Jabatan Perkhidmatan VeterinarArahan Prosedur Tetap Veterinar Malaysia (APTVM)
A RA HA N PRO SEDUR TETA P
V ETERINA R M A LA YSIA
VA KSINA SI
No . Do kum e nta si: A PTVM 2 2 (b ):1 / 2 0 1 0
JA BA TA N PERKHIDM A TA N VETERINA R
KEM ENTERIA N PERTA NIA N DA N INDUSTRI A SA S TA NI
M A LA YSIA
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
ISI KA NDUNG A N
MUKA SURA T
Ara ha n Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r Ma la ysia
1.0 Pe ng e na la n ....................................................................................
1
2.0 O b je ktif ...........................................................................................
1
3.0 Sko p ................................................................................................
1
4.0 Deinisi .............................................................................................
1
5.0 Ka ta Sing ka ta n ..............................................................................
3
6.0 Ara ha n Am ....................................................................................
3
6.1
Da sa r va ksina si ....................................................................
3
6.2
Pe ne ntua n va ksin ...............................................................
4
6.3
Stra te g i va ksina si .................................................................
4
6.4
Pe nyim p a na n ......................................................................
4
6.5
Va ksina si ..............................................................................
5
6.6
Pe m a nta ua n .......................................................................
5
7.0 Pe ng urusa n Va ksin ........................................................................
6
7.1
Pe ro le ha n ............................................................................
6
7.2
Pe re ko d a n ...........................................................................
7
7.3
Ap lika si .................................................................................
7
8.0 Pro se d ur Va ksina si .........................................................................
8
8.1
Pro se d ur p e ro le ha n va ksin ................................................
8
8.2
Pro se d ur p e ne rim a a n va ksin .............................................
8
8.3
Pro se d ur p e nyim p a na n va ksin ..........................................
8
8.4
Pro se d ur p e ng e lua ra n sto k va ksin ....................................
9
8.5
Pro se d ur p e ng a ng kuta n va ksin ........................................
10
8.6
Pro se d ur Ad ua n ..................................................................
10
8.7
Re ko d ...................................................................................
11
8.8
Pro se d ur p e lup usa n va ksin ................................................
12
9.0 Ap lika si Va ksin ................................................................................
12
ii
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
9.1
Je nis p e m b e ria n va ksin ....................................................... 12
9.2
Ka e d a h p e m b e ria n va ksin .................................................. 13
9.3
Do s ......................................................................................... 14
9.4
Ja d ua l va ksina si ................................................................... 14
9.5
Pe m b e ria n va ksin d ila p a ng a n ............................................ 14
9.6
Ke b e rke sa na n va ksin ........................................................... 15
10.0 Rujuka n ............................................................................................. 15
La m p ira n :
La m p ira n 1: C a rta a lir p e rm o ho na n d a n
p e ng e lua ra n b e ka la n va ksin ................................................................. 16
Bo ra ng Pe rm o ho na n d a n Pe ng e lua ra n Va ksin ................................... 17
La m p ira n 2: Bo ra ng a kua n te rim a va ksin ............................................. 18
La m p ira n 3: Re ko d Pe m a nta ua n Va ksin .............................................. 19
La m p ira n 4: Bo ra ng a d ua n TAC B4 ........................................................ 20
La m p ira n 5: C o nto h re ko d sto k va ksin .................................................. 21
La m p ira n 6: Re ko d Pe ng g una a n Va ksin .............................................. 22
Ja w a ta nkua sa Pe nye d ia a n APTVM va ksina si ..................................... 23
Pe ng ha rg a a n .......................................................................................... 23
iii
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
A RA HA N KETUA PENG A RA H PERKHIDMA TA N VETERINA R
VA KSINA SI
Va ksina si m e rup a ka n sua tu ka e d a h p e nc e g a ha n d a n ka w a la n p e nya kit
ya ng te la h d ite m ui o le h Ed w a rd Je nne r d a la m ta hun 1790a n d a n d ig una ka n
o le h Lo uise Pa sture b a g i va ksin ha iw a n, b e rm ula d e ng a n p e nya kit Anthra x,
fo w l c ho le ra d a n ke m ud ia nnya ra b ie s p a d a ta hun 1885 . Ka e d a h ini te la h
d ig una ka n o le h Ja b a ta n Pe rkhid m a ta n Ve te rina r se m e nja k p e nub uha nnya .
Va ksin untuk rind e rp e st d ig una ka n se m e nja k ta hun 1900 d i Sing a p ura ya ng
p a d a m a sa itu m a sih se b a ha g ia n d a ri Ma la ya , Pe nya kit Ha w a r b e rd a ra h
1929 d i ne g e ri Ke d a h, Ne w C a stle Dise a se (1947) m e la lui stra in Mukte sw a r
d a n ra b ie s d a la m ta hun 1948 d i Se b e ra ng Pra i. Institut Pe nye lid ika n Ve te rina r
ya ng d itub uhka n p a d a ta hun 1933 te la h b a nya k m e nja la nka n p e nye lid ika n
d a n p e m b a ng una n va ksin d a n m e ra ka m p e lb a g a i ke ja ya a n c e m e rla ng
d a la m se ja ra hnya .
Na m un b e g itu m e m iliki va ksin ya ng b a ik sa ha ja tid a k d a p a t m e nja m in
p e nya kit te rka w a l a ta u d ic e g a h se kira nya g a g a l d a la m p ro se s va ksina si.
Untuk tujua n te rse b ut m a ka Akta Ha iw a n, 1953 te la h m e m p e runtukka n
kua sa
m e le se nka n
a ta s
m e re ka
ya ng
m e ng e nd a lika n
va ksin.
Ini m e m a nd a ng ka n p e ng urusa n va ksina si ya ng b a ik m e m p unya i im p lika si
ya ng b e sa r ke p a d a ind ustri te rna ka n. Ma ka se tia p m e re ka ya ng te rlib a t
d a la m p ro se s ini p e rlu m e ng e ta hui d a n m e m a tuhi p rinsip a sa s d a la m
p e ng urusa n va ksin d a n va ksina si.
Ara ha n
Pro se d ur Te ta p
Ve te rina r Ma la ysia
Va ksina si ini te la h
m e ng g a riska n a ra ha n m e ng e na i p e ro le ha n, p e ne rim a a n, p e nyim p a na n,
p e nye le ng g a ra a n, p e ng e nd a lia n, p e ng urusa n d a n a p lika si va ksin. Se m ua
p e rka ra te rse b ut p e rlu d ia m a lka n b a g i m e m a stika n ke utuha n kua liti
d a n ke b e rke sa na n va ksina si.
Me m a nd a ng ka n va ksina si ha iw a n m e rup a ka n sua tu p e rkhid m a ta n
ya ng p e nting , m a ka d e ng a n ini sa ya ing in m e ng a ra hka n se m ua a ng g o ta
DVS untuk m e m a tuhi APTVM Va ksina si. Va ksina si ya ng b a ik d a n b e rke sa n
p a stinya le b ih m e njim a tka n se rta a ka n m e ning ka tka n ke ya kina n p e la ng g a n
te rha d a p p e nya m p a ia n p e rkhid m a ta n ja b a ta n.
Da to ’ Dr. A b d . A ziz b in Ja m a lud d in
Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r
Ma la ysia
iv
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
A RA HA N PRO SEDUR TETA P VETERINA R MA LA YSIA
VA KSINA SI
1.0
PENG ENA LA N
Va ksina si m e rup a ka n ka e d a h untuk m e nc e g a h d a n m e ng a w a l
p e nya kit
d e ng a n
m e ning ka tka n
im uniti
d a la m
ha iw a n.
Ke b e rke sa na n
va ksina si a m a t
b e rg a ntung
ke p a d a
p ro se s
p e ng urusa n d a n a p lika si va ksin. Ke g a g a la n untuk m e m a tuhinya a ka n
m e nurunka n p o te nsi va ksin, ya ng a ka n m e ng a kib a tka n tind a kb a la s
im un ya ng tid a k m e nc ukup i untuk m e lind ung i ha iw a n d a ri ja ng kita n
p e nya kit.
Ma ka untuk m e m a stika n ke ja ya a nnya , APTVM ini m e ne ra ng ka n
p rinsip va ksina si, a ra ha n d a n p ro se d ur p e ro le ha n, p e ne rim a a n,
p e nyim p a na n, p e nye le ng a ra a n, p e ng e nd a lia n d a n a p lika si va ksin
se rta sa lura n a d ua n ya ng p e rlu d ia m a lka n b a g i m e m a stika n ke utuha n
kua liti d a n ke b e rke sa na n va ksina si.
2.0
O BJEKTIF
APTVM ini d ise d ia ka n untuk m e m b e ri p a nd ua n te nta ng p ro se d ur d a n
p ro se s ke rja ya ng b e rka ita n p e rkhid m a ta n va ksina si.
3.0
SKO P
APTVM va ksina si m e ra ng kum i a ra ha n, p ro se d ur p e ro le ha n,
p e ng urusa n d a n a p lika si va ksin se rta se na ra i p e nya kit ha iw a n ya ng
m e m p unya i va ksin ya ng te la h d iluluska n p e ng g una a nnya d i
Ma la ysia .
4.0
DEFINISI
4.1
Va ksin
Ba ha n b io lo g ik untuk m e ning ka tka n im uniti te rha d a p se sua tu
p e nya kit. Se sua tu va ksin m e ng a nd ung i a g e n ya ng m e nye rup a i
o rg a nism a p e nye b a b p e nya kit, sa m a d a o rg a nism a d ile m a hka n
a ta u d inya ha ktif. Ag e n te rse b ut m e ra ng sa ng siste m im un
b a d a n untuk m e ng e na li a g e n se b a g a i b e nd a sing se te rusnya
m e lind ung i p e rum a h d a ri ja ng kita n.
1
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
4.2
Ra nta ia n se juk
Ra nta ia n p e ng ha nta ra n a ta u p e m ind a ha n b a ha n p a d a suhu
re nd a h b a g i m e ng e ka lka n kua liti se sua tu b a ha n se p e rti va ksin.
4.3
Po te nsi Va ksin
Ke up a ya a n a ta u ke m uja ra b a n se sua tu va ksin d a la m m e m b e ri
ke sa n p e rlind ung a n te rha d a p se sua tu p e nya kit p a d a ha iw a n.
4.4
Te m p o h Pe na rika n
Te m p o h m a sa d a ri ta rikh a khir p e m va ksina n se b e lum te rna ka n
d ib e na r se m b e lih untuk d im a ka n.
4.5
Wa b a k
Ke ja d ia n p e nya kit b e rja ng kit ya ng m e lib a tka n le b ih d a ri sa tu
ind e ks a ta u g e ro m p o k ha iw a n a ta u m e la ng ka ui sa tu m ukim
d a n d a e ra h.
4.6
Ve te rina wa n
Pe g a w a i Ve te rina r ya ng b e rd a fta r d e ng a n Ma jlis Ve te rina r
Ma la ysia se rta m e m iliki Sijil Am a la n Ta huna n ya ng sa h sa m a d a
Pe g a w a i Ve te rina r Ke ra ja a n a ta u d ita ulia hka n se c a ra b e rtulis
o le h Ke tua Pe ng a ra h Ja b a ta n Pe rkhid m a ta n Ve te rina r ya ng
d id a fta rka n d e ng a n DVS b a g i m e nja la nka n tug a s te rte ntu
4.7
Pre skrip si
Ara ha n b e rtulis o le h d o kto r Ve te rina r b e rhub ung ra w a ta n
d a n c a ra p e m b e ria n d rug , va ksin d a n b a ha n b io lo g ik p a d a
ha iw a n.
4.8
Do s
Kua ntiti p e ng g una a n va ksin untuk tujua n p e m va ksina n.
4.9
Im uniti
Ta ha p ke im una n a ta u ke up a ya a n m e ne nta ng se sua tu
p e nya kit sa m a d a d e ng a n m e la w a n ke sa n o rg a nism a p e nya kit
a ta u m e la w a n ke sa n – ke sa n sa m p ing a n se sua tu o rg a nism a .
2
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
4.10
Ta ha p p ro te ktif
Ta ha p im uniti p ia w a i ya ng d ija ng ka d a p a t m e lind ung i p e rum a h
d a rip a d a ja ng kita n.
4.11
Bio - a ssa y
Pe ng e na lp a stia n ta ha p ke up a ya a n se sua tu b a ha n (va ksin)
d e ng a n m e ng uji ke sa nnya te rha d a p se sua tu o rg a nism a ujia n
b e rb a nd ing p ia w a i.
4.12
Va ksina si
Pe ng g una a n va ksin p a d a ha iw a n untuk m e m b e ri p e rlind ung a n
te rha d a p se sua tu p e nya kit.
4.13
Ko ta k Se juk
Be ka s untuk m e m b a w a va ksin d a n ub a ta n ya ng m e ng e ka lka n
ke a d a a n suhu re nd a h p a d a jula t suhu 2 hing g a 8 d a rja h C e lc ius
se m a sa p ro se s p e ng a ng kuta n.
5.0
6.0
KA TA SING KA TA N
FIFO
-
Ma suk d a hulu ke lua r d a hulu
DVS
-
Ja b a ta n Pe rkhid m a ta n Ve te rina r
KPPV
-
Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r
TA C B
-
Ja w a ta nkua sa Te knika l Bio lo g ik Ha iw a n Ke b a ng sa a n
A RA HA N A M
6.1
Da sa r Va ksina si
6.1.1
Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r a ka n
m e m b ua t d a sa r sa m a d a se sua tu p e nya kit a ka n
d ic e g a h, d ika w a l d a n d ib a sm i m e la lui va ksina si
a ta u m e ng he ntika n a ta u m e nc e g a h p e ng g una a n
se sua tu va ksin.
3
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
6.2
6.3
6.4
6.1.2
Da sa r se d ia a d a a ka n d ite ra p ka n d a la m Pro to ko l
Ve te rina r Ma la ysia
m e ng e na i p e nya kit b e rka ita n.
Ko s p e m va ksina n ya ng d ib ua t b e rd a sa rka n ke he nd a k
p e nte rna k b a g i ke p e nting a n ka w a la n p e nya kit
d a la m p re m is a ta u g e ro m p o knya a ka n d ita ng g ung
o le h p e nte rna k se nd iri.
6.1.3
Ke ra ja a n a ka n ha nya m e m b ia ya i ko s va ksina si d i
d a la m d a sa r p e m b a sm ia n ke b a ng sa a n m e ng ikut
sp e sis, te m p o h, lo ka si, ka e d a h d a n ka d a r ya ng
d ite ta p ka n o le h KPPV.
6.1.4
Ke ra ja a n b o le h m e la ntik d a n m e le se n ind ivid u ya ng
b e rke la ya ka n untuk m e nja la nka n ke rja p e m va ksina n
d ib a w a h se lia a nnya m e ng ikut Se ksye n 30 Akta
Bina ta ng 1953 (se m a ka n 2006).
Pe ne ntua n Va ksin
6.2.1
TAC B a ka n m e ne ntuka n b io lo g ik se rta je nis, stra in,
se ro tip , b e ntuk d a n ka e d a h ya ng d ib e na rka n untuk
d iva ksina si a ta u d ia p lika si.
6.2.2
Pro se d ur p e nd a fta ra n va ksin he nd a kla h m e m a tuhi
Ara ha n Pro se d ur Te ta p Pe nd a fta ra n Va ksin Ve te rina r.
Stra te g i Va ksina si
6.3.1
Pa nd ua n ja d ua l, d o s d a n ka e d a h va ksina si a ka n
b e rp a nd uka n syo r p e m b ua t.
6.3.2
Stra te g i va ksina si a ka n d isyo rka n o le h Pe ng a ra h
Ba ha g ia n Pe ng urusa n Bio se kuriti d a n SPS untuk
p e rtim b a ng a n
dan
ke lulusa n
Ja w a ta nkua sa
Ka w a la n Pe nya kit Ha iw a n Ke b a ng sa a n.
Pe nyim p a na n
6.4.1
Pe nyim p a na n va ksin d i Ib up e ja b a t
DVS a ka n
d ise la ra ska n o le h Se ksye n Ka w a la n Pe nya kit.
6.4.2
Pe nyim p a na n va ksin d i p e ring ka t
DVS ne g e ri
d ise la ra ska n o le h Ba ha g ia n Ke siha ta n Ve te rina r.
4
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
6.4.3
6.5
6.6
Pe nyim p a na n
va ksin
di
p e ring ka t
Pe ja b a t
Pe rkhid m a ta n Ve te rina r Da e ra h d ise la ra ska n o le h
Pe g a w a i Pe rkhid m a ta n Ve te rina r Da e ra h.
Va ksina si
6.5.1
Se m ua
p e ng ua sa
ve te rina r b e rta ng g ung ja w a b
m e nja la nka n va ksina si d i m a na b e rke na a n a ta u b ila
d ia ra hka n se c a ra khusus.
6.5.2
Va ksina si b o le h d ija la nka n o le h ve te rina w a n.
6.5.3
Ve te rina w a n b e rta ulia h b o le h d ila ntik o le h p iha k
b e rkua sa ve te rina r untuk m e la ksa na d a n m e ng a w a si
p e rkhid m a ta n va ksina si.
6.5.4
Pe m va ksin a ta u ino kula to r ya ng d ita ulia h o le h KPPV
b o le h m e nja la nka n va ksina si d ib a w a h p e ng a w a sa n
DVS, Ve te rina w a n Be rta ulia h a ta u m e la lui p re skrip si
ve te rina w a n.
6.5.5
Pe nte rna k b o le h m e m p e ro le hi d a n m e ng g una va ksin
ha nya m e la lui p re skrip si ve te rina w a n ke a ta s
te rna ka nnya se nd iri m e ng ikut Ve te rina ry Surg e o ns
Ac t 1974 Se ksye n 37.
Pe m a nta ua n
6.6.1
Ke tua
Ba ha g ia n
Ke siha ta n
Ne g e ri
b e rta ng g ung ja w a b
m e m a nta u
p e la ksa na a n
va ksina si d i p e ring ka t ne g e ri.
6.6.2
Ke tua Se sye n Ka w a la n d a n Pe m b a sm ia n Pe nya kit,
Ba ha g ia n
Pe ng urusa n
Bio se kuriti
dan
SPS
he nd a kla h m e nye la ra s, m e m a nta u d a n m e nila i
lo g istik d a n so ko ng a n p e la ksa na a n va ksina si d i
se luruh ne g a ra .
6.6.3
Se m ua
la p o ra n
va ksina si he nd a kla h
d iha nta r
ke p a d a
Se ksye n
Ka w a la n
dan
Pe m b a sm ia n
Pe nya kit, Ba ha g ia n Pe ng urusa n Bio se kuriti d a n SPS.
5
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
6.6.4
Unit Ka w a la n Bio lo g ik d a n Drug Ve te rina r, Se ksye n
Zo o no sis d a n Ke siha ta n Aw a m he nd a kla h, m e ne rim a
aduan, memantau dan menilai potensi dan eikasi
va ksin ya ng d ig una ka n.
6.6.5
7.0
Se m ua
p e ng ua sa
ve te rina r
d ite g a h
d a ri
m e ng e lua rka n ke b e na ra n se m b e lih d a la m te m p o h
p e na rika n va ksin.
PENG URUSA N VA KSIN
7.1
Pe ro le ha n
7.1.1
DVS b e rta ng g ung ja w a b m e nye d ia ka n va ksin ya ng
se sua i b a g i p e nya kit ha iw a n ya ng te rse na ra i d a la m
d a sa r p e m b a sm ia n ke b a ng sa a n d a n m e m a stika n
ja m ina n b e ka la n m e nc ukup i untuk ke sia p sia g a a n.
7.1.2
Da la m ke a d a a n te rte ntu b e ka la n va ksin ya ng te la h
d ike lua rka n d a ri sto k b a g i ke g una a n se sua tu ka w a sa n
b o le h d ip ind a hka n ke ka w a sa n o le h Ke tua Se ksye n
Ka w a la n Pe nya kit la in jika ke a d a a n m e nd e sa k.
7.1.3
Pe nyim p a na n,
p e ng e nd a lia n:
p e nye le ng g a ra a n,
dan
7.1.3.1
Ra nta ia n
se juk
he nd a kla h
se ntia sa
d ike ka lka n
se p a nja ng
p ro se s
p e nyim p a na n,
p e nye le ng g a ra a n,
dan
p e ng e nd a lia n
m e ng ikut
sa ra na n
p e ng e lua r
va ksin
d e mi
m e m a stika n
ke se la m a ta n, p o te nsi d a n kua liti va ksin
te rja m in.
7.1.3.2
Siste m p e nye le ng g a ra a n ha ria n he nd a kla h
m a m p u m e ng e sa n p e rub a ha n suhu d i lua r
jula t ya ng d isa ra nka n untuk p e nyim p a na n
va ksin.
7.1.3.3
Siste m p e ng g e ra d ip a sa ng d a n jika p e rlu
p e m ind a ha n ke c e m a sa n he nd a kla h d ib ua t
untuk menyelamatkan eikasi vaksin.
6
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
7.1.3.4
Ja na kua sa
so ko ng a n p e rlu d ise d ia ka n
untuk
ke g una a n
se m a sa
ke c e m a sa n
se p e rti; ke ro sa kka n p e ti se juk, ke g a g a la n
kua sa e le ktrik, b e nc a na a la m te ruta m a
untuk sto k va ksin ya ng b e sa r.
7.1.3.5
Va ksin
d a la m
sim p a na n
he nd a kla h
d ip a nta u se c a ra b e rka la te rm a suk ta rikh
luput dan keadaaan izikal vaksin.
7.1.3.6
Ujia n b io -a ssa y p e rlu d ila kuka n ke a ta s
b e ka la n va ksin se d ia a d a b a g i ke a d a a n
b e rikut :-
● Me ng e na lp a sti p o te nsi va ksin
● Pe m a nta ua n
p o te nsi
va ksin
b ila
d ip e rluka n
● Me m p unya i
ke ra g ua n
te rha d a p
ke b e rke sa na n
7.1.3.7
Va ksin ya ng te la h m e le p a si ta rikh lup ut a ta u
telah melalui perubahan izikal hendaklah
d ilup uska n.
7.2
Pe re ko d a n
Se tia p m a klum a t p e nting b e rke na a n va ksin he nd a kla h
d ire ko d ka n b e rd a sa rka n p ro se d ur ya ng te la h d ite ta p ka n.
Re ko d he nd a kla h se ntia sa ke m a skini.
7.2
A p lika si
7.3.1
Va ksina si p e rlu d ib e rika n ke p a d a ha iw a n ya ng siha t
m e ng ikut d o s, ka e d a h d a n ja d ua l va ksina si ya ng te la h
d ite ta p ka n b a g i m e m a stika n ha iw a n m e m p e ro le hi
im uniti ya ng se c ukup nya .
7.3.2
Pe ng g una a n
va ksin
p e rlu
d ip re skrip si
o le h
ve te rina w a n. Ve te rina w a n he nd a kla h m e ne ta p ka n
te m p o h p e na rika n se m a sa p re skrip si d ila kuka n
te ruta m a b a g i te rna ka n ha m p ir untuk d ise m b e lih.
7
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
7.3.3
8.0
Va ksin p e rlu d ib e ri ke p a d a te rna ka n, ha iw a n
ke sa ya ng a n d a n re kre a si m e ng ikut situa si a ta u
lo ka liti se p e rti b e rikut:
i)
Pe m va ksina n rutin;
ii)
Pe m va ksina n se m a sa w a b a k;
iii)
Pe m va ksina n m a ssa
iv)
Pe m va ksina n stra te g ik
v)
Pe m va ksina n untuk p e m ind a ha n
PRO SEDUR VA KSINA SI
8.1
Pro se d ur p e ro le ha n va ksin
Pe ro le ha n va ksin he nd a kla h d a ri se na ra i va ksin d a n sya rika t
ya ng d iluluska n o le h DVS - Sila rujuk “ list o f a p p ro ve d a nima l
va c c ine s a nd b io lo g ic s fo r imp o rta tio n, sa le a nd use in We st
Ma la ysia ” . Se tia p p e ro le ha n p e rlu d ire ko d ka n.
8.2
Pro se d ur p e ne rim a a n va ksin
Se m a sa
p e ne rim a a n va ksin
m e m e riksa p e rka ra b e rikut:
p e g a wa i
i)
Do kum e n(p e m b e lia n/ p e ne rim a a n)
ii)
Keadaan izikal vaksin
iii)
Ba tc h no . No . Ke lo m p o k (Lo t no .)
iv)
Ta rikh lup ut
v)
Kua ntiti
p e ne rim a
p e rlu
Se tia p p e ro le ha n p e rlu d ire ko d ka n.
8.3
Pro se d ur p e nyim p a na n va ksin
8.3.1
Se b e lum p e ne rim a a n va ksin d ib ua t, p e g a w a i
b e rta ng g ung ja w a b
p e rlu m e m a stika n ke a d a a n
te m p a t (b ilik se juk/ p e ti se juk), ra k p e nyim p a na n
va ksin d a n suhu ya ng se sua i se p e rti m a na ya ng
8
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
te rd a p a t d a la m risa la h p e ng e lua r m e ng ikut je nis
va ksin se p e rti b e rikut:
i)
Live va c c ine
ii)
Modiied live vaccine
iii)
Kill va c c ine
iv)
Atte nua te d va c c ine
v)
Ina c tiva te d va c c ine
vi)
Ba c te rin
vii)
Ina c tiva te d a d juva nt va c c ine
8.3.1
Va ksin p e rlu d ike lua rka n d a ri ko ta k, d isusun m e ng ikut
la b e l d a n ta rikh lup ut d a la m b ilik se juk/ p e ti se juk.
8.3.2
Va ksin ya ng d ite rim a he nd a kla h d isusun m e ng ikut
Siste m FIFO (m e m ind a hka n va ksin ya ng b a ru d ite rim a
ke b a ha g ia n b e la ka ng ra k sup a ya va ksin ya ng
d ite rim a d a hulu a ka n d ike lua rka n d a hulu).
8.3.3
Ra k d a la m b ilik se juk/ p e ti se juk p e rlu d ila b e l d e ng a n
na m a va ksin d a n ta rikh lup ut va ksin te rse b ut.
8.3.4
Suhu bilik sejuk/peti sejuk, keadaan izikal serta tarikh
lup ut va ksin he nd a kla h d ia w a si d e ng a n d ire ko d ka n
2 ka li se ha ri d a la m ka d re ko d suhu ya ng d ip a p a rka n
p a d a b ilik se juk/ p e ti se juk. (Sila rujuk la m p ira n 4)
8.3.5
8.4
Se m ua
Ta ta c a ra
d ip a tuhi.
Pe ng urusa n
Sto r
he nd a kla h
Pro se d ur p e ng e lua ra n sto k va ksin
8.4.1
Pe g a w a i p e m o ho n b e ka la n va ksin he nd a kla h
m e ng e m uka ka n
p e rm o ho na n
ke p a d a
Se ksye n
Ka w a la n d a n Pe m b a sm ia n Pe nya kit te rle b ih d a hulu
se b e lum m e nd a p a tka n b e ka la n va ksin. Sila rujuk
la m p ira n 1: c a rta a lir p e rm o ho na n d a n p e ng e lua ra n
va ksin d a n La m p ira n 2: Bo ra ng p e rm o ho na n d a n
p e ng e lua ra n va ksin.
9
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
8.5
8.6
8.4.2
Pe g a w a i p e nja g a va ksin he nd a kla h m e m b ua t
p e ng e lua ra n b e ka la n va ksin m e ng ikut siste m FIFO .
8.4.3
Pe g a w a i p e nja g a va ksin he nd a kla h m e re ko d se tia p
p e ng e lua ra n va ksin d a la m re ko d p e ng e lua ra n sto k
d e ng a n se m p urna d a n m e m a stika n b o ra ng a kua n
te rim a
va ksin
d iisi
d e ng a n
le ng ka p
dan
d ita nd a ta ng a ni o le h p e ne rim a va ksin. Sila rujuk
la m p ira n 3 (Bo ra ng a kua n te rim a va ksin).
Pro se d ur p e ng a ng kuta n va ksin
8.5.1
Se m a sa p e m ind a ha n, va ksin he nd a kla h b e ra d a
d a la m suhu ya ng d ite ta p ka n d e ng a n m e m a stika n
ko ta k se juk d iisi d e ng a n p e k a is/ a is ke ring ya ng
m e nc ukup i.
8.5.2
Ko ta k se juk he nd a kla h d im e tra i d e ng a n se m p urna
b a g i m e m a stika n va ksin se la m a t d a n kua liti va ksin
te rja m in se p a nja ng p ro se s p e ng a ng kuta n.
8.5.3
Ela k m e m a sukka n va ksin ke d a la m b ut ke re ta
a ta u te rd e d a h ke p a d a c a ha ya m a ta ha ri se m a sa
p e ng a ng kuta n.
Pro se d ur A d ua n
8.6.1
Se m ua a d ua n b e rke na a n ke sa n sa m p ing a n b e rikuta n
p e m va ksina n p e rlu d ila p o rka n ke p a d a Pusa t Ad ua n
Ba ha n Bio lo g ik d a n Drug Ve te rina r. (Sila rujuk
La m p ira n 5).
8.6.2
Ad ua n ya ng d iha nta r p e rlu m e ng a nd ung i m a klum a t
b e rikut:
i)
Pe ng e lua r
ii)
Na m a va ksin
iii)
Ko d va ksin
iv)
No m b o r lo t/ siri
v)
Ta rikh lup ut
vi)
Um ur ha iw a n
vii)
Sp e sis ha iw a n
10
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
8.7
viii)
Ba ka ha iw a n / Ja ntina ha iw a n
ix)
Pe ne ra ng a n
b e rke na a n
ta nd a / le si
d itunjukka n p e rlu d ic a ta tka n.
ya ng
Re ko d
Pe g a w a i
b e rta ng g ung ja w a b
m e ng e m a skini re ko d b e rikut;
p e rlu
m e w ujud
dan
i)
Re ko d p e ne rim a a n va ksin (p usa t, ne g e ri d a n d a e ra h)
ii)
Re ko d p e ng e lua ra n (p usa t, ne g e ri d a n d a e ra h)
iii)
Re ko d suhu b ilik se juk/ p e ti se juk d i se tia p ne g e ri d a n
d a e ra h
iv)
Re ko d sto k va ksin (p usa t, ne g e ri d a n d a e ra h) ( sila rujuk
La m p ira n 6)
v)
Re ko d p e ng g una a n va ksin
Se tia p p e ng g una a n va ksin d i la p a ng a n he nd a kla h
d ire ko d ka n. Da ta m e ng e na i je nis te rna ka n, p e m ilik,
va ksin, ta rikh, tujua n, d o s, ka e d a h p e m b e ria n va ksin d a n
p e g a w a i b e rta ng g ung ja w a b p e rlu d ire ko d . ( Sila rujuk
la m p ira n 7)
● Re ko d va ksina si o le h ve te rina w a n ya ng d ila ntik
o le h p e nte rna k, p e rlu d isim p a n o le h p e nte rna k
b a g i tujua n p e m a nta ua n DVS.
● Re ko d
va ksina si
p e nte rna k se nd iri,m e la lui
p re skrip si d a n se lia n ve te rina w a n, re ko d
p e rlu d isim p a n o le h p e nte rna k b a g i tujua n
p e m a nta ua n DVS.
● Re ko d
va ksina si d ila kuka n o le h ino kula to r
b e rta ulia h, d i b a w a h se lia a n DVS a ta u
ve te rina w a n b e rta ulia h, p e rlu d ise ra hka n
ke p a d a DVS.
● Re ko d va ksina si ve te rina w a n ya ng d ila ntik DVS,
p e rlu d ise ra hka n ke p a d a p iha k DVS.
vi)
Re ko d ke b e rke sa na n va ksin
vii)
Re ko d a d ua n (Sila rujuk la m p ira n 5)
11
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
8.8
Pro se d ur p e lup usa n va ksin
8.8.1
8.8.2
8.8.3
9.0
Pe lup usa n p e rlu d ila kuka n ke a ta s va ksin b e rikut;
i)
Me le w a ti te m p o h lup ut
ii)
Keadaan izikal vaksin berubah
iii)
Pe na rika n b a lik va ksin d a ri p e ng ila ng
Pro se d ur b e rikut p e rlu d ila kuka n se b e lum
p e lup usa n:
p ro se s
i)
Pe ng a sing a n
ii)
Pe re ko d a n
iii)
Pe nye d ia a n d o kum e n untuk p e lup usa n
iv)
Pe nye ra ha n d o kum e n p e lup usa n
Ja w a ta nkua sa Pe lup usa n
v)
Pe m e riksa a n o le h Pe m e riksa b a ra ng lup us
vi)
Ke lulusa n o le h Pe ng e rusi Pe lup usa n
ke p a d a
Rujuk ka e d a h p e lup usa n d a la m APTVM Pe nd a fta ra n
Va ksin
A PLIKA SI VA KSIN
Risa la h va ksin ya ng d ite rb itka n p e ng e lua r p e rlu d irujuk se c a ra te liti
te rle b ih d a hulu se b e lum m e nja la nka n se b a ra ng a ktiviti p e m va ksina n.
9.1
Je nis p e m b e ria n va ksin
i)
Pe m va ksina n rutin
ii)
Pe m va ksina n se m a sa w a b a k
iii)
Pe m va ksina n m a ssa
iv)
Pe m va ksina n stra te g ik
v)
Pe m va ksina n untuk
ke sa ya ng a n/ Re kre a si
p e m ind a ha n
te rna ka n/ ha iw a n
12
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
9.2
Ka e d a h p e m b e ria n va ksin
Pe m iliha n ka e d a h b e rd a sa rka n c a ra ya ng p a ling b e rke sa n d a n
p ra ktika l untuk d ila ksa na ka n d i la p a ng a n m e ng ikut a ra ha n
p e ng e lua r.
9.2.1
Suntika n
Va ksina si se c a ra suntika n b a w a h kulit (SQ ) d ib e rika n d i
b a w a h la p isa n kulit ha iw a n b a g i m e ng ha silka n im uniti
ya ng le b ih la m a . Suntika n d a la m o to t (IM); d ib e rika n
d a la m o to t b a g i m e nd a p a tka n ke b e rke sa na n ya ng le b ih
c e p a t, te ruta m a d a la m m e na ng a ni w a b a k.
9.2.2
Titik m a ta
Ka e d a h m e nitiska n va ksin ke d a la m m a ta se p e rti va ksin
p e nya kit sa m p a r a ya m .
9.2.3
O ra l
Sa m a d a m e la lui m inum a n a ta u m a ka na n.
i)
Minum a n
Pe m b e ria n va ksin m e la lui a ir m inum a n, b e b a s
klo rin. Ha iw a n p e rlu d ip ua sa ka n d a hulu sup a ya
va ksin d im inum d a la m te m p o h te rte ntu
ii)
Ma ka na n
Va ksin d ib e ri m e la lui m a ka na n se p e rti p e m b e ria n
va ksin p a d a a ya m ka m p o ng ya ng le p a s b e b a s.
9.2.4
Se m b ura n
Pe m b e ria n va ksin m e la lui se m b ura n.
9.2.5
Ho rizo ntal and ve rtic al p ro te c tio n
Va ksin d ib e ri ke p a d a ind uk b e tina se m a sa b unting b a g i
m e m b e ri im uniti p a d a a na k d a la m ka nd ung a nnya d a n
a d a jug a m e la lui te lur.
13
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
9.3
Do s
Do s b a g i se tia p va ksin p e rlu d ikira
d e ng a n te p a t b a g i
m e m a stika n se tia p ha iw a n untuk m e ng ha silka n im uniti ya ng
ting g i m e le b ihi ta ha p p ro te ktif. Rujuk ke p a d a risa la h p e ng e lua r
untuk m e ng ira d o s ya ng te p a t.
9.4
Ja d ua l va ksina si
Ja d ua l va ksina si d isyo rka n p e ng e lua r b a g i m e nd a p a tka n ta ha p
im uniti ya ng m e le b ihi ta ha p p ro te ktif se p a nja ng m a sa .
9.5
Pe m b e ria n va ksin d i la p a ng a n
9.5.1
Infra struktur
Ba g i
m e m a stika n
dijalankan
dengan
a ktiviti
eisien
p e m va ksina n
perlu
dapat
disediakan
infra struktur m e ng ikut sp e sis ha iw a n se p e rti tre vis,
c e lung , sa ng ka r d a n p e ng e ka ng d a n se b a g a inya .
9.5.2
9.5.3
Pe ra la ta n m e ng ikut ke p e rlua n sp e sis ha iw a n d a n
ka e d a h
va ksina si
p e rlu
d ise d ia ka n
se b e lum
m e nja la nka n va ksina si b a g i m e m a stika n p e ng e ka la n
ra nta ia n se juk d a n se te rusnya m e m a stika n ke ja ya a n
va ksina si d a p a t d ic a p a i. C o nto h p e ra la ta n ya ng
p e rlu d ise d ia ka n b a g i va ksina si ha iw a n rum ina n
a d a la h se p e rti b e rikut:
i)
Fla sk ya ng se sua i
ii)
Pe k a is ya ng m e nc ukup i
iii)
Pic a g a ri suntika n - a uto
iv)
Ja rum suntika n ya ng se sua i d a n m e nc ukup i
v)
Tua la ta ng a n
Pa stika n
p e rka ra
b e rikut
d ip a tuhi
m e nja la nka n p e m va ksina n d ila p a ng a n:
i)
se m a sa
Va ksin tid a k d ip e g a ng
te rla m p a u la m a
d i ta ng a n – suhu ta ng a n b o le h m e nje ja ska n
p o te nsi va ksin
14
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
9.6
ii)
G una ka n tua la ya ng d ic e lup a ir b a tu (se juk)
untuk m e m e g a ng va ksin
iii)
Tid a k m e nd e d a hka n
m a ta ha ri
iv)
Ba ki va ksin ya ng le b ih d i d a la m p ic a g a ri tid a k
d im a sukka n se m ula ke d a la m b o to l a sa l va ksin
v)
Sim p a n b a ki va ksin d i d a la m b o to l ke d a la m
p e ti se juk se le p a s ta m a t p ro g ra m p a d a ha ri
te rse b ut
pada
c a ha ya
Ke b e rke sa na n va ksin
Ujian eikasi
perlu dijalankan berdasarkan keperluan bagi
tujua n p e m a nta ua n
p e m va ksina n.
10.0
va ksin
untuk m e ng e ta hui ke ja ya a n
se sua tu
Rujuka n
1)
Akta Bina ta ng 1953 (se m a ka n 2006)
2)
Ve te rina ry Surg e o ns Ac t , 1974
3)
O .I.E. G uid e line s fo r inte rna tio na l sta nd a rd s fo r va c c ine b a nks,
C ha p te r 1.1.10, O .I.E. Te rre stria l Ma nua l 2008.
4)
O .I.E. Ma nua l o f sta nd a rd s fo r d ia g no stic te sts a nd va c c ine ,
Se c o nd e d itio n, 1992, ISBN 92-9044-314-6
5)
Ste rn AM, Ma rke l H (2005). “ The histo ry o f va c c ine s a nd
immuniza tio n: fa milia r p a tte rns, ne w c ha lle ng e s” . He a lth Aff 24
(3): 611–21. d o i:10.1377/ hltha ff.24.3.611. PMID 15886151.
6)
Ja m e s J. Wa lsh (1913). “ Lo uis Pa ste ur” . C a tho lic Enc yc lo p e d ia .
Ne w Yo rk: Ro b e rt Ap p le to n C o m p a ny.
7)
Akta Bina ta ng , 1953 Se ksye n 30 (1) untuk m e le se n p e m ilika n
a ta u m e ng ino kula si m ikro o rg a nism a hid up a ta u va ksin ke
d a la m ha iw a n.
8)
G o o d Anima l Husb a nd ry Pra c tic e s
9)
G uid e line o n Te c hnic a l Ad viso ry C o mmitte o n b io lo g ic s
15
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 1
C A RTA A LIR PERMO HO NA N DA N PENG ELUA RA N VA KSIN
Pe g a w a i p e m o ho n m e ng e m uka ka n
p e rm o ho na n
ke p a d a
Se ksye n
Ka w a la n Da n Pe m b a sm ia n Pe nya kit.
Pe rm o ho na n d iluluska n o le h Se ksye n
sura t p e rm o ho na n
Pe rm o ho na n ya ng te la h d iluluska n
a ka n d ifa xka n ke p a d a p iha k Ste se n
Kua ra ntin Ha iw a n KLIA
Ste se n Kua ra ntin Ha iw a n KLIA a ka n
te rim a
sura t p e rm o ho na n ya ng
d iluluska n d a ri Se ksye n Ka w a la n d a n
Pe m b a sm ia n
Pe g a w a i p e m o ho n
d a ta ng
ke
Ste se n
Kua ra ntin Ha iw a n KLIA
b e rsa m a sura t p e rm o ho na n, ko ta k
se juk d a n ic e p a c k untuk m e ng a m b il
b e ka la n
Be ka la n va ksin d ike lua rka n o le h
Pe g a w a i p e ng e lua ra n d a ri sto k
sim p a na n m e ng ikut siste m FIFO d a n
d ip ind a hka n ke d a la m ko ta k se juk
va ksin.
Ko ta k se juk va ksin p e rlu d iisika n p e k
a is d a n d itutup d e ng a n ra p a t.
Pe ng a w a i p e m o ho n m e le ng ka p ka n
Sura t Akua n Te rim a Va ksin ( Rujuk
La m p ira n 2 ).
Sura t
Akua n
Te rim a a n
Va ksin
d iluluska n
dan
d isa hka n
o le h
Pe ng a w a i Pe ng e lua r va ksin
Sa lina n sura t a kua n te rim a a n va ksin
p e rlu
d isim p a n
o le h
Ste se n
Kua ra ntin Ha iw a n KLIA se b a g a i
re ko d p e ng e lua ra n.
Be ka la n va ksin d ib a w a ke
lo ka si p e m o ho n
16
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 2
BO RA NG PERMO HO NA N DA N PENG ELUA RA N VA KSIN
SEKSYEN KAWALAN DAN PEMBASMIAN PENYAKIT
BAHAG IAN PENG URUSAN BIO SEKURITI DAN SPS
JABATAN PERKHIDMATAN VETERINAR MALAYSIA
_________________________________________________________________________
NAMA PEMO HO N
: ……………………………………………………………………
ALAMAT PEJABAT
: ……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
NO . TELEFO N
: ……………………………………………………………………
EMEL
: ……………………………………………………………………
NAMA VAKSIN
: ……………………………………………………………………
DO S
: ……………………………………………………………………
KUANTITI (unit)
: ……………………………………………………………………
TARIKH DIPERLUKAN
: …………………………………………………………………....
TANDA TANG AN PEMO HO N
: …………………………………………………………
TARIKH PERMO HO NAN
: …………………………………………………………
NO TA: Sila p a stika n ko ta k se juk b e risi p a k a is ya ng m e nc ukup i d ise d ia ka n se m a sa
m e ng a m b il b e ka la n va ksin.
17
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 3
Lampiran 2
STESYEN KUARANTIN HAIWAN KLIA
Kompleks Kuarantin Kementerian Pertanian Malaysia
ANIMAL QUARANTINE STATION
Quarantine Complex, Ministry Of Agriculture
Email: aqs@tm.net.my
JALAN PEKELILING 4, 64050 KLIA, SEPANG, SELANGOR DARUL EHSAN
TEL:03 87872379
FAX:87872378
Ruj Kami : JPH:KLIA1/5/07 ( )
Tarikh
:
AKUAN TERIMA BEKALAN : ……………………………………………
Saya
………………………….............dari
menerima
bekalan
………………………………………….
……………………………………………………..
daripada
telah
pegawai
bertugas di SKH KLIA bertarikh …………………. sebanyak ……………. dos @
……………. vial bagi kegunaan di Jabatan kami.
Terima Kasih.
Yang Benar,
……………………………….
Nama :
IC
:
Dikeluarkan Oleh,
……………………………….
Nama
:
Jawatan :
Masa
:
18
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 4
REKO D PEMA NTA UA N VA KSIN
BIL
TA RIKH
SUHU BILIK/ PETI
SEJUK
Pa g i
TA RIKH
LUPUT
V A KSIN
V A KSIN
Pe ta ng
KEA DA A N
FIZIKA L
V A KSIN
NA M A & T/ TA NG A N
PEG A W A I REKO D
19
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 5
TA C B 4
UNIT KA WA LA N BIO LO G IK DA N DRUG VETERINA R
JA BA TA N PERKHIDMA TA N VETERINA R
_________________________________________________________________________
BO RA NG A DUA N
1)
MA KLUMA T PENG A DU
Na m a : …………………………………………………………………………………
…………………………........................................................................................
Ala m a t: ………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………….......
No . te le fo n: ……………………………………………………………………….....
_________________________________________________________________________
2)
MA KLUMA T PRO DUK
Na m a Pro d uk: ................................................................................................
Pe ng e lua r: .....................................................................................................
Pe ng e d a r: ......................................................................................................
No . ‘ b a tc h’ te rlib a t: …………………………. Sa m p e l p ro d uk (Ad a / tia d a )
Ad ua n: ………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
_________________________________________________________________________
3)
MA KLUMA T PA SA RA N
Ka w a sa n p ro d uk b e rm a sa la h (la d a ng / klinik): ............................................
...........................................................................................................................
Ta rikh p ro d uk b e rm a sa la h d ike sa n: ...............................................................
20
Vaksinasi
:
:
VA KSIN
:
Ta rikh
Pe ro le ha n Jum la h
Va ksin
dos
Ba tc h
Lo t
Num b e r
Ta rikh
lup ut
Pe m b e ka l Pe ng e lua r Jum la h
Va ksin
dos
Pe m o ho n
Ne g e ri
Ba ki
Ba ki d a ri b ula n le p a s
21
Vaksinasi
JUM LA H
Jum la h
Ba ki d o s
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
JUM LA H
0
JUM LA H
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 6
REKO D STO K VA KSIN
BULA N DA N TA HUN
BULA N DA N TA HUN
VA KSIN
:
:
NA MA PEMVA KSIN
:
Ta rikh
ID
Pre m is
A la m a t
Jum la h
Do s
Ta rikh
lup ut
Je nis Te rna ka n
Bil.
Te rna ka n
Bil.
Div a ksin
Ka e d a h
p e m v a ksina n
Tujua n
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 7
REKO D PENG G UNA A N VA KSIN
22
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
JA W A TA NKUA SA PENYEDIA A N A PTV M V A KSINA SI
Pe na siha t
Y.Bhg. Dato’ Dr. Mohamad Azmie bin Zakaria
Ke tua Ed ito r
Dr. A hm a d b in Sa lle h
Sid a ng Pe ng a ra ng
Dr. Ja m a lia h Se na w i
Dr. Mo hd Ja a fa r Bin A b d ulla h
Dr. Ma ria Ja m li
Dr. Muhammad Nazri Bin Khairuddin
Dr. Sa lina b inti A m a d Bug is
Dr. Da ya ng Sa lw a ni A w a ng Ma she ri
En. Husni Bin Pa nja ng
C ik Ja m ila h b t Ja m a ni
En. Ra she e d i b in A b u Ba ka r
PENG HA RG A A N
Juta a n te rim a ka sih ke p a d a se m ua p iha k ya ng te rlib a t se c a ra la ng sung
m a hup un tid a k la ng sung d a la m p e nye d ia a n A PTVM ini, khususnya :
1)
Y. Bhg . Da to ’ Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r
2)
Y. Bhg . Da to ’ Tim b a la n Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r
3)
Se m ua Pe ng a ra h Ba ha g ia n, IPPV Putra ja ya
4)
Se m ua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r Ne g e ri
5)
Se m ua Ke tua Ba ha g ia n Ke siha ta n Ve te rina r Ne g e ri
6)
Se ksye n Ka w a la n d a n Pe m b a sm ia n Pe nya kit
7)
Se ksye n Ep id e m io lo g i d a n Surv e la n
8)
Se ksye n Pe rkhid m a ta n Kua ra ntin d a n Im p o rt / Eksp o rt
23
Vaksinasi
V ETERINA R M A LA YSIA
VA KSINA SI
No . Do kum e nta si: A PTVM 2 2 (b ):1 / 2 0 1 0
JA BA TA N PERKHIDM A TA N VETERINA R
KEM ENTERIA N PERTA NIA N DA N INDUSTRI A SA S TA NI
M A LA YSIA
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
ISI KA NDUNG A N
MUKA SURA T
Ara ha n Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r Ma la ysia
1.0 Pe ng e na la n ....................................................................................
1
2.0 O b je ktif ...........................................................................................
1
3.0 Sko p ................................................................................................
1
4.0 Deinisi .............................................................................................
1
5.0 Ka ta Sing ka ta n ..............................................................................
3
6.0 Ara ha n Am ....................................................................................
3
6.1
Da sa r va ksina si ....................................................................
3
6.2
Pe ne ntua n va ksin ...............................................................
4
6.3
Stra te g i va ksina si .................................................................
4
6.4
Pe nyim p a na n ......................................................................
4
6.5
Va ksina si ..............................................................................
5
6.6
Pe m a nta ua n .......................................................................
5
7.0 Pe ng urusa n Va ksin ........................................................................
6
7.1
Pe ro le ha n ............................................................................
6
7.2
Pe re ko d a n ...........................................................................
7
7.3
Ap lika si .................................................................................
7
8.0 Pro se d ur Va ksina si .........................................................................
8
8.1
Pro se d ur p e ro le ha n va ksin ................................................
8
8.2
Pro se d ur p e ne rim a a n va ksin .............................................
8
8.3
Pro se d ur p e nyim p a na n va ksin ..........................................
8
8.4
Pro se d ur p e ng e lua ra n sto k va ksin ....................................
9
8.5
Pro se d ur p e ng a ng kuta n va ksin ........................................
10
8.6
Pro se d ur Ad ua n ..................................................................
10
8.7
Re ko d ...................................................................................
11
8.8
Pro se d ur p e lup usa n va ksin ................................................
12
9.0 Ap lika si Va ksin ................................................................................
12
ii
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
9.1
Je nis p e m b e ria n va ksin ....................................................... 12
9.2
Ka e d a h p e m b e ria n va ksin .................................................. 13
9.3
Do s ......................................................................................... 14
9.4
Ja d ua l va ksina si ................................................................... 14
9.5
Pe m b e ria n va ksin d ila p a ng a n ............................................ 14
9.6
Ke b e rke sa na n va ksin ........................................................... 15
10.0 Rujuka n ............................................................................................. 15
La m p ira n :
La m p ira n 1: C a rta a lir p e rm o ho na n d a n
p e ng e lua ra n b e ka la n va ksin ................................................................. 16
Bo ra ng Pe rm o ho na n d a n Pe ng e lua ra n Va ksin ................................... 17
La m p ira n 2: Bo ra ng a kua n te rim a va ksin ............................................. 18
La m p ira n 3: Re ko d Pe m a nta ua n Va ksin .............................................. 19
La m p ira n 4: Bo ra ng a d ua n TAC B4 ........................................................ 20
La m p ira n 5: C o nto h re ko d sto k va ksin .................................................. 21
La m p ira n 6: Re ko d Pe ng g una a n Va ksin .............................................. 22
Ja w a ta nkua sa Pe nye d ia a n APTVM va ksina si ..................................... 23
Pe ng ha rg a a n .......................................................................................... 23
iii
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
A RA HA N KETUA PENG A RA H PERKHIDMA TA N VETERINA R
VA KSINA SI
Va ksina si m e rup a ka n sua tu ka e d a h p e nc e g a ha n d a n ka w a la n p e nya kit
ya ng te la h d ite m ui o le h Ed w a rd Je nne r d a la m ta hun 1790a n d a n d ig una ka n
o le h Lo uise Pa sture b a g i va ksin ha iw a n, b e rm ula d e ng a n p e nya kit Anthra x,
fo w l c ho le ra d a n ke m ud ia nnya ra b ie s p a d a ta hun 1885 . Ka e d a h ini te la h
d ig una ka n o le h Ja b a ta n Pe rkhid m a ta n Ve te rina r se m e nja k p e nub uha nnya .
Va ksin untuk rind e rp e st d ig una ka n se m e nja k ta hun 1900 d i Sing a p ura ya ng
p a d a m a sa itu m a sih se b a ha g ia n d a ri Ma la ya , Pe nya kit Ha w a r b e rd a ra h
1929 d i ne g e ri Ke d a h, Ne w C a stle Dise a se (1947) m e la lui stra in Mukte sw a r
d a n ra b ie s d a la m ta hun 1948 d i Se b e ra ng Pra i. Institut Pe nye lid ika n Ve te rina r
ya ng d itub uhka n p a d a ta hun 1933 te la h b a nya k m e nja la nka n p e nye lid ika n
d a n p e m b a ng una n va ksin d a n m e ra ka m p e lb a g a i ke ja ya a n c e m e rla ng
d a la m se ja ra hnya .
Na m un b e g itu m e m iliki va ksin ya ng b a ik sa ha ja tid a k d a p a t m e nja m in
p e nya kit te rka w a l a ta u d ic e g a h se kira nya g a g a l d a la m p ro se s va ksina si.
Untuk tujua n te rse b ut m a ka Akta Ha iw a n, 1953 te la h m e m p e runtukka n
kua sa
m e le se nka n
a ta s
m e re ka
ya ng
m e ng e nd a lika n
va ksin.
Ini m e m a nd a ng ka n p e ng urusa n va ksina si ya ng b a ik m e m p unya i im p lika si
ya ng b e sa r ke p a d a ind ustri te rna ka n. Ma ka se tia p m e re ka ya ng te rlib a t
d a la m p ro se s ini p e rlu m e ng e ta hui d a n m e m a tuhi p rinsip a sa s d a la m
p e ng urusa n va ksin d a n va ksina si.
Ara ha n
Pro se d ur Te ta p
Ve te rina r Ma la ysia
Va ksina si ini te la h
m e ng g a riska n a ra ha n m e ng e na i p e ro le ha n, p e ne rim a a n, p e nyim p a na n,
p e nye le ng g a ra a n, p e ng e nd a lia n, p e ng urusa n d a n a p lika si va ksin. Se m ua
p e rka ra te rse b ut p e rlu d ia m a lka n b a g i m e m a stika n ke utuha n kua liti
d a n ke b e rke sa na n va ksina si.
Me m a nd a ng ka n va ksina si ha iw a n m e rup a ka n sua tu p e rkhid m a ta n
ya ng p e nting , m a ka d e ng a n ini sa ya ing in m e ng a ra hka n se m ua a ng g o ta
DVS untuk m e m a tuhi APTVM Va ksina si. Va ksina si ya ng b a ik d a n b e rke sa n
p a stinya le b ih m e njim a tka n se rta a ka n m e ning ka tka n ke ya kina n p e la ng g a n
te rha d a p p e nya m p a ia n p e rkhid m a ta n ja b a ta n.
Da to ’ Dr. A b d . A ziz b in Ja m a lud d in
Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r
Ma la ysia
iv
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
A RA HA N PRO SEDUR TETA P VETERINA R MA LA YSIA
VA KSINA SI
1.0
PENG ENA LA N
Va ksina si m e rup a ka n ka e d a h untuk m e nc e g a h d a n m e ng a w a l
p e nya kit
d e ng a n
m e ning ka tka n
im uniti
d a la m
ha iw a n.
Ke b e rke sa na n
va ksina si a m a t
b e rg a ntung
ke p a d a
p ro se s
p e ng urusa n d a n a p lika si va ksin. Ke g a g a la n untuk m e m a tuhinya a ka n
m e nurunka n p o te nsi va ksin, ya ng a ka n m e ng a kib a tka n tind a kb a la s
im un ya ng tid a k m e nc ukup i untuk m e lind ung i ha iw a n d a ri ja ng kita n
p e nya kit.
Ma ka untuk m e m a stika n ke ja ya a nnya , APTVM ini m e ne ra ng ka n
p rinsip va ksina si, a ra ha n d a n p ro se d ur p e ro le ha n, p e ne rim a a n,
p e nyim p a na n, p e nye le ng a ra a n, p e ng e nd a lia n d a n a p lika si va ksin
se rta sa lura n a d ua n ya ng p e rlu d ia m a lka n b a g i m e m a stika n ke utuha n
kua liti d a n ke b e rke sa na n va ksina si.
2.0
O BJEKTIF
APTVM ini d ise d ia ka n untuk m e m b e ri p a nd ua n te nta ng p ro se d ur d a n
p ro se s ke rja ya ng b e rka ita n p e rkhid m a ta n va ksina si.
3.0
SKO P
APTVM va ksina si m e ra ng kum i a ra ha n, p ro se d ur p e ro le ha n,
p e ng urusa n d a n a p lika si va ksin se rta se na ra i p e nya kit ha iw a n ya ng
m e m p unya i va ksin ya ng te la h d iluluska n p e ng g una a nnya d i
Ma la ysia .
4.0
DEFINISI
4.1
Va ksin
Ba ha n b io lo g ik untuk m e ning ka tka n im uniti te rha d a p se sua tu
p e nya kit. Se sua tu va ksin m e ng a nd ung i a g e n ya ng m e nye rup a i
o rg a nism a p e nye b a b p e nya kit, sa m a d a o rg a nism a d ile m a hka n
a ta u d inya ha ktif. Ag e n te rse b ut m e ra ng sa ng siste m im un
b a d a n untuk m e ng e na li a g e n se b a g a i b e nd a sing se te rusnya
m e lind ung i p e rum a h d a ri ja ng kita n.
1
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
4.2
Ra nta ia n se juk
Ra nta ia n p e ng ha nta ra n a ta u p e m ind a ha n b a ha n p a d a suhu
re nd a h b a g i m e ng e ka lka n kua liti se sua tu b a ha n se p e rti va ksin.
4.3
Po te nsi Va ksin
Ke up a ya a n a ta u ke m uja ra b a n se sua tu va ksin d a la m m e m b e ri
ke sa n p e rlind ung a n te rha d a p se sua tu p e nya kit p a d a ha iw a n.
4.4
Te m p o h Pe na rika n
Te m p o h m a sa d a ri ta rikh a khir p e m va ksina n se b e lum te rna ka n
d ib e na r se m b e lih untuk d im a ka n.
4.5
Wa b a k
Ke ja d ia n p e nya kit b e rja ng kit ya ng m e lib a tka n le b ih d a ri sa tu
ind e ks a ta u g e ro m p o k ha iw a n a ta u m e la ng ka ui sa tu m ukim
d a n d a e ra h.
4.6
Ve te rina wa n
Pe g a w a i Ve te rina r ya ng b e rd a fta r d e ng a n Ma jlis Ve te rina r
Ma la ysia se rta m e m iliki Sijil Am a la n Ta huna n ya ng sa h sa m a d a
Pe g a w a i Ve te rina r Ke ra ja a n a ta u d ita ulia hka n se c a ra b e rtulis
o le h Ke tua Pe ng a ra h Ja b a ta n Pe rkhid m a ta n Ve te rina r ya ng
d id a fta rka n d e ng a n DVS b a g i m e nja la nka n tug a s te rte ntu
4.7
Pre skrip si
Ara ha n b e rtulis o le h d o kto r Ve te rina r b e rhub ung ra w a ta n
d a n c a ra p e m b e ria n d rug , va ksin d a n b a ha n b io lo g ik p a d a
ha iw a n.
4.8
Do s
Kua ntiti p e ng g una a n va ksin untuk tujua n p e m va ksina n.
4.9
Im uniti
Ta ha p ke im una n a ta u ke up a ya a n m e ne nta ng se sua tu
p e nya kit sa m a d a d e ng a n m e la w a n ke sa n o rg a nism a p e nya kit
a ta u m e la w a n ke sa n – ke sa n sa m p ing a n se sua tu o rg a nism a .
2
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
4.10
Ta ha p p ro te ktif
Ta ha p im uniti p ia w a i ya ng d ija ng ka d a p a t m e lind ung i p e rum a h
d a rip a d a ja ng kita n.
4.11
Bio - a ssa y
Pe ng e na lp a stia n ta ha p ke up a ya a n se sua tu b a ha n (va ksin)
d e ng a n m e ng uji ke sa nnya te rha d a p se sua tu o rg a nism a ujia n
b e rb a nd ing p ia w a i.
4.12
Va ksina si
Pe ng g una a n va ksin p a d a ha iw a n untuk m e m b e ri p e rlind ung a n
te rha d a p se sua tu p e nya kit.
4.13
Ko ta k Se juk
Be ka s untuk m e m b a w a va ksin d a n ub a ta n ya ng m e ng e ka lka n
ke a d a a n suhu re nd a h p a d a jula t suhu 2 hing g a 8 d a rja h C e lc ius
se m a sa p ro se s p e ng a ng kuta n.
5.0
6.0
KA TA SING KA TA N
FIFO
-
Ma suk d a hulu ke lua r d a hulu
DVS
-
Ja b a ta n Pe rkhid m a ta n Ve te rina r
KPPV
-
Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r
TA C B
-
Ja w a ta nkua sa Te knika l Bio lo g ik Ha iw a n Ke b a ng sa a n
A RA HA N A M
6.1
Da sa r Va ksina si
6.1.1
Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r a ka n
m e m b ua t d a sa r sa m a d a se sua tu p e nya kit a ka n
d ic e g a h, d ika w a l d a n d ib a sm i m e la lui va ksina si
a ta u m e ng he ntika n a ta u m e nc e g a h p e ng g una a n
se sua tu va ksin.
3
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
6.2
6.3
6.4
6.1.2
Da sa r se d ia a d a a ka n d ite ra p ka n d a la m Pro to ko l
Ve te rina r Ma la ysia
m e ng e na i p e nya kit b e rka ita n.
Ko s p e m va ksina n ya ng d ib ua t b e rd a sa rka n ke he nd a k
p e nte rna k b a g i ke p e nting a n ka w a la n p e nya kit
d a la m p re m is a ta u g e ro m p o knya a ka n d ita ng g ung
o le h p e nte rna k se nd iri.
6.1.3
Ke ra ja a n a ka n ha nya m e m b ia ya i ko s va ksina si d i
d a la m d a sa r p e m b a sm ia n ke b a ng sa a n m e ng ikut
sp e sis, te m p o h, lo ka si, ka e d a h d a n ka d a r ya ng
d ite ta p ka n o le h KPPV.
6.1.4
Ke ra ja a n b o le h m e la ntik d a n m e le se n ind ivid u ya ng
b e rke la ya ka n untuk m e nja la nka n ke rja p e m va ksina n
d ib a w a h se lia a nnya m e ng ikut Se ksye n 30 Akta
Bina ta ng 1953 (se m a ka n 2006).
Pe ne ntua n Va ksin
6.2.1
TAC B a ka n m e ne ntuka n b io lo g ik se rta je nis, stra in,
se ro tip , b e ntuk d a n ka e d a h ya ng d ib e na rka n untuk
d iva ksina si a ta u d ia p lika si.
6.2.2
Pro se d ur p e nd a fta ra n va ksin he nd a kla h m e m a tuhi
Ara ha n Pro se d ur Te ta p Pe nd a fta ra n Va ksin Ve te rina r.
Stra te g i Va ksina si
6.3.1
Pa nd ua n ja d ua l, d o s d a n ka e d a h va ksina si a ka n
b e rp a nd uka n syo r p e m b ua t.
6.3.2
Stra te g i va ksina si a ka n d isyo rka n o le h Pe ng a ra h
Ba ha g ia n Pe ng urusa n Bio se kuriti d a n SPS untuk
p e rtim b a ng a n
dan
ke lulusa n
Ja w a ta nkua sa
Ka w a la n Pe nya kit Ha iw a n Ke b a ng sa a n.
Pe nyim p a na n
6.4.1
Pe nyim p a na n va ksin d i Ib up e ja b a t
DVS a ka n
d ise la ra ska n o le h Se ksye n Ka w a la n Pe nya kit.
6.4.2
Pe nyim p a na n va ksin d i p e ring ka t
DVS ne g e ri
d ise la ra ska n o le h Ba ha g ia n Ke siha ta n Ve te rina r.
4
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
6.4.3
6.5
6.6
Pe nyim p a na n
va ksin
di
p e ring ka t
Pe ja b a t
Pe rkhid m a ta n Ve te rina r Da e ra h d ise la ra ska n o le h
Pe g a w a i Pe rkhid m a ta n Ve te rina r Da e ra h.
Va ksina si
6.5.1
Se m ua
p e ng ua sa
ve te rina r b e rta ng g ung ja w a b
m e nja la nka n va ksina si d i m a na b e rke na a n a ta u b ila
d ia ra hka n se c a ra khusus.
6.5.2
Va ksina si b o le h d ija la nka n o le h ve te rina w a n.
6.5.3
Ve te rina w a n b e rta ulia h b o le h d ila ntik o le h p iha k
b e rkua sa ve te rina r untuk m e la ksa na d a n m e ng a w a si
p e rkhid m a ta n va ksina si.
6.5.4
Pe m va ksin a ta u ino kula to r ya ng d ita ulia h o le h KPPV
b o le h m e nja la nka n va ksina si d ib a w a h p e ng a w a sa n
DVS, Ve te rina w a n Be rta ulia h a ta u m e la lui p re skrip si
ve te rina w a n.
6.5.5
Pe nte rna k b o le h m e m p e ro le hi d a n m e ng g una va ksin
ha nya m e la lui p re skrip si ve te rina w a n ke a ta s
te rna ka nnya se nd iri m e ng ikut Ve te rina ry Surg e o ns
Ac t 1974 Se ksye n 37.
Pe m a nta ua n
6.6.1
Ke tua
Ba ha g ia n
Ke siha ta n
Ne g e ri
b e rta ng g ung ja w a b
m e m a nta u
p e la ksa na a n
va ksina si d i p e ring ka t ne g e ri.
6.6.2
Ke tua Se sye n Ka w a la n d a n Pe m b a sm ia n Pe nya kit,
Ba ha g ia n
Pe ng urusa n
Bio se kuriti
dan
SPS
he nd a kla h m e nye la ra s, m e m a nta u d a n m e nila i
lo g istik d a n so ko ng a n p e la ksa na a n va ksina si d i
se luruh ne g a ra .
6.6.3
Se m ua
la p o ra n
va ksina si he nd a kla h
d iha nta r
ke p a d a
Se ksye n
Ka w a la n
dan
Pe m b a sm ia n
Pe nya kit, Ba ha g ia n Pe ng urusa n Bio se kuriti d a n SPS.
5
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
6.6.4
Unit Ka w a la n Bio lo g ik d a n Drug Ve te rina r, Se ksye n
Zo o no sis d a n Ke siha ta n Aw a m he nd a kla h, m e ne rim a
aduan, memantau dan menilai potensi dan eikasi
va ksin ya ng d ig una ka n.
6.6.5
7.0
Se m ua
p e ng ua sa
ve te rina r
d ite g a h
d a ri
m e ng e lua rka n ke b e na ra n se m b e lih d a la m te m p o h
p e na rika n va ksin.
PENG URUSA N VA KSIN
7.1
Pe ro le ha n
7.1.1
DVS b e rta ng g ung ja w a b m e nye d ia ka n va ksin ya ng
se sua i b a g i p e nya kit ha iw a n ya ng te rse na ra i d a la m
d a sa r p e m b a sm ia n ke b a ng sa a n d a n m e m a stika n
ja m ina n b e ka la n m e nc ukup i untuk ke sia p sia g a a n.
7.1.2
Da la m ke a d a a n te rte ntu b e ka la n va ksin ya ng te la h
d ike lua rka n d a ri sto k b a g i ke g una a n se sua tu ka w a sa n
b o le h d ip ind a hka n ke ka w a sa n o le h Ke tua Se ksye n
Ka w a la n Pe nya kit la in jika ke a d a a n m e nd e sa k.
7.1.3
Pe nyim p a na n,
p e ng e nd a lia n:
p e nye le ng g a ra a n,
dan
7.1.3.1
Ra nta ia n
se juk
he nd a kla h
se ntia sa
d ike ka lka n
se p a nja ng
p ro se s
p e nyim p a na n,
p e nye le ng g a ra a n,
dan
p e ng e nd a lia n
m e ng ikut
sa ra na n
p e ng e lua r
va ksin
d e mi
m e m a stika n
ke se la m a ta n, p o te nsi d a n kua liti va ksin
te rja m in.
7.1.3.2
Siste m p e nye le ng g a ra a n ha ria n he nd a kla h
m a m p u m e ng e sa n p e rub a ha n suhu d i lua r
jula t ya ng d isa ra nka n untuk p e nyim p a na n
va ksin.
7.1.3.3
Siste m p e ng g e ra d ip a sa ng d a n jika p e rlu
p e m ind a ha n ke c e m a sa n he nd a kla h d ib ua t
untuk menyelamatkan eikasi vaksin.
6
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
7.1.3.4
Ja na kua sa
so ko ng a n p e rlu d ise d ia ka n
untuk
ke g una a n
se m a sa
ke c e m a sa n
se p e rti; ke ro sa kka n p e ti se juk, ke g a g a la n
kua sa e le ktrik, b e nc a na a la m te ruta m a
untuk sto k va ksin ya ng b e sa r.
7.1.3.5
Va ksin
d a la m
sim p a na n
he nd a kla h
d ip a nta u se c a ra b e rka la te rm a suk ta rikh
luput dan keadaaan izikal vaksin.
7.1.3.6
Ujia n b io -a ssa y p e rlu d ila kuka n ke a ta s
b e ka la n va ksin se d ia a d a b a g i ke a d a a n
b e rikut :-
● Me ng e na lp a sti p o te nsi va ksin
● Pe m a nta ua n
p o te nsi
va ksin
b ila
d ip e rluka n
● Me m p unya i
ke ra g ua n
te rha d a p
ke b e rke sa na n
7.1.3.7
Va ksin ya ng te la h m e le p a si ta rikh lup ut a ta u
telah melalui perubahan izikal hendaklah
d ilup uska n.
7.2
Pe re ko d a n
Se tia p m a klum a t p e nting b e rke na a n va ksin he nd a kla h
d ire ko d ka n b e rd a sa rka n p ro se d ur ya ng te la h d ite ta p ka n.
Re ko d he nd a kla h se ntia sa ke m a skini.
7.2
A p lika si
7.3.1
Va ksina si p e rlu d ib e rika n ke p a d a ha iw a n ya ng siha t
m e ng ikut d o s, ka e d a h d a n ja d ua l va ksina si ya ng te la h
d ite ta p ka n b a g i m e m a stika n ha iw a n m e m p e ro le hi
im uniti ya ng se c ukup nya .
7.3.2
Pe ng g una a n
va ksin
p e rlu
d ip re skrip si
o le h
ve te rina w a n. Ve te rina w a n he nd a kla h m e ne ta p ka n
te m p o h p e na rika n se m a sa p re skrip si d ila kuka n
te ruta m a b a g i te rna ka n ha m p ir untuk d ise m b e lih.
7
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
7.3.3
8.0
Va ksin p e rlu d ib e ri ke p a d a te rna ka n, ha iw a n
ke sa ya ng a n d a n re kre a si m e ng ikut situa si a ta u
lo ka liti se p e rti b e rikut:
i)
Pe m va ksina n rutin;
ii)
Pe m va ksina n se m a sa w a b a k;
iii)
Pe m va ksina n m a ssa
iv)
Pe m va ksina n stra te g ik
v)
Pe m va ksina n untuk p e m ind a ha n
PRO SEDUR VA KSINA SI
8.1
Pro se d ur p e ro le ha n va ksin
Pe ro le ha n va ksin he nd a kla h d a ri se na ra i va ksin d a n sya rika t
ya ng d iluluska n o le h DVS - Sila rujuk “ list o f a p p ro ve d a nima l
va c c ine s a nd b io lo g ic s fo r imp o rta tio n, sa le a nd use in We st
Ma la ysia ” . Se tia p p e ro le ha n p e rlu d ire ko d ka n.
8.2
Pro se d ur p e ne rim a a n va ksin
Se m a sa
p e ne rim a a n va ksin
m e m e riksa p e rka ra b e rikut:
p e g a wa i
i)
Do kum e n(p e m b e lia n/ p e ne rim a a n)
ii)
Keadaan izikal vaksin
iii)
Ba tc h no . No . Ke lo m p o k (Lo t no .)
iv)
Ta rikh lup ut
v)
Kua ntiti
p e ne rim a
p e rlu
Se tia p p e ro le ha n p e rlu d ire ko d ka n.
8.3
Pro se d ur p e nyim p a na n va ksin
8.3.1
Se b e lum p e ne rim a a n va ksin d ib ua t, p e g a w a i
b e rta ng g ung ja w a b
p e rlu m e m a stika n ke a d a a n
te m p a t (b ilik se juk/ p e ti se juk), ra k p e nyim p a na n
va ksin d a n suhu ya ng se sua i se p e rti m a na ya ng
8
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
te rd a p a t d a la m risa la h p e ng e lua r m e ng ikut je nis
va ksin se p e rti b e rikut:
i)
Live va c c ine
ii)
Modiied live vaccine
iii)
Kill va c c ine
iv)
Atte nua te d va c c ine
v)
Ina c tiva te d va c c ine
vi)
Ba c te rin
vii)
Ina c tiva te d a d juva nt va c c ine
8.3.1
Va ksin p e rlu d ike lua rka n d a ri ko ta k, d isusun m e ng ikut
la b e l d a n ta rikh lup ut d a la m b ilik se juk/ p e ti se juk.
8.3.2
Va ksin ya ng d ite rim a he nd a kla h d isusun m e ng ikut
Siste m FIFO (m e m ind a hka n va ksin ya ng b a ru d ite rim a
ke b a ha g ia n b e la ka ng ra k sup a ya va ksin ya ng
d ite rim a d a hulu a ka n d ike lua rka n d a hulu).
8.3.3
Ra k d a la m b ilik se juk/ p e ti se juk p e rlu d ila b e l d e ng a n
na m a va ksin d a n ta rikh lup ut va ksin te rse b ut.
8.3.4
Suhu bilik sejuk/peti sejuk, keadaan izikal serta tarikh
lup ut va ksin he nd a kla h d ia w a si d e ng a n d ire ko d ka n
2 ka li se ha ri d a la m ka d re ko d suhu ya ng d ip a p a rka n
p a d a b ilik se juk/ p e ti se juk. (Sila rujuk la m p ira n 4)
8.3.5
8.4
Se m ua
Ta ta c a ra
d ip a tuhi.
Pe ng urusa n
Sto r
he nd a kla h
Pro se d ur p e ng e lua ra n sto k va ksin
8.4.1
Pe g a w a i p e m o ho n b e ka la n va ksin he nd a kla h
m e ng e m uka ka n
p e rm o ho na n
ke p a d a
Se ksye n
Ka w a la n d a n Pe m b a sm ia n Pe nya kit te rle b ih d a hulu
se b e lum m e nd a p a tka n b e ka la n va ksin. Sila rujuk
la m p ira n 1: c a rta a lir p e rm o ho na n d a n p e ng e lua ra n
va ksin d a n La m p ira n 2: Bo ra ng p e rm o ho na n d a n
p e ng e lua ra n va ksin.
9
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
8.5
8.6
8.4.2
Pe g a w a i p e nja g a va ksin he nd a kla h m e m b ua t
p e ng e lua ra n b e ka la n va ksin m e ng ikut siste m FIFO .
8.4.3
Pe g a w a i p e nja g a va ksin he nd a kla h m e re ko d se tia p
p e ng e lua ra n va ksin d a la m re ko d p e ng e lua ra n sto k
d e ng a n se m p urna d a n m e m a stika n b o ra ng a kua n
te rim a
va ksin
d iisi
d e ng a n
le ng ka p
dan
d ita nd a ta ng a ni o le h p e ne rim a va ksin. Sila rujuk
la m p ira n 3 (Bo ra ng a kua n te rim a va ksin).
Pro se d ur p e ng a ng kuta n va ksin
8.5.1
Se m a sa p e m ind a ha n, va ksin he nd a kla h b e ra d a
d a la m suhu ya ng d ite ta p ka n d e ng a n m e m a stika n
ko ta k se juk d iisi d e ng a n p e k a is/ a is ke ring ya ng
m e nc ukup i.
8.5.2
Ko ta k se juk he nd a kla h d im e tra i d e ng a n se m p urna
b a g i m e m a stika n va ksin se la m a t d a n kua liti va ksin
te rja m in se p a nja ng p ro se s p e ng a ng kuta n.
8.5.3
Ela k m e m a sukka n va ksin ke d a la m b ut ke re ta
a ta u te rd e d a h ke p a d a c a ha ya m a ta ha ri se m a sa
p e ng a ng kuta n.
Pro se d ur A d ua n
8.6.1
Se m ua a d ua n b e rke na a n ke sa n sa m p ing a n b e rikuta n
p e m va ksina n p e rlu d ila p o rka n ke p a d a Pusa t Ad ua n
Ba ha n Bio lo g ik d a n Drug Ve te rina r. (Sila rujuk
La m p ira n 5).
8.6.2
Ad ua n ya ng d iha nta r p e rlu m e ng a nd ung i m a klum a t
b e rikut:
i)
Pe ng e lua r
ii)
Na m a va ksin
iii)
Ko d va ksin
iv)
No m b o r lo t/ siri
v)
Ta rikh lup ut
vi)
Um ur ha iw a n
vii)
Sp e sis ha iw a n
10
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
8.7
viii)
Ba ka ha iw a n / Ja ntina ha iw a n
ix)
Pe ne ra ng a n
b e rke na a n
ta nd a / le si
d itunjukka n p e rlu d ic a ta tka n.
ya ng
Re ko d
Pe g a w a i
b e rta ng g ung ja w a b
m e ng e m a skini re ko d b e rikut;
p e rlu
m e w ujud
dan
i)
Re ko d p e ne rim a a n va ksin (p usa t, ne g e ri d a n d a e ra h)
ii)
Re ko d p e ng e lua ra n (p usa t, ne g e ri d a n d a e ra h)
iii)
Re ko d suhu b ilik se juk/ p e ti se juk d i se tia p ne g e ri d a n
d a e ra h
iv)
Re ko d sto k va ksin (p usa t, ne g e ri d a n d a e ra h) ( sila rujuk
La m p ira n 6)
v)
Re ko d p e ng g una a n va ksin
Se tia p p e ng g una a n va ksin d i la p a ng a n he nd a kla h
d ire ko d ka n. Da ta m e ng e na i je nis te rna ka n, p e m ilik,
va ksin, ta rikh, tujua n, d o s, ka e d a h p e m b e ria n va ksin d a n
p e g a w a i b e rta ng g ung ja w a b p e rlu d ire ko d . ( Sila rujuk
la m p ira n 7)
● Re ko d va ksina si o le h ve te rina w a n ya ng d ila ntik
o le h p e nte rna k, p e rlu d isim p a n o le h p e nte rna k
b a g i tujua n p e m a nta ua n DVS.
● Re ko d
va ksina si
p e nte rna k se nd iri,m e la lui
p re skrip si d a n se lia n ve te rina w a n, re ko d
p e rlu d isim p a n o le h p e nte rna k b a g i tujua n
p e m a nta ua n DVS.
● Re ko d
va ksina si d ila kuka n o le h ino kula to r
b e rta ulia h, d i b a w a h se lia a n DVS a ta u
ve te rina w a n b e rta ulia h, p e rlu d ise ra hka n
ke p a d a DVS.
● Re ko d va ksina si ve te rina w a n ya ng d ila ntik DVS,
p e rlu d ise ra hka n ke p a d a p iha k DVS.
vi)
Re ko d ke b e rke sa na n va ksin
vii)
Re ko d a d ua n (Sila rujuk la m p ira n 5)
11
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
8.8
Pro se d ur p e lup usa n va ksin
8.8.1
8.8.2
8.8.3
9.0
Pe lup usa n p e rlu d ila kuka n ke a ta s va ksin b e rikut;
i)
Me le w a ti te m p o h lup ut
ii)
Keadaan izikal vaksin berubah
iii)
Pe na rika n b a lik va ksin d a ri p e ng ila ng
Pro se d ur b e rikut p e rlu d ila kuka n se b e lum
p e lup usa n:
p ro se s
i)
Pe ng a sing a n
ii)
Pe re ko d a n
iii)
Pe nye d ia a n d o kum e n untuk p e lup usa n
iv)
Pe nye ra ha n d o kum e n p e lup usa n
Ja w a ta nkua sa Pe lup usa n
v)
Pe m e riksa a n o le h Pe m e riksa b a ra ng lup us
vi)
Ke lulusa n o le h Pe ng e rusi Pe lup usa n
ke p a d a
Rujuk ka e d a h p e lup usa n d a la m APTVM Pe nd a fta ra n
Va ksin
A PLIKA SI VA KSIN
Risa la h va ksin ya ng d ite rb itka n p e ng e lua r p e rlu d irujuk se c a ra te liti
te rle b ih d a hulu se b e lum m e nja la nka n se b a ra ng a ktiviti p e m va ksina n.
9.1
Je nis p e m b e ria n va ksin
i)
Pe m va ksina n rutin
ii)
Pe m va ksina n se m a sa w a b a k
iii)
Pe m va ksina n m a ssa
iv)
Pe m va ksina n stra te g ik
v)
Pe m va ksina n untuk
ke sa ya ng a n/ Re kre a si
p e m ind a ha n
te rna ka n/ ha iw a n
12
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
9.2
Ka e d a h p e m b e ria n va ksin
Pe m iliha n ka e d a h b e rd a sa rka n c a ra ya ng p a ling b e rke sa n d a n
p ra ktika l untuk d ila ksa na ka n d i la p a ng a n m e ng ikut a ra ha n
p e ng e lua r.
9.2.1
Suntika n
Va ksina si se c a ra suntika n b a w a h kulit (SQ ) d ib e rika n d i
b a w a h la p isa n kulit ha iw a n b a g i m e ng ha silka n im uniti
ya ng le b ih la m a . Suntika n d a la m o to t (IM); d ib e rika n
d a la m o to t b a g i m e nd a p a tka n ke b e rke sa na n ya ng le b ih
c e p a t, te ruta m a d a la m m e na ng a ni w a b a k.
9.2.2
Titik m a ta
Ka e d a h m e nitiska n va ksin ke d a la m m a ta se p e rti va ksin
p e nya kit sa m p a r a ya m .
9.2.3
O ra l
Sa m a d a m e la lui m inum a n a ta u m a ka na n.
i)
Minum a n
Pe m b e ria n va ksin m e la lui a ir m inum a n, b e b a s
klo rin. Ha iw a n p e rlu d ip ua sa ka n d a hulu sup a ya
va ksin d im inum d a la m te m p o h te rte ntu
ii)
Ma ka na n
Va ksin d ib e ri m e la lui m a ka na n se p e rti p e m b e ria n
va ksin p a d a a ya m ka m p o ng ya ng le p a s b e b a s.
9.2.4
Se m b ura n
Pe m b e ria n va ksin m e la lui se m b ura n.
9.2.5
Ho rizo ntal and ve rtic al p ro te c tio n
Va ksin d ib e ri ke p a d a ind uk b e tina se m a sa b unting b a g i
m e m b e ri im uniti p a d a a na k d a la m ka nd ung a nnya d a n
a d a jug a m e la lui te lur.
13
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
9.3
Do s
Do s b a g i se tia p va ksin p e rlu d ikira
d e ng a n te p a t b a g i
m e m a stika n se tia p ha iw a n untuk m e ng ha silka n im uniti ya ng
ting g i m e le b ihi ta ha p p ro te ktif. Rujuk ke p a d a risa la h p e ng e lua r
untuk m e ng ira d o s ya ng te p a t.
9.4
Ja d ua l va ksina si
Ja d ua l va ksina si d isyo rka n p e ng e lua r b a g i m e nd a p a tka n ta ha p
im uniti ya ng m e le b ihi ta ha p p ro te ktif se p a nja ng m a sa .
9.5
Pe m b e ria n va ksin d i la p a ng a n
9.5.1
Infra struktur
Ba g i
m e m a stika n
dijalankan
dengan
a ktiviti
eisien
p e m va ksina n
perlu
dapat
disediakan
infra struktur m e ng ikut sp e sis ha iw a n se p e rti tre vis,
c e lung , sa ng ka r d a n p e ng e ka ng d a n se b a g a inya .
9.5.2
9.5.3
Pe ra la ta n m e ng ikut ke p e rlua n sp e sis ha iw a n d a n
ka e d a h
va ksina si
p e rlu
d ise d ia ka n
se b e lum
m e nja la nka n va ksina si b a g i m e m a stika n p e ng e ka la n
ra nta ia n se juk d a n se te rusnya m e m a stika n ke ja ya a n
va ksina si d a p a t d ic a p a i. C o nto h p e ra la ta n ya ng
p e rlu d ise d ia ka n b a g i va ksina si ha iw a n rum ina n
a d a la h se p e rti b e rikut:
i)
Fla sk ya ng se sua i
ii)
Pe k a is ya ng m e nc ukup i
iii)
Pic a g a ri suntika n - a uto
iv)
Ja rum suntika n ya ng se sua i d a n m e nc ukup i
v)
Tua la ta ng a n
Pa stika n
p e rka ra
b e rikut
d ip a tuhi
m e nja la nka n p e m va ksina n d ila p a ng a n:
i)
se m a sa
Va ksin tid a k d ip e g a ng
te rla m p a u la m a
d i ta ng a n – suhu ta ng a n b o le h m e nje ja ska n
p o te nsi va ksin
14
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
9.6
ii)
G una ka n tua la ya ng d ic e lup a ir b a tu (se juk)
untuk m e m e g a ng va ksin
iii)
Tid a k m e nd e d a hka n
m a ta ha ri
iv)
Ba ki va ksin ya ng le b ih d i d a la m p ic a g a ri tid a k
d im a sukka n se m ula ke d a la m b o to l a sa l va ksin
v)
Sim p a n b a ki va ksin d i d a la m b o to l ke d a la m
p e ti se juk se le p a s ta m a t p ro g ra m p a d a ha ri
te rse b ut
pada
c a ha ya
Ke b e rke sa na n va ksin
Ujian eikasi
perlu dijalankan berdasarkan keperluan bagi
tujua n p e m a nta ua n
p e m va ksina n.
10.0
va ksin
untuk m e ng e ta hui ke ja ya a n
se sua tu
Rujuka n
1)
Akta Bina ta ng 1953 (se m a ka n 2006)
2)
Ve te rina ry Surg e o ns Ac t , 1974
3)
O .I.E. G uid e line s fo r inte rna tio na l sta nd a rd s fo r va c c ine b a nks,
C ha p te r 1.1.10, O .I.E. Te rre stria l Ma nua l 2008.
4)
O .I.E. Ma nua l o f sta nd a rd s fo r d ia g no stic te sts a nd va c c ine ,
Se c o nd e d itio n, 1992, ISBN 92-9044-314-6
5)
Ste rn AM, Ma rke l H (2005). “ The histo ry o f va c c ine s a nd
immuniza tio n: fa milia r p a tte rns, ne w c ha lle ng e s” . He a lth Aff 24
(3): 611–21. d o i:10.1377/ hltha ff.24.3.611. PMID 15886151.
6)
Ja m e s J. Wa lsh (1913). “ Lo uis Pa ste ur” . C a tho lic Enc yc lo p e d ia .
Ne w Yo rk: Ro b e rt Ap p le to n C o m p a ny.
7)
Akta Bina ta ng , 1953 Se ksye n 30 (1) untuk m e le se n p e m ilika n
a ta u m e ng ino kula si m ikro o rg a nism a hid up a ta u va ksin ke
d a la m ha iw a n.
8)
G o o d Anima l Husb a nd ry Pra c tic e s
9)
G uid e line o n Te c hnic a l Ad viso ry C o mmitte o n b io lo g ic s
15
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 1
C A RTA A LIR PERMO HO NA N DA N PENG ELUA RA N VA KSIN
Pe g a w a i p e m o ho n m e ng e m uka ka n
p e rm o ho na n
ke p a d a
Se ksye n
Ka w a la n Da n Pe m b a sm ia n Pe nya kit.
Pe rm o ho na n d iluluska n o le h Se ksye n
sura t p e rm o ho na n
Pe rm o ho na n ya ng te la h d iluluska n
a ka n d ifa xka n ke p a d a p iha k Ste se n
Kua ra ntin Ha iw a n KLIA
Ste se n Kua ra ntin Ha iw a n KLIA a ka n
te rim a
sura t p e rm o ho na n ya ng
d iluluska n d a ri Se ksye n Ka w a la n d a n
Pe m b a sm ia n
Pe g a w a i p e m o ho n
d a ta ng
ke
Ste se n
Kua ra ntin Ha iw a n KLIA
b e rsa m a sura t p e rm o ho na n, ko ta k
se juk d a n ic e p a c k untuk m e ng a m b il
b e ka la n
Be ka la n va ksin d ike lua rka n o le h
Pe g a w a i p e ng e lua ra n d a ri sto k
sim p a na n m e ng ikut siste m FIFO d a n
d ip ind a hka n ke d a la m ko ta k se juk
va ksin.
Ko ta k se juk va ksin p e rlu d iisika n p e k
a is d a n d itutup d e ng a n ra p a t.
Pe ng a w a i p e m o ho n m e le ng ka p ka n
Sura t Akua n Te rim a Va ksin ( Rujuk
La m p ira n 2 ).
Sura t
Akua n
Te rim a a n
Va ksin
d iluluska n
dan
d isa hka n
o le h
Pe ng a w a i Pe ng e lua r va ksin
Sa lina n sura t a kua n te rim a a n va ksin
p e rlu
d isim p a n
o le h
Ste se n
Kua ra ntin Ha iw a n KLIA se b a g a i
re ko d p e ng e lua ra n.
Be ka la n va ksin d ib a w a ke
lo ka si p e m o ho n
16
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 2
BO RA NG PERMO HO NA N DA N PENG ELUA RA N VA KSIN
SEKSYEN KAWALAN DAN PEMBASMIAN PENYAKIT
BAHAG IAN PENG URUSAN BIO SEKURITI DAN SPS
JABATAN PERKHIDMATAN VETERINAR MALAYSIA
_________________________________________________________________________
NAMA PEMO HO N
: ……………………………………………………………………
ALAMAT PEJABAT
: ……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
NO . TELEFO N
: ……………………………………………………………………
EMEL
: ……………………………………………………………………
NAMA VAKSIN
: ……………………………………………………………………
DO S
: ……………………………………………………………………
KUANTITI (unit)
: ……………………………………………………………………
TARIKH DIPERLUKAN
: …………………………………………………………………....
TANDA TANG AN PEMO HO N
: …………………………………………………………
TARIKH PERMO HO NAN
: …………………………………………………………
NO TA: Sila p a stika n ko ta k se juk b e risi p a k a is ya ng m e nc ukup i d ise d ia ka n se m a sa
m e ng a m b il b e ka la n va ksin.
17
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 3
Lampiran 2
STESYEN KUARANTIN HAIWAN KLIA
Kompleks Kuarantin Kementerian Pertanian Malaysia
ANIMAL QUARANTINE STATION
Quarantine Complex, Ministry Of Agriculture
Email: aqs@tm.net.my
JALAN PEKELILING 4, 64050 KLIA, SEPANG, SELANGOR DARUL EHSAN
TEL:03 87872379
FAX:87872378
Ruj Kami : JPH:KLIA1/5/07 ( )
Tarikh
:
AKUAN TERIMA BEKALAN : ……………………………………………
Saya
………………………….............dari
menerima
bekalan
………………………………………….
……………………………………………………..
daripada
telah
pegawai
bertugas di SKH KLIA bertarikh …………………. sebanyak ……………. dos @
……………. vial bagi kegunaan di Jabatan kami.
Terima Kasih.
Yang Benar,
……………………………….
Nama :
IC
:
Dikeluarkan Oleh,
……………………………….
Nama
:
Jawatan :
Masa
:
18
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 4
REKO D PEMA NTA UA N VA KSIN
BIL
TA RIKH
SUHU BILIK/ PETI
SEJUK
Pa g i
TA RIKH
LUPUT
V A KSIN
V A KSIN
Pe ta ng
KEA DA A N
FIZIKA L
V A KSIN
NA M A & T/ TA NG A N
PEG A W A I REKO D
19
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 5
TA C B 4
UNIT KA WA LA N BIO LO G IK DA N DRUG VETERINA R
JA BA TA N PERKHIDMA TA N VETERINA R
_________________________________________________________________________
BO RA NG A DUA N
1)
MA KLUMA T PENG A DU
Na m a : …………………………………………………………………………………
…………………………........................................................................................
Ala m a t: ………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………….......
No . te le fo n: ……………………………………………………………………….....
_________________________________________________________________________
2)
MA KLUMA T PRO DUK
Na m a Pro d uk: ................................................................................................
Pe ng e lua r: .....................................................................................................
Pe ng e d a r: ......................................................................................................
No . ‘ b a tc h’ te rlib a t: …………………………. Sa m p e l p ro d uk (Ad a / tia d a )
Ad ua n: ………………………………………………………………………………....
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
_________________________________________________________________________
3)
MA KLUMA T PA SA RA N
Ka w a sa n p ro d uk b e rm a sa la h (la d a ng / klinik): ............................................
...........................................................................................................................
Ta rikh p ro d uk b e rm a sa la h d ike sa n: ...............................................................
20
Vaksinasi
:
:
VA KSIN
:
Ta rikh
Pe ro le ha n Jum la h
Va ksin
dos
Ba tc h
Lo t
Num b e r
Ta rikh
lup ut
Pe m b e ka l Pe ng e lua r Jum la h
Va ksin
dos
Pe m o ho n
Ne g e ri
Ba ki
Ba ki d a ri b ula n le p a s
21
Vaksinasi
JUM LA H
Jum la h
Ba ki d o s
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
JUM LA H
0
JUM LA H
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 6
REKO D STO K VA KSIN
BULA N DA N TA HUN
BULA N DA N TA HUN
VA KSIN
:
:
NA MA PEMVA KSIN
:
Ta rikh
ID
Pre m is
A la m a t
Jum la h
Do s
Ta rikh
lup ut
Je nis Te rna ka n
Bil.
Te rna ka n
Bil.
Div a ksin
Ka e d a h
p e m v a ksina n
Tujua n
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
Lam p iran 7
REKO D PENG G UNA A N VA KSIN
22
Vaksinasi
Jabatan Perkhidmatan Veterinar, Malaysia
JA W A TA NKUA SA PENYEDIA A N A PTV M V A KSINA SI
Pe na siha t
Y.Bhg. Dato’ Dr. Mohamad Azmie bin Zakaria
Ke tua Ed ito r
Dr. A hm a d b in Sa lle h
Sid a ng Pe ng a ra ng
Dr. Ja m a lia h Se na w i
Dr. Mo hd Ja a fa r Bin A b d ulla h
Dr. Ma ria Ja m li
Dr. Muhammad Nazri Bin Khairuddin
Dr. Sa lina b inti A m a d Bug is
Dr. Da ya ng Sa lw a ni A w a ng Ma she ri
En. Husni Bin Pa nja ng
C ik Ja m ila h b t Ja m a ni
En. Ra she e d i b in A b u Ba ka r
PENG HA RG A A N
Juta a n te rim a ka sih ke p a d a se m ua p iha k ya ng te rlib a t se c a ra la ng sung
m a hup un tid a k la ng sung d a la m p e nye d ia a n A PTVM ini, khususnya :
1)
Y. Bhg . Da to ’ Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r
2)
Y. Bhg . Da to ’ Tim b a la n Ke tua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r
3)
Se m ua Pe ng a ra h Ba ha g ia n, IPPV Putra ja ya
4)
Se m ua Pe ng a ra h Pe rkhid m a ta n Ve te rina r Ne g e ri
5)
Se m ua Ke tua Ba ha g ia n Ke siha ta n Ve te rina r Ne g e ri
6)
Se ksye n Ka w a la n d a n Pe m b a sm ia n Pe nya kit
7)
Se ksye n Ep id e m io lo g i d a n Surv e la n
8)
Se ksye n Pe rkhid m a ta n Kua ra ntin d a n Im p o rt / Eksp o rt
23
Vaksinasi