IMG Pemijahan Ikan Gurami di Kolam Tanah (FILEminimizer) 0

PEMIJAIIAN IKAN GURAMI

kob. Selai! ifr, menet L&alayak sawu, lahs budidsla ydg .da ktJrog
mmdukug ktroa ED.hnya poru, smber eimlt tqba@ d@ kulihlt juga ku@g

lw

KOLAM TANAEI ALIII TDXNOLOGI

DT

PAI}A POKDAXA}I DESA Kf,RTAYASA BANJARNEGARA

bagns.

Farida Nur Rachmwati,

Did

Bhagawati dan Dians Rema


IEmbullE demplor denge tujm

pqgctrhw eggob
2) mcningtatke k$Impilm

pokdtkan

Emil:faridmul 2@8mail.@m
Abdn*

penbMan nwilu*nn
ffidal pryeh@ ddn \aetMpilb Wg nMdsi bngi Wbtfilidrynya tuloh xatu latui
keffi8itan pqda segw wb.nihil adalah kemnpun pentudidaB dal6n nelah*an
p@ijew i*an. Tqkoil denEan hol td*bu, nall Plah dilatilbn sutu kegien alii
l"krilrgi p"do poknakan R, 05mw 6 dan R, 05/R'' 01 Dda KetuWa Kabuptun
Bdnjd@;.a, unt* ,'Biha,.4l*dn penaet&an doh ktqryib tuln NlaLltan

kqid4 pnbeihan

Utalra budidarq ikan ,ang ildcatuP


penljahm itan.

Metode

W dilqa*a

adalah

,ahq. yitu pentury, Flhantun dan

Nnbi4til,

dad

yang

Nlai. Kaitu d

dimlbbilan dalan ng

dilokilkil

ktudq

hdi!

denplor Fdo pokdakan, tnm doldn pniahb ikan gtMi stuo alMi di
kolan t&ah- fdhadq egoe pouakan dibetikil NMkan dn Pldihn t@tadg
pdselot@il btail pmlahn. nnPexiatrn s.@a F*johm. ftletsi tnduk, nelatutu
pnijahab pka (l ehot i@@: 3 ekor baiw), W@aan sarug dqh Elut. HNtl ait
,ehobgt Na"njtu btwa wdoh d@ ntu yilE d*drtun ilmP ru4tug
keltelhdbn pen$ahan ikn ptdni, iaduk menijah Betelah dijdohkan selM l'1,5 bule
dir d&ri 12 iidu* betiv yang dipiial*n, fro*a 9 di@dryd tury Mijah denEah
huli@ ktur wrg dih6iu@n relaif baw. Staa kesdunhqn kegi@ alih kbtdogi ini

pnbiun

@loh

Wv


Mingla,lM pngtuh@

Ke

kurci:

rutjahn alMi it@ Otani

dan

ktudPihil *hdqat lwrun

kolah

@h,

Puakr

mh.


mSgoE Pokdake

drtm m@ijshkm ikan gului

Mdfat tseldgg@)t kegia$ ini addah l) bagi
almi pada kolm
khalayak
ak tr maepu maitgk.tka pergdahum dan ktr@pilmla dalm
mcngclola pcmijatro iko 8llmi; 2) b&gi tim p€lalsma kcgitu, @pskm slfua
hasil pmelitio, pmgal@ sdb pdgdahue yeg dimiliki;
wrrk
3) bagi insiitui, dapat mmin8kslk4 oira positif lmbaga.

s@

saffi

ffiidisike


Metodc
Kegiatm alih btnologi ini

dilaksrkm @

P.rtisipatif

gu@e (Orp, ril%6 gotrumy l*-\ di Bsja@gm tshun 201I
.334 lon de ahm 2bl2 h6€poi | .667 m
Ake epi iMisvi,
{1tp:t/2v.5l.llq.228tdipb01/banjmeg@-EsJisi.phel)'
I

hi dikosl sbagai wila)Bh p@budi&ya ike di
Kabupmn Bujmegm, khususala kawde Rajapudawa (Kemah Rokit,
Mandiojq Pumoegarq Bawmg dd wmadadi), &myah Berdo bclum ma6pr
mem@uhi kebutuhm Elur de bcnih utuk kalagil sfldiri, Selama ini sebsgian b6s
peeni ita l1@bcli bl6 dm bflih eltmi dei lw d&ch, Adilva l€Mjeg4 ini,
pedu diwike jalm kclmy& agd l€.dapdr fitit l€m dan pdnaralahdn kehlmgur
p6skil klu de benib gllrmi daPar lffil.

Bqdaerke hdil pmuEum tertad.p bebaaps peEd ikm di Rt 05/Rw 03 dm
Rt 05/kw 04 Des K&yrs Ke@te Mddinja, daFr dikehhui bah% alsan

paaa bebempa daenh youg setama

p€ffii ikd *lalu mdbeli El6 de b@ih 8umi, km mwka belm mpu
nemijatrtm dm memprodutsi blu 8@i. Padsbal apabila pehi ikil rou bdrsha
mentrsko blu dd memlihe bcnih sndi.i, hrt, tegiab budidryr drpat bedsle
laM, kllr@ tidak hs d@gaedalke pssk btu dsi he &r.h. N@u hal itu
tidst dila&ule olch pehni, ka@ lrcka ti&t miliLi pngoeh@ de keMpilu
yilg hemsdai m[k mmij.hkd ike glmi. S€beEltrya thdayak s,s.m p@ah

mencoba melalutan pemi.i.ha& nmu klMg bedmog, ike ,8ng dipijattiFo
sqbgksri tidak HEil edijah, sehingga ,r@k! lcbih mmilih Eemttcli tehr dei

dd
sbmpd. Di mpitrg int jugt bakat adoya dukugan ma de p!@
laboFbrim Talen@i dd Fisiologi UePe da hogm D-III PSDP Falaltar

Biologi Unm€d. Fakffi penghmh.t dale m@enpke etnologi ini adalah laE

belateg khalayst sM yang bomgm shinga ku6g pahm dengm bebrapa
istilah yeg digunakh dalao ermah. Aks btrpi t@batsn heb$ d@t diaGi
berkat kerjamo ,mg baik d&ri m@ pihak yang h1ib6t.

dilahrksn

s@

dslm

*tu

s@

pckt{k dan p@bubn demplot; dln pendafrpingan, unruk membimbing khalayat
*um tringga berhsil mehkukatr pemijah& Tahap 6€l@i, yaitu mel.krku
p@ilaim re.ladap p€laksmd kegish dil hsil yeg dicqsi, )eg melipuli eval@i
tiqktr p@gphhuq h8il alih teknologi 56h ddpak tegido. Evatui li4tat
pqgehhM ditsk*m HGa*a hdil prc{6 de posB, flalmi hsil alii
bk ologi dinilai bddt$aikm kebdhBile pemijahe hingg! m@gtsilts telu siap

sedm8kah qatwi dmpnk dilakuks berddartan
dalam mngetola pmijahm ikan glrmi.

Prcduksi ikan

de

6dalah
tiga Ehap, yaitu psiapm, pelaks@ da evalwi krgitu. Khalay!&
@ggota pokdlkd yang berdohosili di Rt 05/Rw 03 de Rl 05/Rw 04 D6e fefrry@
yug
dage
bshubwgo
Kabupah Boj@egm Tahap p6i:Om helipsti kegiaun
pagarlam
dm passma Tshap pelaks6e meliputi perlmpie meteri,

pd6,

PcndrhulurB


Mcapai

mlc Elab dilaklkm kegiah, pelatihan da
Mhk l) dendidil, melati[ du mmirgk*km
Enffig meqelola peilijahm ikd girlmi;

Dilelbcl{kangi kohdisi tffiebut

Utilini Sri Raiayu

Fokults Biologi UNS0ED

pqilaku

ilgge

pokdakm

UdlldaPilb.h.@

i Rallr$i KcglrH!
Pclak@ progm padiditat dm pen@pm elih Eholqgi ini dil*kutu
Fm paftisipdif leg melibo&ao mift dalm stie akivitu d6ge pmbimbin8m
tim pmgusul. S6lBuh kegi.h yog dijalokan, dirmconak& d4 dilabeakan
b€@4e mh tim pog$ul d6gm mih. Dmge demikim, apabila pregrm ini
btah slwi maki mih dihaEpkm mafipu berusaha s@ matrdiri de melmjutkan
usahmE ehingga dap4 |Miryfa*m pcUapm prfuai ffi esyeakat
6ekimy&

Hdil pdatsen

dm ml6i

prcgram pengabdian

ini dilihat dati segi fisit

ffia

oon fisik,

dilakukm oleh tim pct.ksm dald mgka m@guku pdubsbe
kgMpilaa &n pqilaku khalayat ssam' Hsil fisik di*alwi

bqd4a*m p@arlze sikap dd akivit ! p€s!tu selama oeEgikuti c@Erh,
praliitum sda pe&butu doiplot P@)Elmgg@ penyuhhe ymg dilafuke
dalab b€rtok l)€mat dd diskusi tdyah @pt, Mingks&e p€dgetahue p6ffi.
lfd ili dagd dilihat dei adanf pdingkdm pemhee pMa tqtadap p€mijahm
ikm wi
@ elstu di lolm h.h. Detr8e dmfim drpd diksuls batwr

maEri penloluhm dapsl ditsina dan dipahffii oleh peseh Faktor pendorcng )ang
mamjsng t bdhGilan pelsksMm pmgm poSabdie iui aEm tain adalah ad&)B
kqiasaM yeg baik mh pdyel€nggam dmSa $864p p6ffi stu ddgm Qaal

Kole yeg

ielah berisi air selatrjuhF disekat meujadi @pat (Gamba 2.)

mdgguake page yeg hbul dei bdbu. Bagie sudut kole diletrSt{pi ddgao
bmbu sbsgai tmpat melebkkm sBbut kelap4 )Eng nmtinlt ,km

pep@

dim&dt6

oteh induk

jmh

uotok ncmbud samg.

b,
l)

Hqil D@ptot Pmijrh.n llotr Gsnml
KoLmPeoij.L.n
dibimbiag trmh&t dmpld yet diawali dctr8m MFrbaiti
Khalayal @
kolm hah ililik anggob po&dala agd wi dut rDedia paijahet ilm g',lmi
ydg
dilahku soffi berpa@gq yaits teekm ind*j4tu dipMgkil
femijalao
dmgm tga cf6 iilluk bdie sdliDggi kolaD yerg disispke nuWakm lolm
treB€kat.

Alrt d& bdhan ru dipertukso efirk Mpcrsi.pkm kol@ pemijahatr adaldt
engkul, paffig, gergqji, de palu. Baha! yang dipqlukm adalah b6hl pakL sahn
kelapa kapur (obor dm puFrk ktrdeg.
Kol@ yeg akm digurakm utrk mmijahkan iku diksingke tdebih dalmlu,
dilding kol@ dibeNihka! dei frmput dm di@btl aptbils gdapat lubeg. Tujum
pengdngM kolam adalah ublc (a) ftnbuuh hma dm smber penyalil yang
isdapat di kd@ (b) dagtilatrgkm bahm bel@ )ug kftlaPd di daar toletL (c)
nenSkondi$ike lingkmgm aEE dqat memgsg pdrshaq k@a 6En ymg

L,
-.1

kqing apabile temda6 ah aLd oed@ulkan bau 1ag kho da ll@po rendgsug
isduk

ikd uuok m@ijah-

D@

kobm dimlakm

t@udi& ,eBulam

eh

Gmbu

dihbui dengn tapu tol$

kym':du dibiarkil selms lig4 hui. Pnmukm kolffi slanjM," di6b$ popul
larlang kring *bmyak 0.5 kg/m'. hah daD pupuk diaduk-&duk kemudim dinhka
dibiskm slasa tiga hei, kemudim kol@ diisi air sdingAi 30 d de dibiskm
hingga beNma kehiied jemih. Apabila air sudah beruam k€hijM yeog
menadakan tolah tumbuh fibplmktm, maka ketihggid air dilmbah hin88a 60'70 cm
(Gmbil l.).

0.5

l)

S.Hrsi

2.

Kohe udol @miJrlt

d@

dan tidak

KoliD yrdg dlpcni.Dk

n trntuk

p.DiJrhs

ile gunsl

wrh

be4rsing&'

bakitr 2.100 - 2.750 g de hduk b€tim mmiliki pmjaog hbuh 47 bobol tubuh Hitr 2.m0 - 2.200 g. Ia&lk hsil sleksi kfiodim
ke dalam kot@ pedijahe. hdok gltlmi jee ysag terpilih trmiliki
(@ag),
dagu tEbal 0ebih mffijd), ped mrocir& sue sisik
dati mjol
|@l (rebah), de genkm lincah.Itrduk glrfui b€tino memiliki dati lebih Eu (lidak
sisit aga& Eftuka, der
sda bnjolan), dagu tidak mmebal, pqd mmbundu, ws
gentm ag* lambm lnrtuk ikao yeg dipiiahkmhlihatpada G!$be 3.
gumi
dewsa m@dili iasLts
M@tu NElmto e, a/ (2017, u-pan) ita
seksal diMfism, ,oitu ika je6 deftgs dsli yeg E@otrjol, bibir bMh lebih
b€s de tebol ffi lebih pujag ddi bibn en sedrrBke pada ikm betina berdahi
r& dege bibir bawah tidak lleb6tr Apabilat ebub ikan diugkat, ikm jmh
ak@ renMjukkan geBkan ekor yug geit dao kul hingga mclcngkmg ds sep€fi
m@benht hwf 'U', sedmgkm ika baina ako mengibskd ekomlq deage lebat

bobot hbuh
50,J cm

1.

ikttr gunEi

Apabila kolm blah dipeBiapkm, lsngtah rclejuhy. adalah melakulsn selelsi
induk- Scleksi dilakutm berddarlnd pafomu da k*hah ilduk. Kepada
diajarkil cua tuEgcDati jenis kclMitr indut berdaset n ciri+iri
lfialayak sM
hbuh Fg Hlihrt sru gentm iku.
Hdil *lcki dipcrcle[ induk jem dmge pejmg rubuh 52 - 54 cm dengu

dir6ul*e

Crdb.r

tr

ln&k

smpd mwberhk huruf 'U'.

y4ng

debab&il oleh A*omon6

pmEfit

et

Mrophila Cyp
al., 2OO4l.
tmehil
wm qjadi pada ik D hpis sep6i'ikil'Gumi
d- lrr;;; il;;,l"ii'il:;
pa& tublhva ,*u dapat juga nmuyu&la
foaaada
fi:TI"
Y*'q
FPl
tarn
epcfr
exophthalmia (Ihoniotm bola muy,'pendmtran pi"
b"b.; b.d;
-ir;,f;
tubut\ de perul m.mbucit. Iko ymg Einicl; &"8*
ir*,
;ffi;
mayebarts ps'yatir ini k€pada ik; lain, rfan iko
m#"ffi, ,IHi
tmbou p@yakir itri lsub clirtHl wid\teE*-dd* ?r_
AilJ;;i;;ffi

ffi
c.Ebr

3.

Indut

lt ! grmi

yrag

rce rc'r+"t a"u-

rom mtr t" riogr.E;;;;-0rr,*ffiffi:

dSljrtlro

3) Pojodotu hduk dr pcEijrt !
g@i hdil steksi k;udiu dilMuktil
-lnd* i*d

.benetd

{Cmbe 4.) dsgao psbrndhee

lte Cll!@i
nmJe 6e Md
cktr bciitra

ke dalsD kolm psnijah&
-r"6;Ifr
@ elro;mo dipmgf&
_mc

mmp" moilat s