STATISTIK DEMOGRAFI WERENG COKLAT Nilaparvata lugens Stall (Homoptera: Delphacidae) PADA EMPAT VARIETAS TANAMAN PADI.
STATISTIKDEMOGRATIIVER.ENG COXLAT,
Mapdtteto lryens St^ll O'.Dopt n : Delphrctdre)
P]{DA EMPAT VARIETAS T,dNAMAN PADI
OLEE
SVCY LUSIANA
FAKULTAS PERTANIAN
TJNIVERSITAS ANNAT,AS
STATISTIK Df,MOGRAFI WERT,NG COKLAT
Nilaprvata lug. s St^ll (Homopted : Delphacidse)
PADA I]MPAT VARIETAS TANAMAN PADI
ABSTRAK
WeEnE cakllr, Nitapnata Itgerr Sl.ll. adrbn hma pcnline liuuma Padi
sulrh s.Lu
di lndonesia. Tabel kehidups da1 ptrmcler demosrnli nerupalm
'lujuan
pcncli[m
nri
mcrode unruk ncnenji kehnd bnmd terhadap scronggr
pada
empar
viial
ReEns
loklat
statislik
Dtuk mendapattd infoddi
Populasi
vonebs tanmm padi. Penelnid ini mengsunals rdcmgm acu( lenghap (RAL)
densln 4 vdiel! tadi sebaeai porloluan dengan tiga kali ularsar' Vuiclas padi
ymg disunal@ dal@ pcnelitian ini adalah lR42, Chokd, Bat nA Piafran, dd IR
64. Parad,ler ym! diamali adalah Laju Rcproduksi b€aih {X,), mla ml! Raklu
dt -a d_mra r l lM \r'm d be nqp''
qcncfu. r O, ht p.n molld I'nn!
'",
'
eru rtr b$$d hrl rcp Juuk|e l. {cltr rlu
;duk t{iRlr Hdi pene.r, r
'
geneBi, laju pe unbuho intrinsik. dan junlah kchnunm betiE pcr indul bcrb.da
;yab dimrm ke edpal v ids yane diuji. Laju reprodulrsi bersih, laju penmbula
nfriDsit, d jmhn kctN@ betina Pcr induk Dodo vdetas lR 64 dan Ilaldg
Pialjm lebih renda! dd wakn etu gen@inva lebih latra dibmdinskan denAm
vsielas IR-42 dm Ciskd. Berdddkd paeeter statisiik denogran wcrcng $kld
$crupik.n
dapat dGnnpulkm balNa padi vaftls IR64 dd Bata4 lidd
wenng
coklat.
yms
tcnradap
lt'ielas
tlnd
I.
PENDAI,IULUAN
Padi menduduki pcringklt
lan@d pdsan di
sbaei bes
lertma dalm
urutan priorims peneembangan
Indonesia karcna Fadi ncrupalan baian ms}and Fokok b.8i
pendDduk llrd.nesia. Walaupun produlsi
ladi di
Indon€sia tcldh
pcr tahun, leupi kuliras d kuarlitas padi perlu
dirinlrnatio utuk nrengnsilko produksi pmer vms bemrutu linasi. ncrbagii
prcsFm F..inskaian prcdulsi padi lelah dilakuka sePeni iltensifikasi,
ekstensifikasi da prinaleri. namm dalmr usaha pcni+halan prodnLri padi
mcncap.i 55,t1 juta
loi
ydg ncngsaenlkan lmgnfr tescbul
drran tai. kdena sqdg hama dan pmyaki Sahn sab hma tmg scnnsklli
Denyebabk kegagald panen dM daFat ncnycbabran iend nya kualitas dur
kumriras hasil padi adalah wmng coklal NilaParu.kt 14eB Slall (HomopteE
serinakali dihadapkan oldh bcrbaaai kendala
I
Delphacidae) (Marncni. 2004)
weren! coklal nmpu beEd,pl,ri denem berbasai liogkrne.n p3da
yang
.eFt bal&d
(Hemawm.
dinn yms
2OO?).
bGa nrenghl\ilkan populsi boru dilmr
*,ltu
salir
sinskar
WcEns cotlat merusa! lanarm padi dcnem cah incnghap
lerdapal pada batang padi. Kerusakt yong Letus meneros alio
nengdkibalta batang tadi menjadi Lering sepenj rerbak lans di kend seba-lai
,opperrrl,. (cruslka. tcscbut dapar nencapai lebin dnn 85% (lin P€ngendaliln
Hda
werens colilat, 1986).
lek.olosi yans dll)al digmald utuk peDgendalie hma wcrcng
cokclar ldabn penssuna. vdic{as uqaul tahan weEng (vLr'lw) (Oka. l99s)
stan
Vdiels
satu
unggul meropdkm salalr salu koFponen t€lDoloBi budidaya pad,
vdg
nud,n diadopsi oleh pclmi dan beD€m penling dalmr peninstrah prcduksi
ldmd padi. Selain ilu, VUTWjusa lesedia di Fsarm. b{sa nuan, honpalibcl
dengan caa pengcndalian lainnya, dan dapat nenekan populasi ham sopai di
bawah
ambdg ckonomis (Untue, 1993). Dai penealal]d yms pdlan8 yakni scjali
nunculnra werne coklal di Indonesia ydg pcrtma koli
tedulti hmpu
l!n6
I
931), weLens
cotllt
berddaplasi secda terus nenetus bila hjdup pada sMlLr !.flctds ddn
m!frpu ncnalahkm kctahanan sudru laricrs sclta ncnsh:lugkln daya seleksi
vdd6 yang ditcmpaliny!, oleh kaEna itu, dalar ncnscndalikan wcrcn! cdklrt
Ienu ad ya pcrgiliro vane6. Hal id dilakukd 6nrk ndnnda scl.ksi tcrmn
yaitu urtuk nenuda lerjadinya biotipe
persiliEn
hanm.
bm tcrgilire v
iet.s ldtlah b4ian dlri
lerdpi dcnsan lanman seicnis yana berheda lictd])turdrva
Unruk D.ngalasi werde coklal bioiipe 1 diF.rkcmlke vftleus 1126 ptrdr
rrhm
Nrmu dalan *attu
1975.
setahun Grjadi ledalor hcbd
utuL hmo ini
di
bebcnpa dacran scntra produlGi padi. I ld ini mcmdakan bcrubtnnva rveEDs coklal
dan bi.tipc
I
nenjadi biolipe 2. Pada
nenjadi wereng coklat bioliPe
Pada
vdicrs
sut ini di
t.lun l98l weens c.{lat
biotipe 2
b.
b.n
I (Hermalru.2007).
bdlak Pcldi veg ncBnm blrhratri
Anak daro. liatans pianran, de IR 64 Jika
Sunalera Bdar
unggul dianlaBnya Cisokan,
(LinpirM l) sbaeian llnelas G6ebrll ada vans ljial
terhadat Nereng coktal dan ada y s lidak lahe, n.k. hol ini teilu ildr
m€npcnsaruhi ncrkenbdgm populsi qeEng coklar di lapmgM. trntuk pcns{in
dilihal
dd
keEnarm
dcskripsinya
suaLu
tanmo
t€rhadap semsga Palins tidat ada
iaa nqodc vang d{Fil
digunairsn yaitu: paranctet populasi, biologi dar stalislik denros.an (OzBokcc
dd
dd end vfick
padi
Ilasil penelitid Snyenti (2008) nenjeldtm bahwa
diujiha.!atiea laiells yaitu IR-64. Bata.g nimm, dan Cisokun )$g ltlar
rerhadap setugd werens cotlal biolipe l. Kclahu& tiea niela5 leacb hava
benlasaftm Dmneter Dopnl$i wereng c.klat tes rendah, kctanm hiduf ninlir
y@g
ylng ftndal. tinskat kcruskan sedms, antibiosis &n indcks &libiosh vdg rinegi
U.luk melensrlti inlonrdi kdandm padi yang lehn diuji ol€h Snlcnli (20031
penu dilokukm pcnelitis tenleg slatislik denosnli werene coklst prda k*Inpal
larietas padi reBebul AnalGh slatisdk denografi sudah ban)0k disunakan unlul
henguji kerlhanm snatu rlnaman lcrhadop semssd (Po.le, l9?4) Pencl'ti
mensenai llbei kehidupan llriJ ./ac.ivor" sudah dileliti oleh lafiz (2006) unixk
ncnsuji ketahmd bebeoF veietas kacug t&jMe Par.mrter lnbel tehidqrm ini
juga sudah diuji oleh O/Bokcc
buan aprikol lerhadat
Berdbukd
dd
//)z/atrcrd
hal di
llls
Atl$an (2005) untuk
kehianan larictas
/,,I
maranenulis Glah n€l,kukm tenelitidr den-lmludul
*srartudk Dcmocdfi werens Cokllt Nildpanata
Dclphlcidde) pada
otlih:t
Eopll vnri€las Padi',
lagds sral (Honopr.ru:
Pcneliriln
iri
henujuxn unrk
infomli stalislik rital popula\i Rereng coklar pada cnpat va.ictar
bnmd padi ylndi laju reproduksi bcsih. dajata $?ktu generbi, laju
tctunbuhan intinsik. nl!rula junnah kctunrnm bctina pcr i.drk BcfdN.rkrn
nrend.palka.
pcnclirion
i.i
dihanpkan didapar infoanasi tcnldre vaiel$ rrnomrn Fdr
terhadaD wcrcns cokelar
lr g u8r
V. KESIMPIILAN DAN SARAN
5.1 Kcsinpnlrn
lerbedd veictas
p3di berpeng,ruh terh,rrap slalislik deno8htr
rd.ng
indnsil (r) dan junlJl k€uunan
berina per nrdul {CRR) lertinssi adahn padi luier$ lR 42 seddekd] yes terendah
ldalan padi vdieta5 IR-64. Waktu elu gen€asi lertmjtre adaloh padi leie(gs lR 64
dan rdr temendek ad.hn luiebs IR 42. 9adi ldieB tR-64 ds Batang Pimd
neruplko vdietas ymg hnd terhadap wereng coklal.
coklar. l.aju reproduksi (Ri), laiu pertumbuhan
5.2 Ser.r
Dai hsil F€nelitio
yang
lcltl dilalulo disaad{d
kcpana pclsni vdng
beodl di daerah yug mdcmh lerhadap qeEns coklat unluk nenamr ldietas
IR-64
de Batds
Pied.
DAFIAR PUSTAKA
Baehdii, s.
!
1987.
Dinmika Popuksi W€Ens Coklal, iv,-turunutu L"*nr StAl,
Balai Penelitie Tanm Pege Bogor Edisi
Dalaz : \vmns Cokllr
Khusus (l): l6- 30.
dd
Pmgcnbangan Pcianian. 1987/l98lJ Penelilid W€ens
cDtlat. Edisi Khusrs.o. 2. Balai Penelilian Ta'n reC& BoCor I:15h.l
Rad6 Pen€lilim
Banasiawti, A. H.. ,{A.N.B. Kdmdalu de l. B. Sustila. 198?. tcnsrun dnilkol
kcrananm ranebs padi terhadlp biologi werne mklal biotip. 2. ten. Pen.
Bnch. L. C. 1948. The InlJinsic RoleofNatunl IncEse ol lnsect Populalio!, pp
79-90 ln: Huen, w.E. {Ed.) l9?0. Readins in lopulation Md Conmunity
Ecoiogy, Second Edition. w.B. Saundcu Co. Phikadclphia.
Deshnulh, L 1992.Ekologi
d
Diolosi
Todla
YayNm Obor Indoncsiu Jak{.E
Hafia N. A.2006. Use Lile Tablcs lo Asses Hosl Plml Resnhnt in Cowles Lo,1)rr
crac.;vold (och (Honoplera: Atdididae). R€search .,omd or AFculturc
Harohao l. S dm M, B, Tjanjono. 1988. Pensendali.n Hama Peiyarn Padi. Penebd
Sv.daya. lakarra I l4 hal
Hcmawan, E. 2007. Waspadai wseng Coklal Biolil)c
depran.lo idbcriltone/4]2 . 13 Okt{,ber20081
B
u.
hltpi//w,litb (
K!hh.vm. L. C. E. 1981. Thc Pest ol Crops in Indonesia. Revis.n ed TfMslered
P. A lan dcr lm. P. T Ichiit Bm-vm Hocvc. JaId..701hl.
Kdmdalu, A.A.N,B.. A. H, Balagi!qa1i.,, dan
I B Smtika l9S? Pengaln
linekal ke&ndm vdetas padi lerhadap biologi
KJe6s.
by
*rcnA
.ok10r
biolilc 2
Pcn
C. J. 1935. tcolosy The Exrmqcnlal Analysis of Distriburidn dd
Abu"d4ce.
2"d edition. Harye.
tud RoP pnblishers. New York. 678 pp.
Mmuwolo, S dan H, Adijum. 1991. Metmisme ds faldor kimia yma medderi
rcshEnsi beberata vderas padi lerhadap sqens babns collt! Nil,Porura
/,9?,J Stall (Ionoplem : Delphacidae). l. ll. Pen. Indo I : 5 I l
Mapdtteto lryens St^ll O'.Dopt n : Delphrctdre)
P]{DA EMPAT VARIETAS T,dNAMAN PADI
OLEE
SVCY LUSIANA
FAKULTAS PERTANIAN
TJNIVERSITAS ANNAT,AS
STATISTIK Df,MOGRAFI WERT,NG COKLAT
Nilaprvata lug. s St^ll (Homopted : Delphacidse)
PADA I]MPAT VARIETAS TANAMAN PADI
ABSTRAK
WeEnE cakllr, Nitapnata Itgerr Sl.ll. adrbn hma pcnline liuuma Padi
sulrh s.Lu
di lndonesia. Tabel kehidups da1 ptrmcler demosrnli nerupalm
'lujuan
pcncli[m
nri
mcrode unruk ncnenji kehnd bnmd terhadap scronggr
pada
empar
viial
ReEns
loklat
statislik
Dtuk mendapattd infoddi
Populasi
vonebs tanmm padi. Penelnid ini mengsunals rdcmgm acu( lenghap (RAL)
densln 4 vdiel! tadi sebaeai porloluan dengan tiga kali ularsar' Vuiclas padi
ymg disunal@ dal@ pcnelitian ini adalah lR42, Chokd, Bat nA Piafran, dd IR
64. Parad,ler ym! diamali adalah Laju Rcproduksi b€aih {X,), mla ml! Raklu
dt -a d_mra r l lM \r'm d be nqp''
qcncfu. r O, ht p.n molld I'nn!
'",
'
eru rtr b$$d hrl rcp Juuk|e l. {cltr rlu
;duk t{iRlr Hdi pene.r, r
'
geneBi, laju pe unbuho intrinsik. dan junlah kchnunm betiE pcr indul bcrb.da
;yab dimrm ke edpal v ids yane diuji. Laju reprodulrsi bersih, laju penmbula
nfriDsit, d jmhn kctN@ betina Pcr induk Dodo vdetas lR 64 dan Ilaldg
Pialjm lebih renda! dd wakn etu gen@inva lebih latra dibmdinskan denAm
vsielas IR-42 dm Ciskd. Berdddkd paeeter statisiik denogran wcrcng $kld
$crupik.n
dapat dGnnpulkm balNa padi vaftls IR64 dd Bata4 lidd
wenng
coklat.
yms
tcnradap
lt'ielas
tlnd
I.
PENDAI,IULUAN
Padi menduduki pcringklt
lan@d pdsan di
sbaei bes
lertma dalm
urutan priorims peneembangan
Indonesia karcna Fadi ncrupalan baian ms}and Fokok b.8i
pendDduk llrd.nesia. Walaupun produlsi
ladi di
Indon€sia tcldh
pcr tahun, leupi kuliras d kuarlitas padi perlu
dirinlrnatio utuk nrengnsilko produksi pmer vms bemrutu linasi. ncrbagii
prcsFm F..inskaian prcdulsi padi lelah dilakuka sePeni iltensifikasi,
ekstensifikasi da prinaleri. namm dalmr usaha pcni+halan prodnLri padi
mcncap.i 55,t1 juta
loi
ydg ncngsaenlkan lmgnfr tescbul
drran tai. kdena sqdg hama dan pmyaki Sahn sab hma tmg scnnsklli
Denyebabk kegagald panen dM daFat ncnycbabran iend nya kualitas dur
kumriras hasil padi adalah wmng coklal NilaParu.kt 14eB Slall (HomopteE
serinakali dihadapkan oldh bcrbaaai kendala
I
Delphacidae) (Marncni. 2004)
weren! coklal nmpu beEd,pl,ri denem berbasai liogkrne.n p3da
yang
.eFt bal&d
(Hemawm.
dinn yms
2OO?).
bGa nrenghl\ilkan populsi boru dilmr
*,ltu
salir
sinskar
WcEns cotlat merusa! lanarm padi dcnem cah incnghap
lerdapal pada batang padi. Kerusakt yong Letus meneros alio
nengdkibalta batang tadi menjadi Lering sepenj rerbak lans di kend seba-lai
,opperrrl,. (cruslka. tcscbut dapar nencapai lebin dnn 85% (lin P€ngendaliln
Hda
werens colilat, 1986).
lek.olosi yans dll)al digmald utuk peDgendalie hma wcrcng
cokclar ldabn penssuna. vdic{as uqaul tahan weEng (vLr'lw) (Oka. l99s)
stan
Vdiels
satu
unggul meropdkm salalr salu koFponen t€lDoloBi budidaya pad,
vdg
nud,n diadopsi oleh pclmi dan beD€m penling dalmr peninstrah prcduksi
ldmd padi. Selain ilu, VUTWjusa lesedia di Fsarm. b{sa nuan, honpalibcl
dengan caa pengcndalian lainnya, dan dapat nenekan populasi ham sopai di
bawah
ambdg ckonomis (Untue, 1993). Dai penealal]d yms pdlan8 yakni scjali
nunculnra werne coklal di Indonesia ydg pcrtma koli
tedulti hmpu
l!n6
I
931), weLens
cotllt
berddaplasi secda terus nenetus bila hjdup pada sMlLr !.flctds ddn
m!frpu ncnalahkm kctahanan sudru laricrs sclta ncnsh:lugkln daya seleksi
vdd6 yang ditcmpaliny!, oleh kaEna itu, dalar ncnscndalikan wcrcn! cdklrt
Ienu ad ya pcrgiliro vane6. Hal id dilakukd 6nrk ndnnda scl.ksi tcrmn
yaitu urtuk nenuda lerjadinya biotipe
persiliEn
hanm.
bm tcrgilire v
iet.s ldtlah b4ian dlri
lerdpi dcnsan lanman seicnis yana berheda lictd])turdrva
Unruk D.ngalasi werde coklal bioiipe 1 diF.rkcmlke vftleus 1126 ptrdr
rrhm
Nrmu dalan *attu
1975.
setahun Grjadi ledalor hcbd
utuL hmo ini
di
bebcnpa dacran scntra produlGi padi. I ld ini mcmdakan bcrubtnnva rveEDs coklal
dan bi.tipc
I
nenjadi biolipe 2. Pada
nenjadi wereng coklat bioliPe
Pada
vdicrs
sut ini di
t.lun l98l weens c.{lat
biotipe 2
b.
b.n
I (Hermalru.2007).
bdlak Pcldi veg ncBnm blrhratri
Anak daro. liatans pianran, de IR 64 Jika
Sunalera Bdar
unggul dianlaBnya Cisokan,
(LinpirM l) sbaeian llnelas G6ebrll ada vans ljial
terhadat Nereng coktal dan ada y s lidak lahe, n.k. hol ini teilu ildr
m€npcnsaruhi ncrkenbdgm populsi qeEng coklar di lapmgM. trntuk pcns{in
dilihal
dd
keEnarm
dcskripsinya
suaLu
tanmo
t€rhadap semsga Palins tidat ada
iaa nqodc vang d{Fil
digunairsn yaitu: paranctet populasi, biologi dar stalislik denros.an (OzBokcc
dd
dd end vfick
padi
Ilasil penelitid Snyenti (2008) nenjeldtm bahwa
diujiha.!atiea laiells yaitu IR-64. Bata.g nimm, dan Cisokun )$g ltlar
rerhadap setugd werens cotlal biolipe l. Kclahu& tiea niela5 leacb hava
benlasaftm Dmneter Dopnl$i wereng c.klat tes rendah, kctanm hiduf ninlir
y@g
ylng ftndal. tinskat kcruskan sedms, antibiosis &n indcks &libiosh vdg rinegi
U.luk melensrlti inlonrdi kdandm padi yang lehn diuji ol€h Snlcnli (20031
penu dilokukm pcnelitis tenleg slatislik denosnli werene coklst prda k*Inpal
larietas padi reBebul AnalGh slatisdk denografi sudah ban)0k disunakan unlul
henguji kerlhanm snatu rlnaman lcrhadop semssd (Po.le, l9?4) Pencl'ti
mensenai llbei kehidupan llriJ ./ac.ivor" sudah dileliti oleh lafiz (2006) unixk
ncnsuji ketahmd bebeoF veietas kacug t&jMe Par.mrter lnbel tehidqrm ini
juga sudah diuji oleh O/Bokcc
buan aprikol lerhadat
Berdbukd
dd
//)z/atrcrd
hal di
llls
Atl$an (2005) untuk
kehianan larictas
/,,I
maranenulis Glah n€l,kukm tenelitidr den-lmludul
*srartudk Dcmocdfi werens Cokllt Nildpanata
Dclphlcidde) pada
otlih:t
Eopll vnri€las Padi',
lagds sral (Honopr.ru:
Pcneliriln
iri
henujuxn unrk
infomli stalislik rital popula\i Rereng coklar pada cnpat va.ictar
bnmd padi ylndi laju reproduksi bcsih. dajata $?ktu generbi, laju
tctunbuhan intinsik. nl!rula junnah kctunrnm bctina pcr i.drk BcfdN.rkrn
nrend.palka.
pcnclirion
i.i
dihanpkan didapar infoanasi tcnldre vaiel$ rrnomrn Fdr
terhadaD wcrcns cokelar
lr g u8r
V. KESIMPIILAN DAN SARAN
5.1 Kcsinpnlrn
lerbedd veictas
p3di berpeng,ruh terh,rrap slalislik deno8htr
rd.ng
indnsil (r) dan junlJl k€uunan
berina per nrdul {CRR) lertinssi adahn padi luier$ lR 42 seddekd] yes terendah
ldalan padi vdieta5 IR-64. Waktu elu gen€asi lertmjtre adaloh padi leie(gs lR 64
dan rdr temendek ad.hn luiebs IR 42. 9adi ldieB tR-64 ds Batang Pimd
neruplko vdietas ymg hnd terhadap wereng coklal.
coklar. l.aju reproduksi (Ri), laiu pertumbuhan
5.2 Ser.r
Dai hsil F€nelitio
yang
lcltl dilalulo disaad{d
kcpana pclsni vdng
beodl di daerah yug mdcmh lerhadap qeEns coklat unluk nenamr ldietas
IR-64
de Batds
Pied.
DAFIAR PUSTAKA
Baehdii, s.
!
1987.
Dinmika Popuksi W€Ens Coklal, iv,-turunutu L"*nr StAl,
Balai Penelitie Tanm Pege Bogor Edisi
Dalaz : \vmns Cokllr
Khusus (l): l6- 30.
dd
Pmgcnbangan Pcianian. 1987/l98lJ Penelilid W€ens
cDtlat. Edisi Khusrs.o. 2. Balai Penelilian Ta'n reC& BoCor I:15h.l
Rad6 Pen€lilim
Banasiawti, A. H.. ,{A.N.B. Kdmdalu de l. B. Sustila. 198?. tcnsrun dnilkol
kcrananm ranebs padi terhadlp biologi werne mklal biotip. 2. ten. Pen.
Bnch. L. C. 1948. The InlJinsic RoleofNatunl IncEse ol lnsect Populalio!, pp
79-90 ln: Huen, w.E. {Ed.) l9?0. Readins in lopulation Md Conmunity
Ecoiogy, Second Edition. w.B. Saundcu Co. Phikadclphia.
Deshnulh, L 1992.Ekologi
d
Diolosi
Todla
YayNm Obor Indoncsiu Jak{.E
Hafia N. A.2006. Use Lile Tablcs lo Asses Hosl Plml Resnhnt in Cowles Lo,1)rr
crac.;vold (och (Honoplera: Atdididae). R€search .,omd or AFculturc
Harohao l. S dm M, B, Tjanjono. 1988. Pensendali.n Hama Peiyarn Padi. Penebd
Sv.daya. lakarra I l4 hal
Hcmawan, E. 2007. Waspadai wseng Coklal Biolil)c
depran.lo idbcriltone/4]2 . 13 Okt{,ber20081
B
u.
hltpi//w,litb (
K!hh.vm. L. C. E. 1981. Thc Pest ol Crops in Indonesia. Revis.n ed TfMslered
P. A lan dcr lm. P. T Ichiit Bm-vm Hocvc. JaId..701hl.
Kdmdalu, A.A.N,B.. A. H, Balagi!qa1i.,, dan
I B Smtika l9S? Pengaln
linekal ke&ndm vdetas padi lerhadap biologi
KJe6s.
by
*rcnA
.ok10r
biolilc 2
Pcn
C. J. 1935. tcolosy The Exrmqcnlal Analysis of Distriburidn dd
Abu"d4ce.
2"d edition. Harye.
tud RoP pnblishers. New York. 678 pp.
Mmuwolo, S dan H, Adijum. 1991. Metmisme ds faldor kimia yma medderi
rcshEnsi beberata vderas padi lerhadap sqens babns collt! Nil,Porura
/,9?,J Stall (Ionoplem : Delphacidae). l. ll. Pen. Indo I : 5 I l