STUDI KONSENTRASI GAS (CO, NO2, SO2 DAN O3) DI UDARA AMBIEN KAMPUS UNAND LIMAU MANIS DAN SEKITARNYA.

STUIII KONSENTRASI GAS (CO' NOt' So1' DAN Ot)
TJDARA MEIEN KAMPUS UNAND LIMAU MAMS
DAN SEKITAR\Y
'}t

TUGAS
s2boeai Salth

i*,

Ar{N

I'laldsaitd PtugtM Sido't Pont
F.bn t t'hfi Uni@tiB A'doto!

Sdt Swd Udtt

feit [k*..1

00174040


PNMBIMBlNC:
nADJAR GOEMBIR-{. MSc
EUSIANI'L ARItrIN, MSi

JURUSAN

TEKNtr( LINGKUNCAN

rAI('LTAS TEloUT( UNIWRSITAS ANDALAS
PADANC
2006

ABSTRAK

.,

t it

.rJ


.h,.,:-..art

,a!

r''.\ ln
'4 ,_ \'J

t'

\oa

lnhtku;!.1(h ko t^i lihstunsdn rune haiL lalah tolmra ..lalah kuatilu! rd.tu
,lktirrus trunvona\i Jog trkuP tinEEi di tu|taldn K'nPus llhahd LiDau Monit
ttdl sctitantu nc i&li lnfi sah P.nt![ab wnollkutnla ka !!ni^i t:$

r1 d- t)
41.4aa.dt.' f t ''1t.
t
t-tJ " r" J- n'1-u:l
liht

titilll.k'si
.vailu
rluk h! tinEtunsah Hasil lanPlin!: Yne dilok&an Polu
(julth;Lki:ik Iinund, KaNlo lala P.to Batu,ltuljitlNull tlhi Llu lideNn
Aadun.< t't6.o tnjuna I'nnt hthlthhottun huhM ka"\@rr.Jt r-O M)j s'):

t,t,"

r,,,\d-a

Or hll,n nellwdti batu tn Yha.litetafidn setuoi denau Peru,tan
t\, dinhth no Jl ,lntn 1tq9 tula lior! hdn ku:ottdti t..dtu !o\ (O
tthz:ut t11]1aNni, su\,!Orrrbero r,Iri|,\t"
adtlah 3t): rs.r-; Nu!

lo

tt'
.,,a,r"t .J.t ",,,, 4a, " '
-- rt ',\:h ^ t ).^O:\q

tl tt
:'J
t oh r !- ir'
: 1 dF!
n.n.luktut
nclc.n"Ni
.l;nnuta ltihuhla ateh pibattun u*ttt t\ tdhtPartoti

n kortlali
n kan.n duzt xrnrn
s!h'ki'
nln
,\ukkrh
btll\d
hrnd
hn:dnrusi r;! .ldllan innldr k nl$un
nnssi funloh kmtla Mn hur,.lot renak 1 h!\ut k.nlenrdti ..1 Pt$enar v' s

itah.\an k cepldn


ahgin. tuhu uldra,

K&1hnd (:o lt)) Sotld l)t

'lan

Ka qu\ llnu l Lit 4r i,la
dun s.knornta, tturn unbicn, hdh nutu

^

BAB I

lEND,\IITILUAN

lldircsihs Aodrlas (unana) merupako s!l!h \rtu P.rgunhr tinlgi negen
rcrbesardi ludPular.laur Sehagai insinri ymgmenlel€nsgddd pcndidika.
rinAgi. Il.xnd dilengllti dc4.n nrft!$ruktur !!ng mcndukung lung\nra

lnlir{rdkur


terschur berupa geduns

p.rkuliabd fisililN

Pcribadalar'

l.bonroriun, sda.a kcgltrlor kemhasissan, saran. rnnspon!\i. de l.in Llln.

sel,i. inaiastukrur

yanA ada. Unand jusa menle

urd

kondhi linlkunsan

yrg

nlanaD. bcruru kmlitas u{iara }!ng haiI


Sekttr tiansporlasi mcrupald scklor domrna. lmg mcnyeblbkm
O€nremaran tld!ft. Prnr.tntutu udam yang dihailkrn dari scklor ini bcruPa
penccnaor aas yane dicmsikan. padikuldt, dd kcbhinlan Keber.daan 21
pcncemrr sas sansar diFnsait,hi olch intcnsil.s emisi ya g dihdillan dr.

r'J

'or.i

1l{"

!n_{,

'Jo-d

b.rlNbunga. dcngan kcbeF,l

n


ni

runh..srnrbcr penghAil

/rt

p.1
I)enccmd

t
gas

dafah r_arg bcsmgk0lan aLan bcQcnem$
lfhadap kinetik! ltnoslir. yang lkro mdnrnengluni kons.nrasi eas di uJdr
drbic0. Kinetild ahoslcr dapat b.runa JI\Frsi, dilusi. r/rrjpor. nrodilikai. dan

scdanglian ltcadaan nronnk)gi

Kinetila alnostir ydg rcriadi di udda ambien daprt menshasilkd z.l
pcDcemar (,rt Fnccmar sckunder) yrns la-rb.da dcngtu zal pcncernrr Nil.lr

Kinclika aboslcr tusa dapar menrba*, konscntasi at
tcnccnar st6 yd.e dihasilkaD di sullu rcmfat mcruir tcmpar lain (soedlmo.

l,ar

nccna.

prinrrl

drctuh tcrb kiun d riauh dari tusl
unand pada hhun 200a mencrar bah\a iLmlan

Kondi! bkasi Lrn.rd b€ dr

krh

Llala yans didapar

ddi


rru

m.hasisra sebxnral 12.170 orung (rasn, nedumbuhx. rala{aE 1.25 ner hhun),
cnnas ak.denika seba.y 2.13:l .nns tasio p.nunrbuhan ruh rah 1.26 per
rahun), dln jtrmlan

imud,

btrs scbaDt.k

menunjukkd adanya Peninskard

ll

lmlah

buah Ran, p.rlumb$an )ans lda
cirii$ akddenika p.da masr nrasa

Fng *an


darang.

Altivil,s

tetsoldi

bcnrpa dmada bos

kcnddam p.ihadi jtrga dipcrknnkm alan rne.i.-qk,r K.adadr

llna.d

dan

tcNcbul m

ncnurunian lu,lius udaftanbicn K.mpus lJn.nddm daerah sekirmya.
Fe.ome.a |rcncenraBn udtn akibat zar pcn.cnar las lCO. NOr. SOr. dan

Oi) rans bcrasrl ddi emisi ak(ivnas banspotusi dan kinetika armonar Kmpus
IJ.rnd dan d.eEh \.kir.nla akrn mcnne.garuhi aktniras Undna sebaSri io$nusi
pcrdidikan ljmdk nengerahui dm nonininalkan damFl /ar Nncdnar sd di

udarilnbicn knrnu\ lhand

dan naerah sekilam)a.

Nrl

dilalilk.n pcnrxntauar

kuaiilas udaF anbi.n. Pcmlntau€n kurlital udm ambicn Kampus Unand dai

sekihm! nntrl* dip.nukan kdcm bclLm.di p.nrlntauan kuxlitas ft!ft
scbeluniya. Llsaha FmaitauaD kualnas udard ambie. dnnakudkaD unruk
icmbcrilan inbmasi nenaenli keb€adtun /ar 0cnccmal udatu lerkril u$][
p.ogendtia. pc.ccmann ud@ Schinega dapat dicapai rurtu tes.n.bangal

dacrah

ya.g salii8 mcndukungttara aktiritrs lJnand sehasai
dcngan

innitai

pcnd dlkan

tingli

dlta dukure li4kungln

l-? \l,ksud dan'Iujuu

Peneliiin.

Malsud dan peneliritur
linskunean

ini

adalah unluk nrcngctlhui kualnas udam di

K"np s Unand l-inrau Mani\ drn

rkikmla lic.cliliai ini jtrsa

dimxlsudkan untuk mclihat pcng&uh bcbcrapa sunbcr pcncema. rerbadrp

kudliratrJf]rhbicnKinFusLJnan{ldlnsekitaml!
'l uiuar
inain dicllraidxlxn tcnchian iniadalah:
'3n!
I vcngcrahui konscntrusi /,r Nnccnar eas (ro, iior. sor. d.r Ori di
ambien Kamtus tl.dd Lim.u Mmis dtur sekildntal

2 V.ng.blui
pcNemarsas

i

pcngdruh nmmeter
Pada

side

dan malam

udara

mctcod.g, lerhrdxt konlo.l.asi z.t
hail

Nle.rperkinka. sdnbcr zat Fn.cmtu

eas.

nr\alah Fda rugas akhn 1.i idalrli:
l'cnclnim dilakukan dl udara anrbien Kanrpus linand r,imau Minis

Llatasan

I

seknanl'a tailu daei"h P6ar Danr.

I

K.LFalo

dan

Kol!. drn (iga l{ika! di daLdi

Pra,..t.r las r_ansdiuku.n,cliptrtico. Nor. sor. dturor:

BABVI
SIM?TJL II DAN SARAI(

Derdasa m penelilian ini- tkpat disinpulk?n beberapo hal sebasai bedkul

I

Konsntasi nla{ata polutm ss yane lcrokur pada sieg hri adalan: CC)
(307 !ls/Nnr), NO, (r1,7 rrgNnl, SOr (19.4 !g^mr). dan Or (12.1

2.

Konsenldi araiah polutd gs rang ictukur lada ndd hari rdalah: cO
(lr7.r ur/Nnr), NO, (9,2 Fs,Nnr), SOr (14,6 !s/Nmr), dan Or (8,8
Konscntmi keeluruhan poluld

s6

Pcntum Pemerinia. no 4L tahun
Konsentasi

noluh

gas CO.

belum nelewali balu mutu ncnurut

1999 tentans Pensendalian Pcncein.ran

N01, SOi. dm or

lde

terukur t.da siang hln

lebih besardibbdingkan dengM honsentrAi yang lerukur pada malm

Slnber p.iuim

gas CO. NOr.

sor. dd Or diperknakm b€r6al

LTnspon6i, kesiakn domestik.
yane rerut ur
4.

di pc

d

kceiaran lain.

d

hdir

i allivitas

Konssfai poluun g6

ngeuhi oich ialldmereorclosi:

liubu8an (korelasi) antara konscnbasi polurn s6 CO, NOr. ddr

dens

aklivibs tr'dspoiasi (otal lunLan

lendlre)

SOI

ben€iasi d€nsm nilai

r an6a 0,54 sanpai 0,90;
7.

rlubuqan (korclsi) ledonah (r = 0.i,1) ierjadi ptrmctcr sor pada suns
h&i. lenannya hubunge ini dipeltinlm akibal ridak smua konsentBi
NOr {tan hidrukarbon yang dihasilkan

kt€na lerbaw oleh msin
8

ke daer.n

,rd!i6

tmnspoBi nenbe.ruk SO,,

hiln.

Hubbean (korelasi) l€rkuat (r = 0.9s) r€rjadi pammet$ Sor pad! malam
bari. kualn],a hubugm ini diperkiFks

rtibn

tinssinya konscntEi SO:

lerukurseirinsde.g aktivilastmsporusi (iunlalkcndarab).

Alley- FC & C.oFr. CD. \991.,1it

Arikunto, S. 1997

P.ri..t,

lbllt

n'1

(rn|tu!

lLlin.is: waveland Prcs

l'.heli1idh Staht lenlekduh lroLr.k L./i!i

l?rili f.

Jalaiar Rineka cipta.
Dadln Pusar stathtik. 2001. K?candta, Pauh Dalan

Bolon. Tydyono.

1999.

A sle.

Pad.Fg

Klinlubloli bnun. Bmdungi lnstilur lcknoloei

llulctni j!IEDAI-L 1996 Ptugntn l.. Kit Atu, Fdisi o5n.lo\€mber, Trhui

R 1997 l'.ncnltah Distibusi Ga: (SOt NOj dan Or:2 . l)u ik l
?h .li Uda/u pa.lu Terninal Bu: .li K.lanadla B .ittinggi. TuEa\ Akh;r.
Padse: Univesias Andal6.

Febriyenti.

Fisnaaati. t997 t,.,cntuar Dilrihuli Gas CO luh N(r li Udura Ftla 1.ht1dt
tenpul llnnta tli Kotdna.lla llrlrtrirggi 7,gar,4ir,'. Paddg: U.ivdrsit r

lning,Sax. I9?,1 In.lulrial Prlhtbn USA: \anNost€nd Rcinhold Conpdy.

JICA 2000 ft? &,,4 .n ttt tnttstl ut
Meropalitun)teu Jzltt^

tn

Orality Mo,aE hehl

f.t Ju*dtr

]{Jisr na,P.2402. Lknqi lh.lLnr,. Yoeyalda: Andi Yosyakana.

rcn&,tu t'cnr.t,utun lilluru r!4d ?e,Eelaltah )d Kr^u!
llokitotiry lralitas L'dara i1 r;,, P"l?t&,5]?,c,. .ratana lnslhur scncn

Lcsl.t\, ti.2404.

dm Beton Indonesia.
I-odse, JR. JP. 1t89. i,lctllans aJ,1it l;unrtin!: a d
Michisdr Lclvh Publhhcr.

NI)

1995. ,1,t Pollura
Singaporc: McCFrv llill

Ndve^,

(okrol

)hults^ thnd

Lli1tun

EnEinuring, lkt.th.ti.nut Etlilnin!

Pea!!,IIS. & Rore. DR t985 Lnritu"renk Eryi,eetins. Sinsapor.: Mc(kasHill
IOLPJ. 2004. Jenn .lan Junluh Kendd/aan

ltem.tu li tntlonetiu tak^tu