m a m p u a n
y a n g re la tif m a s ih
A n a k -a n a k
c e n d e ru n g
a p a y a n g d ita m p ilk a n
d i te le v is i s u d a h s e s u a i d e n g a n y a n g
a m b ila n
sebenam ya
(angles)
s u lit
te rja d i,
m em bedakan
M e re k a
m ana
----~~---------
Humas Unpad 2010
te n -
S e o ra n g
b o la a k a n
d ija g o k a n n y a
kan
J a la lu d d in
le v is i s e b e tu ln y a
Kliping
ke-
( 3 6 ,4 9 p e r s e n ) .
H al sam a
b a ra n
le b ih
adegan
p e rse n )
p ro s o s ia l
bahw a
y a n g b e rte m a k a n
(1 9 9 1 ). G a m b a ra n
a c a ra te le v i-
h a s il te -
Y L K l y a n g m e n c a ta t
k a rtu n
p e rse p si
m e n g a k ra b k a n
k u p e n y ia r
D a ta in i s e ja la n d e n g a n
m uan
m engubah
ta n g ru a n g d a n w a k tu . T e le v is i b is a
sepak
( 1 7 ,1 6 p e r s e n ) ,
dan
la h
saat gam -
d i te le v is i. T e le v is i te -
n o n to n
b e rk a ta
( 1 6 ,0 5 p e r s e n ) ,
( 1 3 ,4 3 p e r s e n ) ,
pe-
d a ri to ta l ta y a n g a n
m a te ri
kesopanan
film
te le v is i
anaknya
re la tifk e c il,
D a riju m la h
k e h a n g a ta n
te -
a n a k -a ria k n y a ,
P a d a h a l, p e rs e n ta s e
p u n te m y a ta
a d a la h
yang
k e tig a a d a la h
bahw a
m e n c e la k a k a n
dan
T angan
bar m uncul
p e m irs a n y a .
p e rse n ).
s i y a n g s e c a ra k h u s u s d itu ju k a n
yang ada
di
m e re -
m a s a la h .
k ita r 4 ,5 p e r s e n
p e rse n ),
d a la m
dengan
d i la y a r k a c a
a d a la h
s a r ( 3 8 ,5 6 p e r s e n ) ,
( 2 8 ,4 6
de-
h a s il
e d ito r
p e r-
4 1 ,6
a n tis o s ia l
m uncul
k e ra p
ta y a n g a n
a n a k -a n a k ,
k a te g o ri p e rla k u a n
A dapun
m enganggap,
g i a n a k -a n a k
d ib a n d in g k a n
p ro s o s ia l
( 1 1 ,4 4 p e r s e n ) .
tid a k m e n y a d a ri
a c a ra y a n g d ito n to n
la h u n tu k
p e rse n )
adegan
p ro s o s ia l
'''n y a m a n ''
yang"m engancam "
O ra n g tu a
( 5 8 ,4
k e k e ra sa n .
banyak
b e ra d a
n e g a tif
a n tis o s ia l
m em beda-
ta rg e tik la n
ju s tru
le v is i. M e re k a
n g a ru h
rn e n in g -
m enyebabkan
b e ta h
banyak
adegan
b e rtu ru t-tu ru t
p e r-
k o n s u m tif.
A nehnya
s u k a d ito n to n
te m y a ta
ngan
lu a r
m anu-
p e n y u n tin g a n .
ta -
m engandung
o ta k s e h in g -
s e rta
k a li m e n ja d i
k a m e n ja d i
A ndayani
bahw a
a n a k -a n a k )
p a lin g s e rin g
d a n k h a y a la n
te le v is i y a n g
(y a n g
m em eng-
gangguan
a g re s iv ita s
M e re k a
tu a
n e g a tifb a g i
la in
m enyebabkan
k a tk a n
S ri
s e n ). S tu d i in i m e n e m u k a n
a n ta ra
kem bangan
te m u a n
film
te ta p i ju g a s e k a lig u s
T e le v is i b e rd a m p a k
a ru h i
u la h
yangan
n e g a tif.
a n a k -a n a k
H a s il
di
lo g ik a
s ia m e ru p a k a n
a ta u
b a g a i p i-
b a ta s
''Tangan usil"
m e m b u k tik a n
d u a . la m e m b e rik a n
p e n g e ta h u a n ,
a n a k -a n a k ,
(1 9 9 7 )
te le v is i y a n g
a n a k -a n a k
p e rk e m b a n g a n
in te r-
a n a k d a n k e lu a rg a
s a u b e rm a ta
ga
in i le b ih
dengan
yang
d ik e h e n d a k i.
m a s ih
sebuah
31
p e rila k u
(ta y a n g a n )
y a n g fik tif (h a s il re k a yasa) dengan
ta y a n g a n
yang m em ang
m e ru p a -
k a n k is a h n y a ta .
p e m irs a
tu a
yangan
m e m e rlu k a n
a ta u
p e tu n ju k .
p e s a n ta y a n g a n
kepada
P e r-
ta y a n g a n
dapat
sam pai
ta n p a
pesan-
te le v is i itu s a m p a i
p e m irs a
ta n p a
k a n p e m ik ira n .
m e rn e rlu -
K e tig a , te le v is i
ti-
d a k m e m b e rik a n
p e m is a h a n
p e m irs a .
s ia p a s a ja d a p a t
A rtin y a ,
m e n y a k s ik a n
K e tig a
yangan
bagi
pesan
ta -
te le v is i in i a k a n b e ra k ib a t
d a p in y a jik a
dan
b e rm o ra l.
a k a n m e n ja d i
S e b a lilrn y a ,
b a h a y a b e s a r k e tik a
te le v is i
m e n y ia rk a n
p ro g ra m
yang
tu
je le k ,
a m o ra l, s e p e rti k e k e ra s a n
m in a lita s .
d a n k ri-
S a y a n g n y a , ju s tru
film y a n g d is ia rk a n
d a n k ri-
S e b u a h ta y a n g a n
d ia n g -
g a p s e ru jik a d i d a la m n y a
m engandung
film -
te le v is i u m u rn -
n y a s a ra t n ila i k e k e ra s a n
m in a lita s .
dan
adegan
s o s ia l
bungan
N am un,
ada
sebuah
yang
m e n a rik -h a s il
pakar
p s ik ia tri
te m u a n
p e n e litia n
d a ri
U n iv e rs ita s
H a rv a rd , R o b e rt C o le s -y a itu
w a p e n g a ru h
le v is iju s tru
n e g a tif ta y a n g a n
s il te m tia n n y a ,
te rh a d a p
D a la m h a -
C o le s m e n e m u k a n ,
y a n g m u tu
n y a re n d a h
te -
m u n c u l d a ri k e h a rm o -
n is a n d i d a la m k e lu a rg a
~ a k -a n a k
bah-
te m y a ta
p e n g a ru h
a n te le v is i. A d a p u n
k e h id u p a n sa n g a t ra w a n
b u ru k
ta y a n g -
k e lu a rg a
yang
k e lu a rg a ,
budaya
kua-
s e k o la h ,
yang
y a n g b e rla k u
te rm a s u k
n g a ru h
b e rh u -
di m asya-
d i d a la m n y a
te le v is i, b u k u ,
dan
m a s s a . K e tig a lin g k u n g a n
m enopang
k a ra k te r
pe-
m e d ia
te rs e b u t
d a la m
p e rk e m b a n g a n
b e n tu k a n
m em edan pem -
anak
di m asa
m e n d a ta n g .
P e n d id ik a n
d a la m
k e lu a rg a
m e n ja d i k a ta k u n c i u n tu k
rik a n
la n d a s a n
" h id u p a n
m em be-
yang kuat bagi ke-
a n a k -a n a k k e d e p a n k a re -
n a p e rila k u
anak
akan
m in a n d ip e n g a ru h i
sangat
do-
lin g k u n g a n
ke-
lu a rg a
O le h k a re n a itu , tia d a k a d o
te ra m a t
k ita
a ta u k rim in a l.
a d a tig a lin g k u n g -
d e n g a n n ila i-n ila i d a n n o r-
m a -n o rm a
banyak
k e k e ra sa n
k ita , te r-
d ia w a li o le h p e n d id ik -
lin g k u n g a n
dan
p ro g ra m -
b o b ro k ,
de-
l i t a s m e n t a l d a n s p i r i t u a l a n a k .y a i -
n g a ru h i
b a ik
ta -
b e g itu
a n a k -a n a k
S e c a ra u m u m
p a ik a n
yang
se rb u a n
te le v is i
a n y a n g sa n g a t m e m e n g a ru h i
s a lin g
p e sa n -p e sa n
se-
o ra n g -
a n k e lu a rg a y a n g b a ik .
b a ik b ila m a te ri p e s a n y a n g d is a m a d a la h
w aJaupun
n e g a tif
ra s m e n e rp a
ra k a t,
s ia ra n te le v is i.
k a ra k te ris tik
bahw a
s ik a p
n y a ta m e re k a c u k u p k u a t m e n g h a -
b irn b in g -
K edua,
n e g a tif
in i s e m e s tin y a
m eneguhkan
m e n ja d i
p e m irs a
ta y a n g a n
H a s il te m u a n
m a k in
d ib a g i
te le v is i
p a n u t-
tid a k ra w a n te r-
p e n g a ru h
kepada
} kepada
o ra n g tu a
m e n ja d i
a n a n a k n y a ju s tru
dapat
pesan
n ila i, e tik a , d a n
k e h id u p a n
- y a n g b e n a r-b e n a r
pesan
ta m a ,
te g u h
s e rta
te le v is i.
s a m p a in y a
tig a k a ra k te ris tik .
an
m o ra l,
hadap
Tiga karakteristik
P ro se s
m em egang
is tim e w a
d a la m
ra n g k a
m e m p e rin g a ti
H a ri A n a k N a s io n a l
d a m p in g i
m e re k a
yang
b a g i a n a k -a n a k
k e c u a li m e n di
saat
anak-
a n a k k ita b e ra d a d i d e p a n la y a r k a ca.
In ila h
m u n g k in
b is a
kado
te rin d a h
a k a n s e la J u d ik e n a n g
m e m b e n tu k
p rib a d i
yang
dan
anak
y a n g s e h a t d i m a s a m e n d a ta n g .
DEDEM ULKAN
Dosen
Jurusan Ilmu JurnaJistik
Fakultas Ilmu Komunikasi
Universitas Padjadjaran