Die mandaat vir suidwes-afrika, 1937.
D ie M a n d a a t
. v i r
S u i d w e s - A frika
Dë UIï
L. H. WHs s HLS
's - g r a v e n h a g e
M A R T IN U S K IJH O F F
D IE M A N D A A T V IR S U ID W E S -A F R IK A
t
D ie M a n d a a t
vir
S u i d w e s - A frik a
P R O E F S C H R IF T T E R V E R K R IJG IN G V A N D E N G R A A D
V A N D O C T O R I N D E R E C H T S G E L E E R D H E ID A A N
DE
R IJ K S U N IV E R S IT E IT T E L E ID E N , O P G E Z A G V A N D E N
R E C T O R M A G N IF IC U S D R J . A . J . B A R G E , H O O G L E E RASYR I N D E F A C U L T E IT D E R G E N E E S K U N D E , V O O R
D E F A C U L T E IT D E R
R E C H T S G E L E E R D H E ID
D E D IG E N O P V R IJD A G
TE
VER
10 DECEM BER 1 9 3 7 , DES NA
M ID D A G S T E 4 U U R
DOOR
L O U IS H E R M A N
GEBOREN
TE
W ESSELS
KAAPSTAD
'S -G R A V E N H A G E
M A R T IN U S N I J H O F F
1937
Ffa k . hu k .
f
C o p y r ig h t IQ 3
7
b y M a r lin u s N ijh o ff,
The H ague,
N e th e r la n d s
A l l r i g h t s r e s e r v e d , i n c l u d i n g t h e r i g h t t o t r a n s l a t e o r to
rep ro d u ce th is
book
PR IN T E D
o r p a r ts
IN
THE
th e r e o f i n
any
NETHERLANDS
ÉAK HUKUM dan P ^ G . MASK
T anggal J ...Ü ........ =
H o. SilsUaH:......
4
^
fo r m
AAN
M Y
OUERS
IN H O U D
B la d s y
Hoof st uk
I. ON TSTA A N VAN D IE M ANDAAT . .
Hoof st uk
I I . S O E W E R E I N I T E I T ............................20
Hoof st uk
Hoof st uk
ZtI I I . N A S I O N A L I T E I T ................................ 4 3
1
IV . D I E V O L K E R E G T E L IK E ST A T U S VAN
D IE
M A N D A A T G E B IE D
EN
D IE
V Y F D E P R O V IN S IE B E W E G IN G .
Hoof st uk
SUM M ARY.
V. E I N D E
VAN D IE
.
79
M ANDAAT. . . -
131
* ....................................................................... 135
B Y L A E S .................................................................................... I 41
H O O FSTU K
I
O N TSTA A N VAN D IE M ANDAAT
O p 9 Ju lie, 1915, h e t die D uitse troepe in Suidw es-A frika,
na 'n voJJ.edige om singeling d e u r U nie-troepe, h u l te K h o rab
oorgegee. In £*nm erking nem ende die u itg estrek th eid v a n die
lan d , die gebrek a a n w a te r en die m oeilike terre in , h e t die verow ering v a n die gebied m ak lik gegaan *).
Behalw e in K am eroen, w aar d it b y n a tw ee ja a r geneem h et
om die v y a n d te o n d erd ru k , en in D uits-O os-A frika, w aar eers
die W ap en stilstan d die D uitsers gedw ing h e t om h ul w apens
n eer te lê, h e t die D u itse koloniale gebiede in A frika en die Stil
O seaan sonder 'buitengew one k ragsinspanning in die h an d e v an
die G eallieerde tro ep e g e v a l2). D rie B ritse D om inium s — die
U nie v a n Suid-A frika, A ustralië en N u-Seeland — w as in besit
v a n b y n a die helfte v a n die D uitse koloniale ryk .
Die m aklike verow ering v a n die D uitse oorseese besittings h e t
in die G eallieerde lande 'n kragtige p ro p ag an d a opgew ek teen
die teruggaw e v a n hierdie gebiede aan hul vorige eienaars 3), n
p ro p a g a n d a hoofsaaklik gerig tee n die D uitse koloniale adm inistrasie. A anvalle teen die kolonisasie-m etodes in SuidwesA frika h e t v ersk y n in ’n B louboek, in 1915 o n tsta a n en in 1918
in L onden gepubliseer: „R ep o rt on th e n a tiv es of S o u th W est
A frica a n d th e ir tre a tm e n t b y G erm any” 4). D eur besluit v a n die
Suidw es-A frikaanse W etgew ende V ergadering v a n 29 Ju lie, 1926,
is hierdie B louboek as oorlogsinstrum ent bestem pel, en is die
A dm inistrasie g evra om die vernietiging d a a rv a n a a n die U nieen B ritse R egerings voor te stel.
*) O f f i s i ê l e J a a r b o e k v a n d i e U n i e v a n S u i d - A f r i k a , N o . 3 , 1 9 1 6 .
*) T o w n s e n d , M . E . , T h e R i s e a n d F a l l o f G e r m a n y ’s C o l o n i a i E m p i r e . N e w Y o r k ,
1 9 3 0 , b l. 2 1 2 .
T o w n s e n d , M . E ., b l. 3 7 3 .
»)
«) C m d .
9146
(1 9 1 8 ).
W e s s e ls , M a n d a a t S u id w e s -A fr ik a
I n die V erenigde S ta te v a n A m e rik a h e t d ie p ro p a g a n d a e g te r
'n diepe en b ly w en d e in d ru k g em aak . P re s id e n t W ilso n , in s y
P a ry se red e v a n 14 F e b ru a rie , 1919 1), h e t ste llig w eergegee w a t
d e u r die A m erik aan se R eg ering geglo is, to e h y gesê h e t :
I t h a s b e e n o n e o f th e m a n y d is tr e s s in g r e v e la tio n s o f r e c e n t
y e a r s t h a t t h e g r e a t P o w e r w h ic h h a s j u s t b e e n h a p p i l y d e f e a t e d
p u t i n t o l e r a b l e b u r d e n s a n d i n j u s t i c e s u p o n t h e h e lp le s s p e o p l e
o f s o m e o f t h e c o lo n ie s w h ic h i t a n n e x e d t o i t s e l f ; t h a t i t s i n t e r e s t
w as r a th e r th e ir e x te rm in a tio n th a n th e ir d e v e lo p m e n t; t h a t
t h e d e s ire w a s t o p o s s e s s t h e i r l a n d f o r E u r o p e a n p u r p o s e s , a n d
n o t t o e n jo y t h e i r c o n f id e n c e i n o r d e r t h a t m a n k i n d m i g h t b e
l if te d in t h o s e p la c e s t o t h e n e x t h i g h e r le v e l.
D ie opinie d a t D u itsla n d h a a r kolonies m oes verlooi*w as alg e
m e e n ; gedurende die P ary se b esp rek in g s h e t n ie m a n d v a n h ie rd ie
s ta n d p u n t afgew yk nie. O p 24 J a n u a rie , 1919, in die R a a d v a n
Tien, w as n e t 'n p a a r w oorde nodig om d it te k o n s ta te e r 2). D ie
onteiening w as d u s m ak lik genoeg. M oeiliker e g te r w as die kw essie
v an die bestem m ing v a n die voorm alige D u itse kolonies. L a n g
durige okkupasie v a n die verow erde gebiede h e t die a p ty t v a n d ie
op-anneksasie-beluste o orw innaars s te rk g ep rik k el, en geh eim e
yerdrae, gedurende die oorlog aan g eg aan , h e t die b e a ti p o ssid en tes die versekering gegee d a t hulle 'n a an d e e l in die o o rlo g sb u it
sou kry. M aar d a a r w as drie fa k to re aanw esig w a t a s g ro o t h in em isse in die weg van 'n p e rm a n e n te an n ek sasie g e sta a n h e t.
D ie eerste was die vyfde v a n die b ero em d e V e e rtie n P u n te v a n
P resid en t W ilson, w a t die b asis v a n die v re d e so n d e rh a n d e lin g s
gevorm h e t. D ie tw ed e fa k to r w as P re s id e n t W ilso n self, die
grootste v o o rv eg ter v a n d a a rd ie idealistiese, n ie-im p erialistiese
beginsels w a t in die V erenigde S ta te so d iep w o rte l g esk iet h e t E n
derde, w as d a a r die m in of m eer p o p u lêre an ti-im p e rialistie se
filosofie w a t a an die k a n t v a n die G eallieerdes h e rh a a ld e lik b e
tu ig is, v eral d e u r die B ritse A rbeiders P a r ty , d ie B ritis h R o u n d
T able, die Inter-A llied L a b o u r Conference en selfs L lo y d G eorge 3)
Op 8 J a n u a rie , 1918, h e t P resid en t W ilson v o o r d ie A m eri
k aan se K ongres sy V eertien P u n te verk o n d ig . D ie v y fd e d a a r v a n
w a s V ir die D u itse kolonies bedoel:
«) M i l l e r , D . H . , T f i e D r a f t i n g o f t h e C o v e n a n t , 1 9 2 8 . B a n d I I , b l . 5 6 4
2) M il le r , D . H . , i b i d . B a n d I . b l . 1 0 5 .
*) T e m p e r l e y , H . W . V . , A
b l. 2 2 7 . (1 9 2 0 ).
H is t o r y o f t h e P e a c e C o n fe r e n c e o f P a r is
(D o k . 2 3 ).
*
B and
II
A fre e , o p e n -m in d e d , a n d a b s o lu te ly im p a r tia l a d ju s tm e n t
o f a l l c o lo n ia l c la im s , b a s e d u p o n a s t r i c t o b s e r v a n c e o f t h e
p r i n c i p le t h a t i n d e t e r m i n i n g a ll s u c h q u e s ti o n s o f s o v e r e i g n ty ,
th e in te r e s ts o f th e p o p u la tio n s c o n c e rn e d m u s t h a v e e q u a l
w e ig h t w i t h t h e e q u i t a b l e c la im s o f t h e G o v e r n m e n t w h o s e
t i t l e is t o b e d e t e r m i n e d *).
In die p ro g ra m m a v a n W ilson w as tw ee g ro o t se n tra le idees:
die selfbeskikkingsreg v a n volkere en die v erp lig tin g v a n nasies
om saa m te w erk in *n w êreld-assosiasie v ir onderlinge h u lp en
b esk erm in g , m .a.w ., 'n V olkebond 2). D ie slotw oorde v a n die V yfde P u n t gee alreed s die in d ru k d a t die nuw e m ag h eb b ers geen
volle so ew erein iteit oor die verow erde gebiede sou v e rk ry nie.
O ok Ll
. v i r
S u i d w e s - A frika
Dë UIï
L. H. WHs s HLS
's - g r a v e n h a g e
M A R T IN U S K IJH O F F
D IE M A N D A A T V IR S U ID W E S -A F R IK A
t
D ie M a n d a a t
vir
S u i d w e s - A frik a
P R O E F S C H R IF T T E R V E R K R IJG IN G V A N D E N G R A A D
V A N D O C T O R I N D E R E C H T S G E L E E R D H E ID A A N
DE
R IJ K S U N IV E R S IT E IT T E L E ID E N , O P G E Z A G V A N D E N
R E C T O R M A G N IF IC U S D R J . A . J . B A R G E , H O O G L E E RASYR I N D E F A C U L T E IT D E R G E N E E S K U N D E , V O O R
D E F A C U L T E IT D E R
R E C H T S G E L E E R D H E ID
D E D IG E N O P V R IJD A G
TE
VER
10 DECEM BER 1 9 3 7 , DES NA
M ID D A G S T E 4 U U R
DOOR
L O U IS H E R M A N
GEBOREN
TE
W ESSELS
KAAPSTAD
'S -G R A V E N H A G E
M A R T IN U S N I J H O F F
1937
Ffa k . hu k .
f
C o p y r ig h t IQ 3
7
b y M a r lin u s N ijh o ff,
The H ague,
N e th e r la n d s
A l l r i g h t s r e s e r v e d , i n c l u d i n g t h e r i g h t t o t r a n s l a t e o r to
rep ro d u ce th is
book
PR IN T E D
o r p a r ts
IN
THE
th e r e o f i n
any
NETHERLANDS
ÉAK HUKUM dan P ^ G . MASK
T anggal J ...Ü ........ =
H o. SilsUaH:......
4
^
fo r m
AAN
M Y
OUERS
IN H O U D
B la d s y
Hoof st uk
I. ON TSTA A N VAN D IE M ANDAAT . .
Hoof st uk
I I . S O E W E R E I N I T E I T ............................20
Hoof st uk
Hoof st uk
ZtI I I . N A S I O N A L I T E I T ................................ 4 3
1
IV . D I E V O L K E R E G T E L IK E ST A T U S VAN
D IE
M A N D A A T G E B IE D
EN
D IE
V Y F D E P R O V IN S IE B E W E G IN G .
Hoof st uk
SUM M ARY.
V. E I N D E
VAN D IE
.
79
M ANDAAT. . . -
131
* ....................................................................... 135
B Y L A E S .................................................................................... I 41
H O O FSTU K
I
O N TSTA A N VAN D IE M ANDAAT
O p 9 Ju lie, 1915, h e t die D uitse troepe in Suidw es-A frika,
na 'n voJJ.edige om singeling d e u r U nie-troepe, h u l te K h o rab
oorgegee. In £*nm erking nem ende die u itg estrek th eid v a n die
lan d , die gebrek a a n w a te r en die m oeilike terre in , h e t die verow ering v a n die gebied m ak lik gegaan *).
Behalw e in K am eroen, w aar d it b y n a tw ee ja a r geneem h et
om die v y a n d te o n d erd ru k , en in D uits-O os-A frika, w aar eers
die W ap en stilstan d die D uitsers gedw ing h e t om h ul w apens
n eer te lê, h e t die D u itse koloniale gebiede in A frika en die Stil
O seaan sonder 'buitengew one k ragsinspanning in die h an d e v an
die G eallieerde tro ep e g e v a l2). D rie B ritse D om inium s — die
U nie v a n Suid-A frika, A ustralië en N u-Seeland — w as in besit
v a n b y n a die helfte v a n die D uitse koloniale ryk .
Die m aklike verow ering v a n die D uitse oorseese besittings h e t
in die G eallieerde lande 'n kragtige p ro p ag an d a opgew ek teen
die teruggaw e v a n hierdie gebiede aan hul vorige eienaars 3), n
p ro p a g a n d a hoofsaaklik gerig tee n die D uitse koloniale adm inistrasie. A anvalle teen die kolonisasie-m etodes in SuidwesA frika h e t v ersk y n in ’n B louboek, in 1915 o n tsta a n en in 1918
in L onden gepubliseer: „R ep o rt on th e n a tiv es of S o u th W est
A frica a n d th e ir tre a tm e n t b y G erm any” 4). D eur besluit v a n die
Suidw es-A frikaanse W etgew ende V ergadering v a n 29 Ju lie, 1926,
is hierdie B louboek as oorlogsinstrum ent bestem pel, en is die
A dm inistrasie g evra om die vernietiging d a a rv a n a a n die U nieen B ritse R egerings voor te stel.
*) O f f i s i ê l e J a a r b o e k v a n d i e U n i e v a n S u i d - A f r i k a , N o . 3 , 1 9 1 6 .
*) T o w n s e n d , M . E . , T h e R i s e a n d F a l l o f G e r m a n y ’s C o l o n i a i E m p i r e . N e w Y o r k ,
1 9 3 0 , b l. 2 1 2 .
T o w n s e n d , M . E ., b l. 3 7 3 .
»)
«) C m d .
9146
(1 9 1 8 ).
W e s s e ls , M a n d a a t S u id w e s -A fr ik a
I n die V erenigde S ta te v a n A m e rik a h e t d ie p ro p a g a n d a e g te r
'n diepe en b ly w en d e in d ru k g em aak . P re s id e n t W ilso n , in s y
P a ry se red e v a n 14 F e b ru a rie , 1919 1), h e t ste llig w eergegee w a t
d e u r die A m erik aan se R eg ering geglo is, to e h y gesê h e t :
I t h a s b e e n o n e o f th e m a n y d is tr e s s in g r e v e la tio n s o f r e c e n t
y e a r s t h a t t h e g r e a t P o w e r w h ic h h a s j u s t b e e n h a p p i l y d e f e a t e d
p u t i n t o l e r a b l e b u r d e n s a n d i n j u s t i c e s u p o n t h e h e lp le s s p e o p l e
o f s o m e o f t h e c o lo n ie s w h ic h i t a n n e x e d t o i t s e l f ; t h a t i t s i n t e r e s t
w as r a th e r th e ir e x te rm in a tio n th a n th e ir d e v e lo p m e n t; t h a t
t h e d e s ire w a s t o p o s s e s s t h e i r l a n d f o r E u r o p e a n p u r p o s e s , a n d
n o t t o e n jo y t h e i r c o n f id e n c e i n o r d e r t h a t m a n k i n d m i g h t b e
l if te d in t h o s e p la c e s t o t h e n e x t h i g h e r le v e l.
D ie opinie d a t D u itsla n d h a a r kolonies m oes verlooi*w as alg e
m e e n ; gedurende die P ary se b esp rek in g s h e t n ie m a n d v a n h ie rd ie
s ta n d p u n t afgew yk nie. O p 24 J a n u a rie , 1919, in die R a a d v a n
Tien, w as n e t 'n p a a r w oorde nodig om d it te k o n s ta te e r 2). D ie
onteiening w as d u s m ak lik genoeg. M oeiliker e g te r w as die kw essie
v an die bestem m ing v a n die voorm alige D u itse kolonies. L a n g
durige okkupasie v a n die verow erde gebiede h e t die a p ty t v a n d ie
op-anneksasie-beluste o orw innaars s te rk g ep rik k el, en geh eim e
yerdrae, gedurende die oorlog aan g eg aan , h e t die b e a ti p o ssid en tes die versekering gegee d a t hulle 'n a an d e e l in die o o rlo g sb u it
sou kry. M aar d a a r w as drie fa k to re aanw esig w a t a s g ro o t h in em isse in die weg van 'n p e rm a n e n te an n ek sasie g e sta a n h e t.
D ie eerste was die vyfde v a n die b ero em d e V e e rtie n P u n te v a n
P resid en t W ilson, w a t die b asis v a n die v re d e so n d e rh a n d e lin g s
gevorm h e t. D ie tw ed e fa k to r w as P re s id e n t W ilso n self, die
grootste v o o rv eg ter v a n d a a rd ie idealistiese, n ie-im p erialistiese
beginsels w a t in die V erenigde S ta te so d iep w o rte l g esk iet h e t E n
derde, w as d a a r die m in of m eer p o p u lêre an ti-im p e rialistie se
filosofie w a t a an die k a n t v a n die G eallieerdes h e rh a a ld e lik b e
tu ig is, v eral d e u r die B ritse A rbeiders P a r ty , d ie B ritis h R o u n d
T able, die Inter-A llied L a b o u r Conference en selfs L lo y d G eorge 3)
Op 8 J a n u a rie , 1918, h e t P resid en t W ilson v o o r d ie A m eri
k aan se K ongres sy V eertien P u n te verk o n d ig . D ie v y fd e d a a r v a n
w a s V ir die D u itse kolonies bedoel:
«) M i l l e r , D . H . , T f i e D r a f t i n g o f t h e C o v e n a n t , 1 9 2 8 . B a n d I I , b l . 5 6 4
2) M il le r , D . H . , i b i d . B a n d I . b l . 1 0 5 .
*) T e m p e r l e y , H . W . V . , A
b l. 2 2 7 . (1 9 2 0 ).
H is t o r y o f t h e P e a c e C o n fe r e n c e o f P a r is
(D o k . 2 3 ).
*
B and
II
A fre e , o p e n -m in d e d , a n d a b s o lu te ly im p a r tia l a d ju s tm e n t
o f a l l c o lo n ia l c la im s , b a s e d u p o n a s t r i c t o b s e r v a n c e o f t h e
p r i n c i p le t h a t i n d e t e r m i n i n g a ll s u c h q u e s ti o n s o f s o v e r e i g n ty ,
th e in te r e s ts o f th e p o p u la tio n s c o n c e rn e d m u s t h a v e e q u a l
w e ig h t w i t h t h e e q u i t a b l e c la im s o f t h e G o v e r n m e n t w h o s e
t i t l e is t o b e d e t e r m i n e d *).
In die p ro g ra m m a v a n W ilson w as tw ee g ro o t se n tra le idees:
die selfbeskikkingsreg v a n volkere en die v erp lig tin g v a n nasies
om saa m te w erk in *n w êreld-assosiasie v ir onderlinge h u lp en
b esk erm in g , m .a.w ., 'n V olkebond 2). D ie slotw oorde v a n die V yfde P u n t gee alreed s die in d ru k d a t die nuw e m ag h eb b ers geen
volle so ew erein iteit oor die verow erde gebiede sou v e rk ry nie.
O ok Ll