2018 Vietnamese Translation Quyn uy Hi
HOME
ABOUT US
ISSUE 22
ISSUE 21
REVIEWS
EDITORIAL COMMITTEE
ARCHIVE
Y.A.V.
VIDEOS
CONTACT
!
CENTER FOR SOUTHEAST ASIAN STUDIES, KYOTO UNIVERSITY
Quyền uy Hồi giáo
và Nhà nước ở
Brunei Darussalam
NEW | THE
BLOOMING
YEARS
Download a compilation
of all the English KRSEA
articles from Issue 13
(March 2013), to Issue 20
(September 2016). This
period marked a turning
point for KRSEA with the
re-launch of the website
in March 2013 and the
new online archive of
earlier issues.
DOMINIK M. MÜLLER
"
YOUNG
ACADEMICS
VOICE
CambodiaThailand
relations in the
post Cold-War
Era
As fellow ASEAN
member states,
Cambodia and
LATEST REVIEWS
Thailand were the only
two neighboring
countries that were
Tới một cấp độ không thể sánh được trong
1
khu vực, Hồi giáo hóa chính trị ở Brunei
Darussalam là lĩnh vực độc quyền của Nhà
nước. Bộ máy quan liêu tôn giáo ở Brunei
độc quyền đối với truyền thông công cộng về
Hồi giáo. Không có nhóm đối lập thế tục hay
Hồi giáo có tổ chức nào có thể công khai
thách thức lập trường tôn giáo của Nhà nước
Review— Wars
of Extinction:
Discrimination
and the Lumad
Struggle in
Mindanao
embroiled in military
clashes over border
disputes in recent
times. The Preah
Vihear dispute
between 2008 and
2011 revived media
attention and
hậu thuộc địa này. Việc ra những quyết định
Title: Wars of
academic interests on
Hồi giáo chỉ diễn ra giữa các cơ quan Nhà
Extinction:
Cambodia-Thailand
nước, sau cánh cửa đóng kín. Không hề có tổ
Discrimination and the
relations. As of 2017, at
Lumad Struggle in
least “four doctoral
Mindanao Author:
theses, two single-
chức Hồi giáo ngoài Nhà nước, không có các
#
học giả tôn giáo (ulama) độc lập, hoặc không
Arnold P. Alamon
authored monographs,
có ấn phẩm Hồi giáo nào mà “không được
Publisher: [...]
and about a dozen
book chapters and
kiểm soát”. Ulama Brunei đơn giản là các viên
articles in peer-
chức Nhà nước.
Trong tuyên ngôn độc lập năm 1984, Sultan
(Đức Vua) Hassanal Bolkiah tuyên bố Brunei
“mãi mãi là một Nước Quân chủ Hồi giáo Malay
độc lập, dân chủ và có chủ quyền, dựa trên học
thuyết Hồi giáo (Sunni)”. 2 Ngài xem Brunei là
một Nhà nước “không thế tục” (non-secular).
Khái niệm về nhà nước “dân chủ” này gây
tranh cãi, vì Brunei chưa bao giờ có bầu cử
reviewed academic
Review–
Thailand:
Shifting
Ground
between the
US and a Rising
China
phổ thông, không có nghị viện, không có phe
Title: Thailand: Shifting
đối lập có tổ chức, và bị quản lý bởi một nội
Ground Between the
các do Nhà Vua bổ nhiệm. Ngài có toàn
US and a Rising
quyền, theo Hiến pháp, ngài “không thể sai
China (Asian
lầm” (Điều 84B), Ngài là Thủ tướng, Bộ trưởng Arguments) Author:
Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao
và Thương mại, là Tư lệnh cảnh sát và quân
đội, là “người đứng đầu quốc giáo” (Điều 3(2)),
Benjamin Zawacki
Paperback. Zed Books,
Thánh Allah trên trái đất” (khalifah), và là
Năm 2004, Hội đồng Lập pháp (Legislative
Council, LegCo) được tái lập sau khi hội đồng
tiền thân của nó bị giải thể vào năm 1983.
Một số người xem hội động này chỉ là “làm
cảnh”, vì phần lớn thành viên của nó là do bổ
nhiệm và nó không có quyền lực. Một số xem
đây là một bước đi có kiểm soát hướng đến
Review—
Spiaking
Singlish: A
Companion to
how
Singaporeans
communicate
một văn hóa chính trị mới về sự tham gia của
Title: Spiaking Singlish:
công chúng. Nền văn hóa như vậy không tồn
A Companion to how
tại kể từ cuộc nổi dậy ngắn ngủi năm 1962,
Singaporeans
sau đó là vài thập niên thiết quân luật. Giờ
communicate Author:
đây người dân có thể nêu lên mối lo ngại với
các thành viên Hội đồng, những người này
họp bàn hàng năm. Hội đồng cũng “phê
chuẩn” ngân sách chính phủ.
written on [...]
ASEAN
Lacks
Commo
n Trade
Policy
on
China’s
Interna
tional
Capacit
y
Cooper
ation
Strateg
y
[...]
tức Hồi giáo, và được xem là “Phó Vương của
“lãnh tụ của các tín đồ” (ulil amri).
journals have been
Gwee Li Sui Publisher:
Singapore: Marshall
[...]
Gender,
Sexualit
y and
‘Songsa
ng’:
Freedo
m of
Expressi
on for
LGBT
Malaysi
ans?
Southea
st Asian
Econom
ies: Is
There
Anythin
g in
Commo
n?
Đóng vai trò quan trọng tối cao là hệ tư
tưởng dân tộc chính thống của Brunei, đó là
tư tưởng “Quân chủ Hồi giáo Malay” (Malay
Islamic Monarchy, Melayu Islam Beraja, MIB).
Tư tưởng này đề cao tộc Malay (M), Hồi giáo
(Islam, I), và nền quân chủ (B) như là cốt lõi
của bản sắc dân tộc. Đáp lại phê phán rằng
MIB chỉ là một“truyền thống được phát minh
ra” (invented tradition), các học giả Brunei –
những người có nghĩa vụ xiển dương MIB –
thừa nhận cụm từ viết tắt ấy mới xuất hiện
Review—The
Khmer Lands
of Vietnam:
Environment,
Cosmology,
and
Sovereignty
Title: The Khmer Lands
of Vietnam:
Environment,
thôi nhưng nó phản ánh bản chất của
Cosmology, and
nền“văn hóa Brunei” vốn tồn tại hàng thế kỷ
Sovereignty Author:
(Mohd Zain 1996:45; Müller 2015:315).
Philip Taylor Publisher:
Asian Studies [...]
MIB ngày càng định chế hóa. Ủy ban Khái
niệm MIB (MIB Concept Committee) thành
lập năm 1986, sau này gọi là Hội đồng Tối cao
MIB (MIB Supreme Council). Năm 1990,
của Hội đồng Tối cao MIB. Học viện Nghiên
The Malaysian
Ethnic Politics
and the Ghost
of Communism
Past
cứu Bruneilà cơ quan chủ yếu sản xuất tri
Title: Absent Without
thức về MIB. Nó tuyên truyền về MIB ở ba
Leave, Director: Lau
cấp: trường phổ thông, đại học, và công
Kek Huat
chúng. Các lớp MIB là bắt buộc trong trường
Hummingbird
phổ thông, cao đẳng, và đại học. Không thể
Productions, 2016 In
tốt nghiệp nếu không qua được kỳ thi các
February 2017, a
môn MIB. Báo chí thường xuyên viện dẫn
documentary film [...]
Chính phủ thành lập Học viện Nghiên cứu
Brunei (Academy of Brunei Studies, APB), học
viện này được đặt tại Đại học Brunei
Darussalam và hoạt động như là Ban thư ký
Political
Econom
y of
Afforda
ble
Housing
in
Malaysi
a
A
Colonial
Universi
ty for
SouthEast
Asia?
The
Indochi
nese
Universi
ty in
Hanoi
(19061945)
The
Staying
Power
of
Dynasti
c
Politicia
ns in
the
Philippi
nes
MIB, các sự kiện công chúng được thiết kế để
phục vụ cho MIB. Ví dụ, các cuộc thi nghệ
thuật hay thơ ca tuân theo khuôn mẫu ái
quốc MIB, và sinh viên ở hải ngoại được
hướng dẫn phải “duy trì những giá trị của
MIB”. 3 Việc MIB đặt trọng tâm vào phẩm chất
công dân tốt và các chuẩn mực của sự thể
Review— Maen
Pukulan:
Pencak Silat
Khas Betawi
Rising
Environ
mental
Awaren
ess in
Vietna
m
hiện nơi công cộng được chủ quan hóa một
cách sâu sắc trong xã hội, và bất kể các cá
Gusmanuddin
Natawijaya, Maen
“Scanda
nhân có ý kiến như thế nào về MIB thì chúng
Pukulan: Pencak Silat
được giấu trong “những diễn ngôn ngầm”
Khas Betawi (Fist-play:
(hidden transcripts, Scott 1990). Tuy thế, ngay the pencak silat of
cả quan chức MIB cũng thường rỉ tai nhau
chuyện tiếu lâm về các loại nghĩa của cụm từ
Betawi) Jakarta:
Yayasan [...]
viết tắt MIB. Có những tra vấn nghiêm túc về
khái niệm ấy trên không gian mạng mặc dù
còn hiếm hoi (Müller 2010:157).
Những Công cụ Pháp chế và
Định chế cho việc Điều hành
Hồi giáo-MIB
Lịch sử chính sách Hồi giáo hóa ở Brunei là
REVIEW— The
End of UMNO?:
Essays on
Malaysia’s
Dominant
Party
lịch sử củng cố độc quyền của Nhà nước
trong việc định nghĩa nội dung và vạch lằn
Title: The End of
ranh đỏ cho các học thuyết và thực hành Hồi
UMNO?: Essays on
giáo. “Phong trào Hồi giáo” có tổ chức – chủ
đề của số đặc biệt này – hiếm khi xuất hiện, ít
nhất không trong bối cảnh đối lập hoặc phi
chính phủ, mặc dù có những cá nhân có cảm
Malaysia’s Dominant
Party Author: Bridget
Jaya, Malaysia:
Strategic [...]
(chẳng hạnJamaah Islamiyah) và thành viên
của các nhóm Hồi giáo phi bạo lực nhưng bất
trong quá khứ. Nếu “chủ nghĩa Hồi giáo”
(Islamism) có nghĩa là một hệ tư tưởng chính
REVIEW— Elite:
An Anthology
trị và là một dự án xã hội khát vọng sử dụng
Title: Elite: An
nhà nước và bộ máy pháp chế của nó để Hồi
Anthology Edited by:
giáo hóa xã hội từ bên trên, cùng với những
Caroline S. Hau,
nỗ lực giáo dục, thì chính là Nhà nước Brunei
Katrina Tuvera,
đã và đang làm điều này một cách đầy nhiệt
Isabelita O. Reyes
huyết từ thập niên 1980.
Sultan Hassanal Bolkiah on a poster in the capital
Bandar Seri Begawan.
Trước khi bị thuộc địa, bên cạnh luật tục,
Brunei đã có một bộ luật có tính cách Hồi
giáo. Trong thời kỳ thuộc Anh (1906–1959,
Commo
dificatio
n of
Culture
in
Vietna
m’s
Norther
n
Highlan
ds
Welsh (ed.) Petaling
tình với các tổ chức dân quân ngoại quốc
hợp pháp (như al-Arqam ở Malaysia) đã bị bắt
l
surfers”
: Some
politicia
ns get
away
with
outrage
ous
behavio
ur
Mandaluyong City: [...]
Relucta
nt
Islamist
s: Rules
and
Incentiv
es in
the
Malay
World
Southea
st Asia,
Surprisi
ngly
Rethink
ing
Approa
ches to
the
Study of
Thai
Foreign
chịu sự bảo hộ từ 1888), các viên chức thuộc
địa cố vấn cho các đời vua về việc “hiện đại
Policy
Behavio
urs
hóa” bộ máy quản lý tôn giáo theo hướng
định chế hóa và luật hóa có hệ thống theo
cách hiểu của Anh về xây dựng nhà nước và
tư duy pháp quyền. Kết quả là ra đời một loạt
bộ luật, bắt đầu từ Bộ Luật Mohammed năm
1912 và hình thành các định chế mới. Dù là
có sự đa dạng thì luật Hồi giáo trở nên thu
hẹp vào lĩnh vực gia đình và cá nhân, mặc
Celebra
ting
Muham
mad’s
Birthda
y in
Yogyak
arta
dầu một số tội được định nghĩa theo tôn giáo
vẫn bị trừng phạt. Quyền lực của các nhà vua
bị giới hạn vào hoạt động tôn giáo và tập tục,
nhưng các vị vua đã sử dụng những công việc
ấy để củng cố vị thế và quyền lực biểu tượng
của mình. Năm 1959, Brunei về cơ bản trở
thành độc lập trong lĩnh vực đối nội. Hiến
pháp 1959 nhấn mạnh đặc tính “Hồi giáo” và
Legitim
acy and
Military
Rule in
Today’s
Thailan
d
“Malay” của quốc gia. Hiến pháp không đề
cập đến quyền cá nhân, ngoại trừ quyền
“thực hành tôn giáo … trong hòa bình và hài
hòa” (Điều 3).
Một cách nghịch lý, nền tảng thuộc địa trong
quản lý tôn giáo đã cung cấp “ngôn ngữ định
chế” cho chính sách Hồi giáo hóa hậu thuộc
Reel
Justice:
Filipino
Action
Movies
in a
Time of
Killing
địa mang tính giải phóng. Đó là những bộ
luật Hồi giáo mới, và việc mở rộng ảnh hưởng
cũng như sự khác biệt hóa chức năng của bộ
máy hành chính tôn giáo. Năm 1990, một
nhóm công tác rà soát các bộ luật hiện có sao
cho để chúng “khớp với đường lối Hồi giáo”
(Müller 2015:321). Sự rà soát này hướng đến
các bộ luật chịu ảnh hưởng của Anh quốc vốn
đang tồn tại song song với Luật Syariah trong
một hệ thống nhị nguyên. Năm 1991 và 1992,
việc bán rượu và thịt lợn bị cấm. Bộ máy
The
ColourCoded
Movem
ents as
a Space
to
Enhanc
e
Women’
s
Political
Power
quan liêu ngày càng nhạy cảm với những vi
phạm mà các Mufti (học giả Hồi giáo) Nhà
nước xem là “chệch hướng” khỏi “Hồi giáo
The rise
of
chân chính”, bắt đầu bằng việc cấm đạo
Bahai (Müller 2015:328) rồi tiếp theo là mở
rộng danh mục “những bài giảng lệch lạc”.
Cùng với việc đảm bảo để không có chỗ cho
các diễn ngôn Hồi giáo phi nhà nước, bộ máy
massmobilizi
ng
politics
in
Indones
ia
quan liêu nỗ lực “thanh tẩy” văn hóa Hồi
giáo-Malay khỏi những yếu tố “tà giáo”
(Müller 2015:327 và tiếp theo). Xác định và
đấu tranh với mọi điều “sai trái” là hoạt động
trung tâm của bộ máy, kèm theo là các hoạt
động xã hội và từ thiện, tuyên truyền, xây
dựng và bảo dưỡng thánh đường, chủ trì các
lễ thuyết giảng thứ Sáu và tổ chức hành
hương về Mecca. Những cơ quan có ảnh
hưởng bao gồm Vụ Mufti (Giáo sĩ) Nhà nước
(State Mufti Department) thuộc Bộ Tôn giáo,
Trung tâm Islamic Da’wah, và Cơ quan
Misund
erstand
ing the
Interne
t,
Misund
erstand
ing the
Users:
Cases
from
Thailan
d
Aqidah (Ban Giám sát Giáo lý, Doctrine
Control Section). Hội đồng Tôn giáo (Religious
Council, MUIB) là “cơ quan chủ chốt” (chief
authority) về công tác Hồi giáo trực thuộc
Nhà Vua, có sứ mạng tư vấn cho Nhà Vua.
Các Mufti (Giáo sĩ) lãnh đạo Ủy ban Pháp chế
của Hội đồng này. Các “luật lệ” của Hội đồng
(một thuật ngữ tiếng Anh sử dụng trong luật
pháp Brunei để dịch thuật ngữ fatwa) là bắt
buộc đối với mọi người Hồi giáo (Shafi’i) sống
ở Brunei” một khi Đức Vua hay MUIB ra lệnh
sự xuất bản của họ trên công báo. Hồi giáo
Nhà nước theo dòng Sunni Shafi’i, kỳ vọng
mọi tín đồ Hồi giáo Brunei tuân theo.
The
Product
ion of
Shared
Space:
Notes
on
Indones
ian
Migrant
Worker
s in
Hong
Kong
and
Japan
Bộ máy quan liêu hướng tới việc thực hiện
nguyên tắc Hồi giáo là “chỉ ra cái đúng
nghiêm cấm cái sai”. Chẳng hạn, Cơ quan
Aqidah (Ban Giám sát Giáo lý, Doctrine
Control Section) biện minh cho hoạt động
của mình dựa trên nguyên tắc này. Tổ chức
tiền thân của nó thành lập năm 1986 sau khi
có một vụ kiện về quyền “sở hữu”, vụ kiện
An
Arms
Race in
Southea
st Asia:
The
Claims
and
Realitie
s
này được cho là có nguyên nhân từ việc tư
vấn có tính pháp thuật hoặc tâm linh (Müller
2015:328). Quyền lực của cơ quan này từng
bước tăng lên. Nó thành lập những phòng
ban bên trong nhằm vào những lệch lạc được
phân loại cụ thể, cùng với hoạt động quản lý,
nghiệp vụ và giám sát. Nó thúc đẩy tham gia
của người dân, có đường điện thoại nóng
24/24, và duy trì một mạng lưới người cung
cấp tin, tác giả bài này đã phỏng vấn hai
The
good
child’s
duties:
childho
od in
militari
zed
Thailan
d
thông tin viên vào năm 2017. Một biện pháp
khác để củng cố quyền lực nhà nước trong
lĩnh vực tôn giáo là fatwa, những phán quyết
mà chỉ những Mufti Nhà nước mới được
phép ban hành. Các “fatwa” đối với những
hành vi vi phạm có hiệu lực trừng phạt đến
hai năm tù giam. “Chế giễu” hoặc “xúc phạm”
các fatwa của Mufti sẽ bị phạt tù đến ba năm.
Tuy nhiên, những án phạt như thế hiếm khi
xảy ra, các trường hợp “lệch lạc” thường được
giải quyết bên ngoài tòa án thông qua hoạt
động “cảnh cáo” hoặc “tham vấn”.
Revitali
sing
Cooper
atives
of
Agricult
ural
Commu
nities:
OTOP
Organis
ations
in Thai
Villages
Bước tiến gần đây nhất trong thể chế hóa Hồi
giáo Nhà nước ở Brunei là ban hành Luật
Hình sự Syariah 2013 (Syariah Penal Code
Order 2013, SPCO). Chuẩn bị cho đạo luật
này bắt đầu từ 1996, lần đầu tiên Nhà Vua
thông báo năm 2011 và chính thức tuyên bố
vào ngày 22/10/2013. Bộ Luật thực hiện theo
ba giai đoạn. Giai đoạn thứ nhất bắt đầu từ
tháng 5/2014, bao gồm 55 “tội danh chung”
(ta’zir). Những điều khoản trừng phạt hà khắc
hơn (hudud,qisas) sẽ thực hiện trong giai
đoạn hai và ba. Giai đoạn hai thực hiện 12
tháng sau khi Bộ Luật Tố tụng Hình sự Tòa án
Syariah (Syariah Courts Criminal Procedure
The
Constit
utional
Court in
the
2016
constitu
tional
draft: A
substitu
te King
for
Thailan
d in the
postBhumib
ol era?
Code, CPC) có hiệu lực. Năm 2017, Bộ luật
này được cho là đã trải qua “những sửa đổi
cuối cùng” bởi Bộ Tôn giáo và Văn phòng
Vietna
m’s
Tổng Chưởng lý. Sau khi giai đoạn hai khởi
động (12 tháng sau khi CPC có hiệu lực) thì
giai đoạn ba sẽ bắt đầu sau đó 24 tháng. Sự
thực hiện từng bước như vậy là “để công
chúng và cơ quan thực thi pháp luật có thời
gian chuẩn bị cho các bộ luật mới” (Brunei
Times 2014).
Urban
Middle
Class:
Rapidly
Growin
g,
Slowly
Awaken
ing
Năm 2016, Đức Vua phê phán nặng nề Bộ
Tôn giáo vì không hoàn thành được CPC
khiến cho SPCO “như vô giá trị” (ngay sau đó
Bộ trưởng Bộ này bị thay thế) (trích trong
Müller 2017:213). Báo chí Nhà nước tiếp tục
đề cập thường xuyên đến SPCO. Có lẽ người
“Family
”
making
in SinoThai
Relatio
ns
ta đã đánh giá thấp những thách thức đối với
việc chuyển đổi căn bản các cấu trúc tư pháp
và hành pháp. Bộ Luật hình sự cũ vẫn tiếp
tục có hiệu lực, và cơ quan tư pháp dường
như phải quyết định theo SPCO hay Luật
Hình sự cho từng trường hợp cụ thể. Các chi
tiết tố tụng vẫn còn phải được xác định trong
CPC. Có vẻ như CPSO trước hết có chức năng
biểu tượng. Các điều khoản luật đã có hiệu
Myanm
ar Oil
and
Gas:
Manage
d by the
People
for the
People
lực trong “giai đoạn một” mới chỉ được vận
dụng trong một số ít trường hợp (Müller
2016:167; Müller 2017:204).
Việc Nhà Vua phê phán công khai việc CPC
chậm hoàn thành minh họa cho việc trong
điều kiện thiếu vắng một xã hội dân sự độc
lập hay vắng sự đối lập thì Nhà vua đóng vai
trò đó như thế nào hiện giờ. Đức Vua cũng
quở trách bộ máy quan liêu quản lý tôn giáo
Energy
Security
in
Southea
st Asia?
Let’s
start
with
the
Future
của Ngài về tình trạng tuyên truyền Hồi giáo
kém thành công (dakwah), và phê phán các
hoạt động quan hệ công chúng của nguyên
Bộ trưởng và Thứ trưởng Bộ Tôn giáo (Müller
2017:203). Cũng ở những lĩnh vực khác, đáng
chú ý nhất là những kêu gọi của ông về sự đa
dạng hóa nền kinh tế, thì Nhà Vua là người
phê bình sắc sảo nhất trong chính phủ của
“Arrest
ed
Develop
ment”
Why
and
how the
Thai
junta
mình.
Sultan Hassanal Bolkiah with the former President
of the People’s Republic of China, Hu Jintao. Photo:
Wikimedia
Tầm nhìn 2035: Một “Quốc gia
Luôn Nhớ về Đức Allah”
Nhà Vua đã tuyên bố những mục tiêu kinh tế
đầy tham vọng với khẩu hiệu Wawasan 2035
(Tầm nhìn 2035). Điều đó gắn với một chủ
điểm mới khác, Negara Zikir, một “quốc gia
luôn nhớ về Đức Allah”. Phụ thuộc vào dầu
mỏ và khí đốt vẫn là một thách thức. Có một
hy vọng vào “nền kinh tế Hồi giáo”. Nhưng
năm 2014, 40% sinh viên tốt nghiệp Đại học
Hồi giáo Sultan Sharif Ali Islamic University
(UNISSA, thành lập từ 2007) không kiếm được
việc làm (Müller 2017:204). Nhà Vua cho rằng
SPCO có thể tạo ra việc làm mới. UNISSA có
một chương trình đào tạo lồng ghép về Luật
và Luật Syariah, mà khóa sinh viên đầu tiên
đã tốt nghiệp năm 2016. Nhân dịp ấy, Đức
Vua tuyên bố sinh viên tốt nghiệp UNISSA
phải là “động lực” cho việc thực hiện SPCO và
“hỗ trợ Chính phủ” (trích dẫn trongMüller
2017:204). Một số môn học ở UNISSA đề cập
đến luật hình sự Hồi giáo. Còn phải chờ xem
định hướng hệ tư tưởng của thế hệ học giả
Hồi giáo kế cận như thế nào. Trong quá khứ,
giới quan liêu Hồi giáo đã vận động cho chính
sách tôn giáo như SPCO, và đã có vai trò
quyết định nội dung luật này.
Vị Vua nổi tiếng 71 tuổi đã trị vì 50 năm, có
một vị thế không thể tranh cãi. Người kế vị
cũng đã rõ ràng, al-Muhtadee Billah từ lâu đã
là Thái tử và “Phó Vương” để trưởng thành
trong vai trò tương lai. Cách tiếp cận theo
hướng hợp nhất của Đức Vua được củng cố
discipli
nes
labor
The
Real
Crisis of
Philippi
ne
Democr
acy
thông qua cách phân phối tinh vi các nguồn
vốn vật chất và biểu tượng giữa Nhà nước, xã
hội và Hoàng gia. Quyền lực định chế của giới
quan liêu tôn giáo sẽ bảo đảm sự ảnh hưởng
mạnh mẽ của nó trong những năm sắp tới.
Đây tiếp tục là tâm điểm cho việc chính đáng
hóa quyền lực chính trị. Nhưng vẫn còn phải
chờ xem đời sống và định hướng bên trong
của bộ máy quan liêu tôn giáo phát triển như
thế nào, ai sẽ chiếm giữ các vị trí lãnh đạo
tương lai, và nội dung của diễn ngôn MIB tiếp
tục tiến hóa ra sao.
Dominik M. Müller
Head of Emmy Noether Research Group
“The Bureaucratization of Islam and its SocioLegal Dimensions in Southeast Asia“
Max Planck Institute for Social Anthropology
(Halle, Germany)
Department of Law and Anthropology
Trưởng Nhóm Nghiên cứu Emmy Noether
“Quá trình quan liêu hóa của Hồi giáo và
những chiều kích pháp lý-xã hội ở Đông Nam
Á“ Viện Nhân học Xã hội Max Planck (Halle,
Đức)
Khoa Luật và Nhân học
Tài liệu Tham khảo
Academy of Brunei Studies (2016): “Students
Studying Abroad Urged to Uphold Malay
Islamic Monarchy Values”, 28 August, URL
http://apb.ubd.edu.bn/students-studyingabroad-urged-to-uphold-malay-islamicmonarchy-values/, accessed 18 September
2017.
Brunei Times 2014: Implementation of
Shariah Law. Brunei Times, 15 December.
Brunei Times (2016) “Uphold MIB Values
through Creative Art”, 24 June.
Iik Arifin Mansurnoor 2008: “Formulating and
Implementing a Sharia-guided Legal System
in Brunei Darussalam: Opportunity and
Challenge”. Sosiohumanika 1(2), 219–248.
Muhammad Hadi bin Muhammad Melayong
(2015) “Crown of the People”, Borneo Bulletin,
24 June 2017, URL:
https://borneobulletin.com.bn/crown-of-thepeople/, accessed 18 September 2017.
Mohd Zain Serudin (1996): Melayu Islam
Beraja: Suatu Pendekatan. Bandar Seri
Begawan: Dewan Bahasa dan Pustaka
Müller, Dominik M. (2010) “Melayu Islam
Beraja: Islam, Staat und Politische
Kommunikation in Brunei Darussalam”. In H.
Warnk and F. Schulze (eds.). State and Islam in
Southeast Asia. Wiesbaden: Harrassowitz.
147–170.
Müller, Dominik M. (2015) “Sharia Law and
the Politics of ‘Faith Control’ in Brunei
Darussalam: Dynamics of Socio-Legal Change
in a Southeast Asian Sultanate”.
Internationales Asienforum: International
Quarterly for Asian Studies. 46(3-4): 313–345.
Müller, Dominik M. (2016) “Brunei in 2015: Oil
Revenues Down, Sharia on the Rise“. Asian
Survey. 56(1): 162–167.
Müller, Dominik M. (2017) “Brunei
Darussalam in 2016: The Sultan is Not
Amused”. Asian Survey. 57(1): 199–205.
Sultan Hassanal Bolkiah (1991): Titah. 14
January 1991. URL:
http://www.information.gov.bn/Malay%20Pu
blication%20PDF/EDIT%20TITAH%2019901991.pdf, accessed 18 September 2017.
Notes:
1. Có thể định nghĩa Hồi giáo hóa là “sự
đề cao tuyệt đối các biểu tượng, chuẩn
mực, truyền thống diễn ngôn, và thực
hành phụng vụ xuyên suốt trong một
hay nhiều lĩnh vực trải nghiệm sống”
(Peletz 2015:145). Thuật ngữ này có vấn
đề vì nhiều lý do, trong đó có lý do nó
có nguy cơ ám chỉ một tuyên bố chuẩn
tắc không chủ ý bằng cách giả định một
quá trình dẫn đến “mang tính Hồi giáo
hơn”, trong khi các tín đồ Hồi giáo khác
thì lại cho rằng những phát triển được
dán nhãn là “mang tính Hồi giáo hơn”
ấy thực ra lại là “ít mang tính Hồi giáo
hơn”.
2. Muhammad Hadi 2017.
3. Xem chẳng hạn: Academy of Brunei
Studies 2016; Brunei Times 2016, và
quan sát của tác giả ở những cuộc thi
thơ ở Bandar Seri Begawan ngày
17/7/2017.
!
'
"
+
(
∠ PREVIOUS
Review— Wars of
Extinction: Discrimination
NEXT ∠
ネ
における
・ダ
and the Lumad Struggle
サ
ム教の権
威と国家
in Mindanao
BE THE FIRST TO COMMENT
Leave a Reply
Your email address will not be published.
Comment
Name *
ーム
Email *
Website
POST COMMENT
Notify me of follow-up comments by email.
Notify me of new posts by email.
日本語
BAHASA
INDONESIA
Koalisi
ModeratRadikal
atas
Nama
Islam:
Islam
Konserva
tif di
Indonesi
a dan
Malaysia
ภาษาไทย
ム
教の名に
おける穏
健派と過
激派の連
合： ン
ネ
とマ ー
にお
ける保守
的
ム教
ン
Mobilisas
i Islamis
di
Indonesi
a
Gerak
laju
Transnas
ionalism
e
Salafiyah
di Asia
Tenggara
ネ
にお
ける
ム主義
者の動員
東南
におけ
るサ
ー主
義の
ン
ョ
ムの諸
相
TIẾNG VIỆT
แนว่วม
สายกลางุด้วใน
นามของ
ศาสนา
ิสลาม:
ัทิ
ิสลาม
อุัก์
ิยมใน
ินโดีเีย
และ
มาเลเีย
Liên
minh Ôn
hòa-Cấp
tiến
Nhân
danh Hồi
giáo: Chủ
nghĩa Hồi
giáo Bảo
thủ ở
Indonesi
a và
Malaysia
การระดม
มวลชน
ของัทิ
ิสลาม
ิยมใน
ินโดีเีย
Phong
trào Hồi
giáo ở
Indonesi
a
ขบวนการ
ซาลาีับ
การ
เค่อนไหว
้าม
ชาิูป
ักษ์
่างๆ ใน
เอเีย
ตะันออก
Những
Phương
thức của
Phong
trào
Xuyên
Quốc gia
Salafi ở
Đông
Nam Á
เียงใ้
現代マ
ー
における
宗教の憲
法化と政
治化
Memasu
kkan
Agama
ke dalam
UndangUndang
dan
Mempolit
isisasi
Agama di
Malaysia
Dewasa
Ini
ศาสนาับ
ัฐธรรมู
ญและ
การเือง
ในประเทศ
มาเลเีย
ัจุัน
ネ
・ダ
サ ーム
における
ム
教の権威
と国家
ำนาจ
ิสลามับ
ัฐใน
ประเทศ
บูไนดาุส
ซาลาม
Wewena
ng Islam
dan
Negara
di Brunei
Darussal
am
HOME
ISSUE 22
EDITORIAL COMMITTEE
ISSUE 21
REVIEWS
ARCHIVE
CONTACT
Copyright © 2017 | Kyoto Review of Southeast Asia | All Rights Reserved
UA-21469080-8
Y.A.V.
VIDEOS
Thể chế
hóa và
Chính trị
hóa Tôn
giáo ở
Malaysia
Hiện nay
Quyền uy
Hồi giáo
và Nhà
nước ở
Brunei
Darussal
am
ABOUT US
ABOUT US
ISSUE 22
ISSUE 21
REVIEWS
EDITORIAL COMMITTEE
ARCHIVE
Y.A.V.
VIDEOS
CONTACT
!
CENTER FOR SOUTHEAST ASIAN STUDIES, KYOTO UNIVERSITY
Quyền uy Hồi giáo
và Nhà nước ở
Brunei Darussalam
NEW | THE
BLOOMING
YEARS
Download a compilation
of all the English KRSEA
articles from Issue 13
(March 2013), to Issue 20
(September 2016). This
period marked a turning
point for KRSEA with the
re-launch of the website
in March 2013 and the
new online archive of
earlier issues.
DOMINIK M. MÜLLER
"
YOUNG
ACADEMICS
VOICE
CambodiaThailand
relations in the
post Cold-War
Era
As fellow ASEAN
member states,
Cambodia and
LATEST REVIEWS
Thailand were the only
two neighboring
countries that were
Tới một cấp độ không thể sánh được trong
1
khu vực, Hồi giáo hóa chính trị ở Brunei
Darussalam là lĩnh vực độc quyền của Nhà
nước. Bộ máy quan liêu tôn giáo ở Brunei
độc quyền đối với truyền thông công cộng về
Hồi giáo. Không có nhóm đối lập thế tục hay
Hồi giáo có tổ chức nào có thể công khai
thách thức lập trường tôn giáo của Nhà nước
Review— Wars
of Extinction:
Discrimination
and the Lumad
Struggle in
Mindanao
embroiled in military
clashes over border
disputes in recent
times. The Preah
Vihear dispute
between 2008 and
2011 revived media
attention and
hậu thuộc địa này. Việc ra những quyết định
Title: Wars of
academic interests on
Hồi giáo chỉ diễn ra giữa các cơ quan Nhà
Extinction:
Cambodia-Thailand
nước, sau cánh cửa đóng kín. Không hề có tổ
Discrimination and the
relations. As of 2017, at
Lumad Struggle in
least “four doctoral
Mindanao Author:
theses, two single-
chức Hồi giáo ngoài Nhà nước, không có các
#
học giả tôn giáo (ulama) độc lập, hoặc không
Arnold P. Alamon
authored monographs,
có ấn phẩm Hồi giáo nào mà “không được
Publisher: [...]
and about a dozen
book chapters and
kiểm soát”. Ulama Brunei đơn giản là các viên
articles in peer-
chức Nhà nước.
Trong tuyên ngôn độc lập năm 1984, Sultan
(Đức Vua) Hassanal Bolkiah tuyên bố Brunei
“mãi mãi là một Nước Quân chủ Hồi giáo Malay
độc lập, dân chủ và có chủ quyền, dựa trên học
thuyết Hồi giáo (Sunni)”. 2 Ngài xem Brunei là
một Nhà nước “không thế tục” (non-secular).
Khái niệm về nhà nước “dân chủ” này gây
tranh cãi, vì Brunei chưa bao giờ có bầu cử
reviewed academic
Review–
Thailand:
Shifting
Ground
between the
US and a Rising
China
phổ thông, không có nghị viện, không có phe
Title: Thailand: Shifting
đối lập có tổ chức, và bị quản lý bởi một nội
Ground Between the
các do Nhà Vua bổ nhiệm. Ngài có toàn
US and a Rising
quyền, theo Hiến pháp, ngài “không thể sai
China (Asian
lầm” (Điều 84B), Ngài là Thủ tướng, Bộ trưởng Arguments) Author:
Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao
và Thương mại, là Tư lệnh cảnh sát và quân
đội, là “người đứng đầu quốc giáo” (Điều 3(2)),
Benjamin Zawacki
Paperback. Zed Books,
Thánh Allah trên trái đất” (khalifah), và là
Năm 2004, Hội đồng Lập pháp (Legislative
Council, LegCo) được tái lập sau khi hội đồng
tiền thân của nó bị giải thể vào năm 1983.
Một số người xem hội động này chỉ là “làm
cảnh”, vì phần lớn thành viên của nó là do bổ
nhiệm và nó không có quyền lực. Một số xem
đây là một bước đi có kiểm soát hướng đến
Review—
Spiaking
Singlish: A
Companion to
how
Singaporeans
communicate
một văn hóa chính trị mới về sự tham gia của
Title: Spiaking Singlish:
công chúng. Nền văn hóa như vậy không tồn
A Companion to how
tại kể từ cuộc nổi dậy ngắn ngủi năm 1962,
Singaporeans
sau đó là vài thập niên thiết quân luật. Giờ
communicate Author:
đây người dân có thể nêu lên mối lo ngại với
các thành viên Hội đồng, những người này
họp bàn hàng năm. Hội đồng cũng “phê
chuẩn” ngân sách chính phủ.
written on [...]
ASEAN
Lacks
Commo
n Trade
Policy
on
China’s
Interna
tional
Capacit
y
Cooper
ation
Strateg
y
[...]
tức Hồi giáo, và được xem là “Phó Vương của
“lãnh tụ của các tín đồ” (ulil amri).
journals have been
Gwee Li Sui Publisher:
Singapore: Marshall
[...]
Gender,
Sexualit
y and
‘Songsa
ng’:
Freedo
m of
Expressi
on for
LGBT
Malaysi
ans?
Southea
st Asian
Econom
ies: Is
There
Anythin
g in
Commo
n?
Đóng vai trò quan trọng tối cao là hệ tư
tưởng dân tộc chính thống của Brunei, đó là
tư tưởng “Quân chủ Hồi giáo Malay” (Malay
Islamic Monarchy, Melayu Islam Beraja, MIB).
Tư tưởng này đề cao tộc Malay (M), Hồi giáo
(Islam, I), và nền quân chủ (B) như là cốt lõi
của bản sắc dân tộc. Đáp lại phê phán rằng
MIB chỉ là một“truyền thống được phát minh
ra” (invented tradition), các học giả Brunei –
những người có nghĩa vụ xiển dương MIB –
thừa nhận cụm từ viết tắt ấy mới xuất hiện
Review—The
Khmer Lands
of Vietnam:
Environment,
Cosmology,
and
Sovereignty
Title: The Khmer Lands
of Vietnam:
Environment,
thôi nhưng nó phản ánh bản chất của
Cosmology, and
nền“văn hóa Brunei” vốn tồn tại hàng thế kỷ
Sovereignty Author:
(Mohd Zain 1996:45; Müller 2015:315).
Philip Taylor Publisher:
Asian Studies [...]
MIB ngày càng định chế hóa. Ủy ban Khái
niệm MIB (MIB Concept Committee) thành
lập năm 1986, sau này gọi là Hội đồng Tối cao
MIB (MIB Supreme Council). Năm 1990,
của Hội đồng Tối cao MIB. Học viện Nghiên
The Malaysian
Ethnic Politics
and the Ghost
of Communism
Past
cứu Bruneilà cơ quan chủ yếu sản xuất tri
Title: Absent Without
thức về MIB. Nó tuyên truyền về MIB ở ba
Leave, Director: Lau
cấp: trường phổ thông, đại học, và công
Kek Huat
chúng. Các lớp MIB là bắt buộc trong trường
Hummingbird
phổ thông, cao đẳng, và đại học. Không thể
Productions, 2016 In
tốt nghiệp nếu không qua được kỳ thi các
February 2017, a
môn MIB. Báo chí thường xuyên viện dẫn
documentary film [...]
Chính phủ thành lập Học viện Nghiên cứu
Brunei (Academy of Brunei Studies, APB), học
viện này được đặt tại Đại học Brunei
Darussalam và hoạt động như là Ban thư ký
Political
Econom
y of
Afforda
ble
Housing
in
Malaysi
a
A
Colonial
Universi
ty for
SouthEast
Asia?
The
Indochi
nese
Universi
ty in
Hanoi
(19061945)
The
Staying
Power
of
Dynasti
c
Politicia
ns in
the
Philippi
nes
MIB, các sự kiện công chúng được thiết kế để
phục vụ cho MIB. Ví dụ, các cuộc thi nghệ
thuật hay thơ ca tuân theo khuôn mẫu ái
quốc MIB, và sinh viên ở hải ngoại được
hướng dẫn phải “duy trì những giá trị của
MIB”. 3 Việc MIB đặt trọng tâm vào phẩm chất
công dân tốt và các chuẩn mực của sự thể
Review— Maen
Pukulan:
Pencak Silat
Khas Betawi
Rising
Environ
mental
Awaren
ess in
Vietna
m
hiện nơi công cộng được chủ quan hóa một
cách sâu sắc trong xã hội, và bất kể các cá
Gusmanuddin
Natawijaya, Maen
“Scanda
nhân có ý kiến như thế nào về MIB thì chúng
Pukulan: Pencak Silat
được giấu trong “những diễn ngôn ngầm”
Khas Betawi (Fist-play:
(hidden transcripts, Scott 1990). Tuy thế, ngay the pencak silat of
cả quan chức MIB cũng thường rỉ tai nhau
chuyện tiếu lâm về các loại nghĩa của cụm từ
Betawi) Jakarta:
Yayasan [...]
viết tắt MIB. Có những tra vấn nghiêm túc về
khái niệm ấy trên không gian mạng mặc dù
còn hiếm hoi (Müller 2010:157).
Những Công cụ Pháp chế và
Định chế cho việc Điều hành
Hồi giáo-MIB
Lịch sử chính sách Hồi giáo hóa ở Brunei là
REVIEW— The
End of UMNO?:
Essays on
Malaysia’s
Dominant
Party
lịch sử củng cố độc quyền của Nhà nước
trong việc định nghĩa nội dung và vạch lằn
Title: The End of
ranh đỏ cho các học thuyết và thực hành Hồi
UMNO?: Essays on
giáo. “Phong trào Hồi giáo” có tổ chức – chủ
đề của số đặc biệt này – hiếm khi xuất hiện, ít
nhất không trong bối cảnh đối lập hoặc phi
chính phủ, mặc dù có những cá nhân có cảm
Malaysia’s Dominant
Party Author: Bridget
Jaya, Malaysia:
Strategic [...]
(chẳng hạnJamaah Islamiyah) và thành viên
của các nhóm Hồi giáo phi bạo lực nhưng bất
trong quá khứ. Nếu “chủ nghĩa Hồi giáo”
(Islamism) có nghĩa là một hệ tư tưởng chính
REVIEW— Elite:
An Anthology
trị và là một dự án xã hội khát vọng sử dụng
Title: Elite: An
nhà nước và bộ máy pháp chế của nó để Hồi
Anthology Edited by:
giáo hóa xã hội từ bên trên, cùng với những
Caroline S. Hau,
nỗ lực giáo dục, thì chính là Nhà nước Brunei
Katrina Tuvera,
đã và đang làm điều này một cách đầy nhiệt
Isabelita O. Reyes
huyết từ thập niên 1980.
Sultan Hassanal Bolkiah on a poster in the capital
Bandar Seri Begawan.
Trước khi bị thuộc địa, bên cạnh luật tục,
Brunei đã có một bộ luật có tính cách Hồi
giáo. Trong thời kỳ thuộc Anh (1906–1959,
Commo
dificatio
n of
Culture
in
Vietna
m’s
Norther
n
Highlan
ds
Welsh (ed.) Petaling
tình với các tổ chức dân quân ngoại quốc
hợp pháp (như al-Arqam ở Malaysia) đã bị bắt
l
surfers”
: Some
politicia
ns get
away
with
outrage
ous
behavio
ur
Mandaluyong City: [...]
Relucta
nt
Islamist
s: Rules
and
Incentiv
es in
the
Malay
World
Southea
st Asia,
Surprisi
ngly
Rethink
ing
Approa
ches to
the
Study of
Thai
Foreign
chịu sự bảo hộ từ 1888), các viên chức thuộc
địa cố vấn cho các đời vua về việc “hiện đại
Policy
Behavio
urs
hóa” bộ máy quản lý tôn giáo theo hướng
định chế hóa và luật hóa có hệ thống theo
cách hiểu của Anh về xây dựng nhà nước và
tư duy pháp quyền. Kết quả là ra đời một loạt
bộ luật, bắt đầu từ Bộ Luật Mohammed năm
1912 và hình thành các định chế mới. Dù là
có sự đa dạng thì luật Hồi giáo trở nên thu
hẹp vào lĩnh vực gia đình và cá nhân, mặc
Celebra
ting
Muham
mad’s
Birthda
y in
Yogyak
arta
dầu một số tội được định nghĩa theo tôn giáo
vẫn bị trừng phạt. Quyền lực của các nhà vua
bị giới hạn vào hoạt động tôn giáo và tập tục,
nhưng các vị vua đã sử dụng những công việc
ấy để củng cố vị thế và quyền lực biểu tượng
của mình. Năm 1959, Brunei về cơ bản trở
thành độc lập trong lĩnh vực đối nội. Hiến
pháp 1959 nhấn mạnh đặc tính “Hồi giáo” và
Legitim
acy and
Military
Rule in
Today’s
Thailan
d
“Malay” của quốc gia. Hiến pháp không đề
cập đến quyền cá nhân, ngoại trừ quyền
“thực hành tôn giáo … trong hòa bình và hài
hòa” (Điều 3).
Một cách nghịch lý, nền tảng thuộc địa trong
quản lý tôn giáo đã cung cấp “ngôn ngữ định
chế” cho chính sách Hồi giáo hóa hậu thuộc
Reel
Justice:
Filipino
Action
Movies
in a
Time of
Killing
địa mang tính giải phóng. Đó là những bộ
luật Hồi giáo mới, và việc mở rộng ảnh hưởng
cũng như sự khác biệt hóa chức năng của bộ
máy hành chính tôn giáo. Năm 1990, một
nhóm công tác rà soát các bộ luật hiện có sao
cho để chúng “khớp với đường lối Hồi giáo”
(Müller 2015:321). Sự rà soát này hướng đến
các bộ luật chịu ảnh hưởng của Anh quốc vốn
đang tồn tại song song với Luật Syariah trong
một hệ thống nhị nguyên. Năm 1991 và 1992,
việc bán rượu và thịt lợn bị cấm. Bộ máy
The
ColourCoded
Movem
ents as
a Space
to
Enhanc
e
Women’
s
Political
Power
quan liêu ngày càng nhạy cảm với những vi
phạm mà các Mufti (học giả Hồi giáo) Nhà
nước xem là “chệch hướng” khỏi “Hồi giáo
The rise
of
chân chính”, bắt đầu bằng việc cấm đạo
Bahai (Müller 2015:328) rồi tiếp theo là mở
rộng danh mục “những bài giảng lệch lạc”.
Cùng với việc đảm bảo để không có chỗ cho
các diễn ngôn Hồi giáo phi nhà nước, bộ máy
massmobilizi
ng
politics
in
Indones
ia
quan liêu nỗ lực “thanh tẩy” văn hóa Hồi
giáo-Malay khỏi những yếu tố “tà giáo”
(Müller 2015:327 và tiếp theo). Xác định và
đấu tranh với mọi điều “sai trái” là hoạt động
trung tâm của bộ máy, kèm theo là các hoạt
động xã hội và từ thiện, tuyên truyền, xây
dựng và bảo dưỡng thánh đường, chủ trì các
lễ thuyết giảng thứ Sáu và tổ chức hành
hương về Mecca. Những cơ quan có ảnh
hưởng bao gồm Vụ Mufti (Giáo sĩ) Nhà nước
(State Mufti Department) thuộc Bộ Tôn giáo,
Trung tâm Islamic Da’wah, và Cơ quan
Misund
erstand
ing the
Interne
t,
Misund
erstand
ing the
Users:
Cases
from
Thailan
d
Aqidah (Ban Giám sát Giáo lý, Doctrine
Control Section). Hội đồng Tôn giáo (Religious
Council, MUIB) là “cơ quan chủ chốt” (chief
authority) về công tác Hồi giáo trực thuộc
Nhà Vua, có sứ mạng tư vấn cho Nhà Vua.
Các Mufti (Giáo sĩ) lãnh đạo Ủy ban Pháp chế
của Hội đồng này. Các “luật lệ” của Hội đồng
(một thuật ngữ tiếng Anh sử dụng trong luật
pháp Brunei để dịch thuật ngữ fatwa) là bắt
buộc đối với mọi người Hồi giáo (Shafi’i) sống
ở Brunei” một khi Đức Vua hay MUIB ra lệnh
sự xuất bản của họ trên công báo. Hồi giáo
Nhà nước theo dòng Sunni Shafi’i, kỳ vọng
mọi tín đồ Hồi giáo Brunei tuân theo.
The
Product
ion of
Shared
Space:
Notes
on
Indones
ian
Migrant
Worker
s in
Hong
Kong
and
Japan
Bộ máy quan liêu hướng tới việc thực hiện
nguyên tắc Hồi giáo là “chỉ ra cái đúng
nghiêm cấm cái sai”. Chẳng hạn, Cơ quan
Aqidah (Ban Giám sát Giáo lý, Doctrine
Control Section) biện minh cho hoạt động
của mình dựa trên nguyên tắc này. Tổ chức
tiền thân của nó thành lập năm 1986 sau khi
có một vụ kiện về quyền “sở hữu”, vụ kiện
An
Arms
Race in
Southea
st Asia:
The
Claims
and
Realitie
s
này được cho là có nguyên nhân từ việc tư
vấn có tính pháp thuật hoặc tâm linh (Müller
2015:328). Quyền lực của cơ quan này từng
bước tăng lên. Nó thành lập những phòng
ban bên trong nhằm vào những lệch lạc được
phân loại cụ thể, cùng với hoạt động quản lý,
nghiệp vụ và giám sát. Nó thúc đẩy tham gia
của người dân, có đường điện thoại nóng
24/24, và duy trì một mạng lưới người cung
cấp tin, tác giả bài này đã phỏng vấn hai
The
good
child’s
duties:
childho
od in
militari
zed
Thailan
d
thông tin viên vào năm 2017. Một biện pháp
khác để củng cố quyền lực nhà nước trong
lĩnh vực tôn giáo là fatwa, những phán quyết
mà chỉ những Mufti Nhà nước mới được
phép ban hành. Các “fatwa” đối với những
hành vi vi phạm có hiệu lực trừng phạt đến
hai năm tù giam. “Chế giễu” hoặc “xúc phạm”
các fatwa của Mufti sẽ bị phạt tù đến ba năm.
Tuy nhiên, những án phạt như thế hiếm khi
xảy ra, các trường hợp “lệch lạc” thường được
giải quyết bên ngoài tòa án thông qua hoạt
động “cảnh cáo” hoặc “tham vấn”.
Revitali
sing
Cooper
atives
of
Agricult
ural
Commu
nities:
OTOP
Organis
ations
in Thai
Villages
Bước tiến gần đây nhất trong thể chế hóa Hồi
giáo Nhà nước ở Brunei là ban hành Luật
Hình sự Syariah 2013 (Syariah Penal Code
Order 2013, SPCO). Chuẩn bị cho đạo luật
này bắt đầu từ 1996, lần đầu tiên Nhà Vua
thông báo năm 2011 và chính thức tuyên bố
vào ngày 22/10/2013. Bộ Luật thực hiện theo
ba giai đoạn. Giai đoạn thứ nhất bắt đầu từ
tháng 5/2014, bao gồm 55 “tội danh chung”
(ta’zir). Những điều khoản trừng phạt hà khắc
hơn (hudud,qisas) sẽ thực hiện trong giai
đoạn hai và ba. Giai đoạn hai thực hiện 12
tháng sau khi Bộ Luật Tố tụng Hình sự Tòa án
Syariah (Syariah Courts Criminal Procedure
The
Constit
utional
Court in
the
2016
constitu
tional
draft: A
substitu
te King
for
Thailan
d in the
postBhumib
ol era?
Code, CPC) có hiệu lực. Năm 2017, Bộ luật
này được cho là đã trải qua “những sửa đổi
cuối cùng” bởi Bộ Tôn giáo và Văn phòng
Vietna
m’s
Tổng Chưởng lý. Sau khi giai đoạn hai khởi
động (12 tháng sau khi CPC có hiệu lực) thì
giai đoạn ba sẽ bắt đầu sau đó 24 tháng. Sự
thực hiện từng bước như vậy là “để công
chúng và cơ quan thực thi pháp luật có thời
gian chuẩn bị cho các bộ luật mới” (Brunei
Times 2014).
Urban
Middle
Class:
Rapidly
Growin
g,
Slowly
Awaken
ing
Năm 2016, Đức Vua phê phán nặng nề Bộ
Tôn giáo vì không hoàn thành được CPC
khiến cho SPCO “như vô giá trị” (ngay sau đó
Bộ trưởng Bộ này bị thay thế) (trích trong
Müller 2017:213). Báo chí Nhà nước tiếp tục
đề cập thường xuyên đến SPCO. Có lẽ người
“Family
”
making
in SinoThai
Relatio
ns
ta đã đánh giá thấp những thách thức đối với
việc chuyển đổi căn bản các cấu trúc tư pháp
và hành pháp. Bộ Luật hình sự cũ vẫn tiếp
tục có hiệu lực, và cơ quan tư pháp dường
như phải quyết định theo SPCO hay Luật
Hình sự cho từng trường hợp cụ thể. Các chi
tiết tố tụng vẫn còn phải được xác định trong
CPC. Có vẻ như CPSO trước hết có chức năng
biểu tượng. Các điều khoản luật đã có hiệu
Myanm
ar Oil
and
Gas:
Manage
d by the
People
for the
People
lực trong “giai đoạn một” mới chỉ được vận
dụng trong một số ít trường hợp (Müller
2016:167; Müller 2017:204).
Việc Nhà Vua phê phán công khai việc CPC
chậm hoàn thành minh họa cho việc trong
điều kiện thiếu vắng một xã hội dân sự độc
lập hay vắng sự đối lập thì Nhà vua đóng vai
trò đó như thế nào hiện giờ. Đức Vua cũng
quở trách bộ máy quan liêu quản lý tôn giáo
Energy
Security
in
Southea
st Asia?
Let’s
start
with
the
Future
của Ngài về tình trạng tuyên truyền Hồi giáo
kém thành công (dakwah), và phê phán các
hoạt động quan hệ công chúng của nguyên
Bộ trưởng và Thứ trưởng Bộ Tôn giáo (Müller
2017:203). Cũng ở những lĩnh vực khác, đáng
chú ý nhất là những kêu gọi của ông về sự đa
dạng hóa nền kinh tế, thì Nhà Vua là người
phê bình sắc sảo nhất trong chính phủ của
“Arrest
ed
Develop
ment”
Why
and
how the
Thai
junta
mình.
Sultan Hassanal Bolkiah with the former President
of the People’s Republic of China, Hu Jintao. Photo:
Wikimedia
Tầm nhìn 2035: Một “Quốc gia
Luôn Nhớ về Đức Allah”
Nhà Vua đã tuyên bố những mục tiêu kinh tế
đầy tham vọng với khẩu hiệu Wawasan 2035
(Tầm nhìn 2035). Điều đó gắn với một chủ
điểm mới khác, Negara Zikir, một “quốc gia
luôn nhớ về Đức Allah”. Phụ thuộc vào dầu
mỏ và khí đốt vẫn là một thách thức. Có một
hy vọng vào “nền kinh tế Hồi giáo”. Nhưng
năm 2014, 40% sinh viên tốt nghiệp Đại học
Hồi giáo Sultan Sharif Ali Islamic University
(UNISSA, thành lập từ 2007) không kiếm được
việc làm (Müller 2017:204). Nhà Vua cho rằng
SPCO có thể tạo ra việc làm mới. UNISSA có
một chương trình đào tạo lồng ghép về Luật
và Luật Syariah, mà khóa sinh viên đầu tiên
đã tốt nghiệp năm 2016. Nhân dịp ấy, Đức
Vua tuyên bố sinh viên tốt nghiệp UNISSA
phải là “động lực” cho việc thực hiện SPCO và
“hỗ trợ Chính phủ” (trích dẫn trongMüller
2017:204). Một số môn học ở UNISSA đề cập
đến luật hình sự Hồi giáo. Còn phải chờ xem
định hướng hệ tư tưởng của thế hệ học giả
Hồi giáo kế cận như thế nào. Trong quá khứ,
giới quan liêu Hồi giáo đã vận động cho chính
sách tôn giáo như SPCO, và đã có vai trò
quyết định nội dung luật này.
Vị Vua nổi tiếng 71 tuổi đã trị vì 50 năm, có
một vị thế không thể tranh cãi. Người kế vị
cũng đã rõ ràng, al-Muhtadee Billah từ lâu đã
là Thái tử và “Phó Vương” để trưởng thành
trong vai trò tương lai. Cách tiếp cận theo
hướng hợp nhất của Đức Vua được củng cố
discipli
nes
labor
The
Real
Crisis of
Philippi
ne
Democr
acy
thông qua cách phân phối tinh vi các nguồn
vốn vật chất và biểu tượng giữa Nhà nước, xã
hội và Hoàng gia. Quyền lực định chế của giới
quan liêu tôn giáo sẽ bảo đảm sự ảnh hưởng
mạnh mẽ của nó trong những năm sắp tới.
Đây tiếp tục là tâm điểm cho việc chính đáng
hóa quyền lực chính trị. Nhưng vẫn còn phải
chờ xem đời sống và định hướng bên trong
của bộ máy quan liêu tôn giáo phát triển như
thế nào, ai sẽ chiếm giữ các vị trí lãnh đạo
tương lai, và nội dung của diễn ngôn MIB tiếp
tục tiến hóa ra sao.
Dominik M. Müller
Head of Emmy Noether Research Group
“The Bureaucratization of Islam and its SocioLegal Dimensions in Southeast Asia“
Max Planck Institute for Social Anthropology
(Halle, Germany)
Department of Law and Anthropology
Trưởng Nhóm Nghiên cứu Emmy Noether
“Quá trình quan liêu hóa của Hồi giáo và
những chiều kích pháp lý-xã hội ở Đông Nam
Á“ Viện Nhân học Xã hội Max Planck (Halle,
Đức)
Khoa Luật và Nhân học
Tài liệu Tham khảo
Academy of Brunei Studies (2016): “Students
Studying Abroad Urged to Uphold Malay
Islamic Monarchy Values”, 28 August, URL
http://apb.ubd.edu.bn/students-studyingabroad-urged-to-uphold-malay-islamicmonarchy-values/, accessed 18 September
2017.
Brunei Times 2014: Implementation of
Shariah Law. Brunei Times, 15 December.
Brunei Times (2016) “Uphold MIB Values
through Creative Art”, 24 June.
Iik Arifin Mansurnoor 2008: “Formulating and
Implementing a Sharia-guided Legal System
in Brunei Darussalam: Opportunity and
Challenge”. Sosiohumanika 1(2), 219–248.
Muhammad Hadi bin Muhammad Melayong
(2015) “Crown of the People”, Borneo Bulletin,
24 June 2017, URL:
https://borneobulletin.com.bn/crown-of-thepeople/, accessed 18 September 2017.
Mohd Zain Serudin (1996): Melayu Islam
Beraja: Suatu Pendekatan. Bandar Seri
Begawan: Dewan Bahasa dan Pustaka
Müller, Dominik M. (2010) “Melayu Islam
Beraja: Islam, Staat und Politische
Kommunikation in Brunei Darussalam”. In H.
Warnk and F. Schulze (eds.). State and Islam in
Southeast Asia. Wiesbaden: Harrassowitz.
147–170.
Müller, Dominik M. (2015) “Sharia Law and
the Politics of ‘Faith Control’ in Brunei
Darussalam: Dynamics of Socio-Legal Change
in a Southeast Asian Sultanate”.
Internationales Asienforum: International
Quarterly for Asian Studies. 46(3-4): 313–345.
Müller, Dominik M. (2016) “Brunei in 2015: Oil
Revenues Down, Sharia on the Rise“. Asian
Survey. 56(1): 162–167.
Müller, Dominik M. (2017) “Brunei
Darussalam in 2016: The Sultan is Not
Amused”. Asian Survey. 57(1): 199–205.
Sultan Hassanal Bolkiah (1991): Titah. 14
January 1991. URL:
http://www.information.gov.bn/Malay%20Pu
blication%20PDF/EDIT%20TITAH%2019901991.pdf, accessed 18 September 2017.
Notes:
1. Có thể định nghĩa Hồi giáo hóa là “sự
đề cao tuyệt đối các biểu tượng, chuẩn
mực, truyền thống diễn ngôn, và thực
hành phụng vụ xuyên suốt trong một
hay nhiều lĩnh vực trải nghiệm sống”
(Peletz 2015:145). Thuật ngữ này có vấn
đề vì nhiều lý do, trong đó có lý do nó
có nguy cơ ám chỉ một tuyên bố chuẩn
tắc không chủ ý bằng cách giả định một
quá trình dẫn đến “mang tính Hồi giáo
hơn”, trong khi các tín đồ Hồi giáo khác
thì lại cho rằng những phát triển được
dán nhãn là “mang tính Hồi giáo hơn”
ấy thực ra lại là “ít mang tính Hồi giáo
hơn”.
2. Muhammad Hadi 2017.
3. Xem chẳng hạn: Academy of Brunei
Studies 2016; Brunei Times 2016, và
quan sát của tác giả ở những cuộc thi
thơ ở Bandar Seri Begawan ngày
17/7/2017.
!
'
"
+
(
∠ PREVIOUS
Review— Wars of
Extinction: Discrimination
NEXT ∠
ネ
における
・ダ
and the Lumad Struggle
サ
ム教の権
威と国家
in Mindanao
BE THE FIRST TO COMMENT
Leave a Reply
Your email address will not be published.
Comment
Name *
ーム
Email *
Website
POST COMMENT
Notify me of follow-up comments by email.
Notify me of new posts by email.
日本語
BAHASA
INDONESIA
Koalisi
ModeratRadikal
atas
Nama
Islam:
Islam
Konserva
tif di
Indonesi
a dan
Malaysia
ภาษาไทย
ム
教の名に
おける穏
健派と過
激派の連
合： ン
ネ
とマ ー
にお
ける保守
的
ム教
ン
Mobilisas
i Islamis
di
Indonesi
a
Gerak
laju
Transnas
ionalism
e
Salafiyah
di Asia
Tenggara
ネ
にお
ける
ム主義
者の動員
東南
におけ
るサ
ー主
義の
ン
ョ
ムの諸
相
TIẾNG VIỆT
แนว่วม
สายกลางุด้วใน
นามของ
ศาสนา
ิสลาม:
ัทิ
ิสลาม
อุัก์
ิยมใน
ินโดีเีย
และ
มาเลเีย
Liên
minh Ôn
hòa-Cấp
tiến
Nhân
danh Hồi
giáo: Chủ
nghĩa Hồi
giáo Bảo
thủ ở
Indonesi
a và
Malaysia
การระดม
มวลชน
ของัทิ
ิสลาม
ิยมใน
ินโดีเีย
Phong
trào Hồi
giáo ở
Indonesi
a
ขบวนการ
ซาลาีับ
การ
เค่อนไหว
้าม
ชาิูป
ักษ์
่างๆ ใน
เอเีย
ตะันออก
Những
Phương
thức của
Phong
trào
Xuyên
Quốc gia
Salafi ở
Đông
Nam Á
เียงใ้
現代マ
ー
における
宗教の憲
法化と政
治化
Memasu
kkan
Agama
ke dalam
UndangUndang
dan
Mempolit
isisasi
Agama di
Malaysia
Dewasa
Ini
ศาสนาับ
ัฐธรรมู
ญและ
การเือง
ในประเทศ
มาเลเีย
ัจุัน
ネ
・ダ
サ ーム
における
ム
教の権威
と国家
ำนาจ
ิสลามับ
ัฐใน
ประเทศ
บูไนดาุส
ซาลาม
Wewena
ng Islam
dan
Negara
di Brunei
Darussal
am
HOME
ISSUE 22
EDITORIAL COMMITTEE
ISSUE 21
REVIEWS
ARCHIVE
CONTACT
Copyright © 2017 | Kyoto Review of Southeast Asia | All Rights Reserved
UA-21469080-8
Y.A.V.
VIDEOS
Thể chế
hóa và
Chính trị
hóa Tôn
giáo ở
Malaysia
Hiện nay
Quyền uy
Hồi giáo
và Nhà
nước ở
Brunei
Darussal
am
ABOUT US