s pgsd kelas 1102228 table of content

DAFTAR ISI

HALAMAN JUDUL
LEMBAR PENGESAHAN PEMBIMBING
LEMBAR PERSEMBAHAN
ABSTRAK .................................................................................................

i

KATA PENGANTAR ...............................................................................

ii

UCAPAN TERIMA KASIH ....................................................................

iii

DAFTAR ISI ..............................................................................................

v


DAFTAR TABEL .....................................................................................

viii

DAFTAR GAMBAR .................................................................................

ix

DAFTAR LAMPIRAN .............................................................................

xi

BAB I PENDAHULUAN ..........................................................................

1

A. LATAR BELAKANG..................................................................

1


B. PERUMUSAN DAN PEMECAHAN MASALAH .....................

8

C. TUJUAN PENELITIAN ..............................................................

11

D. MANFAAT PENELITIAN ..........................................................

11

E. BATASAN ISTILAH ...................................................................

12

BAB II PENERAPAN METODAPERMAINAN TREASURE CLUE
UNTUK MENINGKATKAN HASIL BELAJAR SISWA PADA
MATERI KERAGAMAN SUKU DAN BUDAYA DI
INDONESIA............................................................................................

14

A. Hakikat Pembelajaran IPS di SD .................................................

1

1. Pengertian IPS ..........................................................................

14

2. Tujuan IPS ................................................................................

15

3. Hasil Belajar IPS ......................................................................

17

i


4. Ruang Lingkup IPS ..................................................................

18

B. Hakikat Metode Permainan dalam Pembelajaran IPS ..................

18

1. Pengertian Metode Permainan ................................................

18

2. Manfaat Permainan .................................................................

20

3. Komponen Permainan ............................................................

22


4. Tujuan Permainan ...................................................................

22

C. Metode Permainan Treasure Clue dalam Pembelajaran IPS .......

23

1. Pengertian Permainan Treasure Clue......................................

23

a. Langkah langkah penerapan metode permainan Treasure
Clue ......................................................................................

24

b. Clue-clue dalam Permainan Treasure Clue .........................

25


c. Gambar Ilustrasi Permainan Treasure Clue .........................

31

D. Teori Belajar yang Mendukung....................................................

31

1. Teori Konstruktivisme ............................................................

31

2. Teori Psikodinamik ................................................................

32

E. Keragaman Suku dan Budaya Di Indonesia .................................

32


1. Suku Bangsa Jawa ...................................................................

33

2. Suku Bangsa Sunda .................................................................

33

3. Suku Bangsa Minang ..............................................................

34

F. Temuan yang Relevan...................................................................

34

G. Hipotesis Penelitian ......................................................................

35


BAB III METODE PENELITIAN ..........................................................

36

A. Lokasi dan Waktu Penelitian .......................................................

36

B. Subjek Penelitian .........................................................................

36

C. Metode dan Desain Penelitian .....................................................

36

1. Metode Penelitian Tindakan Kelas .........................................

36


2. Desain Penelitian ....................................................................

37

D. Prosedur Penelitian .................................................................................

39

1. Tahapan Perencanaan Tindakan .......................................................

39

ii

2. Tahapan Pelaksanaan Tindakan .......................................................

40

3. Tahapan Pengamatan (Observation) ................................................


43

4. Tahapan Refleksi ..............................................................................

43

E. Instrumen Penelitian ...............................................................................

43

1. Pedoman Observasi ..........................................................................

43

2. Pedoman Wawancara .......................................................................

49

3. Catatan Lapangan .............................................................................


50

4. Tes ....................................................................................................

50

F. Teknik Pengolahan Data dan Analisis Data............................................

52

1. Teknik Pengolahan Data . ................................................................

52

2. Analisis Data ....................................................................................

54

G. Validasi Data. .........................................................................................

55

BAB IV PAPARAN DATA DAN PEMBAHASAN ...............................

57

A. Paparan Data Awal . ...............................................................................

57

B. Paparan Data Tindakan...........................................................................

59

1. Paparan Data Tindakan Siklus I. .......................................................

59

a. Paparan Perencanaan Siklus I........................................................

59

b. Paparan Data Pelaksanaan Siklus I. ..............................................

60

c. Paparan Data Hasil Siklus I. ..........................................................

65

d. Analisis dan Refleksi Siklus I. .......................................................

73

2. Paparan Data Siklus II. ......................................................................

77

a. Paparan Perencanaan Siklus II. .....................................................

77

b. Paparan Pelaksanaan Siklus II. .....................................................

78

c. Paparan Data Hasil Siklus II. ..............................................

82

d. Analisis dan Refleksi Siklus II. ...........................................

90

3. Paparan Data Siklus III. ....................................................................

93

a. Paparan Perencanaan Siklus III. ....................................................

93

b. Paparan Pelaksanaan Siklus III. ....................................................

94

iii

c. Paparan Data Hasil Siklus III ..............................................

96

d. Analisis dan Refleksi Siklus III. ......................................... 103
C. Paparan Pendapat Guru dan Siswa. ........................................................ 106
1. Paparan Pendapat Guru. .................................................................... 106
2. Paparan Pendapat Siswa.................................................................... 107
D. Pembahasan. ........................................................................................... 108
1. Tahap Perencanaan Pembelajaran. .................................................... 108
2. Tahap Pelaksanaan Pembelajaran. .................................................... 109
3. Hasil Belajar Siswa. .......................................................................... 114

BAB V SIMPULAN DAN SARAN ......................................................... 116
A. SIMPULAN ................................................................................. 116
B. SARAN ........................................................................................ 116

DAFTAR PUSTAKA ................................................................................ 117

LAMPIRAN-LAMPIRAN ...................................................................... 121
RIWAYAT HIDUP .................................................................................. 225

iv

DAFTAR TABEL

Halaman

Tabel

1.1

Hasil Belajar Siswa (Data Awal) ........................................................................ 5

3.1

Kegiatan Pembelajaran .................................................................................. 40

3.2

Kisi-Kisi Obeservasi Perencanaan Kinerja Guru ............................................. 44

3.3

Kisi-Kisi Observasi Pelaksanaan Kinerja Guru ................................................ 45

3.4

Kisi-Kisi Observasi Aktivitas Siswa .................................................................. 47

3.5

Kisi-Kisi Wawancara Guru Dan Siswa ............................................................. 49

3.6

Kisi-Kisi Lembar Tes Soal Individu .................................................................. 51

4.1

Hasil Belajar Siswa (Data Awal) ..................................................................... 58

4.2.

Hasil Observasi Kinerja Guru Perencanaan Siklus I ........................................ 60

4.3

Hasil Observasi Kinerja Guru Pelaksanaan Siklus I ........................................ 65

4.4

kriteria penilaian kinerja guru ........................................................................ 66

4.5

aktivitas siswa siklus I...................................................................................... 69

4.6

Hasil Belajar Siswa Siklus I.............................................................................. 71

4.7

Analisis Siklus I .............................................................................................. 73

4.8

Hasil Observasi Kinerja Guru Perencanaan Siklus II ....................................... 78

4.9

Hasil Observasi Kinerja Guru Pelaksanaan Siklus II ........................................ 83

4.10

Aktivitas Siswa Siklus II................................................................................... 86

4.11

Hasil Belajar Siswa Siklus II............................................................................. 88

4.12

Analisis Siklus II ............................................................................................... 90

4.13

Hasil Observasi Kinerja Guru Perencanaan Siklus III ...................................... 94
v

4.14

Hasil Observasi Kinerja Guru Pelaksanaan Siklus III ....................................... 97

4.15

Aktivitas Siswa Siklus III.................................................................................. 99

4.16

Hasil Belajar Siswa Siklus III.......................................................................... 101

4.17

Analisis Siklus III .......................................................................................... 103

4.18

Peningkatan hasil Kinerja Guru Setiap Siklus ............................................... 111

4.19

Peningkatan Altivitas Siswa Setiap Siklus ..................................................... 113

4.20

Peningkatan Hasil Belajar Siswa Setiap Siklus............................................... 115

vi

DAFTAR GAMBAR

Halaman

Gambar

3.1

Gambar Ilustrasi Permainan Treasure Clue ....................................................... 31

3.1

Model Spiral Kemmis dan Mc. Taggart .............................................................. 38

3.2

Model Miles dan Huberman .............................................................................. 54

4.1

Diagram Hasil Belajar Siswa Data Awal ........................................................... 59

4.2

Diagram Pencapaian Kinerja Guru pada Siklus I .............................................. 68

4.3

Diagram Pencapaian Aktivitas Siswa Siklus I ................................................... 70

4.4

Diagram Pencapaian Hasil Belajar Siswa Siklus I .............................................. 72

4.6

Diagram Pencapaian Kinerja Guru pada Siklus II ............................................... 85

4.8

Diagram Pencapaian Aktivitas Siswa pada Sikus II ............................................ 87

4.9

Diagram Pencapaian Hasil Belajar Siswa Siklus II ............................................. 89

4.10 Diagram Pencapaian Kinerja Guru pada Siklus III ............................................ 98
4.11 Diagram Pencapaian Aktivitas Siswa Siklus III................................................. 100
4.13 Diagram Pencapaian Hasil Belajar Siswa Siklus III .......................................... 102
4.14 Diagram Peningkatan Kinerja Guru Sikus I, II dan II ......................................... 112
4.15 Diagram Peningkatan Aktivitas Siswa Siklus I, II dan III ................................... 114
4.16 Diagram Peningkatan Hasil Belajar dengan Metode Permainan
Treasure Clue Siklus I, II, dan III ...................................................................... 115

vii

DAFTAR LAMPIRAN

Lampiran

Halaman

1

Rencana Pelaksanaan Pembelajaran Siklus I ............................................... 121

2

Rencana Pelaksanaan Pembelajaran Siklus I ............................................... 130

3

Rencana Pelaksanaan Pembelajaran Siklus III ............................................. 139

5

Format Lembar Observasi Kinerja Guru....................................................... 148

6

Format Lembar Observasi Aktivitas Siswa .................................................... 150

7

Format Catatan Lapangan ............................................................................ 152

8

Format Pedoman Wawancara Guru ............................................................ 153

9

Format Pedoman Wawancara Siswa ........................................................... 154

10

Hasil Observasi Kinerja Guru Siklus I ............................................................ 155

11

Hasil Observasi Kinerja Guru Siklus II ........................................................... 157

12

Hasil Observasi Kinerja Guru Siklus III .......................................................... 159

13

Pedoman Penilaian Kinerja Guru .................................................................. 161

14

Hasil Obervasi Aktivitas Siswa Siklus I .......................................................... 166

15

Hasil Observasi Aktivitas Siswa Siklus II ....................................................... 167

16

Hasil Observasi Aktivitas Siswa Siklus III ...................................................... 168

17

Pedoman Penilaian Observasi Aktivitas Siswa ............................................. 169

18

Hasil Catatan Lapangan Siklus I .................................................................... 171

19

Hasil Catatan Lapangan Siklus II ................................................................... 174

viii

20

Hasil Catatan Lapangan Siklus III .................................................................. 176

21

Hasil Lembar Kerja Siswa Siklus I ................................................................. 177

22

Hasil Lembar Kerja Siswa Siklus II ................................................................. 179

23

Hasil Lembar Kerja Siswa Siklus III ............................................................... 181

24

Hasil Belajar Siswa Siklus I............................................................................ 183

25

Hasil Belajar Siswa Siklus II........................................................................... 189

26

Hasil Belajar Siswa Siklus III........................................................................... 195

27

Kunci Jawaban Dan Pedoman Penskoran Soal Evaluasi .............................. 201

28

Hasil Wawancara Guru Siklus I .................................................................... 205

29

Hasil Wawancara Guru Siklus II.................................................................... 206

30

Hasil Wawancara Guru Siklus III................................................................... 207

31

Hasil Wawancara Siswa Siklus I .................................................................... 208

32

Hasil Wawancara Siswa Siklus II ................................................................... 209

33

Hasil Wawancara Siswa Siklus III .................................................................. 210

34

Surat Keputusan ........................................................................................... 211

35

Permohonan Izin Penelitian Dari Kampus ................................................... 212

36

Surat Keterangan Dari SD............................................................................. 213

37

Daftar Monitoring ......................................................................................... 214

38

Dokumentasi ................................................................................................. 216

ix

x