UJI AKTIVITAS ANTI JAMUR EKSTRAK HEKSAN DAUN TAPAK LIMAN (ELEPHANTOPUS SCABER LINN.) TERHADAP JAMUR DERMATOFITA.
UJI AKTIVITAS ANTIJAMUR EKSTRAK
HEKSAN DAUN TAPAK LIMAN
(Elephantopus scaber Linn.)TERHADAP
JAMUR DERMATOFITA
SKRTPSI SARJANA FARMASI
NANANG ADEWINA
NAKTJI,TAS FARMASI
UNrytrRSTTAS ANDALAS
PADANC
t$11
ABSTRAK
Telali dilakukar dji al1ivilas antiiamurcksl$l h.ksun daD ekslrali heltsln
Li r) leilDdap iaDnr
denigfrenrasi dam Tapa! Linan (Etephanloru:
yms
diis.ltsi dan ptuien
Micrcvorun
Tti.haphltan rubt,,t
dennatofibsis di Bagiu toli Kulit da K.lanrin RSIJP. DR. M. Dimil tadtug
denem nensgunarm nclodo dilirsi as!r. ilasil uji aktivid! nEnujulkd bahw!
d..go diamder
hedua eknrak nenshbbat pcrtubulm
paline
konscntrsi
250
n8/ml
sbesar
10.2 dan ltr'3
bcsd
dibenkan
olch
hmbat
j@ur
M .2,;J
m. nanun ridrh nc.rhmbrt pdrunbuhan
d
./,n
!nb{
jmu I r,rr,,
Indon€sia
nenpald neada lroph yms beriuin pms du
lembab.
Kead@ iklin Gebur disetui dcnAm maebn terhadat h;gi€nids dm kesadztu
.ion kcbcBiha dni dm lingtunge nenjadi
lcruha
penyakn kuh
penyebob meningkdny, pcndenln
yme discbab(m okh i.feksi
jmu
llil.i jdrd'sebnmitosisrBmut.Br'el&
yos
disebabkan oleb inlelsi
Il.r%i &
jmur
pada
(Budinulje. Suolo &
MoM.
kulii disebut dematonikosh
,{isah. 1999). Penyakil ini dapat denyebar
l
lunBsung dengm
rerkonrmimi.
jmu.
pendedlq atlupun
Pada umum.ya
(pemul@). inleksi kuld dd
yanJ: Daling
sring ditenui
20nildIn rlrir
benda
(Dju da
lu6 tuclalui ko{at
bend! yuns l€ldj
demalonik.sh dib,si alas inleksi sun€rfisial
i
eksi subkulan. Infeksi snperfisial
^d^l^
(psmuld)
,lendtolitosis yME di*babke olch jamur
AolonAd dermabfira (Nosution, 2005).
Penyakit inf€ksi
at
Indoncsia.
Fns disebabtd jmur deftaloiira frasih relalil
letapi obat
mlijdur yrs le6edia Elalir lebib
Linggi
scdikit
di
jil.
dibmdingke dengan dlib3keri (Budinulja, e/ ar, l98l) dan ununny! old
drijme
yme ada sml ini be6al dlri band ob!! sirtetis. Oleh k@na
dilalukd
pdgmboe
obat
a.tijadur, erah satmya adalalr .6pak
y
r:
temdul
0en!
bm densm nemerfslkan bahm alm.
HNil studi ienmjutke barlek ftmbuhm ncniliki
Tunbuhm
ilrt
fdili
lime
potchsi scbasoi
(.Elephtdop6 Kdbet LiM).
Astc6ccac ini sciing disu.akan masyrralat
scbaBai obat aadistuml
kcncilg, abss,
d
disunald untuk
Dilihat
boiok
ddle
nrengobati dituc, ldpulihm, inlaksi sllurun
( !di
& Nceli! 2005) Dhmping itu..raunyrjus!
menaobati lEnyakit
dfi
kulil dan nenyemhuhkm luk, (l),isy,
alrivilas biologisnyA beberap! p€nelitian menuDlukkan b.hw.
Ekphontaprs scabd Linn. nemiliki
akivilN mlibalt€i (Drisy,
Suvc.n! & Niflnala. 2008r Avmi & Nccra, 2005), rnlirunror (Xu.
anLinip€€iikemik (Daisy,
Zhong 2004).
Dri
d
M,lhew,
/1., 2000,
zr,/,20091 dd antioksidm (W c. Ji&. Nan &
dala lnemlur dilaporkm bahwa
t
.r.Z,/trr m€nsundura
\e.!ne^ tteptunbpih, rrre?.h, eitahdretol, epiliiedelinol de lupeol
lA\ei
Poelitim venwati (2009) nclaporkm b,nwr cksh du rnksi heks,n
{aw
Elcphantopur
imv
jmu
ttab{ t.in len}ar! aktildalm nengnmb.l lctunbule
Tti.hophyton nehtasaphrtes
lalogen
d
Catul|b albitun! yms nefup.kan
kuln Berdaarke hal ini, perlu diiakula
mcrcntukan akrivitas anlijamur
dd ekslFr nektr
l.EtLFh' op^ :tuber Lin.) tethada,
Penelirian
jmu
pengujian untuk
daun rapak liman
demaLlih yrng diis.ltrsi ddn pdcien
ini bcrtujLm unruk ncngdanui akiritls dlri .ksthk h.tsan
daun
t
yane
diisolsi dari
r.?Ds. dalm nenshanbal penunbuhan bcbmpa jamur dcmarofia
pasien demalofiiosis. Dismping
iusa dihdaFko d,par nenberikm
ndlel
ilq nelalui lenelitim ini
be.up! inlbmNi ncnsuri olrivilas
mlijonur daLn lapal
lind
sLrta
lenmskinamya mlul dikeDbdgre nenjrdi
Adapun p€runum masalan Fada penelitim ini adalan
apalan ckstnk h€ksM daun
r:
utuk menenruhn
r.abgr nenpunyai .htiviras dalm flciClerbat
peflumbuhan bebe&$ janntr dem.lofila scna bctuF| ko$mLrai
yMs dapat ncmberikd
dlliyilb
dxi
ekdruk
paling baik dalam m€rsna rbat rrdumbuhm
V.KESIMPIJI,{N DAN SAiIAN
Ddi b6il penelilia. ini,
l.
didapaLkan
Les imp
u
liu
s
ebasai beii
krt
:
rj vzr.r
Ekslrak hcksan dan ekslrak heksrn de gmenttsi Jrtrn
menbenkan
derean
d!er$
hafrba( Frhadap p€rtuDbDhd ianur
Lrr,,,r
diseter hamht paliq bcsd dibcnkd ol.h lonscfirsi
tne/nl scbse
10.2 mrn
dd l0,l nm dai tidak menrbenkln
250
drc.xr
lrmbal lerbadap pcnumbuhu jmur t:1 .a,n:
2. KonscntNi H
7l
r,6r,'
lcbih
nbat Mininum ckslial heksdn .t
l€ildtui
ckstnk
h€ks
u.
t r.,rd
depisnrenr0si drun
t
lr&lr
razr.r
Dismnkan kepad! peneliti sel jutnya unluk nrnsuii aldvnrs
lari
linksi heksd
dd
senyawa aLtir
ddi
daun
rnur
a
iilmu'
t trdrr rcdudlp iaDu r
DAFTAR T USTiIKA
V.,at1 ha1-b".t.., tt.t,.bn,,,,, r,/.. fdr.l
,Lawen.eA'-..R
C. PJiG CRa pF\s
\\Jni K. & NerrJ. S. 12005r Anrt!
tletha .nu\nahcr /dJ,J ft*.,-t.:t, i
t
ttr )
oJ
thcatiniidobht erivir,
Il,ror I I'|1e R ... Hu.JJ. D .V,t.1 ,\.dd t11..,
V..L rt Vtot t..t,.Fr r \rr.r. a.,,.t.. \ov,.. t . { te\-,
b,., !
ut'
A.
A. ,J \"rirr
\r|qtrs v..,.... o.
". l\'g,- ? .' \ '1.'J1A..ro4,,
H'El' |L| 1 r','''.6 t 11t
]:'il,'
^];lil::
Fovd R '.&v-F.J
,.,
(ur.
I
koqdJ r'on,prnt tn.
trroS(],
r.a.
u,.,r..r..e1 \,.r \oh
Ilmol. ...1\ u r,do\ ,^ uor"..Jrt t v, ft.t&,1Jah,!,.
' reJ,\,na. tt t,,, ,
^^ Vkr.tt,.hr
t!,n,
n"""""t*.,,.r,r nia",,,i
Jrl J
Salcm& MdtiLtr
ds rio[n neE.rc. \ t\a)L truuLn ],)nur
Dntrno$ Jrh frnfl lilrtra: ratutlr |\cdokkr
sunor..
1l:,i);,1'i1:j-*"
as lndnicrohj,, nscnh
c,ar,/
l20aj) ,ulas T nbuhm Obu! thrl,,.r., (.Iiljd l). Jxkln{
. l-,v r. \ \'.... J. ! & .r,.r,d,4. \ t{ ,rir 8l \ io,-.
t,/.- \crio"..riJ, rr,,r o,
,!t"a7,,,.1...a,.
i,"- ,:",111no, ar " n,o.cr t.4'". ., n. t; 1 ' nl
i1:,1 . ) "
_ --Dr
varre e. . a pn.J , r _00.,. (.umpa
e1 tr"l N m. s_,r t.tcdt1dop,.,-abe| Jn5t/
dr.(oo-t,eri..mr,
t urar.rn rrht nut .l \iirktilL R.\rdr.r. t2.I t0.t-lt
d.,!
Ird.
-. /
\-rtdir
RJ.i
, ,D.!.ne--n
'.00. .., p.,
t,atb,h'r
/ )\.t ht tu,.r.rom, rcT
Ldi .d n\.. dJ, V,t"n",
HEKSAN DAUN TAPAK LIMAN
(Elephantopus scaber Linn.)TERHADAP
JAMUR DERMATOFITA
SKRTPSI SARJANA FARMASI
NANANG ADEWINA
NAKTJI,TAS FARMASI
UNrytrRSTTAS ANDALAS
PADANC
t$11
ABSTRAK
Telali dilakukar dji al1ivilas antiiamurcksl$l h.ksun daD ekslrali heltsln
Li r) leilDdap iaDnr
denigfrenrasi dam Tapa! Linan (Etephanloru:
yms
diis.ltsi dan ptuien
Micrcvorun
Tti.haphltan rubt,,t
dennatofibsis di Bagiu toli Kulit da K.lanrin RSIJP. DR. M. Dimil tadtug
denem nensgunarm nclodo dilirsi as!r. ilasil uji aktivid! nEnujulkd bahw!
d..go diamder
hedua eknrak nenshbbat pcrtubulm
paline
konscntrsi
250
n8/ml
sbesar
10.2 dan ltr'3
bcsd
dibenkan
olch
hmbat
j@ur
M .2,;J
m. nanun ridrh nc.rhmbrt pdrunbuhan
d
./,n
!nb{
jmu I r,rr,,
Indon€sia
nenpald neada lroph yms beriuin pms du
lembab.
Kead@ iklin Gebur disetui dcnAm maebn terhadat h;gi€nids dm kesadztu
.ion kcbcBiha dni dm lingtunge nenjadi
lcruha
penyakn kuh
penyebob meningkdny, pcndenln
yme discbab(m okh i.feksi
jmu
llil.i jdrd'sebnmitosisrBmut.Br'el&
yos
disebabkan oleb inlelsi
Il.r%i &
jmur
pada
(Budinulje. Suolo &
MoM.
kulii disebut dematonikosh
,{isah. 1999). Penyakil ini dapat denyebar
l
lunBsung dengm
rerkonrmimi.
jmu.
pendedlq atlupun
Pada umum.ya
(pemul@). inleksi kuld dd
yanJ: Daling
sring ditenui
20nildIn rlrir
benda
(Dju da
lu6 tuclalui ko{at
bend! yuns l€ldj
demalonik.sh dib,si alas inleksi sun€rfisial
i
eksi subkulan. Infeksi snperfisial
^d^l^
(psmuld)
,lendtolitosis yME di*babke olch jamur
AolonAd dermabfira (Nosution, 2005).
Penyakit inf€ksi
at
Indoncsia.
Fns disebabtd jmur deftaloiira frasih relalil
letapi obat
mlijdur yrs le6edia Elalir lebib
Linggi
scdikit
di
jil.
dibmdingke dengan dlib3keri (Budinulja, e/ ar, l98l) dan ununny! old
drijme
yme ada sml ini be6al dlri band ob!! sirtetis. Oleh k@na
dilalukd
pdgmboe
obat
a.tijadur, erah satmya adalalr .6pak
y
r:
temdul
0en!
bm densm nemerfslkan bahm alm.
HNil studi ienmjutke barlek ftmbuhm ncniliki
Tunbuhm
ilrt
fdili
lime
potchsi scbasoi
(.Elephtdop6 Kdbet LiM).
Astc6ccac ini sciing disu.akan masyrralat
scbaBai obat aadistuml
kcncilg, abss,
d
disunald untuk
Dilihat
boiok
ddle
nrengobati dituc, ldpulihm, inlaksi sllurun
( !di
& Nceli! 2005) Dhmping itu..raunyrjus!
menaobati lEnyakit
dfi
kulil dan nenyemhuhkm luk, (l),isy,
alrivilas biologisnyA beberap! p€nelitian menuDlukkan b.hw.
Ekphontaprs scabd Linn. nemiliki
akivilN mlibalt€i (Drisy,
Suvc.n! & Niflnala. 2008r Avmi & Nccra, 2005), rnlirunror (Xu.
anLinip€€iikemik (Daisy,
Zhong 2004).
Dri
d
M,lhew,
/1., 2000,
zr,/,20091 dd antioksidm (W c. Ji&. Nan &
dala lnemlur dilaporkm bahwa
t
.r.Z,/trr m€nsundura
\e.!ne^ tteptunbpih, rrre?.h, eitahdretol, epiliiedelinol de lupeol
lA\ei
Poelitim venwati (2009) nclaporkm b,nwr cksh du rnksi heks,n
{aw
Elcphantopur
imv
jmu
ttab{ t.in len}ar! aktildalm nengnmb.l lctunbule
Tti.hophyton nehtasaphrtes
lalogen
d
Catul|b albitun! yms nefup.kan
kuln Berdaarke hal ini, perlu diiakula
mcrcntukan akrivitas anlijamur
dd ekslFr nektr
l.EtLFh' op^ :tuber Lin.) tethada,
Penelirian
jmu
pengujian untuk
daun rapak liman
demaLlih yrng diis.ltrsi ddn pdcien
ini bcrtujLm unruk ncngdanui akiritls dlri .ksthk h.tsan
daun
t
yane
diisolsi dari
r.?Ds. dalm nenshanbal penunbuhan bcbmpa jamur dcmarofia
pasien demalofiiosis. Dismping
iusa dihdaFko d,par nenberikm
ndlel
ilq nelalui lenelitim ini
be.up! inlbmNi ncnsuri olrivilas
mlijonur daLn lapal
lind
sLrta
lenmskinamya mlul dikeDbdgre nenjrdi
Adapun p€runum masalan Fada penelitim ini adalan
apalan ckstnk h€ksM daun
r:
utuk menenruhn
r.abgr nenpunyai .htiviras dalm flciClerbat
peflumbuhan bebe&$ janntr dem.lofila scna bctuF| ko$mLrai
yMs dapat ncmberikd
dlliyilb
dxi
ekdruk
paling baik dalam m€rsna rbat rrdumbuhm
V.KESIMPIJI,{N DAN SAiIAN
Ddi b6il penelilia. ini,
l.
didapaLkan
Les imp
u
liu
s
ebasai beii
krt
:
rj vzr.r
Ekslrak hcksan dan ekslrak heksrn de gmenttsi Jrtrn
menbenkan
derean
d!er$
hafrba( Frhadap p€rtuDbDhd ianur
Lrr,,,r
diseter hamht paliq bcsd dibcnkd ol.h lonscfirsi
tne/nl scbse
10.2 mrn
dd l0,l nm dai tidak menrbenkln
250
drc.xr
lrmbal lerbadap pcnumbuhu jmur t:1 .a,n:
2. KonscntNi H
7l
r,6r,'
lcbih
nbat Mininum ckslial heksdn .t
l€ildtui
ckstnk
h€ks
u.
t r.,rd
depisnrenr0si drun
t
lr&lr
razr.r
Dismnkan kepad! peneliti sel jutnya unluk nrnsuii aldvnrs
lari
linksi heksd
dd
senyawa aLtir
ddi
daun
rnur
a
iilmu'
t trdrr rcdudlp iaDu r
DAFTAR T USTiIKA
V.,at1 ha1-b".t.., tt.t,.bn,,,,, r,/.. fdr.l
,Lawen.eA'-..R
C. PJiG CRa pF\s
\\Jni K. & NerrJ. S. 12005r Anrt!
tletha .nu\nahcr /dJ,J ft*.,-t.:t, i
t
ttr )
oJ
thcatiniidobht erivir,
Il,ror I I'|1e R ... Hu.JJ. D .V,t.1 ,\.dd t11..,
V..L rt Vtot t..t,.Fr r \rr.r. a.,,.t.. \ov,.. t . { te\-,
b,., !
ut'
A.
A. ,J \"rirr
\r|qtrs v..,.... o.
". l\'g,- ? .' \ '1.'J1A..ro4,,
H'El' |L| 1 r','''.6 t 11t
]:'il,'
^];lil::
Fovd R '.&v-F.J
,.,
(ur.
I
koqdJ r'on,prnt tn.
trroS(],
r.a.
u,.,r..r..e1 \,.r \oh
Ilmol. ...1\ u r,do\ ,^ uor"..Jrt t v, ft.t&,1Jah,!,.
' reJ,\,na. tt t,,, ,
^^ Vkr.tt,.hr
t!,n,
n"""""t*.,,.r,r nia",,,i
Jrl J
Salcm& MdtiLtr
ds rio[n neE.rc. \ t\a)L truuLn ],)nur
Dntrno$ Jrh frnfl lilrtra: ratutlr |\cdokkr
sunor..
1l:,i);,1'i1:j-*"
as lndnicrohj,, nscnh
c,ar,/
l20aj) ,ulas T nbuhm Obu! thrl,,.r., (.Iiljd l). Jxkln{
. l-,v r. \ \'.... J. ! & .r,.r,d,4. \ t{ ,rir 8l \ io,-.
t,/.- \crio"..riJ, rr,,r o,
,!t"a7,,,.1...a,.
i,"- ,:",111no, ar " n,o.cr t.4'". ., n. t; 1 ' nl
i1:,1 . ) "
_ --Dr
varre e. . a pn.J , r _00.,. (.umpa
e1 tr"l N m. s_,r t.tcdt1dop,.,-abe| Jn5t/
dr.(oo-t,eri..mr,
t urar.rn rrht nut .l \iirktilL R.\rdr.r. t2.I t0.t-lt
d.,!
Ird.
-. /
\-rtdir
RJ.i
, ,D.!.ne--n
'.00. .., p.,
t,atb,h'r
/ )\.t ht tu,.r.rom, rcT
Ldi .d n\.. dJ, V,t"n",