KARAKTERISASI SIFAT FISIS TANAH BERDASARKAN KADAR AIR, KADAR PORI, DAN STRUKTUR TANAH UNTUK OPTIMALISASI LAHAN PERTANIAN DAERAH GEOLOGI RAUNG
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
KARAKTERISASI SIFAT FISIS TANAH BERDASARKAN KADAR AIR,
KADAR PORI, DAN STRUKTUR TANAH UNTUK OPTIMALISASI
LAHAN PERTANIAN DAERAH GEOLOGI RAUNG
SKRIPSI
Oleh
Ahmad Muhyiddin
NIM 050210192109
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN FISIKA
JURUSAN PENDIDIKAN MIPA
FAKULTAS KEGURUAN
DAN ILMU PENDIDIKAN
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
UNIVERSITAS JEMBER
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
2010
l
l
i
i
g ili
g ili
idig
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idig
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
KARAKTERISASI SIFAT
.cid.idFISIS TANAH BERDASARKAN
.cid.id KADAR AIR,
.cid.id
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
a
a
KADAR PORI,ne
DAN
OPTIMALISASI
e
e
ej. STRUKTUR TANAHb.UNTUK
u.n
nej. RAUNG
nej.
.bu.unPERTANIAN
.bu.n
u
u
b
b
i
i
i
LAHAN
DAERAH
GEOLOGI
l
l
l
i
i
i
b
g ili
g ili
g ili
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
.cid.id SKRIPSI
ca.cid.id
c
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
ej
nej
n
nej salah satu syarat ilib.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
diajukan
guna
melengkapi tugas akhir dan
memenuhi
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
gigil Pendidikan Fisika
il menyelesaikan Program
idgigil
idgiguntuk
idStudi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
dan mencapaihgelar
htt Sarjana Pendidikan
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
ne j.
nej.
.bu.n
Oleh ilib.bu.une
u
b
i
l
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
Ahmad
Muhyiddin
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhttPENDIDIKAN FISIKA
PROGRAM STUDI
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
idig
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idig
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
NIM 050210192109
idig
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
JURUSAN PENDIDIKAN MIPA
FAKULTAS cKEGURUAN
DAN ILMU PENDIDIKAN
.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
a
UNIVERSITAS JEMBER
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
2010
l
l
i
i
ig ili
ig ili
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt i
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
PERSEMBAHAN
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d.untuk:
d.id Skripsi ini saya persembahkan
d
i
i
.
.
.cid.id
c
c
aj.aAyahanda
aj.ac 1. Ibunda Hartini edan
aj.catercinta,
aj.ca.ci .id
c id
.
.
.
.
j
j
j
j
Achmad
Chuzaini
serta
seluruh
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
keluargaku.
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhtt SMA dan dosen-dosen saya
hhtyang
tt
2. hhGuru-guru
saya sejak SD sampai
telah
memberikan ilmu, membimbing dengan penuh kesabaran dan keikhlasan hati;
ca.cid.id 3. Almamater Fakultas
ca.cid.id dan Ilmu Pendidikan jUniversitas
ca.cid.id Jember.
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
Keguruan
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt ii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
thttp
hMOTTO
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
id.id siapa yang menyampaikan,
id
Jangan
.ac.cmelihat
.ac.c.id
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
jej.a
jej.a
e
e
n
n
u
u
n
n
.
.
u
u
b
b
tapi
lihatlah
apa
yang
disampaikannya.
.
.
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
/
/
: Abi Talib R.A. )*)
( Abu Al-Hasanh‘Ali
thtp
hthtp
ttp:
ttpbin
.idd
.idd
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
.id
.id
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
c i
cac.i dan manis,
Hiduplah seperti
.ac. di tepi jalan yang berbuah
ej.ajpohon
ej.aj.lebat
nne
.bu.n
une ada orang yang melempari
liiblimeskipun
liibli.bu.udengan
i
i
batu,
g
g
i
i
ig
ig
/:d
/:d
/
/
d
d
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp buah yang manis**)
tetapi dibalas dengan
.idsuccess, but rather try toejbecome
a.cacof
Try not to becomeeaj.man
.a.cac.ida man of value
ej
nejtidak untuk menjadi seseorang
nyang
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
(Cobalah
sukses,
i
i
i
i
idgigil
idgigil
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
/
/
p:
tetapi cobalah menjadi
yang bernilai.)
hthtp
hthtp
ttp:
ttseseorang
Albert Einstein***)
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
*) **)
nej. Surabaya; Pustaka Jaya ilib.bu.n
nej.
nej.
.bu.Mutiara.
.bu.n
u
u
u
..., 1995. Kata-kata
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
d
/:E.P.
/:d
/:d
***)
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
Martin,
Selignman.
2003.
Authentic
Happiness.
p
p
t
t
hthttp
hthttp New York: Free Press.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttiii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.un
.bu.n
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
il : AHMAD MUHYIDDIN
idgignama
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
NIM : 050210192109
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
PERNYATAAN
c.id.id
a c
Saya yang bertanda
neje. j.atangan di bawah ini :
menyatakan dengan sesungguhnya bahwa karya ilmiah yang berjudul "Karakterisasi
id.id
ca.cid.id Sifat Fisis Tanah Berdasarkan
ca.cid.idKadar Air, Kadar Pori, jdan
ca.cStruktur
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
Tanah
Untuk
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgLahan
idgigiliRaung" adalah benar-benar
idghasil
Optimalisasi
igili Pertanian Daerahp:Geologi
igili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
thttp saya sebutkan sumbernya, hbelum
thttp pernah
hthsendiri,
ttp
karya
kecuali kutipan yang h
sudah
diajukan pada institusi mana pun, dan bukan karya jiplakan. Saya bertanggung jawab
d
d
did
did
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id atas keabsahan dan kebenaran
aj.ca.ci .isinya
aj.ca.ci .yang
.
.
.
.
sesuai dengan sikapeilmiah
harus dijunjung
j
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
tinggi. /digigil
idgigil
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
:p/://d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtekanan
hhttDemikian pernyataan ini sayahbuat
tt
dan
htt dengan sebenarnya, tanpa ada
paksaan dari pihak mana pun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika ternyata
id.id
ca.cini
ca.cid.id di kemudian hari pernyataan
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
tidak
benar.
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttp
hthttp
Jember, Pebruarih2010
Yang menyatakan
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttiv
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
Ahmad Muhyiddin
hhtt
hhtt
NIM 050210192109
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
SKRIPSI
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
KARAKTERISASI
SIFAT FISIS TANAH
KADAR AIR,
idgigili
idgiBERDASARKAN
idgigili
gili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
KADAR
PORI,
DAN
STRUKTUR
TANAH
UNTUK
OPTIMALISASI
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
LAHAN PERTANIAN DAERAH GEOLOGI RAUNG
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
Ah mad Muh yiddin
id.NIM
.
.cid.id
d
i
c
050210192109 j.ac
a
c
.
j
a
a
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Dosen Pembimbing I
Oleh
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Pembimbing .un
ne
ne
.bu.n
u
u
b
b
.
i
i
l
l
i
i
b
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
: Drs Albertus Djoko Lesmono, M.Si
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
Dosen Pembimbing
.idII
aj.cac.id
.
j
e
n e
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t
: Supeno, S.Pd., M.Si
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt v
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
PENGESAHAN
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Skripsi berjudul “Karakterisasi Sifat Fisis Tanah Berdasarkan Kadar Air, Kadar Pori,
d
d
id.id
ca.cid.id Geologi Raung”
aj.ca.cOptimalisasi
aj.ca.ci .id dan Struktur Tanah Untuk
aj.Daerah
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
Lahan
Pertanian
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
g disahkan
telah diuji/ddan
oleh Fakultas Keguruan
il
ig il
idgigil dan Ilmu Pendidikan Universitas
idgigil
/:d
:p/://idig
:p//:d
:p//:d
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttpada:
hhtt
hhtt
Jember
Hari
: Jum’at
ca.cid.id Tanggal
ca.cid.id 2010
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
:
19
Pebruari
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Tempat digigili
: Fakultas Keguruan dan
ig ili
idgIlmu
igili Pendidikan
/:d
/://d
/:d
/
/
:
:
/
//dig
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
d
aj.ca.ci .id
Ketua
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Tim Penguji :
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
Sekretaris
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Supeno S.Pd, M.Si
NIP. 19741207 199903 1 002
Dra. Sri Astutik, M.Si
NIP. 19670610 199203 2 002
.id
.
j.acac.id
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili Anggota I
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
Anggota II
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
i .id
Drs. Albertus Djoko
M.Si
aj.ca.cLesmono,
.
j
e
n
e
NIP. b
19641230
.uun 199302 1 001
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
d
Mengesahkan
d
i
.
DekanaFakultas
Keguruan
dan Ilmu Pendidikan
d
cac.i
ca.cid.id
a
.
.
j
j
Universitas Jember,.une
nej.
nej.
.une
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
Drs. Imam Muchtar, SH. M. Hum.
.id.id19540712 198003 1 005 c.id.id
cNIP.
je.aj.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Dr. Yushardi
aj.ca.ci .id M.Si.
.
j
e
n
NIP.
199512 1 001
une
b.u19650420
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
je.aj.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
:p://d
hthtp
ttvi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
RINGKASAN
Karakterisasi Sifat Fisis Tanah Berdasarkan Kadar Air, Kadar Pori, dan
Struktur Tanah Untuk Optimalisasi Lahan Pertanian Daerah Geologi Raung;
Ahmad Muhyiddin. 050210192109; 2010; 45 halaman; Program Studi Pendidikan
Fisika Jurusan Pendidikan MIPA Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
Universitas Jember
Tanah memiliki peran yang sangat penting untuk menjadi media kehidupan
bagi makhluk hidup yang ada, maka manusia harus menggunakan sumberdaya dan
lingkungannya termasuk sumberdaya tanah dan sumberdaya air dengan baik.
Peningkatan lahan pertanian berkelanjutan dan memiliki produktivitas jangka panjang
penting untuk kesejahteraan manusia di masa mendatang serta perlindungan terhadap
lingkungan yang alami berikut sumber daya alamnya juga merupakan sebuah kunci
menuju pemanfaatan seluruh kekayaan yang dimiliki bumi. Fisika tanah berhubungan
dengan kondisi dan pergerakan benda, serta transportasi energi dalam tanah. Kajian
fisika tanah bertujuan mencapai pengertian dasar tentang mekanisme pengatur
kelakuan tanah dan peranan tanah sebagai media pertumbuhan tanaman. Kesuburan
tanah di daerah Jember dipengaruhi oleh dua pegunungan yaitu pegunungan Hyang
dan pegunungan Raung. Tujuan penelitian untuk mengetahui karakteristik sifat fisik
tanah di daerah penelitian berdasarkan beberapa variabel yaitu; (1) kadar air tanah,
(2) kadar pori tanah, dan (3) struktur tanah. Hasil penelitian diharapkan
memberikan masukan yang cukup tentang
dapat
karakterisasi jenis tanah pada lahan
pertanian daerah geologi Raung Kabupaten Jember.
Penelitian dilaksanakan dalam dua tahap yaitu pengambilan sampel di
lapangan, kemudian analisis sifat fisik tanah di laboratorium tanah Fakultas Pertanian
Universitas Jember. Pengambilan sampel tanah di dua kecamatan, yaitu Kecamatan
Ledokombo dan Sumberjambe, meliputi empat titik tanah lahan sawah, tiga titik
tanah lahan tegalan, dan empat titik tanah lahan kebun dengan kedalaman tanah yang
vii
diambil 10 – 20 cm, dan 40 – 60 cm. Analisis sifat fisik tanah di laboratorium
meliputi penentuan kadar air tanah, porositas atau kadar pori tanah, dan struktur
tanah. Penentuan kadar air tanah menggunakan metode kandungan air gravimetri
yaitu perbandingan antara massa air terhadap massa tanah pada keadaan kering oven.
Porositas tanah atau kadar pori yaitu suatu indeks volume relatif, merupakan
perbandingan antara volume pori terhadap volume total tanah. Penentuan struktur
tanah di laboratorium berdasarkan stabilitas agregat, stabilitas atau kemantapan
agregat adalah ketahanan agregat tanah terhadap daya yang dapat menimbulkan
penghancuran agregat tersebut.
Hasil analisis dari beberapa sifat fisik tanah didapatkan bahwa nilai kadar air
di daerah penelitian berkisar antara 4,31 hingga 25,36 (%massa) dengan nilai kadar
air rata-rata 12,44 (%massa). Pori total tanah daerah penelitian antara 42,37 hingga
58,54 %, dengan pori total rata-rata 50,22 %. Indeks stabilitas struktur agregat tanah
8,61 hingga 27,43, artinya kemantapan tanah di daerah ini kurang stabil dalam
menjaga struktur tanah terhadap gaya penghancur dari luar.
Jenis tanah di Kecamatan Ledokombo merupakan jenis tanah inceptisols dan
jenis tanah di Kecamatan Sumberjambe merupakan jenis tanah entisols. Jenis tanah
inceptisols tanaman musiman yang cocok dengan kondisi tanah tersebut adalah
tanaman padi, palawija, lada, sayuran, dan ubi kayu. Untuk jenis tanaman tahunan
lebih cocok ditanami teh, kopi, cengkeh, dan kakao. Sedangkan jenis tanah entisols
untuk tanaman musiman lebih cocok ditanami padi dan tebu, dan untuk jenis tanaman
tahunan lebih cocok ditanami rotan dan kopi.
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttviii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
PRAKATA
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Segala puji syukur kehadirat Allah SWT yang telah melimpahkan rahmat dan
d
.cid.id
ca.cid.id dapat menyelesaikanj.acaskripsi
ca.cid.id
aj.penulis
aj.ca.ci .id hidayah-Nya, sehingga
a
.
.
.
j
j
j
yang
berjudul
.
.
e
e
e
e
ne
ne
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
“Karakteristik
Struktur
il Fisis Tanah Berdasarkan
idgigSifat
ig il
idgKadar
idgigil
igil Air, Kadar Pori, dan
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhtUntuk
hhtt Daerah Geologi Raung”. hhtt
Tanah
Optimalisasi Lahan Pertanian
Skripsi ini disusun untuk memenuhi salah satu syarat untuk menyelesaikan
d.id
d
ca.cid.id pendidikan strata satu jpada
ca.ciProgram
ca.cid.iJurusan
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
Studi
Pendidikan
Fisika
Pendidikan
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Matematika
dan
ig ili
idg
idgigili Keguruan dan Ilmu Pendidikan
idgigili
d
igiliIlmu Pengetahuan Alam
/:d
/:d
/:Fakultas
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp Jember. Oleh karena itu,hthdalam
hthttp
ttp kesempatan ini penulis menyampaikan
Universitas
penghargaan yang setinggi-tingginya dan ucapan terima kasih yang tulus kepada :
d
d
.cid.id
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id 1. Ketua Program Studi
aj.Pendidikan
aj.caPendidikan
Fisika, Ketua Jurusan
MIPA, dan
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Dekan
Fakultas
Keguruan
dan
Ilmu
Pendidikan
Universitas
Jember
yang
telah
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hmemberi
hhtt skripsi ini.
izin serta menyetujui penelitian
htt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
2. Drs. Albertus Djoko Lesmono, M.Si, dan Supeno S.Pd, M.Si selaku Dosen
id
ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
n
nej. yang telah memberikan
nej.
nej. dan petunjuk selama
.bu.n
.bu.n
.bubimbingan
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
Pembimbing
Akademik
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp dan masa studi penulis.hthttp
hpenelitian
hthttp
id
.c.id Drs. Sri Handono B.P.,
. .id selaku Dosen
Pembimbing Skripsi,
j.acaserta
j.acacM.Si
3. Ibunda Hartini dan Ayahanda Achmad Chuzaini dengan curahan kasih sayang
d
d
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
neSWT
nej
nej bersama orang-orang
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
ini. Semoga
Allah
menempatkan
beliau
berdua
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
pilihan-Nya.
hhtt
hhtt
hhtt
.i id
c.ci .id
dan untaian doa sertaj.apengorbanan
penuh kesabaran dalam
selama
j.ac c.membimbing
4. rekan-rekanku A. Suhariyono, Fitri Kirnawati (ndoh), Yani Fakhrul, dan semua
idd
id
teman-teman Pendidikan
(specially 2005) terimakasih
.ac.c.iFisika
.ac.c.id atas do’anya;
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. yang telah membantu
nej.
nej. analisis serta memberi
.bu.n
.bu.n
.buproses
u
u
u
b
b
b
Indriani Rahmi
Safitri
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp semangat.
hdorongan
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttix
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ig ili
idgigili
/:d
/:d
/
:
/
//dig
/
p
5. hseluruh
t
thttp pihak yang terlibat
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
secara
langsung
maupun tidak
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
langsung
dalam
t
hthttp
penelitian dan penulisan skripsi ini.
dd
d
d
d
aj.ca.ci .ibila
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id kritik dan saran ej.aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
Besar harapan epenulis
segenap pembaca memberikan
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
yang bersifat
demi kesempurnaan
il
idgigmembangun
ig il
idgigil penulisan selanjutnya. :Akhirnya
idgigil
/:d
//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttberharap, semoga skripsi ini dapat
hhtt bermanfaat. Aminn.
hhttp
penulis
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Jember, Januari 2010
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
Penulis hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt x
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
DAFTAR ISI
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttpHalaman
HALAMAN JUDUL .........................................................................................
i
d
d
d
d
ii
aj.ca.ci .id........................................................................
aj.ca.ci .id HALAMAN PERSEMBAHAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
n........................................................................................
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
HALAMAN
MOTTO
iii
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
HALAMAN
PERNYATAAN
...........................................................................
iv
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
HALAMAN PEMBIMBINGAN ......................................................................
v
vi
d
ca.cid.id HALAMAN PENGESAHAN
ca.cid.i...........................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
RINGKASANili.....................................................................................................
vii
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
PRAKATA
...........................................................................................................
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp ix
DAFTAR ISI ......................................................................................................
xi
d
d
d
d
xiv
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id DAFTAR TABEL...............................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
ne
ne
n.........................................................................................
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
DAFTAR GAMBAR
xv
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
DAFTAR
LAMPIRAN
.....................................................................................
xvi
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
BAB 1. PENDAHULUAN .................................................................................
1
1.1 Latar Belakang
id
c.id.............................................................................
c.idid
1
ca.cid.id
.
.
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
j.
1.2 Rumusan
.......................................................................
3 ib.u.n
neMasalah
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
l
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
1.3
Batasan
Masalah
..........................................................................
3
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
1.4 Tujuan ...........................................................................................
4
1.5 Manfaat .........................................................................................
4
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
BAB 2. TINJAUAN
PUSTAKA
.......................................................................
5 b.un
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgTanah
ig il
idgi5gil
idgigil
igil ............................................................................................
/:d
//:d
:p2.1
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
2.2 Klasifikasi Tanah .........................................................................
6
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
2.3 Jenis-jenis Tanah
.id di Indonesia .................................................
.id
9
cac.id
ca.cid.id
cac.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
n
2.4 Sifat.u
Fisika
......................................................................
10 .un
nejTanah
nej.
nej.
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
idg2.4.1
idgi11
idgigili
gili
igili Kadar Air ..............................................................................
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
2.4.2 Kadar Pori (Porositas) .........................................................
12
2.4.3 Struktur Tanah
id ......................................................................
id
13
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
aj.ca.c.id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
aj.ca.c.id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
xi igigil
:p//:d
/d
p
t
t
hhtt /
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
2.4.4 Ukuran
Partikel Tanah ..........................................................
15
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgPemanfaatan
idgigili .....................................://didgi16
2.5
Tanah Untuk /Pertanian
gili
igili
/:d
/:d
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
tp
hthttp2.6 Curah Hujan Kabupaten
hthtJember
hthttp 17
.............................................
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
BAB 3. METODE PENELITIAN ....................................................................
18
3.4 Prosedur Penelitian .....................................................................
19
3.5.3 Menentukan Kadar Air Tanah .............................................
22
3.6.1 Kadar Air Tanah ....................................................................
25
4.1 Gambaran Umum Daerah Penelitian.......................................
27
d
d
ca.cid.id Penelitian ...................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
je.aj.Waktu
j
j
3.1 Daerahndan
18
e
e
e
ne
ne
.bu.un
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
l Pengambilan Sampel//d.....................................................
g il
3.2 igTeknik
idgi18
gil
digi
:p//:d
:p://idig
:p//:d
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 3.3 Definisi Operasional ....................................................................
hhtt
hhtt
18
ca.cid.iddata .................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
3.5 Teknik Peolehan
20
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
...................................................
idg3.5.1
idgigili
idgi20
gili
igili Berat Volume Tanah (BV)
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 3.5.2 Berat Jenis Partikelht(BJP)
hthttp 20
http ....................................................
d
dd
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .iRuang
aj.ca.ci .id
3.5.4 Menentukan
Pori Total Tanah ..................................
22
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
3.5.5
Struktur
Tanah
.......................................................................
23
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt 3.6 Teknik Analisa Data....................................................................
hhtt
25
d.id
ca.ci(Porositas
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
3.6.2 Kadarj.Pori
Tanah) ...............................................
25
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
u.n
nej. Tanah .......................................................................
nej.
nej.
nej.
.bStruktur
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
3.6.3
26
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
BAB
HASIL DAN PEMBAHASAN
tp
hth4.ttp
hthttp 27
htht............................................................
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
d
ca.cid.id
28
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nej Ledokombo ..........................................................
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
4.2.1
Kecamatan
28
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
4.2.1.1
Sifat
Fisik
Tanah
Sawah
...............................................
29
hhtt
hhtt
hhtt
.ci .id Fisik Tanah ...............................................
.i
4.2 Karakteristik
j.acSifat
j.ac c.id
4.2.1.1 Sifat Fisik Tanah Tegalan...............................................
30
id
.cid.idTanah Kebun ................................................
4.2.1.1 Sifat
.acFisik
.ac.c.id
31
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej. Sumberjambe ........................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
4.2.2
Kecamatan
32
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
4.2.2.1 Sifat Fisik Tanah
hthttp
hthttp 32
hthSawah
ttp ................................................
4.2.2.1 Sifat Fisik Tanah Kebun .................................................
33
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
xii igigil
:p//:d
/d
p
t
t
hhtt /
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4.3 Pembahasan
..................................................................................
35
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
li
idgigiKarakteristik
idgiSawah
idgi35
4.3.1
Sifat Fisik Tanah
gili ..................................://d
gili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
p Tegalan ................................
hthttp 4.3 2 Karakteristik Sifat Fisik
hthttTanah
hthttp 37
4.3.3 Karakteristik Sifat Fisik Tanah Kebun ...................................
38
Saran .............................................................................................
42
d
d
.cid.id
ca.cid.id
aj.cdi
aj.ca.ci .id
aj.Sumberjambe
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
4.4
Jenis
Tanah
Kecamatan
Ledokombo
dan
40
a
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
BAB 5. KESIMPULAN
DAN SARAN ............................................................
idgigil
ig il
idgigil
idgi42
gil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt5.1 Kesimpulan ..................................................................................
hhtt
hhtt
42
5.2
ca.cid.id DAFTAR PUSTAKA .........................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
43
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
LAMPIRAN
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
xiii
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
DAFTAR TABEL neej.
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
liibli.bu.un
i
i
i
l
g
g
i
i
i
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hht
hht
Tabel
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
p
hthttHalaman
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
2.1 Jenis-jenis tanah menurut Klasifikasi Pusat Penelitian Tanah Bogor..........
7
4.1 Karakteristik sifat fisik tanah sawah Kecamatan Ledokombo .......................
29
4.5 Karakteristik sifat fisik tanah kebun Kecamatan Sumberjambe ....................
34
d
d
d
d
aj.ca.ci .idtanah .....................................................................
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
KARAKTERISASI SIFAT FISIS TANAH BERDASARKAN KADAR AIR,
KADAR PORI, DAN STRUKTUR TANAH UNTUK OPTIMALISASI
LAHAN PERTANIAN DAERAH GEOLOGI RAUNG
SKRIPSI
Oleh
Ahmad Muhyiddin
NIM 050210192109
PROGRAM STUDI PENDIDIKAN FISIKA
JURUSAN PENDIDIKAN MIPA
FAKULTAS KEGURUAN
DAN ILMU PENDIDIKAN
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
UNIVERSITAS JEMBER
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
2010
l
l
i
i
g ili
g ili
idig
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idig
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
KARAKTERISASI SIFAT
.cid.idFISIS TANAH BERDASARKAN
.cid.id KADAR AIR,
.cid.id
c
c
c
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
a
a
KADAR PORI,ne
DAN
OPTIMALISASI
e
e
ej. STRUKTUR TANAHb.UNTUK
u.n
nej. RAUNG
nej.
.bu.unPERTANIAN
.bu.n
u
u
b
b
i
i
i
LAHAN
DAERAH
GEOLOGI
l
l
l
i
i
i
b
g ili
g ili
g ili
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
.cid.id SKRIPSI
ca.cid.id
c
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
a
.
.
.
e
e
e
ej
nej
n
nej salah satu syarat ilib.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
diajukan
guna
melengkapi tugas akhir dan
memenuhi
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
i
gigil Pendidikan Fisika
il menyelesaikan Program
idgigil
idgiguntuk
idStudi
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
dan mencapaihgelar
htt Sarjana Pendidikan
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
ne j.
nej.
.bu.n
Oleh ilib.bu.une
u
b
i
l
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
Ahmad
Muhyiddin
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhttPENDIDIKAN FISIKA
PROGRAM STUDI
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
idig
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
idig
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
NIM 050210192109
idig
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
JURUSAN PENDIDIKAN MIPA
FAKULTAS cKEGURUAN
DAN ILMU PENDIDIKAN
.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
a
UNIVERSITAS JEMBER
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
2010
l
l
i
i
ig ili
ig ili
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt i
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
PERSEMBAHAN
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d.untuk:
d.id Skripsi ini saya persembahkan
d
i
i
.
.
.cid.id
c
c
aj.aAyahanda
aj.ac 1. Ibunda Hartini edan
aj.catercinta,
aj.ca.ci .id
c id
.
.
.
.
j
j
j
j
Achmad
Chuzaini
serta
seluruh
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
keluargaku.
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhtt SMA dan dosen-dosen saya
hhtyang
tt
2. hhGuru-guru
saya sejak SD sampai
telah
memberikan ilmu, membimbing dengan penuh kesabaran dan keikhlasan hati;
ca.cid.id 3. Almamater Fakultas
ca.cid.id dan Ilmu Pendidikan jUniversitas
ca.cid.id Jember.
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
Keguruan
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt ii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
thttp
hMOTTO
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
id.id siapa yang menyampaikan,
id
Jangan
.ac.cmelihat
.ac.c.id
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
jej.a
jej.a
e
e
n
n
u
u
n
n
.
.
u
u
b
b
tapi
lihatlah
apa
yang
disampaikannya.
.
.
i
i
idgiigl ilib
idgiigl ilib
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
/
/
: Abi Talib R.A. )*)
( Abu Al-Hasanh‘Ali
thtp
hthtp
ttp:
ttpbin
.idd
.idd
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
.id
.id
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
c i
cac.i dan manis,
Hiduplah seperti
.ac. di tepi jalan yang berbuah
ej.ajpohon
ej.aj.lebat
nne
.bu.n
une ada orang yang melempari
liiblimeskipun
liibli.bu.udengan
i
i
batu,
g
g
i
i
ig
ig
/:d
/:d
/
/
d
d
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp buah yang manis**)
tetapi dibalas dengan
.idsuccess, but rather try toejbecome
a.cacof
Try not to becomeeaj.man
.a.cac.ida man of value
ej
nejtidak untuk menjadi seseorang
nyang
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
(Cobalah
sukses,
i
i
i
i
idgigil
idgigil
d
d
/
/
/
/
:
:
/
/
/
/
p:
tetapi cobalah menjadi
yang bernilai.)
hthtp
hthtp
ttp:
ttseseorang
Albert Einstein***)
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
n
*) **)
nej. Surabaya; Pustaka Jaya ilib.bu.n
nej.
nej.
.bu.Mutiara.
.bu.n
u
u
u
..., 1995. Kata-kata
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
d
/:E.P.
/:d
/:d
***)
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
Martin,
Selignman.
2003.
Authentic
Happiness.
p
p
t
t
hthttp
hthttp New York: Free Press.
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttiii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.un
.bu.n
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
il : AHMAD MUHYIDDIN
idgignama
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
NIM : 050210192109
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
PERNYATAAN
c.id.id
a c
Saya yang bertanda
neje. j.atangan di bawah ini :
menyatakan dengan sesungguhnya bahwa karya ilmiah yang berjudul "Karakterisasi
id.id
ca.cid.id Sifat Fisis Tanah Berdasarkan
ca.cid.idKadar Air, Kadar Pori, jdan
ca.cStruktur
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
Tanah
Untuk
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
ig ili
idgLahan
idgigiliRaung" adalah benar-benar
idghasil
Optimalisasi
igili Pertanian Daerahp:Geologi
igili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
t
t
t
thttp saya sebutkan sumbernya, hbelum
thttp pernah
hthsendiri,
ttp
karya
kecuali kutipan yang h
sudah
diajukan pada institusi mana pun, dan bukan karya jiplakan. Saya bertanggung jawab
d
d
did
did
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id atas keabsahan dan kebenaran
aj.ca.ci .isinya
aj.ca.ci .yang
.
.
.
.
sesuai dengan sikapeilmiah
harus dijunjung
j
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
tinggi. /digigil
idgigil
ig il
idgigil
/:d
:p//:d
:p/://d
:p//:d
/
/
/
//dig
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtekanan
hhttDemikian pernyataan ini sayahbuat
tt
dan
htt dengan sebenarnya, tanpa ada
paksaan dari pihak mana pun serta bersedia mendapat sanksi akademik jika ternyata
id.id
ca.cini
ca.cid.id di kemudian hari pernyataan
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
tidak
benar.
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp
hthttp
hthttp
Jember, Pebruarih2010
Yang menyatakan
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttiv
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
Ahmad Muhyiddin
hhtt
hhtt
NIM 050210192109
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
SKRIPSI
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
KARAKTERISASI
SIFAT FISIS TANAH
KADAR AIR,
idgigili
idgiBERDASARKAN
idgigili
gili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
KADAR
PORI,
DAN
STRUKTUR
TANAH
UNTUK
OPTIMALISASI
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
LAHAN PERTANIAN DAERAH GEOLOGI RAUNG
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
Ah mad Muh yiddin
id.NIM
.
.cid.id
d
i
c
050210192109 j.ac
a
c
.
j
a
a
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Dosen Pembimbing I
Oleh
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
j
j
e
e
Pembimbing .un
ne
ne
.bu.n
u
u
b
b
.
i
i
l
l
i
i
b
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
: Drs Albertus Djoko Lesmono, M.Si
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
Dosen Pembimbing
.idII
aj.cac.id
.
j
e
n e
liibli.bu.un
i
g
i
:p//:d
/dig
/
t
hthtp
t
: Supeno, S.Pd., M.Si
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt v
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
PENGESAHAN
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Skripsi berjudul “Karakterisasi Sifat Fisis Tanah Berdasarkan Kadar Air, Kadar Pori,
d
d
id.id
ca.cid.id Geologi Raung”
aj.ca.cOptimalisasi
aj.ca.ci .id dan Struktur Tanah Untuk
aj.Daerah
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
Lahan
Pertanian
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
g disahkan
telah diuji/ddan
oleh Fakultas Keguruan
il
ig il
idgigil dan Ilmu Pendidikan Universitas
idgigil
/:d
:p/://idig
:p//:d
:p//:d
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttpada:
hhtt
hhtt
Jember
Hari
: Jum’at
ca.cid.id Tanggal
ca.cid.id 2010
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
:
19
Pebruari
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
Tempat digigili
: Fakultas Keguruan dan
ig ili
idgIlmu
igili Pendidikan
/:d
/://d
/:d
/
/
:
:
/
//dig
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
d
aj.ca.ci .id
Ketua
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Tim Penguji :
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
Sekretaris
.
.
j
j
e
e
ne
ne
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
i
i
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
p
p
t
t
t
t
hhtt
hhtt
Supeno S.Pd, M.Si
NIP. 19741207 199903 1 002
Dra. Sri Astutik, M.Si
NIP. 19670610 199203 2 002
.id
.
j.acac.id
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili Anggota I
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
idgigili
idgigili
Anggota II
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
hthttp
i .id
Drs. Albertus Djoko
M.Si
aj.ca.cLesmono,
.
j
e
n
e
NIP. b
19641230
.uun 199302 1 001
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
d
Mengesahkan
d
i
.
DekanaFakultas
Keguruan
dan Ilmu Pendidikan
d
cac.i
ca.cid.id
a
.
.
j
j
Universitas Jember,.une
nej.
nej.
.une
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
Drs. Imam Muchtar, SH. M. Hum.
.id.id19540712 198003 1 005 c.id.id
cNIP.
je.aj.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
Dr. Yushardi
aj.ca.ci .id M.Si.
.
j
e
n
NIP.
199512 1 001
une
b.u19650420
giigliilib.
i
d
/
/
: /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
je.aj.ac
e
n
u
n
.
giigliiblib.u
i
d
/
/
:p://d
hthtp
ttvi
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
RINGKASAN
Karakterisasi Sifat Fisis Tanah Berdasarkan Kadar Air, Kadar Pori, dan
Struktur Tanah Untuk Optimalisasi Lahan Pertanian Daerah Geologi Raung;
Ahmad Muhyiddin. 050210192109; 2010; 45 halaman; Program Studi Pendidikan
Fisika Jurusan Pendidikan MIPA Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan
Universitas Jember
Tanah memiliki peran yang sangat penting untuk menjadi media kehidupan
bagi makhluk hidup yang ada, maka manusia harus menggunakan sumberdaya dan
lingkungannya termasuk sumberdaya tanah dan sumberdaya air dengan baik.
Peningkatan lahan pertanian berkelanjutan dan memiliki produktivitas jangka panjang
penting untuk kesejahteraan manusia di masa mendatang serta perlindungan terhadap
lingkungan yang alami berikut sumber daya alamnya juga merupakan sebuah kunci
menuju pemanfaatan seluruh kekayaan yang dimiliki bumi. Fisika tanah berhubungan
dengan kondisi dan pergerakan benda, serta transportasi energi dalam tanah. Kajian
fisika tanah bertujuan mencapai pengertian dasar tentang mekanisme pengatur
kelakuan tanah dan peranan tanah sebagai media pertumbuhan tanaman. Kesuburan
tanah di daerah Jember dipengaruhi oleh dua pegunungan yaitu pegunungan Hyang
dan pegunungan Raung. Tujuan penelitian untuk mengetahui karakteristik sifat fisik
tanah di daerah penelitian berdasarkan beberapa variabel yaitu; (1) kadar air tanah,
(2) kadar pori tanah, dan (3) struktur tanah. Hasil penelitian diharapkan
memberikan masukan yang cukup tentang
dapat
karakterisasi jenis tanah pada lahan
pertanian daerah geologi Raung Kabupaten Jember.
Penelitian dilaksanakan dalam dua tahap yaitu pengambilan sampel di
lapangan, kemudian analisis sifat fisik tanah di laboratorium tanah Fakultas Pertanian
Universitas Jember. Pengambilan sampel tanah di dua kecamatan, yaitu Kecamatan
Ledokombo dan Sumberjambe, meliputi empat titik tanah lahan sawah, tiga titik
tanah lahan tegalan, dan empat titik tanah lahan kebun dengan kedalaman tanah yang
vii
diambil 10 – 20 cm, dan 40 – 60 cm. Analisis sifat fisik tanah di laboratorium
meliputi penentuan kadar air tanah, porositas atau kadar pori tanah, dan struktur
tanah. Penentuan kadar air tanah menggunakan metode kandungan air gravimetri
yaitu perbandingan antara massa air terhadap massa tanah pada keadaan kering oven.
Porositas tanah atau kadar pori yaitu suatu indeks volume relatif, merupakan
perbandingan antara volume pori terhadap volume total tanah. Penentuan struktur
tanah di laboratorium berdasarkan stabilitas agregat, stabilitas atau kemantapan
agregat adalah ketahanan agregat tanah terhadap daya yang dapat menimbulkan
penghancuran agregat tersebut.
Hasil analisis dari beberapa sifat fisik tanah didapatkan bahwa nilai kadar air
di daerah penelitian berkisar antara 4,31 hingga 25,36 (%massa) dengan nilai kadar
air rata-rata 12,44 (%massa). Pori total tanah daerah penelitian antara 42,37 hingga
58,54 %, dengan pori total rata-rata 50,22 %. Indeks stabilitas struktur agregat tanah
8,61 hingga 27,43, artinya kemantapan tanah di daerah ini kurang stabil dalam
menjaga struktur tanah terhadap gaya penghancur dari luar.
Jenis tanah di Kecamatan Ledokombo merupakan jenis tanah inceptisols dan
jenis tanah di Kecamatan Sumberjambe merupakan jenis tanah entisols. Jenis tanah
inceptisols tanaman musiman yang cocok dengan kondisi tanah tersebut adalah
tanaman padi, palawija, lada, sayuran, dan ubi kayu. Untuk jenis tanaman tahunan
lebih cocok ditanami teh, kopi, cengkeh, dan kakao. Sedangkan jenis tanah entisols
untuk tanaman musiman lebih cocok ditanami padi dan tebu, dan untuk jenis tanaman
tahunan lebih cocok ditanami rotan dan kopi.
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttviii
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
PRAKATA
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
Segala puji syukur kehadirat Allah SWT yang telah melimpahkan rahmat dan
d
.cid.id
ca.cid.id dapat menyelesaikanj.acaskripsi
ca.cid.id
aj.penulis
aj.ca.ci .id hidayah-Nya, sehingga
a
.
.
.
j
j
j
yang
berjudul
.
.
e
e
e
e
ne
ne
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
“Karakteristik
Struktur
il Fisis Tanah Berdasarkan
idgigSifat
ig il
idgKadar
idgigil
igil Air, Kadar Pori, dan
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
t
hhtUntuk
hhtt Daerah Geologi Raung”. hhtt
Tanah
Optimalisasi Lahan Pertanian
Skripsi ini disusun untuk memenuhi salah satu syarat untuk menyelesaikan
d.id
d
ca.cid.id pendidikan strata satu jpada
ca.ciProgram
ca.cid.iJurusan
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
Studi
Pendidikan
Fisika
Pendidikan
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Matematika
dan
ig ili
idg
idgigili Keguruan dan Ilmu Pendidikan
idgigili
d
igiliIlmu Pengetahuan Alam
/:d
/:d
/:Fakultas
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp Jember. Oleh karena itu,hthdalam
hthttp
ttp kesempatan ini penulis menyampaikan
Universitas
penghargaan yang setinggi-tingginya dan ucapan terima kasih yang tulus kepada :
d
d
.cid.id
ca.cid.id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id 1. Ketua Program Studi
aj.Pendidikan
aj.caPendidikan
Fisika, Ketua Jurusan
MIPA, dan
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
Dekan
Fakultas
Keguruan
dan
Ilmu
Pendidikan
Universitas
Jember
yang
telah
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hmemberi
hhtt skripsi ini.
izin serta menyetujui penelitian
htt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
2. Drs. Albertus Djoko Lesmono, M.Si, dan Supeno S.Pd, M.Si selaku Dosen
id
ca.cid.id
a
.
j
e
e
e
n
nej. yang telah memberikan
nej.
nej. dan petunjuk selama
.bu.n
.bu.n
.bubimbingan
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
l
l
l
Pembimbing
Akademik
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp dan masa studi penulis.hthttp
hpenelitian
hthttp
id
.c.id Drs. Sri Handono B.P.,
. .id selaku Dosen
Pembimbing Skripsi,
j.acaserta
j.acacM.Si
3. Ibunda Hartini dan Ayahanda Achmad Chuzaini dengan curahan kasih sayang
d
d
ca.cid.id
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
j
neSWT
nej
nej bersama orang-orang
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
ini. Semoga
Allah
menempatkan
beliau
berdua
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
pilihan-Nya.
hhtt
hhtt
hhtt
.i id
c.ci .id
dan untaian doa sertaj.apengorbanan
penuh kesabaran dalam
selama
j.ac c.membimbing
4. rekan-rekanku A. Suhariyono, Fitri Kirnawati (ndoh), Yani Fakhrul, dan semua
idd
id
teman-teman Pendidikan
(specially 2005) terimakasih
.ac.c.iFisika
.ac.c.id atas do’anya;
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
n
nej. yang telah membantu
nej.
nej. analisis serta memberi
.bu.n
.bu.n
.buproses
u
u
u
b
b
b
Indriani Rahmi
Safitri
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
thttp semangat.
hdorongan
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhttix
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
ig ili
idgigili
/:d
/:d
/
:
/
//dig
/
p
5. hseluruh
t
thttp pihak yang terlibat
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
secara
langsung
maupun tidak
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
langsung
dalam
t
hthttp
penelitian dan penulisan skripsi ini.
dd
d
d
d
aj.ca.ci .ibila
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id kritik dan saran ej.aj.ca.ci .id
.
.
.
j
j
j
Besar harapan epenulis
segenap pembaca memberikan
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
yang bersifat
demi kesempurnaan
il
idgigmembangun
ig il
idgigil penulisan selanjutnya. :Akhirnya
idgigil
/:d
//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhttberharap, semoga skripsi ini dapat
hhtt bermanfaat. Aminn.
hhttp
penulis
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
e
e
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
i
i
l
l
i
i
Jember, Januari 2010
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
p
p
t
t
hthttp
Penulis hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt x
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
DAFTAR ISI
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttpHalaman
HALAMAN JUDUL .........................................................................................
i
d
d
d
d
ii
aj.ca.ci .id........................................................................
aj.ca.ci .id HALAMAN PERSEMBAHAN
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
n........................................................................................
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
HALAMAN
MOTTO
iii
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
HALAMAN
PERNYATAAN
...........................................................................
iv
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
HALAMAN PEMBIMBINGAN ......................................................................
v
vi
d
ca.cid.id HALAMAN PENGESAHAN
ca.cid.i...........................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
RINGKASANili.....................................................................................................
vii
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
PRAKATA
...........................................................................................................
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp ix
DAFTAR ISI ......................................................................................................
xi
d
d
d
d
xiv
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id DAFTAR TABEL...............................................................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
e
ne
ne
n.........................................................................................
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
DAFTAR GAMBAR
xv
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
idgigil
ig il
idgigil
idgigil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
DAFTAR
LAMPIRAN
.....................................................................................
xvi
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
BAB 1. PENDAHULUAN .................................................................................
1
1.1 Latar Belakang
id
c.id.............................................................................
c.idid
1
ca.cid.id
.
.
a
a
a
c
c
.
.
.
j
j
j
a
a
e
e
e
j.
1.2 Rumusan
.......................................................................
3 ib.u.n
neMasalah
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
i
i
l
l
l
i
i
i
b
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
1.3
Batasan
Masalah
..........................................................................
3
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
1.4 Tujuan ...........................................................................................
4
1.5 Manfaat .........................................................................................
4
d
d
d
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
e
e
e
e
BAB 2. TINJAUAN
PUSTAKA
.......................................................................
5 b.un
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
.
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
b
i
i
i
i
idgTanah
ig il
idgi5gil
idgigil
igil ............................................................................................
/:d
//:d
:p2.1
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt
hhtt
2.2 Klasifikasi Tanah .........................................................................
6
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
2.3 Jenis-jenis Tanah
.id di Indonesia .................................................
.id
9
cac.id
ca.cid.id
cac.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
.
e
e
e
n
2.4 Sifat.u
Fisika
......................................................................
10 .un
nejTanah
nej.
nej.
.bu.n
u
u
u
b
b
b
.
.
i
i
i
l
l
l
i
i
i
b
b
idg2.4.1
idgi11
idgigili
gili
igili Kadar Air ..............................................................................
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
2.4.2 Kadar Pori (Porositas) .........................................................
12
2.4.3 Struktur Tanah
id ......................................................................
id
13
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
aj.ca.c.id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
aj.ca.c.id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
xi igigil
:p//:d
/d
p
t
t
hhtt /
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
2.4.4 Ukuran
Partikel Tanah ..........................................................
15
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgPemanfaatan
idgigili .....................................://didgi16
2.5
Tanah Untuk /Pertanian
gili
igili
/:d
/:d
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
tp
hthttp2.6 Curah Hujan Kabupaten
hthtJember
hthttp 17
.............................................
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
BAB 3. METODE PENELITIAN ....................................................................
18
3.4 Prosedur Penelitian .....................................................................
19
3.5.3 Menentukan Kadar Air Tanah .............................................
22
3.6.1 Kadar Air Tanah ....................................................................
25
4.1 Gambaran Umum Daerah Penelitian.......................................
27
d
d
ca.cid.id Penelitian ...................................................
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .id
.
.
je.aj.Waktu
j
j
3.1 Daerahndan
18
e
e
e
ne
ne
.bu.un
.bu.n
.bu.n
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
i
i
i
l Pengambilan Sampel//d.....................................................
g il
3.2 igTeknik
idgi18
gil
digi
:p//:d
:p://idig
:p//:d
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt 3.3 Definisi Operasional ....................................................................
hhtt
hhtt
18
ca.cid.iddata .................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
3.5 Teknik Peolehan
20
j
j
j
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
...................................................
idg3.5.1
idgigili
idgi20
gili
igili Berat Volume Tanah (BV)
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp 3.5.2 Berat Jenis Partikelht(BJP)
hthttp 20
http ....................................................
d
dd
d
aj.ca.ci .id
aj.ca.ci .iRuang
aj.ca.ci .id
3.5.4 Menentukan
Pori Total Tanah ..................................
22
.
.
.
j
j
j
e
e
e
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
3.5.5
Struktur
Tanah
.......................................................................
23
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt
hhtt 3.6 Teknik Analisa Data....................................................................
hhtt
25
d.id
ca.ci(Porositas
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
3.6.2 Kadarj.Pori
Tanah) ...............................................
25
a
a
a
a
.
.
.
j
j
j
e
e
e
e
u.n
nej. Tanah .......................................................................
nej.
nej.
nej.
.bStruktur
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
3.6.3
26
i
i
i
i
idgigili
ig ili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
BAB
HASIL DAN PEMBAHASAN
tp
hth4.ttp
hthttp 27
htht............................................................
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
d
d
ca.cid.id
28
a
.
j
a
a
.
.
.
e
e
e
nej Ledokombo ..........................................................
nej
nej
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
4.2.1
Kecamatan
28
l
l
l
i
i
i
i
i
i
idgigil
idgigil
idgigil
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
4.2.1.1
Sifat
Fisik
Tanah
Sawah
...............................................
29
hhtt
hhtt
hhtt
.ci .id Fisik Tanah ...............................................
.i
4.2 Karakteristik
j.acSifat
j.ac c.id
4.2.1.1 Sifat Fisik Tanah Tegalan...............................................
30
id
.cid.idTanah Kebun ................................................
4.2.1.1 Sifat
.acFisik
.ac.c.id
31
ca.cid.id
a
.
j
j
j
a
a
e
e
e
nej. Sumberjambe ........................................................
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
4.2.2
Kecamatan
32
i
i
i
l
l
l
i
i
i
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
t
t
t
4.2.2.1 Sifat Fisik Tanah
hthttp
hthttp 32
hthSawah
ttp ................................................
4.2.2.1 Sifat Fisik Tanah Kebun .................................................
33
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
xii igigil
:p//:d
/d
p
t
t
hhtt /
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
.
.
.
j
j
j
4.3 Pembahasan
..................................................................................
35
e
e
e
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
b
b
b
i
i
i
l
l
l
i
i
i
li
idgigiKarakteristik
idgiSawah
idgi35
4.3.1
Sifat Fisik Tanah
gili ..................................://d
gili
/:d
/:d
/
/
:
:
/
/
/
/
/
/
p
p
p
:
t
t
t
p Tegalan ................................
hthttp 4.3 2 Karakteristik Sifat Fisik
hthttTanah
hthttp 37
4.3.3 Karakteristik Sifat Fisik Tanah Kebun ...................................
38
Saran .............................................................................................
42
d
d
.cid.id
ca.cid.id
aj.cdi
aj.ca.ci .id
aj.Sumberjambe
aj.ca.ci .id
.
.
.
.
j
j
j
j
4.4
Jenis
Tanah
Kecamatan
Ledokombo
dan
40
a
e
e
e
e
ne
ne
ne
ne
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
i
i
i
i
BAB 5. KESIMPULAN
DAN SARAN ............................................................
idgigil
ig il
idgigil
idgi42
gil
/:d
:p//:d
:p//:d
:p//:d
/
/
/
/
//dig
/
/
p
p
p
t
t
t
t
t
t
hhtt5.1 Kesimpulan ..................................................................................
hhtt
hhtt
42
5.2
ca.cid.id DAFTAR PUSTAKA .........................................................................................
ca.cid.id
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
a
a
.
.
.
.
43
j
j
j
j
e
e
e
e
nej.
nej.
nej.
nej.
.bu.n
.bu.n
.bu.n
.bu.n
u
u
u
u
b
b
b
b
i
i
i
i
l
l
l
l
i
i
i
i
LAMPIRAN
ig ili
idgigili
idgigili
idgigili
/:d
/:d
/:d
/:d
/
/
/
:
:
:
/
/
/
//dig
/
/
/
p
p
p
t
t
t
hthttp
hthttp
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
hthttp
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
xiii
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
://d
//dig
igliiblib.u
g
i
d
i
/://d
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
igliiblib.u
g
i
d
i
:// /d
hthtp
ttp:/
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
ig il
/:d
//dig
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
d
aj.ca.ci .id
.
j
e
ne
.bu.n
u
b
i
l
i
i
idgigil
:p//:d
/
/
p
t
t
hhtt
ca.cid.id
ca.cid.id
a
a
.
.
j
j
DAFTAR TABEL neej.
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
liibli.bu.un
i
i
i
l
g
g
i
i
i
:p//:d
:p//:d
/dig
/dig
/
/
p
p
t
t
t
t
t
t
hht
hht
Tabel
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
idgigili
/:d
/
:
/
/
p
t
p
hthttHalaman
ca.cid.id
a
.
j
e
nej.
.bu.n
u
b
i
l
i
ig ili
/:d
//dig
2.1 Jenis-jenis tanah menurut Klasifikasi Pusat Penelitian Tanah Bogor..........
7
4.1 Karakteristik sifat fisik tanah sawah Kecamatan Ledokombo .......................
29
4.5 Karakteristik sifat fisik tanah kebun Kecamatan Sumberjambe ....................
34
d
d
d
d
aj.ca.ci .idtanah .....................................................................