Sarat dengan Pesan Moral.
Pikiran Rakyat'
~~02,~,.;~
~
~~.~..
,
~~~~~=-="'-'-'----=-="--'-~-:::,~~..c"""""''='"''''
o Senin 0 Selasa 0 Rabu 0
- - - :~ - - - - = ~ - - - - - = - - - - - .- - - ~ - 3
19
2
4
5
6
20
21
7
22
8
23
~,=-..•..•
t,--,_,-,,-,_· __
~.
_'
Kamis
0 Jumat
0
0
0
•
"'.-
.." •••
_, •... ,< c '- '.'"
0 Minggu
Sabtu
9
10
11
12
13
14
15
16
24
25
26
27
28
29
30
31
.----::::c-----:;:::---:::;:----;;:..,----=--.
Peb
Mar
Apr
M ei
Jun
o
_-c.._"' __
ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
re :::':" '~
~
~
0
-------
0 Jul
0 Ags
0 ~ep
•
Okt
0 Nov
0 Des .
'1,r
Gong Perdamaian Dunia Karang Kamulyan Ciamis
Sarat .d e n g a n Pesan M ral
M
E N A K JU B K A N
dan sangat m em es o n a a n d a i k ita lih a t
se c a ra sa k sa m a , se b u a h m o n u m e n y a n g b e r d ir i k o k o h d a n
m e g a h d i k a w a s a n w is a ta
K a r a n g K a m u ly a n K a b u p a te n
C ia m is . S e b u a h G o n g P e r d a m a ia n D u n ia ( G P D ) b e r u k u r a n s a n g a t b e s a r 3 ,3 3 m e te r ,
p e r s e g i, te r b u a t d a r i p e r u n g g u
d a n p e la t b e s i, y a n g d i s e k e lilin g n y a d ih ia s i b e n d e r a s e b a g a i
la m b a n g r a s s e r ta a g a m a s e d u n ia . S u n g g u h s e b u a h k a r y a
m o n u m e n ta l d a r i s e o r a n g p e m e r h a ti b u d a y a y a n g n o ta b e n e
s e o r a n g p e r w ir a p o lis i y a n g k in i
b e r tu g a s s e b a g a i W a k a p o ld a
K a lim a n ta n T e n g a h b e m a m a
K o m is a r is B e s a r D r s . H . A n to n
C h a r liy a n , M P K N . B e lia u la h
y a n g m e r in tis d a n m e m p r a k a r s a i p e m b u a ta n G o n g P e r d a m a -
L a le a n d is e r ta i b a tu - b a tu y a n g
b e r a s a l d a r i K a w a li. G o n g P e r d a m a ia n D u n ia in i d ir e s m ik a n
ta n g g a l 9 b u la n 9 ta h u n 2 0 0 9 ,
te p a t p u k u l o .o c , M e n g a p a
s e r b a 9 ? A p a k a h s u a tu k e b e tu la n a ta u k e s e n g a ja a n ? B a n y a k
h a l y a n g m e n d u k u n g k e a ra h
p e r k ir a a n itu , y a n g te n tu s a ja
b is a d im a k n a i d a r i b e r a g a m
p e r s e p s i, te ta p i s e m u a itu m e n g a r a h k e p a d a h a l y a n g 'te r b a ik '
s e s u a i d e n g a n v is i d a n m is i
y a n g m e n y e r ta in y a .
A p a b ila d ic e r m a ti d a r i s e g i
u k u r a n , jik a d ik a lik a n 3 ,3 3 X 3
a d a la h 9 ,9 s e s u a i d e n g a n w a k tu
p e r e s m ia n n y a . K o n o n , d ite m u k a n n y a k e m b a li p a tila s a n
K a r a to n G a lu h b e s e r ta b e n d a b e n d a p e n in g g a la n n y a s e p e r ti
a r e a G a n e s a m e m e r lu k a n w a k tu s e la m a s e m b ila n b u la n .
A n g k a s e m b ila n p u n s e la in
m e r u p a k a n b ila n g a n te r b e s a r
b e r k e lin d a n , e r a t p u la d e n g a n
p e r a n s e r ta W a li S a n g a d a la m
p e n y e b a r a n a g a m a I s la m d i
W ila y a h C ia m is .
'
ia n D u n ia te r s e b u t, y a n g
d is o k o n g d o n a tu r tu n g g a l p itu in C ia m is H . Y o y o C u h a y a .
D ik a ta k a n m o n u m e n ta l,'
k a r e n a G o n g P e r d a m a ia n D u n ia y a n g b e r a d a d i K a w a s a n
K a r a n g K a m u ly a n C ia m is te r .s e b u t m e r u p a k a n g o n g te r b e s a r
s e d u n ia b ila d ib a n d in g k a n d e n g a n G o n g P e r d a m a ia n D u n ia
y a n g a d a d i w ila y a h la in n y a
y a n g h a n y a b e r u k u r a n 2 ,5 m e te r p e r s e g i, s e p e r ti g o n g y a n g
te r d a p a t d i B a li.
G P D K a r a n g K a m u ly a n d i-
K e b e ra d a a n g o n g p e rd a m a ia n te n tu s a ja tid a k te r le p a s
d a r i K a r a n g K a m u ly a n s e b a g a i
s a la h s a tu p a tila s a n K e r a ja a n
G a lu h , s e r ta K a b u y u ta n K a w a li
y a n g m e n y im p a n b e r a g a m
p a tila s a n s e r ta p e n in g g a la n
k a ru h u n o ra n g S u n d a d i m a sa
k e r ja k a n o le h D r . D jo jo to S u n ta n i m e la lu i a r a h a n A n to n
C h a r liy a n . J ik a d ip e r h a tik a n
le b ih m e n d a la m , d i b e la k a n g
g o n g b e s a r itu te r d a p a t k e r is
p u s a k a p e n in g g a la n K u d a
la m p a u , s e b a g a im a n a
te r u n g k a p m e la lu i a m a n a t d a n
p e s a n P r a b u N is k a la w a s tu
K a n c a n a , s e b a g a im a n a te r s ir a t
le w a t p r a s a s ti K a w a li d a n p r a s a s ti B a tu T u lis B o g o r s e r ta
P a tila s a n
K lip ln g
H um as
U npad
2011
,-
\
b u t S a n ja y a ) m e ru p a k a n
s a tu -
b o le h s e ra k a h jik a tid a k in g in
s a tu n y a p e rk e la h ia n p a d a m a s a
s e n g s a ra d i k e m u d ia n h a ri
l a m p a u , y a n g m a m p u 'd i d a m a i k a n '. K a r e n a j i k a d i c e r -
" u la h b o to h b is i k o k o ro " s e b a g a i m a n a t e r u n g k a p l e w a t _ -,A-:
m a ti, k e b a n y a k a n d a ri k is a h
p ra s a s ti K a w a li 6 . K e s e ra k a h a n
d a n p e rtik a ia n a n ta rk e ra ja a n
te rs e b u t b u k a n te rb a ta s p a d a
dan
seuweu siuii 'k e t u r u n a n -
m a te ri s e m a ta , te ta p i le b ih k e -
n y a ' itu s e la lu b e ra k h ir d e n g a n
pada sem ua hal yang m enyang-
k e h a n c u ra n
k u t h a ja t h id u p o ra n g b a n y a k .
ta n p a p e rd a m a ia n .
H a l itu la h y a n g m e n ja d i s a la h
K e d a m a ia n , k e b a jik a n , k e ju -
s a tu a la s a n tu ju a n d id irik a n n y a
ju r a n ,k e a r if a n ,k e u tu h a n ,d a n
G o n g P e rd a m a ia n
p e rs a tu a n
D u n ia d i
K a ra n g K a m u ly a n C ia m is .
b a n g s a s e rta k e ru k u -
n a n b e ra g a m a , la y a k u n tu k d ia -
J ik a k ita c e rm a ti a m a n a t
b a d ik a n d a la m u p a y a m e m e li-
P ra b u N is k a la w a s tu K a n c a n a
h a ra k e u tu h a n
s e b a g a im a n a te ru n g k a p d a la m
u m a t, a g a r
P r a s a s t i K a w a l i 1h i n g g a 6 , B e l i -
'g e n e r a s i m u d a S u n d a ' t i d a k
a u a d a la h s e o ra n g ra ja y a n g
pareumeun obor
m u m p u n i, a d il b ija k s a n a , d is e g a n i s e rta d ic in ta i ra k y a tn y a .
je ja k )
B e lia u te la h
m am pu
ngretake-
un urang reya
kan
&
'm e m b e r d a y a m e n s e ja h te ra k a n
o ra n g
b a n y a k ' a ta u
ngretakeun
l a m b a 'm e n y e j a h t e r a k a n
bum i
a la m
d a n p e rs a tu a n
nonoman
Sunda,
(k e h ila n g a n
s e rta k e h ila n g a n ja ti
d irin y a . S u d a h s e p a n tu tn y a k ita
m e n g e n a lk a n k e m b a li p a tila s a n
d a n s e ja ra h k a ru h u n o ra n g
S u n d a m a s a la lu , a g a r
jen
ajen ina-
d a n ja ti d iri K i S u n d a te ta p
le s ta ri.
P e m b u a ta n
G o n g P e rd a m a -
d u n y a ' (m e n u ru t S a n g h y a n g
S ik s a k a n d a n g K a re s ia n ), s e -
ia n D u n ia d ih a ra p k a n
h in g g a b e lia u te rm a s u k s a la h
s e n a n tia s a d a m a i d i b u m i d a n
s a tu ra ja b e s a r S u n d a y a n g d i-
d a m a i d i h a ti, s e b a g a im a n a d i-
a g a r k ita
g e la ri P ra b u S iliw a n g i (ra ja
a ja rk a n o le h s e m u a a g a m a d i
y a n g h a ru m
d u n ia in i. Ik a n K u m p a y y a n g
n a m a n y a ).
b e ra d a d i k o la m d e p a n m o n u -
Konstelasi amanat Sang
Prabu
A m a n a t d a n p e sa n m o ra l
m e n te rs e b u t p u n m e la m b a n g k a n p e rd a m a ia n , s e b a g a i
p e n g in g a t a g a r T a ta r S u n d a
y a n g te rs ira t d a la m p ra s a s ti
c irita d a m a i, d i s a m p in g c in ta
K a w a li, b u k a n h a n y a m e m b e ri
lin g k u n g a n , b a n g s a , d a n a g a -
m a k n a k e s e ja h te ra a n , k e a rifa n ,
m a . S e b a g a im a n a te rc e rm in
k e ju ju ra n , d a n k e ru k u n a n
d a la m v is i d a n m is i H a ri P e r-
h i-
d u p , te ta p i ju g a k e d a m a ia n s e r- -
d a m a ia n D u n ia y a n g d ip e rS e p te m -
ta k e s a tu a n b e rb a n g s a , b e m e -
in g a ti s e tia p ta n g g a l
g a ra , s e rta b e ra g a m a . T u n tu n a n m o ra l y a n g b e lia u u n g k a p -
b e r. P e rin g a ta n s y u k u ra n d a n
ta s y a k u ra n d u a ta h u n G o n g
k a n le w a t a m a n a t
P e rd a m a ia n
bagi anak
21
D u n ia d i K a w a s a n
c u c u d a n ra k y a tn y a y a n g m e n -
K a ra n g K a m u ly a n d is e le n g -
d ia m i K a w a li s e rta G a lu h (C i-
g a ra k a n p a d a ta n g g a l 9 S e p -
a m is s e k a ra n g ) m a s ih s a n g a t
te m b e r a o n la lu . S e b e lu m
( E l l s Suryani N . S . / d o s e n
re le v a n b a g i k e h id u p a n
m asa
k in i. S a la h s a tu n y a a d a la h b a h -
d a n p e m e rh a ti b u d a y a U n iv e r-
w a k ita s e b a g a i m a n u s ia tid a k
s ita s P a d ja d ja ra n
B a n d u n g j '< "
OOK. PENUUS
P E N U L I S b e r fo t o
di d e p a n
G o n g P e r d a m a ia n
te r p e r s e g i, b e r b a h a n p e r u n g g u
D u n ia (G P D ) ya n g
d a n p e la t b e s i, ya n g
di s e k e l i l i n g n y a
bera da
di K a w a s a n
K a r a n g K a m u lya n
d ih ia s i b e n d e r a s e b a g a i la m b a n g
C ia m is . G o n g r a ks a s a
ras s e r t a
agama
s e d u n ia .
in i b e r u ku r a n
*
sa ng
at b e s a r 3,33
CBA
m e-
~~02,~,.;~
~
~~.~..
,
~~~~~=-="'-'-'----=-="--'-~-:::,~~..c"""""''='"''''
o Senin 0 Selasa 0 Rabu 0
- - - :~ - - - - = ~ - - - - - = - - - - - .- - - ~ - 3
19
2
4
5
6
20
21
7
22
8
23
~,=-..•..•
t,--,_,-,,-,_· __
~.
_'
Kamis
0 Jumat
0
0
0
•
"'.-
.." •••
_, •... ,< c '- '.'"
0 Minggu
Sabtu
9
10
11
12
13
14
15
16
24
25
26
27
28
29
30
31
.----::::c-----:;:::---:::;:----;;:..,----=--.
Peb
Mar
Apr
M ei
Jun
o
_-c.._"' __
ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
re :::':" '~
~
~
0
-------
0 Jul
0 Ags
0 ~ep
•
Okt
0 Nov
0 Des .
'1,r
Gong Perdamaian Dunia Karang Kamulyan Ciamis
Sarat .d e n g a n Pesan M ral
M
E N A K JU B K A N
dan sangat m em es o n a a n d a i k ita lih a t
se c a ra sa k sa m a , se b u a h m o n u m e n y a n g b e r d ir i k o k o h d a n
m e g a h d i k a w a s a n w is a ta
K a r a n g K a m u ly a n K a b u p a te n
C ia m is . S e b u a h G o n g P e r d a m a ia n D u n ia ( G P D ) b e r u k u r a n s a n g a t b e s a r 3 ,3 3 m e te r ,
p e r s e g i, te r b u a t d a r i p e r u n g g u
d a n p e la t b e s i, y a n g d i s e k e lilin g n y a d ih ia s i b e n d e r a s e b a g a i
la m b a n g r a s s e r ta a g a m a s e d u n ia . S u n g g u h s e b u a h k a r y a
m o n u m e n ta l d a r i s e o r a n g p e m e r h a ti b u d a y a y a n g n o ta b e n e
s e o r a n g p e r w ir a p o lis i y a n g k in i
b e r tu g a s s e b a g a i W a k a p o ld a
K a lim a n ta n T e n g a h b e m a m a
K o m is a r is B e s a r D r s . H . A n to n
C h a r liy a n , M P K N . B e lia u la h
y a n g m e r in tis d a n m e m p r a k a r s a i p e m b u a ta n G o n g P e r d a m a -
L a le a n d is e r ta i b a tu - b a tu y a n g
b e r a s a l d a r i K a w a li. G o n g P e r d a m a ia n D u n ia in i d ir e s m ik a n
ta n g g a l 9 b u la n 9 ta h u n 2 0 0 9 ,
te p a t p u k u l o .o c , M e n g a p a
s e r b a 9 ? A p a k a h s u a tu k e b e tu la n a ta u k e s e n g a ja a n ? B a n y a k
h a l y a n g m e n d u k u n g k e a ra h
p e r k ir a a n itu , y a n g te n tu s a ja
b is a d im a k n a i d a r i b e r a g a m
p e r s e p s i, te ta p i s e m u a itu m e n g a r a h k e p a d a h a l y a n g 'te r b a ik '
s e s u a i d e n g a n v is i d a n m is i
y a n g m e n y e r ta in y a .
A p a b ila d ic e r m a ti d a r i s e g i
u k u r a n , jik a d ik a lik a n 3 ,3 3 X 3
a d a la h 9 ,9 s e s u a i d e n g a n w a k tu
p e r e s m ia n n y a . K o n o n , d ite m u k a n n y a k e m b a li p a tila s a n
K a r a to n G a lu h b e s e r ta b e n d a b e n d a p e n in g g a la n n y a s e p e r ti
a r e a G a n e s a m e m e r lu k a n w a k tu s e la m a s e m b ila n b u la n .
A n g k a s e m b ila n p u n s e la in
m e r u p a k a n b ila n g a n te r b e s a r
b e r k e lin d a n , e r a t p u la d e n g a n
p e r a n s e r ta W a li S a n g a d a la m
p e n y e b a r a n a g a m a I s la m d i
W ila y a h C ia m is .
'
ia n D u n ia te r s e b u t, y a n g
d is o k o n g d o n a tu r tu n g g a l p itu in C ia m is H . Y o y o C u h a y a .
D ik a ta k a n m o n u m e n ta l,'
k a r e n a G o n g P e r d a m a ia n D u n ia y a n g b e r a d a d i K a w a s a n
K a r a n g K a m u ly a n C ia m is te r .s e b u t m e r u p a k a n g o n g te r b e s a r
s e d u n ia b ila d ib a n d in g k a n d e n g a n G o n g P e r d a m a ia n D u n ia
y a n g a d a d i w ila y a h la in n y a
y a n g h a n y a b e r u k u r a n 2 ,5 m e te r p e r s e g i, s e p e r ti g o n g y a n g
te r d a p a t d i B a li.
G P D K a r a n g K a m u ly a n d i-
K e b e ra d a a n g o n g p e rd a m a ia n te n tu s a ja tid a k te r le p a s
d a r i K a r a n g K a m u ly a n s e b a g a i
s a la h s a tu p a tila s a n K e r a ja a n
G a lu h , s e r ta K a b u y u ta n K a w a li
y a n g m e n y im p a n b e r a g a m
p a tila s a n s e r ta p e n in g g a la n
k a ru h u n o ra n g S u n d a d i m a sa
k e r ja k a n o le h D r . D jo jo to S u n ta n i m e la lu i a r a h a n A n to n
C h a r liy a n . J ik a d ip e r h a tik a n
le b ih m e n d a la m , d i b e la k a n g
g o n g b e s a r itu te r d a p a t k e r is
p u s a k a p e n in g g a la n K u d a
la m p a u , s e b a g a im a n a
te r u n g k a p m e la lu i a m a n a t d a n
p e s a n P r a b u N is k a la w a s tu
K a n c a n a , s e b a g a im a n a te r s ir a t
le w a t p r a s a s ti K a w a li d a n p r a s a s ti B a tu T u lis B o g o r s e r ta
P a tila s a n
K lip ln g
H um as
U npad
2011
,-
\
b u t S a n ja y a ) m e ru p a k a n
s a tu -
b o le h s e ra k a h jik a tid a k in g in
s a tu n y a p e rk e la h ia n p a d a m a s a
s e n g s a ra d i k e m u d ia n h a ri
l a m p a u , y a n g m a m p u 'd i d a m a i k a n '. K a r e n a j i k a d i c e r -
" u la h b o to h b is i k o k o ro " s e b a g a i m a n a t e r u n g k a p l e w a t _ -,A-:
m a ti, k e b a n y a k a n d a ri k is a h
p ra s a s ti K a w a li 6 . K e s e ra k a h a n
d a n p e rtik a ia n a n ta rk e ra ja a n
te rs e b u t b u k a n te rb a ta s p a d a
dan
seuweu siuii 'k e t u r u n a n -
m a te ri s e m a ta , te ta p i le b ih k e -
n y a ' itu s e la lu b e ra k h ir d e n g a n
pada sem ua hal yang m enyang-
k e h a n c u ra n
k u t h a ja t h id u p o ra n g b a n y a k .
ta n p a p e rd a m a ia n .
H a l itu la h y a n g m e n ja d i s a la h
K e d a m a ia n , k e b a jik a n , k e ju -
s a tu a la s a n tu ju a n d id irik a n n y a
ju r a n ,k e a r if a n ,k e u tu h a n ,d a n
G o n g P e rd a m a ia n
p e rs a tu a n
D u n ia d i
K a ra n g K a m u ly a n C ia m is .
b a n g s a s e rta k e ru k u -
n a n b e ra g a m a , la y a k u n tu k d ia -
J ik a k ita c e rm a ti a m a n a t
b a d ik a n d a la m u p a y a m e m e li-
P ra b u N is k a la w a s tu K a n c a n a
h a ra k e u tu h a n
s e b a g a im a n a te ru n g k a p d a la m
u m a t, a g a r
P r a s a s t i K a w a l i 1h i n g g a 6 , B e l i -
'g e n e r a s i m u d a S u n d a ' t i d a k
a u a d a la h s e o ra n g ra ja y a n g
pareumeun obor
m u m p u n i, a d il b ija k s a n a , d is e g a n i s e rta d ic in ta i ra k y a tn y a .
je ja k )
B e lia u te la h
m am pu
ngretake-
un urang reya
kan
&
'm e m b e r d a y a m e n s e ja h te ra k a n
o ra n g
b a n y a k ' a ta u
ngretakeun
l a m b a 'm e n y e j a h t e r a k a n
bum i
a la m
d a n p e rs a tu a n
nonoman
Sunda,
(k e h ila n g a n
s e rta k e h ila n g a n ja ti
d irin y a . S u d a h s e p a n tu tn y a k ita
m e n g e n a lk a n k e m b a li p a tila s a n
d a n s e ja ra h k a ru h u n o ra n g
S u n d a m a s a la lu , a g a r
jen
ajen ina-
d a n ja ti d iri K i S u n d a te ta p
le s ta ri.
P e m b u a ta n
G o n g P e rd a m a -
d u n y a ' (m e n u ru t S a n g h y a n g
S ik s a k a n d a n g K a re s ia n ), s e -
ia n D u n ia d ih a ra p k a n
h in g g a b e lia u te rm a s u k s a la h
s e n a n tia s a d a m a i d i b u m i d a n
s a tu ra ja b e s a r S u n d a y a n g d i-
d a m a i d i h a ti, s e b a g a im a n a d i-
a g a r k ita
g e la ri P ra b u S iliw a n g i (ra ja
a ja rk a n o le h s e m u a a g a m a d i
y a n g h a ru m
d u n ia in i. Ik a n K u m p a y y a n g
n a m a n y a ).
b e ra d a d i k o la m d e p a n m o n u -
Konstelasi amanat Sang
Prabu
A m a n a t d a n p e sa n m o ra l
m e n te rs e b u t p u n m e la m b a n g k a n p e rd a m a ia n , s e b a g a i
p e n g in g a t a g a r T a ta r S u n d a
y a n g te rs ira t d a la m p ra s a s ti
c irita d a m a i, d i s a m p in g c in ta
K a w a li, b u k a n h a n y a m e m b e ri
lin g k u n g a n , b a n g s a , d a n a g a -
m a k n a k e s e ja h te ra a n , k e a rifa n ,
m a . S e b a g a im a n a te rc e rm in
k e ju ju ra n , d a n k e ru k u n a n
d a la m v is i d a n m is i H a ri P e r-
h i-
d u p , te ta p i ju g a k e d a m a ia n s e r- -
d a m a ia n D u n ia y a n g d ip e rS e p te m -
ta k e s a tu a n b e rb a n g s a , b e m e -
in g a ti s e tia p ta n g g a l
g a ra , s e rta b e ra g a m a . T u n tu n a n m o ra l y a n g b e lia u u n g k a p -
b e r. P e rin g a ta n s y u k u ra n d a n
ta s y a k u ra n d u a ta h u n G o n g
k a n le w a t a m a n a t
P e rd a m a ia n
bagi anak
21
D u n ia d i K a w a s a n
c u c u d a n ra k y a tn y a y a n g m e n -
K a ra n g K a m u ly a n d is e le n g -
d ia m i K a w a li s e rta G a lu h (C i-
g a ra k a n p a d a ta n g g a l 9 S e p -
a m is s e k a ra n g ) m a s ih s a n g a t
te m b e r a o n la lu . S e b e lu m
( E l l s Suryani N . S . / d o s e n
re le v a n b a g i k e h id u p a n
m asa
k in i. S a la h s a tu n y a a d a la h b a h -
d a n p e m e rh a ti b u d a y a U n iv e r-
w a k ita s e b a g a i m a n u s ia tid a k
s ita s P a d ja d ja ra n
B a n d u n g j '< "
OOK. PENUUS
P E N U L I S b e r fo t o
di d e p a n
G o n g P e r d a m a ia n
te r p e r s e g i, b e r b a h a n p e r u n g g u
D u n ia (G P D ) ya n g
d a n p e la t b e s i, ya n g
di s e k e l i l i n g n y a
bera da
di K a w a s a n
K a r a n g K a m u lya n
d ih ia s i b e n d e r a s e b a g a i la m b a n g
C ia m is . G o n g r a ks a s a
ras s e r t a
agama
s e d u n ia .
in i b e r u ku r a n
*
sa ng
at b e s a r 3,33
CBA
m e-