04 Ekspresi Juni 2007 Art 1 Perempuan ...
E K S P R E S I E K S P R E S I E K S P R E S I E K S P R E S I E K S P R E S I
- - 1
Edisi 9 Tahun V Juli 2007
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012 Daftar Isi45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
45678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
♦ Laporan Utama Perem puan , Perem puan , Perem puan : H ow Far Can You Go ...4 ♦ Artikel
Meram bah Leadership di Negeri Shakespeare dan Men guak Misteri Lesson Study di Negeri Matahari Terbit ... ♦
8 ♦ Pen gem ban gan Profesi Guru Berbasis Sekolah: Model-Model dari Am erika Serikat ...
12 Kon sep Handlungsorientiertes Lernen dan Lernerzentrirtheit dalam Pem belajaran Bahasa J erm an ... ♦
16 ♦ Mari Mem buat Blog ...
19 Kurikulum : Cerita yan g Takkan Pern ah Usai ... ♦ 21 ♦ Pem belajaran , Pem elajaran , dan Pen gajaran ...
28 Kodrat Bahasa: Beberapa Karakteristik yan g In heren padan ya ... ♦ 29 ♦ Diglosia dan Kesan tun an Berbahasa ...
32
32
32
32
32
Ihwal Menerjem ahkan ... ♦36 Kritik terhadap Skala Likert dalam Pen gukuran Pen didikan Bahasa ...
39 ♦ English Corner Let's Talk About Love ...
42 Berita Foto ...
23 ♦ Sekilas Info ♦ Risaikuru: Upaya Masyarakat J epan g Mem in im alisir Sam pah ...
44 ♦ Stage de J eun e Professeur: Partisipasi PPPPTK dalam Agen da SCAC ...
45 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 Train in g Program for Foreign Teachers of The J apan ese Lan guage ...
46
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 dan Tenaga Kependidikan Bahasa ini merupakan salah satu media informasi dan
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 Media Komunikasi dan Informasi Pusat Pengembangan dan Pemberdayaan Pendidik 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789ISSN 1693-3826 komunikasi antar-unit di lingkungan Departemen Pendidikan Nasional, terutama 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 relevan, pendidik, dan tenaga kependidikan bahasa. 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 antara PPPPTK Bahasa dengan PPPPTK lain, LPMP, Direktorat-Direktorat yang 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 Terbit setiap semester sejak Juli 2003 beredar di seluruh 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 Media Informasi dan Komunikasi ini memuat informasi tentang kebahasaan dan
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 pengajarannya serta kegiatan yang berkaitan dengan pendidikan dan pelatihan guru
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 lingkungan Departemen 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 Pendidikan Nasional dan 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 bahasa. Kami mengundang para pembaca untuk berperan serta menyumbangkan buah 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 Dinas Pendidikan seluruh 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 pikiran yang sesuai dengan misi media ini, berupa pendapat atau tanggapan tentang 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567891234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 bahasa, pengajarannya, dan ulasan tulisan pada media ini serta tulisan di bidang non-
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 Indonesia. 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567891234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 Kami akan memperbaiki redaksional tulisan atau meringkas naskah yang akan
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 pendidikan bahasa. 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 terbit tanpa mengubah materi pokok tulisan. 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 Bagi penulis yang artikel atau tulisan beritanya dimuat akan diberi honorarium 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789 yang memuaskan. [E]EKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESI
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567 Salam Redaksi2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
2123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567
Pembina
EMB ALI kali in i Ekspresi m en - Kepala PPPPTK Bahasa jumpai Anda para pembaca dengan
Muhammad Hatta
K
suguhan-suguhan yang tentunya tengah
Penanggung Jawab
dinantikan. Seperti biasa kami awali edisi Kasi Publikasi & Pelaporan terbaru ini dengan sajian laporan utam a.
Nurlaila Salim Kasatgas Penyajian Informasi Kali in i kam i suguhkan laporan uta-
Nurwaty Adam m a m en gen a i kep er em p u a n a n h a sil
Dewan Redaksi
lip u tan atas sem in ar ber tem a Man a-
Pemimpin Redaksi
jem en Keluarga atas prakarsa pen gurus Herman Kartakusuma
Dharm a Wan ita PPPPTK Bahasa bulan
Ketua Penyunting
J u n i ya n g la lu d ip a d u d en ga n h a sil Gunawan Widiyanto wa wa n ca r a d e n ga n b e b e r a p a n a r a -
Anggota Penyunting sum ber di PPPPTK Bahasa.
Hari Wibowo Para kon tributor Ekspresi kem bali
Widiatmoko m en yuplai kam i den gan artikel-artikel-
Endang Kurniawan Siti Nurhayati n ya. Terdapat sepuluh artikel m en arik
Joko Sukaton yan g berasal dari para widyaiswara dan
Anisah Shoumi staf PPPPTK Bahasa. Tak tertinggal pula
Dedi Supriyanto kep a la p u sa t m en yu gu h ka n ca t a t a n
Yoshua Savitri Neneng Tsani perjalanan atas kunjungannya ke Inggris
Rosidah d a n J ep a n g. H a m p ir s em u a a r t ikel
Desain Sampul dan Tata Letak
m en geten gahkan tem a seputar kebaha- Yusup Nurhidayat saan dan kepen didikan dalam berbagai sudut pandang.
Reporter
Marike N. Palupi Tidak lupa juga kam i suguhkan be- ragam in fo m en gen ai kegiatan yan g di-
Distribusi dan Sirkulasi
Seksi Publikasi dan Pelaporan laksan akan PPPPTK Bahasa serta foto ber ita kegiatan , sep er ti d iklat-d iklat,
Alamat Redaksi:
sem in ar dharm a wan ita, dan workshop Pusat Pengembangan dan Pemberdayaan Pendidik dan Tenaga Kependidikan Bahasa tutor bahasa.
Seksi Publikasi dan Pelaporan Akhirul kata, semoga Ekspresi kali ini
Jl. Gardu, Srengseng Sawah, Jagakarsa m em beri An da pen getahuan lebih dan
Jakarta Selatan 12640 sem oga juga An da pun bisa m em ber i Kotak Pos 7706 JKS LA. Telp. (021) 7271034, 7868570 ka m i p en get a h u a n leb ih p u la lewa t
Faks. (021) 7271032 artikel dan laporannya. Website: www.pppgbahasa.go.id
Selam at m em baca! Email: program@pppgbahasa.go.id, sim@pppgbahasa.go.id EKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESI
Salam .
Redaksi Edisi 9 Tahun V Juli 2007
L aporan U tam a
Perempuan, Perempuan, Perempuan:
How Far Can You Go?
Marike Nawang Palupi
Kit a m u n gk in h a n ya m e n ge n a l
I B ALI K set ia p kesu ksesa n p a st i a d a seor a n g
An t o in e La vo is e r s e b a ga i p e le t a k
perem puan. Sebelum Anda m enolak pernyataan ini,
d a s a r ilm u kim ia m od er n s eka ligu s
D
p e n e m u H u k u m Ke k e k a la n M a s s a
seb a ikn ya sim a k d u lu ilu st r a si b er iku t . Leo Tolst oy,
( Law of Conservation of
s a s t r a wa n b e s a r Matter). Nam u n , seben ar -
n ya s e la m a k u r a n g le b ih
Rusia, m enyelesai-
2 5 t a h u n , ilm u wa n in i
k a n k a r ya - k a r ya
b e r k o la b o r a s i d e n ga n
b esa r n ya d en ga n
is t r in ya M a r ie An n e Pier et t e Pau lze at au Mar ie
bantuan sang istri
La vo is e r d a la m m e la k u -
Sofya Beirs. Energi
k a n p e n e lit ia n d a n p e r - co b a a n k im ia ya n g h a s il-
positif yang diberi-
n ya s a m p a i s a a t in i b is a
k a n So fya Be ir s d in ik m a t i u m a t m a n u s ia .
M a r ie t id a k h a n ya m e m -
d en ga n ca r a m e-
ber ikan ilu st r asi d i seju m -
n ged it d an m em -
la h p u b lik a s i s u a m in ya ,
beri m asukan pada karya-karya yang sedang dikerjakan
m e m b u a t ca t a t a n , d a n la p o r a n la b or a t or iu m t et a p i b a h ka n m en er -
Leo Tolstoy selam a pern ikah an m ereka m en gan tarkan
bitkan kar yan ya Memoires de Chimie
p e n u lis Anna Karenina in i m e n ja d i t o k o h p a lin g a t a s n a m a s u a m in ya .
Per n yataan d i atas bu kan ber laku
berpengaruh di Rusia bahkan di dunia (karya-karyanya
k h u s u s u n t u k o r a n g- o r a n g b e s a r
m en gilham i Gan dhi un tuk m en erapkan an ti kekerasan
seperti Leo Tolstoy atau Lavoiser saja t et a p i ju ga b a gi kit a . Bila m a u b er -
dalam perjuangan kem erdekaan di India).
EKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESI
Edisi 9 Tahun V Juli 2007 EKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESI
besar h ati m elaku kan in tr opeksi, kita b isa sa m p a i p a d a t a h a p keb er a d a a n kita kar en a seor an g p er em p u an . Per - em p u an itu bisa d en gan sebu tan ibu , ist r i, kakak p er em p u an , ad ik p er em - p u a n a t a u b a h ka n a n a k p er em p u a n .
Se la m a b e r a t u s b a h k a n b e r ib u t a h u n seja r a h cen d er u n g m en ga b a i- k a n a p a ya n g t e la h d ila k u k a n p e r - e m p u a n . Ah li s e ja r a h h a n ya m e n - ca t a t p r e s t a s i la k i- la k i, b a ik d a la m ilm u p e n ge t a h u a n , s a s t r a , m a u p u n b id a n g-b id a n g la in ya n g d igu n a ka n m a n u s ia s e b a ga i u p a ya b e r t a h a n h id u p d a n b e r b u d a ya . P r e s t a s i wa n it a —wa la u p u n d ih o r m a t i d a n d ia k u i p a d a m a s a n ya —k u r a n g d ia k u i k o n t r ib u s in ya o le h s e ja r a h . I n i t er ja d i ka r en a —sep er t i a p a ya n g d ila k u k a n M a r ie La vo is e r —b a n ya k d i a n t a r a m er eka ya n g m en er b it ka n k a r ya b u k a n a t a s n a m a d ir in ya .
Tan pa d isad ar i, h al in i m en jad i salah s a t u fa k t o r t u m b u h s u b u r n ya s u b - o r d in a s i p e r e m p u a n d a r i la k i- la k i sa m p a i sa a t in i.
Be r a wa l d a r i p r o s e s p e m b e r ia n s ifa t - s ifa t , p e r a n , d a n t a n ggu n g ja wa b s e ca r a s o s ia l b u d a ya p a d a p er em p u a n d a n la ki-la ki seja k la h ir (gendering) ya n g d ip r a kt ikka n seja k b e r ib u t a h u n la lu , is u - is u ge n d e r m e n ja d i t e m a s ign ifik a n p a d a d e k a d e in i. P e r e m p u a n d ib e r ik a n la b e l le m b u t , p a t u h , e m o s io n a l, s e d a n gk a n la k i- la k i k u a t , p e r ca ya d ir i, k o m p e t it if, d a n r a s io n a l. Ak ib a t n ya p e r e m p u a n ya n g t id a k m e m ilik i la b e l t e r s e b u t , h a m p ir d i s e m u a m a s ya r a k a t , d ia n gga p t id a k
perempuan. M e n ja d i a n e h b ila ,
m is a ln ya , p e r e m p u a n m e n u n ju k - k a n a m b is i b e s a r d a la m m e n ge ja r cit a - cit a n ya a t a u s e o r a n g la k i- la k i d ika t a ka n cen gen g b ila m en a n gis d i h a d a p a n u m u m .
P e la b e la n it u p u la ya n g k e m u - d ia n m em u n cu lka n p er a n d a n t a n g- gu n g jawab sosial ber bed a p ad a laki- la k i d a n p e r e m p u a n . La k i- la k i d i- t u n t u t b e r p e r a n s e b a ga i p e n ca r i n afkah , juga lebih aktif dalam bidan g p olit ik, agam a, bisn is d an p eker jaan . Sed a n gka n p er em p u a n d ip er sia p ka n u n t u k m e n ge r ja k a n p e k e r ja a n r u m a h t a n gga , m e r a wa t a n a k , d a n o r a n g t u a . La m b a t la u n la k i- la k i le b ih b e r p e r a n b a n ya k d i wila ya h p u b lik d a r ip a d a p er em p u a n . Ba n ya k k a s u s m e n u n ju k k a n k a r e n a t id a k p er n ah d ip er siap kan sebagai p en car i n a fk a h s a a t p e r e m p u a n d it u n t u t u n t u k m e n gh id u p i ke lu a r ga ka r e n a EKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESI
p e r ce r a ia n a t a u s u a m i wa fa t , d ia a ka n m er a sa keb in gu n ga n . Seb a lik- n ya la k i- la k i ya n g le b ih m e n yu k a i b er kecim p u n g d i ‘d u n ia p er em p u a n ’ s e p e r t i m e m a s a k d a n m e n ja h it d i- a n gga p ku r a n g ja n t a n d a n r e n d a h .
Ta n p a sa d a r a n a k-a n a k p u n m e- wa r isi p ola p ikir in i ka r en a m er eka d ib e s a r k a n d a n d id id ik , b a ik d i k e lu a r ga m a u p u n s e k o la h d en ga n p ola p ikir t er s eb u t . Sa a t b e r m a in , m is a ln ya , p er an d okt er d iber ikan p ad a a n a k la k i- la k i, s e d a n gk a n p e r a wa t a t a u s u s t e r p a d a a n a k p e r e m p u a n . Di b u k u - b u ku p ela ja r a n —s a a t p en u - lis d u d u k d i k e la s s a t u sekolah d asar —selalu d it u lis ’a ya h m e m b a ca k o r a n ’ d a n ‘ib u m e m a s a k d i d a p u r ’. P e r a n d a n t a n ggu n g ja wa b yan g d ib er ika n p ad a p er em - p u a n d a n la k i- la k i s e la m a in i t e r - n ya t a b u k a n b e r a s a l d a r i k a r a k - t er ist ik biologis yan g d im iliki, t et ap i d a r i k o n d is i s o s ia l b u d a ya ya n g m e n ga k a r s e k a ligu s m e n ja d i k e b e - n a r a n u m u m d a la m m a s ya r a k a t .
Be k a it a n d e n ga n it u la h la p o r a n u t a m a k a li in i m e n gu p a s p e r a n p e r e m p u a n - p e r e m p u a n P P P P TK Ba h a sa d ip a d u d en ga n h a sil wa wa n - ca r a s in gk a t N e n e n g Ts a n i d e n ga n I b u Kh o fifa h I n d a r P a r a wa n s a , an ggot a DPR-MPR RI p er iod e 20 0 4- 2 0 0 9 s a a t m e n ja d i n a r a s u m b e r d alam sem in ar Manajemen Keluarga
9 J u n i 20 0 7 d i PPPPTK Bah asa.
D e n ga n k o m p o s is i k a r ya wa n le b ih d a r i lim a p u lu h p e r s e n p e r e m p u a n , P P P P TK Ba h a s a t id a k m e n ge n a l d is k r im in a s i ge n d e r d i t e m p a t k e r ja . H a l in i d is a m p a ik a n oleh Ketua J urusan Bahasa In don esia, Pr an cis, d an J er m an yan g sem u an ya a d a la h p e r e m p u a n . E n d a n g N illa ,
M.A, Ket u a J u r u san Bah asa Pr an cis, m e n ga t a k a n b a h wa s e la m a e n a m b e la s t a h u n m e n ga b d i d i P P P P TK Ba h a s a t id a k m en ga la m i p er la ku a n ber beda sebagai per em puan . Bah kan , b e lia u ya k in p e r e m p u a n b is a le b ih m elejit d ar i r ekan -r ekan p r ian ya bila m em a n g m em iliki kem a m p u a n d a n m en d ap at d u ku n gan p en u h kelu ar ga (su a m i d a n a n a k).
Ap a ya n g d is a m p a ik a n E n d a n g N illa d ia m in i Dwi Yoga P .H , Ket u a J u r u s a n Ba h a s a J e r m a n . M e n u r u t - n ya , P P P P TK Ba h a s a m e n ye d ia k a n k e s e m p a t a n ya n g s a m a p a d a p e r - e m p u a n s e p e r t i h a ln ya p a d a p e ga - wa i la k i- la k i u n t u k d a p a t o p t im a l b e r k a r ya . J u r u s a n Ba h a s a J e r m a n s e n d ir i d a r i t u ju h o r a n g wid ya - iswa r a d a n ca lon wid ya iswa r a leb ih s e p a r o n ya a d a la h p e r e m p u a n . W a la u p u n d e m ik ia n t id a k a d a
female domination. To le r a n s i d a n
k e b e r s a m a a n m e n ja d i k u n ci d i ju - r u sa n in i. Reka n ker ja p r ia m er u p a - ka n su a r a m in or t et a p i d ip er h it u n g- k a n u n t u k s e t ia p p e n ga m b ila n k e - p u t u san d i ju r u san . Tid ak salah bila t im b a h a sa J er m a n d iken a l seb a ga i
the Dream Team.
Su p r a p t in in gs ih , M .E d , Ke t u a J u r u sa n Ba h a sa I n d on esia , m en a m - b a h k a n b a h wa k a t a t o le r a n s i d a n k e b e r s a m a a n h a r u s d it e r je m a h k a n s eca r a t ep a t d a la m kon t eks b eker ja s e b a ga i t im . To le r a n s i d a n k e b e r - sa m a a n b u ka n h a n ya u n t u k sesa m a r eka n ker ja la ki-la ki a t a u p er em p u - a n s e h in gga t e r cip t a s a t u s in e r gi p o s it if u n t u k s a lin g m elen gka p i keku r a n ga n d a n k e le b ih a n m a s in g- m a s i n g .
Wa la u p u n t id a k a d a d is k r im in a s i ge n d e r d i PPPPTK Bah asa, lu lu san Cu r r icu lu m I n st r u ct ion , H o u s t o n U n ive r s it y in i le b ih la n ju t m e n ga k u i b a h wa p a r t isip a si r eka n ker ja p er em p u a n m a sih d ir a s a k a n k u r a n g. Ku l- t u r u n t u k t id a k m en on - jo lk a n d ir i d a n la b e l m a lu b a gi p e r e m p u a n m e n ja d i s a la h s a t u p e - n yeb a b n ya . St er eot ip in i ju ga d ia ku i E n d a n g N illa . P e r e m p u a n p a d a u m u m n ya m e m b a t a s i d ir i u n t u k m e n ge ja r k a r ir s e t in ggi- t in ggin ya k a r e n a m a s ya r a k a t m a s ih m e m a n - d a n g t em p a t p er em p u a n ya n g leb ih p a n t a s a d a la h d i r u m a h .
Ta n p a m e r e m e h k a n p e r a n ib u r u m a h t a n gga , m e n u r u t p e r a ih Mast er Cu r r r icu lu m I n st r u ct ion d a r i I o wa Un ive r s it y in i, s e b a ikn ya b ila m e m a n g p e r e m p u a n b is a m e n g- op t im a lka n d ir i d en ga n b er ka r ya d i lu a r r u m a h , d u k u n ga n k e lu a r ga s a n ga t p e n t in g. Ma s a la h m e n ga s u h a n a k , m is a ln ya , s e h a r u s n ya b u k a n lagi kewajiban ibu (mothering) tetapi m er u p a ka n kewa jib a n b er sa m a b a gi s u a m i d a n is t r i ( parenting) . Ko n - s e k u e n s in ya , p e m a h a m a n t e n t a n g ge n d e r b u k a n h a n ya u n t u k p e r -
Edisi 9 Tahun V Juli 2007 EKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESIEKSPRESI
Se la in m a yo r it a s k r u d a p u r a d a la h a n ggot a Dh a r m a Wa n it a , or ga n isa si in i ju ga b e r t a n gu n g ja wa b u n t u k m e n ge m b a n gk a n SD M d i d a p u r t e r u t a m a ya n g b e r k a it a n d e n ga n m en u d a n gizi. Dh a r m a Wa n it a ju ga m e n ye d ia k a n b e a s is wa b a gi p u t r a - p u t r i a n ggo t a n ya . Te r o b o s a n b a r u ya n g d ila ku ka n oleh Ket u a Dh a r m a Wa n it a P P P P TK Ba h a s a , I b u I lh a m
P P P P TK Ba h a s a ju ga t e r le t a k d i t a n ga n m e r e k a , b a ik it u P N S m a u - p u n t en a ga h on or er . [E]
branding P P P G Ba h a s a m e n ja d i
Ak h ir n ya , m e n gga r is b a wa h i p e r n ya t a a n d i a wa l t u lis a n in i, b a h wa d i b a lik s e t ia p k e s u k s e s a n p a s t i a d a p e r e m p u a n d ib e la k a n g- n ya , m a k a k e s u k s e s a n p r o s e s re-
ya n g a d a s e k a r a n g. Su a s a n a n ya - m a n ya n g d ih a d ir ka n a ka n m en a m - b a h ke n ikm a t a n b e r s a n t a p .
view ya n g le b ih m e n a r ik d a r ip a d a
PPPPTK Bah asa, Ibu Giar si Iskan d ar d a n I b u Ba m b a n g ya n g m e n d a m - p in gi ib u Dia h sa a t it u , m en a m b a h - k a n b a h wa a k a n m e r a s a p u a s d a n ban gga ap abila m en u ya n g d isa jika n k r u d a p u r d a p a t m e m e n u h i s e le r a , b a ik s e le r a p e s e r t a d ik la t m a u p u n k a r ya wa n P P P P TK Ba h a s a s e n d ir i. D u k a n ya m e n u r u t m e r e k a a d a la h ca r a m e n yia s a t i k e t e r b a t a s a n d a n a u n t u k m e n gh id a n gk a n m e n u ya n g b e r a ga m d a n le za t d is a n t a p . Sa t u m a s u k a n d a r i k r u d a p u r a d a la h m en gh a d ir ka n r u a n g m a ka n d en ga n
Noer Pu t r i H at t a ad alah d en gan m e n gik u t s e r t a k a n s e lu - r u h kr u d ap u r d alam p r o gr a m a s u - r a n si. Ma sa d epan yan g lebih terjam in dan kesejahtera- an m er u pakan ku n ci keten an gan dalam bekerja. Be r b ica r a t e n t a n g s u k a - d u k a b e r k a r ya d i d a p u r
D a r i p e n u t u r a n I b u D ia h W id o wa t i W id ya t m o k o , k o m a n d a n d a p u r P P P P TK Ba h a s a s e ja k 19 9 1, t a m p a k n ya p e r a n D h a r m a W a n it a s a n ga t b e s a r b a gi k in e r ja d a p u r .
e m p u a n t e t a p i ju ga h a r u s d im ilik i la k i- la k i.
H a l it u la h ya n g m e n ga n t a r p e n u lis u n t u k m e la k u k a n p e n e lu - s u r a n k e d a p u r P P P P TK Ba h a s a . H a s iln ya t e r n ya t a m e n gu b a h ke s a n p e n u lis t e r h a d a p p e r a n D h a r m a W a n it a ya n g s e la m a in i d ia n gga p s e b a ga i o r ga n is a s i fo r m a lit a s d i lin gu n ga n p e m e r in t a h .
branding PPPPTK Bahasa.
Seor a n g wid ya iswa r a sen ior d i sa la h sat u LPMP wilayah In d on esia Tim u r m e n ce r it a k a n p e n ga la m a n b e r k e s a n s e la m a m e n g- ik u t i d ik la t d i b e r b a ga i t e m p a t d i s e lu r u h I n d on esia . Men u r u t - n ya d i a n t a r a s e - kia n t em p a t d ik- la t , u n t u k m a - s a la h “p e r u t ”, P P P G Ba h a s a ( P P P P TK Ba h a sa , red.) m en em p a t i p e- r in gk a t a t a s . Su a t u p u jia n ya n g m e m b a n gga k a n t e n t u s a ja . Be lia u m en a m b a h ka n a p a b ila set ia p selesa i d ik la t p e s e r t a o t o m a t is m e m b a wa p u la n g k e s a n ya n g s a la h s a t u n ya a d a la h m a s a la h “p e r u t ”. Ba ya n ga n u d a n g go r e n g t e p u n g d a n d a gin g ca b a i h ija u la n gs u n g t e r lin t a s d i b e n a k p e n u lis . Te r n ya t a d u a m e n u a n d a la n it u b e r d a m p in ga n d e n ga n sem u a h al akad em is d iklat h ar u s d i- kem a s sed em ikia n r u p a u n t u k kon - t r ib u s i cit r a p o s it if b a gi p r o s e s re-
D h a rm a W a n ita PPPPTK Ba h a s a : D a r i P e r e m p u a n u n t u k S e m u a
Men yin ggu n g m a s a la h d is kr im i- n a s i gen d er d i t em p a t ker ja , b elia u m en ya t a ka n b a h wa s is t em kela ya k- a n ker ja (merit system) m er u p a ka n k e b ija k a n wa jib d i s e t ia p t e m p a t ker ja . Ta n p a m em a n d a n g jen is kela - m in , set ia p or a n g d a p a t m en em p a t i ja b a t a n k a r ir ya n g d iin gin k a n s e s u a i d e n ga n k e m a m p u a n n ya b eker ja . Ma n t a n m en t er i p em b er d a - ya a n wa n it a in i b e r p e n d a p a t t id a k a d a b a t a s a n ka r ir b a gi p e r e m p u a n . Se la m a p e r e m p u a n it u m a m p u m a ka d ia b is a m e r a ih n ya .
H an ya saja m en u ju kesep ah am an m em er lu ka n p er ju a n ga n . Un t u k itu lah , p em ah am an m en gen ai gen d er b u ka n h a n ya d it u ju ka n b a gi p er em - p u a n seh in gga d ia m en ya d a r i p osisi d an m em iliki d aya t awar , m elain kan ju ga h a r u s d ib er ika n p a d a la ki-la ki. Den ga n d em ikia n , keker a sa n d a la m r u m a h t a n gga ya n g m a r a k t er ja d i d a p a t b er ku r a n g p er sen t a sen ya .
D a la m h a l in i, U N I CE F p e r n a h m e la k u k a n s u r ve y m e n ge n a i p e r a n ayah d an ibu d alam kelu ar ga. H asil- n ya , m a yor it a s a n a k m en gh a r a p ka n k e h a d ir a n a ya h d a la m p r o s e s t u m - bu h kem ban gn ya. Beliau yakin kese- p a h a m a n a n t a r a s u a m i d a n is t r i a k a n m e n cip t a k a n s a t u k e lu a r ga h ar m on is seh in gga bisa m en jad i gar - d a t e r d e p a n u n t u k m e n a n gk a l e fe k n ega t if glob a lisa si.
I b u Kh o fifa h I n d a r P a r a wa n s a d a la m k e s e m p a t a n wa wa n ca r a d en ga n Ekspresi m en ya m p a ika n h a l sam a bah wa kewajiban p en d am p in g- a n t u m b u h k e m b a n g a n a k d a n p e m b e n t u k a n k e p r ib a d ia n a n a k b u k a n h a n ya b a gi ib u t e t a p i ju ga m e n u n t u t p e r a n a k t if a ya h .
Endang N ila: "Karir perempuan bisa lebih melejit dari pria apabila memang memiliki kemampuan dan mendapat dukungan penuh dari keluarga ."