Nëpërmjet analizës së kërkesës të konceptojë saktë sjelljen e konsumatorit në treg sipas ligjit të kerkesës dhe preferencave për mallrat. 

  UNIVERSITETI BUJQËSOR I TIRANËS FAKULTETI I EKONOMISË & AGROBIZNESIT Dep. “Ekonomi dhe Politika të Zhvillimit Rural” Dekani

Miratohet

Prof. Asoc. Maksim MEÇO

  

P R O G R A M

Moduli: “Mikroekonomi ”

  

Moduli “Mikroekonomi ”, pjesë e kurrikulës së Dep. “Ekonomisë dhe Politikave të

Zhvillimit Rural, zhvillohet si modul i detyrueshëm për studentët e fakultetit të

Ekonomisë dhe Agrobiznesit në departamentet e Ekonomisë dhe Politikave të

Zhvillimit Rural, Drejtimit të Agrobiznesit, Menaxhimit të Turizmit Rural, Financë

Kontabilitetit dhe Informatikë Biznesi në nivelin “Bachelor”. Moduli në fjalë zhvillohet

në Semestrin e parë, në raportin 3/2.

  Pedagog: Prof.As. Irma Tabaku Dr. Eglantina Pazaj M.Sc. Erdit Nesturi

  Përgjegjësi Departamentit Prof. Dr. Natasha HODAJ

  

P Ë RMBAJTJA

  

  

6. LITERATURA………………………………………………………………………….……22

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

7. VLERESIME………………………………………………………………………………….22

1. PËRSHKRIMI I MODULIT- OBJEKTIVAT, KËRKESAT & PROÇEDURAT 1.1.

   Përshkimi i modulit:

Ky është kursi i parë në mikroekonomi. Mikroekonomia studion mënyrën se si agjentët

ekonomik (konsumatorët, firmat, etj) me burime të kufjëzuara por me dëshira të pa

kufijëzuara marrin vendime për zgjethjet dhe se si përcaktohen në treg sasia çmimi etj

kur këta agjentë ndërveprojnë përderisa problemet e zgjedhjes në botën reale përfshijnë

kompromise, modelet mikroekonomike të vendimmarrjes kanë një zbatim të gjerë.

1.2. Objektiva:

  

Objektivat e këtij kursi janë të zhvillojë njohjen me mënyrën se si ekonomistët përballen

me problemet, të mësojë mjetet që përdoren prej ekonomistëve në zgjidhjen e

problemeve, të integrojë zbatimin e këtij materiali me fusha të ndryshme të

rëndësishme të ekonomisë si organizimi i industrive, financa publike, tregu

ndërkombëtar dhe të bëjë të kuptueshme se si zgjidhja e problemeve zbatohet

nëpërmjet politikave ekonomike në botën reale.

  Studenti t ë jet ë n ë gjendje:

 Të interpretojë vendin e ekonomiksit në raport me shkencat e tjera ekonomike si

baza teorike e shkencave ekonomike dhe si një shkencë që studon marredhënie ekonomiko shoqërore midis vendim-marrësve.

  

 Të interpretojë rolin apo vendin e veçantë të ekonomiksit si shkencë e zgjedhjes dhe

se si konkretizohet zgjedhja më e mirë nëpërmjet KMP apo më saktë nëpërmjet kostos oportune.

  

 Të dijë të mati koston oportune me disa mënyra për të gjetur alternativën më të

mirë të mundeshme, me burimet në dispozicion të prodhuesit apo kosumatorit.

 Të njohi lidhjen dhe ndërvartësin reciproke ndërmjet ekonomiksit pozitiv dhe atij normativ.

 Të interpretojë rolin e dy parametrave bazë të tregut siç janë kërkesa dhe oferta me qëllim identifikimin e punës së tregjeve .  Të njohi kërkesën si koncept ekonomik dhe faktorët që e përcaktojne atë.

 Nëpërmjet analizës së kërkesës të konceptojë saktë sjelljen e konsumatorit në treg sipas ligjit të kerkesës dhe preferencave për mallrat.  Të njohi ofertën si koncept ekonomik dhe faktorët që e përcaktojnë atë.

 Nëpërmjet analizës së ofertës të konceptojë saktë sjelljen e shitesit apo prodhuesit në treg sipas ligjit të ofertës .

 Të konceptojë situatën ekuilibër në treg si një situatë specifike drejtë të cilës tenton

tregu për çdo produkt

 Të dallojë tepricën e kërkesës dhe të ofertës si situata jo normale në treg për të cilat

duhet të përdoren politika të caktuara.

  

 Të dallojë sa ndryshon kërkesa/oferta e dhënë nga koncepti i elasticitetit dhe si

ndryshon kërkesa e dhënë nga levizja dhe çvendosja në kërkesë/ofertë.  Të dallojë elasticitetin e kërkesës nga elasticiteti i ofertës  Të dallojë tipet e elasticitetit të kërkesës sipas faktorëve që e përcaktojnë kërkesën  Të interpretojë politikat qeveritare që përdor shteti për kërkesë ofertën.  Të njohi çmimin tavan, dysheme dhe disa raste të zbatimit te tyre .

 Të njohi politikën e taksave të ndjekur nga shteti në tre raste: nëse taksa vendoset

mbi konsumatorin , mbi shitesin , ose direkt në prodhim.  Të njohi pasojat e taksave pamvarësisht se mbi kë vendoset taksa.

 Të jetë në gjendje të interpretojë që taksa e prish mirëqenien e konsumatorit dhe të

prodhuesit në dukje por shton mallrat publike dhe burimet e përbashkëta.

 Të interpretojë politikat që duhet të përdoren për përdorimin me efikasitet të

taksave dhe për zvogëlimin e humbjes neto.

 Të interpretojë se si kostot minimale të shitjes, teprica prodhues dhe kurba e ofertës

janë të lidhura ndërmjet tyre .

 Çfarë ndodh me tepricën konsumatore dhe prodhuese nëse është vendosur një taksë

mbi produktin e shitur.  Kur një vend është eksportues i një malli dhe kur është importues.

 Nëse bëjmë diagramën e kërkesë ofertës për një vend importues cila është teprica

konsumatore dhe prodhuese para pjesëmarrjes në tregeti? Cili është ndryshimi në tepricen totale me tregëti të lirë? Cili është ndryshimi në tepricën totale?

 Të gjykojë për sjelljen (marrëdheniet) e konsumatorit me tregun duke përdorur

instrumentat bazë të teorisë së konsumatorit .

 Të gjykojë për dobinë totale dhe dobinë marxhinale e lidhjen e tyre duke konceptuar

saktë vetinë rënesë të dobisë marxhinale dhe momentin kur dobia marxhinale bëhet negative, kur konsumatori nuk ka me sens të paguajë për këtë mall.

  

 Të dallojë kur ekziston ekonomi shkalle, disekonomi dhe ekonomi konstante

shkalle, duke bere kështu lidhjen midis kostos mesatare dhe nivelit të prodhimit.

 Të paraqesi tiparet e përbashkëta dhe të veçanta të katër strukturave të tregut të

konkurencës perfekte, monopolit, konkurencës monopoliste dhe oligopolit.

 Të dallojë njëren strukturë tregu nga tjetra duke gjykuar veçanërisht mbi kërkesën/

ofertën për sejcin treg.

  

 Të gjykojë nëse firma ka fitim, humbje apo fitim 0 duke qënë në gjendje të bëjë

paraqitjen grafike dhe analza të hollëshme për sejcilën strukturë tregu.

 Të bëjë gjykime për ecurin e fimës në afatin e gjatë dhe në afatin e shkurtër sipas të

dhënave hipotetike .

  1.3. Kërkesat paraprake: Njohuri shumë të mira në lendët shoqërore dhe në matematikë.

  1.4. Detyrimet e Studentit & Mënyra e Vlerësimit:

Studenti vlerësohte për punën gjatë vitit (dhe kjo monitorohet përgjatë 15 javëvë) dhe

në provimin përfundimtar, sikundër pasqyrohet në tabelën më poshte:

  Nr. Elementet për të cilët vlerësohet Vlerësimi studenti në %

  1 Seminare, ushtrime 10%

  2 Detyra kontrolli (provime ndërmjetëse) 20%

  3 Projekt kursi 10%

  4 Provim përfundimtar (me shkrim) 60%

1.5. Kërkesa ndaj studentit:

  

Në përfundim të ketij moduli, (referuar përmbajtjes, mënyrës së zhvillimit, objektivave

të parapara etj), studenti duhet të ketë bërë pronë të vetën një numër dijesh profesionale

(por dhe jo vetem) dhe me konkretisht:

  A. Kompetenca instrumentale

Studimi dhe përvetësimi i informacionit të ofruar përmes ketij moduli bën të mundur

që studenti të zotërojë kompetencat e nevojshme në lidhje me Tregun, Agjentët

ekonomik dhe zbatimin e Teorisë së zgjedhjes ekonomike si për konsumatorin edhe për

prodhuesin si dhe:

   Anlizën e të gjithë faktorëve  Zbatimin e mardhënieve të agjentëve ekonomik në treg  Botëkuptimin e gjithë aparatit ekonomik

  B. Kompetencat metodike

  

Studentët do të jenë në gjendje të shpjegojnë gjithçka rreth zgjedhjes konsumatore në

jetën e përditshme, mënyrës se si ajo orientohet, faktorët që e përcaktojnë etj. Gjithashtu

të jenë në gjendje të marrin vendime në lidhje me proçesin e prodhimit, teknologjinë më

të pershtatshme për të përdorur dhe sasinë optimale të inputeve për tu përdorur.

C. Kompetencat e komunikimit

  

Studentët do të jenë në gjendje të identifikojnë dhe arsyetojnë rreth problemeve praktike

duke vënë në përdorim njohuritë teorike.

1.6. Vlerësimi i modulit, mësimi dhe të mesuarit

  

Vlerësimi duhet të përfshijë, pjsmarrje dhe angazhim të studentit në një numër

elementesh të proçesit mësimor, sikundër tregohet dhe më poshtë.

  Nr. Mësimi dhe elementet e të mësuarit Puna (Orë)

  I Elemente të mësimit (Orë kontakti Pedagog-Student) Leksione

  45 Seminare/Ushtrime

  30 Projekt kurs

  10 Provime ndermjetëse

  10 Totali I

  95 II Vetë studim nga studenti

  1 Vetë studim

  80

  2 Përgatijet për provim

  25 Totali II 105 Totali (I+II) 200 Numri i krediteve

  8

2. PLANI KALENDAR I ZHVILLIMIT TË MËSIMIT Data

  Tekst, Lex. Etj L Përdorimi i kërkesës dhe i ofertës L Përdorimi i kërkesës dhe i ofertës S Kerkesa dhe oferta Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj S Kerkesa dhe oferta Java e 6 L Kërkesa oferta dhe elasticitetetet Tekst, Lex. Etj L Kërkesa oferta dhe elasticitetetet L Kërkesa oferta dhe elasticitetetet S Përdorimi i kërkesës dhe i ofertës

  Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj S Logjika e zgjedhjeve individuale

  Tekst, Lex. Etj L Prodhimi dhe analiza e kostove I dhe II L Prodhimi dhe analiza e kostove I dhe II S Logjika e zgjedhjeve individuale

  Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Et S Aplikime – te Tregut nderkombetar. Java e 10 L Prodhimi dhe analiza e kostove I dhe II

  Tekst, Lex. Etj L Aplikime – te Tregut nderkombetar. L Aplikime – te Tregut nderkombetar. S Detyre kontrolli Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj S Detyre kontrolli Java e 9 L Logjika e zgjedhjeve individuale Tekst, Lex. Etj L Logjika e zgjedhjeve individuale L Logjika e zgjedhjeve individuale S Taksat dhe ndërhyrja e qeverisë.

  Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Et Kerkesa oferta dhe elasticitetetet Java e 8 L Aplikime – te Tregut nderkombetar.

  Tekst, Lex. Etj L Taksat dhe ndërhyrja e qeverisë L Taksat dhe ndërhyrja e qeverisë S S Kerkesa oferta dhe elasticitetetet

  Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj S Përdorimi i kërkesës dhe i ofertës Java e 7 L Taksat dhe ndërhyrja e qeverisë

  L/ S TEMAT

  Materialet per Mesim Java 1 L Ekonomiksi dhe arsyetimi ekonomik

  Ndervartesia dhe fituesit nga tregu Ndervartesia dhe fituesit nga tregu S Organizimi ekonomik i shoqërisë Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj S Organizimi ekonomik i shoqërisë Java 4 L Kerkesa dhe oferta Tekst, Lex. Etj L Kerkesa dhe oferta L Kerkesa dhe oferta S Ndervartesia dhe fituesit nga tregu

  L Ndervartesia dhe fituesit nga tregu Tekst, Lex. Etj L L

  Ekonomiksi dhe arsyetimi ekonomik Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj Ekonomiksi dhe arsyetimi ekonomik Java 3

  Tekst, Lex. Etj L Organizimi ekonomik i shoqërisë L Organizimi ekonomik i shoqërisë S S

  Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj S Përsëritje Java 2 L Organizimi ekonomik i shoqërisë

  Ekonomiksi dhe arsyetimi ekonomik S Përshkrimi modulit, objektivat, kerkesat, proçedurat etj..

  Tekst,Lex, etj L L Ekonomiksi dhe arsyetimi ekonomik

  Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj S Ndervartesia dhe fituesit nga tregu Java e 5 L Përdorimi i kërkesës dhe i ofertës Java e 11 L L Konkurenca perfekte

  Tekst, Lex. etj Konkurenca perfekte L Konkurenca perfekte S Prodhimi dhe analiza e kostove I

  Tekst, Lex. Etj L Tregjet e faktoreve te prodhimit. Ekuilibri ekonomik i pergjithshem.

  Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj S Tregjet e faktoreve te prodhimit.

  Ekuilibri ekonomik i pergjithshem.

  Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj L Eksternalitetet e te mirave publike L Eksternalitetet e te mirave publike S Tregjet e faktoreve te prodhimit.

  Web, kenge, filma Etj S Projekt kursi Java e 15 L Eksternalitetet e te mirave publike

  Ekuilibri ekonomik i pergjithshem. S Projekt kursi

  Tekst, Lex. Etj L Tregjet e faktoreve te prodhimit.

  Ekuilibri ekonomik i pergjithshem.

  Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj S Prodhimi dhe analiza e kostove II Java e 12 L Monopoli

  L Tregjet e faktoreve te prodhimit.

  S Monopoli. Konkurrenca Monopolistike, oligopoli dhe strategjia e vendosjes së çmimit Java e 14

  S Monopoli. Konkurrenca Monopolistike, oligopoli dhe strategjia e vendosjes së çmimit Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj

  Konkurrenca Monopolistike, oligopoli dhe strategjia e vendosjes së çmimit L Konkurrenca Monopolistike, oligopoli dhe strategjia e vendosjes së çmimit Tekst, Lex. Etj

  Konkurrenca Monopolistike, oligopoli dhe strategjia e vendosjes së çmimit Tekst, Lex. Etj L

  Tekst, Lex. Liber ushtrimesh Etj S Konkurenca perfekte Java e 13 L

  Tekst, Lex. Etj L Monopoli L Monopoli S Konkurenca perfekte

  Ekuilibri ekonomik i pergjithshem.

3. PËRMBAJTJA E PROGRAMIT TË MODULIT

EKONOMIKSI DHE ARSYETIMI EKONOMIK

   Çfarë është ekonomiksi. Arsyetimi ekonomik. Kosto marxhinale dhe përfitimi marxhinal. Kosto oportune. Ekonomiksi dhe forcat e tregut. Terminologjia ekonomike. Njohuritë ekonomike. Teoria e dorës së padukshme. Teoria dhe historia ekonomike. Mikroekonomiksi dhe Makroekonomiksi. Institucionet ekonomike. Politikat ekonomike. Objektivat e analizës së politikave ekonomike ORGANIZIMI EKONOMIK I SHOQËRISË Cila është e mira e tregut? Socializmi. Teoria  Kapitalizmi. Ku mbështetet tregu? socialiste. Socializmi në zbatim. Evolucioni i sistemeve ekonomike. Nevoja për koordinim në sistemet ekonomike. Kurba e mundësisë së prodhimit dhe arsyetimi ekonomik. Tabela e mundësisë prodhuese. Kurba e mundësive prodhuese. Kosto oportune marxhinale rritëse. Efiçienca. Shpërndarja dhe efiçienca prodhuese. Disa shembuj të zhvendosjes së kurbës së mundësisë prodhuese. Kurba e mundësisë së prodhimit dhe sistemet ekonomike. Kurba e mundësisë prodhuese dhe zgjedhjet e vështira. Avantazhet krahasuese. Specializimi dhe Tregtia. Ndarja e punës. Tregjet, Specializimi dhe Rritja NDËRVARËSIA DHE PËRFITIMET NGA TREGU  Mundësitë prodhuese. Specializimi dhe tregtia. Parimi i avantazhit absolut.

  Avantazhi absolut. Parimi i kostos oportune dhe avantazhi krahasues. Avantazhi krahasues dhe tregtia. Aplikime të avantazhit krahasues KËRKESA DHE OFERTA

   Kurba e kërkesës, marrëdhënia mes çmimit dhe sasisë së kërkuar. Kurba e ofertës, marrëdhënia mes të çmimit dhe sasisë së ofruar. Ekuilibri.

  PËRDORIMI I KËRKESËS DHE I OFERTËS  Bashkëveprimi i kërkesës dhe i ofertës. Ndërhyrjet e qeverisë nëpërmjet Çmimeve tavan dhe çmimeve dysheme. Taksat, Tarifat, dhe Kuotat. Roli i qeverisë.Shtojcë matemetikore për Kërkesën, Ofertën dhe Elasticitetin. Ligji i kërkesës dhe ofertës i paraqitur me anë të ekuacioneve. Përcaktimi i ekuilibrit. Lëvizjet përgjatë kurbave të kërkesës dhe të ofertës. Zhvendosjet e kurbave të kërkesës dhe të ofertës. Çmimi dysheme dhe çmimi tavan. Taksat dhe subvencionet.

  KËRKESA OFERTA DHE ELASTICITETETET  Elasticiteti i çmimit. Llogaritja e elasticitetit. Elasticitati dhe kurbat e kërkesës dhe të ofertës.Elasticiteti dhe zëvendësimi. Elasticiteti, të ardhurat totale dhe kërkesa. Koncepte të tjera elasticiteti. Rëndësia e analizës së kërkesës dhe ofertës TAKSAT DHE NDËRHYRJA E QEVERISË

   Teprica e Konsumatorit, Teprica e Prodhuesit. Efikasiteti i Tregut. Vlerësimi i ekuilibrit të tregut APLIKIME – TE TREGUT NDERKOMBETAR  Përcaktuesit e tregtisë. Ekuilibri pa tregti. Çmimi botëror dhe avantazhi krahasues. Fituesit dhe humbësit nga tregtia. Efektet e një tarife. Efektet e një kuote të importit. Përfitime të tjera të tregtisë ndërkombëtare LOGJIKA E ZGJEDHJEVE INDIVIDUALE  Zgjedhja individuale, matja e kënaqësisë. Dobia Totale dhe Dobia Marxhinale.

  Dobia marxhinale zbritëse. Zgjedhja racionale dhe maksimizimi i dobisë. Dobia Marxhinale dhe ligjet e kërkesës dhe ofertës. Zbatimi i teorisë së zgjedhjes. Shijet e parapërcaktuara. Analiza e kurbave të indiferencave. Derivimi i kurbës së kërkesës prej kurbave të indiferencës

  PRODHIMI DHE ANALIZA E KOSTOVE I  Roli i firmës dhe tregu. Maksimizimi i fitimit të firmave. Periudhat afat–gjatë dhe afat –shkurtër. Kostot e prodhimit. Grafikët e kurbave të kostove. Forma e kurbës së kostos fikse mesatare. Kurbat në formë U –je të kostos mesatare dhe marxhinale.

  PRODHIMI DHE ANALIZA E KOSTOVE II  Marja e vendimeve afatgjata në lidhje me prodhimin. Efiçienca teknike dhe efiçienca ekonomike. Faktorët përcaktues të formës së kurbave afat –gjata të prodhimit. Ekonomitë e shkallës. Disekonomitë e shkallës .Të ardhurat konstante të shkallës. Kurba mbështjellëse. Ekonomitë e ndërvarura (economy of scope ) KONKURRENCA PERFEKTE  Tregu me konkurrencë perfekte. Niveli i prodhimit që maksimizon fitimin.

  Fitimi total për nivelin e prodhimit që maksimizon fitimin. Oferta dhe kërkesa e tregut në periudhën afat-shkurtër. Ekuilibri afat-gjatë në konkurrencën perfekte. Konkurrenca e plotë dhe efiçienca ekonomike.

  MONOPOLI  Ndryshimi kryesor ndermjet një monopolisti dhe një konkuruesi perfekt. Një model monopoli. Fitimet e monopolit. Diskriminimi i çmimeve në monopol. Një lloj tjetër monopoli. Humbjet e mirëqenjes nga monopoli. Pengesat për të hyrë dhe për të shitur në tregun monopolistik. Këndvështrimi normativ i monopolit. Politikat qeveritare dhe monopolet. Trajtimi algjebrik i firmave konkuruese dhe monopolit.

  

KONKURRENCA MONOPOLISTIKE, OLIGOPOLI DHE STRATEGJIA E VENDOSJES

SË ÇMIMIT  Përcaktimi i strukturës së tregut. Karakteristikat e konkurrencës monopolistike.

  Diferencimi i produkteve. Shumë dimensione në konkurrencë. Hyrja e lehtë e firmave të reja në treg në afatin e gjatë. Krahasimi i konkurencës monopolistike me konkurrencën perfekte. Karakteristikat e oligopolit. Modelet e sjelljes së oligopolit. Teoria e lojës, oligopoli dhe vendimmarrja strategjike.

  TREGJET E FAKTOREVE TE PRODHIMIT.

   Principi i maksimizimit te fitimit eshte i dobishem per te kuptuar ne cfare menyre firmat blejne faktoret e prodhimit. Per nje firme price-taker (cmim pranuese), vlen rregulli Ç s/x1 = w1 si ne tregun e faktoreve te prodhimit ashtu dhe ne tregun e produkteve. Oferta e punes nga ana e agjenteve ekonomik, ndjek rregullin e pergjithshem, sipas te cilit, individet maksimizojne dobine e tyre jo me vetem nepermjet konsumit por edhe nepermjet konsumit te kohes se lire. VAN eshte kriteri i zgjedhjes per blerjen e nje te mire kapital dhe me ne pergjithesi, per kryerjen e nje investimi.

  EKUILIBRI EKONOMIK I PERGJITHSHEM  Ndryshe nga analiza e ekuilibrit të pjesshëm në të cilin janë të përcaktuar çmimet dhe sasitë ekuilibër dhe supozohet se aktiviteti në atë treg ka pak ose aspak efekt mbi tregjet e tjerë, analiza e ekuilibrit të përgjithshëm përcakton njëkohësisht çmimet dhe sasitë në të gjithë tregun dhe qartësia e tij merr efektet e feedback- ut brenda llogarisë.

  EKSTERNALITETET E TE MIRAVE PUBLIKE  Të mirat publike janë shembull i një lloji të veçantë eksternaliteti konsumi: secili duhet të konsumojë të njëjtën masë nga e mira. Shumica e mallrave në ekonominë tonë janë të shpërndara nëpër tregje, ku blerësit paguajnë për atë që marrin dhe shitësit paguhen për atë që japin. Për këto mallra, çmimet janë sinjale që udhëheqin vendimet e blerësve dhe të shitësve. Por kur mallrat janë në dispozicion falas, forcat e tregut, që normalisht shpërndajnë burimet në ekonominë tonë, mungojnë.

  

4. PLANET E SEMINAREVE SIPAS TEMAVE

T E M A 1 : EKONOMIKSI DHE ARSYETIMI EKONOMIK T E M A 1 :

  

EMERTIMI PROBLEME Koha

  1. Cfare eshte problemi i pamjaftueshmerise?

  2 ORE

  A

  IK

  2. Cfare eshte ekonomiksi?

  ET E T H T

  3. Cilat jane parimet e ekonomiksit?

  O O T MA U

  

4. Cila është rëndësia e kostos oportune në arsyetimin ekonomik?

  LE E D K B Q 5. Ushtrime te ndryshme.

  IS O D PR U

   “Mikroekonomi ”, I. Tabaku. E. Nesturi, E. Pazaj. 2015

  T A  “Mikroekonomi ushtrime”, I. Tabaku. E. Nesturi. RE ER

   Microeconomic, D. Colander. McGraw-Hill/Irwin, 2003

  LIT

   Mankiw, G., 2005, Principles of Economics, Pricenton.Inc T T E E M M A A

  2 2 : : ORGANIZIMI EKONOMIK I SHOQËRISË

  

EMERTIM PROBLEME Koha

  I

  PR O B LE MA T

  IK A Q E D O T E D

  IS K U T O H ET 1.

  Ku mbështetet tregu? 2. Cila është e mira e tregut? 3. Teoria socialiste 4. Socializmi në zbatim 5. Kufiri i mundësisë prodhuese mat kombinimin maksimal të prodhimit që ju mund të mirni prej një numri të dhënë të inputeve

  6. Avantazhe krahasuese aftësia për të prodhuar më mirë një mall se sa një tjetër

  7. Parimi i Kostos Oportune Margjinale Rritëse thotë se për të marë më shumë prej diçkaje, duhet të heqim dorë nga një sasi në rritje të diçkaje tjetër.

  2 ORE

8. Ushtrime te ndryshme.

   “Mikroekonomi ”, I. Tabaku. E. Nesturi, E. Pazaj. 2015 “Mikroekonomi ushtrime”, I. Tabaku. E. Nesturi.  Microeconomic, D. Colander. McGraw-Hill/Irwin, 2003  Mankiw, G., 2005, Principles of Economics, Pricenton.Inc

  5. Avantazhi absolut ka të bëjë me prodhimtarinë.

  4 4 : : KËRKESA DHE OFERTA

EMERTIMI PROBLEME Koha

  T T E E M M A A

   “Mikroekonomi ”, I. Tabaku. E. Nesturi, E. Pazaj. 2015  “Mikroekonomi ushtrime”, I. Tabaku. E. Nesturi.  Microeconomic, D. Colander. McGraw-Hill/Irwin, 2003  Mankiw, G., 2005, Principles of Economics, Pricenton.Inc

  LIT ER A T U RE

  2 ORE

  7. Ushtrime te ndryshme.

  6. Avantazh Krahasues përdoret kur krahasojmë kostot oportune të prodhuesve.

  4. Secili mund të specializohet në atë që është i aftë të bëjë më mirë dhe më pas të bëjë tregëti me të tjerë.

  T T E E M M A A

  3. Arsyeja që njerëzit bëjnë tregëti me njëri - tjetrin është se tregtia mund ti bëjë të gjithë më mirë.

  2. Njerëzit u sigurojnë të tjerëve të mira matriale sepse marrin gjëra të tjera në këmbim.

  Çdo ditë ne konsumojmë produkte nga vende të ndyshme të prodhuara nga njerëz të ndryshëm. Kjo është e mundur sepse njerëzit bëjnë tregti me njëri tjetrin.

  LIT ER A T U RE

  IK A Q E D O T E D

  PR O B LE MA T

  

EMERTIMI PROBLEME Koha

  3 3 : : NDËRVARËSIA DHE PËRFITIMET NGA TREGU . .

  IS K U T O H ET 1.

   C’eshte kerkesa dhe si e paraqesim ate ne menyre tabelare , grafike,

  2 ORE me ekuacion si vije lineare renese, me ekuacion sipas

perkufizimit,me ekuacion duke i perfshire te gjthe faktoret.

  E

   C’fare marredhenie perfaqeson kerkesa. Si sillet konsumatori ne

   T

  treg sipas ligjit te kerkeses?

  O D

  C’eshte kerkesa individuale , po kerkesa e tregut? Si i paraqesim

   E ET

  grafikisht?

   Q H

   A O C’eshte oferta individuale dhe oferta e tregut? Si iparaqesim T

  IK

  grafikisht?

  U T

  Si realizohet levizja dhe cvendosja ne kurben e kerkeses/ofertes

   K

  IS MA

   D C ’eshte ekuilibri individual dhe ekuilibri i tregut per nje mall? LE

  C’eshte teprica e kerkeses dhe pasojat e saj

   B

  O

   C’eshte teprica e ofertes dhepasojat e saj

  PR

   Si vepron ”dora e padukeshme” per shperndarjen e burimeve te pamjaftueshme.

   Ushtrime te ndryshme.

  U

   “Mikroekonomi ”, I. Tabaku. E. Nesturi, E. Pazaj. 2015

  T A  “Mikroekonomi ushtrime”, I. Tabaku. E. Nesturi. RE ER

   Microeconomic, D. Colander. McGraw-Hill/Irwin, 2003

  LIT

   Mankiw, G., 2005, Principles of Economics, Pricenton.Inc T E M A 5 : PËRDORIMI I KËRKESËS DHE I OFERTËS T E M A 5 :

  

EMERTIMI PROBLEME Koha

  2 ORE

   O Si behet bashkëveprimi i kërkesës dhe i ofertës?

  D

  E ET Q

   Efektet e Çmimet tavan

  Efektet e Çmimi dysheme

   H

  A O

  IK

  Si realizohet ndërhyrjet e qeverisë nëpërmjet Taksave, Tarifave, dhe

   T

  T U K

  Kuotave? Cilat jane efektet?

  S MA

   Cili eshte roli i qeverisë?

  LE E DI B T

  Trajtimi algjebrik I efekteve te Taksave, subvencioneve dhe Kuotatve

  O

   PR Ushtrime te ndryshme. U  “Mikroekonomi ”, I. Tabaku. E. Nesturi, E. Pazaj. 2015 T A  “Mikroekonomi ushtrime”, I. Tabaku. E. Nesturi. RE ER

   Microeconomic, D. Colander. McGraw-Hill/Irwin, 2003

  LIT

   Mankiw, G., 2005, Principles of Economics, Pricenton.Inc T T E E M M A A

  6 6 : : KERKESA OFERTA DHE ELASTICITETETET.

  

EMERTIMI PROBLEME Koha

   C’eshte elasticiteti si koncept ekonomik dhe si e llogarisim at

  2 ORE C’eshte elasticiteti i kerkeses dhe si e llogarisim ate ?

    C’ilet jane llojet e elasticitetit te kerkeses sipas faktoreve qe e

  E T

  percaktojne kerkesen?

  O

  D E

   Si llogaritet elasticiteti i te ardhurave te kerkeses dhe cfare

  informacioni na jep elasticiteti i te ardhurave?

  ET Q

  Si llogaritet elasticiteti i cmimit te kerkeses dhe cfare informacioni na

   H

  A O T jep ai per kerkesen ne treg per mallin X

  IK U T

   Si llogaritet elasticiteti i terthorte dhe cfare informacioni na jep per

  K

  IS MA tipet e mallrave zevedesues dhe plotesues?

  D

   LE

  C’eshte elasticiteti i ofertes dhe si e llogarisimate?

  B

   O

  C’eshte elasticiteti i cmimit te ofertes dhe si llogaritet ai?

   PR

  C’ila eshte lidhja e elaticitetit te cmimit me te ardhurat?

C’ila eshte lidhja e elasticitetit te cmimit me “humbjen neto”

    Ushtrime te ndryshme

  U

   “Mikroekonomi ”, I. Tabaku. E. Nesturi, E. Pazaj. 2015

  T A  “Mikroekonomi ushtrime”, I. Tabaku. E. Nesturi. RE ER

   Microeconomic, D. Colander. McGraw-Hill/Irwin, 2003

  LIT

   Mankiw, G., 2005, Principles of Economics, Pricenton.Inc T E M A 7 : TAKSAT DHE NDËRHYRJA E QEVERISË T E M A 7 :

  

EMERTIMI PROBLEME Koha

   Sa duhet të jetë masa e taksës që qeveria vendos?

  2 ORE

   Cilat jane dy parimet e vendosjes së taksave?

  E

   Cili eshte parimi i përfitimit?

   T

   O

  Cili eshte parimi i aftësisë për të paguar?

  D

   Vështirësia e aplikimit të parimeve të vendosjes së taksave

  E ET

   Q Mbi cilin rëndon taksa? H A O

   Si nje takse ka efekt mbi pjesemaresit ne treg?

  T

  IK U T  Cilet jane pasojat e takses per sa i perket mireqenies se konsumatorit?

  K

   Cilat jane pasojat e takses per sa i perket mireqenies se prodhuesit?

  MA

  IS D  Si mund ta interpretoni lidhjen e”dead weight loss”me humbesit dhe

  LE B

  fituesit nga tregu?

  O

   Cila eshte lidhja e ”humbjes neto” me te ardhurat dhe madhesin e

  PR

  takses.?

   Ushtrime te ndryshme.

  U

   “Mikroekonomi ”, I. Tabaku. E. Nesturi, E. Pazaj. 2015

  T A  “Mikroekonomi ushtrime”, I. Tabaku. E. Nesturi. RE ER

   Microeconomic, D. Colander. McGraw-Hill/Irwin, 2003

  LIT

   Mankiw, G., 2005, Principles of Economics, Pricenton.Inc

  T E M A 8 : APLIKIME TE TREGUT NDERKOMBETAR : T E M A 8 : :

  

EMERTIMI PROBLEME Koha

 C’eshte tregu nderkombetar

  O

  2 ORE

  D

   Si realizohet ekuilibri pa tregun nderkombetar

  E

   Ekuilibri me tregun nderkombetar

   Q

   Tregu boteror dhe avantazhi krahasues

  A ET

   Fituesit dhe humbesit nga tregu nderkombetar

  IK H T O

   Fitime dhe humjet e vendit eksportues

  T

   Fitimet dhe humbjet e nje vendi importues

  U MA K

   Efektet e tarifes

  LE S B O  Efektet e kuotes

  E DI PR T  Ushtrime te ndryshme. U

   “Mikroekonomi ”, I. Tabaku. E. Nesturi, E. Pazaj. 2015

  T A  “Mikroekonomi ushtrime”, I. Tabaku. E. Nesturi. RE ER

   Microeconomic, D. Colander. McGraw-Hill/Irwin, 2003

  LIT

   Mankiw, G., 2005, Principles of Economics, Pricenton.Inc T T E E M M A A

  9 9 : : LOGJIKA E ZGJEDHJEVE INDIVIDUALE

EMERTIMI PROBLEME Koha

  2 ORE  Si mund ta percaktoni zgjedhjen racionale te konsumatorit ?

  ET

   C’eshte dobia ,Dobia totale, dobia marxhinale ;cila eshte lidhja midis

  H O

  tyre

  T U K

   Cili eshte kufiri i veprimit te dobise marxhinale renese dhe cdo te

  IS

  thote per konsumatorin racinal ky kufi?

  D E

   Drejteza e buxhetit si perfaqesuese e te ardhurave te konsumatorit

   T O

  dhe njekohesishte vija e kerkeses ne rastin e shportes me dy mallra

  D E ka disa element .Amund ti interpretoni ato. Q A

   Kurba e indiferences si perfaqesuese e preferencave te konsumatorit

  IK T jepet nepermjet ekuacionit te dobise .Amund te jepni shemuj te raportit me te cilat konsumatori i kemben mallrat.

  MA LE

   Ceshte dobia marxhinale e njesise se fundit te lekut

  B O

   Si derivohet kurba e kerkeses?

  PR  Ushtrime te ndryshme.

  U

   “Mikroekonomi ”, I. Tabaku. E. Nesturi, E. Pazaj. 2015

  T A  “Mikroekonomi ushtrime”, I. Tabaku. E. Nesturi. RE ER

   Microeconomic, D. Colander. McGraw-Hill/Irwin, 2003

  LIT

   Mankiw, G., 2005, Principles of Economics, Pricenton.Inc T E M A 1 : PRODHIMI DHE ANALIZA E KOSTOVE I T E M A 1 :

  

EMERTIMI PROBLEME Koha

 Tregoni ndryshimin ndremjet periudhes afat-shkurtër dhe afat-gjatë

  2 ORE të prodhimit.

  E

   Çfarë shpreh ligji i Prodhimit Marxhinal Zbritës?

   T O

   Përse ligji i Prodhimit Marxhinal Zbritës vlen vetëm për periudhën

  D

  afat-shkurtër?

  E ET Q

   Formën e cilave kurbave përcakton ligji i Prodhimit Marxhinal

  H A O

  Zbritës?

  T

  IK U T  Çfarë ndodh me Produktin Marxhinal nëse Produkti Total është në

  K

  maksimum?

  IS MA D  Çfarë ndodh me Produktin Marxhinal nëse Produkti Total rritet me

  LE

  normë rritëse?

  B O

   Çfarë ndodh me Produktin Marxhinal nëse Produkti Total rritet me

  PR

  normë zbritëse?  Ushtrime te ndryshme.

  U

   “Mikroekonomi ”, I. Tabaku. E. Nesturi, E. Pazaj. 2015

  T A  “Mikroekonomi ushtrime”, I. Tabaku. E. Nesturi. RE ER

   Microeconomic, D. Colander. McGraw-Hill/Irwin, 2003

  LIT

   Mankiw, G., 2005, Principles of Economics, Pricenton.Inc T T E E M M A A

  1

  1

  1 1 : : PRODHIMI DHE ANALIZA E KOSTOVE II

EMERTIMI PROBLEME Koha

  PR O B LE MA T

  2

  1

  1

  T T E E M M A A

   “Mikroekonomi ”, I. Tabaku. E. Nesturi, E. Pazaj. 2015  “Mikroekonomi ushtrime”, I. Tabaku. E. Nesturi.  Microeconomic, D. Colander. McGraw-Hill/Irwin, 2003  Mankiw, G., 2005, Principles of Economics, Pricenton.Inc

  LIT ER A T U RE

  2 ORE

   Përse blerësit dhe shitësit duhet të jenë çmim pranues që tregu të jetë konkurues perfekt?  Ndërtoni kurbat e kostos margjinale dhe kostos mesatare totale për një firmë konkuruese perfektedhe tregoni nivelin fitim maksimizues të prodhimit dhe fitimin total. A është firma në ekuilibrin afatgjatë? Pse?  Nga ndryshon konkurenca si një proçes prej konkurencës si situatë?

 Cilat janë gjashtë kushtet e nevojshme për konkurencën perfekte?

 Ushtrime te ndryshme.

  IS K U T O H ET

  IK A Q E D O T E D

  PR O B LE MA T