STUDI KONSENTRASI GAS (CO, NO2, SO2 DAN O3) DI UDARA AMBIEN KAMPUS UNAND LIMAU MANIS DAN SEKITARNYA.
STUIII KONSENTRASI GAS (CO' NOt' So1' DAN Ot)
TJDARA MEIEN KAMPUS UNAND LIMAU MAMS
DAN SEKITAR\Y
'}t
TUGAS
s2boeai Salth
i*,
Ar{N
I'laldsaitd PtugtM Sido't Pont
F.bn t t'hfi Uni@tiB A'doto!
Sdt Swd Udtt
feit [k*..1
00174040
PNMBIMBlNC:
nADJAR GOEMBIR-{. MSc
EUSIANI'L ARItrIN, MSi
JURUSAN
TEKNtr( LINGKUNCAN
rAI('LTAS TEloUT( UNIWRSITAS ANDALAS
PADANC
2006
ABSTRAK
.,
t it
.rJ
.h,.,:-..art
,a!
r''.\ ln
'4 ,_ \'J
t'
\oa
lnhtku;!.1(h ko t^i lihstunsdn rune haiL lalah tolmra ..lalah kuatilu! rd.tu
,lktirrus trunvona\i Jog trkuP tinEEi di tu|taldn K'nPus llhahd LiDau Monit
ttdl sctitantu nc i&li lnfi sah P.nt![ab wnollkutnla ka !!ni^i t:$
r1 d- t)
41.4aa.dt.' f t ''1t.
t
t-tJ " r" J- n'1-u:l
liht
titilll.k'si
.vailu
rluk h! tinEtunsah Hasil lanPlin!: Yne dilok&an Polu
(julth;Lki:ik Iinund, KaNlo lala P.to Batu,ltuljitlNull tlhi Llu lideNn
Aadun.< t't6.o tnjuna I'nnt hthlthhottun huhM ka"\@rr.Jt r-O M)j s'):
t,t,"
r,,,\d-a
Or hll,n nellwdti batu tn Yha.litetafidn setuoi denau Peru,tan
t\, dinhth no Jl ,lntn 1tq9 tula lior! hdn ku:ottdti t..dtu !o\ (O
tthz:ut t11]1aNni, su\,!Orrrbero r,Iri|,\t"
adtlah 3t): rs.r-; Nu!
lo
tt'
.,,a,r"t .J.t ",,,, 4a, " '
-- rt ',\:h ^ t ).^O:\q
tl tt
:'J
t oh r !- ir'
: 1 dF!
n.n.luktut
nclc.n"Ni
.l;nnuta ltihuhla ateh pibattun u*ttt t\ tdhtPartoti
n kortlali
n kan.n duzt xrnrn
s!h'ki'
nln
,\ukkrh
btll\d
hrnd
hn:dnrusi r;! .ldllan innldr k nl$un
nnssi funloh kmtla Mn hur,.lot renak 1 h!\ut k.nlenrdti ..1 Pt$enar v' s
itah.\an k cepldn
ahgin. tuhu uldra,
K&1hnd (:o lt)) Sotld l)t
'lan
Ka qu\ llnu l Lit 4r i,la
dun s.knornta, tturn unbicn, hdh nutu
^
BAB I
lEND,\IITILUAN
lldircsihs Aodrlas (unana) merupako s!l!h \rtu P.rgunhr tinlgi negen
rcrbesardi ludPular.laur Sehagai insinri ymgmenlel€nsgddd pcndidika.
rinAgi. Il.xnd dilengllti dc4.n nrft!$ruktur !!ng mcndukung lung\nra
lnlir{rdkur
terschur berupa geduns
p.rkuliabd fisililN
Pcribadalar'
l.bonroriun, sda.a kcgltrlor kemhasissan, saran. rnnspon!\i. de l.in Llln.
sel,i. inaiastukrur
yanA ada. Unand jusa menle
urd
kondhi linlkunsan
yrg
nlanaD. bcruru kmlitas u{iara }!ng haiI
Sekttr tiansporlasi mcrupald scklor domrna. lmg mcnyeblbkm
O€nremaran tld!ft. Prnr.tntutu udam yang dihailkrn dari scklor ini bcruPa
penccnaor aas yane dicmsikan. padikuldt, dd kcbhinlan Keber.daan 21
pcncemrr sas sansar diFnsait,hi olch intcnsil.s emisi ya g dihdillan dr.
r'J
'or.i
1l{"
!n_{,
'Jo-d
b.rlNbunga. dcngan kcbeF,l
n
ni
runh..srnrbcr penghAil
/rt
p.1
I)enccmd
t
gas
dafah r_arg bcsmgk0lan aLan bcQcnem$
lfhadap kinetik! ltnoslir. yang lkro mdnrnengluni kons.nrasi eas di uJdr
drbic0. Kinetild ahoslcr dapat b.runa JI\Frsi, dilusi. r/rrjpor. nrodilikai. dan
scdanglian ltcadaan nronnk)gi
Kinetila alnostir ydg rcriadi di udda ambien daprt menshasilkd z.l
pcDcemar (,rt Fnccmar sckunder) yrns la-rb.da dcngtu zal pcncernrr Nil.lr
Kinclika aboslcr tusa dapar menrba*, konscntasi at
tcnccnar st6 yd.e dihasilkaD di sullu rcmfat mcruir tcmpar lain (soedlmo.
l,ar
nccna.
prinrrl
drctuh tcrb kiun d riauh dari tusl
unand pada hhun 200a mencrar bah\a iLmlan
Kondi! bkasi Lrn.rd b€ dr
krh
Llala yans didapar
ddi
rru
m.hasisra sebxnral 12.170 orung (rasn, nedumbuhx. rala{aE 1.25 ner hhun),
cnnas ak.denika seba.y 2.13:l .nns tasio p.nunrbuhan ruh rah 1.26 per
rahun), dln jtrmlan
imud,
btrs scbaDt.k
menunjukkd adanya Peninskard
ll
lmlah
buah Ran, p.rlumb$an )ans lda
cirii$ akddenika p.da masr nrasa
Fng *an
darang.
Altivil,s
tetsoldi
bcnrpa dmada bos
kcnddam p.ihadi jtrga dipcrknnkm alan rne.i.-qk,r K.adadr
llna.d
dan
tcNcbul m
ncnurunian lu,lius udaftanbicn K.mpus lJn.nddm daerah sekirmya.
Fe.ome.a |rcncenraBn udtn akibat zar pcn.cnar las lCO. NOr. SOr. dan
Oi) rans bcrasrl ddi emisi ak(ivnas banspotusi dan kinetika armonar Kmpus
IJ.rnd dan d.eEh \.kir.nla akrn mcnne.garuhi aktniras Undna sebaSri io$nusi
pcrdidikan ljmdk nengerahui dm nonininalkan damFl /ar Nncdnar sd di
udarilnbicn knrnu\ lhand
dan naerah sekilam)a.
Nrl
dilalilk.n pcnrxntauar
kuaiilas udaF anbi.n. Pcmlntau€n kurlital udm ambicn Kampus Unand dai
sekihm! nntrl* dip.nukan kdcm bclLm.di p.nrlntauan kuxlitas ft!ft
scbeluniya. Llsaha FmaitauaD kualnas udard ambie. dnnakudkaD unruk
icmbcrilan inbmasi nenaenli keb€adtun /ar 0cnccmal udatu lerkril u$][
p.ogendtia. pc.ccmann ud@ Schinega dapat dicapai rurtu tes.n.bangal
dacrah
ya.g salii8 mcndukungttara aktiritrs lJnand sehasai
dcngan
innitai
pcnd dlkan
tingli
dlta dukure li4kungln
l-? \l,ksud dan'Iujuu
Peneliiin.
Malsud dan peneliritur
linskunean
ini
adalah unluk nrcngctlhui kualnas udam di
K"np s Unand l-inrau Mani\ drn
rkikmla lic.cliliai ini jtrsa
dimxlsudkan untuk mclihat pcng&uh bcbcrapa sunbcr pcncema. rerbadrp
kudliratrJf]rhbicnKinFusLJnan{ldlnsekitaml!
'l uiuar
inain dicllraidxlxn tcnchian iniadalah:
'3n!
I vcngcrahui konscntrusi /,r Nnccnar eas (ro, iior. sor. d.r Ori di
ambien Kamtus tl.dd Lim.u Mmis dtur sekildntal
2 V.ng.blui
pcNemarsas
i
pcngdruh nmmeter
Pada
side
dan malam
udara
mctcod.g, lerhrdxt konlo.l.asi z.t
hail
Nle.rperkinka. sdnbcr zat Fn.cmtu
eas.
nr\alah Fda rugas akhn 1.i idalrli:
l'cnclnim dilakukan dl udara anrbien Kanrpus linand r,imau Minis
Llatasan
I
seknanl'a tailu daei"h P6ar Danr.
I
K.LFalo
dan
Kol!. drn (iga l{ika! di daLdi
Pra,..t.r las r_ansdiuku.n,cliptrtico. Nor. sor. dturor:
BABVI
SIM?TJL II DAN SARAI(
Derdasa m penelilian ini- tkpat disinpulk?n beberapo hal sebasai bedkul
I
Konsntasi nla{ata polutm ss yane lcrokur pada sieg hri adalan: CC)
(307 !ls/Nnr), NO, (r1,7 rrgNnl, SOr (19.4 !g^mr). dan Or (12.1
2.
Konsenldi araiah polutd gs rang ictukur lada ndd hari rdalah: cO
(lr7.r ur/Nnr), NO, (9,2 Fs,Nnr), SOr (14,6 !s/Nmr), dan Or (8,8
Konscntmi keeluruhan poluld
s6
Pcntum Pemerinia. no 4L tahun
Konsentasi
noluh
gas CO.
belum nelewali balu mutu ncnurut
1999 tentans Pensendalian Pcncein.ran
N01, SOi. dm or
lde
terukur t.da siang hln
lebih besardibbdingkan dengM honsentrAi yang lerukur pada malm
Slnber p.iuim
gas CO. NOr.
sor. dd Or diperknakm b€r6al
LTnspon6i, kesiakn domestik.
yane rerut ur
4.
di pc
d
kceiaran lain.
d
hdir
i allivitas
Konssfai poluun g6
ngeuhi oich ialldmereorclosi:
liubu8an (korelasi) antara konscnbasi polurn s6 CO, NOr. ddr
dens
aklivibs tr'dspoiasi (otal lunLan
lendlre)
SOI
ben€iasi d€nsm nilai
r an6a 0,54 sanpai 0,90;
7.
rlubuqan (korclsi) ledonah (r = 0.i,1) ierjadi ptrmctcr sor pada suns
h&i. lenannya hubunge ini dipeltinlm akibal ridak smua konsentBi
NOr {tan hidrukarbon yang dihasilkan
kt€na lerbaw oleh msin
8
ke daer.n
,rd!i6
tmnspoBi nenbe.ruk SO,,
hiln.
Hubbean (korelasi) l€rkuat (r = 0.9s) r€rjadi pammet$ Sor pad! malam
bari. kualn],a hubugm ini diperkiFks
rtibn
tinssinya konscntEi SO:
lerukurseirinsde.g aktivilastmsporusi (iunlalkcndarab).
Alley- FC & C.oFr. CD. \991.,1it
Arikunto, S. 1997
P.ri..t,
lbllt
n'1
(rn|tu!
lLlin.is: waveland Prcs
l'.heli1idh Staht lenlekduh lroLr.k L./i!i
l?rili f.
Jalaiar Rineka cipta.
Dadln Pusar stathtik. 2001. K?candta, Pauh Dalan
Bolon. Tydyono.
1999.
A sle.
Pad.Fg
Klinlubloli bnun. Bmdungi lnstilur lcknoloei
llulctni j!IEDAI-L 1996 Ptugntn l.. Kit Atu, Fdisi o5n.lo\€mber, Trhui
R 1997 l'.ncnltah Distibusi Ga: (SOt NOj dan Or:2 . l)u ik l
?h .li Uda/u pa.lu Terninal Bu: .li K.lanadla B .ittinggi. TuEa\ Akh;r.
Padse: Univesias Andal6.
Febriyenti.
Fisnaaati. t997 t,.,cntuar Dilrihuli Gas CO luh N(r li Udura Ftla 1.ht1dt
tenpul llnnta tli Kotdna.lla llrlrtrirggi 7,gar,4ir,'. Paddg: U.ivdrsit r
lning,Sax. I9?,1 In.lulrial Prlhtbn USA: \anNost€nd Rcinhold Conpdy.
JICA 2000 ft? &,,4 .n ttt tnttstl ut
Meropalitun)teu Jzltt^
tn
Orality Mo,aE hehl
f.t Ju*dtr
]{Jisr na,P.2402. Lknqi lh.lLnr,. Yoeyalda: Andi Yosyakana.
rcn&,tu t'cnr.t,utun lilluru r!4d ?e,Eelaltah )d Kr^u!
llokitotiry lralitas L'dara i1 r;,, P"l?t&,5]?,c,. .ratana lnslhur scncn
Lcsl.t\, ti.2404.
dm Beton Indonesia.
I-odse, JR. JP. 1t89. i,lctllans aJ,1it l;unrtin!: a d
Michisdr Lclvh Publhhcr.
NI)
1995. ,1,t Pollura
Singaporc: McCFrv llill
Ndve^,
(okrol
)hults^ thnd
Lli1tun
EnEinuring, lkt.th.ti.nut Etlilnin!
Pea!!,IIS. & Rore. DR t985 Lnritu"renk Eryi,eetins. Sinsapor.: Mc(kasHill
IOLPJ. 2004. Jenn .lan Junluh Kendd/aan
ltem.tu li tntlonetiu tak^tu
TJDARA MEIEN KAMPUS UNAND LIMAU MAMS
DAN SEKITAR\Y
'}t
TUGAS
s2boeai Salth
i*,
Ar{N
I'laldsaitd PtugtM Sido't Pont
F.bn t t'hfi Uni@tiB A'doto!
Sdt Swd Udtt
feit [k*..1
00174040
PNMBIMBlNC:
nADJAR GOEMBIR-{. MSc
EUSIANI'L ARItrIN, MSi
JURUSAN
TEKNtr( LINGKUNCAN
rAI('LTAS TEloUT( UNIWRSITAS ANDALAS
PADANC
2006
ABSTRAK
.,
t it
.rJ
.h,.,:-..art
,a!
r''.\ ln
'4 ,_ \'J
t'
\oa
lnhtku;!.1(h ko t^i lihstunsdn rune haiL lalah tolmra ..lalah kuatilu! rd.tu
,lktirrus trunvona\i Jog trkuP tinEEi di tu|taldn K'nPus llhahd LiDau Monit
ttdl sctitantu nc i&li lnfi sah P.nt![ab wnollkutnla ka !!ni^i t:$
r1 d- t)
41.4aa.dt.' f t ''1t.
t
t-tJ " r" J- n'1-u:l
liht
titilll.k'si
.vailu
rluk h! tinEtunsah Hasil lanPlin!: Yne dilok&an Polu
(julth;Lki:ik Iinund, KaNlo lala P.to Batu,ltuljitlNull tlhi Llu lideNn
Aadun.< t't6.o tnjuna I'nnt hthlthhottun huhM ka"\@rr.Jt r-O M)j s'):
t,t,"
r,,,\d-a
Or hll,n nellwdti batu tn Yha.litetafidn setuoi denau Peru,tan
t\, dinhth no Jl ,lntn 1tq9 tula lior! hdn ku:ottdti t..dtu !o\ (O
tthz:ut t11]1aNni, su\,!Orrrbero r,Iri|,\t"
adtlah 3t): rs.r-; Nu!
lo
tt'
.,,a,r"t .J.t ",,,, 4a, " '
-- rt ',\:h ^ t ).^O:\q
tl tt
:'J
t oh r !- ir'
: 1 dF!
n.n.luktut
nclc.n"Ni
.l;nnuta ltihuhla ateh pibattun u*ttt t\ tdhtPartoti
n kortlali
n kan.n duzt xrnrn
s!h'ki'
nln
,\ukkrh
btll\d
hrnd
hn:dnrusi r;! .ldllan innldr k nl$un
nnssi funloh kmtla Mn hur,.lot renak 1 h!\ut k.nlenrdti ..1 Pt$enar v' s
itah.\an k cepldn
ahgin. tuhu uldra,
K&1hnd (:o lt)) Sotld l)t
'lan
Ka qu\ llnu l Lit 4r i,la
dun s.knornta, tturn unbicn, hdh nutu
^
BAB I
lEND,\IITILUAN
lldircsihs Aodrlas (unana) merupako s!l!h \rtu P.rgunhr tinlgi negen
rcrbesardi ludPular.laur Sehagai insinri ymgmenlel€nsgddd pcndidika.
rinAgi. Il.xnd dilengllti dc4.n nrft!$ruktur !!ng mcndukung lung\nra
lnlir{rdkur
terschur berupa geduns
p.rkuliabd fisililN
Pcribadalar'
l.bonroriun, sda.a kcgltrlor kemhasissan, saran. rnnspon!\i. de l.in Llln.
sel,i. inaiastukrur
yanA ada. Unand jusa menle
urd
kondhi linlkunsan
yrg
nlanaD. bcruru kmlitas u{iara }!ng haiI
Sekttr tiansporlasi mcrupald scklor domrna. lmg mcnyeblbkm
O€nremaran tld!ft. Prnr.tntutu udam yang dihailkrn dari scklor ini bcruPa
penccnaor aas yane dicmsikan. padikuldt, dd kcbhinlan Keber.daan 21
pcncemrr sas sansar diFnsait,hi olch intcnsil.s emisi ya g dihdillan dr.
r'J
'or.i
1l{"
!n_{,
'Jo-d
b.rlNbunga. dcngan kcbeF,l
n
ni
runh..srnrbcr penghAil
/rt
p.1
I)enccmd
t
gas
dafah r_arg bcsmgk0lan aLan bcQcnem$
lfhadap kinetik! ltnoslir. yang lkro mdnrnengluni kons.nrasi eas di uJdr
drbic0. Kinetild ahoslcr dapat b.runa JI\Frsi, dilusi. r/rrjpor. nrodilikai. dan
scdanglian ltcadaan nronnk)gi
Kinetila alnostir ydg rcriadi di udda ambien daprt menshasilkd z.l
pcDcemar (,rt Fnccmar sckunder) yrns la-rb.da dcngtu zal pcncernrr Nil.lr
Kinclika aboslcr tusa dapar menrba*, konscntasi at
tcnccnar st6 yd.e dihasilkaD di sullu rcmfat mcruir tcmpar lain (soedlmo.
l,ar
nccna.
prinrrl
drctuh tcrb kiun d riauh dari tusl
unand pada hhun 200a mencrar bah\a iLmlan
Kondi! bkasi Lrn.rd b€ dr
krh
Llala yans didapar
ddi
rru
m.hasisra sebxnral 12.170 orung (rasn, nedumbuhx. rala{aE 1.25 ner hhun),
cnnas ak.denika seba.y 2.13:l .nns tasio p.nunrbuhan ruh rah 1.26 per
rahun), dln jtrmlan
imud,
btrs scbaDt.k
menunjukkd adanya Peninskard
ll
lmlah
buah Ran, p.rlumb$an )ans lda
cirii$ akddenika p.da masr nrasa
Fng *an
darang.
Altivil,s
tetsoldi
bcnrpa dmada bos
kcnddam p.ihadi jtrga dipcrknnkm alan rne.i.-qk,r K.adadr
llna.d
dan
tcNcbul m
ncnurunian lu,lius udaftanbicn K.mpus lJn.nddm daerah sekirmya.
Fe.ome.a |rcncenraBn udtn akibat zar pcn.cnar las lCO. NOr. SOr. dan
Oi) rans bcrasrl ddi emisi ak(ivnas banspotusi dan kinetika armonar Kmpus
IJ.rnd dan d.eEh \.kir.nla akrn mcnne.garuhi aktniras Undna sebaSri io$nusi
pcrdidikan ljmdk nengerahui dm nonininalkan damFl /ar Nncdnar sd di
udarilnbicn knrnu\ lhand
dan naerah sekilam)a.
Nrl
dilalilk.n pcnrxntauar
kuaiilas udaF anbi.n. Pcmlntau€n kurlital udm ambicn Kampus Unand dai
sekihm! nntrl* dip.nukan kdcm bclLm.di p.nrlntauan kuxlitas ft!ft
scbeluniya. Llsaha FmaitauaD kualnas udard ambie. dnnakudkaD unruk
icmbcrilan inbmasi nenaenli keb€adtun /ar 0cnccmal udatu lerkril u$][
p.ogendtia. pc.ccmann ud@ Schinega dapat dicapai rurtu tes.n.bangal
dacrah
ya.g salii8 mcndukungttara aktiritrs lJnand sehasai
dcngan
innitai
pcnd dlkan
tingli
dlta dukure li4kungln
l-? \l,ksud dan'Iujuu
Peneliiin.
Malsud dan peneliritur
linskunean
ini
adalah unluk nrcngctlhui kualnas udam di
K"np s Unand l-inrau Mani\ drn
rkikmla lic.cliliai ini jtrsa
dimxlsudkan untuk mclihat pcng&uh bcbcrapa sunbcr pcncema. rerbadrp
kudliratrJf]rhbicnKinFusLJnan{ldlnsekitaml!
'l uiuar
inain dicllraidxlxn tcnchian iniadalah:
'3n!
I vcngcrahui konscntrusi /,r Nnccnar eas (ro, iior. sor. d.r Ori di
ambien Kamtus tl.dd Lim.u Mmis dtur sekildntal
2 V.ng.blui
pcNemarsas
i
pcngdruh nmmeter
Pada
side
dan malam
udara
mctcod.g, lerhrdxt konlo.l.asi z.t
hail
Nle.rperkinka. sdnbcr zat Fn.cmtu
eas.
nr\alah Fda rugas akhn 1.i idalrli:
l'cnclnim dilakukan dl udara anrbien Kanrpus linand r,imau Minis
Llatasan
I
seknanl'a tailu daei"h P6ar Danr.
I
K.LFalo
dan
Kol!. drn (iga l{ika! di daLdi
Pra,..t.r las r_ansdiuku.n,cliptrtico. Nor. sor. dturor:
BABVI
SIM?TJL II DAN SARAI(
Derdasa m penelilian ini- tkpat disinpulk?n beberapo hal sebasai bedkul
I
Konsntasi nla{ata polutm ss yane lcrokur pada sieg hri adalan: CC)
(307 !ls/Nnr), NO, (r1,7 rrgNnl, SOr (19.4 !g^mr). dan Or (12.1
2.
Konsenldi araiah polutd gs rang ictukur lada ndd hari rdalah: cO
(lr7.r ur/Nnr), NO, (9,2 Fs,Nnr), SOr (14,6 !s/Nmr), dan Or (8,8
Konscntmi keeluruhan poluld
s6
Pcntum Pemerinia. no 4L tahun
Konsentasi
noluh
gas CO.
belum nelewali balu mutu ncnurut
1999 tentans Pensendalian Pcncein.ran
N01, SOi. dm or
lde
terukur t.da siang hln
lebih besardibbdingkan dengM honsentrAi yang lerukur pada malm
Slnber p.iuim
gas CO. NOr.
sor. dd Or diperknakm b€r6al
LTnspon6i, kesiakn domestik.
yane rerut ur
4.
di pc
d
kceiaran lain.
d
hdir
i allivitas
Konssfai poluun g6
ngeuhi oich ialldmereorclosi:
liubu8an (korelasi) antara konscnbasi polurn s6 CO, NOr. ddr
dens
aklivibs tr'dspoiasi (otal lunLan
lendlre)
SOI
ben€iasi d€nsm nilai
r an6a 0,54 sanpai 0,90;
7.
rlubuqan (korclsi) ledonah (r = 0.i,1) ierjadi ptrmctcr sor pada suns
h&i. lenannya hubunge ini dipeltinlm akibal ridak smua konsentBi
NOr {tan hidrukarbon yang dihasilkan
kt€na lerbaw oleh msin
8
ke daer.n
,rd!i6
tmnspoBi nenbe.ruk SO,,
hiln.
Hubbean (korelasi) l€rkuat (r = 0.9s) r€rjadi pammet$ Sor pad! malam
bari. kualn],a hubugm ini diperkiFks
rtibn
tinssinya konscntEi SO:
lerukurseirinsde.g aktivilastmsporusi (iunlalkcndarab).
Alley- FC & C.oFr. CD. \991.,1it
Arikunto, S. 1997
P.ri..t,
lbllt
n'1
(rn|tu!
lLlin.is: waveland Prcs
l'.heli1idh Staht lenlekduh lroLr.k L./i!i
l?rili f.
Jalaiar Rineka cipta.
Dadln Pusar stathtik. 2001. K?candta, Pauh Dalan
Bolon. Tydyono.
1999.
A sle.
Pad.Fg
Klinlubloli bnun. Bmdungi lnstilur lcknoloei
llulctni j!IEDAI-L 1996 Ptugntn l.. Kit Atu, Fdisi o5n.lo\€mber, Trhui
R 1997 l'.ncnltah Distibusi Ga: (SOt NOj dan Or:2 . l)u ik l
?h .li Uda/u pa.lu Terninal Bu: .li K.lanadla B .ittinggi. TuEa\ Akh;r.
Padse: Univesias Andal6.
Febriyenti.
Fisnaaati. t997 t,.,cntuar Dilrihuli Gas CO luh N(r li Udura Ftla 1.ht1dt
tenpul llnnta tli Kotdna.lla llrlrtrirggi 7,gar,4ir,'. Paddg: U.ivdrsit r
lning,Sax. I9?,1 In.lulrial Prlhtbn USA: \anNost€nd Rcinhold Conpdy.
JICA 2000 ft? &,,4 .n ttt tnttstl ut
Meropalitun)teu Jzltt^
tn
Orality Mo,aE hehl
f.t Ju*dtr
]{Jisr na,P.2402. Lknqi lh.lLnr,. Yoeyalda: Andi Yosyakana.
rcn&,tu t'cnr.t,utun lilluru r!4d ?e,Eelaltah )d Kr^u!
llokitotiry lralitas L'dara i1 r;,, P"l?t&,5]?,c,. .ratana lnslhur scncn
Lcsl.t\, ti.2404.
dm Beton Indonesia.
I-odse, JR. JP. 1t89. i,lctllans aJ,1it l;unrtin!: a d
Michisdr Lclvh Publhhcr.
NI)
1995. ,1,t Pollura
Singaporc: McCFrv llill
Ndve^,
(okrol
)hults^ thnd
Lli1tun
EnEinuring, lkt.th.ti.nut Etlilnin!
Pea!!,IIS. & Rore. DR t985 Lnritu"renk Eryi,eetins. Sinsapor.: Mc(kasHill
IOLPJ. 2004. Jenn .lan Junluh Kendd/aan
ltem.tu li tntlonetiu tak^tu