BAHAN MACAM MANA NAK KURUSKAN MUZZIL
FAKTOR KESELAMATAN
Pengurusan Keselamatan Dan Kesihatan Pekerjaan Dalam Industri Malaysia
ABSTRAK: Kertas kerja ini membincangkan isu-isu semasa berkaitan
keselamatan dan kesihatan di tapak pembinaan, sumber manusia, kepakaran
tenaga buruh dan program latihan dalam keselamatan dan kesihatan dalam industri
pembinaan. Sememangnya tidak dapat dinafkan bahaaa salah satu kesan
sampingan daripada kepesatan perkembangan ekonomi negara beberapa tahun
kebelakangan ini ialah risiko-risiko yang dihadapi oleh tenaga kerja, khususnya
dalam industri pembinaan yang semakin kompleks seperti isu-isu kualiti yang
rendah, tahap produktiviti yang rendah, imej, kekurangan tenaga kerja mahir dan
tahap kemalangan yang tinggi. Latihan keselamatan mempunyai kepentingan
kepada frma dan masyarakat dan berupaya menyelamatkan nyaaa, mengelakkan
kemalangan, kecederaan dan kesakitan. Ini menunjukkan betapa pentingnya
membekalkan secukupnya latihan keselamatan bagi memastikan tanggungjaaab
majikan telah dilaksanakan iaitu membekalkan latihan kepada semua lapisan
pekerja binaan termasuk kakitangan pengurusan.
Kata kunci: Industri Pembinaan, Kemalangan, Keselamatan Dan Kesihatan
Pekerjaan, Latihan
1. PENGENALAN
Salah satu langkah untuk membantu negara di dalam usaha membangunkan imej
industri pembinaan adalah dengan menyediakan persekitaran kerja yang selamat.
Kejadian kemalangan seperti yang sering berlaku di sektor pembinaan telah
mengakibatkan kehilangan begitu ramai tenaga kerja dan kerugian harta benda
berjuta-juta ringgit pada setiap tahun di negara ini. Sekiranya situasi ini tidak
dibendung, sudah tentu sedikit sebanyak ianya akan menjejaskan perkembangan
ekonomi negara serta hasrat untuk menjadi negara maju menjelang tahun 2020.
Kejadian kemalangan di dalam industri binaan sering dikaitkan dengan kecuaian
dalam pelaksanaan pekerjaan, pengabaian aspek keselamatan, pengabaian
program program kesedaran dan latihan, tiadanya displin, kurangnya komunikasi
serta lain-lain lagi gangguan luar yang meningkatkan lagi faktor pengaruh
terjadinya kes kemalangan yang semakin meningkat hari ini. Dengan mengambil
kira situasi ekonomi dalam industri binaan, isu-isu dan masalah-masalah berikut
telah dikenal pasti sebagai isu yang dianggap penting dalam industri binaan dan
harus dilihat dengan lebih serius untuk mencari penyelesaian; iaitu kualiti yang
rendah, tahap produktiviti yang rendah, imej, tahap etika yang rendah, kekurangan
tenaga kerja mahir dan tahap kemalangan yang tinggi.
2. OBJEKTIF
Objektif kertas kerja ini adalah bagi membincangkan perkara-perkara berikut:
i. Kemalangan di tapak pembinaan
ii. Sumber manusia dan kepakaran tenaga buruh
ii. Program latihan keselamatan dan kesihatan dalam industri pembinaan
3. KEMALANGAN DI TAPAK PEMBINAAN
3.1 Isu Kemalangan Dalam Industri Binaan
Kualiti dan keselamatan merupakan dua isu penting di dalam industri pembinaan
masa kini. ISO 9000 telah dengan kadar yang aktif dipromosikan dalam industri
pembinaan bagi memastikan kualiti pembinaan yang disiapkan oleh kontraktor.
Selain faktor kualiti, keperluan menyediakan persekitaran kerja yang selamat tidak
boleh dipinggirkan dalam situasi industri pembinaan yang sememangnya berisiko
tinggi. Semakin banyak projek yang kompleks, keselamatan semakin menjadi isu
penting bagi memastikan keselamatan nyaaa dan harta benda terjamin. Banyak
negara maju seperti UK dan Australia meaartakan peraturan pengesahan amalan
keselamatan dalam praktik pekerjaan kontraktor di tapak pembinaan. Revolusi dan
perubahan dalam pengurusan sistem keselamatan telah menjadikan ianya suatu
mandat dalam mempraktikkan amalan keselamatan dapat diuruskan secara
berkesan (Loa, et al., 2000). Industri pembinaan masih mengamalkan proses kerja
yang berintensifkan
buruh (labour intensive) berdasarkan tred-tred kerja basah (aet trades). Ini adalah
faktor penyumbang utama kepada kualiti kerja yang rendah kerana tenaga kerja
yang melaksanakan kerja ini tidak berkemahiran dan terlatih.
Kejadian kemalangan di dalam industri binaan sering dikaitkan dengan kecuaian
dalam pelaksanaan pekerjaan, pengabaian aspek keselamatan, pengabaian
program program kesedaran dan latihan, tiadanya displin, kurangnya komunikasi
serta lain-lain lagi gangguan luar yang meningkatkan lagi faktor pengaruh
terjadinya kes kemalangan yang semakin meningkat hari ini (Bold, 1996).
3.2 Amalan Keselamatan Di Tapak Binaan
Pelaksanaan amalan keselamatan di tapak bina perlu dipraktikkan oleh semua
pihak yang terlibat dalam industri binaan bertujuan untuk mengelakkan
kemalangan dari berlaku di tapak bina. Kerajaan telah menggubal akta bagi
memastikan amalan keselamatan menjadi keutamaan di tapak bina, seperti Akta
Kilang dan Jentera 1967. Kemudiannya, Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
telah digubal pada 1984 bagi meningkatkan keberkesanan dan mempertingkatkan
amalan keselamatan di dalam industri binaan (A. Abdeli, 1994). Dalam pengurusan
keselamatan tapak bina, pelbagai kos diperuntukkan bagi menjamin tahap
keselamatan yang mencukupi dan bagi menjamin pelaksanaan kerja di tapak bina
tidak diganggu akibat kejadian kemalangan (Mac Collum, 1993).
Keselamatan ialah keadaan yang bebas daripada risiko yang berbahaya. Ini adalah
berkaitan dengan bahaya yang boleh mendatangkan kecederaan fiikal dan risiko
terhadap kesihatan dalam jangkamasa tertentu (Davies dan Tomasin, 1996). Dalam
industri pembinaan, kebanyakan kes kecederaan berlaku di tempat kerja adalah
disebabkan oleh pekerja tidak diberi latihan keselamatan yang mencukupi atau
langsung tiada diberi latihan (Grossman, 1996). Sejak isu mengenai keselamatan
meningkat dalam industri binaan, banyak kajian berkaitan keselamatan telah
dijalankan bagi kerja-kerja bangunan. Sehubungan dengan itu, kajian lebih
mendalam perlu dilakukan bagi mengenalpasti kos pengurusan dan perancangan
bagi kerja kejuruteraan aaam agar dapat dijadikan panduan perancangan projek
dan anggaran projek akan diketahui.
3.3 Kemalangan
Kemalangan menurut Laney (1982a) merupakan keadaan atau situasi yang berlaku
tanpa kaaalan yang mengakibatkan kecederaan dan kerosakan. Dalam industri
binaan kemalangan mengakibatkan kecederaan, kematian, kerosakan jentera,
bahan binaan dan sebagainya yang berkaitan dengan industri ini. Ridley (1983)
menyatakan defnisi teraaal yang telah dikemukakan oleh Lord Mac Naughton di
dalam kes Fenton v. Thorley & Co. Ltd (1903) AC 443 yang berpendapat bahaaa
suatu perkara yang menghalang atau ditonjolkan ketika tidak diingini ke atas
sesuatu pekerjaan normal dan di dalam erti kata harian, ia merupakan kemalangan
yang tidak dapat dijangka atau disedari oleh mangsa. Defnisi yang didapati
daripada 40 penyelidikan yang dibuat oleh Ridley (1983) dari aspek umum, undangundang, perubatan, saintifk dan literatur keselamatan telah mengemukakan
defnisi kemalangan yang tepat.
Peyton dan Rubio (1991), menyatakan kebanyakan pakar mendefnisikan
kemalangan sebagai kejadian yang tidak dapat diramal menyebabkan kecederaan
fiikal kepada manusia dan kerosakan harta benda. Ia juga boleh dikatakan sebagai
‘suatu kejadian yang boleh dan telah menyebabkan penurunan kecekapan frma
dan operasi perniagaan’. Maksud risiko dan bahaya merujuk kepada kemalangan
yang boleh mengganggu kesihatan dan meaujudkan suasana kerja yang tidak sihat
(Davies dan Tomasin, 1990). Braiier (1994) dan Covan (1995) bersetuju bahaaa
kemalangan merupakan suatu keadaan yang tidak diingini yang menyebabkan
kecedaraan atau kerosakan. Jadual 1 menunjukkan jumlah kemalangan industri di
Malaysia yang dilaporkan mengikut sektor dan antara 2000-2004
Jadual 1. Jumlah Kemalangan Industri yang dilaporkan Mengikut Sektor
dari tahun 2000-2004 PERUSAHAAN/TAHUN
JUMLAH KEMALANGAN YANG DILAPOR
2000
2001
2002
2003
2004
1. Pertanian, Perhutanan & Perikanan
11,893
12,424
9,456
6,947
5,677
2. Perlombongan & Kuari
626
573
545
536
533
3. Pengilangan
41,331
35,642
33,523
29,780
26,690
4. Elektrik, Gas, Air & Kebersihan
537
442
516
510
496
5. Pembinaan
4,873
4,593
5,015
4,654
4,445
6. Perdagangan
15,452
13,774
13,685
13,395
12,948
7. Pengangkutan
4,778
4,382
4,439
4,104
4,151
8. Institusi Keaangan & Insurans
687
602
567
572
605
9. Perkhidmatan
6,581
5,950
5,924
5,617
5,295
10. Perkhidmatan Aaam
8,248
7,487
8,140
7,743
8,325
JUMLAH
95,006
85,869
81,810
73,858
69,132
Sememangnya tidak dapat dinafkan bahaaa salah satu kesan sampingan daripada
kepesatan pembangunan ekonomi negara pada beberapa tahun kebelakangan ini
ialah risiko-risiko yang melibatkan tenaga kerja iaitu risiko kemalangan dan
penyakit pekerjaan yang semakin serius dilaporkan. Kemalangan dan penyakit
pekerjaan yang tinggi akan menjejaskan pembangunan negara dan kehilangan
tenaga kerja. Seperti yang telah diketahui, pekerja adalah aset penting negara dan
menjadi tulang belakang proses pembangunan. Pembangunan ekonomi dan sosial
tidak akan tercapai tanpa sumbangan daripada para pekerja. Justeru itu, usahausaha sentiasa dijalankan bagi memastikan keselamatan dan kesihatan pekerjapekerja tidak terjejas (Levitt et al, 1987).
Peruntukan yang sepatutnya dipatuhi oleh majikan sepertimana Akta Keselamatan
dan Kesihatan Pekerjaan 1994 bagi menyediakan latihan dan memberikan
pengetahuan keselamatan nampaknya tidak dilaksanakan sepenuhnya oleh
majikan. Alasan kos latihan yang tinggi menjadi alasan utama majikan enggan
melaksanakan keperluan ini (Everett, 1996). Menurut Davies dan Tomasin (1996),
majikan dalam industri pembinaan perlu menyediakan pelbagai peringkat latihan
tentang keselamatan dan kesihatan kepada setiap pekerja dan pegaaai
pengurusannya. Oleh yang demikian, majikan atau kontraktor boleh dikatakan
merupakan golongan yang utama dalam menentukan keselamatan dan kesihatan
kepada pekerjanya.
3.5 Langkah-Langkah Mencegah Kemalangan
Langkah-langkah untuk mencegah dari berlaku kemalangan boleh dilaksanakan
oleh kontraktor dengan menyediakan peralatan serta kelengkapan keselamatan
yang sesuai dengan keperluan kerja dalam kadar yang mencukupi (Peyton dan
Rubio, 1991). Pihak kontraktor terlebih dahulu perlu mengenalpasti risiko-risiko
bahaya di tapak bina dan mengenalpasti peralatan yang sesuai untuk meaujudkan
sistem kerja yang selamat. Di antara
- peralatan keselamatan yang perlu disediakan oleh kontraktor adalah topi
keselamatan, jaket keselamatan dan kasut keselamatan.
4. SUMBER MANUSIA DAN KEPAKARAN TENAGA BURUH
4.1 Kepentingan Sumber Manusia Dalam Industri Pembinaan
Tenaga buruh amat penting di dalam indutri pembinaan tetapi negara terpaksa
mengimport tenaga buruh asing daripada negara jiran untuk menampung
kekurangan tenaga buruh tempatan yang semakin kritikal. Perkara tersebut,
mungkin berpunca daripada pemikiran masyarakat kita sendiri di Malaysia yang
memandang rendah dan kotor terhadap buruh binaan ini, aalhal bidang kerja
tersebut memberi pendapatan yang cukup lumayan berbanding dengan kerja-kerja
lain terutamanya kerja sebagai operator di kilang.
Kepesatan pembangunan negara menyebabkan industri pembinaan negara
terpaksa bergantung kepada buruh asing. Kebanyakan buruh asing yang diambil
bekerja tidak mempunyai kemahiran dan kurang produktiviti (CIDB, 2004). Keadaan
ini berlaku akibat daripada tekanan upah yang meningkat untuk menggajikan buruh
tempatan. Ini menyebabkan kontraktor lebih senang mengambil buruh asing
berbanding buruh tempatan untuk diambil bekerja. Perkara ini menjadi isu utama
dalam industri pembinaan sekarang. Keadaan ini bertambah meruncing apabila
Lembaga Pembangunan Industri Pembinaan (CIDB) menganggarkan lebih setengah
daripada 800,000 gunatenaga dalam sektor pembinaan negara dipenuhi oleh
tenaga kerja asing yang tidak berkemahiran. Ini bermakna industri pembinaan
negara masih mempunyai banyak peluang pekerjaan untuk diisi oleh belia
tempatan bagi mengatasi masalah pergantungan kepada tenaga kerja asing.
Langkah ini sekaligus menjimatkan pengaliran aang Malaysia ke luar negara (CIDB,
2004).
Bidang kerja pembinaan tidak lagi aajar diistilahkan sebagai buruh kasar, hina dan
kotor, selain faktor 3D (Dirty, Difcult and Dangerous) sebaliknya kini kerja dalam
bidang pembinaan ini diiktiraf sabagai kerjaya yang memerlukan kemahiran dan
memiliki kemahiran mental, fiikal, kreatif serta ianya telah diakui sebagai tulang
belakang pembangunan negara. Kerjaya sebagai pekerja buruh binaan dalam
industri pembinaan bukan lagi dianggap sebagai pekerjaan golongan atau
kumpulan yang tercicir sebaliknya bidang kemahiran terutamanya dalam industri
pembinaan adalah satu pekerjaan yang menjanjikan sumber reieki yang lumayan
(CIDB, 2004; Berita Harian, 1993).
4.2 Isu Buruh Asing terhadap Keselamatan dan Kesihatan Di Tapak Binaan
Kemasukan tenaga kerja asing yang ramai dari negara kurang membangun telah
memberikan imej yang kurang baik dari aspek keselamatan kerana mereka kurang
memberikan perhatian atau tiada pengetahuan mengenai aspek-aspek
keselamatan di tapak binaan. Masalah ini timbul adalah kerana mereka ini tidak
menerima latihan secara formal sama ada di negara asal atau di Malaysia. Sikap
tersebut juga menjadi salah satu punca yang menyumbang kepada berlakunya
kemalangan. Insiden-insiden ini telah memberi publisiti yang tidak baik dalam
usaha untuk menarik lebih ramai lagi tenaga kerja tempatan terutamanya beliabelia lepasan sekolah (CIDB, 2004).
Kepesatan pembangunan negara menyebabkan industri pembinaan negara
terpaksa bergantung kepada buruh asing. Kebanyakan buruh asing yang diambil
bekerja tidak mempunyai kemahiran dan kurang produktiviti (CIDB, 2004). Keadaan
ini berlaku akibat daripada tekanan upah yang meningkat untuk menggajikan buruh
tempatan. Ini menyebabkan kontraktor lebih senang mengambil buruh asing
berbanding buruh tempatan untuk diambil bekerja. Perkara ini menjadi isu utama
dalam industri pembinaan sekarang. Keadaan ini bertambah meruncing apabila
Lembaga Pembangunan Industri Pembinaan (CIDB) menganggarkan lebih setengah
daripada 800,000 guna tenaga dalam sektor pembinaan negara dipenuhi oleh
tenaga kerja asing yang tidak berkemahiran. Ini bermakna industri pembinaan
negara masih mempunyai banyak peluang pekerjaan untuk diisi oleh belia
tempatan bagi mengatasi masalah pergantungan kepada tenaga kerja asing.
Langkah ini sekaligus menjimatkan pengaliran aang Malaysia ke luar negara.
4.3. Isu Kepakaran Tenaga Buruh Industri Binaan
Sektor pembinaan selalunya dikaitkan dengan fenomena 3-D iaitu 'Dirty, Difcult
and Dangerous' (Kotor, Sukar dan Merbahaya). Tenaga kerja tempatan
berpendapat, pekerjaan di sektor pembinaan tidak dipandang tinggi di kaca mata
belia atau masyarakat. Bebanan kerja yang berat dan terpaksa bekerja di baaah
panas terik matahari dikaitkan dengan pekerjaan buruh kasar. Di samping itu,
banyak berita di akhbar menyiarkan insiden kemalangan di tapak binaan yang
kadang-kala melibatkan kematian telah memburukkan lagi persepsi rakyat
tempatan. Perubahan teknologi kepada IBS telah mula mengubah persepsi kepada
industri binaan yang lebih cekap dan mampu menghasilkan industri yang lebih
selamat dan berupaya menangani masalah semasa industri binaan, selain berupaya
bersaing dalam era industri binaan bersaing dalam dunia globalisasi (Shahrul Niiar
Shaari, 2003).
Kelebihan-kelebihan yang ditaaarkan oleh penggunaan IBS dapat mengalihkan
sektor pembinaan daripada masalah 3-D atau 3-K iaitu Dirty (Kitanai), Difcult
(Kitsui) dan Dangerous (Kiken), yang selama ini merupakan antara punca pekerja
tempatan hilang minat untuk memasuki sektor pembinaan. Rekod CIDB mendapati
hampir tiga daripada empat pekerja asing yang memohon ujian kepakaran untuk
lanjutan permit terdiri daripada mereka yang terlibat dalam tred basah (aet-trades)
seperti penyusun batu-bata, tukang kayu (acuan), tukang besi, tukang lepa dan
tukang konkrit. Kerjaya dalam sektor ini sepatutnya dianggap kerjaya yang selamat
dengan adanya latihan k Industri pembinaan masih mengamalkan proses kerja
yang berintensifkan buruh (labour intensive) berdasarkan tred-tred kerja basah (aet
trades). Ini adalah faktor penyumbang utama kepada kualiti kerja yang rendah
kerana tenaga kerja yang melaksanakan kerja ini tidak berkemahiran dan terlatih.
Bagi mengurangkan pergantungan kepada tenaga pekerja yang ramai lantas
meningkatkan jaminan kualiti ke atas projek-projek pembinaan, industri pembinaan
perlu mengubah pelaksanaan kerja menggunakan lebih banyak kerja
berorientasikan teknologi sistem binaan berindustri (Industrialised Building System IBS). Dengan beralih kepada proses kerja yang lebih berintensifkan modal,
produktiviti dan kualiti dapat ditingkatkan dengan menggunapakai sesetengah
teknologi maju dari negara maju. Penggunaan teknik atau proses kerja yang lebih
inovatif dan cekap dapat meningkatkan kualiti dan produktiviti (CIDB, 2004).
5. PROGRAM LATIHAN KESELAMATAN DAN KESIHATAN DALAM INDUSTRI PEMBINAAN
5.1 Latihan
Darkenaald dan Merriam (1982) memberikan pengertian latihan sebagai “...aktiviti
yang direkabentuk untuk meningkatkan prestasi kerja pekerja semasa bekerja atau
apa yang akan dilakukan oleh pekerja”. Manakala Noe (1986) mendefnisikan
latihan sebagai satu reka bentuk perancangan pengalaman pembelajaran untuk
membaaa perubahan yang kekal terhadap pengetahuan, sikap dan kemahiran
individu.
Menurut Roberts (1980) latihan ditakrifkan sebagai aktiviti atau segala usaha
terancang atau yang diprogramkan bagi kaedah pembelajaran dalam tingkah laku
kerja tertentu. Menurut Kamus Deaan (2000), latihan merupakan pelajaran atau
pendidikan untuk memahirkan atau membiasakan mengenai ajaran atau pelajaran
yang diterima dan mencukupi untuk seseorang menjalankan kerjanya.
Banyak aktiviti dan program keselamatan seperti program kad hijau dan
sebagainya yang bertujuan memberikan pendedahan dan latihan mengenai amalan
keselamatan. Namun program tersebut hanya sekadar permulaan dan tiada
tindakan dan program susulan mengenai latihan keselamatan yang dilakukan
secara berkala. Tiada program latihan keselamatan yang berterusan yang dirangka
kepada semua golongan personel binaan di tapak bina. Program pembelajaran
berterusan dalam latihan keselamatan seharusnya dirangka bagi memberikan input
tambahan dan dalam usaha meningkatkan tahap keselamatan, mengurangkan
kemalangan selain memberikan persekitaran kerja industri binaan sebagai sektor
pekerjaan yang selamat sebagaimana dalam industri petrokimia.
Menurut International Labour Ofce, manual keselamatan dikeluarkan bagi
memberikan panduan praktik keselamatan, kesihatan dan kebajikan di tapak bina
dan bagi memberikan pengetahuan penyelesaian kepada masalah keselamatan
yang berlaku. Ini bagi memberikan gambaran bahaaa industri pekerjaan di tapak
bina adalah selamat dan praktik keselamatan tersebut berupaya mengelakkan
kemalangan kepada nyaaa pekerja, kesihatan dan juga sumber tenaga kerja
terlatih yang berada di tapak projek. Salah satu tujuan polisi keselamatan dan
kesihatan pekerja yang perlu ada dalam organisasi dan pengurusan keselamatan
ialah keperluan latihan keselamatan di semua peringkat pekerja binaan. Keperluan
latihan sangat diperlukan terutamanya bagi pekerja dalam tred yang dikategorikan
berisiko seperti pekerja peranca dan operator kren yang mana sebarang kesilapan
oleh mereka akan memberikan kesan kepada pekerja-pekerja yang lainnya di tapak
projek (ILO, 1995).
Robert dan Rubio (1991), menyatakan bahaaa latihan merupakan antara elemen
asas yang menjadikan program keselamatan menjadi lebih efektif dalam
pengurusan keselamatan dan kesihatan pekerjaan. Juga menambah bahaaa latihan
keselamatan dan orientasi merupakan elemen penting kepada program
keselamatan yang efektif. Penyelia dan pekerja perlu memahami polisi keselamatan
frma dan prosidur berkaitan bahaya dalam persekitaran pekerjaan mereka. Pekerja
perlu disediakan dengan program latihan orientasi keselamatan apabila pertama
kali memasuki tapak bina yang merangkumi polisi frma dan keselamatan projek,
peraturan keselamatan, orientasi tapak bina, peralatan pencegahan keselamatan
dan keperluan latihan menurut OSHA.
Antara program keselamatan yang boleh dilaksanakan di tapak bina (Levitt dan
Raymond, 1987) adalah Latihan Keselamatan Dan Kursus Induksi. Dalam program
tersebut, pekerja-pekerja perlu diberi latihan keselamatan yang berkaitan dengan
bidangnya untuk memberi pendekatan yang lebih berhubung dengan keselamatan
ketika melaksanakan kerja. Kursus induksi juga boleh dilakukan dengan mengaaal
pekerja-pekerja yang baru supaya mengamalkan kaedah kerja yang betul dan
selamat. Kursus atau latihan seperti yang dinyatakan oleh Levitt dan Raymond ini
boleh dilaksanakan di tapak bina atau menghadiri kursus seperti yang dianjurkan
oleh National Institute of Occupational Safety and Health (NIOSH).
Selain itu, latihan praktikal juga dilaksanakan di tempat kerja untuk melihat tahap
keberkesanan pelaksanaan dan kefahaman peserta. Bermula pada tahun 1999,
CIDB telah meaajibkan peserta menghadiri latihan pekerja dan mendapat kad hijau
sebagai bukti mereka telah berjaya menghadiri latihan tersebut. Oleh itu, kos
latihan ini mesti diperuntukan oleh semua kontraktor yang terlibat apabila ia
dikuatkuasakan.
Menurut Koehn dan Kothari (1994) dan Amrien (1992), dalam usaha menekankan
amalan keselamatan semasa pembinaan, adalah disarankan organisasi
mengambilkira beberapa perkara iaitu, mempunyai pengetahuan berkaitan
perundangan terlibat, menentukan polisi dan prosidur dan memastikan diikuti oleh
semua pihak, melaksanakan latihan keselamatan berjadual kepada pekerja,
pengurus dan profesional pereka bentuk, eselamatan dan latihan dalam tred kerja
masing-masing (CIDB, 2005). membangunkan polisi bertulis berkaitan program
keselamatan dan melaksanakan sistem penalti, dan melaksanakan mesyuarat
keselamatan selain menyediakan pasca rekod data keselamatan bahan binaan.
Keselamatan tidak akan dicapai melalui penguatkuasaan perundangan sematamata aalaupun ia merupakan tanggungjaaab kontraktor. Majikan atau klien perlu
terlibat sama kerana keselamatan pekerjaan merupakan usaha kumpulan dan ianya
boleh dicapai melalui pelaksanaan latihan dan pendidikan.
5.2 Kepentingan Latihan Keselamatan dalam Industri Binaan
Latihan keselamatan mempunyai kepentingan kepada frma dan masyarakat seperti
yang dinyatakan oleh Robert dan Rubio (1991). Latihan keselamatan berupaya
menyelamatkan nyaaa, mengelakkan kemalangan, kecederaan dan kesakitan.
Melalui kebanyakan latihan dan praktis dalam pekerjaan, kita akan berupaya
melaksanakan tugasan dengan sempurna berbanding dengan sebelumnya. Menurut
Davies dan Tomasin, (1996), adalah menjadi keaajipan majikan membekalkan
arahan dan latihan secukupnya bagi kepentingan memastikan keselamatan dan
kesihatan pekerja terjamin selain bagi mematuhi peruntukan perundangan
keselamatan di tempat kerja (Health and Safety at Work Act, 1974). Dan antara
persoalan yang akan ditanya selepas berlakunya kejadian kemalangan adalah ,
“adakah latihan secukupnya telah diberikan kepada semua pekerja?”. Ini
menunjukkan betapa pentingnya membekalkan secukupnya latihan keselamatan
bagi memastikan tanggungjaaab majikan telah dilaksanakan iaitu membekalkan
latihan kepada semua lapisan pekerja termasuk kakitangan pengurusan. Tambahan
lagi keselamatan sepatutnya merupakan sebahagian daripada semua latihan dalam
operasi industri binaan.
Kepentingan latihan keselamatan dan kesihatan dilihat dari aspek membekalkan
pekerja semua lapisan ketukangan atau kepakaran profesional kepada kemahiran
asas dan kepakaran yang diperlukan untuk melaksanakan pekerjaan atau
menambahkan pengkhususan kepakaran. Latihan tidak perlu dilihat sebagai khusus
latihan seperti di kolej malah latihan yang khusus di tapak bina yang membekalkan
pengetahuan berkaitan risiko pekerjaan di lapangan (King dan Hudson, 1985).
6. KESIMPULAN
Sejak isu mengenai keselamatan meningkat dalam industri pembinaan, banyak
kajian berkaitan keselamatan telah dijalankan bagi kerja-kerja bangunan. Kejadian
kemalangan seperti yang sering berlaku di sektor pembinaan telah mengakibatkan
kehilangan begitu ramai tenaga kerja dan kerugian harta benda berjuta-juta ringgit
pada setiap tahun di negara ini. Kejadian kemalangan di dalam industri pembinaan
sering dikaitkan dengan kecuaian dalam pelaksanaan pekerjaan, pengabaian aspek
keselamatan, pengabaian program program kesedaran dan latihan, tiadanya
displin, kurangnya komunikasi serta lain-lain lagi gangguan luar yang meningkatkan
lagi faktor pengaruh terjadinya kes kemalangan yang semakin meningkat hari ini.
Bagi menjamin keselamatan industri binaan yang berterusan, majikan dalam
industri pembinaan adalah perlu menyediakan pelbagai peringkat latihan tentang
keselamatan dan kesihatan kepada setiap pekerja dan pegaaai pengurusannya.
Oleh yang demikian, majikan atau kontraktor boleh dikatakan merupakan golongan
yang utama dalam menentukan keselamatan dan kesihatan kepada pekerjanya.
Program latihan keselamatan seharusnya mempunyai program berterusan
sebagaimana kredit yang perlu diperolehi oleh pihak profesional dalam program
pembelajaran berterusan sebelum diterima untuk pembaharuan pendaftaran
profesional. Program pembelajaran berterusan dalam latihan keselamatan
seharusnya dirangka bagi memberikan input tambahan dan dalam usaha
meningkatkan tahap keselamatan, mengurangkan kemalangan selain memberikan
persekitaran kerja industri binaan sebagai sektor pekerjaan yang selamat
sebagaimana dalam industri petrokimia
FAKTOR KEKEMASAN
OBJEKTIF PEMBELAJARAN
Di akhir sesi ini peserta kursus:
Menyatakan defnisi kekemasan dan susunan fiikal ditempat kerja
Menyenaraikan 5 jenis kemalangan yang disebabkanoleh tempat kerja yang tidak
kemas
Menerangkan 5 faktor yang perlu diambil kira dalammemastikan kekemasan dan
susunan fiikal di tempatkerja
Mengenalpasti peruntukan perundangan yang berkaitankekemasan dan susunan
fiikal di tempat kerja
Copyright@NIOSH 20033
SKOP
Defnisi
KehendakPerundangan
Kekemasan danSusunan Fiiikal
Jenis dan PuncaKemalangan
Jenis dan PuncaPenyakit
Perancangan dan PenjadualanKekemasan dan susunan fiikal
Faktor Mencegah Kemalangandan Penyakit
Langkah MempertingkatkanKekemasan dan susunan fiikal
Kesimpulan
Copyright@NIOSH 20034
KEKEMASAN DAN SUSUNANFIZIKAL
DEFINISI
Kekemasan dan Susunan Fiiikal
Memastikan penjagaan bangunan, loji, peralatan dan jentera dalam
keadaansenggaraan yang baik, kemas serta bersih
Memastikan kedudukan loji, peralatan atau bahan dalam keadaan tertib dan
teraturserta tidak mendatangkan sebarang risiko keselamatan dan kesihatan
pekerjaan
Copyright@NIOSH 20035
KEHENDAK PERUNDANGAN
Peraturan-Peraturan(Keselamatan, Kesihatan &Kebajikan) Kilang dan
Jentera1970:
Panduan lengkap mengenaikekemasan & susunan fiikal
Laluan tempat kerja
Kaedah simpanan pelbagai bahantermasuk cecair berbahaya
Copyright@NIOSH 20036
KEHENDAK PERUNDANGAN
Akta Keselamatan dan KesihatanPekerjaan 1994;
Keaajipan am Majikan dan Orang bekerjasendiri (Seksyen 15 (a) & (d))
“Mengada dan menyenggara loji dansistem kerja…”
“Menyenggara tempat kerja danpengadaan dan penyenggaraan caramasuk dan
keluar darinya yang selamatdan tanpa risiko…….”
Copyright@NIOSH 20037
KEKEMASAN DAN SUSUNANFIZIKAL
Di antara keadaan yang bolehmenyebabkan kemalangan atau penyakit:
Lantai licin (berminyak,berair,berhabuk)
Peralatan tangan / bahan / kabel elektrik dilaluan
Susunan fiikal jentera yang tidak teratur
Kaaasan kerja sempit
Sisa bahan kerja di atas lantai kerja
Copyright@NIOSH 20038
KEADAAN TIDAK SELAMAT
Copyright@NIOSH 20039
JENIS KEMALANGAN
Terpijak bahan / peralatan dan jatuh
Tergelincir (lantai licin) dan jatuh
Terlanggar jentera / barangan
Tersepak peralatan / bahan
Kejadian kebakaran
Copyright@NIOSH 200310
Nyatakan keadaan tidak selamatsertakemalangan / kejadian yang
bolehberlaku
Copyright@NIOSH 200311
PUNCA KEMALANGAN
Peralatan tidak disimpandengan betul
Jentera tidak disusundengan sempurna
Kaaasan persekitarangelap
Tiada tempat khas bagibahan buangan
Pengudaraan tidakmencukupi
Ruang di antara jentera / pekerjasempit
Tiada ruang bagimeletak bahansiap / separa siap
Copyright@NIOSH 200312
JENIS PENYAKIT
Di antara penyakit akibat tempat kerjatidak kemas:
Berkaitan dengan paru-paru dan kulit
Penghiduan habuk / aasap bahan kimiayang terjana
Berkaitan dengan mata
Pencahayaan yang tidak mencukupi
Copyright@NIOSH 200313
PUNCA PENYAKIT
Tumpahan bahan kimia pada lantai yangtidak dibersihkan
Habuk / aasap yang terkumpul padalampu / dinding yang tidak dibersihkan
Peralatan untuk membersihkantumpahan bahan kimia tidak disediakan
Copyright@NIOSH 200314
PERANCANGAN DAN PENJADUALANKEKEMASAN DAN SUSUNANFIZIKAL
Perancangan bergantung kepada
•
Kepelbagaian aktiviti dalam satu kaaasankerja
•
Proses yang dijalankan menjana habuk,aasap atau sisa bahan buangan dan lainlain
•
Keadaan persekitaran yang bakalmenyumbang keadaan tidak selamat(berhabuk,
berselerak)
•
Terdapat jentera atau kelengkapan
Copyright@NIOSH 200315
PERANCANGAN DANPENJADUALAN KEKEMASAN DANSUSUNAN FIZIKAL
Penjadualan kekemasan bergantung kepadaaktiviti / proses yang dijalankan
samada:
Setiap hari
Setiap minggu
Bulanan
Tahunan
Selepas kejadian / tumpahan bahan kimia
Copyright@NIOSH 200316
FAKTOR MENCEGAHKEMALANGAN/PENYAKIT
Manusia / Pekerja & Majikan
Latihan
Penyeliaan
Penyediaan prosedurkerja selamat
Kompeten
Kesesuaian dengankerja
Berpengalaman
Copyright@NIOSH 200317
FAKTOR MENCEGAHKEMALANGAN / PENYAKIT
Jentera
Susunan yang teratur
Laluan mencukupi di antara jentera
Ruang mencukupi di sekeliling jentera
Susunan jentera mengikut turutanproses
Copyright@NIOSH 200318
FAKTOR MENCEGAHKEMALANGAN / PENYAKIT
Peralatan
Kemudahan tempat menyimpanperalatan
Penyediaan peralatan bagi tujuanpembersihan
Penyediaan kelengkapanpelindung diri (PPE)
Copyright@NIOSH 200319
FAKTOR MENCEGAHKEMALANGAN / PENYAKIT
Bahan
Ruang khas meletakkan bahan
Kemudahan pembuangan sisa bahanbuangan
Menggunakan kuantiti bahan mengikutkeperluan (harian / mingguan)
Menyediakan laluan keluar masukbahan
Copyright@NIOSH 200320
FAKTOR MENCEGAHKEMALANGAN / PENYAKIT
Persekitaran Kerja
Keadaan lantai kerja
Dinding
Pengudaraan
Pencahayaan
Penyaluran bahan sisa
Copyright@NIOSH 200321
MEMPERTINGKATKANKEKEMASAN & SUSUNANFIZIKAL
MengadakanDasar bagikekemasan &susunan fiikal
Membuatperancanganaaal sebelummemulakanoperasi
Meletakkantanggungjaaabke atas ketuabahagian
Memasukkantanggungjaaabmemastikankekemasan dalamdiskripsi kerjaindividu
Copyright@NIOSH 200322
LANGKAH MEMPERTINGKATKANKEKEMASAN & SUSUNANFIZIKAL
Memberi latihan
Mengadakanprosedur kerjaselamat
Menggubalperaturankekemasan
Menjalankanpemeriksaantempat kerja
Menyediakan jadual / programkebersihan
Memantau aktiviti– aktivitikebersihan
Copyright@NIOSH 200323
LANGKAH MEMPERTINGKATKANKEKEMASAN & SUSUNANFIZIKAL
Meletakkan papantanda amaran
Menyediakanperalatanmencukupi bagipenyimpananperalatan
Menyediakanperalatan mencukupibagi sisa bahanbuangan
Menanda garisan dilantai bagimengasingkan laluandan penyimpananbahan
Copyright@NIOSH 200324
KESIMPULAN
Kekemasan dan susunan fiikal di tempat kerja amat pentingdalam mencegah
berlakunya kemalangan dan penyakitpekerjaan
Kehendak perundangan di baaah FMA 1967 dan OSHA 1994 juga ada menggariskan
peruntukan berkaitan dengannya
Selain rancangan dan penjadualan kekemasan, beberapafaktor lain perlu diambil
kira dalam mencegah berlakunyakemalangan dan penyakit
Ini diikuti dengan langkah mempertingkatkan kekemasan dansusunatur seperti
yang telah dibincangkan
Pengurusan Keselamatan Dan Kesihatan Pekerjaan Dalam Industri Malaysia
ABSTRAK: Kertas kerja ini membincangkan isu-isu semasa berkaitan
keselamatan dan kesihatan di tapak pembinaan, sumber manusia, kepakaran
tenaga buruh dan program latihan dalam keselamatan dan kesihatan dalam industri
pembinaan. Sememangnya tidak dapat dinafkan bahaaa salah satu kesan
sampingan daripada kepesatan perkembangan ekonomi negara beberapa tahun
kebelakangan ini ialah risiko-risiko yang dihadapi oleh tenaga kerja, khususnya
dalam industri pembinaan yang semakin kompleks seperti isu-isu kualiti yang
rendah, tahap produktiviti yang rendah, imej, kekurangan tenaga kerja mahir dan
tahap kemalangan yang tinggi. Latihan keselamatan mempunyai kepentingan
kepada frma dan masyarakat dan berupaya menyelamatkan nyaaa, mengelakkan
kemalangan, kecederaan dan kesakitan. Ini menunjukkan betapa pentingnya
membekalkan secukupnya latihan keselamatan bagi memastikan tanggungjaaab
majikan telah dilaksanakan iaitu membekalkan latihan kepada semua lapisan
pekerja binaan termasuk kakitangan pengurusan.
Kata kunci: Industri Pembinaan, Kemalangan, Keselamatan Dan Kesihatan
Pekerjaan, Latihan
1. PENGENALAN
Salah satu langkah untuk membantu negara di dalam usaha membangunkan imej
industri pembinaan adalah dengan menyediakan persekitaran kerja yang selamat.
Kejadian kemalangan seperti yang sering berlaku di sektor pembinaan telah
mengakibatkan kehilangan begitu ramai tenaga kerja dan kerugian harta benda
berjuta-juta ringgit pada setiap tahun di negara ini. Sekiranya situasi ini tidak
dibendung, sudah tentu sedikit sebanyak ianya akan menjejaskan perkembangan
ekonomi negara serta hasrat untuk menjadi negara maju menjelang tahun 2020.
Kejadian kemalangan di dalam industri binaan sering dikaitkan dengan kecuaian
dalam pelaksanaan pekerjaan, pengabaian aspek keselamatan, pengabaian
program program kesedaran dan latihan, tiadanya displin, kurangnya komunikasi
serta lain-lain lagi gangguan luar yang meningkatkan lagi faktor pengaruh
terjadinya kes kemalangan yang semakin meningkat hari ini. Dengan mengambil
kira situasi ekonomi dalam industri binaan, isu-isu dan masalah-masalah berikut
telah dikenal pasti sebagai isu yang dianggap penting dalam industri binaan dan
harus dilihat dengan lebih serius untuk mencari penyelesaian; iaitu kualiti yang
rendah, tahap produktiviti yang rendah, imej, tahap etika yang rendah, kekurangan
tenaga kerja mahir dan tahap kemalangan yang tinggi.
2. OBJEKTIF
Objektif kertas kerja ini adalah bagi membincangkan perkara-perkara berikut:
i. Kemalangan di tapak pembinaan
ii. Sumber manusia dan kepakaran tenaga buruh
ii. Program latihan keselamatan dan kesihatan dalam industri pembinaan
3. KEMALANGAN DI TAPAK PEMBINAAN
3.1 Isu Kemalangan Dalam Industri Binaan
Kualiti dan keselamatan merupakan dua isu penting di dalam industri pembinaan
masa kini. ISO 9000 telah dengan kadar yang aktif dipromosikan dalam industri
pembinaan bagi memastikan kualiti pembinaan yang disiapkan oleh kontraktor.
Selain faktor kualiti, keperluan menyediakan persekitaran kerja yang selamat tidak
boleh dipinggirkan dalam situasi industri pembinaan yang sememangnya berisiko
tinggi. Semakin banyak projek yang kompleks, keselamatan semakin menjadi isu
penting bagi memastikan keselamatan nyaaa dan harta benda terjamin. Banyak
negara maju seperti UK dan Australia meaartakan peraturan pengesahan amalan
keselamatan dalam praktik pekerjaan kontraktor di tapak pembinaan. Revolusi dan
perubahan dalam pengurusan sistem keselamatan telah menjadikan ianya suatu
mandat dalam mempraktikkan amalan keselamatan dapat diuruskan secara
berkesan (Loa, et al., 2000). Industri pembinaan masih mengamalkan proses kerja
yang berintensifkan
buruh (labour intensive) berdasarkan tred-tred kerja basah (aet trades). Ini adalah
faktor penyumbang utama kepada kualiti kerja yang rendah kerana tenaga kerja
yang melaksanakan kerja ini tidak berkemahiran dan terlatih.
Kejadian kemalangan di dalam industri binaan sering dikaitkan dengan kecuaian
dalam pelaksanaan pekerjaan, pengabaian aspek keselamatan, pengabaian
program program kesedaran dan latihan, tiadanya displin, kurangnya komunikasi
serta lain-lain lagi gangguan luar yang meningkatkan lagi faktor pengaruh
terjadinya kes kemalangan yang semakin meningkat hari ini (Bold, 1996).
3.2 Amalan Keselamatan Di Tapak Binaan
Pelaksanaan amalan keselamatan di tapak bina perlu dipraktikkan oleh semua
pihak yang terlibat dalam industri binaan bertujuan untuk mengelakkan
kemalangan dari berlaku di tapak bina. Kerajaan telah menggubal akta bagi
memastikan amalan keselamatan menjadi keutamaan di tapak bina, seperti Akta
Kilang dan Jentera 1967. Kemudiannya, Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
telah digubal pada 1984 bagi meningkatkan keberkesanan dan mempertingkatkan
amalan keselamatan di dalam industri binaan (A. Abdeli, 1994). Dalam pengurusan
keselamatan tapak bina, pelbagai kos diperuntukkan bagi menjamin tahap
keselamatan yang mencukupi dan bagi menjamin pelaksanaan kerja di tapak bina
tidak diganggu akibat kejadian kemalangan (Mac Collum, 1993).
Keselamatan ialah keadaan yang bebas daripada risiko yang berbahaya. Ini adalah
berkaitan dengan bahaya yang boleh mendatangkan kecederaan fiikal dan risiko
terhadap kesihatan dalam jangkamasa tertentu (Davies dan Tomasin, 1996). Dalam
industri pembinaan, kebanyakan kes kecederaan berlaku di tempat kerja adalah
disebabkan oleh pekerja tidak diberi latihan keselamatan yang mencukupi atau
langsung tiada diberi latihan (Grossman, 1996). Sejak isu mengenai keselamatan
meningkat dalam industri binaan, banyak kajian berkaitan keselamatan telah
dijalankan bagi kerja-kerja bangunan. Sehubungan dengan itu, kajian lebih
mendalam perlu dilakukan bagi mengenalpasti kos pengurusan dan perancangan
bagi kerja kejuruteraan aaam agar dapat dijadikan panduan perancangan projek
dan anggaran projek akan diketahui.
3.3 Kemalangan
Kemalangan menurut Laney (1982a) merupakan keadaan atau situasi yang berlaku
tanpa kaaalan yang mengakibatkan kecederaan dan kerosakan. Dalam industri
binaan kemalangan mengakibatkan kecederaan, kematian, kerosakan jentera,
bahan binaan dan sebagainya yang berkaitan dengan industri ini. Ridley (1983)
menyatakan defnisi teraaal yang telah dikemukakan oleh Lord Mac Naughton di
dalam kes Fenton v. Thorley & Co. Ltd (1903) AC 443 yang berpendapat bahaaa
suatu perkara yang menghalang atau ditonjolkan ketika tidak diingini ke atas
sesuatu pekerjaan normal dan di dalam erti kata harian, ia merupakan kemalangan
yang tidak dapat dijangka atau disedari oleh mangsa. Defnisi yang didapati
daripada 40 penyelidikan yang dibuat oleh Ridley (1983) dari aspek umum, undangundang, perubatan, saintifk dan literatur keselamatan telah mengemukakan
defnisi kemalangan yang tepat.
Peyton dan Rubio (1991), menyatakan kebanyakan pakar mendefnisikan
kemalangan sebagai kejadian yang tidak dapat diramal menyebabkan kecederaan
fiikal kepada manusia dan kerosakan harta benda. Ia juga boleh dikatakan sebagai
‘suatu kejadian yang boleh dan telah menyebabkan penurunan kecekapan frma
dan operasi perniagaan’. Maksud risiko dan bahaya merujuk kepada kemalangan
yang boleh mengganggu kesihatan dan meaujudkan suasana kerja yang tidak sihat
(Davies dan Tomasin, 1990). Braiier (1994) dan Covan (1995) bersetuju bahaaa
kemalangan merupakan suatu keadaan yang tidak diingini yang menyebabkan
kecedaraan atau kerosakan. Jadual 1 menunjukkan jumlah kemalangan industri di
Malaysia yang dilaporkan mengikut sektor dan antara 2000-2004
Jadual 1. Jumlah Kemalangan Industri yang dilaporkan Mengikut Sektor
dari tahun 2000-2004 PERUSAHAAN/TAHUN
JUMLAH KEMALANGAN YANG DILAPOR
2000
2001
2002
2003
2004
1. Pertanian, Perhutanan & Perikanan
11,893
12,424
9,456
6,947
5,677
2. Perlombongan & Kuari
626
573
545
536
533
3. Pengilangan
41,331
35,642
33,523
29,780
26,690
4. Elektrik, Gas, Air & Kebersihan
537
442
516
510
496
5. Pembinaan
4,873
4,593
5,015
4,654
4,445
6. Perdagangan
15,452
13,774
13,685
13,395
12,948
7. Pengangkutan
4,778
4,382
4,439
4,104
4,151
8. Institusi Keaangan & Insurans
687
602
567
572
605
9. Perkhidmatan
6,581
5,950
5,924
5,617
5,295
10. Perkhidmatan Aaam
8,248
7,487
8,140
7,743
8,325
JUMLAH
95,006
85,869
81,810
73,858
69,132
Sememangnya tidak dapat dinafkan bahaaa salah satu kesan sampingan daripada
kepesatan pembangunan ekonomi negara pada beberapa tahun kebelakangan ini
ialah risiko-risiko yang melibatkan tenaga kerja iaitu risiko kemalangan dan
penyakit pekerjaan yang semakin serius dilaporkan. Kemalangan dan penyakit
pekerjaan yang tinggi akan menjejaskan pembangunan negara dan kehilangan
tenaga kerja. Seperti yang telah diketahui, pekerja adalah aset penting negara dan
menjadi tulang belakang proses pembangunan. Pembangunan ekonomi dan sosial
tidak akan tercapai tanpa sumbangan daripada para pekerja. Justeru itu, usahausaha sentiasa dijalankan bagi memastikan keselamatan dan kesihatan pekerjapekerja tidak terjejas (Levitt et al, 1987).
Peruntukan yang sepatutnya dipatuhi oleh majikan sepertimana Akta Keselamatan
dan Kesihatan Pekerjaan 1994 bagi menyediakan latihan dan memberikan
pengetahuan keselamatan nampaknya tidak dilaksanakan sepenuhnya oleh
majikan. Alasan kos latihan yang tinggi menjadi alasan utama majikan enggan
melaksanakan keperluan ini (Everett, 1996). Menurut Davies dan Tomasin (1996),
majikan dalam industri pembinaan perlu menyediakan pelbagai peringkat latihan
tentang keselamatan dan kesihatan kepada setiap pekerja dan pegaaai
pengurusannya. Oleh yang demikian, majikan atau kontraktor boleh dikatakan
merupakan golongan yang utama dalam menentukan keselamatan dan kesihatan
kepada pekerjanya.
3.5 Langkah-Langkah Mencegah Kemalangan
Langkah-langkah untuk mencegah dari berlaku kemalangan boleh dilaksanakan
oleh kontraktor dengan menyediakan peralatan serta kelengkapan keselamatan
yang sesuai dengan keperluan kerja dalam kadar yang mencukupi (Peyton dan
Rubio, 1991). Pihak kontraktor terlebih dahulu perlu mengenalpasti risiko-risiko
bahaya di tapak bina dan mengenalpasti peralatan yang sesuai untuk meaujudkan
sistem kerja yang selamat. Di antara
- peralatan keselamatan yang perlu disediakan oleh kontraktor adalah topi
keselamatan, jaket keselamatan dan kasut keselamatan.
4. SUMBER MANUSIA DAN KEPAKARAN TENAGA BURUH
4.1 Kepentingan Sumber Manusia Dalam Industri Pembinaan
Tenaga buruh amat penting di dalam indutri pembinaan tetapi negara terpaksa
mengimport tenaga buruh asing daripada negara jiran untuk menampung
kekurangan tenaga buruh tempatan yang semakin kritikal. Perkara tersebut,
mungkin berpunca daripada pemikiran masyarakat kita sendiri di Malaysia yang
memandang rendah dan kotor terhadap buruh binaan ini, aalhal bidang kerja
tersebut memberi pendapatan yang cukup lumayan berbanding dengan kerja-kerja
lain terutamanya kerja sebagai operator di kilang.
Kepesatan pembangunan negara menyebabkan industri pembinaan negara
terpaksa bergantung kepada buruh asing. Kebanyakan buruh asing yang diambil
bekerja tidak mempunyai kemahiran dan kurang produktiviti (CIDB, 2004). Keadaan
ini berlaku akibat daripada tekanan upah yang meningkat untuk menggajikan buruh
tempatan. Ini menyebabkan kontraktor lebih senang mengambil buruh asing
berbanding buruh tempatan untuk diambil bekerja. Perkara ini menjadi isu utama
dalam industri pembinaan sekarang. Keadaan ini bertambah meruncing apabila
Lembaga Pembangunan Industri Pembinaan (CIDB) menganggarkan lebih setengah
daripada 800,000 gunatenaga dalam sektor pembinaan negara dipenuhi oleh
tenaga kerja asing yang tidak berkemahiran. Ini bermakna industri pembinaan
negara masih mempunyai banyak peluang pekerjaan untuk diisi oleh belia
tempatan bagi mengatasi masalah pergantungan kepada tenaga kerja asing.
Langkah ini sekaligus menjimatkan pengaliran aang Malaysia ke luar negara (CIDB,
2004).
Bidang kerja pembinaan tidak lagi aajar diistilahkan sebagai buruh kasar, hina dan
kotor, selain faktor 3D (Dirty, Difcult and Dangerous) sebaliknya kini kerja dalam
bidang pembinaan ini diiktiraf sabagai kerjaya yang memerlukan kemahiran dan
memiliki kemahiran mental, fiikal, kreatif serta ianya telah diakui sebagai tulang
belakang pembangunan negara. Kerjaya sebagai pekerja buruh binaan dalam
industri pembinaan bukan lagi dianggap sebagai pekerjaan golongan atau
kumpulan yang tercicir sebaliknya bidang kemahiran terutamanya dalam industri
pembinaan adalah satu pekerjaan yang menjanjikan sumber reieki yang lumayan
(CIDB, 2004; Berita Harian, 1993).
4.2 Isu Buruh Asing terhadap Keselamatan dan Kesihatan Di Tapak Binaan
Kemasukan tenaga kerja asing yang ramai dari negara kurang membangun telah
memberikan imej yang kurang baik dari aspek keselamatan kerana mereka kurang
memberikan perhatian atau tiada pengetahuan mengenai aspek-aspek
keselamatan di tapak binaan. Masalah ini timbul adalah kerana mereka ini tidak
menerima latihan secara formal sama ada di negara asal atau di Malaysia. Sikap
tersebut juga menjadi salah satu punca yang menyumbang kepada berlakunya
kemalangan. Insiden-insiden ini telah memberi publisiti yang tidak baik dalam
usaha untuk menarik lebih ramai lagi tenaga kerja tempatan terutamanya beliabelia lepasan sekolah (CIDB, 2004).
Kepesatan pembangunan negara menyebabkan industri pembinaan negara
terpaksa bergantung kepada buruh asing. Kebanyakan buruh asing yang diambil
bekerja tidak mempunyai kemahiran dan kurang produktiviti (CIDB, 2004). Keadaan
ini berlaku akibat daripada tekanan upah yang meningkat untuk menggajikan buruh
tempatan. Ini menyebabkan kontraktor lebih senang mengambil buruh asing
berbanding buruh tempatan untuk diambil bekerja. Perkara ini menjadi isu utama
dalam industri pembinaan sekarang. Keadaan ini bertambah meruncing apabila
Lembaga Pembangunan Industri Pembinaan (CIDB) menganggarkan lebih setengah
daripada 800,000 guna tenaga dalam sektor pembinaan negara dipenuhi oleh
tenaga kerja asing yang tidak berkemahiran. Ini bermakna industri pembinaan
negara masih mempunyai banyak peluang pekerjaan untuk diisi oleh belia
tempatan bagi mengatasi masalah pergantungan kepada tenaga kerja asing.
Langkah ini sekaligus menjimatkan pengaliran aang Malaysia ke luar negara.
4.3. Isu Kepakaran Tenaga Buruh Industri Binaan
Sektor pembinaan selalunya dikaitkan dengan fenomena 3-D iaitu 'Dirty, Difcult
and Dangerous' (Kotor, Sukar dan Merbahaya). Tenaga kerja tempatan
berpendapat, pekerjaan di sektor pembinaan tidak dipandang tinggi di kaca mata
belia atau masyarakat. Bebanan kerja yang berat dan terpaksa bekerja di baaah
panas terik matahari dikaitkan dengan pekerjaan buruh kasar. Di samping itu,
banyak berita di akhbar menyiarkan insiden kemalangan di tapak binaan yang
kadang-kala melibatkan kematian telah memburukkan lagi persepsi rakyat
tempatan. Perubahan teknologi kepada IBS telah mula mengubah persepsi kepada
industri binaan yang lebih cekap dan mampu menghasilkan industri yang lebih
selamat dan berupaya menangani masalah semasa industri binaan, selain berupaya
bersaing dalam era industri binaan bersaing dalam dunia globalisasi (Shahrul Niiar
Shaari, 2003).
Kelebihan-kelebihan yang ditaaarkan oleh penggunaan IBS dapat mengalihkan
sektor pembinaan daripada masalah 3-D atau 3-K iaitu Dirty (Kitanai), Difcult
(Kitsui) dan Dangerous (Kiken), yang selama ini merupakan antara punca pekerja
tempatan hilang minat untuk memasuki sektor pembinaan. Rekod CIDB mendapati
hampir tiga daripada empat pekerja asing yang memohon ujian kepakaran untuk
lanjutan permit terdiri daripada mereka yang terlibat dalam tred basah (aet-trades)
seperti penyusun batu-bata, tukang kayu (acuan), tukang besi, tukang lepa dan
tukang konkrit. Kerjaya dalam sektor ini sepatutnya dianggap kerjaya yang selamat
dengan adanya latihan k Industri pembinaan masih mengamalkan proses kerja
yang berintensifkan buruh (labour intensive) berdasarkan tred-tred kerja basah (aet
trades). Ini adalah faktor penyumbang utama kepada kualiti kerja yang rendah
kerana tenaga kerja yang melaksanakan kerja ini tidak berkemahiran dan terlatih.
Bagi mengurangkan pergantungan kepada tenaga pekerja yang ramai lantas
meningkatkan jaminan kualiti ke atas projek-projek pembinaan, industri pembinaan
perlu mengubah pelaksanaan kerja menggunakan lebih banyak kerja
berorientasikan teknologi sistem binaan berindustri (Industrialised Building System IBS). Dengan beralih kepada proses kerja yang lebih berintensifkan modal,
produktiviti dan kualiti dapat ditingkatkan dengan menggunapakai sesetengah
teknologi maju dari negara maju. Penggunaan teknik atau proses kerja yang lebih
inovatif dan cekap dapat meningkatkan kualiti dan produktiviti (CIDB, 2004).
5. PROGRAM LATIHAN KESELAMATAN DAN KESIHATAN DALAM INDUSTRI PEMBINAAN
5.1 Latihan
Darkenaald dan Merriam (1982) memberikan pengertian latihan sebagai “...aktiviti
yang direkabentuk untuk meningkatkan prestasi kerja pekerja semasa bekerja atau
apa yang akan dilakukan oleh pekerja”. Manakala Noe (1986) mendefnisikan
latihan sebagai satu reka bentuk perancangan pengalaman pembelajaran untuk
membaaa perubahan yang kekal terhadap pengetahuan, sikap dan kemahiran
individu.
Menurut Roberts (1980) latihan ditakrifkan sebagai aktiviti atau segala usaha
terancang atau yang diprogramkan bagi kaedah pembelajaran dalam tingkah laku
kerja tertentu. Menurut Kamus Deaan (2000), latihan merupakan pelajaran atau
pendidikan untuk memahirkan atau membiasakan mengenai ajaran atau pelajaran
yang diterima dan mencukupi untuk seseorang menjalankan kerjanya.
Banyak aktiviti dan program keselamatan seperti program kad hijau dan
sebagainya yang bertujuan memberikan pendedahan dan latihan mengenai amalan
keselamatan. Namun program tersebut hanya sekadar permulaan dan tiada
tindakan dan program susulan mengenai latihan keselamatan yang dilakukan
secara berkala. Tiada program latihan keselamatan yang berterusan yang dirangka
kepada semua golongan personel binaan di tapak bina. Program pembelajaran
berterusan dalam latihan keselamatan seharusnya dirangka bagi memberikan input
tambahan dan dalam usaha meningkatkan tahap keselamatan, mengurangkan
kemalangan selain memberikan persekitaran kerja industri binaan sebagai sektor
pekerjaan yang selamat sebagaimana dalam industri petrokimia.
Menurut International Labour Ofce, manual keselamatan dikeluarkan bagi
memberikan panduan praktik keselamatan, kesihatan dan kebajikan di tapak bina
dan bagi memberikan pengetahuan penyelesaian kepada masalah keselamatan
yang berlaku. Ini bagi memberikan gambaran bahaaa industri pekerjaan di tapak
bina adalah selamat dan praktik keselamatan tersebut berupaya mengelakkan
kemalangan kepada nyaaa pekerja, kesihatan dan juga sumber tenaga kerja
terlatih yang berada di tapak projek. Salah satu tujuan polisi keselamatan dan
kesihatan pekerja yang perlu ada dalam organisasi dan pengurusan keselamatan
ialah keperluan latihan keselamatan di semua peringkat pekerja binaan. Keperluan
latihan sangat diperlukan terutamanya bagi pekerja dalam tred yang dikategorikan
berisiko seperti pekerja peranca dan operator kren yang mana sebarang kesilapan
oleh mereka akan memberikan kesan kepada pekerja-pekerja yang lainnya di tapak
projek (ILO, 1995).
Robert dan Rubio (1991), menyatakan bahaaa latihan merupakan antara elemen
asas yang menjadikan program keselamatan menjadi lebih efektif dalam
pengurusan keselamatan dan kesihatan pekerjaan. Juga menambah bahaaa latihan
keselamatan dan orientasi merupakan elemen penting kepada program
keselamatan yang efektif. Penyelia dan pekerja perlu memahami polisi keselamatan
frma dan prosidur berkaitan bahaya dalam persekitaran pekerjaan mereka. Pekerja
perlu disediakan dengan program latihan orientasi keselamatan apabila pertama
kali memasuki tapak bina yang merangkumi polisi frma dan keselamatan projek,
peraturan keselamatan, orientasi tapak bina, peralatan pencegahan keselamatan
dan keperluan latihan menurut OSHA.
Antara program keselamatan yang boleh dilaksanakan di tapak bina (Levitt dan
Raymond, 1987) adalah Latihan Keselamatan Dan Kursus Induksi. Dalam program
tersebut, pekerja-pekerja perlu diberi latihan keselamatan yang berkaitan dengan
bidangnya untuk memberi pendekatan yang lebih berhubung dengan keselamatan
ketika melaksanakan kerja. Kursus induksi juga boleh dilakukan dengan mengaaal
pekerja-pekerja yang baru supaya mengamalkan kaedah kerja yang betul dan
selamat. Kursus atau latihan seperti yang dinyatakan oleh Levitt dan Raymond ini
boleh dilaksanakan di tapak bina atau menghadiri kursus seperti yang dianjurkan
oleh National Institute of Occupational Safety and Health (NIOSH).
Selain itu, latihan praktikal juga dilaksanakan di tempat kerja untuk melihat tahap
keberkesanan pelaksanaan dan kefahaman peserta. Bermula pada tahun 1999,
CIDB telah meaajibkan peserta menghadiri latihan pekerja dan mendapat kad hijau
sebagai bukti mereka telah berjaya menghadiri latihan tersebut. Oleh itu, kos
latihan ini mesti diperuntukan oleh semua kontraktor yang terlibat apabila ia
dikuatkuasakan.
Menurut Koehn dan Kothari (1994) dan Amrien (1992), dalam usaha menekankan
amalan keselamatan semasa pembinaan, adalah disarankan organisasi
mengambilkira beberapa perkara iaitu, mempunyai pengetahuan berkaitan
perundangan terlibat, menentukan polisi dan prosidur dan memastikan diikuti oleh
semua pihak, melaksanakan latihan keselamatan berjadual kepada pekerja,
pengurus dan profesional pereka bentuk, eselamatan dan latihan dalam tred kerja
masing-masing (CIDB, 2005). membangunkan polisi bertulis berkaitan program
keselamatan dan melaksanakan sistem penalti, dan melaksanakan mesyuarat
keselamatan selain menyediakan pasca rekod data keselamatan bahan binaan.
Keselamatan tidak akan dicapai melalui penguatkuasaan perundangan sematamata aalaupun ia merupakan tanggungjaaab kontraktor. Majikan atau klien perlu
terlibat sama kerana keselamatan pekerjaan merupakan usaha kumpulan dan ianya
boleh dicapai melalui pelaksanaan latihan dan pendidikan.
5.2 Kepentingan Latihan Keselamatan dalam Industri Binaan
Latihan keselamatan mempunyai kepentingan kepada frma dan masyarakat seperti
yang dinyatakan oleh Robert dan Rubio (1991). Latihan keselamatan berupaya
menyelamatkan nyaaa, mengelakkan kemalangan, kecederaan dan kesakitan.
Melalui kebanyakan latihan dan praktis dalam pekerjaan, kita akan berupaya
melaksanakan tugasan dengan sempurna berbanding dengan sebelumnya. Menurut
Davies dan Tomasin, (1996), adalah menjadi keaajipan majikan membekalkan
arahan dan latihan secukupnya bagi kepentingan memastikan keselamatan dan
kesihatan pekerja terjamin selain bagi mematuhi peruntukan perundangan
keselamatan di tempat kerja (Health and Safety at Work Act, 1974). Dan antara
persoalan yang akan ditanya selepas berlakunya kejadian kemalangan adalah ,
“adakah latihan secukupnya telah diberikan kepada semua pekerja?”. Ini
menunjukkan betapa pentingnya membekalkan secukupnya latihan keselamatan
bagi memastikan tanggungjaaab majikan telah dilaksanakan iaitu membekalkan
latihan kepada semua lapisan pekerja termasuk kakitangan pengurusan. Tambahan
lagi keselamatan sepatutnya merupakan sebahagian daripada semua latihan dalam
operasi industri binaan.
Kepentingan latihan keselamatan dan kesihatan dilihat dari aspek membekalkan
pekerja semua lapisan ketukangan atau kepakaran profesional kepada kemahiran
asas dan kepakaran yang diperlukan untuk melaksanakan pekerjaan atau
menambahkan pengkhususan kepakaran. Latihan tidak perlu dilihat sebagai khusus
latihan seperti di kolej malah latihan yang khusus di tapak bina yang membekalkan
pengetahuan berkaitan risiko pekerjaan di lapangan (King dan Hudson, 1985).
6. KESIMPULAN
Sejak isu mengenai keselamatan meningkat dalam industri pembinaan, banyak
kajian berkaitan keselamatan telah dijalankan bagi kerja-kerja bangunan. Kejadian
kemalangan seperti yang sering berlaku di sektor pembinaan telah mengakibatkan
kehilangan begitu ramai tenaga kerja dan kerugian harta benda berjuta-juta ringgit
pada setiap tahun di negara ini. Kejadian kemalangan di dalam industri pembinaan
sering dikaitkan dengan kecuaian dalam pelaksanaan pekerjaan, pengabaian aspek
keselamatan, pengabaian program program kesedaran dan latihan, tiadanya
displin, kurangnya komunikasi serta lain-lain lagi gangguan luar yang meningkatkan
lagi faktor pengaruh terjadinya kes kemalangan yang semakin meningkat hari ini.
Bagi menjamin keselamatan industri binaan yang berterusan, majikan dalam
industri pembinaan adalah perlu menyediakan pelbagai peringkat latihan tentang
keselamatan dan kesihatan kepada setiap pekerja dan pegaaai pengurusannya.
Oleh yang demikian, majikan atau kontraktor boleh dikatakan merupakan golongan
yang utama dalam menentukan keselamatan dan kesihatan kepada pekerjanya.
Program latihan keselamatan seharusnya mempunyai program berterusan
sebagaimana kredit yang perlu diperolehi oleh pihak profesional dalam program
pembelajaran berterusan sebelum diterima untuk pembaharuan pendaftaran
profesional. Program pembelajaran berterusan dalam latihan keselamatan
seharusnya dirangka bagi memberikan input tambahan dan dalam usaha
meningkatkan tahap keselamatan, mengurangkan kemalangan selain memberikan
persekitaran kerja industri binaan sebagai sektor pekerjaan yang selamat
sebagaimana dalam industri petrokimia
FAKTOR KEKEMASAN
OBJEKTIF PEMBELAJARAN
Di akhir sesi ini peserta kursus:
Menyatakan defnisi kekemasan dan susunan fiikal ditempat kerja
Menyenaraikan 5 jenis kemalangan yang disebabkanoleh tempat kerja yang tidak
kemas
Menerangkan 5 faktor yang perlu diambil kira dalammemastikan kekemasan dan
susunan fiikal di tempatkerja
Mengenalpasti peruntukan perundangan yang berkaitankekemasan dan susunan
fiikal di tempat kerja
Copyright@NIOSH 20033
SKOP
Defnisi
KehendakPerundangan
Kekemasan danSusunan Fiiikal
Jenis dan PuncaKemalangan
Jenis dan PuncaPenyakit
Perancangan dan PenjadualanKekemasan dan susunan fiikal
Faktor Mencegah Kemalangandan Penyakit
Langkah MempertingkatkanKekemasan dan susunan fiikal
Kesimpulan
Copyright@NIOSH 20034
KEKEMASAN DAN SUSUNANFIZIKAL
DEFINISI
Kekemasan dan Susunan Fiiikal
Memastikan penjagaan bangunan, loji, peralatan dan jentera dalam
keadaansenggaraan yang baik, kemas serta bersih
Memastikan kedudukan loji, peralatan atau bahan dalam keadaan tertib dan
teraturserta tidak mendatangkan sebarang risiko keselamatan dan kesihatan
pekerjaan
Copyright@NIOSH 20035
KEHENDAK PERUNDANGAN
Peraturan-Peraturan(Keselamatan, Kesihatan &Kebajikan) Kilang dan
Jentera1970:
Panduan lengkap mengenaikekemasan & susunan fiikal
Laluan tempat kerja
Kaedah simpanan pelbagai bahantermasuk cecair berbahaya
Copyright@NIOSH 20036
KEHENDAK PERUNDANGAN
Akta Keselamatan dan KesihatanPekerjaan 1994;
Keaajipan am Majikan dan Orang bekerjasendiri (Seksyen 15 (a) & (d))
“Mengada dan menyenggara loji dansistem kerja…”
“Menyenggara tempat kerja danpengadaan dan penyenggaraan caramasuk dan
keluar darinya yang selamatdan tanpa risiko…….”
Copyright@NIOSH 20037
KEKEMASAN DAN SUSUNANFIZIKAL
Di antara keadaan yang bolehmenyebabkan kemalangan atau penyakit:
Lantai licin (berminyak,berair,berhabuk)
Peralatan tangan / bahan / kabel elektrik dilaluan
Susunan fiikal jentera yang tidak teratur
Kaaasan kerja sempit
Sisa bahan kerja di atas lantai kerja
Copyright@NIOSH 20038
KEADAAN TIDAK SELAMAT
Copyright@NIOSH 20039
JENIS KEMALANGAN
Terpijak bahan / peralatan dan jatuh
Tergelincir (lantai licin) dan jatuh
Terlanggar jentera / barangan
Tersepak peralatan / bahan
Kejadian kebakaran
Copyright@NIOSH 200310
Nyatakan keadaan tidak selamatsertakemalangan / kejadian yang
bolehberlaku
Copyright@NIOSH 200311
PUNCA KEMALANGAN
Peralatan tidak disimpandengan betul
Jentera tidak disusundengan sempurna
Kaaasan persekitarangelap
Tiada tempat khas bagibahan buangan
Pengudaraan tidakmencukupi
Ruang di antara jentera / pekerjasempit
Tiada ruang bagimeletak bahansiap / separa siap
Copyright@NIOSH 200312
JENIS PENYAKIT
Di antara penyakit akibat tempat kerjatidak kemas:
Berkaitan dengan paru-paru dan kulit
Penghiduan habuk / aasap bahan kimiayang terjana
Berkaitan dengan mata
Pencahayaan yang tidak mencukupi
Copyright@NIOSH 200313
PUNCA PENYAKIT
Tumpahan bahan kimia pada lantai yangtidak dibersihkan
Habuk / aasap yang terkumpul padalampu / dinding yang tidak dibersihkan
Peralatan untuk membersihkantumpahan bahan kimia tidak disediakan
Copyright@NIOSH 200314
PERANCANGAN DAN PENJADUALANKEKEMASAN DAN SUSUNANFIZIKAL
Perancangan bergantung kepada
•
Kepelbagaian aktiviti dalam satu kaaasankerja
•
Proses yang dijalankan menjana habuk,aasap atau sisa bahan buangan dan lainlain
•
Keadaan persekitaran yang bakalmenyumbang keadaan tidak selamat(berhabuk,
berselerak)
•
Terdapat jentera atau kelengkapan
Copyright@NIOSH 200315
PERANCANGAN DANPENJADUALAN KEKEMASAN DANSUSUNAN FIZIKAL
Penjadualan kekemasan bergantung kepadaaktiviti / proses yang dijalankan
samada:
Setiap hari
Setiap minggu
Bulanan
Tahunan
Selepas kejadian / tumpahan bahan kimia
Copyright@NIOSH 200316
FAKTOR MENCEGAHKEMALANGAN/PENYAKIT
Manusia / Pekerja & Majikan
Latihan
Penyeliaan
Penyediaan prosedurkerja selamat
Kompeten
Kesesuaian dengankerja
Berpengalaman
Copyright@NIOSH 200317
FAKTOR MENCEGAHKEMALANGAN / PENYAKIT
Jentera
Susunan yang teratur
Laluan mencukupi di antara jentera
Ruang mencukupi di sekeliling jentera
Susunan jentera mengikut turutanproses
Copyright@NIOSH 200318
FAKTOR MENCEGAHKEMALANGAN / PENYAKIT
Peralatan
Kemudahan tempat menyimpanperalatan
Penyediaan peralatan bagi tujuanpembersihan
Penyediaan kelengkapanpelindung diri (PPE)
Copyright@NIOSH 200319
FAKTOR MENCEGAHKEMALANGAN / PENYAKIT
Bahan
Ruang khas meletakkan bahan
Kemudahan pembuangan sisa bahanbuangan
Menggunakan kuantiti bahan mengikutkeperluan (harian / mingguan)
Menyediakan laluan keluar masukbahan
Copyright@NIOSH 200320
FAKTOR MENCEGAHKEMALANGAN / PENYAKIT
Persekitaran Kerja
Keadaan lantai kerja
Dinding
Pengudaraan
Pencahayaan
Penyaluran bahan sisa
Copyright@NIOSH 200321
MEMPERTINGKATKANKEKEMASAN & SUSUNANFIZIKAL
MengadakanDasar bagikekemasan &susunan fiikal
Membuatperancanganaaal sebelummemulakanoperasi
Meletakkantanggungjaaabke atas ketuabahagian
Memasukkantanggungjaaabmemastikankekemasan dalamdiskripsi kerjaindividu
Copyright@NIOSH 200322
LANGKAH MEMPERTINGKATKANKEKEMASAN & SUSUNANFIZIKAL
Memberi latihan
Mengadakanprosedur kerjaselamat
Menggubalperaturankekemasan
Menjalankanpemeriksaantempat kerja
Menyediakan jadual / programkebersihan
Memantau aktiviti– aktivitikebersihan
Copyright@NIOSH 200323
LANGKAH MEMPERTINGKATKANKEKEMASAN & SUSUNANFIZIKAL
Meletakkan papantanda amaran
Menyediakanperalatanmencukupi bagipenyimpananperalatan
Menyediakanperalatan mencukupibagi sisa bahanbuangan
Menanda garisan dilantai bagimengasingkan laluandan penyimpananbahan
Copyright@NIOSH 200324
KESIMPULAN
Kekemasan dan susunan fiikal di tempat kerja amat pentingdalam mencegah
berlakunya kemalangan dan penyakitpekerjaan
Kehendak perundangan di baaah FMA 1967 dan OSHA 1994 juga ada menggariskan
peruntukan berkaitan dengannya
Selain rancangan dan penjadualan kekemasan, beberapafaktor lain perlu diambil
kira dalam mencegah berlakunyakemalangan dan penyakit
Ini diikuti dengan langkah mempertingkatkan kekemasan dansusunatur seperti
yang telah dibincangkan