PELAKSANAAN HAK ANGGARAN DEWAN PERWAKILAN RAKYAT DAERAH KABUPATEN SOLOK BERDASARKAN PERATURAN DAERAH NOMOR 16 TAHUN 2OO3 TENTANG ANGGARAN PENDAPATAN DAN BELANJA DAERAH TAHUN ANGGARAN 2OO4.
PDLAKSANAAN IIAK NCGAILAN DEWAN PERWAI(ILAN RA(VAT
DAERAIT KAI]UIA EN SOLOK BERDASARKAN PERATURAN
DAERAI{ NoMOR 16 TAEUN 2003 TDNTANG ANCCARAh_
PENDAPATAN DAN BELANJA DAf,RAH
TAIiIJNANGGARAN 2O04
SKRIPSI
Dl4nkon au anle trurisebagih pe6!4tata,
Unt"k henpaoleh setat vtjana hzkdh
SANIARTI. M
FAKULTASJNJKU]\t
T]NIVERSITAS ANDALAS
PADANG
2004
No.REG,18181PK
}.7200,1
PELII(SANAAN H AX Ar_CG,\RAN DIWr\i* ?ER$ ,\KlLr\N R]\K\'.\'l'
D\IRAH KABTiPATTN SOLOK BERDASAR}i4N }ERJ'I'I RAN
D,\LRAU NoIIIOR ]6 TIHI N ?OO3 TENTANC ANCGARA\
PI\..D,TPATA^_ D.\N B[L^NJ^D I]R^ll l.\HtrN
200.1
(S,\\IARI L \t. 9t1101.15. FHliA. 107 halnnan.
^NGG]\RAN
200.1)
ABSTRAK
sanL relarx hrkrm !an! dc.rolrN makr pencnl0
d.niokras
adahl
.ak\
. 0l.h karcnn ntr mllnl haru r..Lih dxlxDr
rrlaiila
feLrL\!rlrn t!Lrnnyr nenre.irr:'lrln ('rrr !nr,l DErL!trdkrn lerun bxon alraL
diLaDr p.Dr.iiniahaD .daixh denslD ircnemp krn \rIrl rnl]hr!n. !rn! {liIcnd
d.DeaD Desai Pc^rakjlan Rakrrl (DPlti dnD rntrLli daer.h adxlxh Lre\ai
P. \rklar Ralnar Da.rah (DPRD) Ilerd.sarkan k.1.itrLxn IJU Noinorll JahrD
l9l9 Lc.ri.3 l)cnrrrnhhxn I)r.r11.l)PRl) cnrJrL r\j hfl.. tN hr( arrnhtu.\r
iirL xDlg rf (rklr.rl rrLlL hi[ uiluk i].f.lrnl r. n.n,hr {lrr m.DgNrsi
prlalsrnnrn !n!grrln Da..ah
P.rnrasalahFn rans {libxha. dnl,m p..clnird inl a rra r i d.dg.na'
k.scsmhn pclaksrnaai hxk anlg.ran DPRD Kabupdrn Solok d.ngan Peraru.an
Tnra T.nb, ll.scdur dan nreliirnme pelalsa.ixn hrl an!!.r.n DPRD
kbupar.n Solol dad k.ndrla s.na ca.a mcnlarxsi k.trdala varig drhadati dalan
hk!anoan h.k xDssamo lersebul
Nlcl.dc Jici.lniai vang p.nul6 gunakao unltrk menla\ab dao.renganalFa
ternmshh.n lersebur adalali dcng,i d. ggomran Fndclaran hullm rlnr
b.(lhr sosiologrsrnipirN. !ainL Fefeltrar lenldip denl,fir.ri hulum dxn
eletlirll,s hulud Drla rang digunakan adalah dala prnne. \aixr dar r,ng
Indonesa sebegr salah
drpetul.h h.!:nins milrlui rr.$ancra dcngan pilial DI'jRD Ka|uFt.i SoloL
s.daig dak s.kLnder dipedeh dir sluli Lefu{rlMd. \nns Lcmtrdrrn drolllr
Da.j pcneLjtiar rers€bur pen0l( dNpar dikerah!l Jrhksa.ari haL.n!!aran
OPRD d,a\ul, d: lad Ran.atrgu An-lgar.r Pendxpil.n ftn lelaDra Dacrah
iR.\PlrD) yaDs dratul0n oleh Ekr.llrii rcla(srdaa hak anggaran jir 5uaah
senrdr dcngan P.rartran Tara Terr,b \rrautun dalin rl,l.anrann! DPRD
hiiria selrlrr trelrkukan pcruh[an rfggarnn v.f! diajukan o]eh eks.klnt
P.oscdur dxn mekrnrsnre Nlaksanrxn hak angla.an dLlakdkrn densxn
perruanin Arah dan Kcbjakan llrnrm APBD da. Slratgj dan Piiorila( /\l'jBJ)
raDS djJadjka. pedlman dal,m Fi\tsunatr RAPBD olclr ErsekllrJl RAPBD
rersebol dibrhas dalon Rxpal Prriprma DPID aan lrielapkan dal n PcralLmn
Daerah Nomor l6 Tahui :0ll lcnlDrg PSD lahun Anglrran ?001 (eod.lal.ndala lans djhadapr pa{la Dela[saoaao hrk anssarrn ada]ah re.dabn!a
pendipilan adl drerxh. rcDdahola lemampua. a.ggora DPRD DPRD lDraig
melakili rakt0l dan doininan.]! F,lsclulildrlanr pengqLLai rancangan APBD
S.danglan upay.onrtrl nctrgalrsi kendaLa.k.ndrialcNhul adala[ dcngzi upar a
penldglaiaD pcndaFran as| daerih, penrnsk.lm ledampuad lnggoll DPRD
r.nLrxina di bnlaos relangan. rp3la pcnitrghlai kesad.rao anslola DPITD
lrrh.daf trhak rang di ]vakrhl. dan pehl5a.rrn bul tnll'e DPRn
BABI
PENDAIIULUAN
A, Lilar Belakarg
Nlasalah
Dalan Penbukaan UUD 1915 set€lah Amandefren dinyalakan, bahRa
elah satu tujuan neslm Indonesia adalah untuk me*ljudkan
lsun
Agar keselahledan
lmun nD dapat
kesetahlemai
tercapai. maka dilaksanakan oleh
Fmerintah sebacai Demnskar nesara dalam fr elaksanakan pembangunan nasional
di
segala bldang k.hidtrpan dcngan
fuiLrn .khn desdLdkan s alu inasyar.*al
adil dan makmuryan! merala mrtenl dan sDrjruilb€rddrrkan Pancdila
Untuk meMjudkdn trayaakar adil dan nakmur itu lidak bna
dtr{iudk.n
hanra oleh Pene.inrah Pusar saja. oleh *arena nu Penerinlah Daerah nemegan-E
peFnan p.nting dalam me\{iudka. \esejahleaan Ekyat lesebut Sesuai denean
Daham nesara huknm yang
defrokGi. maka
pem.rinrahan adalafi rakyat Rakrallah
yane jadi p€nentn untuk Fknnya
yaig nemceang peonai dllan
menenrukan dah dan tujuan hendat dibawa kemana institusi negara ilu dalam
oenginplenenlasikantue6nyasesnai
deneanlr€hendakELrat.
Indonesia merupakan suatu negam y.ng wjlatahnya
Fng banyak perlu dibentuk suatu lembaga
untrLk
lus danpenduduknya
meMkili rallal. kar€na sangal
ridak efektif dan efisien apabila ada aspirasi dan mlfat ditanyakan laDgsung
F&tu
da
pada masingrnasing
menghabiskan biata
individu Hal ini akan rnedakan \t.ktu yang lama
ydg tidak sediki selain
jdg banyat Oleh kaena jlu perlu dibenluli
.l,lam n€nl€lurkan aspnasi
itu juga
atai f,elibatkan lenaga
snatu lembaga
fkyal lednag! ini diletul
yeg nN€Jdli nbal
dengn nama Dewan
Pe^elilln Raklat. lhg di
daerah drlenal densan nama De$ad penMkilai
De$an PeNakilan Rak!.1 Daemh sebasai lcinbxg. p.n\rkilan tulyat di
daemh merupakan Nahan! untuk mcLaksanakan dcniolrasi bcrd.sx.krn Pancnsila
De\Mn Pen{kilatr Ralyar Drcrah scbagri Bd&n j-eg6hrrlD.cmh berl.dtrdLrin
sj.j
d.n ncnradi nri'm di.i
l,.nc.i
xh
Irx.irlr DrLru kcdtrd!(xon\x
53i,rgxi
l.e!6lalil Dae.!h. D.*rD PeN{rilxr lirb!1 l).errh b0k.n nc.uplkan ba!irn
lrPilD liLrenrtrk brik d! drc.dh poplDsi nritrpuf d.crnh knbupalcn
rota DPRIr
in ncn alanlan
Lembas. legrsrrril
bcmda di langan
hngsi leshrl.trl: o eh larena rlu
dl d.€rah ,41.i tclapl.
D|ltD
sepeni tun|lsi DPR
ii
aan
disebur dengan
tungsl legislnrjl ridak scpcitrhnyx
Rr Bedas.rlan Plsal l0
aval
(l)
UUD 19n5 DPR nemegaog rekuls.an menbcnluk Undane{ndang sed,ngta.
rc\v.n.ig,n
membenlLLk
perilLmn dacr.h tetap bemda di lansan Glbentr din
Brprri/w.| Kola deigan lcrscrEmi Dl,ltD kreDa nu
dapal dikara[an bahva
Cubemur drn Bupali/wali Kola rctap ncrupakaD Femegang kckuasaan etsekuril
dan sekaligus
legislalil meskiptrn pelaksanaan funer lesBlatil harus dilakukan
dengan pe(elujdan DPRD
lang irempakan lembiig.
Lekuaslad Fcmcrinlahan dr daeRh
pen-gonlrol lerhadap
l
Dsdtrg Solihjn. ar,o,o,r r,rrra,slunur
Jii y ishiddiqie ltetdrst lrtrth Htur hkbnsn hr roLr ?.tti
Irptdr,
dd{i 6rfi R.h'E i thknD lsabrdh B)rryd Rarya, cnt
"Iu
Andaras, Padag, 200: blo r0l
r
atnD
t\nt
BAB IV
PENUTUP
I
Sebaeai
trdrd
p.laksan.an orono
Nod.r 22 lahun
1999
ii
dre.ah bcrdasrrrn anriMr LllJ
mdtr DIRD KablF rcn S.lok Dr.nipunrxi Hrk
,^nggrrln dalan, orerenh,kao AfDD K.btrtrren Solok )xDg
Prnr.rinlah Drerah. lenaatLrxn
Dl,RlJ Kxri0
r.r
dr:r
ukm .lch
][k tri ad, 0a& I,cr.rrtrd lah
SoLok 1999 200.1
T.nib
untr[ pcn]bilrxri ,\PBl) uhul
turegdd 2004 trng .lhirn]. dircralkan defAaD P$.t!rd D& n
Kabrparen S.loL NortM 16 T.hun 2003. Sebagai rcatisasi
nrakd
d.ri AFBD
leoHinlab Drerah nrlrksanakaf dengan Peda Nomor 2t T.Iu.
2002 e.n8 .rasih tctap bcrlall. Pclaksanun hak aiega.a. DrRD
Kabnpatcn Solok dalxnr pcmbanrsb RAPBD sudal se\uai dengan
(cpunuan DPRD Nomor 04 Tahln 1999 teniang Pdduran Tata leniL
DPRD Kabuparcn Solok qllaupun dalm Flnksan&mya DPRD hanya
s.dikil mrldkukan pfubahdn.nssaran
yaDs
diajuhn oleh eksck
l.osedur dan meka.isme dari pelaksanaan
hrl
il
anAetue DPRD dala.l
penJa$uan dan pembahasan APBD dilakukan pcdanla kali densan
Fdnyusunan
Anh dan Kebijakan umur aPBD
St,te8i dan Frioritas APBD. PelaksMn
serra dilmjurra. densan
selanlutnya dilaku[an densd
pcnbandan
dd
lemeinlanai
Pcnbanasan APDD dilal
DAERAIT KAI]UIA EN SOLOK BERDASARKAN PERATURAN
DAERAI{ NoMOR 16 TAEUN 2003 TDNTANG ANCCARAh_
PENDAPATAN DAN BELANJA DAf,RAH
TAIiIJNANGGARAN 2O04
SKRIPSI
Dl4nkon au anle trurisebagih pe6!4tata,
Unt"k henpaoleh setat vtjana hzkdh
SANIARTI. M
FAKULTASJNJKU]\t
T]NIVERSITAS ANDALAS
PADANG
2004
No.REG,18181PK
}.7200,1
PELII(SANAAN H AX Ar_CG,\RAN DIWr\i* ?ER$ ,\KlLr\N R]\K\'.\'l'
D\IRAH KABTiPATTN SOLOK BERDASAR}i4N }ERJ'I'I RAN
D,\LRAU NoIIIOR ]6 TIHI N ?OO3 TENTANC ANCGARA\
PI\..D,TPATA^_ D.\N B[L^NJ^D I]R^ll l.\HtrN
200.1
(S,\\IARI L \t. 9t1101.15. FHliA. 107 halnnan.
^NGG]\RAN
200.1)
ABSTRAK
sanL relarx hrkrm !an! dc.rolrN makr pencnl0
d.niokras
adahl
.ak\
. 0l.h karcnn ntr mllnl haru r..Lih dxlxDr
rrlaiila
feLrL\!rlrn t!Lrnnyr nenre.irr:'lrln ('rrr !nr,l DErL!trdkrn lerun bxon alraL
diLaDr p.Dr.iiniahaD .daixh denslD ircnemp krn \rIrl rnl]hr!n. !rn! {liIcnd
d.DeaD Desai Pc^rakjlan Rakrrl (DPlti dnD rntrLli daer.h adxlxh Lre\ai
P. \rklar Ralnar Da.rah (DPRD) Ilerd.sarkan k.1.itrLxn IJU Noinorll JahrD
l9l9 Lc.ri.3 l)cnrrrnhhxn I)r.r11.l)PRl) cnrJrL r\j hfl.. tN hr( arrnhtu.\r
iirL xDlg rf (rklr.rl rrLlL hi[ uiluk i].f.lrnl r. n.n,hr {lrr m.DgNrsi
prlalsrnnrn !n!grrln Da..ah
P.rnrasalahFn rans {libxha. dnl,m p..clnird inl a rra r i d.dg.na'
k.scsmhn pclaksrnaai hxk anlg.ran DPRD Kabupdrn Solok d.ngan Peraru.an
Tnra T.nb, ll.scdur dan nreliirnme pelalsa.ixn hrl an!!.r.n DPRD
kbupar.n Solol dad k.ndrla s.na ca.a mcnlarxsi k.trdala varig drhadati dalan
hk!anoan h.k xDssamo lersebul
Nlcl.dc Jici.lniai vang p.nul6 gunakao unltrk menla\ab dao.renganalFa
ternmshh.n lersebur adalali dcng,i d. ggomran Fndclaran hullm rlnr
b.(lhr sosiologrsrnipirN. !ainL Fefeltrar lenldip denl,fir.ri hulum dxn
eletlirll,s hulud Drla rang digunakan adalah dala prnne. \aixr dar r,ng
Indonesa sebegr salah
drpetul.h h.!:nins milrlui rr.$ancra dcngan pilial DI'jRD Ka|uFt.i SoloL
s.daig dak s.kLnder dipedeh dir sluli Lefu{rlMd. \nns Lcmtrdrrn drolllr
Da.j pcneLjtiar rers€bur pen0l( dNpar dikerah!l Jrhksa.ari haL.n!!aran
OPRD d,a\ul, d: lad Ran.atrgu An-lgar.r Pendxpil.n ftn lelaDra Dacrah
iR.\PlrD) yaDs dratul0n oleh Ekr.llrii rcla(srdaa hak anggaran jir 5uaah
senrdr dcngan P.rartran Tara Terr,b \rrautun dalin rl,l.anrann! DPRD
hiiria selrlrr trelrkukan pcruh[an rfggarnn v.f! diajukan o]eh eks.klnt
P.oscdur dxn mekrnrsnre Nlaksanrxn hak angla.an dLlakdkrn densxn
perruanin Arah dan Kcbjakan llrnrm APBD da. Slratgj dan Piiorila( /\l'jBJ)
raDS djJadjka. pedlman dal,m Fi\tsunatr RAPBD olclr ErsekllrJl RAPBD
rersebol dibrhas dalon Rxpal Prriprma DPID aan lrielapkan dal n PcralLmn
Daerah Nomor l6 Tahui :0ll lcnlDrg PSD lahun Anglrran ?001 (eod.lal.ndala lans djhadapr pa{la Dela[saoaao hrk anssarrn ada]ah re.dabn!a
pendipilan adl drerxh. rcDdahola lemampua. a.ggora DPRD DPRD lDraig
melakili rakt0l dan doininan.]! F,lsclulildrlanr pengqLLai rancangan APBD
S.danglan upay.onrtrl nctrgalrsi kendaLa.k.ndrialcNhul adala[ dcngzi upar a
penldglaiaD pcndaFran as| daerih, penrnsk.lm ledampuad lnggoll DPRD
r.nLrxina di bnlaos relangan. rp3la pcnitrghlai kesad.rao anslola DPITD
lrrh.daf trhak rang di ]vakrhl. dan pehl5a.rrn bul tnll'e DPRn
BABI
PENDAIIULUAN
A, Lilar Belakarg
Nlasalah
Dalan Penbukaan UUD 1915 set€lah Amandefren dinyalakan, bahRa
elah satu tujuan neslm Indonesia adalah untuk me*ljudkan
lsun
Agar keselahledan
lmun nD dapat
kesetahlemai
tercapai. maka dilaksanakan oleh
Fmerintah sebacai Demnskar nesara dalam fr elaksanakan pembangunan nasional
di
segala bldang k.hidtrpan dcngan
fuiLrn .khn desdLdkan s alu inasyar.*al
adil dan makmuryan! merala mrtenl dan sDrjruilb€rddrrkan Pancdila
Untuk meMjudkdn trayaakar adil dan nakmur itu lidak bna
dtr{iudk.n
hanra oleh Pene.inrah Pusar saja. oleh *arena nu Penerinlah Daerah nemegan-E
peFnan p.nting dalam me\{iudka. \esejahleaan Ekyat lesebut Sesuai denean
Daham nesara huknm yang
defrokGi. maka
pem.rinrahan adalafi rakyat Rakrallah
yane jadi p€nentn untuk Fknnya
yaig nemceang peonai dllan
menenrukan dah dan tujuan hendat dibawa kemana institusi negara ilu dalam
oenginplenenlasikantue6nyasesnai
deneanlr€hendakELrat.
Indonesia merupakan suatu negam y.ng wjlatahnya
Fng banyak perlu dibentuk suatu lembaga
untrLk
lus danpenduduknya
meMkili rallal. kar€na sangal
ridak efektif dan efisien apabila ada aspirasi dan mlfat ditanyakan laDgsung
F&tu
da
pada masingrnasing
menghabiskan biata
individu Hal ini akan rnedakan \t.ktu yang lama
ydg tidak sediki selain
jdg banyat Oleh kaena jlu perlu dibenluli
.l,lam n€nl€lurkan aspnasi
itu juga
atai f,elibatkan lenaga
snatu lembaga
fkyal lednag! ini diletul
yeg nN€Jdli nbal
dengn nama Dewan
Pe^elilln Raklat. lhg di
daerah drlenal densan nama De$ad penMkilai
De$an PeNakilan Rak!.1 Daemh sebasai lcinbxg. p.n\rkilan tulyat di
daemh merupakan Nahan! untuk mcLaksanakan dcniolrasi bcrd.sx.krn Pancnsila
De\Mn Pen{kilatr Ralyar Drcrah scbagri Bd&n j-eg6hrrlD.cmh berl.dtrdLrin
sj.j
d.n ncnradi nri'm di.i
l,.nc.i
xh
Irx.irlr DrLru kcdtrd!(xon\x
53i,rgxi
l.e!6lalil Dae.!h. D.*rD PeN{rilxr lirb!1 l).errh b0k.n nc.uplkan ba!irn
lrPilD liLrenrtrk brik d! drc.dh poplDsi nritrpuf d.crnh knbupalcn
rota DPRIr
in ncn alanlan
Lembas. legrsrrril
bcmda di langan
hngsi leshrl.trl: o eh larena rlu
dl d.€rah ,41.i tclapl.
D|ltD
sepeni tun|lsi DPR
ii
aan
disebur dengan
tungsl legislnrjl ridak scpcitrhnyx
Rr Bedas.rlan Plsal l0
aval
(l)
UUD 19n5 DPR nemegaog rekuls.an menbcnluk Undane{ndang sed,ngta.
rc\v.n.ig,n
membenlLLk
perilLmn dacr.h tetap bemda di lansan Glbentr din
Brprri/w.| Kola deigan lcrscrEmi Dl,ltD kreDa nu
dapal dikara[an bahva
Cubemur drn Bupali/wali Kola rctap ncrupakaD Femegang kckuasaan etsekuril
dan sekaligus
legislalil meskiptrn pelaksanaan funer lesBlatil harus dilakukan
dengan pe(elujdan DPRD
lang irempakan lembiig.
Lekuaslad Fcmcrinlahan dr daeRh
pen-gonlrol lerhadap
l
Dsdtrg Solihjn. ar,o,o,r r,rrra,slunur
Jii y ishiddiqie ltetdrst lrtrth Htur hkbnsn hr roLr ?.tti
Irptdr,
dd{i 6rfi R.h'E i thknD lsabrdh B)rryd Rarya, cnt
"Iu
Andaras, Padag, 200: blo r0l
r
atnD
t\nt
BAB IV
PENUTUP
I
Sebaeai
trdrd
p.laksan.an orono
Nod.r 22 lahun
1999
ii
dre.ah bcrdasrrrn anriMr LllJ
mdtr DIRD KablF rcn S.lok Dr.nipunrxi Hrk
,^nggrrln dalan, orerenh,kao AfDD K.btrtrren Solok )xDg
Prnr.rinlah Drerah. lenaatLrxn
Dl,RlJ Kxri0
r.r
dr:r
ukm .lch
][k tri ad, 0a& I,cr.rrtrd lah
SoLok 1999 200.1
T.nib
untr[ pcn]bilrxri ,\PBl) uhul
turegdd 2004 trng .lhirn]. dircralkan defAaD P$.t!rd D& n
Kabrparen S.loL NortM 16 T.hun 2003. Sebagai rcatisasi
nrakd
d.ri AFBD
leoHinlab Drerah nrlrksanakaf dengan Peda Nomor 2t T.Iu.
2002 e.n8 .rasih tctap bcrlall. Pclaksanun hak aiega.a. DrRD
Kabnpatcn Solok dalxnr pcmbanrsb RAPBD sudal se\uai dengan
(cpunuan DPRD Nomor 04 Tahln 1999 teniang Pdduran Tata leniL
DPRD Kabuparcn Solok qllaupun dalm Flnksan&mya DPRD hanya
s.dikil mrldkukan pfubahdn.nssaran
yaDs
diajuhn oleh eksck
l.osedur dan meka.isme dari pelaksanaan
hrl
il
anAetue DPRD dala.l
penJa$uan dan pembahasan APBD dilakukan pcdanla kali densan
Fdnyusunan
Anh dan Kebijakan umur aPBD
St,te8i dan Frioritas APBD. PelaksMn
serra dilmjurra. densan
selanlutnya dilaku[an densd
pcnbandan
dd
lemeinlanai
Pcnbanasan APDD dilal